Podsumowanie - pałac młodzieży katowice

XX JUBILEUSZOWY
OGÓLNOPOLSKI
KONKURS EKOLOGICZNY
pod hasłem
„RÓŻNORODNOŚĆ
BIOLOGICZNA –
PRZYSZŁOŚĆ ZIEMI
W ŚWIADOMOŚCI
LUDZI”
finał 15 października 2010
PATRONAT HONOROWY
DOFINANSOWANIE
ORGANIZATORZY
STOWARZYSZENIE EKOLOGICZNE
„G OS NATURY”
PAŁAC MŁODZIEŻY
W KATOWICACH
KRÓTKO NA TEMAT
XX JUBILEUSZOWEGO OGÓLNOPOLSKIEGO KONKURSU EKOLOGICZNEGO
pod hasłem:
„RÓŻNORODNOŚC BIOLOGICZNA – PRZYSZŁOŚC ZIEMI
W ŚWIADOMOŚCI LUDZI”
W dniu 15 października 2010 roku w Pałacu Młodzieży w Katowicach odbyło się seminarium
naukowe podsumowujące i finalizujące XX Jubileuszowy Ogólnopolski Konkurs Ekologiczny pod
hasłem „RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA – PRZYSZŁOŚĆ ZIEMI W ŚWIADOMOŚCI
LUDZI”.
Konkurs zorganizowany przez Pracownię Biologii i Centrum Edukacji Ekologicznej Pałacu
Młodzieży w Katowicach oraz Stowarzyszenie Ekologiczne „Głos Natury” adresowany był, wzorem
poprzednich edycji, do uczniów szkół gimnazjalnych oraz ponadgimnazjalnych. Udział w konkursie
polegał na samodzielnym i indywidualnym napisaniu pracy na jeden z proponowanych w regulaminie
tematów. Tematy były podzielone na cztery kategorie: naukowo-badawczą, reporterską, literackofilozoficzną oraz edukację ekologiczną.
Chęć udziału w tegorocznej edycji konkursu wyraziło 457 uczniów. Jak co roku uczniowie
reprezentowali różne typy szkół z dużych i małych miejscowości, z każdego niemal zakątka kraju.
Reprezentowane były wszystkie regiony Polski. Ostatecznie jednak do komitetu organizacyjnego
wpłynęło 239 prac konkursowych. Spośród nich jury, pod przewodnictwem prof. Aleksandra Herczka,
pracownika naukowego Wydziału Biologii i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego, wyłoniło
do finału konkursu – sesji referatowej 9 prac, do sesji posterowej 19 prac oraz uhonorowało listami
gratulacyjnymi 33 prace.
Autorzy prac wytypowanych do finału konkursu zostali zaproszeni na jednodniowe
seminarium naukowe, które podsumowało konkurs. Podczas prezentacji 9 prac w sesji referatowej,
finaliści mogli korzystać ze sprzętu audiowizualnego, co wzbogacało i uatrakcyjniało poszczególne
prezentacje. W tej części seminarium uczniowie walczyli o tytuł laureata I, II lub III stopnia. Wszyscy
uczniowie przygotowali bardzo dobre wystąpienia, stojące na wysokim poziome technicznym oraz
merytorycznym. Tematy prac, wywoływały dyskusję zgromadzonych na sali uczniów, nauczycieli,
rodziców oraz gości. Ocena pracy i ocena prezentacji składały się na ocenę końcową.
19 prac, wybranych przez Komisję Konkursową, było prezentowanych w formie plastycznej
podczas sesji posterowej, która miała miejsce w godzinach popołudniowych. Spośród prezentowanych
posterów jury wybrało po trzy, które uzyskały odpowiednio wyróżnienie I i II stopnia. Pozostałe
postery uzyskały wyróżnienia III stopnia. Jeden poster był wybierany przez uczestników seminarium
i również był nagradzany, tzw. nagrodą publiczności.
