Poznajemy informatykę

Transkrypt

Mirosław Sławik
Poznajemy informatykę
Program nauczania
dla gimnazjum
Konsultacja metodyczna i merytoryczna
dr inż. EDWARD KRAWCZYŃSKI
Opinia merytoryczna
mgr inż. ANNA KOLUDO
Opinia metodyczna
dr EWA MAGIERA
Opinia wychowawcza
mgr JOANNA SZYMAŃSKA
Projekt okładki
MARIUSZ BANACHOWICZ
Redakcja
JADWIGA KWIECIEŃ
JERZY SYJUD
Program dopuszczony do użytku szkolnego przez Ministra Edukacji Narodowej.
Numer dopuszczenia DKW-4014-53/01
Wydanie I, sierpień 2001
Nazwy wszystkich firm i ich produktów w niniejszej publikacji zostały
użyte jedynie w celu ich identyfikacji.
Videograf II Sp. z o.o., 40-153 Katowice, al. W. Korfantego 191,
tel./fax (0-32) 203-65-59, 203-65-60, 730-25-12, 730-25-13
e-mail: [email protected]
http://www.videograf.pl
© Copyright by Videograf II Sp. z o.o., Katowice 2001
ISBN 83-7183-200-1
Spis treści
I. Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
5
II. Informacje o programie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6
Oznaczenia treści w programie nauczania . . . . . . . . . . . . . . . . . .
6
III. Cel edukacyjny i zadania szkoły . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7
IV. Szkolna pracownia komputerowa
. . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
Baza sprzętowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
8
Oprogramowanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
9
V. Treści kształcenia i wynikające z nich czynności nauczyciela
i uczniów; osiągnięcia uczniów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
Blok nr 1: Zasady pracy przy komputerze . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
Blok nr 2: Poznajemy komputer . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12
Blok nr 3: Praca w środowisku operacyjnym – Wprowadzenie do systemu
Windows . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
Blok nr 4: Praca w środowisku operacyjnym – Podstawowe operacje
w środowisku Windows . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
Blok nr 5: Grafika komputerowa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
Blok nr 6: Praca w środowisku operacyjnym – Instalowanie programów,
archiwizacja, kompresja danych oraz zasady ochrony antywirusowej
21
Blok nr 7: Elementy edytora tekstu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
Blok nr 8: Elementy arkusza kalkulacyjnego . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
Blok nr 9: Bazy danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Blok nr 10: Praca w sieci komputerowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
Blok nr 11: Zastosowanie komputera we współczesnym świecie . . . . . . . . 34
Blok nr 12: Podstawy korzystania z Internetu
. . . . . . . . . . . . . . . . 36
Blok nr 13: Rozwiązywanie problemów za pomocą algorytmów . . . . . . . . 38
Blok nr 14: Poczta elektroniczna i inne usługi internetowe . . . . . . . . . . . 40
VI. Propozycja oceny osiągnięć uczniów . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42
I. Wprowadzenie
W obecnych czasach nikt nie kwestionuje potrzeby znajomości obsługi sprzętu komputerowego. Komputer bowiem staje się na naszych oczach maszyną, bez której nie można się już obejść. Niedługo, jak się
wydaje, będzie narzędziem towarzyszącym nam na każdym kroku, począwszy od jazdy samochodem,
a skończywszy na zdobywaniu kosmosu. Dlatego dorośli powinni dołożyć wszelkich starań, by przygotować
młode pokolenia do życia w skomputeryzowanym świecie. Niewątpliwie takie cele przyświecały władzom
edukacyjnym, które zdecydowały się wprowadzić nauczanie informatyki w polskich szkołach.
Istniejąca podstawa programowa kształcenia ogólnego w zakresie informatyki określa zasadnicze cele,
zadania, osiągnięcia oraz treści, jakie są związane z procesem nauczania. Jednak praktyczne zrealizowanie
zajęć z ich uwzględnieniem nie jest przedsięwzięciem łatwym. Pragnąc wyjść naprzeciw oczekiwaniom
tych, od których zależeć będzie nauczanie informatyki, autor oraz wydawnictwo „Videograf II” przekazują
program nauczania, który będzie miał za zadanie pomóc nauczycielom w realizacji celów kształcenia informatycznego w gimnazjum, a uczniom tej szkoły pozwoli opanować wiedzę z zakresu obsługi i użytkowania
komputera, wskazując jednocześnie możliwości wykorzystania go w życiu codziennym.
Proponowany program nauczania może zostać zrealizowany między innymi z wykorzystaniem podręcznika „Poznajemy informatykę. Podręcznik dla gimnazjum” autorstwa Aleksandra Bremera i Mirosława Sławika. Podręcznik wydany nakładem wydawnictwa „Videograf II” stanowi kompendium wiedzy z szeroko
pojętej informatyki, jak i przełożenie celów, zadań oraz treści programowych i ponadprogramowych na grunt
codziennej praktyki lekcyjnej.
Składamy serdeczne podziękowanie dr. inż. Edwardowi Krawczyńskiemu za pomoc, jaką okazał na etapie tworzenia tego programu. Pragniemy również podziękować za cenne uwagi osobom recenzującym program: dr Ewie Magierze, mgr inż. Annie Koludo oraz mgr Joannie Szymańskiej.
Autor i wydawnictwo
5
II. Informacje o programie
Program „Poznajemy informatykę” zawiera treści uwzględniające cele i zadania szkoły przewidziane
w trzecim etapie kształcenia ogólnego. Jest on zgodny z podstawą programową kształcenia ogólnego w zakresie informatyki w gimnazjum1. Treści zawarte w programie zostały podzielone na czternaście bloków
tematycznych. Każdy z bloków zawiera2:
N
N
N
N
ogólne cele kształcenia;
treści kształcenia;
proponowane czynności (działania) nauczyciela oraz uczniów w czasie zajęć oraz uwagi o realizacji programu;
osiągnięcia uczniów, wynikające z treści w proponowanych blokach tematycznych.
W trakcie tworzenia poszczególnych bloków starano się uwzględnić typową bazę sprzętową polskich
gimnazjów3 oraz popularne oprogramowanie użytkowe.
Liczba godzin w całym cyklu nauczania przeznaczonych na informatykę w gimnazjach może być różna.
Jest ona uwarunkowana wieloma czynnikami, na które nauczyciel zwykle nie ma wpływu. Aby ułatwić nauczycielom opracowanie własnych planów pracy w oparciu o ten program, treści kształcenia zostały w specjalny sposób oznaczone. Dzięki takiemu rozwiązaniu program może zostać zrealizowany zarówno przy
dwu–, jak i trzygodzinnym cyklu nauczania informatyki w szkole.
Oznaczenia treści w programie nauczania
Jak już wcześniej zostało podane, program może być realizowany w dwu– lub trzygodzinnym cyklu nauczania. Realizując go, należy pamiętać, że gdy nauczanie informatyki odbywa się w cyklu trzygodzinnym,
określone poziomy wymagań powinny zostać zawyżone w stosunku do poziomów w cyklu dwugodzinnym.
Zawyżenie wymagań dotyczy zarówno treści programowych, jak i ponadprogramowych.
È
Treści programowe to treści zawarte w realizowanym programie nauczania. Na ich podstawie nauczyciel określa poziomy wymagań:
N konieczny – po którego spełnieniu uczeń otrzymuje ocenę dopuszczającą;
N podstawowy – po którego spełnieniu uczeń otrzymuje ocenę dostateczną;
N rozszerzający – po którego spełnieniu uczeń otrzymuje ocenę dobrą;
N dopełniający – po którego spełnieniu uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą;
Treści ponadprogramowe to treści wykraczające poza realizowany program nauczania.
Są z nimi związane osiągnięcia ucznia spełniające poziom wymagań nazywany wykraczającym. Uczeń, którego osiągnięcia obejmują treści programowe i ponadprogramowe,
otrzymuje ocenę celującą.
Aby umożliwić nauczycielowi rozróżnienie treści przewidzianych w danym cyklu nauczania, w programie został zaproponowany system oznaczeń treści kształcenia. Jego objaśnienie jest przedstawione
w tabeli na następnej stronie. Powyższa interpretacja oznaczeń to jedynie propozycje autora programu. Nauczyciel może sam wybrać z zaproponowanych treści te, które będzie przedstawiał w danym cyklu jako tre________________________________________________________________________________________________
1
Pełny tekst podstawy programowej jest dostępny między innymi na stronie WWW Ministerstwa Edukacji Narodowej pod adresem:
http://www.men.waw.pl.
2
Dokładna zawartość poszczególnych bloków została przedstawiona w części V – Treści kształcenia i wynikające z nich czynności
nauczyciela i uczniów; osiągnięcia uczniów.
3
Wyposażenie szkolnej pracowni komputerowej oraz oprogramowanie zostało przedstawione w części IV – Szkolna pracownia
komputerowa.
6
ści programowe i ponadprogramowe oraz sposób, w jaki będzie interpretować oznaczenia , . W ostatniej
części programu nauczania (część VI – Propozycja oceny osiągnięć uczniów) przedstawione zostaną przykładowe zadania sprawdzające osiągnięcia uczniów z wybranych bloków programowych. Zostały one przygotowane z uwzględnieniem danego cyklu nauczania oraz treści kształcenia oznaczonych w przedstawiony sposób.
Oznaczenia treści i ich interpretacja w danym cyklu nauczania
Trzygodzinny
Dwugodzinny
Cykl
nauczania
Treści bez oznaczenia
Treści oznaczone
znaczkiem F
Treści oznaczone
dwoma znaczkami: F i Treści oznaczone
znaczkiem Oceny: 2, 3, 4, 5
Ocena 5/6
Ocena 6
Ocena 6
Proponowane treści programowe, na podstawie których
nauczyciel określa wymagania na poziomy:
N
konieczny;
N
podstawowy;
N
rozszerzający;
N
dopełniający.
Proponowane treści ponadprogramowe, na podstawie
których nauczyciel określa
wymagania na poziom,
nazywany wykraczającym.
W cyklu dwugodzinnym
nauczyciel może je także
zakwalifikować jako treści
dodatkowe na dopełniający
poziom wymagań.
Proponowane treści ponadprogramowe dla cyklu dwugodzinnego. Na ich podstawie nauczyciel może określić
wymagania na poziom nazywany wykraczającym.
Proponowane treści ponadprogramowe, na podstawie
których nauczyciel może
określić wymagania na
poziom nazywany wykraczającym.
Oznaczenie to jest inaczej
interpretowane w cyklu
trzygodzinnym.
Oceny: 2, 3, 4
Ocena 5
Ocena 5/6
Ocena 6
nauczyciel określa wymagania na poziomy:
nauczyciel określa wymagania na poziom dopełniający.
Proponowane treści ponadprogramowe, które mogą
zostać zakwalifikowane
w cyklu trzygodzinnym jako
treści dodatkowe na dopełniający poziom wymagań.
Proponowane treści ponadprogramowe. Na ich podstawie nauczyciel sam określa,
w jakim stopniu osiągnięcia,
wynikające z tych treści,
spełniają wymagania na
poziomie, nazywanym
wykraczającym.
N
konieczny;
N
podstawowy;
N
rozszerzający.
III. Cel edukacyjny i zadania szkoły
Zgodnie z założeniem autorów podstawy programowej nadrzędnym celem kształcenia ogólnego w zakresie informatyki jest przygotowanie ucznia do aktywnego i odpowiedzialnego życia w społeczeństwie informacyjnym. Z kolei jako zadania szkoły wyszczególnia się:
1. Stworzenie warunków do osiągnięcia umiejętności posługiwania się komputerem, jego oprogramowaniem
i technologią informacyjną.
2. Zainteresowanie uczniów rozwojem wiedzy informacyjnej oraz nowymi możliwościami dostępu do informacji
i komunikowania się.
3. Wspomaganie uczniów w ich rozpoznaniu własnych uzdolnień i zainteresowań w celu świadomego wyboru dalszego kierunku kształcenia.
Osiągając cel i spełniając zadania wynikające z podstawy programowej, wskazane jest uwzględnienie
elementów edukacji informatycznej w szkole podstawowej na zasadzie wyrównania wiedzy i umiejętności
(pomocna tu może być indywidualizacja nauczania). Chcąc osiągnąć cel kształcenia, jak i zrealizować zadania szkoły, należy pamiętać, że bardzo ważne jest stworzenie warunków, w których uczeń będzie zachęcany
do pracy z komputerem oraz do samodzielnego przyswajania treści związanych z informatyką. Należy tutaj
mieć na uwadze zarówno wyposażenie szkolnej pracowni komputerowej, jak i odpowiedni dobór treści
przedstawianych na zajęciach, np. prezentowanie zastosowania komputerów i ich oprogramowania (np. ar7
kuszy kalkulacyjnych, tematyki baz danych) w życiu codziennym. Konieczne jest również uwzględnianie
w nauczaniu zainteresowań uczniów. Komputer musi być postrzegany przez początkującego użytkownika
jako niezwykle przyjazne i proste w obsłudze urządzenie, dzięki któremu będzie on mógł rozwiązać wiele
problemów i które będzie pomagało mu w nauce oraz dostarczało rozrywki. W ramach tego przedmiotu
uczniowie muszą być przygotowani do podjęcia wyzwań stawianych im w technologii informacyjnej i informatyce realizowanej w szkole ponadgimnazjalnej.
Bardzo ważne jest wyrabianie nawyku przestrzegania zasad bezpieczeństwa i higieny oraz kultury technicznej podczas pracy z komputerem. Cenne jest zrozumienie zagrożeń, jakie niesie ze sobą integracja naszych komputerów z komputerami innych użytkowników w sieciach komputerowych. Znajomość tych zagadnień jest nieodzowna w społeczeństwie informacyjnym, w którym wymagane są określone zachowania
oraz przestrzeganie przyjętych praw i norm.
Konieczne jest, aby proces kształcenia rozwijał samodzielność uczniów w rozwiązywaniu problemów,
w tym również za pomocą algorytmów. Przemyślane przykłady i ćwiczenia, zaproponowane uczniom do
rozwiązania, sprawią, że cel kształcenia zostanie osiągnięty, a sami uczniowie zostaną zachęceni do pogłębiania wiadomości i kształtowania nowych umiejętności.
Współczesna rzeczywistość wymusza również poznanie nowoczesnych źródeł informacji i środków przekazu. Coraz łatwiejszy (a zarazem i tańszy) dostęp do szeroko pojętych środków multimedialnych oraz rozwój sieci komputerowych (w tym sieci Internet) wymuszają zdobycie umiejętności korzystania z tych środków. Informatyka jest przedmiotem interdyscyplinarnym, dlatego ważne jest, aby na zajęciach z komputerem wykorzystywać wiadomości i umiejętności uczniów wynikające z nauki na innych przedmiotach. Dostępne na rynku multimedialne programy dydaktyczne umożliwiają wykorzystanie komputera w nauczaniu
wielu przedmiotów.
È
Pamiętajmy, że od tego, jak przygotujemy młodego człowieka do życia w społeczeństwie informacyjnym, zależeć będzie, czy będzie się on mógł w nim odnaleźć.
IV. Szkolna pracownia komputerowa
Przy realizowaniu procesu kształcenia młodzieży w zakresie informatyki niebagatelne znaczenie ma baza
sprzętowa z odpowiednim oprogramowaniem, jaka zostanie w nim wykorzystana. Aby możliwe było nowoczesne kształcenie uczniów w oparciu o nowe programy nauczania i podręczniki, konieczne jest korzystanie
z odpowiedniego sprzętu i oprogramowania komputerowego.
Baza sprzętowa
Aby zapewnić w gimnazjach odpowiednią bazę sprzętową do nauczania informatyki, w 1999 roku został
uruchomiony projekt Pracownia internetowa w każdym gimnazjum, który wynikał bezpośrednio z uruchomionego w 1998 roku projektu Pracownia internetowa w każdej gminie. Istotą projektu Pracownia internetowa w każdym gimnazjum jest to, by do września 2002 roku wszystkie gimnazja w Polsce były wyposażone
przynajmniej w jedną dziesięciostanowiskową pracownię komputerową z możliwością dostępu do sieci Internet z każdego stanowiska (komputery są połączone siecią lokalną). Dzięki podjętym staraniom i środkom
finansowym uruchomionym na ten cel między innymi możliwe staje się:
N
N
N
przygotowanie uczniów do życia w globalnym społeczeństwie informacji;
wyrównywanie szans edukacyjnych;
podniesienie jakości kształcenia.
8
Według założeń, w ramach wspomnianego projektu, pracownie są lub zostaną wyposażone w sprzęt komputerowy. Standard wyposażenia pracowni jest wymuszany przez rozwój technologii informacyjnej. Dlatego też
z każdym rokiem ulega on zmianom. W przypadku komputerów klasy IBM PC1 standard konfiguracji sprzętowej
komputera uczniowskiego opiera się na2:
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
N
procesorze klasy Celeron;
płycie głównej typu ATX (MICROATX);
pamięci typu SDRAM DIMM;
napędzie dyskietek 1,44 MB;
dysku twardym o dużej pojemności;
adapterze sieciowym (karcie sieciowej) w standardzie ETHERNET współpracującej z gniazdem typu PCI;
monitorze kolorowym 15" spełniającym normy: MPRII, Energy Star, TCO 95;
napędzie CD-ROM o dużej prędkości;
karcie dźwiękowej PCI z syntezą WAWETABLE;
karcie graficznej 3D, w standardzie AGP;
słuchawkach i mikrofonie;
klawiaturze i myszy z podkładką.
Tak zwany „komputer nauczycielski” posiada nieco potężniejszą konfigurację (szybszy procesor i więcej pamięci RAM). Jest on również wyposażony w zestaw aktywnych głośników. Pozostała konfiguracja sprzętowa jest podobna do konfiguracji komputera uczniowskiego.
Dodatkowo w szkolnej pracowni komputerowej powinny znaleźć się między innymi: drukarka oraz skaner. Niezbędny jest również modem zewnętrzny oraz odpowiedni osprzęt sieciowy, pozwalający na przyłączenie pracowni
do sieci Internet. Bardzo wskazane byłoby umożliwienie nauczycielowi korzystania z projektora multimedialnego
wzmacniającego proces dydaktyczny i jego efekty.
