Krajowych Wizyt Studyjnych - Fabryka Inżynierów

Wizyty studyjne
5-cio
dniowe
Krajowe
Wizyty
Studyjne
są
działaniem
realizowanym
na Wydziale Górnictwa i Geoinżynierii AGH, w ramach zadania projektu Fabryka
Inżynierów, skierowanym do studentów/ek III roku studiów I stopnia oraz I roku
studiów II stopnia wszystkich specjalności kierunku Górnictwo i Geologia.
Ich celem jest wzbogacenie programu kształcenia poprzez zajęcia praktyczne,
realizowane w zakładach górniczych oraz umożliwienie nawiązania relacji
z
potencjalnymi
pracodawcami,
jak
również
wzmocnienie
zainteresowania
wybranym profilem nauczania.
III edycja krajowych wizyt studyjnych odbyła się w 3 turach: 4-9 maja, 16-20
maja oraz 23-27 maja 2011 roku. Wszystkie 33-osobowe grupy realizowały ten
sam program zajęć, który był modyfikowany w niewielkim stopniu, w zależności
od potrzeb studentów/ek oraz aktualnych ograniczeń związanych z ruchem
odwiedzanego zakładu górniczego.
Kadrę
opiekunów
w
br.
stanowili:
dr
inż.
Wacław
Andusikiewicz,
dr inż. Waldemar Kępys, mgr inż Jacek Pietrzyk, dr inż Kazimierz Różkowski,
mgr inż. Witold Kowol, mgr inż. Natalia Schmidt, dr inż. Romulad Ogrodnik,
mgr inż Michał Karch i mgr inż. Karolina Kaznowska. Za organizację wizyt
odpowiedzialny był mgr inż. Łukasz Herezy.
Wzorem dwóch poprzednich edycji realizowanych w poprzednich latach zajęcia
praktyczne dla studentów/ek zorganizowano w czołowych zakładach górniczych
poszczególnych sektorów górnictwa.
W programie wizyt znalazły się następujące zakłady górnicze:
 KWK Piast (Kompania Węglowa S.A.), KWK Staszic (Katowicki Holding
Węglowy S.A.)
 ZG Rudna, ZG Lubin, ZG Polkowice-Sieroszowice, Zakłady Wzbogacania
Rud (KGHM Polska Miedź S.A)
 Kopalnia Soli Kłodawa S.A.
 KWB Bełchatów (PGE Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A)
 Kopalnia Dolomitu Radkowice (Lafarge Kruszywa i Beton S.A.)
Poszczególne grupy studentów/ek wyjeżdżały w rejon Górnośląskiego Okręgu
Przemysłowego w celu wizyty w jednej z dwóch kopalń węgla kamiennego: KWK
„Piast” lub KWK „Staszic”, należących odpowiednio: do Kompanii Węglowej S.A.
oraz do Katowickiego Holdingu Węglowego S.A. Studenci/tki mieli/miały okazję
zapoznać się ze specyfiką pracy w takim zakładzie, otrzymać informacje
dotyczące całego procesu podziemnej eksploatacji węgla kamiennego, a po
uprzednim przeszkoleniu z zakresu BHP, zjechać pod ziemię i zobaczyć pracę
przodka eksploatacyjnego w ścianowym systemie eksploatacji, likwidację ściany
bądź
mechaniczne
drążenie
wyrobiska
korytarzowego,
zwiedzić
zakład
przeróbczy oraz porozmawiać z przedstawicielami władz odwiedzanej kopalni.
Fot.1 Rejon ściany eksploatacyjnej (KWK Piast )
W zakładach górniczych rud miedzi: ZG „Rudna”, ZG „Polkowice-Sieroszowice”
lub ZG „Lubin”, należących do światowego potentata miedziowego - KGHM Polska
Miedź S.A., studenci/tki otrzymali/ły informacje dotyczące ruchu zakładu,
a następnie mieli/miały możliwość zapoznania się ze specyfiką filarowokomorowego systemu eksploatacji, udając się Land Rover’ami na oddział
wydobywczy, aby tam zobaczyć pracę samojezdnych wozów wiertniczych
i kotwiących.
