Strategia rozwiązywania problemów społecznych za
Transkrypt
Strategia rozwiązywania problemów społecznych za
Uchwała Nr 901/XLIX/02 Rady Miejskiej w Sosnowcu z dnia 26 września 2002 roku w sprawie : Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych miasta Sosnowca na lata 2002 – 2010 . Na podstawie art.12. pkt.11 ustawy z dnia 5 czerwca 1998r. o samorządzie powiatowym ( tekst jednolity Dz. U. z 2001 r. Nr 142 poz.1592 z późniejszymi zmianami) oraz art.10 a pkt.2 ustawy z dnia 29 listopada 1990r. o pomocy społecznej ( tekst jednolity Dz. U. z 1998r. Nr 64, poz. 414 z późniejszymi zmianami ) – Rada Miejska w Sosnowcu uchwala § 1. Zatwierdzić i przyjąć do realizacji Strategię Rozwiązywania Problemów Społecznych miasta Sosnowca na lata 2002 – 2010 zwaną dalej „Strategią” stanowiącą załącznik do niniejszej uchwały. 2. Integralną częścią „Strategii” są: - Atlas Problemów Społecznych Miasta Sosnowca; - Mapy Problemów Społecznych; - Programy i Projekty Socjalne. 1. § 2. Uwzględnić, w zaleŜności od moŜliwości finansowych i prawnych, w corocznych budŜetach miasta 2003 – 2010 realizację zadań przewidzianych w Strategii . § 3. Zlecić właściwym Komisjom Rady Miejskiej okresowe zapoznawanie się z realizacją Strategii i wprowadzenie tej tematyki do rocznych planów pracy. § 4. Zobowiązać Prezydenta Miasta do składania rocznych sprawozdań z realizacji Strategii w terminie do dnia 31 marca . §5 Wykonanie uchwały powierzyć Prezydentowi Miasta . §6 Uchwała wchodzi w Ŝycie z dniem podjęcia. Przewodniczący Rady Miejskiej w Sosnowcu Tomasz Bańbuła STRATEGIA ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH MIASTA SOSNOWCA na lata 2002-2010 SOSNOWIEC 2002 SPIS TREŚCI I. Sosnowiec – portret społeczny miasta.................................s. 3 II. Diagnoza problemów społecznych miasta...........................s. 7 III. Instytucjonalne i programowe zasoby rozwiązywania problemów społecznych w mieście......................................s. 17 IV. Dyrektywy wypracowywania Strategii..................................s. 24 V. Cel strategiczny......................................................................s. 35 VI. Priorytety strategiczne...........................................................s. 40 VII. Cele pośrednie........................................................................s. 41 I. Sosnowiec – portret społeczny miasta Otrzymując prawa miejskie Sosnowiec zajmował obszar 19 km 2 i liczył 60 tysięcy 2 mieszkańców. Dzisiaj Sosnowiec zajmuje 91,2 km . Na tym obszarze mieszka 239 545 mieszkańców 2 ( stan na 31.III.2002), co daje średnią gęstość zaludnienia 2.627 osób na km . Najwięcej mieszkańców liczył Sosnowiec w roku 1990 ( 259.400 osób). Od tamtego czasu, liczba mieszkańców systematycznie malała. Ludność Miasta podzieloną wg kryterium wieku przedstawia poniŜsza tabela Ludność wg wieku Lata 1998 1999 2000 2001 0-4 9449 9003 8823 8501 5-9 12059 11347 10677 10222 10-14 16925 15750 14446 13481 15-19 21153 20478 19661 19029 20-24 21366 21913 22468 22035 25-29 15622 16608 17458 18534 30-34 14854 14401 14306 14520 35-39 16717 15875 15041 14752 40-44 24050 22575 21150 19330 45-49 24250 24712 24900 24751 50-54 17144 18759 20666 24614 55-59 11787 11434 11423 12768 60-64 11281 11610 11726 11450 65-69 10184 10003 9695 9989 70-74 7898 8032 8368 8491 PowyŜej 75 lat 9393 9778 10294 10453 Wśród mieszkańców miasta 19 % było w wieku przedprodukcyjnym, 67 % w wieku produkcyjnym i 14 % w wieku poprodukcyjnym. Graficzny obraz tych wielkości przedstawia poniŜszy wykres: przedprodukcyjny 19% poprodukcyjny 14% produkcyjny 67% Zdrowie i opieka społeczna W zdrowie Sosnowcu funkcjonowało 7 szpitali ogólnych. Mieszkańcy miasta mogli dbać o swoje i leczyć się w 29 przychodniach, a w leki, medykamenty i środki opatrunkowe mogli się zaopatrywać w 67 aptekach i punktach aptecznych. Na jednego lekarza przypadało 301 mieszkańców Sosnowca, na jednego lekarza dentystę 3598 mieszkańców, a jedna pielęgniarka statystycznie opiekowała się 148 mieszkańcami. Wydatki miasta na ochronę zdrowia w roku 2001 to kwota wynoszącą 8.607.127zł, na opiekę społeczną 30.024.963zł. Kultura W 1897 roku powstał Teatr ZAGŁĘBIA i z powodzeniem działał kiedy jeszcze Sosnowiec nie posiadał praw miejskich. Odegrał on i odgrywa nadal znaczącą rolę w krzewieniu kultury w Mieście. Kolejnymi placówkami kulturalnymi w mieście, których działalność jest godna odnotowania są: Miejska Galeria Sztuki EXTRAVAGANCE, Miejska Biblioteka Publiczna, Muzeum Miejskie, Klub im. Jana Kiepury, Klub Osiedlowy w dzielnicy Maczki. Znaczną rolę zarówno w promowaniu kultury Sosnowca jak i zapewnieniu mieszkańcom, bieŜących informacji pełnią środki masowego przekazu; Radio REZONANS, tygodnik „Wiadomości Zagłębia" i „Nowe Zagłębie", zagłębiowskie wydania gazet „Dzień - Trybuna Śląska", „Dziennik Zachodni" oraz dwutygodnik „Kurier Miejski" informujący o bieŜącej działalności Miasta. Co dwa lata organizowany jest w Sosnowcu Studencki Festiwal Folklorystyczny, w którym uczestniczą studenckie zespoły ludowe z całego świata. Miasto wydało w 2001 roku na kulturę środki w kwocie 10.617.739 zł. Edukacja Sosnowiec jest znaczącym ośrodkiem naukowym, o czym świadczą zlokalizowane w mieście wydziały wyŜszych uczelni. Wśród nich są wydziały Śląskiej Akademii Medycznej - Wydział Farmaceutyczny i Oddział Analityki Medycznej oraz Uniwersytetu Śląskiego - Wydział Nauk o Ziemi, Wydział Techniki, Wydział Filologiczny, Podyplomowe Studium Logopedii i Glottodydaktyki z Terapią Pedagogiczną, Kolegium Języka Biznesu, Nauczycielskie Kolegium Języków Obcych. Jednocześnie działalność dydaktyczną prowadzi WyŜsza Szkoła Zarządzania i Marketingu będąca uczelnią niepubliczną. Ponadto w Mieście działa Instytut Medycyny Pracy i Zdrowia Środowiskowego. W Sosnowcu funkcjonują 44 szkoły podstawowe w tym 3 szkoły podstawowe specjalne, 23 gimnazja w tym 4 specjalne. Szkół ponadgimnazjalnych jest w Sosnowcu 20. Część wymienionych wcześniej szkół funkcjonuje w strukturach : 12 zespołów szkół ogólnokształcących, 11 zespołów szkół zawodowych, 1 zespołu szkół specjalnych. W mieście działa równieŜ Zespół Szkół Muzycznych, Międzyszkolny Ośrodek Sportowy, Centrum Kształcenia Ustawicznego i 2 ogniska pracy pozaszkolnej. Na terenie Sosnowca funkcjonują 43 przedszkola (5 w ramach Zespołu Przedszkoli) i 1 śłobek Miejski z sześcioma oddziałami. W 2001 r. 107.446.741zł. na oświatę i wychowanie miasto wydało kwotę w wysokości II. Diagnoza problemów społecznych miasta Diagnozę rozmiarów zjawisk i problemów społecznych w Sosnowcu w 2001 roku opracowano w oparciu o badania składające się ze studiów dokumentów następujących instytucji miejskich, świadczących róŜne usługi dla mieszkańców: • Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Sosnowcu ; • Jednostki pomocy społecznej; • Powiatowy Urząd Pracy; • Powiatowy Zespół Orzekania o Stopniu Niepełnosprawności; • Izba Wytrzeźwień w Sosnowcu; • Poradnia Leczenia UzaleŜnień; • Komenda Miejska Policji w Sosnowcu; • Spółdzielnie mieszkaniowe. W większości, badania tych instytucji pozwoliły odtworzyć obraz społeczny mieszkańców, którzy w 2001 roku korzystali z usług słuŜb społecznych. Pierwszą grupę badanych stanowili klienci Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej oraz osoby korzystające z jednostek pomocy społecznej. Druga zbiorowość to wszyscy bezrobotni, zarejestrowani w 2001r. w Powiatowym Urzędzie Pracy w Sosnowcu. Trzecią grupę stanowiły osoby niepełnosprawne zarejestrowane w Zespole ds. Orzekania o stopniu Niepełnosprawności. Następną grupą badanych byli pacjenci Izby Wytrzeźwień oraz Poradni Leczenia UzaleŜnień. Dorośli mieszkańcy miasta Sosnowiec, którzy weszli w konflikt z prawem i zostali odnotowani przez policję oraz grupa skazanych prawomocnym wyrokiem sądu, stanowili kolejne grupy poddane badaniu. Dalej badaniami objęto osoby zadłuŜone w opłatach czynszu. Obecne opracowanie diagnozy problemów społecznych miasta dotyczy badań faktów z Ŝycia Sosnowca, z punktu widzenia instytucji, które zajmują się róŜnymi rodzajami zachowań dezorganizujących Ŝycie w mieście. Są to bardzo istotne instytucje społeczne, jako Ŝe w ich rejestrach i archiwach odnotowywane są przypadki zjawisk i problemów społecznych, doświadczanych przez mieszkańców miasta, stwierdzonych i udokumentowanych a zatem tych, które są faktem tworzącym rzeczywistość społeczną miasta. Inwentaryzacja tych oraz innych instytucji jest pierwszą fazą procesu tworzenia strategii i została przedstawiona w formie mapy zasobów. Kolejną fazą był wybór tzw. „roku wyjściowego” dla analizy. Ten właśnie 2001 rok stanowi podstawę rozpoczęcia planowego monitorowania problemów i zjawisk społecznych, na terenie miasta poprzez badanie kartotek [zasobów informacyjnych] zinwentaryzowanych instytucji. On teŜ w przyszłości będzie punktem odniesienia dla kolejnych weryfikacji posiadanych informacji o problemach i zjawiskach zachodzących w mieście. Analiza kartotek instytucji miejskich pozwoliła objąć wszystkie dostępne w momencie monitoringu akta osób korzystających z ich usług, świadczeń lub wsparcia. Badanie takie pomogło m.in. odpowiedzieć na pytanie jakie cechy społeczno-demograficzne posiadają klienci poszczególnych instytucji i organizacji. W wyniku tak przeprowadzonej diagnostyki środowisk, korzystających ze wsparcia instytucji społecznych w Sosnowcu powstał szczegółowy raport, który zawiera nie tylko opis danego zjawiska czy problemu, ale takŜe ukazuje ich dystrybucję w przestrzeni miasta. Na tej podstawie powstał Atlas problemów społecznych miasta Sosnowca. Atlas stanowi załącznik do strategii rozwiązywania problemów społecznych miasta. Atlas problemów miasta zawiera w sobie część działań diagnostycznych i analitycznych. W swojej fazie diagnostycznej, opracowanie obejmuje rozpoznanie i określenie rozmiarów wymienionych problemów społecznych. W fazie analitycznej, zebrane materiały przedstawiane są w formie map oraz szczegółowo studiowane. Przedmiotem pogłębionej analizy są rzeczywiste przyczyny generujące rozwój analizowanych problemów, jak i ich społecznie niepoŜądane skutki. Składające się nań opracowanie oraz mapy stanowią punkt wyjścia do pracy róŜnych słuŜb społecznych miasta. Przedstawiane w nim materiały winny bowiem pomagać słuŜbom społecznym, zarówno w fazie planowania jak i wdraŜania oraz kontrolowania przebiegu programów przeciwdziałania, a takŜe rozwiązywania i ograniczania zasięgu zjawisk i problemów społecznych. Podstawą opracowywania i wdraŜania programów i projektów jest bowiem, moŜliwie pełna analiza skali problemów. Analiza rzeczywistej sytuacji jest punktem wyjścia dla jej oceny i opracowania właściwego scenariusza działań. Nieodzownym elementem procesu projektowania jest teŜ, formułowanie propozycji sposobów oceny rezultatów podejmowanych działań. W procesie ewaluacji realizowanych projektów moŜna bezpośrednio wykorzystać dynamiczny ze swej istoty charakter map problemów społecznych. UmoŜliwiają one bowiem stałą aktualizację danych, dzięki czemu pokazują zmienność w czasie skali problemów społecznych miasta. Pozwala to, w sposób bardzo precyzyjny określać bezpośredni wpływ działań realizowanych w ramach programów i projektów socjalnych, na zakres występowania problemów społecznych oraz skalę ich negatywnych skutków dla Ŝycia społeczności miasta. PoniŜej prezentowane są wybrane fragmenty diagnozy problemów społecznych miasta. 1. Pomoc społeczna – przyczyny korzystania z pomocy i wsparcia. Mając na uwadze liczbę mieszkańców, którzy pod jakąkolwiek postacią otrzymali pomoc z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, to okazuje się, Ŝe dotyczyła ona 10442 rodzin [środowisk] i obejmowała w nich łącznie 26808 osób. Wynika z tego, Ŝe ponad 11 procent zbiorowości Ŝyjącej w Sosnowcu otrzymało pomoc w postaci świadczeń bądź w postaci pracy socjalnej. W świetle danych zawartych w dokumentacji MOPS, najczęściej spotykanym motywem ubiegania się o pomoc w MOPS, były uciąŜliwości wynikające ze stanu bezrobocia. W całej objętej badaniami zbiorowości ponad 44 % osób wskazało ten problem jako główną przyczynę zgłoszenia się do ośrodka pomocy. Niepełnosprawność wskazało niespełna 30 % ogółu klientów systemu pomocy, co stanowiło drugi pod względem częstości występowania motyw starań o wsparcie w MOPS w Sosnowcu. Długotrwałą chorobę podawało ponad 10% klientów MOPS, co było trzecią przyczyną starania się o pomoc. W dalszej kolejności, ze względu na częstotliwość pojawiania się w dokumentacji klientów MOPS znalazły się następujące przyczyny, ubiegania się o pomoc: • problemy Ŝyciowe rodzin (IV miejsce – 9,5 %), w tym: 1. rodzina niepełna [ 5,7 % ogółu badanych], 2. ochrona macierzyństwa [ 2,2% ] 3. bezradność opiekuńczo-wychowawcza [ 0,9 %] 4. rodzina wielodzietna [ 0,7% ] • sieroctwo [V miejsce – 2,9 % ogółu badanych]. • bezdomność [VI miejsce – 2,1% ogółu badanych ] • ubóstwo [VII miejsce – 1,1% ogółu badanych ] Problemy związane ze spoŜywaniem alkoholu lub chorobą alkoholową, nie stanowiły istotnej, statystycznie, wielkości wśród wnioskodawców MOPS w Sosnowcu. Jako główną przyczynę ubiegania się o wsparcie wskazywało ją tylko 0,1% wszystkich wnioskodawców. Trudności w przystosowaniu się do Ŝycia po opuszczeniu zakładu karnego wskazywało 0,2% klientów MOPS. Analiza danych, dowodzi, Ŝe w Sosnowcu moŜna wskazać rejony miasta o większej i mniejszej koncentracji miejsc zamieszkania klientów pomocy społecznej. Istotnym punktem odniesienia koncentracji miejsc zamieszkania klientów Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sosnowcu są obszary pracy Zespołów Pracowników Socjalnych tj. „Zagórze” [24% wszystkich klientów MOPS], „Centrum” 11%], „Stary Sosnowiec – Naftowa” [12%], „Juliusz” [13%], „Pogoń” [18%], „Wawel” [18%] oraz Poradnia Zdrowia Psychicznego [4%]. Zakres terytorialny poszczególnych zespołów z podziałem na ulice zamieszczony jest w Atlasie problemów społecznych miasta KLIENCI OŚRODKA POMOCY SPOŁECZNEJ - PODZIAŁ NA REJONY (2001r.) 4% 24% 18% 11% 18% Zagórze Centrum Stary Sosnowiec Juliusz Pogoń Wawel PZP 12% 13% Analizując główne przyczyny korzystania z pomocy moŜna stwierdzić, iŜ najliczniejszym pod względem klientów, o najbardziej skumulowanych problemach jest rejon „Zagórze” ( moŜna to równieŜ zaobserwować na podstawie danych innych instytucji - obszerne dane zamieszczone są w Atlasie problemów społecznych miasta Sosnowca ). W 2001r. największa grupa bezrobotnych, korzystających ze świadczeń pomocy społecznej 20,4% zamieszkiwała w rejonie Zespołu „Wawel”, 18,9% w rejonie Zespołu „Zagórze” oraz 18,8% w rejonie Zespołu „Pogoń”. Niepełnosprawność jako główną przyczynę ubiegania się o pomoc wskazywało najwięcej klientów Zespołu „Pogoń” 21,4%, na drugim miejscu znajdował się Zespół „Zagórze” 19,9%. JeŜeli weźmiemy pod uwagę długotrwałą chorobę, to przyczyna ta dominowała wśród klientów Zespołów „Centrum” i „Wawel”. Po 23,6% wskazujących w/w przyczynę ubiegania się o pomoc zamieszkiwało w tych rejonach , czyli prawie połowa korzystających. Najwięcej rodzin niepełnych, bo 22,3% zamieszkiwało na terenie Zespołu „Pogoń” i 21,0% Zespołu „Zagórze”, natomiast rodziny wielodzietne najczęściej zamieszkiwały w rejonie pracy Zespołu „Zagórze” 34,5% klientów i 24,1% Zespołu „Stary Sosnowiec”. Pomocą z tytułu ochrony macierzyństwa najwięcej objęto rodzin z terenu Zespołu „Zagórze” 34,9%. Jest to równieŜ rejon w którym dominuje sieroctwo 28,8%, tu występuje najwięcej problemów alkoholowych 45,5% i osób bezdomnych – 28,3%. 