Zakażenia układu noworodkowego. Urazy okołoporodowe.

NEONATOLOGIA
Zakażenia okresu noworodkowego
11.05.2007.
1. Epidemiologia zakażeń szpitalnych u noworodków
 częstość występowania zakażenia jest wprost proporcjonalna do
 liczby wysoko specjalistycznych zabiegów leczniczych i diagnostycznych
 czasu hospitalizacji
 prawidłowego wykonywania procedur medycznych
 zwiększone ryzyko występowania zakażeń szpitalnych dot. m.in. oddziałów,
na których leczone są noworodki
 zakażenia obok ZZO (Zespołów Zaburzeń Oddychania) i krwawień
dokomorowych jest najczęstszą przyczyną zachorowalności i umieralności
noworodków (wg. WHO w krajach rozwijających się 30 – 40% zgonów w I 4
tyg. życia jest spowodowane zakażeniami)
2. Zakażenie szpitalne – rozpoznawalne klinicznie i potwierdzone w badaniach
laboratoryjnych (głównie mikrobiologicznych) zakażenie, które:
 rozwija się w czasie pobytu chorego w szpitalu
 lub po jego wypisaniu ze szpitala (jeśli objawy kliniczne zakażenia
występowały w czasie krótszym niż okres inkubacji danej choroby)
3. Czynniki ryzyka zakażenia wewnątrzmacicznego:
ze strony matki
 PPBP > 24 h (przy paciork. gr. B > 18 h)
 objawy zapalenia wewnątrzowodniowego:
 temp. > 38oC
 nieprawidł. zapach płynu owodniow.
 leukocytoza > 15 G / L








ze strony noworodka
mała urodzeniowa masa ciała
wcześniactwo
niedotlenienie okołoporodowe
wady wrodzone, np.
 układu moczowego
 przepukliny oponowo – mózgowe /
oponowo - rdzeniowe
niedobory odporności
tachykardia płodu > 180 / min
niska punktacja w skali Apgar < 5
płeć męska
4. Czynniki ryzyka zakażenia wewnątrzszpitalnego:
 wcześniactwo
 długotrwała hospitalizacja
 inwazyjne procedury diagnostyczne i lecznicze (cewnikowanie naczyń,
intubacja, sztuczna wentylacja, zabiegi operacyjne, żywienie parenteralne)
 przeludnienie oddziału
 najlepsze szpitale: 5 – 10 % zakażeń szpitalnych
Strona 1
NEONATOLOGIA
Zakażenia okresu noworodkowego
11.05.2007.
5. Główne czynniki etiologiczne
 czas pobytu noworodka na oddziale: 3 – 4 dni noworodek zdrowy;
częstość zakażeń 0,3 – 1,7%
 najczęściej są to zakażenia:
 skóry
 błony śluzowej jamy ustnej
 zapalenie śluzówek
 zakażenie rany pępkowej
 znacznie wyższy odsetek noworodków z bardzo małą urodzeniową m.c., szacuje się:
 średnio małą urodzeniową m.c.: 17 – 25%
 poniżej 1500 g: 33%
6. Drobnoustroje mogą przenosić się za pośrednictwem:
 bezpośredniego kontaktu personelu z noworodkiem
 kontakt pośredni poprzez krew, płyny, drogą powietrzną lub pokarmową
7. Uraz okołoporodowy – wszelkie uszkodzenia organizmu płodu, następujące w czasie
porodu, w wyniku działania czynników takich jak:
 ucisk
 przerwanie
 zmiażdżenie
 rozciągnięcie tkanek
8. Podział urazów okołoporodowych.
 uraz głowy i OUN
 przedgłowie – obrzęk przodującej części głowy
 obejmuje sąsiadujące ze sobą kości czaszki, szybko narasta
 ulega samoistnej resorpcji w ciągu kilku dni
 krwawienie pod czepiec ścięgnisty czaszki – palpacyjnie wyczuwalna
miękkość całej skóry głowy, aż po okolice skroniowe
 krwiak podokostnowy – powstaje wskutek pęknięcia drobnych naczyń
krwionośnych i wynaczynieniem krwi
 w badaniu palpacyjnym chełboczący, ostro zakończony guz, nieprzechodzący
przez szwy kostne (dot. zwykle 1 kości, zazwyczaj ciemieniowej)
 nie jest bolesny, nie wymaga leczenia
Strona 2
NEONATOLOGIA
Zakażenia okresu noworodkowego

11.05.2007.
 linijne złamanie kości czaszki
 złamanie kości czaszki z wgłobieniem – może być powikłane z
krwawieniem podtwardówkowym, podpajeczynówkowym, stłuczeniem
lub zranieniem mózg
urazy obwodowego układu nerwowego
 porażenie górnego splotu barkowego (C5, C6) – porażenie typu Erba:
 kończyna ma obniżone położenie, zwisa wzdłuż tułowia
skręcona do wewnątrz, dłonią zwróconą do tyłu
 leczenie: szybka rehabilitacja, zapobieganie przykurczom
 porażenie dolnego splotu barkowego (C7 – Th9) – niedowład typu Klumpkiego:
 obejmuje mięśnie przedramienia i ręki, opada ku dołowi z
palcami zgiętymi do postaci ręki położnika
 opadanie kącika ust i gałki ocznej



urazy układu kostnego (złamania)
 złamanie obojczyka nastepuje w ½ lub 1/3 długości
 pojawia się ograniczenie ruchomości (oszczędzanie uszkodzonej kończyny)
 złamanie zwykle goi się samoistnie bez unieruchomienia
urazy narządów wewnętrznych – głównie dot. narządów jamy brzusznej
 krwiak podtorebkowy (uszkodzenia wątroby)
 krwotok do nadnerczy
 rzadziej urazy śledziony i przewodu pokarmowego
urazy tkanek miękkich
 otarcie naskórka (kleszcze, kontakt z kostnymi częściami miednicy)
 obrzęk porodowy i wybroczyny – najczęściej dot. części przodującej twarzy
Strona 3