prezentacja3 - Kolegia SGH

Transkrypt

PŁODNOŚĆ I MAŁŻEŃSKOŚĆ W POLSCE
-analiza kohortowa: kohorty urodzeniowe 1911-1986
E. Frątczak A. Ptak-Chmielewska M. Pęczkowski I. Sikorska
Syntetyczna ocena procesu zawierania i
rozpadu małżeństw i związków
Prezentacja: Iga Sikorska
Zakład Analizy Historii Zdarzeń i Analiz Wielopoziomowych
ISiD 08.06.2011
ANALIZY MAŁŻEŃSKOŚCI
Analiza funkcjonowania coraz szerzej pojmowanej rodziny wymaga uprzedniego przyjrzenia się
wzorcom tworzenia związków będących podstawą rodziny.
Zmiany definicji podstawowych pojęć demograficznych odzwierciedlone w ewolucji formalnych
terminów obrazują dynamikę przemian obserwowanych w ramach procesów formowania
związków oraz funkcjonowania rodzin w Europie.
Głównego źródła przemian upatruje się w zawodowej aktywności kobiet oraz ich uczestnictwie w
procesie edukacji, jak również zmianie ról kobiet i mężczyzn pełnionych w rodzinie, zmianie
norm i wartości oraz zmianie roli kobiety w społeczeństwie.
Najczęściej stosowanymi, tradycyjnymi w przypadku analiz w oparciu o dane spisów
powszechnych, podejściami w analizach formowania i rozpadu związków są ujęcia kohortowe
bazujące na generacjach rzeczywistych oraz hipotetycznych. Podejście przekrojowe jest
uzupełnieniem analizy kohortowej o bieżące informacje na temat realizowanej małżeńskości.
– MAKRO (informacje na temat struktur)
ISiD 08.06.2011
CEL
Badaczy w coraz większym stopniu zajmują zmiany generowane na poziomie indywidualnym,
nie tylko MAKRO - opis.
Tego rodzaju podejście wymaga modelowania na poziomie mikro oraz dostosowanych,
obszernych zbiorów danych, zawierających szczegółowe informacje jednostkowe,
pozwalające zrekonstruować kariery rodzinne kobiet.
W prezentowanym opracowaniu uzupełniamy istniejące wyniki analiz
oszacowaniami funkcji do dożycia, korzystając w analizach małżeńskości z
koncepcji przebiegu życia.
ISiD 08.06.2011
Badacze jednogłośnie podkreślają, że zmiany obserwowane w ramach procesu usamodzielniania
się młodych ludzi, w tym tworzenie związków i rodzicielstwo, scharakteryzować można jako
odkładane w czasie.
Zmiany zapoczątkowane w krajach Europy Północnej szybko rozprzestrzeniły się na cały kontynent
i choć obserwuje się znaczące różnice pomiędzy krajami, tendencja do odkładania w czasie
aktywności związanych z założeniem rodziny są cechą charakterystyczną i dynamicznie
postępującą.
W szczególności wskazuje się na znaczące różnice w kwestii roli i funkcjonowania kohabitacji jako
formy związku i modelu rodziny, specyficznej dla każdego kraju. Dodatkowo rosnącej
nietrwałości związków, charakteryzowanych odsetkiem rozwodów, towarzyszy tendencja do
angażowania się w mniej stabilne formy związku oraz rosnącą liczbę związków
doświadczanych w przebiegu życia.
•
•
w skali makro podstawą jest zróżnicowana podbudowa instytucjonalna
na poziomie mikro ważną rolę w kształtowaniu zmian w cyklu życia jednostek przypisuje się
aspektom ekonomicznym oraz preferencjom odnośnie jakości życia
ISiD 08.06.2011
OGRANICZENIA
Analiza procesów formowania związków na danych polskich jest utrudniona
głównie ze względu na:
- brak zbieżności formalnej definicji związku z jego postrzeganiem przez
społeczeństwo oraz rozgraniczeniem okresu pozostawania w związku
nieformalnym przed momentem zawarcia małżeństwa
obraz
kohabitacji przed ślubem z tym samym partnerem jest nieostry;
- relatywnie dużej trwałości pierwszych związków małżeńskich oraz
niewielkiej liczby doświadczanych związków ogółem;
ISiD 08.06.2011
ZAKRES ANALIZY
•
•
•
•
•
•
•
uwzględniono historię związków 261,708 kobiet z 264845 objętych badaniem, spośród których związku
nie doświadczyło jeszcze 48,997 respondentek (19,18% );
z powodu braków danych uniemożliwiających obliczenie czasu oczekiwania na zajście zdarzenia oraz
braków danych wśród zmiennych grupujących, nie wszystkie przypadki zostały uwzględnione w analizie
przeżycia;
wyniki zostały uogólnione na populację - zastosowano wagi wynikające z operatu losowania próby, stąd
liczebności uległy zaokrągleniu do wartości całkowitych, a sumy mogą się różnić co do wartości o 1;