2. Bezrobocie Od kilku lat obserwujemy stały wzrost stopy bezrobocia. Obrazuje to wykres zamieszczony na następnej stronie. W 2001 roku stopa bezrobocia w mieście osiągnęła 21,6% i nadal rośnie. W tym to roku Powiatowy Urząd Pracy w Sosnowcu posiadał w swoich rejestrach dane o 19.312 osobach, pozostających bez pracy. W mieście dominuje bezrobocie kobiet, które stanowią 56,7 procent wszystkich zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w 2001 roku. MęŜczyźni w tym okresie stanowili 43,3 procent zarejestrowanych. W grupie bezrobotnych zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Sosnowcu dominują osoby z wykształceniem podstawowym. Stanowią one 35,5% wszystkich zarejestrowanych. Drugą z kolei grupą zarejestrowanych bezrobotnych są osoby z wykształceniem zasadniczym zawodowym. Bezrobotnych takich jest 29,9% . Trzecią grupę stanowią bezrobotni o wykształceniu średnim zawodowym. Bezrobotni o takim wykształceniu stanowią 22,6% ogółu zarejestrowanych. Kolejną grupę stanowią osoby z wykształceniem średnim ogólnokształcącym [6,4%]. Ostatnią grupę zarejestrowanych bezrobotnych stanowią osoby z wykształceniem wyŜszym. Stanowią one jedynie 4,5% zarejestrowanych. Źródło: Rocznik Statystyczny RP oraz dane wg Wojewódzkiego Urzędu Statystycznego Sosnowiec Opracowanie własne . Jedynie 22,6% wszystkich zarejestrowanych w Powiatowym Urzędzie Pracy w Sosnowcu posiada prawo do zasiłku. Prawie 72% zarejestrowanych utraciło prawo do zasiłku. W grupie zarejestrowanych w PUP 5,6% stanowili absolwenci. Pozostali korzystają ze świadczeń przedemerytalnych. Najwięcej zarejestrowanych w urzędzie pracy bezrobotnych zamieszkuje ulice: ULICA LICZBA BEZROBOTNYCH % Bohaterów Monte Cassino 530 2,75 Dmowskiego 396 2,05 Wagowa 392 2,03 Kisielewskiego 353 1,83 Dworska 314 1,63 Kalinowa 301 1,56 Białostocka 295 1,53 Lenartowicza 266 1,38 Narutowicza 244 1,26 Naftowa 239 1,24 Większość tych ulic jest zlokalizowana na terenie Zagórza. Jest to obszar na którym jest największa liczba osób, odnotowana w rejestrach urzędu pracy jako poszukujący zatrudnienia. 3. UzaleŜnienia W roku 2001 obsługująca obszar Sosnowca Izba Wytrzeźwień, udzieliła pomocy 2274 mieszkańcom tego miasta oraz 675 osobom bezdomnym. Zdecydowanie częściej korzystali z izby męŜczyźni, którzy stanowili 93,0% wszystkich pacjentów Izby w tym roku. Wyniki analiz danych, dotyczących wieku pacjentów Izby Wytrzeźwień, zamieszkałych w Sosnowcu budzą powaŜne zaniepokojenie. Wprawdzie najliczniej reprezentowana grupą pacjentów tej instytucji, byli dzisiejsi czterdziestolatkowie, stanowiąc 28,6 % ogółu pacjentów odnotowanych z tego miasta, to jednak na drugim miejscu znaleźli się mieszkańcy Sosnowca urodzeni w latach sześćdziesiątych, a zatem trzydziestolatkowie ( 21,5% ogółu pacjentów z tego miasta). Trzecią z rzędu jest grupa pacjentów urodzona w latach siedemdziesiątych, (tj. dwudziestolatkowie) stanowiąc 20,9% pacjentów izby. Niespełna czternaście procent pacjentów, urodziła się w latach osiemdziesiątych. Pozostali pacjenci przekroczyli pięćdziesiątkę. Wymowa tych danych wydaje się być jednoznacznie niepokojąca, choć potwierdza ona zarazem wyniki innych badań na temat uzaleŜnienia od alkoholu coraz młodszych grup mieszkańców naszego kraju. Okazuje się, iŜ ponad trzydzieści procent wszystkich pacjentów Izby Wytrzeźwień [co trzeci pacjent!] mieszkających w Sosnowcu stanowiły osoby, które nie przekroczyły trzydziestego roku Ŝycia. Na podstawie badań moŜna stwierdzić, Ŝe na pięciu ulicach [Bohaterów Monte Cassino, Wagowa, Dworska, Lenartowicza, Staszica] mieszka 10,3% wszystkich pacjentów Izby Wytrzeźwień. Dodać naleŜy, Ŝe jest to tylko znikoma część ulic na których mieszkali pacjenci Izby Wytrzeźwień. Oznacza to, iŜ przestrzenne zagęszczenie pacjentów Izby Wytrzeźwień jest dość znaczne. W roku 2001 Poradnia Leczenia UzaleŜnień od Alkoholu w Sosnowcu przyjęła łącznie 1127 pacjentów. MęŜczyźni stanowią nieco ponad 71% wszystkich pacjentów. Niespełna 25 procent stanowią poddające się terapii kobiety. Grupą najliczniej reprezentowaną w zbiorowości pacjentów Poradni Leczenia UzaleŜnień są roczniki urodzone w latach pięćdziesiątych, a zatem czterdziestolatkowie. Stanowią oni ponad 40% wszystkich pacjentów. Na drugim miejscu znalazła się grupa pacjentów urodzona pomiędzy 1960 a 1969 rokiem. Ta grupa stanowiła 25,9% wszystkich pacjentów Poradni. Trzecią, pod względem liczebności grupę pacjentów Poradni w Sosnowcu stanowili dwudziestolatkowie, czyli urodzeni pomiędzy 1970 a 1979 rokiem, stanowili oni 16,8% pacjentów. Z kolei pięćdziesięciolatkowie, czyli urodzeni w latach 1940 – 1949 stanowili 12,3% pacjentów. Sześćdziesięciolatkowie stanowili 2,5% pacjentów Poradni. Siedemdziesięciolatkowie stanowili 0,7% wszystkich pacjentów Poradni. W wypadku Poradni Leczenia UzaleŜnień obserwuje się obniŜanie wieku pacjentów. Na wymienionych 16 ulicach miasta [11-go Listopada, Dworska, Narutowicza, Kalinowa, Dobrzańskiego, Wagowa, Naftowa, Ostrogórska, 1 Maja, Kisielewskiego, Gwiezdna, Bohaterów Monte Casino, Lenartowicza, Kierocińskiej, Kraszewskiego, Lwowska] mieszka 23,9% wszystkich pacjentów Poradni Leczenia UzaleŜnień od Alkoholu, korzystających z jej pomocy w 2001 roku. 4. Przestępczość Wśród wszystkich przestępstw popełnianych w roku 2001 na terenie Sosnowca dominują przestępstwa o charakterze kryminalnym [2947]. Wśród przestępstw kryminalnych dominowały przestępstwa przeciwko mieniu [1682]. Przestępstw gospodarczych w wymienionym roku było 174. Wśród podejrzanych o dokonanie przestępstw w Sosnowcu w roku 2001 dominowali męŜczyźni. Stanowili oni 89,7% całej grupy podejrzanych. Kobiety stanowiły jedynie nieco ponad 10% tej grupy osób. Kobiety zdecydowanie częściej były oskarŜane o dokonanie przestępstw gospodarczych. O dokonanie przestępstw gospodarczych oskarŜonych było 23,6% kobiet oraz 76,4% męŜczyzn. W przypadku pozostałych rodzajów przestępstw odsetek oskarŜonych kobiet oscylował wokół 10%. W grupie sprawców przestępstw dominują osoby w wieku średnim. Nieco ponad 18% wszystkich sprawców to osoby w wieku 40 – 49 lat, a kolejne ponad 17% w wieku 30 – 39 lat. Niepokojącym zjawiskiem jest jednak duŜa grupa młodych sprawców przestępstw. Dokładnie 16% wszystkich sprawców przestępstw nie przekroczyło szesnastego roku Ŝycia, a kolejne ponad 16% było w wieku 17 – 20 lat. Okazuje się więc Ŝe 1/3 wszystkich sprawców przestępstw w roku 2001 nie przekroczyło 20 roku Ŝycia. Niespełna 12% wszystkich sprawców przestępstw było w wieku 21 – 24 lat, a nieco ponad 11% w wieku 25 – 29 lat. Nieco ponad 9% sprawców przestępstw to osoby w wieku ponad 50 lat. Sprawcy przestępstw w wieku do lat 16 w roku 2001 przede wszystkim dokonywali przestępstw kryminalnych, w tym w większości przestępstw przeciwko mieniu. Podobną sytuację mamy w wypadku sprawców w wieku 17 – 20 lat. W tej grupie wiekowej sprawców równieŜ dominują przestępstwa kryminalne, w tym przestępstwa przeciwko mieniu. Relatywnie najwięcej przestępstw gospodarczych w roku 2001 popełniły osoby w wieku 30 – 49 lat. Wśród sprawców przestępstw w roku 2001 zdecydowanie dominują osoby nie uczące się i nigdzie nie pracujące. Stanowiły one 36,7% wszystkich sprawców przestępstw w tym roku. AŜ 22,3% sprawców przestępstw to osoby uczące się. Kolejne niespełna 20% sprawców stanowiły osoby pracujące. Renciści i emeryci stanowili 8,6% wszystkich sprawców. Bezrobotni pobierający zasiłek to 12,4% wszystkich sprawców przestępstw w 2001 roku. Wśród sprawców przestępstw były osoby znajdujące się pod wpływem działania róŜnych środków odurzających. Pod wpływem alkoholu było 31,7% sprawców przestępstw, zaś pod wpływem narkotyków 0,2%, a innego środka odurzającego aŜ 0,4% sprawców. Niespełna 29% sprawców w momencie popełnienia przestępstwa była trzeźwa. W wypadku 39% sprawców nie ustalono stanu trzeźwości. W grupie sprawców przestępstw w roku 2001 dominowała grupa osób uprzednio nie karanych. Stanowiła ona 63,9% wszystkich sprawców przestępstw w analizowanym roku. Ponad 18% sprawców popełniało uprzednio przestępstwa, w tym 7,3% wcześniej popełniło to samo przestępstwo, a niespełna 11% popełniło wcześniej inne przestępstwo. W grupie sprawców przestępstw popełnianych na terenie Sosnowca w roku 2001 dominują osoby mieszkające na terenie miasta. Osób tych wśród wszystkich sprawców było niemal 83%. Niespełna 9% sprawców mieszkało na terenie sąsiednich miast – obszarów działań Komend Policji. Niespełna 5% na terenie województwa śląskiego, a 2,6% na terenie innego województwa. Nieco ponad 1% wszystkich sprawców nie miało stałego miejsca zamieszkania, a 0,3% było cudzoziemcami. Analiza danych sosnowieckiego Ośrodka Pomocy Społecznej pokazuje, Ŝe w roku 2001 udzielono pomocy w formie schronienia 121 rodzinom, u których główną przyczyną do udzielenia pomocy była przemoc. W wielu przypadkach towarzyszyła alkoholizmowi w rodzinie i ubóstwu. Dane statystyczne Komendy Miejskiej Policji w Sosnowcu dotyczące spisania Niebieskiej Karty wskazują na 771 przypadków, wśród których u 396 osób potwierdzono jako przemoc, a w 375 konflikty i zagroŜenia związane z przemocą. III. Instytucjonalne i programowe zasoby rozwiązywania problemów społecznych w mieście Lp. Nazwa instytucji, organizacji 1. Urząd Miasta - Wydział Polityki Gospodarczej i Promocji Miasta - Wydział Zdrowia i Opieki Społecznej - Wydział Edukacji - Wydział Kultury, Sportu i Rekreacji - Wydział Gospodarki Komunalnej i Mieszkaniowej Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej - Zespół ds. Osób Starszych i Niepełnosprawnych - Zespół ds. UzaleŜnień i Bezdomności - Zespół ds. Rodzin - Dział Pomocy Środowiskowej Punkt Terenowy nr 1 - ZAGÓRZE Punkt Terenowy nr 2 - CENTRUM Punkt Terenowy nr 3 – STARY SOSNOWIEC Zespół JULIUSZ Zespół POGOŃ Zespół WAWEL Zespół PZP Dział Dodatków Mieszkaniowych Powiatowy Zespół ds. Orzekania o stopniu Niepełnosprawności Świetlica Środowiskowa Stołówka Środowiskowa Centrum Usług Socjalnych i Wsparcia Ośrodek Interwencji Kryzysowej Dzienny Dom Pomocy Społecznej Stołówka Środowiskowa Świetlica Socjoterapeutyczna Mieszkania Chronione Ośrodek Opiekuńczy dla Bezdomnych Miejski Ośrodek Opieki i Profilaktyki Dziecka i Rodziny Dzienny Dom Pomocy Społecznej Dzienny Dom Pomocy Społecznej Dom Pomocy Społecznej Dom Pomocy Społecznej Środowiskowy Dom Samopomocy „SALVE” Dom Dziecka nr1 Dom Dziecka nr2 Dom Dziecka nr3 Ośrodek Pomocy Wychowawczej – Ognisko Wychowawcze Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy WTZ Fundacja im. Brata Alberta WTZ przy Spółdzielni Inwalidów Femina Powiatowy Urząd Pracy OHP - MłodzieŜowe Biuro Pracy PUP – PFRON Agencja Rozwoju Lokalnego S.A Regionalna Izba Przemysłowo- Handlowa Stowarzyszenie Kupców Polskich Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 2 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. Adres Al. Zwyciestwa 20 ul. Małachowskiego 3 ul. Mościckiego14 ul. Małachowskiego 3 ul. Małachowskiego 3 Al. Zwyciestwa 20 ul. Mościckiego14 ul. Kisielewskiego 4 ul. Mościckiego14 ul. Naftowa35 ul. Czołgistów ul. Hallera ul. Wawel ul. Czarna ul. Mościckiego14 ul. Mościckiego14 ul. Mościckiego 14 ul. Mościckiego 14 ul. Szymanowskiego 5a ul. Dobrzańskiego 101 ul. Kraszewskiego 21 ul. Szybikowa 8 ul. śeromskiego 4b ul. Andersa 81b ul. Jagiellońska 2 ul. Lenartowicza71 ul. Piwnika Ponurego 9 ul. Sucha 21 ul. Szczecińska 11 ul. Koszalińska 51 ul. Krzywa 2 ul. Mikołajczyka 51 ul. Powstańców 9 ul. Rzeźnicza 12 ul. Teatralna 9 ul. Kasztanowa 3 ul. Dekerta 6 ul. Koszalińska 53 27. Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna nr 1 28. Zakład Ubezpieczeń Społecznych - Orzecznictwo Fundusz Alimentacyjny ZUS 29. Ośrodek Szkolno – Rehabilitacyjny 30. Zakład Lecznictwa Ambulatoryjnego 31. Szpital nr 1 32. Szpital nr 2 im. dr Karola Zahorskiego Samodzielny Publiczny Zespół Zakładów Opieki Zdrowotnej 33. „Zagórze” 34. Centrum Pediatrii im. Jana Pawła II 35. Wojewódzki Szpital Specjalistyczny nr 5 im. Św. Barbary 36. Szpital Kolejowy 37. Kasa Chorych 38. Caritas Diecezji Sosnowieckiej 39. Stowarzyszenie Hospicjum Domowe św. Tomasza 40. Stacja Opieki „Caritas” Diecezji Sosnowieckiej 41. Polski Związek Emerytów i Rencistów Stowarzyszenie Osób Niepełnosprawnych Ruchowo „Pomocna 42. Dłoń” 43. PKPS 44. PCK PTTK 45. Integracyjny Klub Turystyki i Sportu Osób Niepełnosprawnych 46. Przedszkole 43 ( z integracyjnymi oddziałami logopedycznymi) 47. Przedszkole 55 ( z oddziałem dla dzieci specjalnej troski) 48. Komenda Powiatowa Policji I Komisariat Policji II Komisariat Policji III Komisariat Policji IV Komisariat Policji V Komisariat Policji VI Komisariat Policji 49. StraŜ Miejska Sąd Rejonowy 50. Kuratorzy zawodowi dla osób dorosłych Sąd Rejonowy Kuratorzy Zawodowi dla Nieletnich 51. Kuratorski Ośrodek Pracy z MłodzieŜą 52. Prokuratura PHUP 53. Agencja ochrony „KAMPORT” 54. Areszt Śledczy 55. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych 56. Poradnia Leczenia UzaleŜnień od Alkoholu Miejski Ośrodek Psychoterapii i Leczenia UzaleŜnień od 57. Alkoholu 58. Izba Wytrzeźwień 59. Klub Ad Astra 60. Klub Przebudzenie 61. Klub Dromader 62. TPD 63. Terenowy Komitet Ochrony Praw Dziecka 64. Wydział Duszpasterski Rodzin 65. Stowarzyszenie Rodzin Wielodzietnych 66. Salezjański Ruch Troski o MłodzieŜ „SALTROM” Ośrodek Pomocy Dzieciom przy Parafii Katedralnej „Dzieciniec 67. Milości” Caritas 68. Świetlica Socjoterapeutyczna 69. Przy szkole Podst. nr 35 Świetlica Dla Dzieci przy Parafii Niepokalanego Poczęcia 70. Najświętszej Marii Panny Caritas 71. Świetlica dla Dzieci i Osób Starszych przy Parafii PodwyŜszenia ul. Zamkowa 19 ul. Partyzantów 1 ul. Boh. M. Cassino 46 ul. Korczaka7 ul. Zegadłowicza 3 ul. 3-go Maja 33 ul. Szpitalna1 ul. G. Zapolskiej 3 Plac Medyków 1 ul. Odrodzenia 9 ul. Rzeźnicza 12 ul. Wawel 19 ul. Naftowa 35 ul. Naftowa 35 ul. 1 Maja 21/23 ul. Dmowskiego 2/1 ul. 3-go Maja 5 ul. 1 Maja 21 ul. Dęblińska 3 ul. Boh. Monte Cassino 46 ul. Akacjowa 81 ul. Piłsudskiego 2 ul. Piłsudskiego 32 ul. Staszica 10 ul. śeromskiego 14 ul. Wojska Polskiego 34 ul.Kościuszkowców 47 ul. Dobrzańskiego 16 ul. Małachowskiego 3 ul. 1-go Maja 19 ul. Partyzantów 11 ul. Kruczkowskiego ul. Teatralna 1 ul. Jabłoniowa 3 ul. Radocha 25 ul. Czarna 4 ul. Czarna 4 ul. Czarna 4 ul. Piotrkowska 23 ul. 3-go Maja 11 ul. Dobrzańskiego 99 ul. Słowackiego 58 ul. 1 Maja 21 ul. Mościckiego 14 ul. 3 Maja 20 ul. Kisielewskiego 4 ul. Sobieskiego 44 b ul. Kościelna 1 ul. Ligonia 3 ul. Skautów 1 ul. Krasińskiego 31 72. 73. 74. 75. 76. 77. 78. 79. 80. 81. 82. 83. 84. 85. 86. 87. 88. 89. 90. 91. 92. 93. 94. 95. 96. 