Fot.2 W przodku solnym drążonym przez kombajn solny (KGHM Polska Miedź S.A.)
.
Kolejny punkt wizyty stanowiła Kopalnia Soli „Kłodawa”, która jest głównym
polskim producentem soli kamiennej. Studenci/tki mieli/miały tu okazję obejrzeć
proces eksploatacji soli kamiennej za pomocą materiałów wybuchowych oraz
powstawania
komór
eksploatacyjnych
w
wariancie
spągowo-schodowym,
a następnie uczestnicy/czki wizyty udali/ły się do zakładu przeróbczego, gdzie
przy wykorzystaniu m.in. robotów, sól przygotowywana była do dystrybucji.
Fot.3 Zwały soli w zakładzie przeróbczym, Kopalnia Soli „Kłodawa”
W trakcie zwiedzania Kopalni Węgla Brunatnego w Bełchatowie, należącej do PGE
Górnictwo i Energetyka Konwencjonalna S.A. studenci/tki mieli możliwość
obejrzenia
wielkich
zwałowarek,
wielonaczyniowych
koparek
kołowych
i łańcuchowych (również od środka) oraz ich pracy na frontach eksploatacyjnych;
zbiorników retencyjnych, przepompowni, systemu taśmociągów transportujących
urobek do pobliskiej Elektrowni Bełchatów.
Fot.4 Zwałowarka Z95, KWB Bełchatów
Ostatni
etap
Krajowych
Wizyt
Studyjnych
stanowiła
Kopalnia
Dolomitu
„Radkowice”, należąca do Lafarge Kruszywa i Beton Sp. z o.o. W ramach
jej zwiedzania studenci/tki mogli/ły zobaczyć
m.in. urabianie
materiałem
wybuchowym, zdejmowanie nadkładu koparkami jednonaczyniowymi, system
odwadniania i zakłady przeróbcze oraz załadunek urobku, co stanowi niemal cały
proces technologiczny produkcji kruszywa.
Fot.5 Wyrobisko kopalni Radkowice
Każdy/a uczestnik/czka wyjazdu otrzymał/a do wypełnienia ankietę ewaluacyjną.
Spośród 99 rozdanych ankiety zwróconych zostało 88 egzemplarzy. W grupie
badawczej było 10 kobiet, 74 mężczyzn oraz zaobserwowano 4 braki danych
dotyczące płci. Wiek uczestników/czek zamyka się w przedziale 21-25 lat. Tabela
nr 1 pokazuje, rozkład płci oraz wieku respondentów/ek.
Tabela 1
Wiek
Płeć
Ogółem
21
22
23
24
25
kobieta
2
3
4
1
0
10
mężczyzna
8
37
19
6
4
74
10
40
23
7
4
84
Ogółem
Studenci/tki
zgodnie
przyznają,
że
wyjazdy
realizowane
były
zgodnie
z planem. W kwestii oczekiwań dotyczących wyjazdu wypowiedziało się 66 osób.
Do analizy zakwalifikowano jednak 62 odpowiedzi, biorąc pod uwagę ich wartość
merytoryczną. W tabeli nr 2 zostały umieszczone odpowiedzi pogrupowane
według ilości wskazań.
Studenci
i
studentki
chcieli
przede
wszystkim
poznać
charakter
pracy
w kopalni oraz różne typy zakładów górniczych – po 17 wskazań. 9 osób
oczekiwało zdobycia wiedzy praktycznej, 7 chciało porównać metody eksploatacji
różnych surowców.