proces formowania związków, pierwszych oraz kolejnych, jak również proces rozpadu związków został
przedstawiony w trzech ujęciach: małżeństwa i kohabitacje łącznie, małżeństwa oraz kohabitacje;
z uwagi na dostępność informacji, analiza rozpadu związków została ograniczona jedynie do zbadania
wzorców rozpadu małżeństw w czasie bez wyodrębnienia przyczyny rozpadu;
interpretując poniższe wyniki należy zwrócić uwagę na trudność w jednoznacznym wyodrębnieniu czy
pierwsze związki, będące małżeństwami nie były wcześniej poprzedzone związkiem nieformalnym z tym
samym partnerem;
podobnie w przypadku związków partnerskich, dane uniemożliwiają stwierdzenia czy po związku
kohabitacyjnym nie nastąpiło małżeństwo z tym samym partnerem;
ISiD 08.06.2011
•
w związkach małżeńskich w momencie badania były 12645382 kobiety spośród 15646355
(wynik po uogólnieniu), co stanowi 80,82% kobiet, które były kiedykolwiek w związku,
spośród których 4,86% kobiet doświadczyło dwóch związków, 0,34% trzech lub więcej;
•
wśród kobiet, które doświadczyły małżeństwa 96,23% była w jednym związku małżeńskim,
3,63% w dwóch, 0,14% w trzech lub więcej.
•
spośród kobiet, które doświadczyły związku kohabitacyjnego 90,09% była w jednym związku
nieformalnym, 7,92% w dwóch, 1,99% w trzech lub więcej
•
im młodsze respondentki, tym większy udział związków kohabitacyjnych, w tym drugiej i
następnej kolejności
•
średnia liczba związków małżeńskich wyniosła 1,04, związków kohabitacyjnych 1,12
•
średni wiek rozpoczęcia pierwszego związku, który był związkiem nieformalnym wyniósł
20,94 roku i był nieznacznie niższy niż wiek pierwszego związku małżeńskiego wynoszący
21,81 roku
ISiD 08.06.2011
odsetek kobiet/ percentage of females
OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA
80
Czas oczekiwania na pierwszy związek
70
Typ związku
bez związku
małżeństwo
kohabitacja
60
50
40
30
Średnia
124,30
92,28
79,80
20
10
Relatywnie, względem związków następnej kolejności,
najwyższy odsetek kohabitacji obserwuje się wśród
pierwszych związków, uznać ją można za formę
związku poprzedzającą małżeństwo.
0
0
1
2
3+
liczba związków/ number of unions
małżeństwo/marriage
kohabitacja/cohabitation
20
18
16
14
12
10
8
6
4
2
0
1911-1920 1921-1930 1931-1940 1941-1950 1951-1960 1961-1970 1971-1980
1981 and
over
odsetek kobiet/percentage of females
bez związku/no union
odsetek kobiet/percentage of
females
Mediana
62,00
82,00
62,00
40
35
30
25
20
15
10
5
0
wyższe/higher
kohorta urodzeniowa/birth cohort
średnie/secondary
zawodowe/vocational
podstawowe/primary
poziom wykształcenia/educational level
ISiD 08.06.2011
Proces formowania pierwszych związków
KOHABITACJA
1
1
0,9
0,99
funkcja dożycia/survival function
MAŁŻEŃSTWO
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
0,98
0,97
0,96
0,95
0,94
0,93
0,92
0,91
0
0,9
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
0
czas od 15. roku życia do pierwszego związku/time from 15 years old to first union
100
200
300
400
500
600
- średni czas oczekiwania na małżeństwo wynosił około 22,5 roku, podczas gdy związki
kohabitacyjne rozpoczynały się przeciętnie około 21-wszego roku życia;
- obserwuje się znaczącą przewagę małżeństwa jako formy związku preferowanej przez kobiety;
- do około 25-tego roku życia wyższe prawdopodobieństwo wcześniejszego utworzenia związku
obserwuje się w przypadku kobiet, których pierwszym związkiem była kohabitacja;
ISiD 08.06.2011
700
Proces formowania pierwszych związków
Mediana
92,00
85,00
81,00
78,00
Średnia
103,83
95,18
91,41
87,82
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
0
Mediana
72,00
61,00
60,00
55,00
0
Średnia
92,01
78,92
76,64
70,25
100
200
300
400
500
600
700
800
900
czas od 15.roku życia do pierwszego związku/time from 15 years old to first union
500 i więcej/500 and over
1
1
0,9
0,9
KOHABITACJA
Klasa miejscowości zamieszkania (w tys.)
Place of residence category (in ths.)
500 i więcej
100 do 500
mniej niż 100
wieś
1
MAŁŻEŃSTWO
Klasa miejscowości zamieszkania (w tys.)
Place of residence category (in ths.)
500 i więcej
100 do 500