Oprogramowanie
Jako podstawowe oprogramowanie komputerów uczniów (klasy IBM PC) w ramach projektu Pracownia internetowa w każdym gimnazjum przyjęto system operacyjny Microsoft Windows 98, pakiet Microsoft Works oraz
oprogramowanie umożliwiające korzystanie z usług sieci Internet. Komputer nauczyciela odgrywa rolę serwera
i powinien posiadać między innymi oprogramowanie: Back Office Small Business Server, Microsoft Office oraz
pakiet Microsoft Works.
Biorąc pod uwagę obowiązujące już od wielu lat standardy na polskim rynku oprogramowania użytkowego,
wskazane jest doposażenie pracowni w licencję wielostanowiskową również innych popularnych aplikacji. Chodzi
tutaj nie tylko o popularne aplikacje biurowe, ale również o programy wspomagające wykorzystywanie, gromadzenie i selekcjonowanie informacji, oraz programy edukacyjne wspomagające proces kształcenia w różnych obszarach
edukacyjnych. Część aplikacji została ujęta w wykazie środków dydaktycznych3 zalecanych przez Ministerstwo
Edukacji Narodowej. Wiele z programów znajdujących się we wspomnianym wykazie szkoły mogą otrzymać bezpłatnie lub zakupić po promocyjnych cenach.
________________________________________________________________________________________________
1
Szkoła biorąca udział w projekcie w porozumieniu z gminą wybiera płaszczyznę sprzętową i określa, czy jej pracownia będzie bazować na sprzęcie w standardzie
komputerów klasy IBM PC czy Macintosh.
2
Aktualna, pełna charakterystyka sprzętu, oprogramowania, jak i samego projektu Pracownia internetowa w każdym gimnazjum jest dostępna na stronie
MEN w sieci Internet.
3
Pełny wykaz środków dydaktycznych oraz obudowy medialnej zalecanych przez MEN można znaleźć na stronie WWW jego Pracowni Technik
Multimedialnych: http://www.ptm.edu.pl. Na stronach ministerstwa można także zapoznać się z zamierzeniami dotyczącymi zakupu dla szkól
oprogramowania edukacyjnego z różnych dziedzin i kryteriami jego doboru.
9
V. Treści kształcenia i wynikające z nich czynności
nauczyciela i uczniów; osiągnięcia uczniów
Proponowane w programie treści kształcenia zostały ujęte w czternaście bloków tematycznych. Zawartość bloków dobrano w ten sposób, aby przy przedstawianiu ich treści w zaproponowanej kolejności,
z użyciem odpowiednich środków, uczeń sukcesywnie wzbogacał swą wiedzę na temat komputerów i ich
oprogramowania, a jednocześnie przez cały etap kształcenia uczył się korzystania z zasobów komputera
i zarządzania nimi. Oto tematyka tych bloków:
Numer bloku
Tytuł bloku
1.
Zasady pracy przy komputerze
2.
Poznajemy komputer
3.
Praca w środowisku operacyjnym – Wprowadzenie do systemu Windows
4.
Praca w środowisku operacyjnym – Podstawowe operacje w środowisku Windows
5.
Grafika komputerowa
6.
Praca w środowisku operacyjnym – Instalowanie programów, archiwizacja i kompresja
danych oraz zasady ochrony antywirusowej
7.
Elementy edytora tekstu
8.
Elementy arkusza kalkulacyjnego
9.
Baza danych
10.
Praca w sieci komputerowej
11.
Zastosowanie komputera we współczesnym świecie
12.
Podstawy korzystania z Internetu
13.
Rozwiązywanie problemów za pomocą algorytmów
14.
Poczta elektroniczna i inne usługi internetowe
10
Przestrzeganie i stosowanie zasad regulaminu szkolnej pracowni komputerowej;
Bezpieczne obchodzenie się z urządzeniami elektrycznymi w pracowni komputerowej;
Prawidłowa organizacja stanowiska pracy przy komputerze;
Przeciwdziałanie zagrożeniom wynikającym z pracy przy komputerze.
Omawia symptomy chorób związanych z długotrwałą pracą przy komputerze. Mówi o konieczności robienia przerw w pracy i innych
środkach zapobiegawczych.
Zagrożenia zdrowia podczas pracy przy komputerze oraz przeciwdziałanie
im.
2.
1.
Lp.
Dowiadują się o zagrożeniach, jakie są związane z nieprzestrzeganiem higieny pracy przy
komputerze i niewłaściwie zorganizowanym
stanowiskiem pracy.
Uczą się, jak prawidłowo zorganizować stanowisko pracy przy komputerze.
Potrafią poprawnie zorganizować stanowisko pracy przy komputerze.
Potrafią przeciwdziałać zagrożeniom związanym z długotrwałą pracą przy komputerze.
Zagrożenia zdrowia podczas pracy przy komputerze oraz przeciwdziałanie
im.
Znają i stosują regulamin pracowni. Potrafią w bezpieczny sposób korzystać z urządzeń elektrycznych. Wiedzą, jak postępować w sytuacjach zagrażających zdrowiu i życiu.
Miejsce i organizacja
stanowiska pracy.
Regulamin i przepisy bezpieczeństwa w pracowni komputerowej.
Treści kształcenia
Czynności uczniów
Poznają regulamin pracowni i zasady postępowania z urządzeniami elektrycznymi w czasie
korzystania z nich i w sytuacjach awaryjnych.
Osiągnięcia uczniów
Wyjaśnia, co składa się na stanowisko pracy
przy komputerze i omawia, jak powinno ono
być zorganizowane.
Przedstawia punkty regulaminu pracowni oraz
zasady bezpiecznej pracy z urządzeniami elektrycznymi. Instruuje, jak należy się zachować
w sytuacjach awaryjnych.
Czynności nauczyciela
Miejsce i organizacja
stanowiska pracy.
Regulamin i przepisy bezpieczeństwa w pracowni komputerowej.
Treści kształcenia i wynikające z nich osiągnięcia uczniów
2.
1.
Lp.
Treści kształcenia oraz związane z nimi czynności nauczyciela i uczniów
N
N
N
N
Ogólne cele kształcenia:
Blok nr 1: Zasady pracy przy komputerze
BHP podczas
pracy przy
komputerze
BHP podczas
pracy przy
komputerze
11
Uwagi nauczyciela
Przy omawianiu treści zaproponowanych w punkcie 1 można
skorzystać między innymi
z materiałów Wirtualnej Pracowni
BHP dostępnych w sieci Internet
(bhp.zce.szczecin.pl), jak
i innych publikacji dotyczących
przepisów i zasad BHP.
Uwagi o realizacji
System operacyjny w komputerze.
6.
Kody ASCII.
Obserwują, jak należy obchodzić się z nośnikami typu dyskietka, płyta CD, dysk twardy
w kieszeni.
Uczą się, jak należy postępować ze sprzętem
komputerowym.
Poznają zasady poprawnego łączenia komputera z innymi urządzeniami.
Poznają podzespoły komputera: płytę główną,
procesor, pamięć RAM, kartę grafiki, dźwiękową, sieciową, modem oraz napęd dyskietek,
dysk twardy, napęd CD i DVD. Dowiadują się,
co to jest port. Poznają monitor, drukarkę,
skaner, klawiaturę i myszkę oraz obudowę
komputera.
Wyjaśnia rolę, jaką system operacyjny odgrywa Poznają podstawowe zadania systemu operacyjnego w komputerze.
w komputerze. Wspomina o Windows i alternatywnych systemach operacyjnych dla komputerów PC.
Wyjaśnia znaczenie kodu ASCII w komputerze. Poznają rolę kodów ASCII. Korzystając
Pokazuje, jak posługiwać się tablicą kodów
z tablicy kodów, przedstawiają proste znaki za
ASCII.
pomocą kodów ASCII i odwrotnie.
Demonstruje właściwe sposoby używania
nośników.
Używanie nośników
informacji.
5.
Wyjaśnia, w jaki sposób należy dbać o sprzęt
komputerowy.
Eksploatacja urządzeń
komputerowych.
4.
Wyjaśnia zasady i demonstruje poprawne połączenia komputera z drukarką, monitorem itp.
Omawia podstawowe podzespoły komputera
klasy IBM PC. W miarę możliwości demonstruje je. Krótko wyjaśnia ich rolę w systemie.
Przedstawia urządzenia podłączane na zewnątrz
komputera i demonstruje ich działanie.
Wyjaśnia pojęcia: bit i bajt oraz sposób ich
oznaczania. Omawia ich wielokrotności. Wykonuje przykłady z uczniami.
Uwagi o realizacji
Demonstracja sposobu połączeń
komputera z innymi urządzeniami (punkt 4) powinna zostać
uzupełniona instruktażem na
temat przestrzegania zasad bezpiecznego wykonywania takich
połączeń.
Na zajęciach o urządzeniach
komputera (punkt 3) zalecane jest
zaprezentowanie możliwie najUczą się o podstawowych jednostkach informawiększej liczby omawianych
cji w komputerze. Przeliczają jednostki.
podzespołów.
Przybliża pojęcie komputera i jego rolę w życiu Poznają znaczenie i ideę komputeryzacji.
człowieka. Wyjaśnia, co to takiego komputer PC.
Łączenie komputera
z innymi urządzeniami.
Urządzenia komputera.
Jednostki informacji w komputerze.
2.
3.
Wprowadzenie.
1.
Lp.
Czynności uczniów
Wprowadzenie w problematykę komputeryzacji;
Poznanie urządzeń montowanych wewnątrz i na zewnątrz komputera oraz ich przeznaczenia;
Poznanie i stosowanie zasad kultury technicznej. Właściwe współużytkowanie komputera w szkolnej pracowni komputerowej.
Zrozumienie roli systemu operacyjnego w komputerze;
Poznanie różnych form komunikowania się z komputerem;
Poszanowanie praw autorskich, przestrzeganie licencji i zasad korzystania z programów komputerowych.
N
N
N
N
N
N
Blok nr 2: Poznajemy komputer
Kultura techniczna
użytkownika
komputera
12
Uczą się o szkodliwości i skutkach nielegalnego
używania i kopiowania oprogramowania.
Wyjaśnia, kiedy mamy do czynienia
z piractwem komputerowym.
4.
Umieją wymienić urządzenia komputera i określić ich rolę.
Urządzenia komputera.
3.
Używanie nośników
informacji.
Eksploatacja urządzeń
komputerowych.
Znają i stosują zasady poprawnego łączenia komputera z innymi urządzeniami. Wiedzą, jak obchodzić się z nośnikami informacji i jak dbać o sprzęt komputerowy.
Potrafią się posługiwać jednostką bit, bajt i ich wielokrotnościami.
Jednostki informacji w komputerze.
2.
Łączenie komputera
z innymi urządzeniami.
Umieją wyjaśnić rolę komputera w życiu człowieka.
Wprowadzenie.
1.
Lp.
Kultura techniczna, współużytkowa14. nie komputera i oprogramowania
w szkolnej pracowni.
Poznają, w jaki sposób mają korzystać z zasobów komputera podczas zajęć w pracowni.
Dowiadują się o zasadach korzystania z oprogramowania komputerowego.
Przybliża pojęcie prawa autorskiego i umowy
licencyjnej. Wyjaśnia, na jakich zasadach korzystać z programów freeware, shareware itp.
12. Korzystanie z programów.
Wymienia podstawowe zasady kultury technicznej.
Poznają pojęcie programu komputerowego oraz
ogólne zastosowanie programów i komputerów.
Wyjaśnia pojęcia: program, aplikacja, pakiet.
Wymienia rodzaje programów i podaje przykłady ich zastosowań.
11. Programy komputerowe.
13. Piractwo komputerowe.
Uczą się kończyć pracę z komputerem.
Objaśnia, jak zakończyć pracę z komputerem
(w środowisku Windows).
10. Zakończenie pracy z komputerem.
Komunikacja z komputerem.
Ćwiczą obsługę myszki na Pulpicie Windows.
Poznają i ćwiczą obsługę klawiatury, np.
w uruchomionym przez nauczyciela edytorze
WordPad. Poznają inne urządzenia do komunikowania się z komputerem typu PC.
Demonstruje obsługę myszki. Objaśnia działanie
klawiatury. Wyjaśnia, jak w Windows tworzyć
polskie znaki diakrytyczne. Wykonuje ćwiczenia
z uczniami. Omawia inne sposoby komunikacji
z komputerem. W miarę możliwości demonstruje
urządzenia typu joystick, tablet itp.
9.
Czynności uczniów
Uruchamiają komputer i system Windows pod
kontrolą nauczyciela. Ćwiczą logowanie do sieci.
8.
Krótko przedstawia sieć w pracowni i wyjaśnia, Poznają elementarne informacje na temat sieci,
na czym polega logowanie się do sieci.
w której będą pracować.
Demonstruje, jak załączyć komputer i zalogować się do sieci po jego uruchomieniu.
Uruchomienie komputera.
7.
Sieć komputerowa w pracowni
szkolnej.
Lp.
Kultura techniczna użytkownika
komputera
13
Uwagi nauczyciela
Uwagi o realizacji
14
Wiedzą, w jakiej sieci pracują i na podstawie czego można to stwierdzić.
Sieć komputerowa w pracowni
szkolnej.
Uruchomienie komputera.
Komunikacja z komputerem.
7.
8.
9.
Wiedzą, co to jest program komputerowy. Znają ogólne zastosowanie programów i komputerów.
Przestrzegają praw autorskich twórców programów. Stosują się do umów licencyjnych. Wiedzą,
na jakich prawach można korzystać z oprogramowania freeware, shareware, demo itp.
Znają szkodliwość społeczną piractwa komputerowego i wiedzą, jak mu przeciwdziałać.
We właściwy i kulturalny sposób korzystają ze sprzętu komputerowego oraz oprogramowania
w szkolnej pracowni komputerowej.
11. Programy komputerowe.
12. Korzystanie z programów.
13. Piractwo komputerowe.
Kultura techniczna, współużytkowa14. nie komputera i oprogramowania
w pracowni szkolnej.
Uwagi nauczyciela
Pulpit systemu Windows.
Okna w Windows i ich obsługa.
2.
1.
Lp.
Demonstruje różne typy okien Windows. Objaśnia Poznają budowę i rodzaje okien Windows. Przeich elementy. Wykonuje ćwiczenia z uczniami.
noszą okna i zmieniają ich rozmiary. Sprawdzają
działanie elementów sterujących typu: pole tekstowe, pole wyboru opcji, przycisk wyboru opcji
itp. w oknach dialogowych.
Omawia Pulpit i jego elementy. Wyjaśnia, jak
Ćwiczą obsługę Pulpitu, paska zadań, menu Start,
obsługiwać menu podręczne. Wykonuje ćwiczenia menu podręcznego i ikon na Pulpicie.
z uczniami.
Czynności uczniów
Omawianym systemem jest
Windows 98 Pl. Pomocą dydaktyczną przy omawianiu treści
tego bloku może być multimedialny kurs obsługi Windows.
Programy tego typu znajdują się
w wykazie środków dydaktycznych zalecanych przez MEN.
Uwagi o realizacji
Nabycie umiejętności pracy w środowisku Windows;
Poznanie organizacji zapisu danych w środowisku Windows;
Nabycie umiejętności poruszania się w strukturze zasobów systemu i samodzielne uruchamianie programów w środowisku Windows;
Stosowanie zasad kultury technicznej podczas pracy przy komputerze i z programami komputerowymi.
N
N
N
N
Ogólne cele kształcenia
Blok nr 3: Praca w środowisku operacyjnym – Wprowadzenie do systemu Windows
Umieją poprawnie zakończyć pracę z komputerem.
10. Zakończenie pracy z komputerem.
Potrafią posługiwać się myszką i klawiaturą. Wiedzą, jak w Windows wprowadzać z klawiatury
polskie znaki. Znają inne urządzenia do komunikowania się z komputerem typu PC.
Umieją uruchomić komputer i logować się do sieci w środowisku Windows.
Znają zadania systemu operacyjnego w komputerze.
System operacyjny w komputerze.
6.
Wiedzą, co to jest kod ASCII. Umieją się posługiwać tablicą kodów ASCII.
Kody ASCII.
5.
Lp.
15
Poznają narzędzia umożliwiające zmianę wyglądu Pulpitu. Wykonują ćwiczenie polegające
na zmianie sposobu rozmieszczania ikon czy
zmianie koloru tła Pulpitu. Na koniec ćwiczenia
przywracają pierwotne ustawienia Pulpitu.
Demonstruje sposoby zmiany ustawień Pulpitu
Windows. Wyjaśnia, jak przywrócić ustawienia
standardowe. Przypomina o zasadach współużytkowania komputera w czasie zajęć
w pracowni. Wykonuje ćwiczenie z uczniami.
Potrafią zaznaczać obiekty za pomocą myszki i klawiatury. Umieją poruszać się w strukturze
folderów.
Wiedzą, jak wygląda typowy system pomocy Windows i jego aplikacji. Potrafią się nim posługiwać.
Umieją zmieniać ustawienia Pulpitu i jego elementów. Wiedzą, jak przywrócić ustawienia
standardowe.
Zaznaczanie obiektów. Otwieranie
i zamykanie folderów.
Uruchamianie programów.
Korzystanie z systemu pomocy.
Modyfikacja ustawień
Pulpitu.
4.
5.
6.
7.
Potrafią tworzyć nazwy obiektów zgodnie z regułami obowiązującymi w Windows. Odróżniają
plik od folderu. Rozróżniają rozszerzenia w nazwach plików.
Organizacja zapisu danych.
3.
Umieją uruchomić i zakończyć działanie aplikacji. Potrafią tworzyć skróty na Pulpicie.
Umieją przenosić okna i zmieniać ich rozmiary. Potrafią obsługiwać okno za pomocą jego menu
sterowania. Znają elementy sterujące w oknach dialogowych i umieją z nich korzystać.
Okna w Windows i ich obsługa.
2.
