Filozofia a literaturoznawstwo (wybrane zagadnienia)

KARTA KURSU DLA STUDIÓW DOKTORANCKICH
Nazwa
Filozofia a literaturoznawstwo (wybrane zagadnienia)
Nazwa w j. ang.
Philosophy and literature
Kod
Punktacja ECTS
Koordynator
1
prof. dr hab. Tadeusz Gadacz
Zespół dydaktyczny
Opis kursu (cele kształcenia)
Celem kursu jest zapoznanie studentów z wzajemnymi relacjami między filozofią i literaturą,
a szczególnie poezją, z podobieństwami i różnicami między nimi, z filozoficznością literatury i
literackością filozofii, z problemem języka i prawdy w filozofii i literaturze.
Efekty kształcenia
Efekt kształcenia dla kursu
Doktorant:
Wiedza
DKW01, Ma wiedzę na temat związków literatury i filozofii. D_W03
DKW02, Ma wiedzę na temat związków metafizyki i
poezji.
D_W03
DKW03, Ma wiedzę na temat wzajemnych relacji i
wpływów literatury i filozofii w XX wieku.
D_W03
Efekt kształcenia dla kursu
Doktorant:
Umiejętności
Kompetencje
społeczne
Odniesienie do
efektów dla studiów
doktoranckich
Odniesienie do
efektów dla studiów
doktoranckich
DKU01, Czyta ze zrozumieniem i interpretuje teksty
D_U02
źródłowe z zakresu filozofii i poezji.
DKU02, Poprawnie stosuje poznaną terminologię z
D_U02
zakresu filozofii i literatury.
DKU03, Posiada umiejętność artykułowania i
D_U04
uzasadniania własnych poglądów dotyczących zagadnień
związku filozofii i literatury.
Efekt kształcenia dla kursu
Doktorant:
Odniesienie do
efektów dla studiów
doktoranckich
DKSK01, Na podstawie analizy problemów filozofii
D_K01
literatury samodzielnie formułuje propozycje ich
krytycznego ujęcia.
DKSK02, Szanuje i pielęgnuje dziedzictwo kultury
D_K04
europejskiej wyrosłej z filozofii literatury.
DKSK03, Ma przekonanie o sensie, wartości i potrzebie
D_K03
podejmowania działań pedagogicznych przybliżających i
rozpowszechniających dziedzictwo relacji między filozofią
i literaturą.
Organizacja
zajęcia w grupach
Forma zajęć
Wykład
(W)
A
Liczba godzin
K
L
S
P
Z
12
Opis metod prowadzenia zajęć
Zajęcia będą prowadzone na przemian w formie wykładu i konwersatorium opartego na tekstach
źródłowych.
Forma zaliczenia
kursu
Kryteria oceny
Egzamin
Zaliczenie z oceną
Zaliczenie
-
-
TAK
Zaliczenie.
Uwagi
-
Treści merytoryczne (wykaz tematów)
1. W. Tatarkiewicz, Dwa pojęcia poezji, w: tenże, Parerga, Warszawa 1978 (2 godziny)
2. Poezja i metafizyka (Platon, Arystoteles, J. G. Hamann, J.G. Herder i W. von Humboldt, G.W.F.
Hegel) (2 godziny)
3. Poezja i metafizyka (W. Dilthey, M. Heidegger). W. Dilthey, Fantazja poetycka, Przeżycie i
twórczość poetycka, w: Z. Kuderowicz, Dilthey, Warszawa 1987 M. Heidegger, Höldrelin i istota poezji,
przeł. K. Michalski, „Twórczość”, Warszawa 1976, s. 37. (2 godziny)
4. O.F. Bollnow, O dziele nie ukończonym. O dziele nie do ukończenia, w: „Logos i Ethos” nr 2 1992 (2
godziny)
5. Poezja i metafizyka (F. Rosenzweig, E. Levinas, H.-G. Gadamer, J. Derrida). H.-G. Gadamer, O
wkładzie poezji w poszukiwanie prawdy, przeł. J. Migasiński, w: „Studia Filozoficzne” nr. 5-6, 1982; H.G. Gadamer, Czy poeci umilkną, przeł. M. Łukasiewicz, Bydgoszcz 1998; J. Derrida, Che cos’é la
poesia?, tłum. P. Markowski, w: „Literatura na świecie” nr 11-12 1988 (2 godziny).
