Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny przyznana za

Transkrypt

Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny przyznana za
IDEAS — miliony na pomysły
badawcze
Regionalny Punkt Kontaktowy Programów Ramowych CTT PK oraz
Ośrodek EURAXESS Kraków zapraszają na dzien informacyjny: „IDEAS —
miliony na pomysly badawcze”, 20 października 2011 roku w sali
konferencyjnej „GIL”, ul. Warszawska 24, w budynku Politechniki
Krakowskiej.
Ideas (Pomysły) to program badawczy Komisji Europejskiej wspierający wysokiej
klasy badania naukowe o charakterze nowatorskim i poznawczym, prowadzące do
tworzenia nowej wiedzy, fundamentalnych oraz przełomowych odkryć,
zmieniających rozumienie świata. Program umożliwia wybitnym naukowcom
realizację autorskiego projektu badawczego w dowolnej dziedzinie nauki. Na
wsparcie najlepszych pomysłów badawczych w latach 2007-2013 Komisja
Europejska zaplanowała budżet w wysokości ponad 7,5 mld Euro.
Podczas spotkania informacyjnego przedstawiciel European Research Council
Executive Agency (jednostka wykonawcza Komisji Europejskiej odpowiedzialna za
program Ideas) przedstawi założenia i specyfikę programu Ideas. Wydarzenie
będzie stanowić również doskonałą okazję dla uczestnikow do wymiany
doświadczeń na temat przygotowywania wniosku do programu. Udział w
spotkaniu eksperta oceniającego projekty do konkursow Ideas pozwoli lepiej
zrozumieć kryteria oceny projektów. Podsumowaniem inicjatywy będą
opracowane w trakcie panelu dyskusyjnego wnioski i rekomendacje dla
naukowców, które pomogą w efektywniejszym pozyskiwaniu grantow Ideas. W
panelu dyskusyjnym wezmą udział, między innymi, przedstawiciel Komisji
Europejskiej, koordynator Programu Ideas w Polsce, laureat programu Ideas oraz
ekspert oceniający wnioski.
Udział w dniu informacyjnym jest bezpłatny, finansowany w ramach dzialalnosci
RPK.
Osoby zainteresowane udzialem w szkoleniu proszone są o kontakt z p. Dorotą
Markiewicz-Roszak.
Telefon:
(12)
628
25
88;
e-mail:
markiewicz(at)transfer.edu.pl.
IDEAS - miliony na pomysły badawcze - szkolenie już 20.10.2011r.
Odporniejsza płeć
MiRNA, zwane również mikroRNA, zlokalizowane na chromosomie X
zwiększa odporność organizmu. Jak to możliwe, że określane mianem
„słabszej płci” kobiety stanowią odporniejszą część naszego gatunku?
Statystyki pokazują, że kobiety żyją przeciętnie o kilka lat dłużej niż mężczyźni.
Do tej pory tłumaczono to lżejszą pracą i mniej stresogennymi stanowiskami
zajmowanymi przez kobiety oraz skłonnością mężczyzn do częstszego sięgania po
szkodliwe używki. Jednak najprawdopodobniej to nie czynniki środowiskowe są
główną przyczyną dłuższego życia kobiet.
MikroRNA — krótkie cząsteczki zlokalizowane na chromosomach od jakiegoś
czasu są przedmiotem wielu badań. Wyniki jednego z nich zostały niedawno
opublikowane na łamach BioEssays. Naukowcy z Ghent University w Belgii w
swojej pracy przedstawili dowody na większą odporność i zdolność regeneracji u
kobiet. Wszystko dzięki mikroRNA, którego aż 10% jest kodowane właśnie na
chromosomie X.
Szczególną rolę w mechanizmach immunologicznych bazujących na mikro RNA
odgrywa również zjawisko tak zwanego imprintingu genowego (piętna
rodzicielskiego), które polega na przekazywaniu potomstwu schematów aktywacji,
bądź dezaktywacji poszczególnych genów w genomie. Gdy kobieta dostanie od
każdego z rodziców po jednym chromosomie X, to nawet jeśli któreś z fragmentów
kodujących mikroRNA będzie wyciszone na jednej kopii, jest duże
prawdopodobieństwo, że na drugiej ten sam fragment będzie aktywny. W
przypadku mężczyzn sprawa już nie jest tak prosta. Chromosom Y jest dużo
krótszy od X, fragmentów mikroRNA nie ma tam praktycznie wcale. Podobnie jak
w przypadku choćby hemofilii, „winę” za chorobę mężczyzn ponoszą ich matki.
