ŻYCIORYS ZAWODOWY

dr hab. in . Adam Grajcar, prof. nzw. Pol. l.
YCIORYS ZAWODOWY
1
1. Informacje ogólne
Dr hab. in . Adam Grajcar, prof. nzw. Pol. l. studia magisterskie na kierunku „Wychowanie Techniczne” w
specjalno ci „Nauka o materiałach i doradztwo zawodowe” na Wydziale Mechanicznym Technologicznym Politechniki l skiej
uko czył z wyró nieniem 28 wrze nia 1999r. Po uko czeniu studiów podj ł prac asystenta w Instytucie Materiałów
In ynierskich i Biomedycznych na Wydziale Mechanicznym Technologicznym Politechniki l skiej w Gliwicach. W listopadzie
1999r. rozpocz ł dzienne studia doktoranckie w dziedzinie „In ynieria Materiałowa”, pod opiek naukow promotora prof. Jana
Adamczyka. W roku 2000r. odbył 7-miesi czny sta naukowy w ramach programu Socrates Erasmus w University of
Strathclyde w Glasgow. Prac doktorsk pt. „Kształtowanie struktury i własno ci mechanicznych wyrobów ze stali
konstrukcyjnych mikrostopowych w modelowanych procesach obróbki cieplno-mechanicznej”, obronił z wyró nieniem przed
Rad Wydziału Mechanicznego Technologicznego Politechniki l skiej w Gliwicach w grudniu 2003r., uzyskuj c tytuł dra nauk
technicznych w dyscyplinie In ynieria Materiałowa. Od grudnia 2003r. do stycznia 2011r. był zatrudniony na stanowisku
adiunkta. Stopie naukowy dra hab. w dyscyplinie In ynieria Materiałowa uzyskał 17 listopada 2010r. na podstawie
zako czonego przewodu habilitacyjnego i pracy pt. „Struktura stali C-Mn-Si-Al kształtowana z udziałem przemiany
martenzytycznej indukowanej odkształceniem plastycznym”. Od lutego 2011r. jest zatrudniony na stanowisku profesora
nadzwyczajnego Politechniki l skiej. Jego hobby to sport – głównie tenis i narciarstwo. Reprezentował kilkukrotnie z
powodzeniem Wydział Mechaniczny Technologiczny w rozgrywkach Uczelnianej Ligi Profesorów w Piłce No nej.
2. Dorobek organizacyjny
Dr hab. in . Adam Grajcar pracuje na stanowisku prof. nzw. w Zakładzie In ynierii Materiałów Konstrukcyjnych
i Specjalnych Instytutu Materiałów In ynierskich i Biomedycznych Wydziału Mechanicznego Technologicznego Politechniki
l skiej w Gliwicach. Jest członkiem Rady Wydziału Mechanicznego Technologicznego Politechniki l skiej i Stałej Komisji ds.
nadawania stopnia naukowego dra i dra hab. w dyscyplinie In ynieria Materiałowa. W latach 2000-2007 był opiekunem
Pracowni Struktury Materiałów In ynierskich. W latach 2005-2008 był sekretarzem Wydziałowej Komisji Rekrutacyjnej, a w
latach 2001-2008 członkiem Wydziałowej Komisji ds. Rozkładu Zaj . Ponadto brał udział w komisjach naboru i egzaminach
wst pnych na Wydział Mechaniczny Technologiczny w Gliwicach, równie w charakterze sekretarza tych komisji. Dr hab. in .
Adam Grajcar jest członkiem:
• Associazione Italiana di Metallurgia
• The Association for Iron & Steel Technology
• Stowarzyszenie In ynierów i Techników Mechaników Polskich.