Znają zadania Pulpitu i jego elementów. Potrafią wykonywać na nich podstawowe operacje.
Pulpit systemu Windows.
1.
Lp.
Poznają zasady obsługi systemów pomocy
w aplikacjach Windows. Uczą się praktycznie
korzystać z systemu pomocy.
Pokazuje, jak obsługiwać interfejs systemu pomocy. Demonstruje wyszukiwanie informacji na
wybrany temat z poziomu systemu pomocy Windows. Wykonuje ćwiczenie z uczniami.
Korzystanie z systemu pomocy.
6.
Modyfikacja ustawień
Pulpitu.
Uruchamianie programów.
5.
7.
Zaznaczanie obiektów. Otwieranie
i zamykanie folderów.
4.
Demonstruje uruchamianie programów za pomocą Uruchamiają programy z poziomu menu Start i za
menu Start. Pokazuje alternatywny sposób urupomocą skrótów. Tworzą skróty na Pulpicie do
chamiania za pomocą skrótu. Przedstawia jedną
wybranych programów użytkowych.
z metod tworzenia skrótów na Pulpicie. Wykonuje
ćwiczenia z uczniami.
Realizują zaznaczanie pojedynczych obiektów i ich
grup za pomocą myszki i klawiatury. Sprawdzają
metody otwierania i zamykania okien folderów.
Objaśnia i demonstruje metody zaznaczania
obiektów z użyciem myszki i klawiatury. Podaje
przykłady, jak poruszać się w strukturze folderów
i jak je otwierać oraz zamykać. Wykonuje ćwiczenia z uczniami.
Organizacja zapisu danych.
Czynności uczniów
3.
Ćwiczą zasady tworzenia nazw obiektów. Sprawdzają, w jaki sposób pliki i foldery są przedstawiane w oknach Windows.
Wyjaśnia pojęcie pliku i folderu. Przedstawia
zasady tworzenia ich nazw. Zwraca uwagę na
rozszerzenia typu exe i com. Objaśnia ikony
obiektów w oknach folderów.
Lp.
Uwagi o realizacji
Uwagi nauczyciela
Przy przedstawianiu treści
punktu 7 wskazane jest, aby
zaawansowane sposoby modyfikowania Pulpitu, np. za pomocą programu Kompozycje pulpitu, jak i modyfikowanie menu
Start oraz paska zadań były
demonstrowane przez nauczyciela na jednym ze stanowisk
uczniowskich.
Przy wszystkich ćwiczeniach
i przykładach w tym bloku nauczyciel sprawdza i komentuje
poczynania uczniów
16
Pojęcie i rola Schowka.
Podgląd Schowka.
Tworzenie dokumentów.
Program Paint i WordPad.
Wykonanie wydruku z aplikacji.
4.
5.
6.
Programy systemu Windows.
2.
3.
Program Mój komputer i Kosz.
1.
Lp.
Na przykładzie gotowego dokumentu w programie WordPad demonstruje, w jaki sposób wydrukować jego zawartość. Wykonuje ćwiczenie
z uczniami.
Przedstawia zasady pracy w danym programie
i demonstruje jego podstawowe narzędzia.
Wykonuje ćwiczenie z uczniami. Zachęca, aby
uczniowie pracując z programem odkrywali
możliwości jego narzędzi.
Na przykładzie zrzutów ekranowych demonstruje praktyczne wykorzystanie programu
Podgląd Schowka.
Wyjaśnia znaczenie Schowka systemowego
i określa jego cechy. Przedstawia wykorzystanie Schowka przy kopiowaniu i przenoszeniu
obiektów. Pokazuje, na czym polega wklejanie
zawartości Schowka. Wykonuje ćwiczenie
z uczniami.
Zaznajamia uczniów z zastosowaniem najpopularniejszych programów, które standardowo
są dostępne w Windows (grupa Akcesoria).
Jako przykład grupy programów o innym przeznaczeniu prezentuje grupę Gry.
Omawia i demonstruje praktyczne znaczenie
folderu Mój komputer oraz Kosz w Windows.
Uwagi o realizacji
Podobnie jak w bloku 3, aby lepiej
zilustrować przedstawiane treści,
można wykorzystać jeden z dostępUruchamiają wskazane programy, np. Notatnik,
nych na rynku multimedialnych
WordPad, Paint i Kalkulator. Porównują wykursów obsługi Windows.
gląd ich okien i zwracają uwagę na ich typowe
elementy.
Wykonują proste ćwiczenie ze Schowkiem
poczynania uczniów.
w gotowym dokumencie WordPada, w którym
Omawiając programy Windows
kopiują przy pomocy nauczyciela dostępny
w nim rysunek do Schowka i wklejają go kilka wspominając o Kalkulatorze,
można zaproponować przeliczerazy do dokumentu.
nie (z jego użyciem) wartości
w bajtach na np. megabajty,
Pracują ze Schowkiem. Tworzą zrzuty ekranów
gigabajty i odwrotnie.
i umieszczają je w Schowku. Wklejają zawartość
Przy omawianiu treści punktu 3
Schowka do dokumentu edytora, np. WordPad.
wskazane jest, aby nauczyciel
W programie Paint tworzą prosty rysunek za
przygotował prosty dokument
pomocą figur regularnych: linii, kół, kwadratów w edytorze WordPad, zawierająitp. Edytują prosty tekst w edytorze WordPad.
cy pojedynczy rysunek. Zostanie
Według zaleceń nauczyciela kopiują rysunek
on wykorzystany przez uczniów
Painta do Schowka i wklejają go do dokumentu przy ćwiczeniu ze Schowkiem.
WordPada. Pod okiem nauczyciela zapisują
W punkcie 6 wymagane jest
dokumenty jako pliki na dysku lub dyskietce.
przygotowanie przez nauczyciela
Wykonują prosty wydruk gotowego dokumentu
prostego dokumentu tekstowego
z poziomu programu WordPad lub Paint.
(WordPad) lub rysunkowego
(Paint), który uczniowie będą
mogli wydrukować.
Poznają ogólne zasady zarządzania zasobami
systemu Windows.
Czynności uczniów
Zarządzanie zasobami systemu;
Korzystanie z programów Windows;
Tworzenie prostych dokumentów tekstowych i rysunkowych oraz ich drukowanie;
Opanowanie metod kopiowania, przenoszenia i usuwania obiektów w środowisku Windows;
Wyszukiwanie obiektów w zasobach systemu;
N
N
N
N
N
N
Blok nr 4: Praca w środowisku operacyjnym – Podstawowe operacje w środowisku Windows
17
Informacje o plikach
i folderach.
Ćwiczą uruchamianie programów i tworzenie
skrótów z poziomu okna Eksploratora.
Uczą się poruszać w strukturze folderów za
pomocą programu Eksplorator Windows.
Pojęcie i rola Schowka.
Podgląd Schowka.
Tworzenie pierwszych dokumentów. Potrafią wykonać prosty rysunek w programie Paint i edytować tekst w edytorze WordPad. Potrafią
Program Paint i WordPad.
wstawić rysunek do tekstu za pomocą Schowka.
2.
3.
4.
5.
Programy systemu Windows.
1.
Potrafią sprawdzić (podejrzeć) zawartość Schowka.
Wiedzą , co to takiego Schowek systemowy. Umieją skopiować do niego obiekt i wkleić do dokumentu.
Znają przeznaczenie popularnych aplikacji dostępnych w Windows. Umieją z nich korzystać.
Znają ogólne zasady zarządzania zasobami Windows za pomocą programów Mój komputer i Kosz.
Program Mój komputer i Kosz.
Lp.
11. Wyszukiwanie plików i folderów.
Wykonują praktyczne ćwiczenie polegające na
odszukaniu plików uruchamiających wybrane
programy dostępne w systemie, np.
Mspaint.exe i WordPad.exe.
Demonstruje, jak znajduje się szukany obiekt
typu plik lub folder za pomocą narzędzi Windows, gdy nie jest znana jego lokalizacja
w zasobach systemu.
10. Formatowanie dyskietki.
Tworzą foldery. Kopiują i przenoszą obiekty
typu folder i plik metodą wklejania do Schowka
i metodą „ciągnij i upuść”. Uczą się praktycznie
usuwać pliki i foldery. Ćwiczą ich odzyskiwanie.
Wykonują proste formatowanie dyskietki.
Tworzą etykiety na dyskietkach.
Demonstruje tworzenie folderów za pomocą
Eksploratora i z poziomu okna folderu. Objaśnia
operację kopiowania i przenoszenia obiektów.
Zwraca uwagę na różnice pomiędzy nimi. Pokazuje różne metody usuwania obiektów. Pokazuje,
jak można odzyskać usunięty obiekt. Wykonuje
Omawia cel stosowania operacji formatowania.
Ostrzega przed jego skutkami. Pokazuje, jak
należy przeprowadzić operację formatowania
dyskietki. Wykonuje ćwiczenie z uczniami.
Podstawowe operacje na plikach
i folderach.
Objaśnia, jak należy uruchamiać programy
z poziomu Eksploratora. Demonstruje tworzenie
skrótów. Wykonuje ćwiczenie z uczniami.
Uruchamianie
programów i tworzenie
skrótów.
9.
Czynności uczniów
Wyjaśnia, w jaki sposób można uzyskać infor- Poznają atrybuty obiektów i obsługę okna
Właściwości dla danego obiektu.
mację o właściwościach plików i folderów.
Wprowadza pojęcie atrybutu obiektu. Pokazuje,
jak można przypisać dany atrybut do obiektu.
Przedstawia otwieranie i zamykanie folderów
za pomocą programu Eksplorator Windows.
Omawia, jak odbywa się drukowanie w systemie Poznają rolę foldera Drukarki w Windows.
Windows. Wyjaśnia pojęcie folderu Drukarki
Uczą się, jak dodać nową drukarkę do systemu
i na czym polega kolejka wydruku. Pokazuje, jak za pomocą Kreatora dodawania nowej drukarki.
można zainstalować drukarkę w systemie.
Obsługa zasobów komputera.
Jak odbywa się drukowanie
w Windows?
8.
7.
Lp.
Eksplorator Windows
Uwagi nauczyciela
Uwagi o realizacji
18
Umieją odszukać w zasobach systemu obiekt na podstawie jego typu lub nazwy.
11. Wyszukiwanie plików i folderów.
Wprowadzenie do wybranego
edytora graficznego.
2.
Poznają zastosowanie menu i pasków narzędzi
w omawianym edytorze graficznym. Otwierają
gotowy rysunek w programie. Zapisują dokument na dysku.
Przedstawia wybrany edytor graficzny, z którym uczniowie będą pracować. Demonstruje
obsługę menu i pasków narzędzi. Pokazuje,
w jaki sposób dokonać ustawień parametrów
strony i innych parametrów użytkowych.
Programy graficzne.
1.
Wprowadza w zagadnienie grafiki komputero- Poznają podstawowe rodzaje grafiki
wej. Podaje przykłady zastosowania nowocze- komputerowej.
snych programów graficznych. Omawia różnice
pomiędzy grafiką bitmapową a wektorową.
Lp.
Czynności uczniów
Poznanie podstawowych rodzajów grafiki komputerowej;
Samodzielne posługiwanie się edytorem graficznym;
Tworzenie prostych i umiarkowanie złożonych rysunków za pomocą komputera;
Tworzenie prezentacji graficznych za pomocą komputera.
N
N
N
N
N
Blok nr 5: Grafika komputerowa
Znają cel formatowania. Potrafią je wykonać.
Znają metody tworzenia folderów. Potrafią kopiować i przenosić obiekty z wykorzystaniem
Schowka i metody „ciągnij i upuść”. Wiedzą, jak usuwać obiekty i jak je odzyskiwać.
Rozróżniają atrybuty obiektów. Potrafią wyświetlać informacje o obiektach.
Potrafią tworzyć skróty do programów i uruchamiać programy z poziomu Eksploratora
Windows.
10. Formatowanie dyskietki.
Podstawowe operacje na plikach
i folderach.
Informacje o plikach
i folderach.
9.
Uruchamianie
programów i tworzenie
skrótów.
Wiedzą, jak poruszać się w strukturze folderów w oknie Eksploratora.
8.
Obsługa zasobów komputera.
Znają rolę folderu Drukarki w systemie. Potrafią zainstalować drukarkę za pomocą Kreatora
dodawania drukarki.
Jak odbywa się drukowanie
w Windows?
7.
Umieją wykonać prosty wydruk z aplikacji Windows.
Wykonanie wydruku z aplikacji.
6.
Lp.
Eksplorator Windows
Jako edytor graficzny, w którym
uczniowie będą pracować, należy
wybrać jeden z popularnych programów do tworzenia rysunków
wektorowych. Zalecana jest polskojęzyczna wersja takiego programu. Może to być np. dostępny
bezpłatnie dla szkół program
Micrografx Designer 4.01 Pl.
Uwagi o realizacji
Uwagi nauczyciela
19
4.
5.
3.
Lp.
Tworzenie obiektów płaskich
Operacje na
tekście
Operacje na obiektach
Wyjaśnia, jakie obiekty mogą być wypełniane
Uczą się wypełniać figury kolorem, wzorem,
kolorami, wzorami itp. Demonstruje wypełnianie irysem.
obiektów. Wykonuje ćwiczenie z uczniami.
Wypełnianie.
Przekształcają tekst ozdobny lub jego fragment
w krzywe i przeprowadzają ich modelowanie.
Praktycznie wykonują rozpinanie narysowanych
i edytowanych obiektów.
Rysują proste obiekty i układają je na rysunku
względem siebie oraz wybranych punktów odniesienia.
Ćwiczą przeobrażanie prostych figur i ich kolorów.
Uczą się wykonywać proste transformacje
obiektów.
Uzasadnia cel przekształcania tekstu w krzywe
na rysunkach. Demonstruje takie przekształcenie
Wykonuje ćwiczenie z uczniami.
Wyjaśnia, na czym polega rozpinanie obiektów
i jak je można wykonać. Wykonuje ćwiczenie
z uczniami.
Demonstruje przykład ułożenia obiektów rysunku
względem określonych punktów odniesienia.
Wyjaśnia zasadę przeobrażania i sposób jego
wykonania. Demonstruje transformację obiektów poprzez ich obracanie, pochylanie itd.
Wykonuje ćwiczenia z uczniami.
Rozpinanie obiektów.
Ułożenie obiektów.
Przeobrażanie
i transformacja
obiektów.
Przekształcanie
obiektów w krzywe.
Modelują proste figury na gotowych rysunkach.
Modelowanie.
Pokazuje, jak zmieniać kształt prostych figur na
rysunkach. Wykonuje ćwiczenie z uczniami.
Ćwiczą poznane operacje na gotowych rysunkach.
Omawia zaznaczanie obiektów na rysunkach.
Przedstawia grupowanie i łączenie obiektów.
Wyjaśnia różnice pomiędzy łączeniem i grupowaniem. Wykonuje ćwiczenie z uczniami.
Zaznaczanie obiektów oraz
ich grupowanie i łączenie.
Pisanie po krzywych.
Tworzą wymyślne teksty na krzywych
i w okręgach.
Wyjaśnia sposób tworzenia tekstów ozdobnych. Edytują ozdobne teksty.
Tworzą teksty z wykorzystaniem ramki. Uczą się
rozmieszczać je na rysunku.
Ćwiczą rysowanie krzywych.
Praktycznie określają dokładne wymiary figur
i współrzędne ich położenia na rysunku.
Demonstruje sposób umieszczania niestandardowych tekstów na rysunkach.
Rysują prostokąty, kwadraty, koła i trójkąty.
Zmieniają położenie figur na rysunku.
Przedstawia sposoby rysowania figur regularnych. Demonstruje przykłady przesuwania
obiektów na rysunku za pomocą myszki.
Zaznajamia uczniów ze sposobem dokładnego
pozycjonowania i ustawiania wymiarów edytowanych figur.
Demonstruje przykłady rysowania prostych
figur nieregularnych. Wykonuje ćwiczenie
z uczniami.
Podaje przykłady tekstów na rysunkach. Objaśnia, jak tworzyć tekst w edytorze grafiki.
Czynności uczniów
Rysują linie proste, ćwicząc wykorzystanie
narzędzi edytora i myszki.
Objaśnia narzędzia do rysowania linii i ich
użycie. Wykonuje ćwiczenie z uczniami.
Tekst ozdobny.
Umieszczanie tekstu na
rysunkach.
Rysowanie figur
nieregularnych.
Wymiary i pozycja
figur.
Rysowanie figur
regularnych.
Rysowanie linii.
Uwagi o realizacji
Ćwicząc drukowanie rysunków,
uczniowie korzystają z plików
przygotowanych przez nauczyciela.
Na etapie realizacji punktu 5, przy
modelowaniu obiektów wskazane
jest, aby nauczyciel wykonał
przykładowy rysunek, zawierający
kilka nieskomplikowanych obiektów, na których będzie można
przećwiczyć ich modelowanie.
Przy omawianiu zaznaczania,
grupowania i łączenia wymagane
jest, aby nauczyciel przygotował
rysunek składający się z kilku
figur regularnych. Zadaniem
uczniów może być grupowanie
tych figur.
3.
4.
5.
Modelowanie.
Wypełnianie.
Zaznaczanie obiektów oraz
ich grupowanie i łączenie.
Pisanie po krzywych.
Tekst ozdobny.
Umieją modelować obiekty na rysunkach. Potrafią wykonać rozpinanie figur i tekstów.
Wiedzą, jak wypełniać rysowane figury kolorami, wzorami, i umieją to wykonać.
Potrafią zaznaczać obiekty na rysunkach oraz realizować ich grupowanie i łączenie.
Wiedzą, jak tworzyć na rysunkach niestandardowe teksty.
Potrafią wzbogacać rysunki tekstem.
Umieszczanie tekstu na
rysunkach.
Znają bardziej zaawansowane techniki pozycjonowania i ustalania wymiarów figur na rysunkach.
Umieją rysować krzywe.
Rysowanie figur
nieregularnych.
Wymiary i pozycja figur.
Rysowanie figur regularnych.
Potrafią rysować linie i figury regularne. Umieją zmieniać ich położenie i rozmiar.