97. KrzyŜa Św. Caritas Świetlica dla Dzieci przy Parafii Najświętszego Serca Jezusowego Caritas Miejski Zarząd Budynków Mieszkalnych Spółka z o.o. Miejski Zakład Zasobów Lokalowych - zakład budŜetowy Sosnowiecka Spółdzielnia Mieszkaniowa Spółdzielnia Mieszkaniowa NIWKA Spółdzielnia Mieszkaniowa SIELEC Spółdzielnia Mieszkaniowa HUTNIK Spółdzielnia Mieszkaniowa ZAGÓRZE Spółdzielnia Mieszkaniowa JAGIELLONKA Spółdzielnia Mieszkaniowa MILOWICE Spółdzielnia Mieszkaniowa POŁUDNIE Spółdzielnia Mieszkaniowa SAMI SWOI Spółdzielnia Mieszkaniowa JEDNOŚĆ Spółdzielnia Mieszkaniowa ŚRODULA Spółdzielnia Mieszkaniowa BUDOWLANI Spółdzielnia Mieszkaniowa LOKUM Spółdzielnia Mieszkaniowa SOKOLNIA Spółdzielnia Mieszkaniowa NASZA Spółdzielnia Mieszkaniowa PREMIL Spółdzielnia Mieszkaniowa OSADA Spółka Mieszkaniowa NIWKA – MODRZEJÓW Spółdzielnia Mieszkaniowa KAZIMIERZ JULIUSZ Sosnowiecka Spółdzielnia Budownictwa Mieszkaniowego NOWA Spółdzielnia Mieszkaniowa SATURN Spółdzielnia Mieszkaniowa GÓRNIK Zrzeszenie Prywatnych Właścicieli i Zarządów Domów ul. 1 Maja 25 ul. Partyzantów 10a ul. Partyzantów 10a Al. Zwycięstwa 3 ul. Wojska Polskiego 23 ul. Legionów 7a ul. Gwiezdna 1e ul. Lenartowicza 41 ul. Jagiellońska 13d ul.. Baczyńskiego 14 ul. Naftowa 29 d D.G. ul. Piłsudskiego 99 ul. BMC 6/32 ul. B.Prusa 13 ul. Przyjaciół śołnierza 7 ul. Chemiczna 12 ul. Szkolna 4a ul. Staszica 19a ul. Stalowa 8 ul. Tuwima 8 ul. Wojska Polskiego 92 ul. Ogrodowa 1 ul. Wspólna 3 Czeladź, ul. Dehnelów 38 Będzin, ul. Siemońska 9 ul. Dęblińska 13 W Sosnowcu realizowanych jest kilkadziesiąt programów i projektów socjalnych dotyczących rozwiązywania problemów i kwestii społecznych. PROBLEM BEZROBOCIA POWIATOWY URZĄD PRACY: 1) Program „ START” 2) Program „ABSOLWENT” 3) Program „PIERWSZA PRACA” 4) ) Program „NA RZECZ ZATRUDNIENIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH” PORADNIE PSYCHOLOGICZNO – PEDAGOGICZNE: 1) Program „PLANUJĘ SWOJĄ DROGĘ ZAWODOWĄ” (gimnazjum) 2) Program „DECYDUJĘ O SOBIE” (szkoły średnie) 3) Program „ SPADOCHRON” AGENCJA ROZWOJU LOKALNEGO 1) Program „ PRZEDE WSZYSTKIM PRZEDSIĘBIORCZOŚĆ” 2) Program „KIERUNKI DZIAŁANIA WOBEC MAŁYCH I ŚREDNICH PRZEDSIĘBIORSTW” 3) Program „REKONSTRUCJI PRZEMYSŁU GÓRNICZEGO I HUTNICZEGO” 4) Program „ABC PRZEDSIĘBIORCZOŚCI” WYDZIAŁ POLITYKI GOSPODARCZEJ I PROMOCJI MIASTA - URZĄD MIEJSKI 1) Program „START”(z PUP i ARL) PROBLEMY LUDZI STARYCH CHORYCH I NIEPEŁNOSPRAWNYCH. POWIATOWY URZĄD PRACY: 1) Program „NA RZECZ ZATRUDNIENIA OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH” MIEJSKI OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ: 1) Program „INTEGRACJI OSÓB STARSZYCH I NIEPEŁNOSPRAWNYCH ZE ŚRODOWISKIEM LOKALNYM” WYDZIAŁ ZDROWIA: 1) Program „DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH W SOSNOWCU NA LATA 2001- 2006” WYDZIAŁ KULTURY , SPORTU I REKREACJI: 1) Program „ZDROWIE I SPRAWNOŚĆ” PRZESTĘPCZOŚĆ KOMENDA POWIATOWA POLICJI: 1) Program „BEZPIECZNE MIASTO” 2) Program „BEZPIECZNA DROGA DO SZKOŁY” 3) Program „ BEZPIECZNE WAKACJE” i „BEZPIECZNE ZIMOWISKO” 4) Program „CAPS” 5) Program „PRZYJAZNA SZKOŁA” 6) Program „NIEBIESKA KARTA” 7) Program „SĄSIEDZKIE CZUWANIE” [STRAś MIEJSKA] UZALEśNIENIA URZĄD MIEJSKI 1) „GMINNY PROGRAM ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH” WYDZIAŁ EDUKACJI: 1) Programy profilaktyczne - NOE, ELEMENTARZ, ZANIM SPRÓBUJESZ MIEJSKI OŚRODEK OPIEKI I PROFILAKTYKI DZIECKA I RODZINY Z PROBLEMEM ALKOHOLOWYM: 1) „PROGRAM OPIEKI I PROFILAKTYKI DZIECKA I RODZINY” 2) „PROGRAM PROFILAKTYCZNY DLA DOROSŁYCH OFIAR PRZEMOCY DOMOWEJ” 3) „PROGRAM TERAPEUTYCZNY DLA OFIAR PRZEMOCY DOMOWEJ” 4) „PROGRAM POMOCY PRAWNEJ I SOCJOTERAPEUTYCZNEJ” CENTRUM USŁUG SOCJALNYCH I WSPARCIA: 1) „PROGRAM SOCJOTERAPEUTYCZNY” – ŚWIETLICA 2) „PROGRAM OPIEKI NAD DZIECKIEM I RODZINĄ – „MY” 3) „PROGRAM ŚWIETLICY ŚRODOWISKOWO – SOCJOTERAPEUTYCZNEJ” 4) „PROGRAM INTERWENCJI KRYZYSOWEJ” OŚRODEK KURATORSKI: 1) Program „PRZECIWDZIAŁANIA UZALEśNIENIOM” 2) Program „EDUKACJI EKOLOGICZNEJ I WYCHOWANIA W TRZEŹWOŚCI” DZIAŁANIA NA RZECZ RODZINY TERENOWY KOMITET OCHRONY PRAW DZIECKA I OŚRODEK ADOPCYJNO OPIEKUŃCZY 1) Program „PRZYWRÓCIĆ DZIECKU DOM RODZINNY” 2) Program „SZCZĘŚLIWE DZIECIŃSTWO Z MAMĄ I TATĄ” STOWARZYSZENIE RODZIN WIELODZIETNYCH 1) Program „ O ZDROWIE KAśDEJ RODZINY WIELODZIETNEJ DBAMY CAŁY ROK” 2) Programy INTEGRACYJNO-EDUKACYJNE PORADNIE PSYCHOLOGICZNO – PEDAGOGICZNE: 1) Program SZKOŁA DLA RODZICÓW I WYCHOWAWCÓW” MIEJSKI OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ: 1) „KOMPLEKSOWY PROGRAM POMOCY OSOBOM I RODZINOM TRUDNYM” 2) „MIEJSKI PROGRAM WYCHODZENIA Z BEZDOMNOŚCI” 3) Program „DZIECKO W GMINIE ZDROWE ODśYWIANIE” 4) Program „ŚRODOWISKOWEGO WSPARCIA RODZINY W PRAWIDŁOWYM WYKONYWANIU FUNKCJI OPIEKUŃCZOWYCHOWAWCZYCH” – 2002 5) KOMLEKSOWY PROGRAM POMOCY RZODZINIE Z PROBLEMEM ALKOHOLOWYM DOMY DZIECKA 1) Program „GRUPY USAMODZIELNIENIA’ OŚRODEK ADOPCYJNO – OPIEKUŃCZY 1) „PROGRAM SZKOLENIA RODZIN ZASTĘPCZYCH” 2) „PROGRAM PROFIKAKTYCZNO-TERAPEUTYCZNY DLA DZIECI Z RODZIN ZASTĘPCZYCH” 3) „PROGRAM SZKOLENIA GRUP WSPARCIA DLA RODZICÓW ZASTĘPCZYCH I DZIECI Z RODZIN ZASTĘPCZYCH SPOKREWNIONYCH” IV. Dyrektywy wypracowywania strategii W strukturze państwa demokratycznego istotna rola w kreowaniu, monitorowaniu skutków i tworzeniu przesłanek do zmian przypada organom władzy samorządowej. Jako, Ŝe „przedmiotem zainteresowania polityki społecznej są potrzeby, ich rodzaje, stan i sposób ich zaspokajania z punktu widzenia jej celu generalnego, jakim jest postęp społeczny”, to wpływa on bezpośrednio na zadania władz samorządowych w zakresie tworzenia i wdraŜania lokalnej polityki społecznej. DostrzeŜenie wagi tej istotnej dziedziny Ŝycia społecznego przez władze ustawodawcze państwa zaowocowało wprowadzeniem do struktur regionalnych władz samorządowych jednostek, takich jak: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie, czy na poziomie województwa, Regionalny Ośrodek Polityki Społecznej. 1. PRZESŁANKI DLA POWIATOWEJ STRATEGII ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W SOSNOWCU WYPŁYWAJĄCE ZE STRATEGII POLITYKI SPOŁECZNEJ KRAJU NA LATA 2002 - 2005 Strategicznym celem polityki społecznej państwa na lata 2002 – 2005 jest stworzenie instytucjonalnych, organizacyjnych i finansowych form sprzyjających wzrostowi zatrudnienia, poprawa bezpieczeństwa socjalnego obywateli i przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu poprzez zagwarantowanie stabilnych podstaw funkcjonowania systemu zabezpieczenia społecznego przy zapewnieniu dialogu obywatelskiego i współpracy wszystkich partnerów społecznych. Podstawowymi kierunkami strategicznymi polityki społecznej państwa w wymienionym okresie będą: • wspieranie wzrostu zatrudnienia i ochrona pracy • dokończenie reformy ubezpieczeń społecznych • rozwój systemu zabezpieczenia społecznego • wdroŜenie nowoczesnej formuły dialogu społecznego • osiągnięcie europejskich standardów socjalnych Szczególnie waŜnym z punktu widzenia kształtowania lokalnej polityki społecznej na poziomie powiatu są zawarte w strategii rozwoju polityki społecznej państwa tendencje decentralizacyjne. Dotyczy to zmiany modelu instytucjonalnej obsługi rynku pracy, między innymi w celu zagwarantowania województwom moŜliwości realizacji regionalnej polityki zatrudnienia. W obszarze systemu zabezpieczenia społecznego z jednej strony zdefiniowanie systemu wsparcia socjalnego państwa wobec osób pozbawionych dochodu oraz osób o najniŜszych dochodach poprzez określenie grup uprawnionych do świadczeń gwarantowanych. Z drugiej strony reformę zarządzania sferą socjalną, wprowadzanie wieloletnich programów pomocy społecznej dla róŜnych kategorii osób w problemie [niepełnosprawność, bezdomność, osoby starsze, pomoc dzieciom itp.], budowę jednolitego systemu świadczeń rodzinnych oraz decentralizację systemu polityki państwa w zakresie rehabilitacji zawodowej i społecznej. 2. PRZESŁANKI DLA POWIATOWEJ STRATEGII ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W SOSNOWCU WYPŁYWAJĄCE ZE STRATEGII ROZWOJU WOJEWÓDZTWA ŚLĄSKIEGO Istotne przesłanki dla tworzenia powiatowej strategii rozwiązywania problemów społecznych w Sosnowcu znajdują się w „Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego na lata 2000 – 2015” przyjętej przez Sejmik Samorządu Śląskiego 25 września 2000 roku. Wyprowadzono je z jednego z dwóch celów generalnych strategii określonego, jako „Rozwój cywilizacyjny regionu. Tworzenie nowych miejsc pracy oraz poprawa jakości Ŝycia mieszkańców”. Z celów generalnych wynikają priorytety rozwoju województwa śląskiego, których integralnym elementem jest ten oznaczony symbolem „B”, a zatytułowanym „Umacnianie solidarności i więzi międzyludzkich, poprawa stanu zdrowia oraz bezpieczeństwa socjalnego i publicznego mieszkańców”. Istotą tego priorytetu jest wspieranie grup osób zagroŜonych marginalizacją i patologią społeczną jak np. długotrwale bezrobotni, ludzie starsi i bezdomni, czy opuszczający zakłady penitencjarne. Wsparcie ma dotyczyć zarówno działań instytucjonalnych jak i inicjatyw mieszkańców w organizacji pomocy społecznej. Realizacja tych działań pozwoli na wyrównywanie szans rozwoju zawodowego oraz awansu materialnego środowisk oraz grup zmarginalizowanych lub zagroŜonych marginalizacją. Działania te będą miały wpływ na umacnianie solidarności i więzi międzyludzkich oraz przyczynią się do kształtowania postaw prorodzinnych i prospołecznych. Niezbędne jest równieŜ podjęcie działań mających na celu poprawę warunków mieszkaniowych. Rewitalizacja centrów miast, tworzenie nowych dzielnic mieszkaniowych na terenach niezdegradowanych ekologicznie dostępnych dla wszystkich grup społecznych doprowadzi do wzrostu ilości i jakości mieszkań na terenie województwa. Dla mieszkańców regionu bardzo waŜne jest takŜe poczucie bezpieczeństwa i ładu publicznego, które z jednej strony wpływa na kształtowanie zachowań społecznych, a z drugiej poprawia wizerunek naszego regionu na zewnątrz. Problematyka bezpieczeństwa publicznego jest przez mieszkańców regionu stawiana na jednym z pierwszych miejsc w hierarchii potrzeb. Zadanie to powinno być w zasadniczej warstwie realizowane przez administrację rządową, dysponującą instytucjami, finansami i strukturą organizacyjną niezbędną do realizacji tego celu. Kształtując rozwój regionalny naleŜy jednak uwzględnić moŜliwości wspierania tego procesu. Jednym z zadań, które powinno być realizowane w tym zakresie jest wspieranie inicjatyw samorządowych i społeczności lokalnych w celu zapobiegania przestępczości szczególnie wśród nieletnich. Istotną sprawą będzie równieŜ wspomaganie rozwoju instytucji obywatelskich współpracujących w tym obszarze z wyspecjalizowanymi instytucjami powołanymi do zapewnienia bezpieczeństwa i porządku publicznego. W ramach priorytetu realizowane będą następujące cele strategiczne: Zwiększenie uczestnictwa mieszkańców w kulturze (C1) ZróŜnicowanie i poprawa oferty oraz stworzenie warunków dla rozwoju sportu i rekreacji (C2) Zbudowanie zintegrowanego systemu pomocy społecznej (C3) Zapewnienie powszechności dostępu do świadczeń zdrowotnych (C4) Poprawa stanu zdrowia mieszkańców regionu (C5) Poprawa warunków mieszkaniowych (C6) Wzmocnienie trwałości rodziny, wspieranie jej rozwoju, wyrównywanie szans róŜnych typów rodzin, a takŜe aktywizacja i integracja społeczności lokalnych na rzecz wzmacniania rodzin (C 7) Podstawowymi dla kształtowania powiatowych strategii rozwiązywania problemów społecznych w województwie śląskim są dwa z wymienionych celów strategicznych a takŜe właściwe tym celom kierunki działań. Zbudowanie zintegrowanego systemu pomocy społecznej (C3) Kierunki działań: BC3K1 Monitorowanie zjawisk wykluczenia, marginalizacji i patologii społecznych, BC3K2 Stworzenie sieci współpracy instytucji pomocy społecznej, BC3K3 Tworzenie warunków dla rozwoju samoorganizacji świadczenia pomocy społecznej, BC3K4 Zmiana formy i efektywności świadczenia pomocy społecznej, BC3K5 Podejmowanie i wspieranie działań wywołujących i wspierających rozwój usług opieki nad osobami starszymi i niepełnosprawnymi. Wzmocnienie trwałości rodziny, wspieranie jej rozwoju, wyrównywanie szans róŜnych typów rodzin, a takŜe aktywizacja i integracja społeczności lokalnych na rzecz wzmacniania rodzin (C 7) Kierunki działań: BC7K1 monitorowanie sytuacji i problemów rodzin w regionie, BC7K2 wypracowanie metod aktywizacji społeczności lokalnych słuŜących wzmacnianiu rodziny, BC7K3 opracowanie programów profilaktycznych przeciwdziałających niekorzystnym zjawiskom w rodzinach, BC7K4 wspieranie poradnictwa rodzinnego, BC7K5 wspieranie zastępczych rodzinnych form opieki nad dzieckiem, BC7K6 inicjowanie tworzenia szkół dla rodziców.” [s. 91 – 95] Szczegółowy opis działań obejmuje: Monitorowanie zjawisk wykluczenia, marginalizacji i patologii społecznej poprzez: • systematyczną inwentaryzację zjawisk wykluczenia, marginalizacji i patologii społecznej na poziomie gmin i powiatów województwa, • diagnozę problemów społecznych w regionie śląskim dla następujących obszarów polityki rozwoju województwa : obszaru północnego, obszaru środkowego, obszaru zachodniego, obszaru południowego, • określenie kluczowych problemów społecznych dla wymienionych obszarów polityki rozwoju województwa śląskiego w oparciu o diagnozy gminne i powiatowe, • przełoŜenie kluczowych problemów społecznych obszarów polityki rozwoju województwa śląskiego na cele strategiczne w zakresie ich rozwiązywania; (uwzględniające specyfiki celów strategicznych gmin i powiatów wchodzących w skład wewnątrzregionalnych obszarów), • przełoŜenie celów strategicznych na cele operacyjne, • inspirowanie i konstruowanie ponadlokalnych strategii rozwiązywania problemów społecznych. Stworzenie sieci współpracy instytucji pomocy społecznej poprzez: • budowę kompleksowego systemu instytucji pomocy społecznej w celu zapewnienia równości w dostępie do instytucji pomocy społecznej i zapewnienia standardu świadczonych usług , • wzmacnianie istniejących instytucji pomocy we wszystkich sektorach oraz ich standaryzacja, • prowadzenie bilansu potrzeb dotyczących placówek pomocy społecznej (ich charakteru oraz rodzaju prowadzonej działalności). Tworzenie warunków do samoorganizacji pomocy społecznej poprzez: • animowanie rozwoju społeczności lokalnych, • tworzenie sprzyjających warunków dla rozwoju sektora pozarządowego w pomocy społecznej na poziomie gmin, powiatów, obszarów problemowych i współpracy wewnątrzregionalnej województwa, • merytoryczne i finansowe wsparcie dla projektów i działań podejmowanych przez sektor pozarządowy w pomocy społecznej. Doskonalenie świadczeń udzielanych z pomocy społecznej poprzez: • działania na rzecz zwiększenia efektywności udzielanych świadczeń, • doskonalenie istniejących i tworzenie nowych form pracy socjalnej z osobą, rodziną i grupą, • wzbogacanie rodzajów udzielanej pomocy materialnej osobom znajdującym się w trudnej sytuacji Ŝyciowej . Podejmowanie i wspieranie działań umoŜliwiających systemowy rozwój usług opiekuńczych dla osób starszych i niepełnosprawnych poprzez: • rozszerzanie katalogu świadczonych usług • podnoszenie standardu usług dla osób starszych i niepełnosprawnych • zapewnienie dostępności usług pomocy środowiskowej oraz instytucjonalnej • tworzenie warunków do integracji osób niepełnosprawnych ze środowiskiem 3. PRZESŁANKI DLA POWIATOWEJ STRATEGII ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH W SOSNOWCU WYPŁYWAJĄCE ZE STRATEGII ROZWOJU MIASTA SOSNOWCA Kolejne przesłanki dla tworzenia powiatowej strategii rozwiązywania problemów społecznych w Sosnowcu znajdują się w „Strategii Rozwoju Miasta Sosnowca na lata 2002 – 2015” przyjętej Uchwałą nr 816/XLIII/02 Rady Miejskiej w Sosnowcu z dnia 28 marca 2002r. Wyprowadzono je z priorytetu B strategii odnoszącego się do „Poprawy stanu zdrowia, warunków Ŝycia oraz bezpieczeństwa socjalnego i publicznego mieszkańców” Pośrednimi celami dla tego priorytetu są: 1. Poprawa stanu zdrowia mieszkańców Miasta. 