Opracował 2 recenzje wniosków projektów badawczych dla Narodowego Centrum Nauki oraz ponad 50 recenzji
artykułów naukowych dla nast puj cych redakcji czasopism:
• International Journal of Materials and Product Technology
• Journal of Materials Engineering and Performance
• International Journal of Computational Materials Science and Surface Engineering
• Journal of Naval Architecture and Marine Engineering
• Materials Research
• Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering
• Archives of Materials Science and Engineering
3. Dorobek i zainteresowania naukowe
Zainteresowania naukowe dra hab. in . Adama Grajcara obejmuj nauk o materiałach i in ynieri materiałow , a w
szczególno ci zagadnienia dotycz ce zjawiska odkształcenia plastycznego na gor co oraz kontrolowanej obróbki cieplnoplastycznej stali wysokowytrzymałych typu HSLA (High Strength Low Alloy), wpływu obróbki cieplnej oraz odkształcenia
plastycznego na gor co na przemiany fazowe, pozwalaj ce kształtowa struktur oraz własno ci mechaniczne produktów
stalowych. Przedmiotowe badania prowadzi najcz ciej na stalach konstrukcyjnych mikrostopowych typu HSLA oraz
nowoczesnych stalach dla motoryzacji AHSS (Advanced High Strength Steels) - typu DP (Dual Phase), TRIP (TRansformation
Induced Plasticity) oraz TWIP (TWinning Induced Plasticity). Istotnym obszarem jego działalno ci naukowo-badawczej jest
doskonalenie metod eksperymentalnych, głównie w zakresie identyfikacji składników strukturalnych w stalach wielofazowych, z
wykorzystaniem metod mikroskopowych o zró nicowanej zdolno ci rozdzielczej oraz metod dyfrakcyjnych. Był/jest
kierownikiem lub głównym wykonawc nast puj cych projektów badawczych finansowanych ze rodków Ministerstwa Nauki
i Szkolnictwa Wy szego / Narodowego Centrum Nauki:
• Kształtowanie struktury i własno ci mechanicznych wyrobów walcowanych lub kutych ze stali mikrostopowych do
ulepszania cieplnego w modelowanych procesach obróbki cieplno-mechanicznej, promotorski, główny wykonawca,
zako czony 2003r.
2
•
Wykorzystanie przemian fazowych austenitu odkształconego plastycznie na gor co do kształtowania struktury
wielofazowej w stalach mikrostopowych umacnianych przez efekt TRIP, własny, kierownik projektu, zako czony 2008r.
• Przemiany strukturalne w nowo opracowanych wysokomanganowych stalach austenitycznych o wysokiej wytrzymało ci
i zwi kszonej zdolno ci pochłaniania energii z modelem komputerowym predykcji ich własno ci wykorzystuj cym metody
sztucznej inteligencji, własny, główny wykonawca, data zako czenia: grudzie 2011r.
• Znaczenie indukowanej odkształceniem plastycznym przemiany martenzytycznej w umocnieniu nowoczesnych stali o
strukturze wielofazowej, kształtowanej w procesie obróbki cieplno-plastycznej, własny, kierownik projektu, data
zako czenia: grudzie 2012r.
• Wykorzystanie mechanizmów umocnienia do wytwarzania kutych elementów maszyn o wysokiej wytrzymało ci ze stali
mikrostopowych metod obróbki cieplno-plastycznej, własny, główny wykonawca, data zako czenia: wrzesie 2013r.
Brał lub bierze udział w realizacji ponad 30 prac naukowo-badawczych, z czego 5 było realizowanych ze rodków
Komitetu Bada Naukowych / Ministra Nauki i Szkolnictwa Wy szego / Narodowego Centrum Nauki, a 2 dla potrzeb przemysłu.
Ponadto uczestniczy jako ekspert w realizacji projektu „Foresight wiod cych technologii kształtowania własno ci powierzchni
materiałów in ynierskich i biomedycznych”, finansowanego ze rodków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu
Rozwoju Regionalnego.