Opisywane odkrycie nie jest pierwszym, które dowodzi, że natura poważnie
zubożyła chromosom Y, a mężczyźni są zdani na łaskę postępów w medycynie.
Oby ten był jak najszybszy.
IDEAS - miliony na pomysły badawcze - szkolenie już 20.10.2011r.
Marta Danch
Źródło: Medical Xpress.
Konkurs MicroGravity — wygraj
nagrodę od A&A Biotechnology
Nasz partner, firma A&A Biotechnology, ogłosiła konkurs dla testerów
innowacyjnego systemu do oczyszczania kwasów nukleinowych
MicroGravity. Zwycięzca konkursu otrzyma dowolnie wybrany produkt
(wskazany przez zwycięzcę artykuł z polskiego sklepu internetowego) o
wartości do 1000 złotych brutto.
MicroGravity jest unikalną i innowacyjną technologią, która wykorzystuje jedynie
siłę grawitacji do prowadzenia procesu oczyszczania kwasów nukleinowych
(DNA/RNA).
Opis Technologii MicroGravity
Technologia Micro AX Gravity opiera się na unikalnych membranach jonowymiennych, które w połączeniu ze specjalnie zaprojektowaną probówką
odbierającą z mikro-drenem (Micro Gravity Tube) umożliwiają efektywną izolację
DNA/RNA z różnorodnych próbek biologicznych bez wirowania.
Informacje dotyczące konkursu:
Zasady konkursu MicroGravity
— wysyłasz zgłoszenie poprzez formularz zgłoszeniowy
— otrzymujesz zestaw DEMO MicroGravity
— wykonujesz izolację DNA i porównujesz ze zwykle używanym zestawem
— wysyłasz raport i bierzesz udział w losowaniu dwóch nagród
Każdy kto weźmie udział w konkursie, otrzyma 50% rabatu na zakup 5
dowolnych zestawów MicroGravity.
Warunki uczestnictwa zamieszczono tutaj.
Ze wzorem raportu z uzyskanych wyników można się z kolei
zapoznać tutaj.
Warto także zajrzeć na stronę produktu..
IDEAS - miliony na pomysły badawcze - szkolenie już 20.10.2011r.
Bakteryjny SPAM
Nauczyliśmy już szereg mikroorganizmów jak, kiedy i w jakich ilościach
produkować interesujące nas białka, nakłoniliśmy je do ujawnienia
mechanizmów życia oraz zaangażowaliśmy w wiele procesów
technologicznych. Co jeszcze mogą dla nas zrobić uczynne bakterie? Otóż
okazuje się, że bardzo chętnie pomogą w przekazywaniu zaszyfrowanej
korespondencji.
„To jest biokodowana wiadomość z laboratorium walt’a na uniwersytecie tufts
2011” – taką wiadomość ujawniła agarowa płytka pokryta przez 144 barwne
kolonie bakteryjne. Doświadczenie opublikowane na łamach Proceedings of the
National Academy of Sciences, wprowadza w nowe zagadnienie zwane
Infobiologią. W myśl tej metody, siedem szczepów Escherichia coli wyrażających
siedem markerowych białek fluorescencyjnych wykorzystano do skomponowania
zaszyfrowanej macierzy złożonej z ciągów różnokolorowych kropek. Na podstawie
opracowanego kodu binarnego, każda para kropek o określonych barwach
odpowiadała poszczególnym literom alfabetu — i tak oto pierwsze dwie kropki
barwy żółtej odpowiadają literze „t” w wyrazie „this”.
W doświadczeniach typu SPAM (ang. Steganography by Printed Arrays of
Microbes) żywe systemy dają możliwość zsynchronizowanego przekazu
wiadomości w formie danego fenotypu ujawnianego w określonym czasie po
zastosowaniu czynnika wywołującego. W tym przypadku do indukcji ekspresji
genów białek fluorescencyjnych potrzeba odpowiedniego czynnika chemicznego
zawartego w pożywce. Kolonie bakteryjne powstające w odpowiedniej kolejności
na płytce agarowej przenosi się na arkusz nitrocelulozy, który można przesłać
dowolnemu adresatowi. Po ponownym odciśnięciu wzoru macierzy bakteryjnej na
agarze i określonym czasie hodowli, można odczytać wiadomość posługując się
odpowiednią długością fali światła.