Tabela 2
Oczekiwania
Poznanie charakteru pracy w kopalniach
Poznanie różnego typu kopalń
L. Odp.
17
17
Zdobycie wiedzy praktycznej
Porównanie metod eksploatacji różnych surowców
Poszerzenie wiedzy
Poznanie budowy i zasady pracy maszyn górniczych
Porównanie kopalni odkrywkowej z podziemna
Poznanie technologii w zależności od rodzaju kopalni
Poznanie różnic miedzy kopalniami podziemnymi a
odkrywkowymi
SUMA:
9
7
3
3
2
2
2
62
Wykres nr 1 ilustruje rozkład odpowiedzi na pytanie: Czy wizyta studyjna
spełniała Pana/Pani oczekiwania? Uzyskano 85 ważnych odpowiedzi. 2 studentom
trudno było udzielić jednoznacznej odpowiedzi, natomiast pozostała część
badanych twierdziła, że wizyty raczej spełniły (1 studentka i 10 studentów) oraz
zdecydowanie spełniły ich oczekiwania (9 studentek i 63 studentów).
Wykres 1
85 ważnych odpowiedzi dotyczących merytorycznej oceny wyjazdu znajduje się
tabeli nr 2. W tej kwestii wypowiedziało się 10 kobiet i 75 mężczyzn, 1 brak
danych dotyczących płci. Większość respondentów/tek oceniła dobrze (27)
i bardzo dobrze (55) merytoryczne przygotowanie wyjazdu. 1 studentka
i 2 studentów wystawiło ocenę zadowalającą.
Tabela 2
Jak ocenia Pan/Pani merytoryczne
przygotowanie wyjazdu?
Płeć
Ogółem
zadowalająco
dobrze
bardzo dobrze
kobieta
1
5
4
10
mężczyzna
2
22
51
75
3
27
55
85
Ogółem
75 osób stwierdziło, że praktyczne zagadnienia poruszane w trakcie wizyty
studyjnej wzbogaciły ich wiedzę. Jedna osoba była niezdecydowana i 1 osoba
na skali porządkowej zaznaczyła odpowiedź: raczej nie. Wszystkie dane zawarte
są w tabeli nr 3.
Tabela 3
Czy praktyczne zagadnienia poruszane w trakcie wizyty
studyjnej wzbogaciły Pana/Pani wiedzę?
raczej nie
Płeć
trudno
powiedzieć
raczej tak
zdecydowanie
Ogółem
tak
kobieta
0
0
3
7
10
mężczyzna
1
1
16
57
75
1
1
19
64
85
Ogółem
85 ważnych odpowiedzi udzielono na pytanie: czy sposób przygotowania wizyty
studyjnej umożliwił Panu/Pani aktywny w niej udział? Nikt nie zaznaczył
odpowiedzi skrajnie negatywnej: zdecydowanie nie. Raczej nie – zaznaczył
1 mężczyzna; 3 studenci zaznaczyli odpowiedź: trudno powiedzieć; 1 kobieta
i 16 mężczyzn – raczej tak oraz 9 studentek i 55 studentów – zdecydowanie tak
(tabela nr 4).
Tabela 4
Czy sposób przygotowania wizyty studyjnej umożliwił
Panu/Pani aktywny w niej udział?
trudno
raczej nie
Płeć
raczej tak
powiedzieć
zdecydowanie
Ogółem
tak
kobieta
0
0
1
9
10
mężczyzna
1
3
16
55
75
1
3
17
64
85
Ogółem
31% badanej grupy oceniła swoją aktywność podczas wizyty bardzo wysoko – 6
studentów i 21 studentek, 45% respondentów/tek oceniło swoją aktywność jako
wysoką – 4 kobiety i 34 mężczyzn, 18 studentów jako zadowalającą natomiast 1
student – średnią i 1 student – niską ( tabela nr 5).
Tabela 5
Własną aktywność podczas wyjazdu ocenia Pan/Pani jako :
Płeć
Ogółem
bardzo
Ogółem
niską
średnią
zadowalającą
wysoką
kobieta
0
0
0
4
6
10
mężczyzna
1
1
18
34
21
75
1
1
18
38
27
85
wysoką
Wyjazdy studyjne to dla studentów wyższych roczników doskonała okazja
do zweryfikowania w praktyce wiedzy teoretycznej, nabytej w murach uczelni.