W dorobku naukowym dra hab. in . Adama Grajcara mo na wyró ni kilka zasadniczych kierunków:
• opracowanie składu chemicznego oraz technologii obróbki cieplnej i cieplno-plastycznej stali wielofazowych typu DP (Dual
Phase), TRIP (TRansformation Induced Plasticity) i CP (Complex Phase) dla przemysłu motoryzacyjnego. Badania
skoncentrowane s na kształtowaniu struktur wielofazowych o odpowiednim udziale i morfologii poszczególnych
składników fazowych oraz badaniu przemian fazowych zachodz cych w trakcie chłodzenia, a tak e podczas kształtowania
technologicznego blach na zimno. Dotychczas opracowano zale no ci pomi dzy struktur i własno ciami mechanicznymi
dla stali typu typu C-Mn-Si-Nb-Ti i C-Mn-Si-Al-Nb-Ti o drobnoziarnistej strukturze ferrytyczno-martenzytycznej, ferrytycznobainitycznej z austenitem szcz tkowym oraz bainitycznej z austenitem szcz tkowym (10-20%);
• opracowanie składu chemicznego oraz warunków obróbki cieplnej i cieplno-plastycznej stali wysokomanganowch typu
25Mn-3Si-3Al z mikrododatkami Nb i Ti dla blach o strukturze austenitycznej, umacnianych w wyniku jednoczesnego przebiegu
po lizgu dyslokacyjnego i bli niakowania mechanicznego. Badania koncentruj si na wyznaczeniu relacji pomi dzy
mikrostruktur i własno ciami mechanicznymi, które zale w głównej mierze od post pu i intensywno ci bli niakowania
mechanicznego (efekt TWIP – TWinning Induced Plasticity);
• opracowanie warunków walcowania i kucia metod obróbki cieplno-plastycznej stali typu HSLA zawierajacych mikrododatki Nb,
Ti, V i B. Badania koncentruj si na analizie procesów wydzieleniowych w glikoazotków i ich wpływie na kształtowanie
drobnoziarnistej struktury austenitu oraz produktów jego przemian fazowych podczas wolnego lub przyspieszonego chłodzenia
stali bezpo rednio z temperatury ko ca odkształcenia plastycznego na gor co.
4. Dorobek publikacyjny
Opublikowany twórczy dorobek naukowy dra hab. in . Adama Grajcara, prof. Pol. l. dotyczy nauki o materiałach,
a w szczególno ci zagadnie odkształcenia plastycznego na gor co, przemian fazowych, obróbki cieplno-plastycznej
i nowoczesnych stali dla motoryzacji. Jego twórczo naukowa obejmuje 1 monografi i 70 publikacji naukowych. Ponad 50
prac opublikowano w j zyku angielskim w czasopismach o obiegu wiatowym. Trzy prace ukazały si w czasopismach z tzw.
„listy filadelfijskiej” (Journal of Materials Processing Technology, Archives of Civil and Mechanical Engineering), a kolejne 3 s
w druku. Ponad 30 publikacji znajduje si w czasopismach z bazy SCOPUS (Journal of Microstructure and Materials
Properties, Materials Science Forum, Archives of Materials Science and Engineering, Advanced Materials Research) lub jest
obj tych przez Directory of Open Access Journals (Journal of Achievements in Materials and Manufacturing Engineering).
Według SCOPUS – ok. 25, a według Scholar Google ponad 100 Jego prac jest cytowanych w czasopismach wiatowych, a
ponadto liczne w kraju. Współczynnik cytowa wg Hirscha wynosi H=2 (SCOPUS). W Polsce publikuje w nast puj cych
czasopismach: In ynieria Materiałowa, Hutnik-Wiadomo ci Hutnicze, Rudy i Metale Nie elazne. 17 prac było prezentowanych
na zagranicznych konferencjach naukowych, z czego 1 wykład na zaproszenie organizatorów konferencji THERMEC’2011
(Quebec City, Kanada). Około 20 prac było prezentowanych na konferencjach mi dzynarodowych, a 12 na konferencjach
krajowych. Wymiana do wiadcze i pogł bianie wiedzy w zakresie aktualnej problematyki obróbki cieplno-plastycznej oraz
nowoczesnych stali dla motoryzacji mo liwe s dzi ki aktywnemu uczestnictwu dr hab. in . Adama Grajcara w konferencjach
zagranicznych i mi dzynarodowych o tematyce ci le powi zanej z Jego zainteresowaniami naukowymi. Najistotniejsze z nich
zamieszczono poni ej:
• 3rd International Conference on Thermomechanical Processing of Steels, TMP‘2008, Padua – Italy, 10th-12th September 2008.
• The 1st International Lower Silesia – Saxony Conference on Advanced Metal Forming Processes in Automotive Industry,
AutoMetForm’2008, Wrocław, 6-9 May 2008.