2. Zapewnienie powszechności dostępu do świadczeń zdrowotnych. 3. Doskonalenie funkcjonowania systemu pomocy społecznej w Mieście. 4. Poprawa warunków mieszkaniowych. 5. Wzmacnianie więzi rodzinnych, przeciwdziałanie tendencjom odśrodkowym w rodzinie. 6. Propagowanie zdrowego stylu Ŝycia i aktywnego wypoczynku. 7. Poprawa stanu bezpieczeństwa publicznego. W ramach wymienionych celów pośrednich strategia rozwoju miasta Sosnowca określa następujące, waŜne dla strategii rozwiązywania problemów społecznych kierunki działań 1. Poprawa stanu zdrowia mieszkańców Miasta. Kierunki działań: 1.1. profilaktyka zdrowotna ze szczególnym uwzględnieniem grup o podwyŜszonym ryzyku zachorowań - realizowanie profilaktycznych programów zdrowotnych wpływających na poprawę zdrowia mieszkańców Sosnowca, - realizowanie przedsięwzięć objętych Narodowym Programem Zdrowia, w tym:m.in. profilaktyki antynikotynowej „Rzuć palenie razem z nami”, program zdrowotno-edukacyjny nt. szczepień, programy zapobiegania zakaŜeniom wirusem HIV, opieki nad Ŝyjącymi z HIV i chorymi na AIDS, itp. 1.2. kreowanie promocji zdrowia i zdrowego trybu Ŝycia poprzez m.in.: - propagowanie, przede wszystkim w szkołach, kierunku zdrowe wychowanie, - filmy reklamowe promujące zdrowie, - działania z zakresu public relations, - anonsy reklamowe w gazetach, - pogadanki radiowe, - relacje z rekreacyjnych imprez masowych dla mieszkańców Miasta, - tworzenie warunków dla rozwoju nawyków prozdrowotnych społeczeństwa w zakresie odŜywiania i spędzania wolnego czasu. 1.3. promowanie ofert spędzania wolnego czasu, 1.4. podnoszenie jakości i standardów świadczonych usług medycznych poprzez m.in.: rozwój zaplecza diagnostycznego, rehabilitacyjnego i wspieranie wysiłków Akademii Medycznej w tworzeniu szpitali klinicznych, 1.5. stałe podwyŜszanie standardów ośrodków medycznych , 1.6. opracowywanie raportów o stanie zdrowia mieszkańców Miasta. 2. Zapewnienie powszechności dostępu do świadczeń zdrowotnych. Kierunki działań: 2.1. dostosowanie rynku usług medycznych dla potrzeb pacjentów, w tym m.in.: - połoŜenie silnego nacisku na opiekę prenatalną kobiety cięŜarnej, - opracowanie i realizowanie programów profilaktycznych od noworodka poprzez programy podnoszące zdrowotność mieszkańca, 2.2. tworzenie warunków do powstawania i rozwoju akredytowanych ośrodków specjalistycznych w tym: - modernizacja szpitali i przychodni. 2.3. tworzenie warunków do rozwoju opieki długoterminowej i hospicyjnej, 2.4. poprawa dostępności placówek medycznych poprzez znoszenie architektonicznych, 2.5. stworzenie sprawnego systemu ratownictwa medycznego. 3. Doskonalenie funkcjonowania systemu pomocy społecznej w Mieście. Kierunki działań: 3.1. monitorowanie zjawisk wykluczenia, marginalizacji i patologii społecznych, 3.2. stworzenie sieci współpracy instytucji pomocy społecznej w Mieście - uaktualnienie informatora o instytucjach, placówkach i stowarzyszeniach świadczących pomoc socjalną i społeczną, - tworzenie warunków pracy dla wolontariuszy oraz pozyskiwanie i szkolenie osób zainteresowanych wykonywaniem pracy w placówkach pomocy społecznej na zasadzie wolontariatu. 3.3. tworzenie warunków dla stowarzyszeń, fundacji, organizacji pozarządowych w celu ich rozwoju i samoorganizacji w zakresie świadczenia przez nie pomocy społecznej, 3.4. doskonalenie form zwiększenia efektywności świadczenia pomocy społecznej oraz rozwój infrastruktury - rozwój pozamaterialnych form wsparcia (pracy socjalnej, poradnictwa, pomocy terapeutycznej), barier - podnoszenie profesjonalizmu pracowników socjalnych(doskonalenie zawodowe), - przyjęcie i realizacja Powiatowej Strategii Rozwiązywania Problemów Społecznych, tworzonej w oparciu o diagnozę potrzeb i problemów społeczności lokalnej, - utworzenie noclegowni dla osób bezdomnych (tab. 1 poz. 5.1), - Centrum Usług Socjalnych i Wsparcia – modernizacja obiektu • poszerzenie bazy hostelowej i rozwój pomocy terapeutycznej w Ośrodku Interwencji Kryzysowej, • poszerzenie bazy mieszkań chronionych dla wychowanków placówek opiekuńczo-wychowawczych i rodzin zastępczych, • utworzenie grupy usamodzielniania dla wychowanków lokalnych placówek opiekuńczo-wychowawczych, 3.5. podejmowanie działań wspierających rozwój usług opiekuńczych, w tym specjalistycznych dla osób starszych i niepełnosprawnych - rozpoznawanie potrzeb i oczekiwań dotyczących ofert pomocy (w tym pomocy społecznej) dla osób starszych i niepełnosprawnych, - tworzenie placówek opieki dla osób przewlekle chorych lub w „jesieni Ŝycia”, - tworzenie mieszkań chronionych dla osób starszych i niepełnosprawnych. 4. Poprawa warunków mieszkaniowych. 4.5. stworzenie sprawnego systemu gospodarowania mieszkaniami i zarządzania komunalnym zasobem mieszkaniowym - adaptacja pomieszczeń i obiektów na mieszkania komunalne (ok. 235 mieszkań) (tab. 2, poz.27). 4.6. pomoc dla osób niepełnosprawnych w budowie domów i mieszkań bez barier – pomoc w uzyskaniu dofinansowania - adaptacja obiektów i pomieszczeń na mieszkania socjalne (ok. 235 mieszkań) (tab. 2 poz.26). 5. Wzmacnianie więzi rodzinnych, przeciwdziałanie tendencjom odśrodkowym w rodzinie. Kierunki działań: 5.1.monitorowanie sytuacji i problemów rodzin w 5.2. wspieranie działań słuŜących wzmacnianiu rodziny - rozwój działalności ośrodków wspierających rodzinę, - tworzenie warunków do prowadzenia grup samopomocowych wspierających rodziny problemowe. 5.3. opracowanie programów profilaktycznych przeciwdziałających niekorzystnym zjawiskom w rodzinach, 5.4. wspieranie poradnictwa rodzinnego, 5.5. tworzenie pozaistytucjonalnych form opieki nad dzieckiem, w tym: - wspieranie zastępczych form opieki nad dzieckiem, regionie, - tworzenie rodzinnych domów dziecka, - tworzenie pogotowi rodzinnych. 5.6. inicjowanie tworzenia szkół dla rodziców - organizowanie konferencji i spotkań w grupach roboczych dla przedstawicieli samorządów, powiatowych centrów pomocy rodzinie oraz innych podmiotów prowadzących działania prorodzinne. 6. Propagowanie zdrowego stylu Ŝycia i aktywnego wypoczynku. Kierunki działań: 6.1. stworzenie miejskiej sieci ośrodków turystyki i rekreacji, 6.2. promocja systemu rekreacji wewnątrz Miasta, 6.3. renowacja i utworzenie systemów szlaków pieszych - modernizacja parków miejskich, 6.4. utrzymanie i poprawa standardu istniejącej bazy instytucjonalnej sportowej i rekreacyjnej 6.5. stworzenie zróŜnicowanej jakościowo oferty spędzania czasu wolnego 6.6. turystyczno-rekreacyjne zagospodarowanie zbiorników wodnych 6.7. wspieranie budowy rekreacyjnych tras rowerowych i konnych 6.8. rozbudowa Programu „Zdrowie i Sprawność”. 7. Poprawa stanu bezpieczeństwa publicznego. Kierunki działań: 7.1. wsparcie dla zorganizowania w Sosnowcu Ośrodka Konsultacyjnego Pomocy dla Ofiar Przestępstw, 7.2. podejmowanie działań, udział w realizacji programów zwiększających bezpieczeństwo publiczne w Mieście, w tym program „Bezpieczne Miasto” - utworzenie Centrum Zarządzania Kryzysowego i Powiadamiania Ratowniczego, - rozbudowa systemu monitoringu, - rozbudowa systemu powszechnego ostrzegania i alarmowania mieszkańców na wypadek nadzwyczajnego zagroŜenia w celu dąŜenia do objęcia tym systemem wszystkich mieszkańców Miasta, - doskonalenie działań słuŜb inspekcji i straŜy, - siedziba Prokuratury Rejonowej i Sądu Gospodarczego (tab. 2 poz. 34). 7.3. działanie w regionalnym Forum na Rzecz Bezpieczeństwa Obywateli, 7.4. współdziałanie w załoŜeniu sieci stacji GPS. V. Powiatowa Strategia Rozwiązywania Problemów Społecznych – cel strategiczny Efektem działań wynikających ze strategii rozwoju polityki społecznej kraju, strategii rozwoju województwa śląskiego, strategii rozwoju miasta Sosnowca oraz diagnozy problemów społecznych miasta winna być budowa zintegrowanego systemu pomocy społecznej. CEL STRATEGICZNY PRZECIWDZIAŁANIE MARGINALIZACJI I WYKLUCZENIU SPOŁECZNEMU OSÓB ORAZ RODZIN W PROBLEMIE POPRZEZ BUDOWĘ ZINTEGROWANEGO SYSTEMU POMOCY I WSPARCIA Tworząc zintegrowany system pomocy społecznej, zakłada się, Ŝe rozwojowi gospodarczemu powinna towarzyszyć dbałość o zapewnienie mieszkańcom miasta bezpieczeństwa socjalnego oraz przeciwdziałanie zjawiskom marginalizacji i społecznego wykluczenia osób i grup społecznych. Pomoc społeczna ( zgodnie z obowiązującą ustawą o pomocy społecznej z dnia 29 listopada 1990 r. - Dz.U. z 1998 r. Nr 64, poz.414 z późniejszymi zmianami) jest instytucją polityki społecznej państwa mającą na celu umoŜliwienie osobom i rodzinom przezwycięŜenie trudnych sytuacji Ŝyciowych, których nie są one w stanie pokonać wykorzystując własne środki , moŜliwości i uprawnienia. Celem pomocy społecznej jest wsparcie w zaspokajaniu niezbędnych potrzeb Ŝyciowych osób i rodzin oraz umoŜliwienie im bytowania w warunkach odpowiadających godności człowieka. Pomoc społeczna powinna w miarę moŜliwości doprowadzić do Ŝyciowego usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integracji ze środowiskiem. Celem pomocy społecznej jest takŜe zapobieganie zjawiskom marginalizacji i społecznego wykluczenia. Nowocześnie rozumiany system pomocy społecznej w swoich działaniach obejmuje takie podstawowe obszary jak: • diagnozowanie zjawisk i problemów społecznych oraz indywidualnych rodzących zapotrzebowanie na róŜne formy pomocy i społecznego wsparcia, • kształtowanie infrastruktury socjalnej i tworzenie warunków organizacyjnych dla świadczenia pomocy, • profesjonalne prowadzenie pracy socjalnej • aktywizacja środowisk, rodzin oraz osób Całościowe, zintegrowane podejście do systemu pomocy i społecznego wsparcia znajduje swoje odzwierciedlenie we wszystkich wymienionych wyŜej obszarach jego funkcjonowania. Dotyczy systemowego charakteru diagnozy, w której jednostka w problemie jest traktowana jako całość psycho – fizyczna i jednocześnie część szerszych systemów społecznych, w których uczestniczy. Organizacyjne warunki świadczenia usług z kolei uwzględniają wszystkie podmioty zarówno państwowe, samorządowe, pozarządowe oraz prywatne. W obszarze pracy socjalnej mamy do czynienia z wielopoziomową interwencją systemową, która łączy działania podejmowane na poziomie: makrosystemów (społeczności), mezosystemów (organizacji i grup) oraz mikrosystemów (jednostek i rodzin). Zakłada się, Ŝe zintegrowany system pomocy społecznej w mieście przyczyni się do poprawy bezpieczeństwa socjalnego mieszkańców zwiększając dostępność i zakres usług w środowisku lokalnym. Tworząc tego rodzaju system naleŜy kierować się zasadą pomocniczości , która uwzględnia potencjał i moŜliwości jednostek, grup społecznych oraz środowisk lokalnych w rozwiązywaniu problemów i trudnych sytuacji Ŝyciowych. BUDOWA ZINTEGROWANEGO SYSTEMU POMOCY SPOŁECZNEJ METODOLOGIA TWORZENIA SYSTEMU Administracyjne i prawne uwarunkowania sprawiają, Ŝe realizacja i osiągnięcie tego celu jest wyłącznie moŜliwa poprzez współpracę i aktywizację wszystkich podmiotów działających w mieście na rzecz osób społecznie wykluczonych i zmarginalizowanych. Istotnym załoŜeniem osiągania celu strategicznego jest takŜe animacja i aktywizacja środowisk lokalnych oraz podległych im słuŜb społecznych. Pierwszym załoŜeniem strategicznym osiągania celu jest diagnoza zjawisk i problemów społecznych w wąskim oraz szerokim rozumieniu zagadnienia. Wąskie to diagnoza kwestii społecznych w pomocy społecznej. Szeroka płaszczyzna analizy wymaga badań wszystkich instytucji społecznych zlokalizowanych na terenie gminy, jak i obejmujących swoim działaniem jej mieszkańców. Centrum koordynacyjnym diagnoz w obydwu wariantach moŜe być z ramienia samorządu Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej przy bardzo stanowczym wsparciu Zarządu oraz decydentów władz lokalnych. Diagnoza musi być prowadzona według wspólnego scenariusza i standardu zbierania danych. Drugie załoŜenie strategiczne osiągania celu to mechanizm realizacji procesu diagnozy. Musi on stać się elementem funkcjonowania administracji samorządowej a nie działaniem akcyjnym, które moŜe być odczytane w zbiorowościach lokalnych jako jednorazowe przedsięwzięcie. Powinno być określone jako podstawa gminnych szacunków i prognoz dotyczących kwestii społecznych i sposobów ich rozwiązywania. Trzecie załoŜenie strategiczne osiągania celu to bilans lokalnych zasobów instytucjonalnych słuŜących do rozwiązywania kwestii społecznych. Tworząc tego rodzaju system naleŜy kierować się zasadą pomocniczości, która uwzględnia potencjał i moŜliwości jednostek, grup społecznych oraz środowisk lokalnych w rozwiązywaniu problemów i trudnych sytuacji Ŝyciowych. Zakłada się, Ŝe MOPS budując zintegrowany system pomocy społecznej będzie pełnił rolę: 1. Centrum wypracowywania mechanizmów porozumienia na rzecz zintegrowanego lokalnego systemu pomocy społecznej w mieście. 2. Koordynatora baz danych na temat wszystkich instytucji i organizacji pomocy społecznej w mieście. 3. Centrum diagnozowania, monitorowania problemów i bilansowania potrzeb w zakresie pomocy społecznej. 4. Centrum opracowywania raportów sektorowych o problemach społecznych w regionie (uzaleŜnienie alkoholowe, niepełnosprawność, długotrwałe bezrobocie i inne). 5. Forum tworzenia powiatowego lobby na rzecz współpracy instytucji w realizacji kierunków strategii rozwiązywania problemów społecznych. Oczekiwane rezultaty Tworzenie zintegrowanego systemu pomocy społecznej w powiecie przynosi wielorakie korzyści zarówno bezpośrednim adresatom systemu pomocy jak i instytucjom oraz organizacjom tworzącym ten system. Bezpośredni beneficjent systemu otrzymuje pełniejszą pomoc oraz wsparcie, bardziej dostosowane do jego złoŜonych potrzeb i problemów. Jest to efektem szerszej i jednocześnie pogłębionej diagnozy , obszerniejszego i lepiej wspierającego go systemu instytucjonalnych zasobów pomocy społecznej oraz pracy socjalnej prowadzonej na wszystkich społecznych poziomach jego funkcjonowania. Pośrednimi beneficjentami zintegrowanego systemu są wszystkie sektory oraz instytucje wchodzące w skład systemu. Instytucje te i system jako całość działają sprawniej, elastycznie reagując na występujące problemy a przez to działając bardziej ekonomicznie. Elementem zintegrowanego systemu pomocy społecznej jest więc system współpracy i współdziałania instytucji i organizacji rządowych, samorządowych, pozarządowych oraz prywatnych. Stanowią go określone zasady współpracy instytucji oraz organizacji, a takŜe określone reguły finansowania oraz standardy świadczonych usług. Proces: od inwentaryzacji poprzez diagnozę do strategii rozwiązywania problemów i kwestii społecznych pozwoli z jednej strony na określenie posiadanych zasobów, z drugiej na poznanie kluczowych problemów oraz sposobów ich rozwiązywania. Przy konstruowaniu sektorowych strategii naleŜy pamiętać o absolutnie niezbędnej koordynacji działań organizacji pozarządowych oraz władz państwowych i samorządowych. Zintegrowany system pomocy społecznej wydaje się być jedyną drogą gwarantującą władzom lokalnym rzeczywiste rozwiązywanie problemów społecznych. VI. Priorytety strategiczne I. Diagnozowanie i monitorowanie problemów i kwestii społecznych w mieście II. Przeciwdziałanie marginalizacji i wykluczeniu społecznemu mieszkańców Sosnowca dotkniętych róŜnorodnymi problemami społecznymi III. Rozwój infrastruktury instytucjonalnej umoŜliwiającej kompleksowe rozwiązywanie problemów i kwestii społecznych IV. Profesjonalizacja i standaryzacja działań oraz usług na rzecz osób w problemie V. Aktywizacja społeczności lokalnych Sosnowca oraz rozwój róŜnorodnych form działań samopomocowych VI. Rozwój organizacji pozarządowych oraz wolontariatu i ich współpraca z samorządem i instytucjami sektora publicznego VII. Cele pośrednie 1. Zwiększenie efektywności i jakości społecznego oddziaływania instytucji pomocy i wsparcia społecznego w Sosnowcu poprzez aktywizowanie społeczności lokalnych miasta i prowadzenie działań środowiskowych. 