Także w godzinach popołudniowych, już po zmaganiach konkursowych, tj. sesji referatowej
oraz sesji posterowej, uczestnicy seminarium wysłuchali wykładu prof. Piotra Skubały pt. „Rozwój
świadomości proekologicznej Polaków na tle dwudziestoletnich przemian społeczno-politycznych
Polski”. Po wykładzie, grupa wokalna Pałacu Młodzieży zaprezentowała się w pięknym koncercie,
który uświetnił jubileuszową edycję konkursu.
Następnie ogłoszono wyniki XX Jubileuszowego Ogólnopolskiego Konkursu Ekologicznego
oraz wręczono nagrody i dyplomy - laureata za prezentacje w sesji referatowej
oraz nagrody i dyplomy - wyróżnienia w sesji posterowej. Wręczono także nagrody i listy gratulacyjne
nauczycielom – opiekunom finalistów. Z okazji jubileuszu Przewodnicząca Komitetu
Organizacyjnego wręczyła podziękowania nauczycielom, którzy uczestniczyli ze swoimi
wychowankami, w kilkunastu edycjach konkursu. Podziękowania wręczyła także jurorom, dyrekcji
Pałacu Młodzieży oraz przedstawicielom instytucji wspierających konkurs od początku jego istnienia.
KRÓTKO NA TEMAT JUBILEUSZU KONKURSU
Każdy jubileusz nasuwa refleksje, dobre i gorsze wspomnienia. W końcu także sprzyja
podsumowaniom. Inaugurując konkurs w kwietniu 1990 roku nie myśleliśmy o tym, że tak długo
będzie on funkcjonować w środowisku szkolnym. Jednakże doczekaliśmy dwudziestej edycji
konkursu. To dwadzieścia lat naszej pracy – i tworzenia i doskonalenia formuły konkursu. Nasz
jubileusz zbiega się z wieloma podobnymi, których historia pokrywa się z dwudziestoleciem przemian
w naszym kraju. Pierwsze edycje konkursu, tj. lata 90-te ubiegłego wieku, to szerokie otwarcie się
naszego kraju na sprawy ochrony środowiska i ochronę przyrody. W tym czasie kształtowały się
polskie pozarządowe organizacje proekologiczne. Ich członkowie – młodzi ludzie wypracowywali
swoje formy i metody pracy. Okres ten wielu, tego typu organizacjom, dawał zielone światło do
działań. Wtedy odczuwało się swoistą modę na ekologię. Niektóre organizacje działają do dziś, a owi
„młodzi” stali się dorosłymi, dalej realizującymi swoje proekologiczne pasje. Nasz konkurs był
wówczas nowością i przyciągał uczniów, którzy chcieli zrobić cokolwiek dla przyrody. Tematyka
konkursu była tak różnorodna, że otrzymywaliśmy prace konkursowe czasem trudne do porównania.
Ale to dowodziło, że młodzież chciała wypowiadać się o przyrodzie i środowisku, o problemach
w swoich miejscu zamieszkania w różnoraki sposób. Dlatego od ósmej edycji zdecydowaliśmy się na
podział tematyki na cztery kategorie i tym samym daliśmy możliwość udziału w konkursie uczniom
o różnych umiejętnościach, w tym naukowych, literackich czy dziennikarskich.
Na przestrzeni lat ogólne założenia konkursu były niezmienne, dzięki temu wypracowaliśmy pewną
tradycję, jak się okazuje dwudziestoletnią. Każdej edycji przewodniczyło określone hasło, wokół
którego powstawały tematy proponowane uczestnikom do rozważenia. Na ogół też nad każdą edycją
patronat sprawował Minister Środowiska. Głównym celem konkursu było i jest kształtowanie postawy
człowieka świadomego swego wpływu na środowisko. Udział w konkursie zawsze polegał na
wykonaniu pracy pisemnej na temat określany ramami regulaminu. Tematyka dotyczyła różnych
dziedzin środowiska przyrodniczego. Zależało nam na tym, aby młodzi ludzie nie tylko studiowali
problematykę środowiskową, ale także w swoich dociekaniach trafiali do lokalnych organizacji,
instytucji czy służb zajmujących się ochroną środowiska. Myślimy, że dla wielu uczniów była
to wspaniała szkoła poznawania i przebijania się przez problemy lokalnej polityki tzw. ekologicznej.