W ankiecie poproszono studentów/tki o odpowiedź na pytanie: Czy w trakcie
wyjazdu miał/ła Pan/Pani możliwość wykorzystania w praktyce nabytej w trakcie
studiów wiedzy teoretycznej? Otrzymano 84 ważne odpowiedzi na to pytanie.
87% badanych udzieliło odpowiedzi zdecydowanie tak i raczej tak. 1 studentka
i 4 studentów jest niezdecydowanych, natomiast 5 studentów uważa, że raczej
nie, a 1 student, że – zdecydowanie nie, mieli możliwości wykorzystania
w praktyce nabytej wiedzy teoretycznej (tabela nr 6).
Tabela 6
Czy w trakcie wyjazdu miał/ła Pan/Pani możliwość
wykorzystania w praktyce nabytej
w trakcie studiów wiedzy teoretycznej?
Płeć kobieta
mężczyzna
Ogółem
Ogółem
zdecydowanie
raczej
trudno
raczej
zdecydowanie
nie
nie
powiedzieć
tak
tak
0
0
1
6
3
10
1
5
4
41
23
74
1
5
5
47
26
84
56 ważnych odpowiedzi udzielono na pytanie o praktyczne umiejętności nabyte
w trakcie wizyty studyjnej. Wielu studentów wskazywało
kilka rodzajów
umiejętności praktycznych, stąd w tabeli nr 7 ilość wskazań równa się 61.
Najwięcej, bo 22 osoby, jako praktyczną umiejętność wskazało poruszanie się
po kopalni. Jak korzystać z różnego rodzaju urządzeń pracujących na terenie
kopalni, w tym z aparatu ucieczkowego, wskazało 16 osób, poznanie technologii
eksploatacji 10 uczestników/czek. 5 osób stwierdziło, że zamiast zdobyć nowe
umiejętności praktyczne raczej poszerzyło swoją wiedzę teoretyczną, z uwagi na
fakt, że podczas wizyty studyjnej byli/ły głównie słuchaczami/kami. Wszystkie
pogrupowane odpowiedzi zawarte są w poniższej tabeli nr 7.
Tabela 7
Praktyczne umiejętności nabyte w
trakcie wizyty studyjnej
Jak poruszać sie po kopalni
Jak korzystać z aparatu ucieczkowego i
innych urządzeń
Poznanie technologii eksploatacji
Poznanie zasad BHP
Przekrojowe spojrzenie na polskie górnictwo
Wzbogacenie wiedzy na temat urabiania
kopaliny metoda odkrywkową
Poznanie specyfiki pracy w poszczególnych
zakładach górniczych
Jak powinno się nadzorować i doglądać
wyrobiska
Zakładanie onucy
SUMA:
Liczba
Odpowiedzi
22
16
10
5
3
2
1
1
1
61
10 studentek i 74 studentów wypowiedziało się w kwestii oceny poziomu wiedzy
praktycznej po zakończeniu wyjazdu. Nikt nie zaznaczył odpowiedzi negatywnych
natomiast,
24
osoby
oceniły
poziom
nabytej
wiedzy
praktycznej
jako
zadowalający, 49 osób uznało go za wysoki, a 11 jako bardzo wysoki. Rozkład
odpowiedzi w podziale na płeć zawiera tabela nr 8.
Tabela 8
Jak ocenia Pan/Pani poziom swojej wiedzy
praktycznej po zakończeniu wyjazdu?
Płeć
zadowalający
wysoki
bardzo wysoki
2
7
1
10
22
42
10
74
24
49
11
84
kobieta
mężczyzna
Ogółem
W
następnej
Ogółem
kolejności
uczestnicy/czki
wyjazdu
studyjnego
zostali/ły
poproszeni/one o odpowiedź na pytanie czy tematyka wyjazdu była dla nich
interesująca?