2. Aktywizacja i pomoc w osiągnięciu samodzielności przez osoby zagroŜone lub dotknięte marginalizacją społeczną, bezrobotne i poszukujące pracy, niezaradne oraz znajdujące się w trudnych sytuacjach Ŝyciowych. 3. Stworzenie zintegrowanego środowiskowego systemu wsparcia rodziny w prawidłowym wypełnianiu funkcji opiekuńczowychowawczych. 4. Aktywizacja osób niepełnosprawnym i ich rodzin w celu wzmocnienia lub odzyskania zdolności do samodzielnego funkcjonowania w społeczeństwie. 5. Standaryzacja usług opiekuńczych i socjalnych. 6. Przeciwdziałanie marginalizacji ludzi starszych, poprawa jakości ich Ŝycia oraz rozwój róŜnych form ich aktywności. 7. Integracja środowisk objętych systemem wsparcia ze społecznością lokalną oraz przełamywanie barier w stosunku do osób korzystających z róŜnych form pomocy społecznej. 8. Przeciwdziałanie przemocy w rodzinie. 9. Profilaktyka uzaleŜnień dzieci i młodzieŜy. 10. Zapobieganie bezdomności oraz pomoc osobom bezdomnym. 11. Zapobieganie marginalizacji osób ze środowisk przestępczych i przeciwdziałanie powrotowi do zachowań przestępczych. PROGRAM CENTRUM AKTYWNOŚCI LOKALNEJ I. Cel programu Celem programu jest zwiększenie efektywności i jakości społecznego oddziaływania instytucji pomocy i wsparcia społecznego w Sosnowcu poprzez aktywizowanie społeczności lokalnych miasta i prowadzenie działań środowiskowych. II. Adresaci programu Adresatem programu są społeczności lokalne zamieszkujące na terenie miasta Sosnowca oraz jednostki i grupy osób dotknięte róŜnorodnymi problemami społecznymi III. Realizator programu Koordynatorem programu jest Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej współpracujący z partnerami: Samorząd, Instytucje sektora publicznego, Organizacje pozarządowe, mieszkańcy miasta. IV. Charakterystyka programu Dobrze zorganizowane i pręŜnie działające społeczności lokalne stanowią waŜny element społeczeństwa demokratycznego. Tworzony w ich obrębie kapitał społeczny stanowi istotny czynnik uruchamiania lokalnego potencjału społecznego na rzecz rozwiązywania lokalnych problemów społecznych. Szczególna rola w aktywizowaniu społeczności lokalnych przypada profesjonalnie prowadzonej pracy socjalnej. W obliczu nowych uwarunkowań społecznych związanych z procesem gwałtownych przeobraŜeń społeczno-ekonomicznych akcent przesuwa się na te koncepcje pracy socjalnej, które opierają się na podejściu systemowym [tworzeniu strategii rozwiązywania problemów z uwzględnieniem wszystkich czynników środowiskowych], podejściu społeczno-ekologicznym [uwzględnianie znaczenia przestrzeni społecznej, w której równoprawnymi partnerami są mieszkańcy, pracownicy socjalni, kadra instytucji społecznych oraz wolontariusze], aktywizowaniu nie tylko pojedynczych osób i grup, ale takŜe ich lokalnego otoczenia. Idea Centrum Aktywności Lokalnej ma słuŜyć aktywizowaniu społeczności lokalnych i tworzeniu poczucia przynaleŜności do danego miejsca i lokalnej grupy. CAL nie jest nową organizacją, lecz sposobem działania realizowanym przez istniejące juŜ organizacje pozarządowe lub instytucje samorządowe. Nowatorstwo tej koncepcji polega na tym, Ŝe ludzie pracując tą metodą nie koncentrują się tylko na jednym obszarze działania, np. problemach społecznych, ekologii czy kulturze, lecz patrzą na daną społeczność całościowo, starając się odpowiadać na wszelkie potrzeby artykułowane przez środowisko. Największą wartością CAL-u jest angaŜowanie mieszkańców w działalność na rzecz ich społeczności lokalnej. W praktyce pracy metodą CAL-u na poziomie miasta kształtuje się system umoŜliwiający: a) praktyczną współpracę trzech sektorów Ŝycia społecznego (publicznego, pozarządowego i rynkowego), b) stworzenie jednego szerokiego modelu edukacyjnego dla osób i organizacji z róŜnych branŜ i dziedzin (kultura, pomoc społeczna, ekologia, szkoły, prasa lokalna, kluby spółdzielcze, świetlice), c) samorozwój programu w postaci nowych inicjatyw np. Punktów Informacji Obywatelskiej, d) stałego kontaktu z nowymi inspiracjami edukacyjnymi, e) atrakcyjną i efektywną metodę pracy edukacyjnej opartej o trening grupowy, studia przypadków, system konsultacji i praktycznego samokształcenia, f) stałe wzbogacanie programu o nowe obszary i sposoby rozwijania kapitału społecznego swego środowiska (partnerstwo, lobbying, reklama i sztuka społeczna, marketing społeczny), g) kształcenie grupy animatorów–trenerów pozwalających poszerzać oddziaływanie programu, h) specjalistyczną ofertę programową (praca z niepełnosprawnymi, młodzieŜą, grupami marginalnymi, sąsiedzka czujność, ekologia), i) stałą współpracę uczestniczących w programie osób (korporacja animatorów społecznych) i instytucji (porozumienie Centrów Aktywności Lokalnej). V. Metodologia programu „PomóŜmy ludziom, aby pomogli sami sobie" to naczelna zasada programu CAL realizowanego w 70 miejscowościach w całym kraju. Zainicjowało go w 1998 r. Biuro Obsługi Ruchu Inicjatyw Społecznych BORIS a koordynację przejęło w 2000 roku specjalnie powołane Stowarzyszenie Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej CAL, dąŜąc do stworzenia kompleksowego systemu szkoleń lokalnych liderów z zakresu organizowania i rozwijania społeczności lokalnej oraz systemu szerokiego wsparcia merytorycznego tego typu działalności. Adresatami projektu są przede wszystkim ludzie naleŜący do małych społeczności, np. mieszkańcy osiedli - ci, którzy dotychczas miejsce swojego zamieszkania traktowali jako sypialnię i nie czuli się z nim związani. Obok nich adresatami projektu są teŜ instytucje lokalne, które z jednej strony uczestniczą w jego realizacji, ale takŜe w oparciu o wiedzę jaką otrzymują, dokonują reorganizacji. Ich oferta jest dopasowana do oczekiwań mieszkańców, a one same stają się przyjazne dla środowisk, w których działają. NaleŜy podkreślić, Ŝe do realizacji idei CAL (a zarazem uczestnictwa w projekcie) konieczne jest przekonanie liderów/decydentów o zaletach tej metody. Właśnie dlatego do uczestnictwa w projekcie zapraszani są liderzy. WaŜne jest bowiem, by osoby wprowadzające u siebie tę metodę pełniły funkcję decyzyjną w prowadzonej przez siebie instytucji. Jest to niezbędne wobec konieczności przeformułowania dotychczasowych metod pracy na działanie metodą środowiskową. Praca metodą CAL-u oznacza przyjęcie następujących zasad: • realne, fizyczne miejsce, które ma słuŜyć oŜywieniu i integracji społeczności lokalnej (a więc np. siedziba określonej instytucji społecznej); • działanie w odpowiedzi na rozpoznane potrzeby środowiska, które wyznaczają kierunki działań podejmowanych przez liderów; • działanie na róŜnych polach, nie zawęŜając swojej aktywności do jednej grupy (np. niepełnosprawnych czy osób starszych) lub obszaru (np. ekologii, pomocy społecznej czy kultury); • promowanie metod pracy wolontarystycznej i zespołowej, działanie przez ludzi i zarazem dla ludzi; • wspieranie inicjatyw lokalnych poprzez animowanie i opracowywanie projektów, tworzenie grup samopomocowych i sąsiedzkich, budowanie lokalnego partnerstwa na rzecz rozwiązywania problemów, inicjowania lokalnych akcji lub wydarzeń. VI. Planowane efekty realizacji programu Centrum Aktywności Lokalnej ma słuŜyć organizowaniu społeczności lokalnych miasta i tworzeniu poczucia przynaleŜności do miejsca i grupy. Dzięki realizacji projektu społeczność lokalna miasta Sosnowca: • opracuje rzetelną diagnozę problemów społecznych i socjalnych, w szczególności grup zmarginalizowanych społecznie w poszczególnych rejonach miasta • stanie się lokalnym forum współpracy i partnerstwa wielu sił społecznych skupionych wokół autentycznych problemów społecznych - powstanie co najmniej jedna lokalna koalicja wokół konkretnych problemów społecznych • przyczyni się do powstania poŜądanych przez lokalną społeczność grup samopomocowych i obywatelskich • włączy wolontariat w świadczenia i pomoc osobom i grupom w potrzebie • będzie organizować wydarzenia lokalne we współpracy z lokalnymi organizacjami i instytucjami (np. lokalny festyn) Bezpośrednim rezultatem systemu działań właściwych dla Centrum Aktywności Lokalnej w Sosnowcu będzie: • powstanie silnych i zintegrowanych społeczności lokalnych; • rozwój lokalnej solidarności i tworzenie więzów samopomocy; • wzmacnianie integracji lokalnych grup obywatelskich; • zaktywizowanie lokalnych instytucji samorządowych; • budowanie toŜsamości wspólnot lokalnych w dzielnicach i w całym mieście; • stworzenie grupy profesjonalnych animatorów społecznych; • podniesienie jakości społecznej interakcji, związków i sieci kontaktów w społeczności lokalnej, tj. rozwój kapitału społecznego; • pomaganie ludziom w tworzeniu i odtwarzaniu ich własnej społeczności lokalnej i grup społecznych jako sposobów pozwalających na radzenie sobie i rozwiązywanie lokalnie określonych problemów oraz na przejmowanie większej kontroli nad własnym Ŝyciem. VII. Celem Cele szczegółowe programu programu jest zwiększenie efektywności i jakości społecznego oddziaływania instytucji pomocy i wsparcia społecznego w Sosnowcu poprzez aktywizowanie społeczności lokalnych miasta i poprzez prowadzenie działań środowiskowych. Celami szczegółowymi programu są: 1. Wytypowanie i przygotowanie liderów do realizacji programu Centrum Aktywności Lokalnej 2. Rozpoznanie środowiska lokalnego – diagnoza zasobów, problemów społecznych i potrzeb 3. Rozwijanie komunikacji społecznej w środowisku lokalnym 4. Promowanie pracy wolontarystycznej 5. Budowanie lokalnego partnerstwa 6. Aktywizacja i mobilizacja mieszkańców dla rozwiązywania grupowych i środowiskowych problemów VIII. Harmonogram realizacji programu Cele szczegółowe Działania szczegółowe Działania • Rezultaty I. Przygotowanie kadry do realizacji programu CAL 1. System szkoleń szkolenie władz samorządowych • szkolenie pracowników systemu pomocy społecznej • szkolenie kadr instytucji sektora publicznego i organizacji pozarządowych Przeszkoleni liderzy do realizacji programu II. Rozpoznanie środowiska lokalnego w formie badania 1. System szkoleń • Mapa zasobów, problemów społecznych i potrzeb środowiska lokalnego • • 2. Badanie problemów • społeczności lokalnej • instytucje i organizacje osoby publiczne, grupy nieformalne miejsca społecznego działania, kanały komunikacji zidentyfikowanie głównych problemów środowiska lokalnego, wyłonienie grup osób dotkniętych poszczególnymi problemami i kwestiami społecznymi 3. Badanie potrzeb • prowadzenie badań społeczności lokalnej socjologicznych wśród mieszkańców społeczności • określenie ich potrzeb oraz oczekiwań • określenie stopnia zainteresowania aktywnym uczestnictwem w projekcie III. Rozwijanie komunikacji społecznej w środowisku lokalnym 1. Prowadzenie informacji obywatelskiej • przygotowanie informatora o lokalnych usługach społecznych • zorganizowanie i prowadzenie prostego poradnictwa w zakresie róŜnych problemów • dystrybucja Posiadanie informatora o lokalnych usługach. Punkt informacji i poradnictwa. Wykaz spraw zgłaszanych przez mieszkańców. Dokumentacja medialna [prasa, radio, telewizja]. 2. Barometr problemów lokalnych • • • 3. Współpraca z mediami lokalnymi • • IV. Promowanie pracy wolontarystycznej 1. Program pracy wolontariuszy • • • V. Budowanie lokalnego 1. Promowanie idei partnerstwa Centrum Aktywności Lokalnej • • • materiałów informacyjnych organizowanie spotkań obywatelskich pośredniczenie w komunikacji pomiędzy mieszkańcami a samorządem i instytucjami aktualizowanie mapy zasobów i potrzeb stałe informowanie mediów prowadzenie kampanii i akcji informacyjnych przygotowanie grupy wolontariuszy i ich przeszkolenie przygotowanie pracowników etatowych do pracy z wolontariuszami określenie norm pracy wolontariuszy i systemu dokumentacji ich pracy uzyskanie akceptacji władzy samorządowej oraz wszystkich znaczących sił politycznych i społecznych przedstawienie decydentom i opinii publicznej mapy zidentyfikowanych problemów społecznych, potrzeb oraz zasobów stałe informowanie decydentów o postępach w realizacji lokalnego programu CAL Klub wolontariusza. Działa koordynator ds. wolontariatu. Istnieje dokumentacja określająca warunki pracy wolontariuszy. System szkoleń wolontariuszy i pracowników etatowych. Wykaz partnerów i uczestników programu. Dokumentacja wspólnych działań. Wykaz problemów wokół których nawiązywały się koalicje. 2. Stworzenie koalicji • nawiązanie CAL na rzecz kontaktu środowiska lokalnego i zaproszenie do współpracy reprezentantów określonego środowiska lokalnego • w oparciu o mapę zasobów, problemów oraz potrzeb opracowanie planu działań • organizowanie spotkań monitorujących realizowanie zaplanowanych działań 3. Tworzenie • nawiązanie partnerstwa na rzecz kontaktu rozwiązywania i zaproszenie do konkretnych współpracy problemów instytucji i społecznych osób zainteresowa nych danym problemem • VI. Aktywizacja i mobilizacja mieszkańców dla rozwiązywania grupowych i środowiskowych problemów. zorganizowanie współpracy [plan, podział zadań, harmonogram, koordynacja] na rzecz rozwiązania danego problemu • wspólna ocena efektywności 1. Organizowanie Liczba mieszkańców • zaproszenie do współpracy pomiędzy współpracy lokalnych zaangaŜowania juŜ istniejącymi w działaniach grup. liderów grupami Wykazy działających mieszkańców organizacji pozarządowych, grup 2. Inicjowanie • organizowanie obywatelskich, grup powstania grup spotkań samopomocowych. obywatelskich obywatelskich Dokumentacja • pomoc w działalności tych grup. samoorganizacji i usamodzielnianiu grup 3. Inicjowanie • organizowanie powstawania grup spotkań samopomocowych z osobami dotkniętymi podobnymi problemami społecznymi • pomoc w organizacji grup samopomoco-wych i ich usamodzielnianiu się 4. Wspieranie liderów lokalnych • • • • 5. Wspieranie powstawania funkcjonowania organizacji pozarządowych • i • • • szkolenie liderów pomoc w organizacji spotkań ułatwianie kontaktów z innymi partnerami pomoc formalnoprawna szkolenie w zakresie tworzenia i działania organizacji pozarządowych pomoc w przekształcaniu grup obywatelskich w organizacje pozarządowe tworzenie płaszczyzny do stałej współpracy z istniejącymi i powstającymi organizacjami współpraca organizacji pozarządowych z samorządem Szkolenie kadry do realizacji programu CAL projekt socjalny Cel projektu: Projekt zakłada przeprowadzenie rocznego cyklu szkoleniowego przygotowującego kadrę do realizacji programu Centrum Aktywności Lokalnej w Sosnowcu. Adresaci projektu: - Samorząd - Pracownicy systemu pomocy społecznej, - instytucje sektora publicznego, - organizacje pozarządowe Realizator projektu: - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Stowarzyszenie Centrum Wspierania Aktywności Lokalnej – CAL Sposób realizacji projektu: W trakcie rocznego cyklu szkoleniowego, który obejmie maksymalnie 25 osobową grupę uczestników [grupa pracowników wybranych instytucji