Wiedzą, jak korzystać z wybranych narzędzi w poznanym edytorze grafiki.
Wprowadzenie do wybranego
edytora graficznego.
2.
Rysowanie linii.
Znają zastosowanie programów graficznych. Rozróżniają rodzaje i formaty rysunków.
Programy graficzne.
Uruchamiają prezentację i oceniają efekt pracy
zespołowej.
1.
Lp.
Czynności uczniów
Wymyślają temat i tworzą projekt prezentacji.
Przygotowują slajdy do tworzonej prezentacji.
Dokonują podziału zadań. Ustawiają parametry
prezentacji na podstawie projektu.
Wyjaśnia, jak można uruchomić i zademonstrować prezentację oraz jak ją obsługiwać.
Uruchamianie i demonstrowanie prezentacji.
9.
Przedstawia cel stosowania prezentacji. Omawia
wybrane środowisko do tworzenia prezentacji
i kolejność działań przy jej tworzeniu. Pokazuje,
jak zarządzać stronami prezentacji.
Uwagi o realizacji
Uwagi nauczyciela
Pokazuje, w jaki sposób wykonać proste wydruki Tworzą przykładowe wydruki gotowych rysunków. Tematyka prezentacji (punkt 9)
tworzonych rysunków z edytora.
może być dowolna. Jej tworzenie
można wykorzystać jako element
Omawia technikę 3D. Pokazuje przykłady
Wstawiają do rysunków gotowe obiekty trójwyuczący pracy w zespole. Jeśli
obiektów utworzonych w tej technice. Wyjaśnia, miarowe. Modyfikują ich położenie i wygląd.
w pracowni szkolnej jest skaner,
jak można wstawić gotowy obiekt tego typu.
to uczniowie mogą skanować
potrzebne materiały, które zostaZaznajamia uczniów z technikami tworzenia
Tworzą obiekty trójwymiarowe według własnych ną użyte w prezentacji.
obiektów trójwymiarowych. Wykonuje ćwicze- pomysłów.
nie z uczniami.
Przygotowanie projektu
prezentacji i slajdów.
Zarządzanie prezentacją.
Tworzenie obiektów 3D.
Wstawianie gotowych obiektów
trójwymiarowych.
7.
8.
Drukowanie.
6.
Lp.
Prezentacja
graficzna
Tworzenie
obiektów płaskich
Operacje na
tekście
Operacje na
obiektach
20
21
Potrafią uruchomić wykonaną prezentację i zademonstrować jej działanie.
Uruchamianie i demonstrowanie prezentacji.
Potrafią tworzyć obiekty trójwymiarowe według własnych pomysłów od podstaw.
Umieją stworzyć projekt prezentacji graficznej na wybrany temat i praktycznie go zrealizować
pracując w zespole.
Przygotowanie projektu
prezentacji i slajdów.
Tworzenie obiektów 3D.
Uwagi nauczyciela
Przedstawia jeden z popularnych programów
archiwizujących. Wykonuje ćwiczenia
z uczniami.
Przykład programu
archiwizującego.
3.
Na podstawie poznanych przykładów starają się
określić cel archiwizacji danych. Poznają zasa- Jako program archiwizujący
dy poprawnej archiwizacji i kompresji danych. można wykorzystać np. program
WinRAR czy WinZip.
Przeprowadzają kompresję i dekompresję
prostego archiwum.
Podaje przykłady rozpoczynające dyskusję
z uczniami nad celem archiwizacji danych.
Przedstawia zasady archiwizacji danych.
2.
Pojęcie archiwizacji i jej zasady.
Instalowanie
i deinstalowanie programów.
Instalację i deinstalację przykładowego programu można zademonstrować na jednym stanowisku
uczniowskim.
Uwagi o realizacji
Poznają sposoby instalowania i usuwania
całych aplikacji w środowisku Windows.
Omawia instalację i deinstalację programów
w systemie. Ostrzega przed ich niewłaściwym
usuwaniem ze środowiska Windows.
1.
Lp.
Czynności uczniów
Poprawne instalowanie i deinstalowanie programów w środowisku Windows;
Poznanie zasad archiwizacji danych i profilaktyki antywirusowej;
N
N
N
Blok nr 6: Praca w środowisku operacyjnym – Instalowanie programów, archiwizacja,
kompresja danych oraz zasady ochrony antywirusowej
9.
8.
Wiedzą, jak wstawić do rysunku obiekt 3D i zmodyfikować jego położenie oraz wygląd.
Wstawianie gotowych obiektów
trójwymiarowych.
7.
Przeobrażanie i transformacja obiektów.
Umieją drukować rysunki.
Potrafią wykonać proste przeobrażenia oraz transformacje obiektów na rysunkach.
Ułożenie obiektów.
Potrafią zmieniać kształt obiektów.
Znają narzędzia umożliwiające ułożenie obiektów i wyrównywanie ich położenia na rysunkach.
Rozpinanie obiektów.
Drukowanie.
Wiedzą, jaki obiekt należy przekształcić na krzywe, i potrafią wykonać takie przekształcenie.
6.
Przekształcanie
obiektów w krzywe.
5.
Lp.
Operacje na
obiektach
Prezentacja
graficzna
22
Przykład programu antywirusowego.
5.
Skanują programem antywirusowym dyskietki lub
wyznaczone foldery na dysku komputera.
Przedstawia jeden z popularnych programów
antywirusowych. Demonstruje przykład jego
użycia. Wykonuje ćwiczenie z uczniami.
Nadzoruje usuwanie ewentualnego wirusa.
Przykład programu antywirusowego.
Umieją się posługiwać popularnym programem antywirusowym.
Wprowadzenie do edytorów tekstu.
Elementy strony dokumentu
Lp.
1.
2.
Poznają zastosowanie nowoczesnych edytorów
tekstu.
Poznają główne elementy strony i ich znaczenie.
Przedstawia stronę w przykładowym edytorze
tekstu.
Omawia możliwości edytorów tekstu, podaje
przykłady ich praktycznych zastosowań.
Czynności uczniów
Wprowadzenie w problematykę komputerowej edycji tekstu;
Samodzielne i bezpieczne posługiwanie się edytorem tekstu;
Stosowanie podstawowych zasad komputerowej edycji tekstu;
Redagowanie i przetwarzanie za pomocą komputera prostych dokumentów tekstowych zawierających grafikę i tabele;
Drukowanie dokumentów;
N
N
N
N
N
N
Blok nr 7: Elementy edytora tekstu
5.
Profilaktyka antywirusowa.
4.
Znają przyczyny zarażania komputerów. Znają i stosują zasady profilaktyki antywirusowej.
Potrafią wykonać kompresję i dekompresję prostego archiwum.
Przykład programu
archiwizującego.
3.
Znają zasady poprawnej archiwizacji i kompresji danych.
Pojęcie archiwizacji i jej zasady.
Wiedzą, na czym polega poprawne instalowanie i deinstalacja programów z systemu.
2.
Instalowanie i deinstalowanie programów.
1.
Lp.
Czynności uczniów
Uczą się o rodzajach wirusów komputerowych.
Starają się określić przyczyny i skutki działania
wirusów. Przyswajają zasady przeciwdziałania
wirusom.
Wyjaśnia pojęcie wirusa komputerowego.
Dyskutuje z uczniami o przyczynach i skutkach
obecności wirusów w komputerach. Omawia
profilaktykę antywirusową.
Profilaktyka antywirusowa.
4.
Lp.
Uwagi o realizacji
Uwagi o realizacji
Uwagi nauczyciela
Przy prezentowaniu programu
antywirusowego zaleca się, aby był
to jeden z popularnych programów
pracujących w środowisku Windows. Zalecana jest wersja polskojęzyczna takiego programu. Przykładem tego typu programu może
być Mks_Vir lub Norton AntiVirus.
23
Ćwiczą poruszanie się kursorem po tekście
gotowego dokumentu z wykorzystaniem myszki i klawiatury. Zaznaczają pojedyncze znaki,
wyrazy, zdania i akapity.
Kopiują i przenoszą tekst z wykorzystaniem
Schowka systemowego. Uczą się przenosić
bloki tekstu za pomocą myszki. Ćwiczą usuwanie i wycinanie tekstu.
Kontrolują proces sprawdzania pisowni
w dokumencie.
Wyszukują podane słowa i zwroty w gotowych
dokumentach. Dokonują ich zamiany na inne.
Tworzą w dokumencie wzory z ułamkami,
pierwiastkami i potęgami korzystając z edytora
równań.
Wyjaśnia pojęcie bloku tekstu. Demonstruje
metody poruszania się po tekście dokumentu
oraz zaznaczania bloków tekstu. Wykonuje
Omawia i demonstruje przykłady kopiowania,
przenoszenia i usuwania w dokumentach tekstowych. Wykonuje ćwiczenia z uczniami.
Objaśnia sprawdzanie pisowni w dokumencie
za pomocą narzędzi dostępnych w edytorze.
Demonstruje proste narzędzia wyszukiwania
i zamiany fragmentów tekstu. Wykonuje ćwiczenia z uczniami.
Pokazuje, jak z poziomu edytora uruchomić
wskazany edytor równań i edytować w nim
wzory. Wykonuje ćwiczenia z uczniami.
Przemieszczanie kursora
i zaznaczanie bloków tekstu.
Sprawdzanie pisowni.
Wyszukiwanie
i zamiana tekstu.
Edycja wzorów
matematycznych.
5.
Piszą prosty tekst, ćwicząc poznane zasady.
Przedstawia zasady edycji tekstu. Wykonuje
Zasady wprowadzania
tekstu.
Podstawowe operacje
na tekście.
Praca z wieloma
dokumentami.
Ustawiają format, marginesy i orientację strony
w gotowym dokumencie.
Podaje przykłady pracy z wieloma dokumenta- Otwierają gotowe dokumenty. Przełączają się
mi. Wyjaśnia, jak można przełączać się między pomiędzy dokumentami.
dokumentami. Wykonuje ćwiczenia z uczniami.
Na gotowych dokumentach sprawdzają różne
widoki tego samego dokumentu.
Demonstruje proste ustawienia strony dokumentu tworzonego w edytorze. Wykonuje
Widoki dokumentu.
Objaśnia przeznaczenie poszczególnych widoków. Zwraca uwagę na różnice pomiędzy widokiem dokumentu na ekranie i na wydruku.
Ustawianie parametrów strony.
Otwieranie i zapisywanie
dokumentów.
4.
Demonstruje obsługę plików edytora. Zwraca
uwagę na różnice w zapisywaniu dokumentów
za pomocą opcji Zapisz i Zapisz jako (Zachowaj i Zachowaj jako). Wykonuje ćwiczenia
z uczniami.
Pasek menu i paski narzędzi.
Ćwiczą otwieranie nowych i gotowych dokumentów. Zapisują dokumenty na dysku i dyskietce.
Czynności uczniów
Poznają zastosowanie menu i pasków narzędzi
edytora.
Wyjaśnia sposób obsługi menu i pasków narzędzi dostępnych w przedstawianym edytorze
tekstu.
3.
Lp.
Rozpoczęcie i zakończenie pracy
z edytorem tekstu
Zasady wprowadzania tekstu
Uwagi o realizacji
Na etapie przedstawiania wielu
treści punktów 3, 4, 5 i 6 zalecane jest przygotowanie przez
nauczyciela gotowych, krótkich
dokumentów, na których
uczniowie będą mogli sprawnie
przećwiczyć omawiane zagadnienia.
poczynania uczniów
Jako edytor tekstu, w którym
uczniowie będą pracować należy
wybrać jeden z popularnych
obecnie edytorów na rynku.
Zalecana jest polskojęzyczna
wersja takiego programu. Może
to być np. edytor dostępny
w pakiecie Microsoft Works czy
edytor Microsoft Word.
Tworzą nagłówki i stopki, ćwicząc z gotowymi,
kilkustronicowymi dokumentami.
Przedstawia możliwości autoformatowania
tabel. Wykonuje ćwiczenia z uczniami.
Omawia zastosowanie narzędzi do tworzenia
nagłówków i stopek w dokumentach. Wykonuje ćwiczenia z uczniami.
Pokazuje, jak automatycznie numeruje się strony Wykorzystują narzędzia do automatycznego
dokumentu. Wykonuje ćwiczenia z uczniami.
numerowania stron w gotowych dokumentach.
12.
Drukowanie wybranych
fragmentów dokumentu.
11. Numerowanie stron.
Autoformatowanie
tabeli.
Formatowanie tabel.
Drukują wybrane strony lub fragmenty
dokumentu.
Ćwiczą różne warianty formatowania gotowych
tabel za pomocą narzędzi dostępnych w edytorze.
Demonstruje narzędzia umożliwiające formatowanie tabel. Wykonuje ćwiczenia z uczniami.
Tworzenie tabel.
Objaśnia ustawianie opcji wydruków.
Obramowują tabele i wypełniają ich komórki
tłem i deseniem. Formatują zawartość komórek.
Przedstawia sposoby wstawiania tabel. Pokazuje, jak modyfikować układ tabeli. Wykonuje
Wstawianie grafiki do dokumentu.
8.
Nagłówki i stopki
w dokumencie.
Tworzą regularną tabelę. Uczą się dodawać
i usuwać wiersze oraz kolumny w tabeli.
Pokazuje, jak do dokumentu wstawić gotowy
rysunek, np. z galerii ClipArt. Demonstruje
narzędzia do formatowania rysunków.
Drukowanie dokumentu.
7.
10.
Ćwiczą wstawianie rysunków (np. z galerii
ClipArt ) do gotowych dokumentów. Uczą się
różnych sposobów otaczania rysunków tekstem.
Omawia sprawdzanie wyglądu dokumentu
przed drukowaniem i pokazuje, jak wydrukować
zawartość dokumentu. Wykonuje ćwiczenia
z uczniami.
9
Uczą się wstawiać symbole i znaki specjalne do
W trakcie realizacji punktów 10,
edytowanego tekstu.
11 i 12 wskazane jest przygotoSprawdzają wygląd dokumentu przed drukowanie przez nauczyciela gotowaniem. Drukują dokument za pomocą przyci- wego, kilkustronicowego dokusku na pasku narzędzi.
mentu.
Demonstruje wstawianie symboli i znaków specjalnych do tekstu. Wykonuje ćwiczenie z uczniami.
Wstawianie symboli
do dokumentu.
Tworzą proste listy punktowane i wyliczane.
Przy autoformatowaniu tabeli
zalecane jest przygotowanie
przez nauczyciela gotowego
dokumentu z kilkoma różnymi
tabelami.
Przedstawia wyliczanie i punktowanie list.
Korzystanie
z szablonów.
Podaje przykład zastosowania kolumn
Ćwiczą pisanie w kolumnach. Tworzą dwukow dokumencie. Wyjaśnia zasady pisania
lumnową stronę dokumentu, np. prostego słoww kolumnach. Wykonuje ćwiczenia z uczniami. nika.
Uwagi o realizacji
Na etapie realizacji treści punktu 8
zalecane jest przygotowanie
przez nauczyciela gotowego
dokumentu z tekstem. Na nim
uczniowie będą mogli przećwiczyć wstawianie rysunków
i rozmieszczenie tekstu względem rysunku. Można tutaj wykorzystać również dokument z
wcześniejszych przykładów lub
ćwiczeń.
Listy punktowane.
Pisanie
w kolumnach.
Tworzą dokumenty tekstowe, w których wskazane jest stosowanie tabulatorów, i ćwiczą ich
stosowanie.
Demonstruje przykłady tekstów, w których
zostały użyte tabulatory. Wykonuje ćwiczenia
z uczniami.
Czynności uczniów
Zmieniają typ, rozmiar i inne właściwości
czcionki. Uczą się formatować akapity. Tworzą
sformatowany dokument, np. projekt ogłoszenia.
Przedstawia sposoby formatowania czcionki
i akapitu. Wykonuje przykłady i ćwiczenia
z uczniami.
Tworzą dokument na podstawie szablonów
dostępnych w edytorze. Może to być np. życiorys lub list.
Tabulatory.
Formatowanie czcionki
i akapitu.
Wyjaśnia cel i sposób stosowania szablonów.
6.
Lp.
Formatowanie tekstu
Tabele
w dokumencie
24
25
Ustawianie parametrów strony.
3.
4.
Praca z wieloma
dokumentami.
Drukowanie dokumentu.
Wstawianie grafiki do dokumentu.
6.
7.
8.
Umieją wstawiać rysunki do dokumentów i otaczać je tekstem.
Potrafią drukować całe dokumenty tekstowe.
Potrafią wstawiać symbole i znaki specjalne do edytowanego tekstu.
Wstawianie symboli do
dokumentu.
Wiedzą, jak stosować szablony dokumentów przy tworzeniu typowych pism.
Umieją wyliczać i punktować listy w dokumentach.
Potrafią tworzyć dokumenty z kilkoma kolumnami tekstu.
Umieją stosować tabulatory w dokumentach.
Potrafią formatować czcionki i akapity w prostym dokumencie.
Listy punktowane.
Korzystanie
z szablonów.
Pisanie w kolumnach.
Tabulatory.
Edycja wzorów
matematycznych.
Formatowanie czcionki
i akapitu.
Umieją odszukać wybrane fragmenty tekstu w dokumencie i zastępować je innymi.
Wyszukiwanie
i zamiana tekstu.
Wiedzą, jak utworzyć proste wzory matematyczne.
Umieją sprawdzać poprawność pisowni w dokumencie.
Wiedzą, jak wykonać operacje kopiowania, przenoszenia i usuwania na blokach tekstu.
Podstawowe operacje
na tekście.
Sprawdzanie pisowni.
Umieją przemieszczać kursor po tekście dokumentu za pomocą klawiatury i myszki.
Znają podstawowe zasady edycji tekstu.
Potrafią dokonać ustawień rozmiaru, marginesów i orientacji strony.
Znają zasady pracy z wieloma dokumentami edytora.
Potrafią pracować z dokumentem w różnych widokach.
Przemieszczanie kursora
i zaznaczanie bloków tekstu.
5.
Zasady wprowadzania tekstu.