Wierzymy, że wielu spośród uczestników naszego konkursu, zwłaszcza tych z pierwszych edycji,
dzisiaj dorosłych już ludzi, swoje młodzieńcze ideały, niejednokrotnie tak pięknie przekazywane
na stronach swoich prac i podczas finałowych wystąpień, stosuje w swoim codziennym życiu.
W naszym konkursie, na przestrzeni dwudziestu lat, uczestniczyła młodzież z terenu całej Polski.
W przeciągu tego okresu spłynęło do nas 4739 prac. Przy czym ilość uczniów, która zgłaszała
wcześniej chęć udziału, w każdym roku była średnio o 50% wyższa niż ilość nadsyłanych
do Komitetu Organizacyjnego prac.
W trakcie organizacji konkursu współpracowaliśmy, przede wszystkim z Wydziałem Biologii
i Ochrony Środowiska Uniwersytetu Śląskiego. Kilka edycji to także współpraca z Instytutem
Ekologii Terenów Uprzemysłowionych w Katowicach. Obecny zespół jury, składający się
z pracowników naukowych, zarówno UŚ, jak i Instytutu oraz dziennikarza, jest niezmienny od wielu
edycji. Ocenianie prac konkursowych w wielu edycjach konkursu dawało jury możliwość szerszego,
bo wieloletniego, spojrzenia na poziom merytoryczny prac. Do finału jury typowało najlepsze prace,
o wyraźnej „osobowości”. Zawsze udział w konkursie wymagał od młodych ludzi posiadania
odpowiedniej wiedzy, samodzielności i dobrej organizacji pracy. Finał, najczęściej, w formie
dwudniowego seminarium, stawał się miejscem spotkań i wymiany doświadczeń oraz myśli
młodzieży i nauczycieli z różnych zakątków naszego kraju i stawał się miejscem spotkań z ludźmi,
którzy zawodowo zajmowali się problematyką środowiska przyrodniczego. Finaliści prezentowali
swoje prace bądź to w sesji referatowej bądź to w posterowej. Ocena pracy i ocena prezentacji
składały się na ocenę końcową wyznaczającą kolejność miejsc i wysokość przyznawanych nagród.
Pamiętamy prezentacje, będące na niemal akademickim poziomie. Niektóre cechowały się ogromną
dawką emocji, tak charakterystyczną dla młodych ludzi, co przy okazji dostarczało, nam dorosłym,
wielu do dziś nie zapomnianych wzruszeń. Po prezentacji często dochodziło do ciekawych
i burzliwych dyskusji. Każda edycja konkursu była inna, choć ramowo taka sama. Jedne zapadły
w pamięci bardziej, inne zatarł czas. Organizacja każdego finału niosła ze sobą różne problemy.
Ogrom pracy organizacyjnej czasem psuły sytuacje nieprzewidywalne, które zmieniały scenariusz
finału. Bywało nagłe załamanie pogody, ze śnieżycami włącznie. Zdarzały się strajki kolejarzy, które
eliminowały udział finalistów z odległych miejsc. Była też ogłaszana, podczas jednej z edycji, żałoba
narodowa. Zdarzały się w końcu wirusy komputerowe, które „rozkładały” nam sprzęt. Spotkania
z młodymi ludźmi podczas seminarium zawsze jednak dostarczały wszystkim niezapomnianych
wrażeń, dla których rokrocznie na nowo i z nowym zapałem organizowaliśmy kolejną edycję.