mniej niż 100
wieś
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
100 do 500/100 to 500
mniej niż 100/less than 100
wieś/rural
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
0
0
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
0
1911-1920
1921-1930
1931-1940
1961-1970
1971-1980
1980 and over
1941-1950
1951-1960
100
200
300
400
500
600
700
800
900
wyższe/higher
średnie/secondary
zawodowe/vocational
podstawowe/primary
ISiD 08.06.2011
Długość trwania i rozpad pierwszych związków
KOHABITACJA
1
1
0,9
0,9
MAŁŻEŃSTWO
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
0
0
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
0
100
200
300
400
500
600
500
600
długość trwania pierwszego związku/duration of the first union
1
1
0,9
0,9
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
0
0
0
100
200
300
400
500
600
700
800
900
0
100 do 500/100 to 500r
mniej niż 100/less than 100
100
200
300
400
dlugość trwania pierwszego związku/duration of the first union
wieś/rural
100 do 500/100 to 500
mniej niz 100/less than 100
wieś/rural
ISiD 08.06.2011
Długość trwania i rozpad kolejnych związków
KOHABITACJA
drugie związki
1
1
0,9
0,9
MAŁŻEŃSTWO
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
0
0
0
100
200
300
400
500
600
700
800
0
100
długość trwania drugiego związku/duration of the second union
200
300
400
500
600
długość trwania drugiego związku/duration of the second union
1
1
0,9
0,9
trzecie związki
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,8
0,7
0,6
0,5
0,4
0,3
0,2
0,1
0,1
0
0
0
100
200
300
400
500
600
długość trwania trzeciego związku/duration of the third union
0
50
100
150
200
250
300
350
400
długość trwania trzeciego związku/duration of the third union
ISiD 08.06.2011
WNIOSKI
- podstawową formą związku we wszystkich analizowanych kohortach pozostaje
małżeństwo, które charakteryzuje się dużą trwałością;
- kolejne związki małżeńskie są trwalsze i stabilniejsze w porównaniu do związków
nieformalnych, szczególnie, gdy partnerzy przetrwają wspólnie początkowe lata związku;
- różnica pomiędzy długością trwania kolejnych związków formalnych i nieformalnych
zmniejsza się wraz ze wzrostem liczby związków;
- zaobserwowana prawidłowość świadczy o tym, że kohabitacja staje się alternatywną formą
partnerstwa, po wcześniejszych nieudanych związkach małżeńskich;
- jednocześnie z przeprowadzonych analiz wynika, że kolejne małżeństwo jako forma
związku nadal jest preferowane i trwa przeciętnie dłużej w porównaniu z kolejną kohabitacją;
ISiD 08.06.2011
Spośród szeregu wyodrębnionych cech, według których została przeprowadzona analiza z
wykorzystaniem statystyk opisowych i funkcji dożycia wynika, że:
- jedynie klasa miejscowości zamieszkania jest kategorią znacząco różnicującą proces
formowania i rozpadu pierwszych związków, zarówno w kontekście statystyk opisowych jak i
funkcji dożycia;
- poziom wykształcenia przyczynia się do różnicowania czasu powstania pierwszego związku,
ale nie determinuje trwałości pierwszego małżeństwa;
- pierwsze małżeństwa charakteryzują się zbliżoną trwałością również ze względu na kohortę
urodzeniową, różnice pojawiają się jedynie w przypadku procesu formowania związków;
- wśród młodszych kohort obserwuje się większy odsetek związków kohabitacyjnych
poprzedzających małżeństwo, co z jednej strony wpływa na obniżenie wieku rozpoczęcia
pierwszego związku z drugiej strony, jako forma poprzedzająca małżeństwo, powoduje jego
relatywną względem pierwszego małżeństwa nietrwałość;
- w kontekście przeprowadzonej analizy dla kohort urodzeniowych kobiet 1911-1986 można
wnioskować, że o stabilności polskiej rodziny decyduje trwałość pierwszych małżeństw, a
udział związków kohabitacyjnych jest mało znaczący dla tego procesu;
ISiD 08.06.2011
ZAPRASZAMY DO LEKTURY
ISiD 08.06.2011

prezentacja3 - Kolegia SGH

Transkrypt

Podobne dokumenty

Co zrobić gdy zbliża się burza? (co-zrobic-gdy-zbliza-sie

protokół

12 lipiec 2014 07:22 Wywiad z Marią Sikorską

Wiadomości - Gmina Stężyca

Klasy I-III

stacjonarne - mgr 4-sem - Wydział Zarządzania i Ekonomii