Na
pięciostopniowej
skali
porządkowej
respondenci/tki
zaznaczyli/ły tylko dwie odpowiedzi raczej tak: 1 kobieta i 14 mężczyzn oraz
zdecydowanie tak: 9 kobiet i 60 mężczyzn. W sumie uzyskano 84 ważne
odpowiedzi. Ich rozkład odpowiedzi zawiera tabela nr 9.
Tabela 9
Czy tematyka wyjazdu była
dla Pana/Pani interesująca?
raczej tak
Płeć
kobieta
mężczyzna
Ogółem
zdecydowanie
Ogółem
tak
1
9
10
14
60
74
15
69
84
Które z poruszanych w trakcie wyjazdu zagadnień okazały się dla Pana/Pani
najbardziej interesujące? To kolejne, ważne z punktu widzenia organizacji
kolejnych
edycji
wsparcia,
pytanie
otwarte,
zadane
respondentom/tkom.
Zaobserwowano 77 ważnych odpowiedzi i 11 braków danych. Studenci i
studentki najczęściej wskazywali różnego rodzaju formy eksploatacji złóż jako
najbardziej interesujące elementy wizyty studyjnej – 30 odpowiedzi. 17 osób
uważa, że sam fakt zwiedzania różnego typu kopalni zasługuje na uwagę, przy
czym część grupy wskazuje konkretne kopalnie, a część wypowiada się ogólnie
na temat wszystkich odwiedzanych kopalni. 8 osób zainteresowanych było
najbardziej zmechanizowaną częścią górnictwa tzn. różnego rodzaju maszynami,
które są potrzebne do pracy w kopalni. Zanotowano niewielkie zainteresowanie
ze strony respondentów/tek w zakresie urabiania i wydobycia oraz warunków
pracy i płacy w polskich kopalniach.
Badana grupa w większości pozytywnie oceniła dobór odwiedzanych kopalń.
W sumie na pytanie: Czy przedsiębiorstwa, które obejmowała wizyta studyjna
były
trafnie
dobrane
do
Pana/Pani
specjalności
studiów?
udzielono
84 odpowiedzi. Na pięciostopniowej skali Likerta 6 studentek i 52 studentów
zaznaczyło odpowiedź – zdecydowanie tak. 4 kobiety i 21 mężczyzn zaznaczyło
odpowiedź – raczej tak, natomiast jeden mężczyzna nie potrafi udzielić
jednoznacznej odpowiedzi na to pytanie. Nikt nie zaznaczył odpowiedzi skrajnie
negatywnych – raczej nie oraz zdecydowanie nie.
W cyklu kształcenia na studiach inżynierskich i magisterskich przygotowuje się
studentów i studentki do pracy w danym zawodzie. To ważny element edukacji
na uczelni wyższej. Celem jest nie tylko nauczyć, ale również przybliżyć
potencjalne miejsce pracy przyszłym absolwentom/tkom. Dla wykładowców
ważne jest zatem, aby pozyskać wiedzę czy organizowane w ramach ścieżki
edukacyjnej formy wsparcia przybliżają studentom/tkom wiedzę na temat
przyszłego środowiska pracy. Kolejne pytanie dotyczyło właśnie tej kwestii.
Na pytanie czy wizyta studyjna przybliżyła Panu/Pani wiedzę na temat specyfiki
wyuczonego zawodu? odnotowano 85 ważnych odpowiedzi w tym 10 kobiet
i 71 mężczyzn udzieliły odpowiedzi pozytywnej natomiast 4 mężczyźni udzielili
odpowiedzi negatywnej.
Zatem, czy program wizyt studyjnych odpowiadał poziomowi uniwersyteckiemu?