Widoki dokumentu.
Otwieranie i zapisywanie
dokumentów.
Zasady wprowadzania tekstu
Formatowanie tekstu
Umieją otwierać i zapisywać dokumenty edytora tekstu.
Pasek menu i paski narzędzi. Wiedzą, jak obsługiwać menu i paski narzędzi w wybranym edytorze tekstu.
Rozróżniają główne elementy strony dokumentu.
Elementy strony dokumentu.
2.
Znają główne zastosowania edytorów tekstu.
Wprowadzenie do edytorów tekstu.
1.
Lp.
Rozpoczęcie
i zakończenie pracy
z edytorem tekstu
Uwagi nauczyciela
26
Nagłówki i stopki
w dokumencie.
Drukowanie wybranych
fragmentów dokumentu.
Wprowadzenie w problematykę przetwarzania danych w arkuszach kalkulacyjnych;
Samodzielne i bezpieczne posługiwanie się arkuszem kalkulacyjnym;
Zastosowanie komputera do przetwarzania danych liczbowych;
Zasady edycji arkusza oraz formatowania komórek;
Prezentacja danych liczbowych w postaci wykresów;
Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem komputera i jego oprogramowania;
Drukowanie danych liczbowych i wykresów.
Poznają zastosowanie nowoczesnych arkuszy
kalkulacyjnych.
Poznają budowę arkusza. Uczą się określać
adres komórek wskazanych przez nauczyciela.
Otwierają i zamykają gotowe skoroszyty. Zapisują nowe skoroszyty.
W pustych skoroszytach zaznaczają pojedyncze
zakresy i ich grupy. Uczą się poruszać po arkuszu za pomocą klawiatury i menu arkusza.
Wprowadzają pierwsze dane do komórek.
Przedstawia wybrany arkusz kalkulacyjny.
Wyjaśnia zasadę oznaczania jego kolumn
i wierszy. Wprowadza pojęcie adresu (względnego) komórki. Podaje różnicę pomiędzy skoroszytem a arkuszem.
Budowa arkusza kalkulacyjnego.
Wyjaśnia pojęcie zakresu komórek. Przedstawia sposoby zaznaczania zakresów. Pokazuje,
Podstawowe operacje na komórkach.
w jaki sposób można się przemieszczać po
arkuszu. Wykonuje ćwiczenia z uczniami.
2.
3.
Omawia możliwości arkuszy, podaje ich
przykłady.
Wprowadzenie do arkuszy
kalkulacyjnych.
1.
Lp.
N
N
N
N
N
N
N
Czynności uczniów
Wiedzą, jak wydrukować wybraną stronę czy fragment wielostronicowego dokumentu.
Potrafią automatycznie numerować strony dokumentu.
Umieją tworzyć nagłówki i stopki na stronach dokumentu.
Potrafią korzystać z narzędzi do tworzenia tabel danego typu.
Znają i umieją stosować metody tworzenia tabel. Potrafią modyfikować układ tabel i tworzyć ich
obramowania oraz wypełniać tłem i deseniem.
Blok nr 8: Elementy arkusza kalkulacyjnego
12.
11. Numerowanie stron.
Autoformatowanie
tabeli.
Formatowanie tabel.
10.
Tworzenie tabel.
9.
Lp.
Tabele
w dokumencie
Przy przedstawianiu treści tego
bloku można wykorzystać jeden
z popularnych arkuszy kalkulacyjnych w wersji polskojęzycznej. Może to być na przykład
arkusz z pakietu Microsoft
Works czy arkusz Microsoft
Excel.
Uwagi o realizacji
Uwagi nauczyciela
6.
5.
4.
Lp.
Serie danych w arkuszu.
Tworzą proste formuły z wykorzystaniem
operatorów "+", "-","*","/" i adresów komórek.
Wpisują formuły z użyciem prostych funkcji
matematycznych.
Tworzą proste formuły z funkcjami wykorzystując Pasek formuły oraz narzędzia do wstawiania funkcji (kreatory).
Przedstawia cel stosowania formuł. Podaje przykłady formuł z prostymi funkcjami matematycznymi. Objaśnia argumenty funkcji. Omawia
operatory arytmetyczne, porównania oraz ich
symbole. Wykonuje ćwiczenia z uczniami.
Demonstruje sposoby tworzenia formuł
w arkuszu. Pokazuje, jak wstawiać funkcje do
formuł. Wykonuje ćwiczenia z uczniami.
Tworzenie formuł i wstawianie funkcji do formuł.
Drukują arkusze z gotowych skoroszytów.
Demonstruje sposób drukowania danych
z arkusza. Zwraca uwagę na podział arkusza na
strony i kolejność ich wydruku.
Wprowadzenie do formuł
i funkcji. Operatory
w formułach arkusza.
Wypełniają wybrane zakresy komórek kolejnymi liczbami naturalnymi, nazwami miesięcy
czy wybranymi znakami.
Podstawowe operacje
na danych w arkuszu.
Wyjaśnia, kiedy wskazane jest korzystanie
z narzędzi wypełniania komórek arkusza seriami danych. Podaje przykłady, jak z nich korzystać. Wykonuje ćwiczenia z uczniami.
Omawia kopiowanie i przenoszenia danych
w arkuszu za pomocą myszki, klawiatury
i Schowka systemowego. Przedstawia, jak
można usunąć zawartość komórki oraz jak
można usuwać całe wiersze i kolumny z arkusza. Podaje przykład, jak dodać wiersz lub
kolumnę. Wykonuje ćwiczenia z uczniami.
Obramowanie i tło komórek.
Zmiana rozmiaru kolumn
i wierszy.
Uwagi o realizacji
Aby ćwiczenia związane z kopiowaniem, przenoszeniem
i usuwaniem danych w arkuszu
były przeprowadzone sprawnie,
nauczyciel udostępnia uczniom
gotowy arkusz (skoroszyt)
z przykładowymi tabelami.
Przy omawianiu wydruków
Tworzą proste tabele i ich obramowanie. Forz arkusza (punkt 5) wskazane
matują tło komórek. Wpisują do nich dane.
jest wykorzystanie już gotowych
Dopasowują rozmiary komórek do ich zawartoarkuszy (skoroszytów), np.
ści.
z poprzednio wykonanych ćwiĆwiczą kopiowanie i przenoszenie danych
czeń i przykładów.
w przykładowym, gotowym arkuszu z danymi.
Uczą się usuwać dane z komórek oraz informacje o ich formacie. Wstawiają do tabel
w arkuszach nowe wiersze i kolumny. Ćwiczą
usuwanie wierszy i kolumn.
Uczą się różnych metod zmiany rozmiarów
kolumn i wierszy w arkuszu.
Demonstruje wybrane sposoby zmiany rozmiarów kolumn i wierszy arkusza. Wykonuje
ćwiczenie z uczniami.
Rodzaj i format danych
w komórkach.
Przedstawia zasady tworzenia obramowania
komórek. Pokazuje, jak można wypełnić ich tło
kolorem oraz wybranym deseniem. Wykonuje
ćwiczenie z uczniami.
Wykonują ćwiczenia polegające na zmianie
formatu danych liczbowych z ogólnego na
liczbowy, procentowy, walutowy itp.
Omawia typy danych w arkuszu i formaty
danych liczbowych. Podaje przykłady ich
zastosowań. Wykonuje ćwiczenia z uczniami.
Formatowanie komórek.
Czynności uczniów
Wprowadzają przykładowe dane tekstowe
i liczbowe do komórek arkusza i ćwiczą ich
formatowanie. Następnie uczą się wyrównywać
ich położenie w komórkach.
Przedstawia formatowanie komórki,
z uwzględnieniem czcionki, położenia i wyrównania zawartości komórki względem jej
krawędzi. Wyjaśnia opcję zawijania tekstu.
Drukowanie.
Zasady formatowania i edycji komórek
Funkcje i formuły
w arkuszu
27
28
Wprowadzenie do wykresów
i ich charakterystyka.
Pokazuje, w jaki sposób można przeprowadzać Pracują na gotowych wykresach, zmieniając
formatowanie wykresów.
między innymi ich kolory, formatując osie
i etykiety danych. Obracają wykresy, zmieniają
ich położenie itp.
Tworzenie wykresów.
Modyfikacja
wykresów.
Wprowadzenie do arkuszy
kalkulacyjnych.
Budowa arkusza kalkulacyjnego.
Podstawowe operacje na komórkach.
2.
3.
1.
Lp.
Umieją określać i zaznaczać zakresy komórek. Znają i stosują różne metody poruszania się
w arkuszu.
Potrafią określić adres komórki i posługiwać się nim. Umieją otwierać, zamykać i zapisywać
skoroszyty.
Znają zastosowanie arkuszy kalkulacyjnych.
Demonstruje zasady tworzenia wykresu
w arkuszu, w którym pracują uczniowie
z użyciem odpowiednich narzędzi (kreatora
wykresów). Wykonuje ćwiczenia z uczniami.
Dowiadują się o możliwościach wykresów i ich
zastosowaniu. Poznają typy wykresów. Proponują dane, które mogą być przedstawione na
wykresie danego typu.
Omawia cel stosowania wykresów i ich przykłady. Wyjaśnia pojęcie serii danych i ich
kategorii. Przedstawia najpopularniejsze typy
wykresów: słupkowy (kolumnowy), liniowy,
punktowy, kołowy. Podaje przykłady ich
zastosowań.
Tworzą arkusz bazowy danych do wykresu.
Na podstawie danych z tego arkusza ćwiczą
tworzenie wykresów i ich osadzanie w arkuszu.
Tworząc formuły z wykorzystaniem poznanych
funkcji statystycznych, ćwiczą analizę danych.
Prezentuje proste funkcje statystyczne jako
elementy analizy danych. Podaje proste przykłady ich zastosowania. Wykonuje ćwiczenia
z uczniami.
Wybrane funkcje
statystyczne.
Wykonują przykłady z formułami z użyciem
funkcji ORAZ() i LUB() odnoszących się do
kilku argumentów.
Funkcje logiczne
LUB() i ORAZ().
Formuły z wieloma
warunkami.
Omawia funkcje logiczne LUB() i ORAZ().
Demonstruje przykłady formuł, w których
jednocześnie sprawdza się kilka warunków.
Objaśnia znaczenie funkcji logicznej JEŻELI() Ćwiczą tworzenie formuł z funkcją logiczną
i podaje przykłady jej użycie w formule. Wy- JEŻELI() i operatorami porównania.
konuje ćwiczenia z uczniami.
Funkcja logiczna
JEŻELI().
Czynności uczniów
Proste funkcje matematyczne.
Przedstawia proste funkcje matematyczne
Realizują praktyczne użycie wybranych funkcji
i podaje przykłady ich użycia. Wykonuje ćwimatematycznych w formułach.
czenia z uczniami dotyczące poznanych funkcji.
7.
6.
Lp.
Funkcje i formuły w arkuszu
Uwagi o realizacji
Uwagi nauczyciela
Przy tworzeniu wykresów
(punkt 7) można zaproponować
uczniom tworzenie wykresów
przedstawiających np. średnią
ocen klasy w poszczególnych
miesiącach nauki, liczbę mieszkańców w największych miastach Polski itp. Z kolei modyfikowanie wykresów można przeprowadzić na już istniejących
arkuszach (skoroszytach) zawierających wykresy przygotowane przez nauczyciela.
29
6.
7.
Wiedzą, jak wykorzystać narzędzia wypełniania komórek arkusza seriami danych.
Serie danych
w arkuszu.
Znają cel stosowania formuł i funkcji w formułach arkusza. Potrafią tworzyć proste formuły i używać w nich adresów komórek, prostych funkcji i operatorów arytmetycznych.
Funkcje logiczne
LUB() i ORAZ().
Formuły z wieloma
warunkami.
Umieją analizować dane za pomocą funkcji statystycznych.
Modyfikacja
wykresów.
Potrafią zmodyfikować wygląd tworzonych wykresów.
Wiedzą, jak zaprojektować arkusz bazowy do wykresu, i umieją na jego podstawie utworzyć
wykres.
Wprowadzenie do wykresów Znają popularne typy wykresów i przeznaczenie. Potrafią wybrać optymalny typ wykresu dla
i ich charakterystyka.
danych określonego typu.
Wybrane funkcje
statystyczne.
Umieją sprawdzić warunek za pomocą funkcji JEŻELI() i na podstawie wyniku tego sprawdzenia
wykonać w formule określone działanie.
Funkcja logiczna
JEŻELI().
Potrafią tworzyć złożone formuły i równocześnie sprawdzać wiele warunków.
Potrafią tworzyć formuły z prostymi funkcjami matematycznymi.
Proste funkcje matematyczne
Tworzenie formuł i wstawia- Potrafią różnymi metodami tworzyć formuły i wstawiać funkcje do formuł.
nie funkcji do formuł.
Wprowadzenie do formuł
i funkcji. Operatory
w formułach arkusza.
Znają i potrafią zastosować różne metody kopiowania, przenoszenia i usuwania danych
w arkuszu.
Podstawowe operacje na
danych w arkuszu.
Potrafią drukować dane z arkuszy.
Umieją formatować wygląd komórek arkusza.
Obramowanie i tło
komórek.
Drukowanie
Potrafią dostosowywać rozmiary kolumn i wierszy różnymi metodami.
Zmiana rozmiaru kolumn
i wierszy.
5.
Umieją przedstawiać dane liczbowe w odpowiednim formacie.
Rodzaj i format danych
w komórkach.
Potrafią formatować zawartość komórek i wyświetlać dane liczbowe w typowych formatach.
Formatowanie komórek.
4.
Lp.
Zasady formatowania
i edycji komórek
Funkcje i formuły w arkuszu
Tworzenie
wykresów
Uwagi nauczyciela
Wprowadza pojęcie zapytania (kwerendy).
Wyjaśnia, jaką rolę odgrywa ono w bazie
danych.
4.
Przyswajają pojęcie zapytania.
Wyjaśnia przeznaczenie raportów. Określa
różnicę pomiędzy formularzem a raportem.
3.
Opierając się na przykładach zastosowania
raportów określają, jakie informacje mogą się
znaleźć w raportach.
Omawia ogólne zastosowanie formularza
w bazie.
Formularze.
Na podstawie poznanych zasad, wspólnie
z nauczycielem określają projekt własnej bazy
danych, którą będą tworzyć praktycznie
w tym bloku.
Omawia główne zasady poprawnego projektowania bazy danych.
Projektowanie bazy danych.
Zapoznają się z modelami i przykładami poszczególnych rodzajów baz danych.
Podaje przykład bazy każdego typu.
Objaśnia je.
Baza kartotekowa,
relacyjna i hierarchiczna.
Poznają ogólne cechy bazy kartotekowej, relacyjnej i hierarchicznej.
Przedstawia podstawowe rodzaje baz danych,
krótko charakteryzując każdą z nich.
Ogólna klasyfikacja baz
danych.
Zapytania.
Poznają znaczenie formularzy w bazie i ich
przykład.
Przedstawia tabelę jako podstawowy obiekt
bazy. Wyjaśnia pojęcie rekordu i zwraca uwagę
na organizację rekordów w tabelach.
Tabele i rekordy.
Raporty.
Dowiadują się o roli tabel i rekordów w bazie
danych. Poznają ich przykłady.
Wyjaśnia pojęcie bazy danych i systemu zarządzania nią. Przybliża znaczenie baz danych.
Wprowadzenie do komputerowych
baz danych.
1.
2.
Poznają pojęcie komputerowej bazy danych i jej
zastosowanie. Podają przykłady jej zastosowań.
Lp.
Czynności uczniów
Wprowadzenie w zagadnienia baz danych;
Poznanie zastosowań komputerów i oprogramowania w bazach danych;
Projektowanie prostych baz danych;
Tworzenie prostej bazy danych;
Gromadzenie danych i zarządzanie nimi za pomocą narzędzi bazy danych;
Prezentacja danych z bazy za pomocą raportu.
Tworzenie dokumentów korespondencji seryjnej;
Treści kształcenia oraz czynności nauczyciela i uczniów
N
N
N
N
N
N
N
N
Blok nr 9: Bazy danych
Z czego składa się
baza danych?
Rodzaje
baz
Tworzenie
bazy danych
i zarządzanie nią
30
Jako środowisko tworzenia
prostej, kartotekowej bazy danych można wykorzystać np.
bazę danych z pakietu Microsoft
Works, arkusz Excel czy program Microsoft Access.
Przedstawiając treść tego bloku,
a dokładniej punktu 4, można
utworzyć wraz z uczniami prostą, kartotekową bazę danych,
zawierającą informacje np.
o wpłatach na szkolną wycieczkę. W kolejnych punktach tego
bloku będzie ona sukcesywnie
rozbudowywana. W ten sposób
uczniowie praktycznie przećwiczą omawiane zagadnienia.
Uwagi o realizacji
31
Wprowadzają dane przykładowych rekordów do
realizowanej bazy danych za pomocą formularza.
Wykonują praktyczne sortowanie tabeli
w tworzonej bazie danych na podstawie jednego pola rekordu.
Ćwiczą sortowanie tabeli względem kilku pól
w przykładowej bazie danych.
Przeglądają zawartość realizowanej bazy danych za
pomocą formularza. Wyszukują wybrane rekordy
w tej bazie według ustalonych kryteriów i modyfikują ich zawartość.
Z poziomu formularza usuwają wskazane rekordy w tworzonej bazie danych i dodają
w ich miejsce nowe.
Poznają ogólny sposób selekcji danych w bazie
przy użyciu filtru.
Stosują narzędzie filtru w tabeli tworzonej bazy
danych w celu uzyskania określonych informacji.
Filtrują w poznany sposób tabelę tworzonej bazy
danych. Przeprowadzają bardziej zaawansowaną
selekcję jej rekordów.
Definiują obszar wydruku składający się na raport
w tworzonej bazie danych. Sprawdzają jego zawartość przed drukowaniem. Drukują raport
z bazy danych przed i po włączeniu przykładowego
filtru w bazie.
