test sprawdzający wiedzę chemiczną – gimnazjum akademickie imię

TEST SPRAWDZAJĄCY WIEDZĘ CHEMICZNĄ – GIMNAZJUM AKADEMICKIE
IMIĘ: ……………………………………….. NAZWISKO: ………………………………………… KLASA: 3….G
Przystępujesz do testu sprawdzającego umiejętności i wiedzę chemiczną, które nabyłeś przez
trzy lata nauki w Gimnazjum Akademickim. Czas na rozwiązanie wszystkich zadań to 120
minut. Powodzenia!
ZADANIE 1 (autor: K.Skrzeczkowski) Test z chemii organicznej – wpisz poprawne odpowiedzi:
1. W reakcji etanolu z sodem otrzymujemy ……………………………………. (nazwa/wzór).
2. Chcąc otrzymać 2-propanol z alkenu i wody, użyjemy wody oraz ……………………………..
3. W reakcji powyżej można teoretycznie otrzymać dwa produkty (grupa –OH może się
przyłączyć do jednego z dwóch atomów węgla). Podaj nazwę reguły z której
skorzystałeś, rok jej ogłoszenia, narodowość twórcy oraz ilość oficjalnie znanych żon
tego chemika:
Nazwa: ………………………………., rok ogłoszenia: …………………………….
Narodowość: ………………………………., ilość oficjalnie znanych żon: …………………
4. Jedząc zupę szczawiową na stołówce spożywasz też jakieś ilości kwasu szczawiowego.
Czym ten kwas różni się od typowych kwasów, np. kwasu octowego?
………………………………………................................................................... (2 różnice).
5. Polewając sobie rękę stężonym kwasem octowym wypalę sobie tą rękę niczym
stężonym kwasem solnym. …………………………………. (prawda/fałsz).
6. 2-chloropropan potraktowano wodą i KOH a następnie przeprowadzono reakcję
produktu z kwasem octowym w środowisku silnie kwasowym. Co otrzymano? (nazwa
oraz wzór) ………………………………………………
Wzór:
7. Ile jest możliwych izomerów chlorobutanu? Podaj liczbę: ……….. .
8. Siarkowe analogi alkoholi to: …………………………….. (występują one np. w smrodzie
skunksa).
9. Po imprezie na której spożywany jest alkohol dorośli ludzie czują się źle następnego
dnia – tzw. kac. Jaki produkt przemian biochemicznych odpowiada za to złe
samopoczucie? ………………………………………………… (wzór lub nazwa) – wskazówka: jest
on nierozpuszczalny w wodzie!
10. Podczas powstania warszawskiego Niemcy zabijali powstańców w kanałach wrzucając
tam węglik wapnia. Wyjaśnij dlaczego powstańcy ginęli, podaj równanie reakcji:
- równanie reakcji: ……………………………………………………………………………………………………
- wyjaśnienie: ……………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………………………....
11. Przeprowadzano reakcję estryfikacji kwasu octowego z etanolem przy czym atom
tlenu w etanolu jest izotopem tlenu o liczbie masowej 18. Narysuj wzór strukturalny
produktu i wskaż który atom tlenu w tym produkcie będzie izotopem 18.
Wzór (z zaznaczeniem izotopu):
12. Naturalne tłuszcze nienasycone mają stereochemię wiązań podwójnych
……………………………………. czego przykładem są tłuszcze kwasu ……………………………….. .
ZADANIE 2 (Z3 – etap rejonowy 2011 – mazowieckie)
Jedną z metod otrzymywania wolnego chloru (Cl2) jest działanie stężonego kwasu solnego
na stały manganian (VII) potasu. Reakcja przebiega według równania cząsteczkowego:
2KMnO4 + 16HCl  2KCl + 2MnCl2 + 5Cl2 + 8H2O
a. Określ stopnie utlenienia pierwiastków w związkach będących substratami tej reakcji
KMnO4: K - ....., Mn - ……, O - ……
HCl: H - …….., Cl - ……..
b. Wskaż utleniacz i reduktor w tej reakcji.
utleniacz …………………………… reduktor ……………………………
c. Zapisz tą reakcję w sposób jonowy:
………………………………………………………………………………………………………………………………
d. Oblicz masę stałego manganianu (VII) potasu oraz objętość stężonego kwasu solnego
(36% masowych, gęstość roztworu ρ = 1,18 g/cm3) potrzebne do wywiązania 560 cm3
wolnego chloru ( w przeliczeniu na warunki normalne). Masy atomowe odczytaj ze
znajdującej się w arkuszu tablicy układu okresowego i zaokrąglij do liczb całkowitych,
masę atomową chloru przyjmij jako równą 35,5 u, objętość molowa gazu w
warunkach normalnych V0 = 22,4 dm3/mol.