Dwóch
mężczyzn
miało
problem
z
udzieleniem
odpowiedzi,
7 kobiet i 17 mężczyzn twierdziło, że raczej tak, a 3 studentki i 56 studentów
uważało, że wizyty studyjne zdecydowanie były zorganizowane na poziomie
uniwersyteckim. Rozkład odpowiedzi ilustruje wykres nr 2.
Wykres 2
Ostatni blok pytań dotyczył kwestii organizacyjnych. Badana grupa poproszona
została o ocenę jakości transportu, noclegów oraz wyżywienia. Studenci
i
studentki
uważają,
że
jakość
poszczególnych
usług
była
na
wysokim
i bardzo wysokim poziomie. Taką opinię wyraziło ponad 84% respondentów/tek.
Około 13% uczestników/czek wyjazdu uważa, że standard tych usług był
zadowalający. Tylko dwie osoby oceniły nisko trzy badane kwestie.
Ogólną organizację wyjazdów w 92% badana grupa oceniła dobrze
i bardzo dobrze. Tylko jeden mężczyzna stwierdził, że była ona na poziomie
średnim, a 1 kobieta i 2 mężczyzn oceniło ją w stopniu zadowalającym. Dokładny
rozkład odpowiedzi znajduje się w tabeli nr 10.
Tabela 10
Jak ocenia Pan/Pani ogólną organizację wyjazdu?
Płeć
Ogółem
średnia
zadowalająca
dobra
bardzo dobra
kobieta
0
1
2
7
10
mężczyzna
1
2
25
47
75
1
3
27
54
85
Ogółem
Podsumowując, wizyty studyjne spełniły oczekiwania studentów/ek. Pozytywnie
ocenili/ły oni/one przygotowanie merytoryczne wizyt, a ich tematyka była dla
nich interesująca. Uczestnicy/czki wizyt przyznali/ły, że przedsiębiorstwa, które
obejmowały wizyty były trafnie dobrane. Studenci/tki uważają, że praktyczne
zagadnienia poruszane w trakcie wizyt wzbogaciły ich wiedzę. 13% badanych
miało wątpliwości, co do możliwości wykorzystania w praktyce nabytej w trakcie
studiów wiedzy teoretycznej. Może to oznaczać, że istotna część studentów/ek
uważa, że uczelnia w niewystarczający sposób przygotowuje ich/je do zawodu, a
zajęcia
na
uczelni
technicznej
powinny
zawierać
większą
ilość
zajęć
praktycznych, pozwalających na skonfrontowanie nabytej wiedzy na kierunku
górnictwo i geologia z problemami spotykanymi w ruchu zakładu górniczego.
Wniosek ten uzasadnia potrzebę wzbogacenia programu nauczania o takie formy
jak praktyki, czy krajowe wizyty studyjne, zwłaszcza, jeśli wziąć pod uwagę to,
że
studenci/tki
potwierdzają,
że
w
ich
trakcie
zdobywają
praktyczne
umiejętności.
Tegoroczny
program
Krajowych
Wizyt
Studyjnych
został
w
pełni
zrealizowany, a podstawowe cele osiągnięte. Nie sposób nie docenić zdobytego
podczas
wizyt
doświadczenia.
Pozwoliły
one
studentom/kom
spojrzeć
przekrojowo na polski przemysł górniczy i obiektywnie ocenić jego stan. Wizyta
na
wielu
stanowiskach
pracy,
zarówno
w
kopalniach
podziemnych
jak i odkrywkowych przybliżyła im specyfikę pracy i wymagania, jakie stawiane
są przed ich pracownikami. Wyjazd niewątpliwie dał jego uczestnikom/czkom
możliwość lepszego zrozumienia zagadnień teoretycznych oraz sprawdzenia,
w jaki sposób przekładają się one na codzienną praktykę w branży, w której już
wkrótce, jako
absolwenci/tki, podejmą pracą. Wyniki badań ankietowych
wskazują jednoznacznie na potrzebę kontynuowania w następnych latach tej
formy kształcenia oraz wprowadzenia jej do kanonu nauczania na studiach
inżynierskich.