Semiotyka kognitywna - Kognitywistyka i Komunikacja

Semiotyka kognitywna
SYLABUS
A. Informacje ogólne
Nazwa jednostki
Nazwa kierunku
studiów
Poziom kształcenia
Profil studiów
Forma studiów
Kod przedmiotu
Język przedmiotu
Rodzaj przedmiotu
Rok studiów /semestr
Wymagania wstępne
Liczba godzin zajęć
Założenia i cele
przedmiotu
Metody dydaktyczne
oraz ogólna forma
zaliczenia przedmiotu
Wydział Historyczno-Socjologiczny, Instytut Socjologii
Kognitywistyka i komunikacja
Studia pierwszego stopnia
Ogólnoakademicki
Stacjonarne
0500-KS1-SEK
Polski
Podstawowy
Rok I, semestr I
Przedmiot bez prerekwizytów
15 (wykład), 15 (ćwiczenia)
Semiotyka kognitywna bada kreowanie znaczenia w percepcji, myśli i
języku. Człowiek doświadcza rzeczy jako mających sens; przez
doświadczenie uczymy się myśleć, rozumować i znajdować nowe intuicje.
Człowiek nie tylko pojmuje sensy fenomenów, lecz również nieustannie
wytwarza sensy przez komunikację, przez naukę i przez sztukę.
Zasadniczym tematem zajęć jest znaczenie semantyczne, do którego
objaśnienia wymagane jest rozumienie struktury języka. Celem jest
doprowadzenie do zrozumienia retorycznych aspektów języka, czyli do
wiedzy na temat tego, jak należy sformułować komunikat, jak go wyrazić,
aby spowodować oczekiwaną interpretację przez jego odbiorcę.
Student zostaje zapoznany z podstawowymi kategoriami wyrażeń (zdania,
nazwy, predykaty, spójniki, słówka kwantyfikujące i modalne).
Analizowane jest pojęcie tekstu i omówione są zasady jego tworzenia.
Student zostaje zapoznany z podstawowymi rodzajami błędów w słownym
formułowaniu myśli.
Studenci są aktywnymi uczestnikami wykładu (zadają pytania, oczekiwane
są ich komentarze i przykłady do wykładanego materiału). Ćwiczenia
prowadzą do pogłębienia i usprawnienia w praktycznym wykorzystaniu
wiedzy semiotycznej. Student zdobywa wiedzę, umiejętności i kompetencje
społeczne rozwiązując zadania oraz analizując wybrane przykłady wyrażeń
z podręczników oraz z przekazów medialnych. Forma zaliczenia
przedmiotu: zaliczenie na ocenę.
Przedmiot podlega zaliczeniu po I semestrze.
Ocena jest wypadkową oceny z pisemnego kolokwium (70%) i aktywności
(30%). Liczba dopuszczalnych nieobecności: zgodnie z regulaminem
studiów. Odpracowanie nieobecności na zajęciach możliwe na podstawie
pracy pisemnej zgodnej z treścią zajęć, na których student był nieobecny.
Wymiar godzin na przygotowanie tej pracy zgodny z wymiarem czasu
nieobecności.
Efekty kształcenia
WIEDZA
1. Zna pojęcie znaku, rodzaje znaków i aspekty znaku. (W)
2. Posiada wiedzę na temat języka i jego podstawowych funkcji,
Odniesienie do
kierunkowych efektów
kształcenia
K_W13
K_W12, K_W13
wyrażenia i kategorii wyrażeń. (W)
3. Zna zasady porozumiewania się za pomocą języka i podstawowe
błędy w słownym przekazywaniu myśli. (W)
UMIEJĘTNOŚCI
4. Potrafi identyfikować rodzaje znaków. (Ćw.)
5. Potrafi odróżnić pojęcia syntaktyczne, semantyczne i pragmatyczne.
(Ćw.)
6. Potrafi określić kategorię wyrażenia. (Ćw.)
7. Posiada umiejętność identyfikacji typowych błędów w słownym
przekazywaniu myśli. (Ćw.)
KOMPETENCJE SPOŁECZNE:
8. Uświadamia sobie różnorodność funkcji języka w codziennej
komunikacji oraz kontekstowy charakter komunikatu. Dostrzega
potrzebę kształcenia kultury logicznej języka. (W, Ćw.)