Objętość HCl wynosi: ………………………… Masa stałego manganianu wynosi: ……………………
ZADANIE 3 (Z3 – etap rejonowy 2011 – mazowieckie)
W szkolnym laboratorium chemicznym uczniowie postanowili zbadać skład chemiczny białej
perły. Ten kamień szlachetny jest praktycznie nierozpuszczalny w wodzie. Mały fragment
perły uczniowie wrzucili do rozcieńczonego roztworu kwasu azotowego (V) [1]. Perła
roztworzyła się z wydzieleniem bezbarwnego, bezwonnego gazu powodującego zmętnienie
wody wapiennej. Kropla otrzymanego roztworu wprowadzona na platynowym druciku do
nieświecącego płomienia palnika gazowego spowodowała wyraźne, ceglastoczerwone
zabarwienie płomienia. Następnie otrzymany przez roztworzenie perły w kwasie roztwór
rozdzielono do trzech probówek.
Do pierwszej z nich dodano roztworu chlorku sodu. Nie zaobserwowano widocznych
objawów reakcji. Do drugiej z nich dodano kilka kropli roztworu ortofosforanu (V) sodu, a do
trzeciej krzemianu sodu. W obu przypadkach zaobserwowano wydzielanie się białych
osadów. [2,3]
Podczas silnego prażenia w temperaturze około 900oC masa perłowa ulegała rozkładowi [4] z
wydzieleniem gazu powodującego zmętnienie wody wapiennej. Masa stanowiącego
pozostałość po prażeniu białego proszku stanowi 66% początkowej masy prażonej perły.
Produkt prażenia reaguje z wodą tworząc roztwór o wyraźnym odczynie zasadowym [5].
1. Zidentyfikuj główny składnik masy perłowej.
Nazwa : ……………………………………….. Wzór sumaryczny: ………………………………………
2. Podaj równania reakcji przemian opisanych numerami 1-5.
1. …………………………………………………………………………………………………….
2. …………………………………………………………………………………………………….
3. …………………………………………………………………………………………………….
4. …………………………………………………………………………………………………….
5. ……………………………………………………………………………………………………..
ZADANIE 4 (Z2 – etap wojewódzki, mazowieckie 2011)
Siarczek miedzi (II) jest solą bardzo trudno rozpuszczającą się w wodzie. W temperaturze
19oC w 1 dm3 nasyconego roztworu siarczku miedzi (II) znajduje się 60 kationów Cu2+. Oblicz
masę (w gramach) siarczku miedzi (II), która w podanej temperaturze jest zawarta w 100 g
roztworu nasyconego. Przyjmij przybliżone wartości: gęstości roztworu 1 g/cm3, mas
atomowych miedzi 64 u, siarki 32 u, liczby Avogadro 6,02 * 1023.
Masa siarczku miedzi wynosi …………………………………. .
ZADANIE 5. (małopolskie – finał 2013, kuratoryjny, nieco zmodyfikowane)
W trzech nieoznakowanych probówkach znajdują się substancje organiczne A, B, C.
A jest alkoholem służącym do otrzymywania tłuszczów. B jest kwasem karboksylowym o
ostrym zapachu. Analiza spektroskopii masowej z wysoką rozdzielczością wykazała że w
cząsteczce tego kwasu są trzy atomy węgla, a na podstawie widma IR stwierdzono, że
jedynym wiązaniem wielokrotnym jest wiązanie C=O (pasmo ok. 1700 cm-1). Substancję C
otrzymuje się przez reakcję B z NaOH.
a. Podaj wzory strukturalne (mogą być grupowe lub szkieletowe) oraz nazwy substancji
A, B, C.
b. Wiedząc że te substancje występują w losowej kolejności w trzech probówkach
zaproponuj tok postępowania pozwalający stwierdzić co jest w której probówce (a la
Zgadnij kotku co jest w środku). Zapisz równania reakcji, które zachodzą, lub wskaż,
że reakcja nie zachodzi, obserwacje itp, itd.
Dysponujesz: sód, zasada sodowa, siarczan (VI) miedzi, papierki uniwersalne, HCl.
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….
…………………………………………………………………………………………………………………………………….