Tworzą dokument w edytorze tekstu w połączeniu
z gotowym źródłem danych pochodzącym
z programu, w którym tworzyli bazę danych. Na
podstawie tego dokumentu generują dokument
korespondencji seryjnej.
Prezentuje sposób tworzenia formularza kolumnowego w środowisku, w którym pracują uczniowie.
Pokazuje, jak obsługiwać formularz.
Demonstruje, na czym polega sortowanie bazy
danych. Pokazuje najprostszy sposób jego wykonania względem jednego pola rekordu.
Przedstawia przykład występowania konieczności
sortowania danych względem kilku pól rekordu.
Tłumaczy, jak za pomocą formularza przeglądać
i wyszukiwać rekordy w bazie danych według
określonego kryterium. Pokazuje, na czym polega
modyfikowanie zawartości rekordu w bazie.
Demonstruje, jak za pomocą formularza dodać lub
usunąć rekord z bazy danych.
Formułuje cel filtrowania bazy danych i objaśnia,
na czym ono polega.
Przedstawia sposób filtrowania tabeli bazy danych
i wyselekcjonowanie za jego pomocą określonych
rekordów.
Demonstruje, jak filtrować tabelę według bardziej
zaawansowanych kryteriów.
Wyjaśnia, jak tworzy się prosty i funkcjonalny
raport bazy danych. Zwraca uwagę na związek
pomiędzy filtrem a zawartością raportu.
Przedstawia przykłady korespondencji seryjnej.
Wyjaśnia, w jaki sposób tworzy się taki dokument
z poziomu edytora tekstu przy wykorzystaniu
danych z zewnętrznej bazy danych.
Wprowadzanie danych
do bazy. Formularz.
Pojęcie sortowania. Szybkie
sortowanie tabeli bazy
danych.
Sortowanie tabeli bazy
względem kilku pól.
Pojęcie filtru w bazie danych.
Proste filtrowanie bazy.
Korespondencja seryjna.
5.
Raporty.
Zaawansowane filtrowanie bazy danych.
Dodawanie i usuwanie
rekordów.
Przeglądanie, wyszukiwanie
i modyfikowanie rekordów.
Określają pola wyliczeniowe w rekordzie
realizowanej bazy danych. Tworzą w nich
proste formuły.
Formuły w tabeli
bazy danych.
Przedstawia przykład formuły w polu wyliczeniowym rekordu.
Czynności uczniów
Stosując się do zasad, tworzą tabelę w realizowanej bazie – definiują strukturę rekordu.
Wymienia i objaśnia zasady tworzenia tabeli
prostej bazy danych w wybranym środowisku.
Zasady tworzenia tabeli bazy
danych.
4.
Lp.
Tworzenie bazy danych i zarządzanie nią
Uwagi o realizacji
Na etapie przedstawiania treści
punktu 5 wymagane jest użycie
gotowego źródła danych. Może to
być baza przygotowana przez
nauczyciela lub utworzona wcześniej przez uczniów.
Omawiając sortowanie względem kilku pól nauczyciel powinien przygotować taką tabelę
bazy danych, w której
w dwóch lub nawet trzech rekordach, w tym samym polu powtarzają się te same wartości.
32
Znają cechy baz danych podstawowych typów. Umieją je określić.
Baza kartotekowa,
relacyjna i hierarchiczna.
Wiedzą, jak utworzyć formułę w polu wyliczeniowym rekordu.
Formuły w tabeli bazy danych.
Potrafią wyjaśnić cel sortowania w bazie danych. Umieją szybko posortować rekordy w tabeli bazy
danych względem jednego pola rekordu.
Wiedzą, kiedy stosować sortowanie względem kilku pól rekordu. Umieją je wykonać praktycznie
w wybranym środowisku.
Pojęcie sortowania. Szybkie
sortowanie tabeli bazy danych.
Sortowanie tabeli bazy
względem kilku pól.
Wiedzą, jak wykonać filtrowanie tabeli bazy na podstawie bardziej złożonych kryteriów.
Zaawansowane filtrowanie bazy danych.
Raporty.
Potrafią określić zastosowanie korespondencji seryjnej. Wiedzą, jak utworzyć jej dokument.
Umieją drukować dane z bazy danych.
Potrafią wyjaśnić, na czym polega filtrowanie tabeli bazy danych. Umieją wyselekcjonować rekordy
spełniające proste kryterium.
Pojęcie filtru w bazie danych.
Umieją usuwać niepotrzebne rekordy z bazy oraz dodawać nowe.
Dodawanie i usuwanie
rekordów.
Proste filtrowanie bazy.
Wiedzą, jak obsługiwać bazę danych z poziomu formularza. Potrafią pobierać szukane informacje z bazy.
Przeglądanie, wyszukiwanie
i modyfikowanie rekordów.
Umieją wprowadzać dane do tabeli bazy danych za pomocą formularza.
Wprowadzanie danych do
bazy. Formularz.
Korespondencja seryjna.
Umieją utworzyć tabelę prostej bazy kartotekowej w wybranym programie.
Zasady tworzenia tabeli bazy
danych.
5.
Znają i stosują zasady poprawnego projektowania prostych baz danych.
Projektowanie bazy danych.
Umieją podzielić bazy danych na ich podstawowe typy.
Ogólna klasyfikacja baz danych.
4.
3.
Znają i potrafią określić rolę zapytań w bazie danych.
Wiedzą, jakie jest przeznaczenie raportów w bazie i czym one się różnią od formularzy.
Raporty.
Znają znaczenie formularza w bazie danych.
Formularze.
Zapytania.
Umieją określić rolę tabeli w bazie danych. Wiedzą, co to jest rekord.
Znają zastosowanie komputerowych baz danych.
Tabele i rekordy.
Wprowadzenie do komputerowych
baz danych.
2.
1.
Lp.
Z czego składa
się baza danych?
Rodzaje
baz
Tworzenie bazy danych i zarządzanie nią
Uwagi nauczyciela
Objaśnia, co to jest serwer dedykowany, niededykowany i specjalizowany w sieci.
Serwery
sieciowe.
Poznają prawa administratora i użytkownika
w sieci komputerowej.
Przedstawia rolę administratora w sieci komputerowej. Wyjaśnia, na czym polegają prawa dostępu
do sieci.
Rodzaje sieci komputerowych.
Organizacja sieci.
4.
5.
Dowiadują się o podstawowych typach sieci.
Charakteryzuje sieć LAN, MAN i WAN.
Oprogramowanie sieciowe.
Komunikacja w sieci.
Dowiadują się o roli huba i rutera w sieci komputerowej
Poznają pojęcie huba i rutera.
Wyjaśnia znaczenie protokołu sieciowego.
Poznają sposób, w jaki komputery porozumiewają się ze sobą w sieci.
Krótko omawia rolę sieciowego systemu opera- Poznają ogólną rolę oprogramowania sieciocyjnego. Podaje przykłady takich systemów.
wego.
Wyjaśnia zastosowanie huba i rutera w sieci
komputerowej.
Rola huba i rutera
w sieci.
Wprowadza i krótko objaśnia pojęcie huba
i rutera.
Urządzenia dodatkowe.
Uczą się rozróżniać rodzaje serwerów.
3.
Dowiadują się, co to jest serwer sieciowy oraz
stacja robocza.
Omawia rolę, jaką w sieci odgrywa serwer
sieciowy i stacja robocza.
Komputery w sieci.
Poznają cel stosowania sieci komputerowych
i korzyści wynikające z pracy w sieci. Podają
przykłady stosowania sieci komputerowych.
Uczą się o systemie wielodostępowym na wybranym przykładzie. Podają inne przykłady
takich systemów.
Podaje przykład świadczący o konieczności
łączenia komputerów w sieć. Wymienia cechy
środowiska sieciowego i jego podstawowe
usługi.
Wyjaśnia ideę systemu wielodostępowego.
Podaje przykład takiego systemu.
System wielodostępowy.
Typowa sieć komputerowa.
2.
1.
Lp.
Czynności uczniów
Wprowadzenie w zagadnienia sieci komputerowych;
Zrozumienie korzyści i zagrożeń wynikających z pracy w sieci;
Komunikowanie się za pomocą komputera;
Poznanie ogólnej struktury sieci komputerowej i oprogramowania sieciowego;
Poznanie podstawowych rodzajów sieci komputerowych;
N
N
N
N
N
N
Blok nr 10: Praca w sieci komputerowej
Co składa się na sieć
komputerową?
33
Uwagi o realizacji
Realizując program punktu 1
można pokazać uczniom, jak
przesyłać krótkie wiadomości
pomiędzy komputerami za pomocą jednego z prostych, polskojęzycznych komunikatorów
sieciowych, np. dostępnego
w systemie Windows programu
WinPopup.
34
Umieją określić rolę administratora w sieci komputerowej. Wiedzą, co to są prawa dostępu w sieci.
Znają ogólną rolę protokołu w sieci.
Organizacja sieci.
Komunikacja w sieci.
1.
Lp.
Komputer w technice DTP.
Wyjaśnia pojęcie DTP. Przedstawia rolę kompute- Poznają kolejną dziedzinę zastosowań
rów i specjalistycznego oprogramowania w kom- komputerów i możliwości w składzie DTP.
puterowym składzie publikacji.
Czynności uczniów
Poznanie zastosowania komputerów w różnych dziedzinach życia;
Korzystanie z multimedialnych źródeł informacji;
Poznanie przykładów symulacji z użyciem komputera;
Przeprowadzanie prostej symulacji przykładowego procesu z wykorzystaniem komputera;
N
N
N
N
N
Blok nr 11: Zastosowanie komputera we współczesnym świecie
5.
Umieją określić podstawowe rodzaje sieci.
Rodzaje sieci komputerowych.
Potrafią określić rolę oprogramowania sieciowego.
Umieją wyjaśnić rolę huba i rutera w sieci komputerowej.
Rola huba i rutera
w sieci.
Wiedzą, co to jest hub i ruter.
Znają przeznaczenie różnych typów serwerów w sieci komputerowej.
Urządzenia dodatkowe.
Serwery sieciowe.
4.
Umieją określić serwer sieciowy i stację roboczą.
Wiedzą, co to jest system wielodostępowy, i potrafią podać przykład takiego systemu.
Oprogramowanie sieciowe.
Potrafią wyjaśnić cel stosowania sieci komputerowych i wymienić korzyści pracy w sieci.
3.
Komputery w sieci.
System wielodostępowy.
Typowa sieć komputerowa.
2.
1.
Lp.
Co składa się na
sieć komputerową?
Uwagi o realizacji
Uwagi nauczyciela
35
Charakteryzuje rolę robotów i różnego rodzaju
urządzeń komputerowych w życiu człowieka
Podaje przykłady zastosowania technik komputerowych.
Omawia rolę symulacji komputerowej w różnych dziedzinach. Uzasadnia cel stosowania
symulacji tego typu.
Programy wspomagające
projektowanie.
Roboty i inteligentne domy.
Komputery w medycynie.
Symulowanie zjawisk za pomocą
komputera.
Przykład symulacji wykonanej
za pomocą arkusza
kalkulacyjnego.
3.
4.
5.
6.
Umieją określić typowe zastosowanie programów typu CAD i CAM.
Znają rolę techniki komputerowej w społeczeństwie informacyjnym. Potrafią przedstawić ciekawe przykłady zastosowania komputerów we współczesnym świecie.
Potrafią podać przykłady symulacji komputerowych i uzasadnić konieczność ich stosowania.
Programy wspomagające
projektowanie.
Roboty i inteligentne domy.
Komputery w medycynie.
Symulowanie zjawisk za pomocą
komputera.
Przykład symulacji wykonanej
za pomocą arkusza
kalkulacyjnego.
3.
4.
5.
6.
Potrafią korzystać z wybranych, typowych multimedialnych źródeł informacji i rozrywki.
Komputer w procesie dydaktycznym
i w rozrywce.
Znają rolę komputerów w technice DTP.
2.
Uwagi nauczyciela
Omawiając tematykę robotów
Wykonują wspólnie z nauczycielem symulację, i inteligentnych domów, można
zaproponować uczniom, aby
np. lokaty bankowej, za pomocą arkusza kalposzerzyli wiedzę przygotowując
kulacyjnego.
np. referaty na podstawie artykułów z czasopism technicznych
i komputerowych.
Komputer w technice DTP.
Uwagi o realizacji
Przy omawianiu treści związanych z rolą komputera
w procesie dydaktycznym
i w rozrywce (punkt 2), wskazane jest zaprezentowanie
i udostępnienie uczniom odpowiednio dobranych programów
dydaktycznych i multimedialPoznają zastosowanie programów typu CAD
nych, jeśli jest to możliwe
i CAM.
w warunkach danej pracowni.
Dowiadują się o możliwościach współczesnej
Zaleca się również zapoznanie
elektroniki w świetle jej zastosowania w robotach
z listą MEN, zawierającą stani innych urządzeniach sterowanych przez komputer. dardy obudowy medialnej
i wykaz środków dydaktycznych
Poznają przykładowe symulacje komputerowe. dla różnych przedmiotów
w gimnazjum.
Czynności uczniów
Poznają rodzaje, zastosowanie i możliwości
programów multimedialnych. Korzystają
z multimedialnych programów dydaktycznych
i źródeł informacji.
1.
Lp.
Definiuje problem, który będzie przedmiotem
symulacji komputerowej. Wyjaśnia, jak go
rozwiązać wykorzystując znane już narzędzia
arkusza kalkulacyjnego.
Omawia zastosowanie komputerów w procesie
projektowania i produkcji. Podaje jego przykłady.
Komputer w procesie dydaktycznym
i w rozrywce.
2.
Wyjaśnia szeroko pojęte znaczenie multimediów. Przedstawia różne kategorie programów
multimedialnych. Demonstruje ich przykłady
w kontekście wykorzystania tych programów
na lekcjach z innych przedmiotów. W miarę
możliwości przedstawia sposób posługiwania
się nimi.
Lp.
Poznają typowe funkcje wybranej przeglądarki
internetowej.
Określa rolę przeglądarki. Przedstawia przeglądarkę, z jaką uczniowie będą pracować na zajęciach.
Objaśnia główne elementy jej ekranu
i ich przeznaczenie.
Wprowadzenie
6.
Uczą się, jak dotrzeć samodzielnie do wybranej
strony WWW za pomocą przeglądarki internetowej.
Omawia rolę stron WWW w sieci. Wyjaśnia pojęcie serwera WWW i rolę protokołu HTTP. Przybliża uczniom znaczenie adresu URL.
Rodzaje połączeń
z siecią.
Strony WWW.
Poznają, na czym polega połączenie za pomocą:
łączy komutowanych, stałych, satelity i innych
mediów.
Wyjaśnia inne metody połączenia z siecią.
Zwraca uwagę na ich możliwości, dostępność
w Polsce i koszty.
Połączenie z siecią.
5.
Dowiadują się o roli dostawcy usług internetowych i zasadach, jakie muszą być spełnione,
aby komputer miał dostęp do sieci Internet.
Przedstawia ogólną zasadę połączenia z siecią
Internet. Przybliża zasadę połączenia, z jakiego
korzysta pracownia szkolna.
Zasady tworzenia
adresów internetowych
w postaci nazw domen.
3.
4.
Tłumaczą przykładowe adresy serwerów. Na
podstawie nazw domen w adresach starają się
określić przeznaczenie i lokalizację serwerów.
Wyjaśnia znaczenie poszczególnych nazw
w adresie internetowym i zasady ich tworzenia.
Podaje przykłady popularnych symboli w systemie nazw domen i całych adresów.
Adres komputera w sieci.
2.
Przyswajają główne zasady oznaczania komputerów w systemie nazw domen. Za pomocą przeglądarki internetowej łączą się z serwerami
WWW, wpisując ich adresy pod kontrolą nauczyciela.
Poznają rolę i historię Internetu.
Przedstawia sposób, w jaki można dotrzeć do
wybranego komputera w sieci. Demonstruje połączenie za pomocą przeglądarki internetowej
z wybranym serwerem WWW na podstawie jego
adresu. Wykonuje ćwiczenie z uczniami.
Omawia ideę sieci Internet i jej powstanie.
Wspomina o podstawowych usługach sieci:
WWW, FTP, e-mail czy IRC.
Wprowadzenie do sieci Internet.
1.
Lp.
Czynności uczniów
Wprowadzenie do sieci Internet;
Samodzielne i bezpieczne posługiwanie się wybraną, popularną przeglądarką internetową;
Przeglądanie stron WWW, ich zapisywanie i udostępnianie w trybie offline;
Wyszukiwanie informacji w sieci;
Pobieranie informacji z sieci i stosowanie profilaktyki antywirusowej;
N
N
N
N
N
N
Blok nr 12: Podstawy korzystania z Internetu
Połączenie
z Internetem
Przeglądarka
internetowa
36
Jako przeglądarkę wskazane jest
wykorzystanie jednego z popularnych, polskojęzycznych programów tego typu. Może to być
np. Internet Explorer, jak
i Sylaba Komunikator.
poczynania uczniów
Uwagi o realizacji
7.
Poznają narzędzia w sieci, umożliwiające wyszukiwanie informacji.
Uzasadnia konieczność selekcji informacji w sieci.
Wyjaśnia rolę wyszukiwarek sieciowych. Podaje
przykłady narzędzi tego typu w Internecie.
Przedstawia proste zasady wyszukiwania informa- Uczą się wyszukiwać informacje w zasobach
WWW sieci Internet.
cji w sieci na przykładzie jednej wyszukiwarki.
Wyszukiwarka internetowa.
Wyszukiwanie informacji
w sieci WWW.
Pobieranie plików z Internetu.
4.
Rodzaje połączeń
z siecią.
Potrafią ogólnie scharakteryzować połączenie z siecią Internet za pomocą łączy komutowanych
i stałych. Znają ogólną zasadę przyłączenia do sieci za pomocą innych środków.
Znają ogólną zasadę połączenia pojedynczego komputera lub sieci lokalnej z siecią Internet.
Umieją interpretować (tłumaczyć) typowe nazwy w adresach serwerów.
Zasady tworzenia
adresów internetowych
w postaci nazw domen.
3.
Połączenie z siecią.