Możliwość bio- i fotoszyfrowania informacji, będąca eksperymentem typu proof-ofprinciple, stanowi pole do popisu dla naukowych pragmatyków. Być może w
przyszłości będziemy mieli do czynienia z biologicznymi kodami kreskowymi lub
wyrafinowanym sposobem ochrony przed fałszerstwem walut.
Monika Kossakowska
Źródło: Scientific American.
IDEAS - miliony na pomysły badawcze - szkolenie już 20.10.2011r.
Nagroda Nobla w dziedzinie
fizjologii lub medycyny przyznana
za odkrycia związane z procesami
odpornościowymi
Po raz 110 przyznano w tym roku Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii
lub medycyny. W tym roku nagrodzono trzech badaczy, których odkrycia
przyczyniły się do lepszego poznania procesów odpornościowych. Tuz po
przyznaniu Nagrody okazało się, że jeden z jej laureatów nie żyje.
Wyróżnieni przez Komiter Noblowski zostali w 2011 roku:
1. Bruce A. Beutler i Jules A. Hoffmann – podzielą się ½ nagrody (10 mln
koron szwedzkich, czyli ok. 1,5 mln dolarów). Nagrodę przyznano im za odkrycia
dotyczące odporności nieswoistej.
2. Ralph M. Steinman – ½ nagrody – za odkrycie komórek dendrytycznych i ich
roli w rozwoju odporności swoistej.
Jak podkreśla Komitet Noblowski „Badania tegorocznych laureatów Nagrody
Nobla z fizjologii i medycyny stworzyły nowe możliwości zapobiegania i
zwalczania infekcji, chorób nowotworowych i stanów zapalnych”.Kilka godzin po
ogłoszeniu tegorocznych laureatów okazało się, że Ralph M. Steinman od kilku dni
nie żyje. Naukowiec zmarł 30 września (w zeszły piątek) na raka trzustki, na
którego chorował od czterech lat. O śmierci noblisty poinformowała jego
macierzysta uczelnia – Uniwersytet Rockefellera w Nowym Jorku, niedługo po
ogłoszeniu nazwisk laureatów.
Mimo, że Nagrody Nobla przyznawane są wyłącznie osobom żyjącym, wobec
bezprecedensowej sytuacji, po naradzie, Komitet Noblowski zdecydował się nie
odbierać nagrody Steinmanowi. Norwedzy zastanawiają się jeszcze, co zrobić z
pieniędzmi, które miały trafić do badacza.
Członek Komitetu Noblowskiego Goran Hansson powiedział, że komitet nie
wiedział o śmierci naukowca, podejmując decyzję o daniu mu Nobla.
Uzasadnienie przyznania nagrody można przeczytać tutaj.
IDEAS - miliony na pomysły badawcze - szkolenie już 20.10.2011r.
Targi ExpoLAB odbyły się 13 i 14
października
W dniach 13 — 14 października 2011 roku odbyła się w Sosnowcu III
edycja Targów Analityki, Technik i Wyposażenia Laboratorium ExpoLAB.
Organizatorzy przygotowali bogaty program konferencji, na który składały
się wykłady i seminaria.
Więcej informacji można znaleźć na stronie Targów.
IDEAS - miliony na pomysły badawcze - szkolenie już 20.10.2011r.
Zestresowane priony
Amerykańscy naukowcy zidentyfikowali białko odpowiedzialne za
formowanie się prionów u drożdży. Jego produkcję indukuje wysoki stres
komórkowy. Badania te mogą pomóc w rozwiązaniu zagadki dotyczącej
pochodzenia ludzkich czynników białkowych warunkujących powstawanie
groźnych chorób neurodegeneracyjnych.
Priony od lat stanowią jedną z tajemnic nauki. Są one bowiem pierwszymi
białkami u których zaobserwowano zjawisko zmiany konformacji zachodzącej przy
jednoczesnym zachowaniu sekwencji aminokwasowej. Oznacza to, że dwa
identyczne łańcuchy polinukleotydowe mogą przyjmować różne struktury
przestrzenne: PrPC — występujące powszechnie w błonach komórkowych oraz
PrPSc — będące przyczyną groźnych schorzeń neurodegeneracyjnych, takich jak
choroba Creutzfelda-Jakoba, kuru czy kołowacizna.