9. Dostrzega potrzebę krytycznej analizy oceny wypowiedzi innych i
własnych. (Ćw.)
Punkty ECTS
Bilans nakładu pracy
studenta
Wskaźniki ilościowe
Data
opracowania:
K_W13
K_U06, K_U09
K_U06, K_U09
K_U06, K_U09
K_U06, K_U08
K_K07
K_K07
3
Udział w wykładach – 15
Udział w ćwiczeniach – 15
Udział w konsultacjach – 10
Przygotowanie do zajęć – 15
Lektura tekstów – 20
Przygotowanie do kolokwium zaliczeniowego – 15
Nakład pracy studenta związany z
Liczba
zajęciami:
godzin
wymagającymi bezpośredniego udziału
40
nauczyciela
50
o charakterze praktycznym
2 października 2016
Koordynator
przedmiotu:
Punkty
ECTS
1
2
Prof. zw. dr hab. Kazimierz Trzęsicki
B. Informacje szczegółowe
Nazwa przedmiotu
Kod przedmiotu
Nazwa kierunku
Nazwa jednostki
Język przedmiotu
Rok studiów/ semestr
Liczba godzin
Liczba punktów ECTS
Prowadzący
Treści merytoryczne
przedmiotu
Efekty kształcenia wraz
ze sposobem ich
weryfikacji
Forma i warunki
zaliczenia
Wykaz literatury
podstawowej
Wykaz literatury
uzupełniającej
Semiotyka kognitywna
0500-KS1-SEK
Kognitywistyka i komunikacja
Wydział Historyczno-Socjologiczny, Instytut Socjologii
Polski
Rok I, semestr I
15 wykład
1
Kazimierz Trzęsicki – wykład
Pojęcie znaku i rodzaje znaków. Znak jako podstawowe narzędzie
komunikacji. Język i jego funkcje. Budowa znaczenie wyrażeń.
Kategorie wyrażeń: zdania, nazwy, spójniki. Błędy w słownym
przekazywaniu myśli.
Po wysłuchaniu wykładów student winien mieć ukształtowane pojęcie
znaku i języka. Istotna jest znajomość takich terminów jak „wyrażenie”
„znaczenie wyrażenia”, „zdanie”, „sąd”, „nazwa” „pojęcie”. Student
zapoznaje się z rozumieniem spójników. Ponadto poznaje zasadnicze
problemy oraz typowe błędy w słownym formułowaniu.
Sposobem weryfikacji jest sprawdzanie obecności na wykładach i
udział w dyskusji.
Podstawą zaliczenia jest zaliczenie wykładów. Podstawą oceny jest
aktywność.
Trzęsicki K., Semiotyka i logika dla kognitywistów, Białystok 2016
1. Pelc Jerzy: Wstęp do semiotyki, Wiedza Powszechna 1982
2. Marciszewski Witold: Semiotyka [w:] Mała encyklopedia logiki,
Wrocław 1988
3. Brandt, Per Aage: Spaces, Domains, and Meaning. Essays in
Cognitive Semiotics. European Semiotics Series Vol. 4 Peter Lang
2004, http://semiotics.au.dk/fileadmin/Semiotics/pdf/per-aagebrandt/Per_Aage_Brandt__Spaces__Domains__and_Meaning._Essa
ys_in_Co.pdf wersja elektorniczna 2013
4. Cognitive Semiotics http://www.cognitivesemiotics.com/cognitivesemiotics-issues-overview
Kazimierz Trzęsicki
podpis osoby składającej sylabus
C. Informacje szczegółowe
Nazwa przedmiotu
Kod przedmiotu
Nazwa kierunku
Nazwa jednostki
Język przedmiotu
Rok studiów/semestr
Liczba godzin oraz forma
Liczba punktów ECTS
Prowadzący
Treści merytoryczne przedmiotu
Efekty kształcenia wraz ze
sposobem ich weryfikacji
Semiotyka kognitywna
0500-KS1-SEK
Kognitywistyka i komunikacja
Wydział Historyczno-Socjologiczny
Polski
Rok I, semestr 1
15 – ćwiczenia
2
Dr Marcin Koszowy
1. Charakterystyka działów semiotyki (syntaktyka,
semantyka,
pragmatyka).