Znają ogólne zasady adresowania komputerów w sieci.
Adres komputera w sieci.
2.
Potrafią wyjaśnić istotę i rolę sieci Internet we współczesnym świecie.
Wprowadzenie do sieci Internet.
1.
Lp.
Za pomocą przeglądarki Internet Explorer pobierają
pliki z serwerów wskazanych przez nauczyciela.
Pobrane pliki sprawdzają programem antywirusowym.
Wyjaśnia znaczenie FTP. Omawia najprostszy
sposób pobierania plików z sieci – za pomocą
przeglądarki internetowej. Przypomina o zasadach
profilaktyki antywirusowej dotyczącej pobierania
plików. Wykonuje ćwiczenie z uczniami.
Przypomina rolę multimedialnych źródeł informacji Korzystają z multimedialnego źródła informacji
Korzystanie z multimedialnych w nauce i rozrywce. Podaje przykład tego typu
w sieci Internet. Uruchamiają dostępne w nim
źródeł informacji w sieci.
źródła w sieci Internet i wyjaśnia, jak z niego korzy- animacje, sekwencje wideo oraz muzykę.
stać. Wykonuje ćwiczenia z uczniami.
Poznają zaawansowane metody pobierania stron
WWW i udostępniania ich w trybie offline.
W czasie pracy w trybie offline zwraca uwagę na
hiperłącza, które nie działają na stronach. Wyjaśnia
przyczynę tego zjawiska i demonstruje, jak udostępniać całą stronę w trybie offline za pomocą
odpowiednich narzędzi przeglądarki.
Zaawansowane
pobieranie stron
WWW.
Przeglądanie stron WWW
w trybie online i offline.
Czynności uczniów
Oglądają strony WWW w trybie online. Sprawdzają działanie hiperłączy. Uczą się zapisywać je na
dysku za pomocą narzędzi dostępnych w przeglądarce. Pracują z przeglądarką w trybie offline.
Przeglądają wcześniej zapisane strony.
Przedstawia przykład pracy z przeglądarką w trybie
online i offline. Wyjaśnia różne sposoby zapisywania przeglądanej strony na dysku komputera. Wykonuje ćwiczenie z uczniami.
6.
Lp.
Przeglądarka internetowa
w sieci Internet
Połączenie
z Internetem
37
Uwagi o realizacji
Uwagi nauczyciela
Jako przykład multimedialnego
źródła informacji w sieci można
także wykorzystać jeden z polskojęzycznych serwisów multimedialnych dostępnych w sieci
Internet.
Przedstawiając treści dotyczące
wyszukiwania informacji
w Internecie (punkt 7) można
skorzystać z wyszukiwarki dostępnej na jednym z popularnych
portali internetowych.
38
Potrafią posługiwać się wyszukiwarką internetową w celu zdobywania informacji w sieci Web.
Znają zastosowanie wyszukiwarek internetowych.
Wiedzą, jak udostępniać w trybie offline całe strony WWW.
Znają elementy obsługi wybranej, popularnej przeglądarki internetowej. Potrafią praktycznie
posługiwać się przeglądarką stron WWW. Wiedzą, jak w prosty sposób zapisywać strony WWW
na dysku.
Pobieranie plików z Internetu.
Wiedzą, w jaki sposób korzystać z FTP za pomocą przeglądarek internetowych.
Korzystanie z multimedialnych Umieją korzystać z multimedialnych źródeł informacji w sieci Internet.
źródeł informacji w sieci.
w sieci WWW.
Umieją określić znaczenie stron WWW oraz serwera WWW.
Wprowadzenie w problematykę algorytmów;
Stosowanie prostych metod algorytmicznych w rozwiązywaniu problemów z różnych dziedzin;
Przedstawianie algorytmów jako ciąg kroków i za pomocą schematów blokowych;
Stosowanie algorytmów do rozwiązywania typowych zadań matematycznych;
Przeprowadzanie symulacji komputerowej działania algorytmów;
1.
Lp.
Pojęcie i przykłady algorytmu.
Czynności uczniów
Dowiadują się, jakie problemy mogą być rozwiązywane za pomocą algorytmów. Tworzą
proste algorytmy zapisując je jako „ciąg kroków”. Wymyślają problemy, których nie można
rozwiązywać za pomocą algorytmów.
Wyjaśnia pojęcie algorytmu. Podaje przykładowe problemy, których rozwiązanie można
przedstawić za pomocą algorytmu. Przedstawia
prosty sposób zapisywania algorytmów.
N
N
N
N
N
N
Blok nr 13: Rozwiązywanie problemów za pomocą algorytmów
7.
Wyszukiwarka internetowa.
Zaawansowane
pobieranie stron
WWW.
Przeglądanie stron WWW
w trybie online i offline.
Wprowadzenie.
Strony WWW.
6.
5.
Lp.
Przeglądarka
internetowa
w sieci Internet
Uwagi o realizacji
Uwagi nauczyciela
39
Algorytm
rekurencyjny.
Kontrolują działanie algorytmu za pomocą
wybranych narzędzi w danym programie.
Poznają pojęcie rekurencji i przykład algorytmu
z procedurą rekurencyjną. Tworzą konstrukcję
takiego algorytmu w programie, w którym
pracują.
Przedstawia odpowiednie narzędzia w danym
programie do kontroli i śledzenia działania algorytmu.
Wyjaśnia pojęcie rekurencji. Podaje jej przykłady. Wprowadza pojęcie procedury w algorytmie. Przedstawia przykład konstrukcji algorytmu rekurencyjnego w danym programie.
Pojęcie i przykłady algorytmu.
Schemat blokowy algorytmu.
Algorytmy liniowe i rozgałęzione.
2.
3.
1.
Lp.
Umieją tworzyć algorytmy liniowe i rozgałęzione, aby rozwiązać proste problemy.
Potrafią przedstawiać na schematach blokowych algorytmy rozwiązań zadań z różnych dziedzin.
Umieją rozróżniać problemy jako te, które mogą być rozwiązywane metodą algorytmiczną, i te,
których nie można rozwiązać w ten sposób. Potrafią przedstawić algorytm jako ciąg kroków.
Konstruują algorytm z pętlą. Przeprowadzają
symulację jego działania.
Pokazuje, jak utworzyć algorytm z pętlą
w danym środowisku.
Kontrolowanie działania
algorytmu.
Algorytm z pętlą.
Wykorzystują podstawowe operatory arytmetyczne i proste funkcje w konstruowanych
algorytmach.
Omawia rodzaje operatorów i wybranych funkcji. Przedstawia przykład, jak można ich użyć
praktycznie. Wykonuje ćwiczenie z uczniami.
Symulacja działania algorytmu
w komputerze.
Przedstawia przykład przeprowadzenia symula- Uczą się wykonywać symulacje działania prostych algorytmów w danym programie.
cji działania algorytmu. Wykonuje ćwiczenia
z uczniami.
Konstruowanie algorytmu
za pomocą programu
komputerowego.
Proste operatory i funkcje.
Poznają podstawy obsługi programu, w którym
będą tworzyć algorytmy. Tworzą przy jego
pomocy algorytmy prostych problemów.
Zapisują wyniki swojej pracy.
Wprowadza uczniów w środowisko wybranego
programu do tworzenia algorytmów za pomocą
komputera. Przedstawia zasady konstruowania
algorytmów w tym programie. Demonstruje
przykłady tworzenia prostych algorytmów.
Algorytmy liniowe i rozgałęzione.
3.
4.
Tworzą schematy blokowe prostych algorytmów liniowych, rozgałęzionych i algorytmów
z pętlą.
Wyjaśnia różnice pomiędzy algorytmem liniowym i rozgałęzionym. Demonstruje przykład
działania pętli w algorytmie. Wykonuje
Czynności uczniów
Schemat blokowy algorytmu.
2.
Przedstawia zasady tworzenia algorytmów na
Poznają oznaczenia bloków stosowane na
schematach blokowych. Demonstruje przykłady schematach. Tworzą proste schematy blokowe.
schematów i wykonuje ćwiczenia z uczniami.
Lp.
Algorytm w komputerze
Uwagi o realizacji
Uwagi nauczyciela
Do tworzenia algorytmów za
pomocą komputera i przeprowadzania symulacji ich działania
można wykorzystać specjalnie
przeznaczone do tego celu oprogramowanie, np. Laboratorium
informatyki – Eli.
Przykłady proponowane przez
nauczyciela mogą dotyczyć
zarówno prostych zadań z życia
codziennego, jak i prostych
zadań matematycznych.
Algorytm
rekurencyjny.
Kontrolowanie działania
algorytmu.
Algorytm z pętlą.
Proste operatory i funkcje.
Symulacja działania algorytmu
w komputerze.
Konstruowanie algorytmu
za pomocą programu
komputerowego.
Znają pojęcie rekurencji. Potrafią podać jej przykłady. Umieją konstruować proste algorytmy
rekurencyjne.
Znają narzędzia i wiedzą, jak kontrolować za ich pomocą działanie algorytmu w wybranym programie komputerowym.
Potrafią tworzyć nieco bardziej zaawansowane konstrukcje algorytmiczne w komputerze za pomocą poznanych narzędzi i przeprowadzać symulację ich działania.
Umieją stosować operatory arytmetyczne i wbudowane funkcje programu w konstruowanych
algorytmach.
Znają podstawy obsługi wybranego środowiska do tworzenia algorytmów za pomocą komputera.
Potrafią tworzyć proste konstrukcje algorytmiczne w poznanym środowisku i przeprowadzać
symulację ich działania.
1.
Lp.
Omawia zasadę przesyłania poczty elektronicznej w sieci Internet.
Demonstruje założenie konta pocztowego.
Nadzoruje zakładanie kont przez uczniów.
Zakładanie konta
pocztowego.
Wyjaśnia ideę poczty elektronicznej oraz warunki korzystania z poczty.
Zasada przesyłania poczty
w sieci Internet.
Adres pocztowy, serwer
i klient poczty elektronicznej.
Pod okiem nauczyciela zakładają konta pocztowe na wybranym, darmowym serwerze
pocztowym.
Poznają drogę poczty elektronicznej w sieci
Internet.
Poznają pojęcie adresu pocztowego, serwera
poczty i programu będącego klientem poczty.
Czynności uczniów
Wprowadzenie w problematykę;
Komunikowanie się za pomocą komputera;
Stosowanie odpowiedniego oprogramowania do wykonywania zadań w sieci;
Zakładanie konta e-mail poprzez strony WWW i konfiguracja konta w programie obsługującym pocztę elektroniczną;
Przesyłanie wiadomości pocztowych drogą elektroniczną;
Korzystanie z usług internetowych: IRC, Czat i innych;
Znajomość zagrożeń wynikających z korzystania z sieci Internet;
N
N
N
N
N
N
N
N
Blok nr 14: Poczta elektroniczna i inne usługi internetowe
4.
Lp.
Algorytm w komputerze
Poczta
elektroniczna
40
Uwagi o realizacji
Uwagi nauczyciela
Zagrożenia w sieci Internet.
Umieją zaadresować wiadomość i wysłać ją do adresata. Potrafią sprawdzić swoje konto pocztowe i odebrać z niego wiadomości.
Wiedzą, na czym polegają popularne usługi sieciowe.
Wysyłanie i odbieranie
wiadomości e-mail.
IRC, Czat, Gadu-Gadu, grupy
dyskusyjne i inne.
Pogawędki przez
IRC oraz korzystanie
z Czatów.
Zagrożenia w sieci Internet.
Potrafią utworzyć wiadomość pocztową, sformatować ją oraz dodać do niej załącznik.
Tworzenie wiadomości.
3.
Umieją skonfigurować własne konta pocztowe w programie klienta poczty.
Program do obsługi poczty
elektronicznej.
Znają i rozumieją niebezpieczeństwa związane z korzystaniem z zasobów i usług sieci Internet.
Potrafią prowadzić pogawędki z innymi użytkownikami sieci Internet przez IRC i Czat.
Potrafią założyć sobie własne konta pocztowe, korzystając ze stron WWW.
Zakładanie konta pocztowego.
Wiedzą, w jaki sposób poczta e-mail jest przesyłana w sieci Internet.
Zasada przesyłania poczty
w sieci Internet.
2.
Rozumieją znaczenie podstawowych terminów dotyczących poczty e-mail.
Adres pocztowy, serwer
i klient poczty elektronicznej.
1.
Lp.
Omawia problemy wynikające z dostępu do
niekontrolowanych zasobów sieciowych. Dyskutuje z uczniami na temat niebezpieczeństw
związanych z korzystaniem z sieci.
Pogawędki przez
IRC oraz korzystanie
z Czatów.
3.
IRC, Czat, Gadu-Gadu,
grupy dyskusyjne i inne.
Objaśnia znaczenie usług internetowych IRC,
Czat, Gadu-Gadu, grupy dyskusyjne.
Wysyłanie i odbieranie wiadomości e-mail.
Przedstawia połączenie z serwerem świadczącym usługę IRC i Czat. Wyjaśnia zwyczaje
panujące w środowisku użytkowników tych
usług. Nadzoruje działania uczniów.
Uczy, jak wysłać wiadomość do adresata oraz
jak odebrać pocztę z serwera poczty.
Tworzenie wiadomości
pocztowej.
2.
Tworzą wiadomości pocztowe za pomocą narzędzi klienta poczty elektronicznej.
Przedstawia zasady tworzenia wiadomości. Pokazuje, jak ją formatować i dodać do niej załącznik
w formie pliku. Wykonuje ćwiczenie z uczniami.
Program do obsługi poczty
elektronicznej.
Uwagi o realizacji
Uwagi nauczyciela
Jako program do obsługi poczty
e-mail wskazane jest wykorzystanie jednego z popularnych,
Poznają zasady odbierania poczty. Wysyłają
polskojęzycznych programów
sobie nawzajem wiadomości i odbierają je.
tego typu. Może to być np.
Poznają ogólną ideę poszczególnych usług.
Outlook Express dostępny wraz
z programem Internet Explorer,
Ćwiczą połączenie z serwerem IRC i wchodzą na jak i Sylaba Kurier dostępny
wraz z pakietem Sylaba Komuwybrany kanał IRC. Korzystają z Czatów. Prowadzą pogawędki z innymi użytkownikami sieci. nikator.
Także na zajęciach związanych
z usługą IRC (punkt 2), jako
Poznają zagrożenia, na jakie są narażeni użytkownicy sieci Internet. Biorą udział w dyskusji klienta IRC należy wykorzystać
jeden z popularnych programów
na temat tych zagrożeń.
IRC.
Czynności uczniów
Poznają podstawy obsługi programu klienta poczty
i konfigurują własne konta pocztowe.
Pokazuje, jak korzystać z programu klienta poczty
elektronicznej i jak skonfigurować w nim własne
konto e-mail.
1.
Lp.
Poczta
elektroniczna
Przegląd usług
internetowych
Poczta elektroniczna
Przegląd usług
internetowych
41
VI. Propozycja oceny osiągnięć uczniów
Szczegółowe wiadomości i umiejętności, jakie musi zdobyć uczeń, aby mógł spełnić określony poziom
wymagań, ustala nauczyciel (nauczyciele) na etapie tworzenia (przedmiotowego) szkolnego systemu oceniania. Wymagania (konieczne, podstawowe, rozszerzające i dopełniające) dotyczą treści programowych. Jeżeli
uczeń oprócz spełnienia wymagań programowych posiada wiadomości i umiejętności wykraczające poza te
treści w danym cyklu nauczania (można zaliczyć do nich także umiejętność niesienia pomocy słabszym
uczniom w nauce informatyki), to spełnia wymagania poziomu nazywanego wykraczającym i może być
oceniony na ocenę celującą.
Nauczyciel zapoznaje uczniów z wiadomościami i umiejętnościami, jakie muszą oni posiąść, aby spełnić
dany poziom wymagań. Ucząc informatyki, podobnie jak w nauczaniu innych przedmiotów, należy się liczyć ze zróżnicowaniem zdolności i zainteresowań uczniów. Dlatego też nie można koncentrować uwagi
jedynie na uczniach zdolnych i bardzo zdolnych. Należy myśleć również o tych, którzy mają trudności
z nauką. Wobec uczniów słabych można przejściowo obniżyć wymagania lub stosować zmodyfikowany
system oceniania, np. oprócz umiejętności i wiadomości oceniać również ich systematyczność i postępy
w nauce (ocena społeczna). Jednak tego typu działanie ze strony nauczyciela powinno dotyczyć oceniania
śródrocznego, a w bardzo małym stopniu oceny końcoworocznej, gdyż ta ocena musi być możliwie najbardziej obiektywna.
Kształcenie w zakresie informatyki polega przede wszystkim na pracy z komputerem. Stąd też większość
osiągnięć ucznia wynika z ćwiczeń praktycznych przy komputerze. Ich ocena powinna wynikać przede
wszystkim z obserwacji pracy ucznia i sprawdzania jej praktycznych efektów, zaś w mniejszym stopniu ze
sprawdzania zapamiętanych przez niego wiadomości.
Aby jednak nauczyciel mógł dokonać takiej oceny, musi zaproponować uczniom odpowiednio przygotowane i przemyślane zadania sprawdzające. Zadanie lub zadania powinny być tak dobrane, aby w wyniku
ich rozwiązania nauczyciel mógł ocenić nie jedną, ale wiele umiejętności ucznia. Ponadto formuła zadania
(zadań) musi być taka, aby pewną jego część mógł wykonać także uczeń słaby. Na podstawie takiego zadania (zadań) nauczyciel będzie mógł ocenić ucznia za to, co ten wykonał, a nie za to, czego nie umiał zrobić.
Nauczyciel powinien wyjaśnić uczniom, co należy wykonać w zadaniu (zadaniach), aby spełnić dane wymaganie. Przy takim podejściu uczeń przystępując do zadania jest świadom, co musi wiedzieć i umieć, aby
zostać ocenionym na określoną ocenę.
Poniżej zostały przedstawione propozycje trzech zadań tego typu z uwzględnieniem dwu- i trzygodzinnego cyklu nauczania informatyki według proponowanego programu nauczania. Zarówno stopień trudności
zadań, jak i zakres obejmowanych przez nie treści wynika bezpośrednio z propozycji zawartych w punkcie II
programu – Informacja o programie i opisanego w nim systemu oznaczeń.