IDEAS - miliony na pomysły badawcze - szkolenie już 20.10.2011r.
Struktura PrPSc charakteryzuje się obecnością rozbudowanej β-harmonijki. Dzięki
temu może się ona łączyć z podobnymi do siebie cząsteczkami i tworzyć w
cytoplazmie złogi β-amyloidowe. Badania dowiodły również, że priony zakaźne
mogą modelować kształt innych białek o tym samym składzie i w ten sposób
upodabniać je do siebie. Oznacza to, że już niewielka ilość PrPSc stanowi przyczynę
szerzenia się w organizmie groźnej choroby.
Obie struktury charakteryzują się odmienną rozpuszczalnością oraz podatnością
na trawienie enzymami proteolitycznymi. Ma to poważne konsekwencje w
Sc
patogenezie chorób prionowych. Niepożądana forma PrP wytrąca się w
środowisku wodnym i jest odporna na proteolizę. To nierozpuszczalne białko
odkłada się na neuronach i powoduje zaburzenia w pracy układu nerwowego,
ujawniające się dopiero po długim okresie wylęgania. Zakaźne priony są również
odporne na sterylizację, co znacznie podwyższa ryzyko występowania zakażeń.
Ze względów bezpieczeństwa w badaniach klinicznych wykorzystuje się inne
organizmy, takie jak np. drożdże. Ich priony posiadają zarówno zdolność do
przyjmowania różnych konformacji, jak i do odkładania się w postaci złogów. Nie
powodują one jednak żadnych chorób. Ich rolą jest umożliwienie komórkom
dostosowania się do zmiennych warunków środowiska.
To właśnie w drożdżach biochemicy ze Szkoły Medycznej Emory University
(Atlanta, USA) zidentyfikowali białko Lsb2, promujące spontaniczne formowanie
się prionów. Wyniki badań opublikowano w lipcowym wydaniu czasopisma
Molecular Cell.
To niestabilne i krótko żyjące białko jest silnie indukowane przez stresy
komórkowe, takie jak np. podwyższona temperatura. Wiąże się ono z
cząsteczkami Sup35 i w ten sposób zachęca je do formowania zdolnych do
agregacji prionów. Wysoki poziom Lsb2, sprzyja zatem nagromadzeniu się tych
cząsteczek w komórce.
Właściwości białka Lsb2 ilustrują sposób w jaki komórki rozwinęły system kontroli
i regulacji procesów tworzenia się prionów. Odkrycie to stanowi przełom,
ponieważ może przyczynić się do wyjaśnienia mechanizmów powstawania PrPSc
oraz innych agregatów wywołujących schorzenia takie jak choroba Alzheimera,
Parkinsona czy Huntingtona. Jak do tej pory uważano, że przemiany te zachodzą
w komórkach jedynie spontanicznie.
Na razie wiadomo, że nie istnieje bezpośredni ludzki homolog Lsb2. Być może
jednak już niedługo uda się odnaleźć białko pełniące u nas podobne funkcje.
Profilaktycznie warto jednak już teraz ograniczyć poziom codziennego stresu i
zadbać o odrobinę zbawiennego relaksu. Na pewno wyjdzie nam to na zdrowie.
Literatura:
Chernova T. A. et al. Prion Induction by the Short-lived Stress Induced Protein
Lsb2 Is Regulated by Ubiquitination and Association with the Actin Cytoskeleton,
„Molecular Cell” (2011)
Ishikawa Takao, Priony — u ssaków i drożdży, [wykład], Wydział Biochemii
Uniwersytetu Warszawskiego.
Science Daily
.
Odbyła
się
II
Konferencja
nowoczesnych technik w chirurgii
naczyń i chirurgii ogólnej
W dniach od 30 września — 1 października w Krakowie odbyła się II
Konferencja nowoczesnych technik w chirurgii naczyń i chirurgii ogólnej,
organizowana przez krakowski Szpital Bonifratrów.
Program konferencji można znaleźć na tej stronie.
IDEAS - miliony na pomysły badawcze - szkolenie już 20.10.2011r.
Polacy opracowali antygen do
szczepionki na malarię
Biolodzy molekularni i biotechnolodzy z Uniwersytetu Marii CurieSkłodowskiej w Lublinie opracowali antygen, który może posłużyć do
wyprodukowania szczepionki przeciwko malarii.