Wykaz literatury podstawowej
Teksty źródłowe:
Th.W. Adorno, O literaturze. Wybór esejów, tłum. A. Wołkowicz, Warszawa 2005
Th.W. Adorno, Sztuka i sztuki. Wybór esejów, tłum. K. Krzemień-Ojak, Warszawa 1990
Th.W. Adorno, Teoria estetyczna, tłum. K. Krzemieniowa, Warszawa 1994
Arystoteles, Retoryka – poetyka, tłum. H. Podbielski, Warszawa 1988
W. Benjamin, O języku w ogóle i o języku człowieka, tłum. A. Lipszyc, w: Literatura na świecie” nr 5-6
2011
W. Benjamin, Twórca jako wytwórca, tłum. H. Orłowski, J. Sikorski, Poznań 1975
O.F. Bollnow, O pewnej regule hermeneutycznej, w: „Logos i Ethos” nr 2 1992
.F. Bollnow, O dziele nie ukończonym. O dziele nie do ukończenia, w: „Logos i Ethos” nr 2 1992
J. Derrida, Che cos’é la poesia?, tłum. P. Markowski, w: „Literatura na świecie” nr 11-12 1988
J. Derrida, Pismo filozofii, tłum. B. Banasiak, Kraków 1993
J. Derrida, Implikacje. Rozmowa z Henri Ronsem, w: Pozycje. Rozmowy z Henri Ronsem, Julią
Kristevą, Jean-Luis Houdebinem i Guy Scarpettą, tłum. A. Dziadek, Bytom 1997
J. Derrida, O gramatologii, tłum. B. Banasiak, Warszawa 1999
J. Derrida, Szibbolet dla Paula Celana, tłum. A. Dziadek, Bytom 2000
J. Derrida, Pismo i różnica, tłum. K. Kłosiński, Warszawa 2004
J. Derrida, Geoffrey Bennington, Jacquesa Derrida, przeł. V. Szydłowska-Hmissi, Warszawa 2009
W. Dilthey, O istocie filozofii i inne pisma, przeł. E. Paczkowska-Łagowska, Warszawa 1987
W. Dilthey, Pisma estetyczne, przeł. K. Krzemieniowa, Warszawa 1982
Filozofia niemieckiego Oświecenia, red. T. Namowicz, K. Sauerland, M. J. Siemek, Warszawa 1973
H.-G. Gadamer, Czy poeci umilkną, przeł. M. Łukasiewicz, Bydgoszcz 1998
H.G. Gadamer, Heidegger i Grecy, w: „Aletheia” 1(4) 1990: Heidegger dzisiaj
H.-G. Gadamer, O wkładzie poezji w poszukiwanie prawdy, przeł. J. Migasiński, w: „Studia
Filozoficzne” nr. 5-6, 1982
H.-G. Gadamer, Platon jako portrecista [w:] Platon, Uczta, przeł. A. Serafin, Warszawa 2012
H.-G. Gadamer, Prawda i metoda, przeł. B. Baran, Warszawa 2004
H.-G. Gadamer, Rozum, słowo, dzieje, przeł. M. Łukasiewicz, K. Michalski, Warszawa 1979
H.-G. Gadamer, Wiek filozofii. Rozmowy z Riccardem Dottorim, przeł. J. Wilk, Wrocław 2009
G.W.F. Hegel, Wykłady o estetyce, tłum. J. Grabowski, A. Landman, t. 1-3, Warszawa 1964-1967
