streszczenie pracy - Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Katarzyna Rzewuska
Katedra GeneĘki i Podstaw Hodowli Zwierząt
Wydział Medycyny Weterynaryjnej i Nauk o Zwierzętach
Uniwersytet Przyrodnicry w Poznaniu
Promotor: dr. hab. Tomasz Strabel, prof. nadzw.
Tytuł rozprawy doktorskiej: ,,ZmiennoŚć. zawartościmocznika w mleku
holsztyń sko-fryzyj s kiej o raz j ej rw iązki z cech ami uĘtkowymi.''
krów rasy polskiej
Rozprawa doktorska w formie spójnego temaĘcznie zbioru aĄkułów opublikowanych lub przyjętych do
druku w czasopismach naukowych:
l.
Rzewuska K., StrabelT. (2013) Effect of some non-genetic factors on concentration of urea in milk
in Polish Holstein-Friesian cows. Journal of Animal and Feed Sciences, 22:197-203.
Ż. Rzewuska
K., Strabel T. (20l3) Genetic parameters for milk urea concentration and milk traits in
Polish Holstein-Friesian cows. Journal of Applied Genetics, 54 473-48Ż.
3.
Rzewuska K., Strabel T. The genetic relationship between reproduction traits and milk urea
concentration. Animal Science Papers and Repońs (przyjęE do druku).
STRESZCZENIE
Celem badań była analizazmienności zawartości mocznika w mleku krów obejmująca: 1) analizęwpływu
wybranych czynników pozageneĘcznych, 2) oszacowanie parametrów genetyczrlych oraz 3) oszacowanie
korelacji geneĘcznych z cechami uzytkowymi.
Do badań wykorzystano obserwacje spośród 13,9 mln wyników próbnych udojów z pierwszych trzech
laktacji oraz2,3 mln inseminacji z pierwszej laktacji krów rasy polskiej holszĘńsko-Ęzyjskiej. W analizach
zastosowano modele jedno- i wielocechowe. Dla zawańości mocznika w mleku uĄrto modeli dla próbnych
udojów z losowymi regresjami dla efektu addyryrvnego geneĘcznego i stałego środowiskowego' KomponenĘ
wariancji szacowano metodą największej wiarygodności z ograniczeniem oraz metody Bayesowskiej.
Stwierdzono duĄzmiennośćzavłartościmocznika w mleku w czasie trwania laktacji powodowan ąmiędzy
innymi wpływem wielu czynników środowiskowych. Zaobserwowano wzrost zawartości mocznika w mleku
wrazze wzrostem temperatury powietrza oraz średniejwydajności mlecznej stada. odziedzlczalnośó zawartości
mocznika w mleku dla kolejnych dni w trzech pierwszych |aktacjach była zbliŻona i wynosiła 0'2. Średnie
korelacje geneĘczne z cechami produkcyjnymi były umiarkowanie pozytywne, a z zawartością komórek
somatycmych umiarkowanie negaĘwne. Korelacje geneĘczne zawartości mocznika w mleku
z
cechami
rozrodu zmieniaĘ się w trakcie trwania laktacji. Na początku laktacji korelacja ze skutecznością pierwszej
inseminacji i wskźnikiem niepowtarzalności rui była dodatnia, azliczbązabiegów inseminacji, okresem usługi
i okresem międ4lciążowym ujemna. Natomiast około setnego dnia laktacji korelacje genetyczne byĘ bliskie
zeru.
W świetleuzyskanych wyników można stwierdzić, że 7) zawartośó mocznika w mleku charakteryzuje się
duĄ zmiennością,która częściowojest uwarunkowana geneĘcznie 2) selekcja mająca na celu zwiększenie
wydajnościmleka, białka i tłuszczu, obniżenie zawartości komórek somaĘcznych oraz poprawę płodności
prowadzi do wzrostu zawartości mocznika w m|eku, 3) zawartośó mocznika w mleku spełnia kryteria cechy
wskaźnikowej' jednak jej zastosowanie
w selekcji pośredniejcech płodnościma ograniczony potencjał
aplikacyjny, 4) zwiększenie efektywności wykorzystania zawartości mocznika w mleku jako wskaźnika
zbilansowania dawki pokarmowej moŻna osiągnąć przez uwzględnienie wpĘwu czynników
pozaŻywieniowych takich
jak średnia wydajnośó mleczna stada' indywidualny potencjał geneĘczny, faza
laktacji, miesiąc kalendarzowy i temperatura powietrza.
ABSTRACT
The aim of this research was to analyze the variabiliĘ of milk urea concentration in Polish Holstein-Friesian
cows including
l)
an analysis of the influence of selected non-genetic factors 2) estimation of genetic
parameters, and 3) estimation of the genetic correlation between milk urea concentration and production and
functional traits.
A total of 13.9 million test-day records from the first three lactations and2.3 million artificial inseminations
from the first lactation of Polish Holstein-Friesian cows were available for this study. Single and multivariate
models were used for the analyses. For the urea concentration in milk the test-day-model with random
regressions for additive genetic and permanent environmental effects was implemented. (Co)variance
components were estimated by the Restricted Maximum Likelihood Method or the Bayesian method.
The
variabilĘ of milk
urea concentration was high during lactation, which was to large extend a result
of
thę influence of multiple non-genetic factors. An increase in milk urea concentration was associated with the
increase of ambient temperature and average herd milk production.
Average daily heritabilities of milk urea concentration were similar in the first three parities and equaled 0.2.
Moderate positive genetic correlation with production traits and moderate negative correlation with somatic cell
score were noted. Genetic correlations between milk urea concentration and fertility traits varied throughout
lactation. Higher milk urea concentration at the beginning of lactation was genetically related to better
fertilĘ.
Genetic correlations between reproduction traits and milk urea concentration in mid-lactation were close to zero.
On the basis of the obtained results it can be concluded that l) milk urea concentration is characterized by
high variability, which is partially determined by genetic factors, Ż) the se|ection on yield traits' somatic cęll
count and reproduction traits tends to slightly increase milk urea concentration, 3) milk urea concentration meets
a number of criteria in order to be considered a useful indicator trait, however, its applicability to support the
selection for fertility traits is limited, 4) the increase of the accuracy of the protein-energy balance evaluation in
the feeding ration based on urea milk concentration can be achieved by taking into account such non-nutritional
factors as: the stage of lactation, average herd milk production, individual genetic predispositions, calendar
month and ambient temperature.
kkord
'rŁ.c,*,łń*