Badacze z Zakładu Biologii Molekularnej UMCS potwierdzają, że opracowany
przez nich antygen może być zastosowany jako główny czynny składnik
szczepionki przeciwko malarii. Nie ujawniają jednak bliższych szczegółów
dotyczących odkrycia, z uwagi na to, że wynalazek został zgłoszony do
opatentowania.
Więcej informacji można znaleźć na stronie PAP.
IDEAS - miliony na pomysły badawcze - szkolenie już 20.10.2011r.
Smok na wirusy
Wynalezienie antybiotyków uchroniło ludzkość przed większością chorób
bakteryjnych. Wciąż jednak dysponujemy zaledwie garścią lekarstw
przeciwwirusowych i w związku z tym pozostajemy bezbronni wobec
panujących epidemii grypy, AIDS oraz przerażających gorączek
krwotocznych. Z pomocą przychodzi nam nowatorski środek zwany
DRACO, który może okazać się pierwszą prawdziwie skuteczną bronią w
walce z wirusami.
Zespół naukowców z Massachusetts Institute of Technology (MIT) zaprojektował
ostatnio nowy lek przeciwwirusowy o szerokim spektrum działania, czyli DRACO.
Nie ma on jednak nic wspólnego z jaszczurkami, a jego sugestywna nazwa (z ang.
Double-stranded RNA Activated Caspase Oligomerizers) nawiązuje do sposobu
zwalczania zakażeń. Lekarstwo to kierowane jest na typ RNA produkowany
jedynie w miejscach zainfekowanych wirusem i dzięki temu potrafi identyfikować
zagrożone komórki, a następnie uśmiercać je w celu powstrzymania
rozprzestrzeniającej się choroby.
Autorem tego nowatorskiego pomysłu jest dr Todd Rider, który inspirację czerpał
z naturalnych systemów obronnych naszego organizmu. Atakujące wirusy
wytwarzają w komórkach gospodarza długie, dwuniciowe odcinki RNA (dsRNA).
Organizm ludzki posiada natomiast specjalne białka, które łączą się z tymi
łańcuchami i w ten sposób zapoczątkowują kaskady reakcji powstrzymujących
przed namnażaniem się wirusa. Tak złożony mechanizm łatwo jest jednak
przechytrzyć blokując któregokolwiek z jego licznych etapów.
Dr Rider wpadł na pomysł, aby połączyć białko wiążące dsRNA z inną cząsteczką,
indukującą wejście komórki na szlak samobójczej śmierci. Jest nią nowy lek
DRACO, który dzięki obecności naturalnych komponentów z łatwością przenika
przez błony komórkowe i wiąże się z wirusowym dsRNA, rozpoczynając tym
samym wysyłanie sygnałów inicjujących apoptozę. Jeśli komórka nie zawiera w
sobie dsRNA, lek pozostawia ją nienaruszoną. Prosty mechanizm zdaje się
uniemożliwiać wirusom nabycie odporności na nową terapię.
Ze względu na szerokie spektrum działania, metoda ta będzie mogła być
stosowana również do zwalczania całkowicie nowych wirusów i zapobiegania
epidemiom, takim jak rozprzestrzeniająca się w 2003 roku choroba SARS, czyli
zespół ostrej ciężkiej niewydolności oddechowej (od ang. Severe Acute
Respiratory Syndrome, SARS).
Jak dotychczas naukowcy przetestowali lek na piętnastu różnych wirusach, od
Rhinowirusa odpowiedzialnego za zwykłe przeziębienia, przez wirus żołądka,
polio, aż po gorączkę denga oraz kilka innych gorączek krwotocznych. Większość
testów przeprowadzono na ludzkich i zwierzęcych kulturach komórkowych oraz
myszach zainfekowanych wirusem grypy H1N1.
W każdym przypadku wykazano skuteczność nowego środka. Lek sprostał zatem
oczekiwaniom swoich twórców, którzy mają nadzieję już niedługo przebadać go
na większych zwierzętach oraz przeprowadzić badania kliniczne z udziałem ludzi.
Miejmy nadzieję, że w ten sposób zapoczątkują oni całkowicie nowy rozdział w
historii medycyny.
Literatura:
Rider Todd H. et. al., Broad-Spectrum Antiviral Therapeutics, „PLoS ONE”, Vol. 6
(2011).