• International Conference on Processing & Manufacturing of Advanced Materials Processing, Fabrication, Properties,
Applications, THERMEC‘2009, Berlin – Germany, 25th-29th August 2009.
• 2nd International Conference on Super-High Strength Steels, SHSS‘2010, Peschiera del Garda – Italy, 17th-20th October 2010.
3
• 8th International Conference on Zinc and Zinc Alloy Coated Steel Sheet – GALVATECH’2011, Genova – Italy, 21-24 June
2011.
• International Conference on Processing & Manufacturing of Advanced Materials Processing, Fabrication, Properties,
Applications, THERMEC‘2011, Quebec – Canada, 1st-5th August 2011.
5. Dorobek dydaktyczny i w zakresie rozwoju kadry naukowej
Dr hab. in . Adam Grajcar prowadzi/prowadził na Wydziale Mechanicznym Technologicznym Politechniki l skiej
nast puj ce wykłady dla kierunku Mechanika i Budowa Maszyn oraz Automatyka i Robotyka:
- In ynieria materiałów konstrukcyjnych i specjalnych
- Technologie procesów materiałowych
- Zintegrowane technologie procesów materiałowych
- Podstawy nauki o materiałach
Ponadto prowadzi/prowadził zaj cia seminaryjne, projektowe i laboratoryjne z nast puj cych przedmiotów:
- Podstawy nauki o materiałach
- Materiały metalowe (w tym obróbka cieplna)
- In ynieria materiałów konstrukcyjnych i specjalnych
- Technologie procesów materiałowych
- Zintegrowane technologie procesów materiałowych
- Obróbka powierzchniowa
- Materiały kompozytowe
- Obróbka plastyczna materiałów metalowych
- Zasady dobory materiałów in ynierskich
Dr hab. in . Adam Grajcar do tej pory był promotorem 22 prac dyplomowych magisterskich lub in ynierskich oraz
opiekunem 20 prac dyplomowych magisterskich i ponad 50 prac przej ciowych. Aktualnie jest promotorem kolejnych 3 prac
dyplomowych magisterskich oraz opiekunem kilku prac przej ciowych. Zaj cia dydaktyczne prowadzi na Wydziale
Mechanicznym Technologicznym w Gliwicach na studiach dziennych oraz zaocznych, a tak e prowadził w D browie Górniczej
(filia Politechniki l skiej). Opracował instrukcje do zaj z przedmiotu In ynieria materiałów konstrukcyjnych i specjalnych,
Materiały metalowe oraz Obróbka plastyczna materiałów. Bierze udział w egzaminach dyplomowych magisterskich
i in ynierskich w charakterze przewodnicz cego, recenzenta, promotora lub członka komisji. Jest jednym z wykonawców
projektu INFONANO - „Otwarcie i rozwój studiów in ynierskich i doktoranckich w zakresie nanotechnologii i nauki o
materiałach”, którego celem jest wzmocnienie roli Politechniki l skiej w rozwoju konkurencyjnej gospodarki opartej na wiedzy
oraz rozszerzenie jej oferty edukacyjnej i podnoszenie jako ci kształcenia na unikatowych kierunkach studiów technicznych
oraz doktoranckich, w celu lepszej adaptacji jej absolwentów do potrzeb rynku pracy oraz konkurencyjnych i innowacyjnych
przedsi biorstw. W ramach tego projektu prowadzi zaj cia dydaktyczne z przedmiotu „Obróbka plastyczna materiałów” dla
makrokierunku „Nanotechnologia i technologie procesów materiałowych”.
6. Odznaczenia, nagrody i wyró nienia
Dr hab. in . Adam Grajcar był pi ciokrotnie nagradzany Zespołowymi Nagrodami Rektora stopnia I, II lub III za
osi gni cia w dziedzinie naukowej, organizacyjnej i dydaktycznej oraz Indywidualn Nagrod Rektora stopnia III za osi gni cia
naukowe. Jest laureatem nagrody FIATA w roku 2004r. za najlepsz prac doktorsk dotycz c dziedziny motoryzacji.
4