Przykład 1. Cykl dwugodzinny – Grafika komputerowa
Wykorzystując wszystkie znane ci możliwości edytora grafiki poznanego na zajęciach, zaprojektuj okładkę swojej ulubionej książki.
Rozwiązując zaproponowane zadanie, uczeń musi się wykazać nie tylko własnym pomysłem, ale także całym szeregiem umiejętności, jakie zdobył w na etapie kształcenia w bloku tematycznym o nazwie „Grafika
komputerowa”. W ten sposób każdy z uczniów ma okazję do wykazania się swoimi osiągnięciami. Nauczyciel,
aby je ocenić na podstawie zadania tego typu może np. określić liczbę punktów, jaka zostanie przyznana za:
42
N
umiejętność rysowania prostych i krzywych;
N
umiejętność rysowania figur regularnych;
N
umiejętność rysowania figur nieregularnych;
N
umieszczanie tekstów na rysunku i tworzenie tekstów ozdobnych;
N
ułożenie i wyrównywanie położenia elementów rysunku;
N
łączenie i grupowanie figur na rysunku;
N
łączenie elementów rysunkowych i tekstu na rysunkach;
N
wypełnianie elementów rysunku kolorami i irysem;
N
rozpinanie obiektów;
N
drukowanie rysunku.
Następnie ustala liczbę punktów, jaką uczeń musi zdobyć, aby otrzymać odpowiednią ocenę. Uczniowie
poznają zasady punktowania danych osiągnięć i wynikające z nich oceny przed przystąpieniem do rozwiązywania zadania (zadań).
Uwaga! W każdym z zadań tego typu należy również sprawdzić, czy uczeń potrafił zapisać
efekt swojej pracy w pliku, zabezpieczając się przed jego utratą. Jeśli uczeń zapisał plik
w przeznaczonym do tego celu folderze lub na dyskietce, to oznacza, że stosuje zasady
współużytkowania oprogramowania i sprzętu komputerowego w pracowni szkolnej. Nieprzestrzeganie tych zasad powinno wpłynąć na obniżenie oceny (obniżenie całkowitej liczby
punktów przyznanej za zadanie).
È
Nieco inaczej będzie wyglądało zadanie (zadania) sprawdzające osiągnięcia ucznia w cyklu trzygodzinnym. W tym przypadku wymagania są szersze. Oznacza to, że uczeń musi się wykazać większymi osiągnięciami na te same oceny niż w przypadku cyklu dwugodzinnego. Jest to w pełni uzasadnione, gdyż w cyklu
trzygodzinnym nauczyciel może przedstawić bogatsze treści kształcenia. Tak więc w zadaniu (zadaniach)
należy uwzględnić nie tylko te same treści co w zadaniu z cyklu dwugodzinnego, ale także treści programowe oznaczone znaczkiem . Dodatkowo, zgodnie z wcześniejszą propozycją, jako dopełnienie treści objętych programem nauczania nauczyciel użyje treści oznaczonych znaczkami i .
Przykład 1. Cykl trzygodzinny – Grafika komputerowa
Wykorzystując wszystkie znane ci możliwości edytora grafiki poznanego na zajęciach, zaprojektuj okładkę swojej ulubionej książki.
Chociaż treść zadania jest taka sama jak w cyklu dwugodzinnym, to jednak punktując osiągnięcia ucznia
możemy wymagać znacznie więcej. Przy tworzeniu okładki uczeń może wykorzystać nie tylko rysunki płaskie, ale również tworzyć figury 3D. Ponieważ w cyklu trzygodzinnym poznał także zasady pisania po
krzywych, modelowania oraz przeobrażania i transformacji obiektów, stąd tworzone teksty i rysunki mogą
być o wiele bardziej efektowne niż tworzone przez ucznia w cyklu dwugodzinnym. Poniżej zostały podane
przykładowe osiągnięcia, które możemy punktować:
N
umiejętność rysowania prostych i krzywych;
N
umiejętność rysowania figur regularnych;
N
umiejętność rysowania figur nieregularnych;
N
umieszczanie tekstów na rysunku i tworzenie tekstów ozdobnych;
N
pisanie po krzywych – osiągnięcie wynikające z treści oznaczonej jako ;
N
przekształcanie obiektów w krzywe – osiągnięcie wynikające z treści oznaczonej jako ;
N
modelowanie obiektów – osiągnięcie wynikające z treści oznaczonej jako i ;
N
ułożenie i wyrównywanie położenia elementów rysunku;
43
N
łączenie i grupowanie figur na rysunku;
N
łączenie elementów rysunkowych i tekstu na rysunkach;
N
wypełnianie elementów rysunku kolorami i irysem;
N
rozpinanie obiektów;
N
przeobrażanie obiektów i ich transformacja – osiągnięcie wynikające z treści oznaczonej jako ;
N
tworzenie rysunków 3D – osiągnięcie wynikające z treści oznaczonej jako i ;
N
drukowanie rysunku.
Przykład 2. Cykl dwugodzinny – Elementy edytora tekstu
W edytorze tekstu utwórz ogłoszenie biura turystycznego o supertaniej ofercie na wakacje. Ogłoszenie powinno być formatu A4,
posiadać orientację poziomą oraz niestandardowe marginesy. Sformatowany tekst ogłoszenia wzbogać rysunkami. W tekście umieść
również listę punktowaną (numerowaną). Cennik oferty umieść w sformatowanej tabeli. Na koniec wydrukuj ofertę.
Także w zadaniu sprawdzającym osiągnięcia wynikające z bloku programowego o nazwie „Elementy
edytora tekstu” każdy z uczniów może się wykazać swoimi osiągnięciami. W przypadku tego zadania nauczyciel może określić liczbę punktów i oceniać za:
N
ustawienie parametrów strony dokumentu;
N
edytowanie tekstu zgodnie z zasadami edycji;
N
formatowanie czcionki i akapitów;
N
utworzenie listy punktowanej (numerowanej);
N
samodzielne utworzenie rysunków;
N
wstawienie gotowych rysunków;
N
wstawienie tabeli do dokumentu i jej sformatowanie;
N
wydrukowanie gotowego dokumentu;
N
estetykę rozmieszczenia i sformatowania ogłoszenia.
Ten sam przykład w cyklu trzygodzinnym będzie uzupełniony o treści, które zgodnie z wcześniej przedstawionymi propozycjami należy uwzględnić w zadaniu sprawdzającym. Zadanie sprawdzające może się
składać z kilku punktów, z których każdy sprawdza osiągnięcia określonego typu. W zadaniu można również
zaproponować uczniowi pracę z gotowym plikiem, wcześniej przygotowanym przez nauczyciela (może to
być np. trzy– lub czterostronicowy dokument zawierający dowolny tekst). Zadanie sprawdzające w tym
przypadku może wyglądać tak:
Przykład 2. Cykl trzygodzinny – Elementy edytora tekstu
1. W edytorze tekstu utwórz ogłoszenie biura turystycznego o supertaniej ofercie na wakacje. Ogłoszenie powinno być formatu A4,
posiadać orientację poziomą oraz niestandardowe marginesy. Sformatowany tekst ogłoszenia powinien być napisany w dwóch
kolumnach i wzbogacony rysunkami. W tekście umieść również listę punktowaną (numerowaną). Cennik oferty ma być wyświetlany za pomocą sformatowanej tabeli.
2. Otwórz dokument o nazwie Nowe źródła energii.doc, który znajduje się na dysku C w folderze o nazwie Sprawdzian. Następnie
w tym dokumencie:
N
N
N
N
N
wstaw automatyczną numerację stron;
utwórz nagłówki i stopki. Nagłówki stron nieparzystych powinny być inne niż stron parzystych;
korzystając z odpowiedniego narzędzia w edytorze sprawdź poprawność pisowni w dokumencie;
na drugiej stronie dokumentu wstaw wybrany rysunek z galerii ClipArt i przeskaluj go do rozmiaru 5 cm x 5 cm oraz otocz
go tekstem;
wydrukuj trzecią stronę dokumentu;
3. Na podstawie jednego z szablonów dostępnych w edytorze utwórz swój życiorys.
W powyższym zadaniu możemy punktować (oceniać) następujące osiągnięcia ucznia:
44
Punkt 1:
N
ustawianie parametrów strony dokumentu;
N
edycję tekstu zgodnie z zasadami edycji;
N
umiejętność tworzenia dokumentu o strukturze kolumnowej – osiągnięcie wynikające z treści oznaczonej jako i ;
N
formatowanie czcionki i akapitów;
N
utworzenie listy punktowanej (numerowanej);
N
samodzielne utworzenie rysunków;
N
wstawienie gotowych rysunków;
N
wstawienie tabeli do dokumentu i jej sformatowanie;
N
wydrukowanie gotowego dokumentu;
N
estetykę rozmieszczenia i sformatowania ogłoszenia.
Punkt 2:
N
tworzenie automatycznej numeracji stron dokumentu – osiągnięcie wynikające z treści oznaczonej jako ;
N
tworzenie nagłówków i stopek w dokumencie – osiągnięcie wynikające z treści oznaczonej jako ;
N
sprawdzanie poprawności pisowni;
N
skalowanie rysunków i otaczanie ich tekstem;
N
drukowanie wybranych stron dokumentu – osiągnięcie wynikające z treści oznaczonej jako ;
Punkt 3:
N
tworzenie dokumentów na podstawie szablonu – osiągnięcie wynikające z treści oznaczonej znaczkami i .
Przykład 3. Cykl dwugodzinny – Elementy arkusza kalkulacyjnego
1. W magazynie pewnej hurtowni owoców znajdują się następujące zapasy:
Nazwa towaru
Liczba kilogramów
Brzoskwinie
Czereśnie
Gruszki
Jabłka
Pomarańcze
Wiśnie
270
130
330
540
180
90
Opracuj w arkuszu kalkulacyjnym tabelę zamówienia, w której będzie można podać:
N
nazwę owocu i liczbę jego kilogramów w magazynie;
N
liczbę zamówionych kilogramów;
N
cenę jednostkową za kilogram;
Na podstawie wpisanych danych tabela ma obliczyć wartość zamówienia danego towaru oraz wartość wszystkich zamówień. Przy każdym zamówieniu powinien być także obliczony procent, jaki jego wartość stanowi względem wartości wszystkich zamówień. Po utworzeniu tabeli wpisz do niej co najmniej trzy zamówienia.
2. Opierając się na tych danych utwórz w bieżącym arkuszu dwa wykresy:
N przedstawiający liczbę kilogramów danego owocu w magazynie;
N przedstawiający udział procentowy wartości danego zamówienia względem wartości wszystkich zamówień razem.
3. Po opracowaniu arkusza wraz z wykresami dopasuj rozmiary jego elementów tak, aby zmieścił się na jednej stronie
A4. Wydrukuj arkusz.
formatu
Na przykładzie tego typu zadania nauczyciel może sprawdzić osiągnięcia wynikające z bloku poświęconego
arkuszowi kalkulacyjnemu. W szczególności można sprawdzić, czy uczeń opanował:
45
Punkt 1:
N projektowanie arkuszy, w tym:
– układ tabeli (czy tabela umożliwia wprowadzanie wszystkich niezbędnych danych do obliczeń);
–
N
tworzenie formuł obliczeniowych, w tym odwoływanie się w formułach do adresów komórek, a nie do konkretnych
danych liczbowych;
formatowanie arkusza, w tym:
– tworzenie obramowań dla komórek i wypełnianie ich deseniem;
–
rozmieszczanie tekstu w komórkach, czyli jego wyrównywanie względem krawędzi komórek i, jeśli występuje taka
konieczność, zawijanie tekstu;
–
dopasowanie odpowiednich rozmiarów kolumn i wierszy;
– automatyczne przypisywanie formatu walutowego i procentowego w odpowiednich komórkach.
Punkt 2:
N umiejętność tworzenia wykresów, w tym:
– przypisanie preferowanego typu wykresu do danych określonego typu. Na przykład w podanym zadaniu jako pierwszy powinien być użyty wykres typu słupkowego lub kolumnowego, zaś w drugim przypadku wykres kołowy;
– osadzanie wykresów w arkuszu;
Punkt 3:
N
umiejętność drukowania danych z arkusza.
Uwzględniając odpowiednie treści w cyklu trzygodzinnym, można zaproponować uczniowi nie tylko utworzenie wykresu, ale również formatowanie jego elementów. Można także wymagać nieco bardziej wymyślnych
formuł. Na przykład w tabeli zamówień przy każdym zamówieniu formuła może sprawdzać warunek, czy liczba zamówionych kilogramów owocu nie przekracza jego stanu magazynowego i wyświetlać odpowiedni komunikat. Oto jak mogłaby wyglądać treść tego zadania sprawdzającego w cyklu trzygodzinnym:
Przykład 3. Cykl trzygodzinny – Elementy arkusza kalkulacyjnego
1. W magazynie pewnej hurtowni owoców znajdują się następujące zapasy:
Nazwa towaru
Brzoskwinie
Czereśnie
Gruszki
Jabłka
Pomarańcze
Wiśnie
Liczba kilogramów
270
130
330
540
180
90
Opracuj w arkuszu kalkulacyjnym tabelę zamówienia, w której będzie można wpisać:
N
nazwę owocu i liczbę jego kilogramów w magazynie;
N
liczbę zamówionych kilogramów;
N
cenę jednostkową za kilogram;
Na podstawie wpisanych danych tabela ma obliczyć wartość zamówienia danego towaru oraz wartość wszystkich
zamówień razem. Przy każdym zamówieniu powinien być także obliczony procent, jaki stanowi jego wartość
względem wartości wszystkich zamówień. Dodatkowo w przypadku każdego zamówienia tabela ma sprawdzać, czy
liczba zamówionych kilogramów danego towaru nie przekracza stanów magazynowych. W zależności od wyniku
sprawdzenia powinien zostać wyświetlony odpowiedni komunikat.
2. Opierając się na tych danych utwórz w bieżącym arkuszu dwa wykresy:
N
przedstawiający liczbę kilogramów danego owocu w magazynie;
N
przedstawiający udział procentowy danego owocu w magazynie względem wszystkich owoców;
Zmodyfikuj utworzone wykresy w taki sposób, aby przedstawiały prezentowane dane w możliwie najciekawszy sposób.
46
3.
Po opracowaniu arkusza wraz z wykresami dopasuj rozmiary jego elementów tak, aby zmieścił się na jednej stronie formatu A4.
Wydrukuj arkusz.
W przypadku tak sformułowanego zadania nauczyciel może sprawdzać osiągnięcia:
Punkt 1:
N
projektowanie arkuszy, w tym:
N
–
układ tabeli (czy tabela umożliwia wprowadzanie wszystkich niezbędnych danych do obliczeń);
–
tworzenie formuł obliczeniowych, w tym odwoływanie się w formułach do adresów komórek, a nie do konkretnych
danych liczbowych;
–
tworzenie formuły sprawdzającej warunek za pomocą funkcji JEŻELI() – osiągnięcie wynikające z treści oznaczonej
jako ;
formatowanie arkusza, w tym:
–
tworzenie obramowań dla komórek i wypełnianie ich deseniem;
–
rozmieszczanie tekstu w komórkach, czyli jego wyrównywanie względem krawędzi komórek, i jeśli występuje taka
konieczność, zawijanie tekstu;
–
dopasowanie odpowiednich rozmiarów kolumn i wierszy;
–
automatyczne przypisywanie formatu walutowego i procentowego w odpowiednich komórkach;
Punkt 2:
N
umiejętność tworzenia wykresów, w tym:
–
przypisanie preferowanego typu wykresu do danych określonego typu. Na przykład w podanym zadaniu, jako pierwszy powinien być użyty wykres typu słupkowego lub kolumnowego, zaś w drugim przypadku wykres kołowy;
–
formatowanie wykresów – osiągnięcie wynikające z treści oznaczonej jako ;
–
osadzanie wykresów w arkuszu;
Punkt 3:
N
umiejętność drukowania danych z arkusza.
***
Jak już wspomniano, ocena osiągnięć ucznia powinna wynikać przede wszystkim z efektów jego pracy
przy komputerze. Ponieważ w czasie wykonywania zadania nauczyciel na bieżąco sprawdza poczynania
ucznia oraz zwraca uwagę na to, czy pracuje on samodzielnie i czy podejmowane przez niego czynności są
świadome, wynikają ze zrozumienia problemu i zdobytych umiejętności, czy też nie, to tego typu obserwacje
mogą stanowić podstawę do uzupełnienia oceny sprawdzającej praktyczne osiągnięcia ucznia. Jej dopełnieniem może być także ocena prezentacji przez ucznia efektów pracy. Na tym etapie można poprosić go, aby
objaśnił prezentowane rozwiązanie, czy też pewne jego części. W ten sposób możemy również sprawdzić
jego wiadomości.
Przedstawione w tej części przykłady zadań sprawdzających oraz zawarte w nich treści i sprawdzane
osiągnięcia to jedynie propozycje autora. Być może nauczyciel, mający rozeznanie zdolności uczniów
w danej grupie, jak i w niedostatkach ich wiedzy, biorąc pod uwagę bazę sprzętową i oprogramowanie, jakim może dysponować, będzie mógł zaproponować bardziej optymalną formę realizacji tej i innych części
programu nauczania.
47

Poznajemy informatykę

Transkrypt

Podobne dokumenty

Nauczyciele w naszej szkole prowadzą zajęcia specjalistyczne w

PODSTAWA PROGRAMOWA KSZTAŁCENIA OGÓLNEGO

Indywidualizacja nauczania

VairagyaW Jogasutrach Patanjali uczy jak opanować - Joga-Joga

Zajęcia kulinarne Wymagania edukacyjne dla gimnazjum klasa II

Ferie z logopedą? Zajęcia będą odbywały się w terminie: 20.02

plan pracy wychowawczej klas vi

do pobrania

porada 5 - PSP 5 Brzeg