Relacja - Polska Fundacja im. Roberta Schumana

Seminaria europejskie
U Schumana
Jaka Europa po Noblu?
10 grudnia 2012r., 18.00-19.30
Al. Ujazdowskie 37/5, IIp.
Na piątym seminarium europejskim staraliśmy znaleźć odpowiedź na
pewien paradoks – mimo, że dzisiaj na naszym kontynencie żyjemy
w nieznanej przez wiele epok sytuacji przedłużonego pokoju, niezbyt
wiele Europejczyków Unii Europejskiej się kojarzy z jej przyczynami.
Rozmowa
z
polskim
ekonomistą
dr
Piotrem
Nowina-Konopką
(współzałożycielem fundacji Schumana; ostatnio w latach 2006-2012
dyrektorem ds. kontaktów z parlamentami krajowymi a później
z Kongresem Stanów Zjednoczonych), która odbywała się w dniu
wręczenia Pokojowej Nagrody Nobla dla Unii Europejskiej, była
dobrą okazją do omówienia wyzwań stojących przed politykami
i społeczeństwem europejskim.
Przypominając sobie jeszcze inne
zbliżające się rocznice – dziesiątą
rocznicę
zakończenia
akcesyjnych
oraz
wprowadzony
temu
–
stan
negocjacji
wojenny
w Polsce 31 lat
dyskutowaliśmy
przy
gorącym udziale studentów o tym,
do jakiego stopnia, zwłaszcza Unii,
zawdzięczamy
dobrobytu.
z
Czy
członkostwem
spełniły
w
UE?
się
polskie
Czy
Unia
plany
Polskę
i
wzrost
naszego
marzenia
związane
osłania
przed
polityczną
i ekonomiczną katastrofą podobną do tamtej 30 lat temu? Czy ekonomiczna
konkurencja
między
państwami
europejskiej
innowacji,
czy
ona
członkowskimi
staje
się
nadal
jest
czynnikiem
motorem
konfliktów
egzystencjalnych na kontynencie? Czy spotkamy się dzisiaj jeszcze gdzieś
z wielkimi wizjami o ciągu dalszym integracji europejskiej, czy cała mowa
o Unii różnych prędkości to tylko kapitulacja przed nieuniknionym upadkiem
prawdziwej wspólnoty? Jak zachęcać młodych ludzi, którzy w kryzysie
najbardziej cierpią, do tego, żeby zrozumieli Unię i jej przyszły kształt jako
projekt własny, od czyjego sukcesu zależy ich dobrobyt i bezpieczeństwo?
Wstępnie dr Nowina-Konopka wyjaśnił uczestnikom, jak należy jego zdaniem
rozumieć przyznawanie Nobla, a na czym polega "pacyfikujący" wpływ
integracji europejskiej: "Obama dostał Nobla na zachętę. My za zasługi! Ale
z pokojową funkcją Unii jest jak w starym związku, w którym staramy się
zachować miłość: o rzeczach oczywistych należy mówić codziennie!" Twierdził
nawet, że krytycy Unii – atakujące wspólnotę za brak demokracji, politykę
antykryzysową opieraną na cięciach i restrukturyzacji oraz niestosowne
traktowanie imigrantów – cierpią na historyczną amnezję. Po Drugiej Wojnie
Światowej prawdopodobieństwo powrotu do odbudowy Europy w znaku
nienawiści było wyższe niż jakakolwiek akceptacja dla planu Schumana.
Przypominał
również
o
przyznawaniu
nagrody
ówczesnemu
liderowi
Solidarności w 1983 r. (którego asystentem wtedy właśnie był nasz
prelegent), że temu wielu stron się przeciwstawiało. W sytuacji, która może
była najciemniejszym momentem egzystencji tego związku zawodowego,
Pokojowy Nobel stał się wsparciem dla tych, którzy definiowali „S” jako ruch
pokojowy.
Tym samym duchem mamy się trzymać w dalszym rozwoju
integracji europejskiej, przekonał Nowina-Konopka: „Dopóki nie kończymy
z rozszerzeniem o kraje bałkańskie, nasz pokojowy projekt nie będzie
w komplecie.”
Na temat rozszerzenia Unii Europejskiej padło pytanie z strony gości, jak
należy reagować w sytuacji, w której się już nie tylko kwestionuje proces
rozszerzenia, lecz status quo integracji. W swojej odpowiedzi ekspert zwracał
uwagę na to, że do tej pory w sumie każdy etap rozszerzenia dało krajom
członkowskim raczej premię niż koszty, ponieważ zwiększył się obszar
bezpieczeństwa i ekonomicznej i politycznej przewidywalności. Co prawda,
media nadal są gęsim gardłem przy poinformowaniu obywateli, którzy coraz
krytycznej patrzą na politykę unijną. Jednak odrzucał pytanie o tym, czy
obywatele protestujące na ulicach Ateny czy politycy i urzędnicy unijne są
najbardziej prawdziwymi Europejczykami. „Oboje są, ale tutaj nikt nie jest
bez grzechu. Uważam, że trzeba raczej odróżniać ludzi bardziej zorientowani
od takich mniej.” Ostrożnie doceniał historyczny wkład Komisji Europejskiej
do zbliżenia projektu integracji obywatelom. Prezydent Jacques Delors przede
wszystkim udzielał wsparcie ideowe tworzące orientacje polityczne, podczas
gdy obecnie wypełniający tę funkcję Jose Manuel Barroso jest skupiony na
niezbędnej Unii Fiskalnej. Natomiast nie ukrywał swoje przekonanie, że dziś
raczej nam potrzebna jest osoba taka jak Delors, który widział w sobie nie
urzędnika,
lecz
człowieku
uświadamiającego
założenia
fundamentalne
integracji europejskiej.
Skończyliśmy debatę zastanawiając się nad przyszłą rolę Polski w Unii
Europejskiej.
Dr Nowina-Konopka wyraził swoją dumę, że już dzisiaj w
kręgach unijnych Polski Premier jest traktowany poważnie. Dodał, że na
podstawie długofalowych trendów ekonomicznych eksperci przewidują dla
naszego
kraju
równą
pozycję
z
Niemcami za 20 lat. Oczywiście to się
dla nas opłaca tylko w sytuacji, w
której Unia Europejska trzyma się
zasadą wspólnego rozwoju, ponieważ
w nowej erze na świecie wyłącznie
liczą się największe rynki i związki
regionalne. Nazywał efekt ludzkiego
niezmęczenia z integracją europejską „niezwykle ważnym kapitałem dla
Polski”. Typowym dla niego tonem optymizmu kształcił swoje przemówienie
końcowe: „Marzę o tym, że moje wnuczki już nie pamiętają o konfliktach w
Serbii i Kosowie, tak jak moja najmłodsza córka już nie za bardzo kojarzy
Marksa i komunizmu.”
Po spotkaniu wręczyliśmy gościom własnego Nobla w formie buttona
z różnymi hasłami (np. „Mamo, dostaliśmy Nobla”, „Mam Nobla. I Ty Też!”,
oraz „Uśmiechnij się, jesteś Noblistą”), aby podkreślać obywatelski aspekt
pokojowej natury Unii Europejskiej.
Seminaria
Europejskiej
objęte
w
są
Polsce.
patronatem
Projekt
Przedstawicielstwa
realizowany
we
Komisji
współpracy
z
Fundacją Konrada Adenauera. Działania Polskiej Fundacji im. Roberta
Schumana są współfinansowane przez Unię Europejską ze środków
programu Europa dla Obywateli.