i organizacji] przeprowadzone zostaną zajęcia w sześciu modułach warsztatowych obejmujących następujące tematy: • ja jako animator • mapa zasobów lokalnych, analiza potrzeb • budowanie zespołu i praca z wolontariuszami • tworzenie lokalnego partnerstwa • rola organizacji pozarządowych • budowanie grup obywatelskich i samopomocowych • praca przez projekty Osoby przeszkolone uzyskują certyfikat, który umoŜliwia szkolenie następnych grup do pracy metodą CAL. Etapy realizacji projektu: Dwa dni szkoleniowe [.......] • Ja jako animator • Mapa zasobów. Analiza potrzeb Jeden dzień szkoleniowy [.......] • Budowa zespołu CAL • Praca z wolontariuszami Dwa dni szkoleniowe [.........] • Tworzenie lokalnego partnerstwa – organizowanie lokalnych zasobów • Rola organizacji pozarządowych Jeden dzień szkoleniowy [.......] • Praca metodą projektów Dwa dni szkoleniowe [........] • Mobilizowanie ludzi do działania – budowanie grup obywatelskich i samopomocowych Jeden dzień szkoleniowy [......] • Ocena działań w środowisku • Strategia rozwoju MOPS jako Centrum Aktywności Lokalnej Termin realizacji projektu: Planuje się szkolenie kadry w latach 2003/2004r. Źródła finansowania: Roczny koszt szkolenia 1 osoby ok. 1400 zł Kalkulacja kosztów rocznego szkolenia dla 25 osobowej grupy: Rodzaj wydatku Jednostka Koszt jednostki Ilość jednostek Suma Przygotowanie szkoleń i materiałów Dzień 700 12 8 400 Superwizja merytoryczna Dzień 700 6 4 200 Szkoleniowcy (2 osoby) Dzień 700 18 12 600 Bilet 12 120 1 440 Zestaw 100 25 2 500 PodróŜ trenerów Materiały szkoleniowe Ewaluacja programu (8 dni) Suma Dzień 700 8 5 600 34 740 Mapa potrzeb środowiska lokalnego. Badanie potrzeb wybranych społeczności lokalnych Sosnowca projekt socjalny Cel projektu: Przeprowadzenie kompleksowych badań socjologicznych słuŜących określeniu potrzeb, oczekiwań oraz stopnia aktywności społecznej mieszkańców w rejonach pracy metodą CAL. Adresaci projektu: - mieszkańcy rejonów pilotaŜowych pracy metodą CAL (środowiska lokalne) - instytucje i organizacje działające na terenie tych rejonów Realizator projektu: - pracownicy systemu pomocy społecznej Sposób realizacji projektu: W wyniku przeprowadzenia badań socjologicznych powstaną mapy potrzeb środowiska lokalnego w planowanych do pilotaŜowego wdroŜenia pracy metodą CAL rejonach Zespołów Pomocy Społecznej – „Pogoń” oraz „Juliusz”. Badania pozwolą na uzyskanie trojakiego rodzaju informacji. Po pierwsze, pozwolą określić stopień zainteresowania mieszkańców społeczności lokalnej aktywnym uczestnictwem w realizacji projektu CAL. Po drugie, pozwolą zrekonstruować subiektywny obraz problemów i deficytów społecznych społeczności lokalnej, widzianych oczyma jej mieszkańców. Po trzecie, pozwolą określić, definiowane przez mieszkańców, potrzeby społeczności lokalnej. Termin realizacji projektu: • • • • • Powielenie opracowanych ankiet – styczeń 2003 Wybór i przeszkolenie ankieterów – styczeń 2003 Prowadzenie badań ankietowych [„Pogoń”, „Juliusz”] – luty, marzec 2003 Statystyczne opracowanie materiału badawczego – kwiecień 2003 Opracowanie raportu – maj 2003 Źródła finansowania: - budŜet Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej Budowa koalicji CAL na rzecz środowiska lokalnego projekt socjalny Cel projektu: Nawiązanie współpracy między znaczącymi instytucjami i organizacjami działającymi na terenie miasta Sosnowca w celu podjęcia wspólnych działań na rzecz rozwiązywania problemów społecznych oraz indywidualnych. Budowa trwałej koalicji na rzecz realizacji programu CAL oraz powołanie Rady Programowej. Adresaci projektu: - Samorząd, - Pracownicy systemu pomocy społecznej, - instytucje sektora publicznego, - organizacje pozarządowe Realizator projektu: Koalicja lokalna Sposób realizacji projektu: Na terenie Sosnowca działa wiele róŜnych instytucji, wśród których są zarówno instytucje reprezentujące administrację rządowa, jak i samorządową. Obok nich funkcjonuje duŜa ilość organizacji pozarządowych. Często jednak wszystkie te podmioty działają w oderwaniu od siebie i nie szukają sprzymierzeńców do realizacji swoich statutowych zadań. Zadaniem projektu budowy koalicji na rzecz CAL [Punkt V.2 Programu CAL] jest zintegrowanie działania instytucji funkcjonujących w mieście [na określonym terenie czy w określonym środowisku lub rozwiązywać lokalnym] łagodzić instytucjami i organizacjami współczesnych społecznego, czasów. jednostek by istniejące mogły problemy. reprezentującymi Aktywizacja one Współpraca róŜne poszczególnych uczestniczących w wspólnymi Ŝyciu sektory siłami pomiędzy to wymóg podmiotów społecznym, Ŝycia jak i społeczności miasta jako całości jest takŜe istotnym elementem budowy lokalnego społeczeństwa obywatelskiego. Odbudowa społeczeństwa obywatelskiego winna polegać na tworzeniu i stałym wzmacnianiu współpracy między róŜnymi instytucjami, organizacjami, oraz mieszkańcami miasta. Dlatego teŜ, mając na uwadze, Ŝe jedną z podstawowych funkcji pracownika socjalnego jest funkcja animatora społecznego polegająca na udzielaniu pomocy w tworzeniu struktur koniecznych dla rozwiązywania problemów zbiorowych, naleŜy zarówno w ramach systemu pomocy społecznej jako całości, jak i w ramach poszczególnych Rejonów Pracy Socjalnej nawiązać ścisłą współpracę z lokalnymi instytucjami i organizacjami działającymi na terenie Sosnowca. Do wspólnej pracy naleŜy zaprosić przedstawicieli waŜnych instytucji i organizacji, a takŜe osobistości Ŝycia politycznego i społecznego miasta. Do wspólnej pracy na rzecz CAL zaproszeni zostaną: • Samorząd lokalny – radni • Pracownicy systemu pomocy społecznej • Placówki i instytucje pomocowe • Wydziały Urzędu Miasta • Policja • StraŜ Miejska • Sąd oraz kuratorzy • Prokuratura • SłuŜba zdrowia • Instytucje edukacyjne • Spółdzielnie mieszkaniowe • Organizacje pozarządowe Cele szczegółowe: 1. Powołanie Rady Programowej CAL Celem Rady Programowej jest wymiana informacji, wspólne wypracowywanie strategicznych planów, budowanie koalicji wokół problemów, koordynowanie i ewaluacja wykonywania poszczególnych działań. 2. Powołanie Zespołów do spraw wspierania aktywności lokalnej i profilaktyki środowiskowej Celem działania zespołów jest nawiązanie współpracy między instytucjami, organizacjami oraz osobami działającymi na terenie społeczności lokalnej [dzielnicy, rejonu pracy socjalnej] w celu budowania wspólnych programów naprawczych oraz aktywizacji społeczności lokalnej dla rozwiązywania lub łagodzenia w jej obrębie problemów i deficytów. występujących 3. Powołanie Zespołów interdyscyplinarnych Celem działania zespołów jest opracowywanie i wdraŜanie projektów socjalnych dotyczących szczegółowych problemów i deficytów społecznych. Etapy realizacji projektu: Działanie Rezultat Czas realizacji Styczeń 2003 Wykonawca Zorganizowanie spotkania Zarządu Miasta, radnych, pracownicy systemu pomocy społecznej oraz innych instytucji i organizacji w celu wyboru Rady Programowej CAL Utworzenie Rady Programowej CAL i inauguracja jej pracy. Opracowanie planu pracy na 2003 rok. Zorganizowanie spotkania radnych, przedstawicieli instytucji i organizacji oraz osób w rejonie „Pogoń” w celu utworzenia zespołu ds. wspierania aktywności lokalnej i profilaktyki środowiskowej Utworzenie w rejonie Styczeń 2003 „Pogoń” Zespołu ds. wspierania aktywności lokalnej i profilaktyki środowiskowej oraz inauguracja jego pracy. Opracowanie planu pracy na 2003 rok. Pracownicy systemu pomocy społecznej Utworzenie w rejonie „Juliusz” Zespołu ds. wspierania aktywności lokalnej i profilaktyki środowiskowej oraz inauguracja jego pracy. luty 2003 Pracownicy systemu pomocy społecznej Sierpień 2003 Pracownicy systemu pomocy społecznej Zorganizowanie spotkania radnych, przedstawicieli instytucji i organizacji oraz osób w rejonie „Juliusz” w celu utworzenia zespołu ds. wspierania aktywności lokalnej i profilaktyki środowiskowej Samorząd, pracownicy systemu pomocy społecznej Opracowanie planu pracy na 2003 rok. Zorganizowanie spotkań zespołów interdyscyplinarnych [bezrobocie, niepełnosprawność, rodzina problemowa, uzaleŜnienia, przestępczość i inne stosownie do potrzeb] Utworzenie interdyscyplinarnych zespołów [według potrzeb] Źródła finansowania: Projekt nie wymaga ponoszenia Ŝadnych dodatkowych kosztów gdyŜ będzie realizowany w ramach zadań statutowych poszczególnych instytucji i organizacji. Przygotowanie informatora o lokalnych usługach społecznych projekt socjalny Cel projektu: Celem projektu jest przygotowanie i wydanie miejskiego informatora o usługach społecznych świadczonych przez instytucje sektora publicznego i organizacje pozarządowe w Sosnowcu. Adresaci projektu: - Samorząd, - pracownicy systemu pomocy społecznej - instytucje sektora publicznego, organizacje pozarządowe, - mieszkańcy miasta Realizator projektu: Instytucje i organizacje działające w mieście świadczące usługi społeczne. Sposób realizacji projektu: Wydawany informator o usługach społecznych realizowanych przez instytucje i organizacje w mieście słuŜyć będzie udostępnieniu mieszkańcom miasta szczegółowej informacji na temat moŜliwych form pomocy jakie mogą oni otrzymać w związku z problemami których doświadczają. Ma on takŜe usprawnić funkcjonowanie instytucji i organizacji poprzez dostarczanie ich potencjalnym klientom informacji na temat zasad funkcjonowania instytucji, w tym np. wymaganych w danej instytucji dokumentów. Informator powinien być dostępny we wszystkich instytucjach świadczących usługi społeczne w mieście, a takŜe w miejscach szczególnej koncentracji mieszkańców miasta. Cele szczegółowe: Szczegółowe cele projektu obejmują: • Inwentaryzacja wszystkich instytucji i organizacji świadczących usługi społeczne w mieście • Zebranie szczegółowych danych o i organizacje • Określenie zasad partycypacji w kosztach druku • Opracowanie szczegółowego kosztorysu • Przygotowanie informatora • ZłoŜenie informatora do druku • Druk informatora usługach świadczonych przez instytucje • Opracowanie zasad udostępniania informatora Termin realizacji: - etap przygotowawczy 2003r. - drukowanie informatorów 2004r. Punkt Informacji Obywatelskiej projekt socjalny Cel projektu: Zapewnienie dostępności do profesjonalnej informacji i pomocy mieszkańcom środowiska lokalnego. Adresaci projektu: Społeczności lokalne Realizator projektu: Klub wolontariusza przy MOPS Sposób realizacji projektu: Punkt informacji obywatelskiej, działający w ramach Centrum Aktywności Lokalnej, obsługiwany przez jednego lub grupę wolontariuszy w następujących obszarach: • informacja na temat indywidualnych uprawnień obywateli • informacja na temat lokalnych instytucji i ich statutowych obowiązków • poradnictwo z zakresu Kodeksu Postępowania Administracyjnego • pomoc przy pisaniu podań i pism odwoławczych. Termin i miejsce realizacji projektu: Planuje się systematyczne uruchamianie Punktów Informacji Obywatelskiej przy wykorzystaniu bazy lokalowej uczestników CAL. Termin rozpoczęcia realizacji projektu - VI 2003r. Źródła finansowania: - udostępnienie informatorów (koszty w projekcie przygotowania informatorów) - wszelkie dodatkowe koszty oraz sposób finansowania zostaną zaplanowane zgodnie z ustawą o działalności poŜytku publicznego i o wolontariacie. PROGRAM POMOCY OSOBOM BEZROBOTNYM ORAZ ZAGROśONYM WYKLUCZENIEM SPOŁECZNYM Cel ogólny programu: Aktywizacja i pomoc w osiąganiu samodzielności przez osoby: - dotknięte bezrobociem i poszukujące pracy, - zagroŜone lub dotknięte marginalizacją społeczną, - niezaradne - znajdujące się w trudnych sytuacjach Ŝyciowych. Program stanowi uzupełnienie podejmowanych na terenie miasta działań promujących przedsiębiorczość i wspierających osoby poszukujące pracy. Cele szczegółowe: 1. Upowszechnienie wśród młodzieŜy szkolnej informacji dotyczących rynku pracy, sposobów poszukiwania pracy, oraz pomoc w planowaniu indywidualnej ścieŜki edukacyjnej. 2. Promowanie idei wolontariatu. Utworzenie Klubu Wolontariusza. 3. Stwarzanie moŜliwości do podejmowania aktywności zawodowej przez osoby bezrobotne w ramach prac interwencyjnych. 4. Wspieranie osób fizycznych rozpoczynających działalność gospodarczą i realizujących program samozatrudnienia. 5. UmoŜliwienie podopiecznym MOPS podjęcia zatrudnienia przy pracach społecznie uŜytecznych organizowanych przez miasto (roboty publiczne). 6. Aktywizacja osób bezrobotnych w środowisku zamieszkania. 7. Stworzenie warunków umoŜliwiających readaptację społeczną i zawodową osobom szczególnie zagroŜonym marginalizacją - utworzenie Centrum Integracji Społecznej. Adresaci programu: - osoby poszukujące pracy, zarejestrowane w Powiatowym Urzędzie Pracy, w szczególności osoby długotrwale bezrobotne - przedsiębiorcy tworzący nowe miejsca pracy i rozpoczynający działalność gospodarczą - osoby niepełnosprawne - osoby korzystające ze wsparcia pomocy społecznej - uczniowie szkół średnich oraz studenci wyŜszych uczelni - młodzieŜ opuszczająca placówki opiekuńczo – wychowawcze i rodziny zastępcze - osoby bezdomne realizujące indywidualny „Program Wychodzenia z Bezdomności” - osoby opuszczające zakłady penitencjarne Sposoby realizacji programu: 1. Upowszechnienie wśród młodzieŜy szkolnej informacji dotyczących rynku pracy, sposobów poszukiwania pracy oraz pomoc w planowaniu indywidualnej ścieŜki edukacyjnej Cel realizowany będzie poprzez: - organizowanie spotkań informacyjnych oraz warsztatowych w szkołach gimnazjalnych i średnich - organizowanie „Dni Otwartych” adresowanych do młodzieŜy szkolnej przez instytucje zajmujące się doradztwem zawodowym - indywidualne konsultacje w zakresie diagnozy zasobów wewnętrznych (predyspozycji, zainteresowań, mocnych i słabych stron). 2. Promowanie idei wolontariatu oraz utworzenie Klubu Wolontariusza przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej. - zorganizowanie akcji informacyjnej dotyczącej wolontariatu w mediach lokalnych oraz wybranych instytucjach i organizacjach - opracowanie procedury i zasad korzystania z usług wolontariuszy (opracowanie regulaminu pracy wolontariusza, zasad zawierania umów, monitoringu) - stworzenie bazy danych o kandydatach na wolontariuszy - stworzenie bazy danych o osobach fizycznych, oczekujących na wsparcie ze strony wolontariuszy - utworzenie Klubu Wolontariusza instytucjach, organizacjach 3. Stwarzanie moŜliwości do podejmowania aktywności zawodowej przez osoby bezrobotne w ramach prac interwencyjnych. Cel będzie realizowany poprzez: Kontynuację działań prowadzonych przez miasto w zakresie: - dofinansowywania stanowisk pracy zgodnie z umowami na prace interwencyjne - stosowania ulg w stosunku do pracodawców zatrudniających osoby bezrobotne (np.: obniŜanie stawek czynszowych, zwolnień z opłat dzierŜawnych, obniŜanie wysokości podatku od nieruchomości itp.) Propozycja będzie rozwaŜana corocznie przez władze miasta, natomiast podjęcie decyzji co do realizacji zadania uzaleŜnione będzie od potrzeb i moŜliwości finansowych gminy , a takŜe od aktualnych uregulowań prawnych. 