M. Heidegger, Bycie i czas, przeł. B. Baran, Warszawa 1994
M. Heidegger, Drogi lasu, przeł. K . Wolicki, Warszawa 1997
M. Heidegger, Höldrelin i istota poezji, przeł. K. Michalski, „Twórczość”, Warszawa 1976, s. 37.
M. Heidegger, List o humanizmie, przeł. J. Tischner [w:] M. Heidegger, Znaki drogi, Warszawa 1995
M. Heidegger, Przygotowanie do słuchania słowa poezji, tłum. J. Mizera, w: „Principia”, t. XX, 1998
M. Heidegger, W drodze do języka, tłum. J. Mizera, Kraków 2000
J.G. Herder, O pochodzeniu języka [w:] Filozofia niemieckiego oświecenia. Wybrane teksty z historii
filozofii, red. T. Namowicz, K. Sauerland, M. J. Siemek, Warszawa 1973
W. von Humboldt, Rozmaitość języków a rozwój umysłowy ludzkości, tłum. E. M. Kowalska, Lublin
2001
I. Kant, Krytyka władzy sądzenia, tłum. J. Gałecki, Warszawa 1964
S. Kierkegaard, Recenzja literacka. Dwóch epok, noweli autora Historii z życia codziennego, wydanej
przez J.L. Heiberga. Kopenhaga, Reitzel, 1845, tłum. M. Domaradzki, Kęty 2008
S. Kierkegaard, Przedmowy, w: tenże, Powtórzenie, przedmowy, tłum. B. Świderski, Warszawa 2000.
E. Levinas, Całość i nieskończoność, przeł. M. Kowalska, Warszawa 1998
E. Levinas, Imiona własne, przeł. J. Margański, Warszawa 2000
E. Levinas, Istniejący i istnienie, przeł. J. Margański, Kraków 2006
E. Levinas, Trudna wolność. Eseje o judaizmie, przeł. A. Kuryś, Gdynia 1991
A. Peperzak, Fenomenologiczne zapiski o różnicy między literaturą a filozofią, w: „Logos i Ethos” nr 2
1992
Platon, Państwo, t. II, przeł. W. Witwicki, Warszawa 1958
F. Rosenzweig, Nowe myślenie – Kilka uwag ex post do Gwiazdy Zbawienia, w: tenże, Gwiazda
Zbawienia, przeł. T. Gadacz, Kraków 1998
F. Rosenzweig, Posłowie do hymnów i wierszy Jehudy Halewiego, przeł. A. Kopacki [w:] „Literatura
na świecie”, nr 5-6 (478-479) 2011, ss. 298-315
F.W.J. Schelling, System idealizmu transcendentalnego, tłum. K. Krzemieniowa, Warszawa 1979
Wykaz literatury uzupełniającej
B. Aleksić, Kartezjusz a poezja [w:] „Sztuka i filozofia”, 13-97, Warszawa 1997, ss. 123-133
E. Bieńkowska, Literatura jako duchowa forma życia, w: taże, W poszukiwaniu królestwa człowieka,
Warszawa 1981
A. Burzyńska, M.P. Markowski, Teorie literatury XX wieku, Kraków 2007
J. Felstiner, Paul Celan. Poeta, ocalony, Żyd, przeł. M. Tomal, Kraków-Budapeszt 2010
P. Hadot, „Literarische Formen der Philosophie”, w: Historisches Wörterbuch der Philosophie, Hrsg. J.
Ritter, K. Gründer, Bd 7, Basel 1989
Kartki Celana, red. J. Roszak, Kraków – Budapeszt 2012
L. Kleszcz, Przełom hermeneutyczny w filozofii niemieckiej, Toruń 2007
Ł. Musiał, Franz Kafka. W poszukiwaniu utraconej rzeczywistości, Wrocław 2011
K. Najdek, Cytat jako figura myśli. Z retoryki filozoficznej Hamanna i Benjamina, Nowa Wieś 2010
T. Naumowicz, Wstęp [w:] Pisma teoretyczne niemieckich romantyków, Wrocław 2000
„Przegląd filozoficzno-literacki”, nr 1(13) 2006
W. Tatarkiewicz, Dwa pojęcia poezji, w: tenże, Parerga, Warszawa 1978
G. Vattimo, Rozbicie słowa poetyckiego, w: tenże, Koniec nowoczesności, tłum. M. SurmaGawłowska, Kraków 2006
A. Żychliński, Zdradzony testament. O literaturze jako religii, utopii i wierze [w:] Konstelacje Ingeborg
Bachmann, red. Ł. Musiał, J. Roszak, Poznań 2010