Charakterystyka
kontekstowego charakteru komunikatu. Omówienie
definicji języka. Wskazanie różnic między językami
naturalnymi i sztucznymi. Określanie funkcji wyrażeń.
Podawanie przykładów wyrażeń spełniających daną
funkcję. Lektura: Ch.S. Peirce, Wybór pism
semiotycznych; J. Pelc, Wstęp do semiotyki (rozdział 1).
2. Omówienie definicji znaczenia. Rozróżnianie znaczenia
potencjalnego i aktualnego. Określanie typu wyrażenia
(idiomy, homonimy, słówka okazjonalne, metafory,
wyrażenia analogiczne, synonimy). Wskazywanie
wyrażeń nacechowanych emocjonalnie. Omówienie
definicji kategorii składniowej. Określanie kategorii
wyrażeń.
3. Omówienie definicji zdania. Określanie rodzajów zdań,
kryteriów prawdziwości zdań, stosunków między
zdaniami (równoważność, sprzeczność, dopełnianie,
wykluczanie).
4. Omówienie definicji nazwy. Wskazywanie desygnatu,
zakresu
i treści nazwy. Określanie supozycji nazwy, rodzaju
nazwy
i stosunków zakresowych. Wykonywanie działań na
treści nazwy (determinowanie, abstrahowanie).
5. Omówienie definicji predykatu, relacji i funkcji.
Określanie rodzaju predykatu i relacji. Wskazywanie
pola relacji.
6. Omówienie definicji spójnika. Określanie rodzaju
spójnika. Rozróżnianie spójników prawdziwościowych.
Charakterystyka spójników języka naturalnego.
7. Omówienie
przykładów
błędów
w
słownym
przekazywaniu myśli. Określanie rodzaju błędu.
Rozróżnianie homonimii, ekwiwokacji i amfibolii.
Student uświadamia sobie różnorodność funkcji języka
oraz technik retorycznych stosowanych w codziennej
komunikacji. Zdaje sobie sprawę z tego, na czym polega
kontekstowy charakter komunikatu. Potrafi identyfikować
rodzaje znaków, rozróżniać pojęcia syntaktyczne,
semantyczne i pragmatyczne oraz określić kategorię
wyrażenia. Posiada umiejętność identyfikacji typowych
błędów w słownym przekazywaniu myśli. Dostrzega
Forma i warunki zaliczenia
przedmiotu
Wykaz literatury podstawowej
i uzupełniającej
potrzebę kształcenia kultury logicznej języka oraz potrzebę
krytycznej oceny wypowiedzi.
Sposoby weryfikacji efektów kształcenia: kolokwium;
ocena aktywności w trakcie zajęć.
Forma zaliczenia przedmiotu: zaliczenie na ocenę.
Przedmiot podlega zaliczeniu po I semestrze.
Ocena jest wypadkową oceny z pisemnego kolokwium
(70%)
i aktywności (30%). Liczba dopuszczalnych nieobecności:
zgodnie z regulaminem studiów. Odpracowanie
nieobecności na zajęciach możliwe na podstawie pracy
pisemnej zgodnej z treścią zajęć, na których student był
nieobecny. Wymiar godzin na przygotowanie tej pracy
zgodny z wymiarem czasu nieobecności.
Literatura podstawowa:
1. Trzęsicki K.: Semiotyka i logika dla kognitywistów,
Białystok 2016 (rozdział 1).
Literatura uzupełniająca:
2. Muszyński Z.: Komunikacja i znaczenie. Semantyczny
aspekt komunikacji, Wydawnictwo UMCS, Lublin 2000.
3. Pelc J.: Wstęp do semiotyki, Wiedza Powszechna,
Warszawa 1981.
4. Peirce Ch.S.: Wybór pism semiotycznych, Biblioteka
Myśli Semiotycznej, t. 38, Polskie Towarzystwo
Semiotyczne, Warszawa 1997.
5. Suchoń, W.: Prolegomena do retoryki logicznej,
Wydawnictwo UJ, Kraków 2005.
6. Zlatev, J. (2011), What is Cognitive Semiotics?,
Semiotix, XN-6 (2011);
http://semioticon.com/semiotix/2011/10/what-iscognitive-semiotics/
Marcin Koszowy
podpis osoby składającej sylabus