4. Wspieranie osób fizycznych, w tym osób korzystających z pomocy społecznej rozpoczynających działalność gospodarczą i realizujących program samozatrudnienia Cel będzie realizowany poprzez: Świadczenie profesjonalnych usług doradczych w zakresie zakładania i prowadzenia działalności gospodarczej dla osób zainteresowanych załoŜeniem własnej firmy: - ocenianie szans realizacji indywidualnych projektów (pomysłów) na prowadzenie działalności gospodarczej (konstruowanie i ocena biznes planów), - organizowanie szkoleń z zakresu zakładania i prowadzenia firmy, - pomoc w pozyskiwaniu kapitału na uruchomienie lub rozwinięcie firmy - doradztwo w zakresie rozwiązywania bieŜących problemów związanych z prowadzeniem firmy 5. UmoŜliwienie podopiecznym MOPS podjęcia zatrudnienia przy pracach społecznie uŜytecznych organizowanych przez miasto (roboty publiczne). Cel będzie realizowany poprzez: Zabezpieczenie (rezerwację) dla osób korzystających z pomocy społecznej 25% miejsc pracy z ogólnej puli etatów tworzonych w związku z organizowaniem gminnych robót publicznych Rekrutacja osób objętych pomocą społeczną będzie prowadzona przez Powiatowy Urząd Pracy przy współudziale Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej, przy czym kryterium pierwszeństwa będą miały osoby długotrwale bezrobotne. Propozycja dotycząca organizowania gminnych robót publicznych będzie rozwaŜana corocznie przez władze miasta, natomiast podjęcie decyzji co do realizacji zadania uzaleŜnione będzie od potrzeb i moŜliwości finansowych gminy , a takŜe od aktualnych uregulowań prawnych. 6. Aktywizacja osób bezrobotnych w środowisku zamieszkania Cel będzie realizowany poprzez: 1) Tworzenie mini klubów pracy (funkcjonujących na poziomie osiedli mieszkaniowych) oraz prowadzenie mini warsztatów pozwalających na zwiększenie umiejętności w zakresie poszukiwania pracy i radzenia sobie w sytuacjach trudnych. 2) Opracowanie i rozdystrybuowanie (w mini klubach pracy) materiałów informacyjnych o szkołach i kursach dla osób dorosłych (informator dotyczył będzie moŜliwości kształcenia na terenie województwa śląskiego). 3) Wzmacnianie poczucia przynaleŜności do miejsca zamieszkania – budowanie lokalnej sieci wsparcia. Działania aktywizujące będą realizowane w ramach Centrum Aktywności Lokalnej. 7. Stworzenie warunków umoŜliwiających readaptację społeczną i zawodową osobom szczególnie zagroŜonym marginalizacją - utworzenie Centrum Integracji Społecznej. Cel będzie realizowany poprzez: 1) Opracowanie programu dotyczącego readaptacji zawodowej i społecznej, w stosunku do osób zagroŜonych bądź dotkniętych wykluczeniem społecznym, tj. osób długotrwale bezrobotnych, bezdomnych – realizujących indywidualny program wychodzenia z bezdomności, uzaleŜnionych – w trakcie leczenia, opuszczających zakłady penitencjarne. 2) Określenie profilu działalności produkcyjnej, usługowej lub handlowej jednostki, o której mowa wyŜej. 3) Wystąpienie z wnioskiem do marszałka województwa śląskiego o utworzenie Centrum Integracji Społecznej, jako jednostki wyodrębnionej organizacyjnie i finansowo realizującej program readaptacji zawodowej i społecznej. 4) Utworzenie jednostki o nazwie Centrum Integracji Społecznej. Procedura tworzenia Centrum Integracji Społecznej będzie realizowana po wejściu w Ŝycie ustawy o zatrudnieniu socjalnym. Realizatorzy programu: - Agencja Rozwoju Lokalnego S.A. - jednostki organizacyjne pomocy społecznej - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej - MłodzieŜowe Biuro Pracy – OHP - Poradnie Psychologiczno - Pedagogiczne - Powiatowy Urząd Pracy - Wydział Polityki Gospodarczej i Promocji Miasta UM Termin realizacji programu: Lata 2002 – 2010. Źródła finansowania: - budŜet miasta - środki PFRON - środki Funduszu Pracy - zasoby podmiotów realizujących załoŜenia programu - środki samorządu wojewódzkiego - środki pochodzące z darowizn i sponsoringu Harmonogram działań RODZAJ PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ PODMIOTY REALIZUJĄCE ZADANIE el szczegółowy pkt.1 Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Poradnie Psychologiczno – Pedagogiczne Powiatowy Urząd Pracy OHP – MłodzieŜowe Biuro Pracy Agencja Rozwoju Lokalnego S.A. -wykłady -warsztaty -poradnictwo indywidualne ŹRÓDŁA FINANSOWANIA ZADANIA TERMIN REALIZACJI ZADANIA w ramach budŜetów podmiotów realizujących zadanie początek realizacji zadania - luty 2003 r. kontynuacja – na bieŜąco w ramach budŜetów podmiotów realizujących zadanie gmina - w zakresie zobowiązań wynikających z unormowań prawnych realizacja pkt a i b - grudzień 2002r. realizacja pkt c - 2003 r. Cel szczegółowy pkt.2 a) zorganizowanie akcji promującej wolontariat b) opracowanie procedury umoŜliwiającej pracę wolontariuszom c) utworzenie Klubu Wolontariusza RODZAJ PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Lokalne ośrodki wsparcia PODMIOTY REALIZUJĄCE ZADANIE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA ZADANIA TERMIN REALIZACJI ZADANIA Cel szczegółowy pkt.3 Powiatowy Urząd Pracy Stwarzanie moŜliwości do podejmowania aktywności zawodowej przez osoby bezrobotne w ramach prac interwencyjnych stosowania ulg w stosunku do Fundusz Pracy decyzja o realizacji zadania będzie rozwaŜana corocznie, począwszy od roku 2003 i uzaleŜniona będzie od potrzeb oraz moŜliwości finansowych i prawnych pracodawców zatrudniających osoby właściwy wydział UM bezrobotne (np.: obniŜanie stawek czynszowych, zwolnień z opłat dzierŜawnych, obniŜanie wysokości podatku od nieruchomości itp.) środki gminy Cel szczegółowy pkt.4 pomoc w postaci doradztwa dla osób zainteresowanych ( w tym podopiecznych MOPS ) uruchomieniem działalności gospodarczej / szkolenia, pozyskiwanie kapitału, doradztwo finansowo – prawne/ RODZAJ PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ Agencja Rozwoju Lokalnego S.A. Powiatowy Urząd Pracy Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej PODMIOTY REALIZUJĄCE ZADANIE w ramach budŜetów podmiotów realizujących zadanie ŹRÓDŁA FINANSOWANIA ZADANIA począwszy od roku 2003 TERMIN REALIZACJI ZADANIA Cel szczegółowy pkt.5 zabezpieczenie (rezerwacja) podopiecznym MOPS miejsc pracy przy wykonywaniu gminnych robót publicznych Powiatowy Urząd Pracy Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej budŜet gminy decyzja o realizacji zadania będzie rozwaŜana corocznie, począwszy od roku 2003 i uzaleŜniona będzie od potrzeb oraz moŜliwości finansowych gminy. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Powiatowy Urząd Pracy Agencja Rozwoju Lokalnego S.A. MłodzieŜowe Biuro Pracy -OHP w ramach budŜetów podmiotów realizujących zadanie począwszy od roku 2004 Cel szczegółowy pkt.6 -utworzenie mini klubów pracy oraz organizowanie mini warsztatów kształtujących umiejętności w zakresie poszukiwania pracy -wzmacnianie motywacji do podnoszenia kwalifikacji zawodowych oraz pomoc w poszukiwaniu pracy - opracowanie materiałów informacyjnych dotyczących moŜliwości kształcenia osób dorosłych w obrębie województwa śląskiego -budowa lokalnej sieci wsparcia RODZAJ PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ PODMIOTY REALIZUJĄCE ZADANIE ŹRÓDŁA FINANSOWANIA ZADANIA TERMIN REALIZACJI ZADANIA Cel szczegółowy pkt.7 -stworzenie odpowiednich warunków i opracowanie programów szkoleniowych umoŜliwiających readaptację zawodową i społeczną osób dotkniętych lub zagroŜonych wykluczeniem społecznym -przygotowanie wniosku umoŜliwiającego wystąpienie o utworzenie Centrum Integracji Społecznej Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej i inne instytucje, które w przyszłości zostaną zaangaŜowane w realizację zadania zgodnie z ustawą zatrudnieniu socjalnym o po wejściu w Ŝycie ustawy zatrudnieniu socjalnym o Zbuduj dzisiaj swoją przyszłość projekt socjalny Cel projektu: UmoŜliwienie młodzieŜy uczącej się dokonania optymalnego wyboru ścieŜki edukacyjnej dostosowanej do indywidualnych moŜliwości oraz aktualnego zapotrzebowania na rynku pracy. Zwiększenie wśród młodzieŜy szkolnej wiedzy dotyczącej sposobów poruszania się na rynku pracy. Adresaci projektu: - uczniowie szkół gimnazjalnych, średnich oraz zasadniczych szkół zawodowych - wychowankowie placówek opiekuńczo – wychowawczych uczęszczający do starszych klas szkół średnich, zasadniczych oraz gimnazjów Realizatorzy projektu: - - Powiatowy Urząd Pracy - MłodzieŜowe Biuro Pracy – OHP - Agencja Rozwoju Lokalnego S.A. - Poradnie Psychologiczno – Pedagogiczne szkoły gimnazjalne i ponadgimnazjalne z terenu miasta Sposoby realizacji projektu: 1) organizowanie na terenie szkół oraz placówek opiekuńczo wychowawczych spotkań informacyjnych i warsztatowych, prowadzonych przez doradców zawodowych zatrudnionych w Powiatowym Urzędzie Pracy oraz w Agencji Rozwoju Lokalnego S.A. a) opracowanie ofert zawierających informacje o zakresie i moŜliwościach korzystania z usług świadczonych przez doradców zawodowych b) zainteresowane ofertami szkoły i placówki opiekuńczo – wychowawcze będą kontaktować się z doradcami zawodowymi i indywidualnie ustanawiać terminy spotkań c) spotkania będą miały charakter grupowy d) program spotkań (w szczególności ich forma, rodzaj wykorzystanych materiałów) będzie ustalany przez doradców zawodowych e) usługi świadczone przez doradców zawodowych będą miały charakter nieodpłatny 2) organizowanie na terenie instytucji zajmujących się doradztwem zawodowym oraz diagnozowaniem zainteresowań i przydatności zawodowej tzw. „Dni Otwartych” adresowanych do młodzieŜy szkolnej a) w instytucjach zorganizowane zostaną punkty konsultacyjne promujące usługi własne oraz świadczone przez pokrewne instytucje (głównie zakres usług oraz ich dostępność) b) „Dni Otwarte” organizowane będą na terenie kaŜdej z instytucji raz w roku c) terminy „Dni Otwartych” będą ustalane indywidualnie przez danego organizatora, ale nie powinny pokrywać się terminami wyznaczonymi przez inne instytucje z terenu miasta d) akcję informacyjną o „Dniach Otwartych” prowadzić będzie organizator 3) Opracowanie ulotek informacyjnych oraz ich dystrybucja na terenie szkół i placówek opiekuńczo – wychowawczych, promujących moŜliwość korzystania ze specjalistycznego poradnictwa oraz diagnozy zainteresowań i przydatności zawodowej prowadzonej przez psychologów i pedagogów zatrudnionych w Poradniach Psychologiczno – Pedagogicznych. Termin realizacji projektu: Początek realizacji – luty 2003r. Źródła finansowania: - w ramach budŜetów realizatorów projektów Promowanie idei wolontariatu oraz utworzenie Klubu Wolontariusza „Daj sobie szansę i pomóŜ innym” projekt socjalny Cel projektu: Promowanie idei wolontariatu. Wzbogacenie oferty pomocowej poprzez zwiększenie dostępności usług świadczonych przez osoby zainteresowane pracą na zasadzie wolontariatu. Zdobywanie i poszerzanie doświadczeń zawodowych przez wolontariuszy. Cele szczegółowe: 1) Promocja idei wolontariatu 2) Opracowanie procedury oraz zasad korzystania z usług wolontariuszy 3) Stworzenie bazy danych o kandydatach na wolontariuszy 4) Stworzenie bazy danych o osobach fizycznych, instytucjach i organizacjach oczekujących na pomoc ze strony wolontariuszy 5) Utworzenie Klubu Wolontariusza przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej Adresaci i realizatorzy projektu: 1) osoby oczekujące na wsparcie ze strony wolontariuszy, w szczególności: osoby starsze, samotne, niepełnosprawne, dzieci wymagające pomocy w nauce, dzieci z rodzin wielodzietnych 2) osoby zainteresowane pracą na zasadzie wolontariatu 3) MOPS, ośrodki wsparcia, świetlice środowiskowe i socjoterapeutyczne, szkoły, placówki słuŜby zdrowia oraz instytucje i organizacje pomocowe Podmiot odpowiedzialny za wdraŜanie projektu: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Sosnowcu Sposoby realizacji projektu: 1) Promowanie idei wolontariatu poprzez: - utworzenie strony internetowej zawierającej informacje na temat wolontariatu - współpraca z lokalnymi mediami na rzecz popularyzacji wolontariatu - opracowanie ulotek i afiszy reklamowych oraz ich dystrybucja w szkołach średnich, wyŜszych uczelniach, instytucjach i organizacjach pomocowych, placówkach słuŜby zdrowia, kościołach itp. 2) Stworzenie bazy danych o kandydatach na wolontariuszy oraz o osobach fizycznych, instytucjach i organizacjach oczekujących na pomoc ze strony wolontariuszy Bazy danych tworzone będą przez koordynatora ds. wolontariatu. Bazy danych o kandydatach na wolontariuszy zawierać będą informacje dotyczące: - personaliów - przygotowania zawodowego - umiejętności - predyspozycji - preferencji w zakresie wykonywania pracy - dyspozycyjności Bazy danych o instytucjach, organizacjach, oraz osobach prywatnych zawierać będą w szczególności informacje dotyczące: - potrzeb i oczekiwań w zakresie korzystania z usług wolontariuszy (wiek, umiejętności, rodzaj zlecenia) - potrzebnej liczby wolontariuszy - czasu pracy PowyŜsze informacje opracowywane będą przy współudziale pracowników socjalnych MOPS. 3) Utworzenie Klubu Wolontariusza Klub będzie działał przy Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Sosnowcu. Do Klubu moŜe naleŜeć kaŜda osoba gotowa do nieodpłatnego niesienia pomocy potrzebującym. KaŜdy wolontariusz przed przystąpieniem do pracy zostanie przeszkolony, a takŜe zapoznany z Regulaminem Pracy Wolontariusza. Wolonatiusz będzie w pracy posługiwał się identyfikatorem, pełniącym funkcję legitymacji. Wolontariusze będą zatrudniani w oparciu o umowę z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej, ośrodkami wsparcia lub innymi podmiotami, a takŜe pomiędzy wolontariuszem i osobami korzystającymi z jego usług. Dla kaŜdego wolontariusza prowadzona będzie karta aktywności zawierająca informacje dotyczące prac wykonywanych przez wolontariusza. Na prośbę wolontariuszy wydawane będą listy referencyjne, zawierające oceny ich pracy sporządzane w oparciu o karty aktywności. KaŜdy wolontariusz świadczący pracę na rzecz potrzebujących będzie miał wyznaczonego opiekuna. Funkcje te pełnić będą pracownicy socjalni z poszczególnych rejonów opiekuńczych. Wszelkie prace związane z działalnością Klubu prowadzone będą przez pracowników MOPS. Dyrektor MOPS wyznaczy osobę, która będzie pełniła funkcję koordynatora ds. wolontariatu. Czas realizacji projektu: Rozpoczęcie wdraŜania projektu (akcja promocyjna; opracowanie procedury umoŜliwiającej wykonywanie pracy przez wolontariuszy) – grudzień 2002. Utworzenie Klubu Wolontariusza – rok 2003. Koszty i źródła finansowania projektu: Akcja promocyjna oraz opracowanie procedury dotyczącej pracy wolontariuszy – budŜet MOPS, ośrodków wsparcia działających w systemie pomocy społecznej, sponsoring. Przewidywany łączny koszt zadania - 5.000 zł. Wszelkie dodatkowe koszty oraz sposób finansowania zostaną zaplanowane zgodnie z ustawą o działalności poŜytku publicznego i o wolontariacie „W zamian” projekt socjalny Cel projektu: Stwarzanie moŜliwości do podejmowania aktywności zawodowej przez osoby bezrobotne w ramach prac interwencyjnych. Adresaci projektu: 1) osoby bezrobotne z terenu miasta Sosnowca zarejestrowane w PUP 2) przedsiębiorcy prowadzący działalność na terenie miasta Sosnowca, którzy w okresie ostatnich 12 miesięcy poprzedzających datę złoŜenia wniosku nie zmniejszyli stanu zatrudnienia z przyczyn leŜących po stronie pracodawcy Podmiot odpowiedzialny za realizację projektu: Powiatowy Urząd Pracy, właściwy wydział Urzędu Miejskiego Sposób realizacji projektu: 1) Kierując bezrobotnego do pracy interwencyjnej bierze się pod uwagę jego wiek, stan zdrowia oraz rodzaje uprzednio wykonywanej pracy. 2) Pracodawca, który zatrudnił w ramach pracy interwencyjnej skierowanych bezrobotnych na okres do 6 miesięcy otrzymuje zwrot części poniesionych kosztów na wynagrodzenia, nagrody oraz składki na ubezpieczenie społeczne w wysokości uprzednio uzgodnionej i wynikającej z podpisanej umowy. 