Pamiętamy wspaniale prezentujących się w strojach galowych uczniów szkół morskich czy leśnych,
uczniów w strojach regionalnych, uczniów obdarzonych rozmaitymi talentami – muzycznymi,
wokalnymi, recytatorskimi, literackimi, dziennikarskimi, naukowymi. Wszystko to, razem
z młodzieńczym entuzjazmem i wrażliwością uczestników, stwarzało ciekawą i niezapomnianą
atmosferę.
Obecna edycja konkursu a przede wszystkim jej finał, ze względu na bardzo ograniczony
budżet, wyglądała inaczej od pierwotnych założeń organizatorów. Mimo wielu starań, byliśmy
zmuszeniu ograniczyć tegoroczne seminarium podsumowujące konkurs z trzech planowanych dni do
jednego. Niestety jubileuszowa edycja w 2010 roku zbiegła się z dość trudnym okresem dla całego
naszego kraju. Mamy jednak nadzieję, że jubileuszowe spotkanie wszystkim pozytywnie i na długo
zapadnie w pamięci.
Z okazji jubileuszu wydano publikację, w której obok tradycyjnych informacji o konkursie
i streszczeń prac z sesji referatowej, zamieściliśmy zestawienie wszystkich dwudziestu finałów.
Prześledzenie go to mała wędrówka w czasie. W publikacji znalazły się także osobiste wspomnienia
z konkursu uczestników poprzednich edycji, do których udało nam się trafić oraz wspomnienia
nauczycieli, którzy ze swoimi uczniami uczestniczyli w konkursie przez wiele edycji. To daje nam,
organizatorom także pogląd na to, jak nasza praca była i jest odbierana przez drugą stronę. Takie
wspomnienia również dla nas organizatorów są niezwykle wzruszające. Swoje wieloletnie
spostrzeżenia z oceny prac spisali także jurorzy. Na płycie dołączonej do publikacji znajdują się:
wybrane zdjęcia z dziewiętnastu minionych edycji konkursu, prezentacja Pracowni Biologii i Centrum
Edukacji Ekologicznej Pałacu Młodzieży w Katowicach razem z wybranymi programami
edukacyjnymi realizowanymi w pracowni dla szkół oraz niniejsza publikacja. Publikacja w formie
elektronicznej jest dostępna w naszej pracowni.
Na zakończenie serdecznie dziękujemy Instytucjom dofinansowującym tegoroczny finał:
Zarządowi Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach
oraz Zarządowi Wydziału Kształtowania Środowiska Miasta Katowice. Instytucjom tym dziękujemy
także za wieloletnią życzliwą współpracę podczas organizacji minionych edycji konkursu.
Serdecznie dziękujemy Ministrowi Środowiska za patronat przyjmowany nad wieloma
edycjami naszego konkursu.
Serdecznie dziękujemy wszystkim uczniom oraz ich nauczycielom i rodzicom, dzięki którym
mogła się odbyć każda kolejna edycja konkursu. Bez nich konkurs by nie istniał.
Serdecznie dziękujemy jurorom z przewodniczącym prof. Aleksandrem Herczkiem
za wieloletnią wspaniałą współpracę i współtworzenie konkursu.
Za pomoc i życzliwość okazywaną nam podczas organizacji obecnego finału i każdego
poprzedniego dziękujemy Dyrekcji Pałacu Młodzieży w Katowicach oraz Kierownikom
i Nauczycielom Pracowni: 1. Estrady i Teatru, 2. Rysunku, Malarstwa, Grafiki i Fotografii,
3. Informacji i Profilaktyki Społecznej,
4. Medialnej. Dziękujemy także
Kierownictwu
i Pracownikom Administracji i Obsługi.
Krystyna Blaut-Howaniec
Przewodnicząca
Komitetu Organizacyjnego
dwudziestu edycji konkursu