3) Pracodawca, który zatrudnił w ramach prac interwencyjnych skierowanych bezrobotnych na okres do 12 miesięcy moŜe otrzymać zwrot poniesionych kosztów z tytułu zatrudnienia w wysokości uprzednio uzgodnionej, nie przekraczającej jednak najniŜszego wynagrodzenia i składki na ubezpieczenie społeczne od refundowanego wynagrodzenia za kaŜdego bezrobotnego, jeŜeli refundacja obejmuje koszty poniesione za co drugi miesiąc ich zatrudnienia. 4) Pracodawca zatrudniający bezrobotnego przez okres dalszych 6 miesięcy (po upływie okresu sześciomiesięcznego zatrudnienia) który zawrze z tym pracownikiem w dalszej kolejności umowę na czas nieokreślony – moŜe otrzymać jednorazową refundację wynagrodzenia pracownika w wysokości wcześniej uzgodnionej, nie wyŜej jednak niŜ 150 % przeciętnego wynagrodzenia obowiązującego w dniu spełnienia tego warunku. Źródła finansowania: Fundusz Pracy, gmina w zakresie stosowanych ulg. Termin realizacji projektu: Terminy wprowadzania w Ŝycie projektu zaleŜne będą od potrzeb oraz moŜliwości finansowych i prawnych. Pomoc osobom rozpoczynających działalność gospodarczą „W kierunku przedsiębiorczości” projekt socjalny Cel projektu: Przygotowanie osób do prowadzenia działalności gospodarczej. Udzielanie wsparcia nowym przedsiębiorcom poprzez doradztwo w zakresie prowadzenia firmy. Adresaci projektu: - osoby zainteresowane załoŜeniem działalności gospodarczej, w tym osoby korzystające ze wsparcia pomocy społecznej - osoby prowadzące działalność gospodarczą Realizatorzy projektu: - Agencja Rozwoju Lokalnego S.A. - Powiatowy Urząd Pracy - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Sposoby realizacji projektu: Projekt przewiduje samozatrudnienie w ramach rozpoczęcia działalności gospodarczej przez osoby zainteresowane, zgodnie z przedłoŜonymi przez nie projektami. 4) Indywidualne pomysły (projekty) na prowadzenie działalności gospodarczej będą kaŜdorazowo ocenianie przez wytypowanych pracowników ARL S.A. 5) Pozytywna ocena przedłoŜonego projektu będzie warunkiem zakwalifikowania danej osoby do uczestnictwa w cyklu szkoleń dotyczących prowadzenia firmy 6) Szkolenie będzie przygotowywało do zakładania i prowadzenia firmy. Zakres tematyczny szkoleń będzie obejmował zagadnienia finansowo – księgowe, kadrowe, prawne i marketingowe 7) Prowadzenie doradztwa w zakresie rozwiązywanie bieŜących problemów firmy dla osób rozpoczynających i prowadzących działalność gospodarczą 8) Udzielanie pomocy w zakresie pozyskiwania kapitału na rozpoczęcie lub rozwinięcie działalności firmy 9) W sytuacji gdy osoba korzystająca z pomocy społecznej wystąpi z inicjatywą prowadzenia działalności gospodarczej, a przedłoŜony przez nią projekt zostanie pozytywnie oceniony przez Agencję Rozwoju Lokalnego, wówczas istnieje moŜliwość ubiegania się o przyznanie zasiłku z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej na ekonomiczne usamodzielnienie. Zasiłek będzie przyznawany na warunkach określonych w ustawie o pomocy społecznej. Termin realizacji projektu: Od roku 2003 – na bieŜąco Źródła finansowania: - w ramach budŜetów realizatorów projektów Pomoc osobom rozpoczynających działalność gospodarczą „W kierunku przedsiębiorczości” projekt socjalny Cel projektu: Przygotowanie osób do prowadzenia działalności gospodarczej. Udzielanie wsparcia nowym przedsiębiorcom poprzez doradztwo w zakresie prowadzenia firmy. Adresaci projektu: - osoby zainteresowane załoŜeniem działalności gospodarczej, w tym osoby korzystające ze wsparcia pomocy społecznej - osoby prowadzące działalność gospodarczą Realizatorzy projektu: - Agencja Rozwoju Lokalnego S.A. - Powiatowy Urząd Pracy - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Sposoby realizacji projektu: Projekt przewiduje samozatrudnienie w ramach rozpoczęcia działalności gospodarczej przez osoby zainteresowane, zgodnie z przedłoŜonymi przez nie projektami. 10) Indywidualne pomysły (projekty) na prowadzenie działalności gospodarczej będą kaŜdorazowo ocenianie przez wytypowanych pracowników ARL S.A. 11) Pozytywna ocena przedłoŜonego projektu będzie warunkiem zakwalifikowania danej osoby do uczestnictwa w cyklu szkoleń dotyczących prowadzenia firmy 12) Szkolenie będzie przygotowywało do zakładania i prowadzenia firmy. Zakres tematyczny szkoleń będzie obejmował zagadnienia finansowo – księgowe, kadrowe, prawne i marketingowe 13) Prowadzenie doradztwa w zakresie rozwiązywanie bieŜących problemów firmy dla osób rozpoczynających i prowadzących działalność gospodarczą 14) Udzielanie pomocy w zakresie pozyskiwania kapitału na rozpoczęcie lub rozwinięcie działalności firmy 15) W sytuacji gdy osoba korzystająca z pomocy społecznej wystąpi z inicjatywą prowadzenia działalności gospodarczej, a przedłoŜony przez nią projekt zostanie pozytywnie oceniony przez Agencję Rozwoju Lokalnego, wówczas istnieje moŜliwość ubiegania się o przyznanie zasiłku z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej na ekonomiczne usamodzielnienie. Zasiłek będzie przyznawany na warunkach określonych w ustawie o pomocy społecznej. Termin realizacji projektu: Od roku 2003 – na bieŜąco Źródła finansowania: - w ramach budŜetów realizatorów projektów Aktywizacja bezrobotnych beneficjentów MOPS - umoŜliwienie podjęcia zatrudnienia przy pracach społecznie uŜytecznych prowadzonych przez miasto. projekt socjalny Cel projektu: UmoŜliwienie podjęcia zatrudnienia podopiecznym MOPS dotkniętym długotrwałym bezrobociem przy wykonywaniu prac społecznie uŜytecznych. Adresaci projektu: - poszukujący pracy beneficjenci pomocy społecznej – osoby znajdujące się w szczególnie trudnych sytuacjach Ŝyciowych, zwłaszcza długotrwale bezrobotni - osoby bezrobotne w tym osoby długotrwale bezrobotne zarejestrowane w PUP - osoby o niskich kwalifikacjach zawodowych mające trudności z podjęciem pracy Realizatorzy projektu: - Powiatowy Urząd Pracy - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Realizacja projektu: Zakłada się coroczne rozwaŜanie propozycji dotyczącej organizowania gminnych robót publicznych przez władze miasta. Podjęcie decyzji o organizowaniu robót publicznych uzaleŜnione będzie od potrzeb oraz moŜliwości finansowych gminy. Etapy realizacji projektu: 1) przyjęcie uchwały o pracach społecznie uŜytecznych 2) wyselekcjonowanie zakładów pracy (jednostek organizacyjnych gminy i powiatu oraz spółek, w których udziałowcem jest gmina) zgłaszających gotowość do realizacji zlecenia. 3) zawarcie umów pomiędzy zakładami pracy a kierownikiem Powiatowego Urzędu Pracy na prowadzenie robót publicznych 4) rekrutacja osób bezrobotnych kierowanych do gminnych robót publicznych - zabezpieczenie (rezerwacja) dla osób korzystających z pomocy społecznej 25% miejsc pracy, z ogólnej puli etatów utworzonych w związku z organizowaniem robót publicznych; (w przypadku beneficjetów pomocy społecznej proces rekrutacyjny prowadzony będzie przez Powiatowy Urząd Pracy przy współudziale Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej) Zakłada się, Ŝe: - refundacja kosztów zatrudnienia osób pracujących przy gminnych robotach publicznych wynosić będzie nie więcej niŜ kwota najniŜszego wynagrodzenia ogłaszanego przez ministra właściwego ds. pracy - refundacja kosztów wynagrodzenia następować będzie z dołu po przedłoŜeniu umów o pracę zawartych ze skierowanymi bezrobotnymi, listy płac za miesiąc podlegający refundacji oraz listy obecności zatrudnionych bezrobotnych - maksymalny czas trwania prac wykonywanych przez osoby bezrobotne wynosić będzie 6 miesięcy Termin realizacji projektu: Terminy wprowadzania w Ŝycie projektu zaleŜne będą od potrzeb oraz moŜliwości finansowych gminy. Potrzeby oraz moŜliwości realizacji projektu będą rozeznawane corocznie począwszy od 2003 roku. Źródła finansowania: - budŜet gminy Aktywizacja bezrobotnych beneficjentów MOPS - umoŜliwienie podjęcia zatrudnienia przy pracach społecznie uŜytecznych prowadzonych przez miasto. projekt socjalny Cel projektu: UmoŜliwienie podjęcia zatrudnienia podopiecznym MOPS dotkniętym długotrwałym bezrobociem przy wykonywaniu prac społecznie uŜytecznych. Adresaci projektu: - poszukujący pracy beneficjenci pomocy społecznej – osoby znajdujące się w szczególnie trudnych sytuacjach Ŝyciowych, zwłaszcza długotrwale bezrobotni - osoby bezrobotne w tym osoby długotrwale bezrobotne zarejestrowane w PUP - osoby o niskich kwalifikacjach zawodowych mające trudności z podjęciem pracy Realizatorzy projektu: - Powiatowy Urząd Pracy - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Realizacja projektu: Zakłada się coroczne rozwaŜanie propozycji dotyczącej organizowania gminnych robót publicznych przez władze miasta. Podjęcie decyzji o organizowaniu robót publicznych uzaleŜnione będzie od potrzeb oraz moŜliwości finansowych gminy. Etapy realizacji projektu: 5) przyjęcie uchwały o pracach społecznie uŜytecznych 6) wyselekcjonowanie zakładów pracy (jednostek organizacyjnych gminy i powiatu oraz spółek, w których udziałowcem jest gmina) zgłaszających gotowość do realizacji zlecenia. 7) zawarcie umów pomiędzy zakładami pracy a kierownikiem Powiatowego Urzędu Pracy na prowadzenie robót publicznych 8) rekrutacja osób bezrobotnych kierowanych do gminnych robót publicznych - zabezpieczenie (rezerwacja) dla osób korzystających z pomocy społecznej 25% miejsc pracy, z ogólnej puli etatów utworzonych w związku z organizowaniem robót publicznych; (w przypadku beneficjentów pomocy społecznej proces rekrutacyjny prowadzony będzie przez Powiatowy Urząd Pracy przy współudziale Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej) Zakłada się, Ŝe: - refundacja kosztów zatrudnienia osób pracujących przy gminnych robotach publicznych wynosić będzie nie więcej niŜ kwota najniŜszego wynagrodzenia ogłaszanego przez ministra właściwego ds. pracy - refundacja kosztów wynagrodzenia następować będzie z dołu po przedłoŜeniu umów o pracę zawartych ze skierowanymi bezrobotnymi, listy płac za miesiąc podlegający refundacji oraz listy obecności zatrudnionych bezrobotnych - maksymalny czas trwania prac wykonywanych przez osoby bezrobotne wynosić będzie 6 miesięcy Termin realizacji projektu: Terminy wprowadzania w Ŝycie projektu zaleŜne będą od potrzeb oraz moŜliwości finansowych gminy. Potrzeby oraz moŜliwości realizacji projektu będą rozeznawane corocznie począwszy od 2003 roku. Źródła finansowania: - budŜet gminy Aktywizacja osób bezrobotnych w środowisku zamieszkania „Puls dzielnicy” projekt socjalny Cel projektu: Redukowanie negatywnych następstw psychologicznych powstałych w wyniku długotrwałego bezrobocia. Aktywizowanie społeczności lokalnych na rzecz zwiększenia samodzielności oraz wzmacnia więzi w środowisku zamieszkania. Inicjowanie samopomocy. Adresaci projektu: Mieszkańcy osiedli, w tym beneficjenci pomocy społecznej, osoby bezrobotne, zagroŜone marginalizacją społeczną Realizatorzy projektu: - mieszkańcy poszczególnych osiedli miasta - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej - Powiatowy Urząd Pracy - MłodzieŜowe Biuro Pracy – OHP - Agencja Rozwoju Lokalnego S.A. Sposoby realizacji projektu: ZałoŜenia projektu będą realizowane w ramach Centrum Aktywności Lokalnej, w poszczególnych częściach miasta 1) utworzenie mini klubów pracy (funkcjonujących na poziomie osiedli mieszkaniowych) - prowadzenie mini warsztatów pozwalających na zwiększenie umiejętności w zakresie poszukiwania pracy i radzenia sobie w sytuacjach trudnych (nauka sporządzania dokumentów aplikacyjnych, nawiązywania kontaktów i prowadzenia rozmów z pracodawcami, poznawanie sposobów redukowania stresu związanego z bezrobociem i poszukiwaniem pracy, konstruktywne rozwiązywanie konfliktów) - propagowanie idei ciągłego kształcenia poprzez zwiększenie dostępności informacji o moŜliwościach kształcenia i nabywania nowych umiejętności zawodowych przez osoby dorosłe – opracowanie materiałów informacyjnych o szkołach i kursach dla osób dorosłych (informator dotyczył będzie moŜliwości kształcenia na terenie województwa śląskiego) 2) Wzmacnianie poczucia przynaleŜności do miejsca zamieszkania – budowanie lokalnej sieci wsparcia poprzez: - zachęcanie do aktywnego uczestniczenia w Ŝyciu osiedla (podejmowanie działań m.in. na rzecz poprawy bezpieczeństwa w środowisku zamieszkania, estetyki otoczenia) - rozwijanie samopomocy sąsiedzkiej Termin realizacji projektu: Od roku 2003 – na bieŜąco Źródła finansowania: - w ramach budŜetów realizatorów projektów Centrum Integracji Społecznej (CIS) projekt socjalny Cel projektu: Stworzenie warunków umoŜliwiających adaptację osobom dotkniętym lub zagroŜonym wykluczeniem społecznym do samodzielnego funkcjonowania w środowisku zawodowym i społecznym – utworzenie Centrum Integracji Społecznej (CIS) Adresaci projektu: 1. osoby bezrobotne, w szczególności długotrwale bezrobotne 2. osoby zagroŜone lub dotknięte wykluczeniem społecznym 3. osoby bezdomne realizujące indywidualny program wychodzenia z bezdomności 4. osoby uzaleŜnione od alkoholu i innych środków psychoaktywnych, będące w trakcie leczenia odwykowego 5. osoby z zaburzeniami psychicznymi 6. osoby opuszczające zakłady karne i mające trudności w integracji ze środowiskiem 7. uchodźcy realizujący indywidualny program integracji Podmiot odpowiedzialny za realizację projektu: Wytypowanie podmiotu odpowiedzialnego za realizacje projektu. Centrum moŜe być tworzone przez gminę, Ochotnicze Hufce Pracy lub organizacje pozarządowe. Do utworzenia Centrum wymagana jest zgoda marszałka województwa. Realizacja projektu: 1) Wytypowanie podmiotu do realizacji zadań związanych z utworzeniem Centrum Integracji Społecznej 2) Opracowanie programu dotyczącego readaptacji zawodowej i społecznej, ( w tym przewidywanej liczy uczestników Centrum, zasad rekrutacji oraz sposobu organizowania zajęć) dla osób zagroŜonych bądź dotkniętych wykluczeniem społecznym, tj. osób długotrwale bezrobotnych, bezdomnych – realizujących indywidualny program wychodzenia z bezdomności, uzaleŜnionych – w trakcie leczenia, opuszczających zakłady penitencjarne 3) Określenie profilu działalności produkcyjnej, usługowej lub handlowej jednostki 4) Wystąpienie z wnioskiem do marszałka województwa śląskiego o utworzenie Centrum Integracji Społecznej, jako jednostki wyodrębnionej organizacyjnie i finansowo realizującej program readaptacji zawodowej i społecznej 5) Utworzenie jednostki o nazwie Centrum Integracji Społecznej Czas realizacji projektu: Po wejściu w Ŝycie ustawy o zatrudnieniu socjalnym. Przewidywany termin rozpoczęcia realizacji projektu: rok 2004. Zasady finansowania projektu: - zasoby pochodzące ze zbiórek, darowizn oraz innych źródeł - dochody własne samorządu wojewódzkiego przeznaczone na realizację wojewódzkiego programu profilaktyki i rozwiązywania problemu uzaleŜnień oraz przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu - dochody własne samorządu gminnego, przeznaczone na realizację gminnego programu profilaktyki i rozwiązywania przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu - środki Funduszu Pracy problemów alkoholowych oraz - dochody uzyskiwane przez Centrum w ramach prowadzonej działalności (produkcyjnej, handlowej lub usługowej) - inne źródła określone w przepisach ustawy o zatrudnieniu socjalnym Utworzenie Centrum zwiększy szansę na aktywizację zawodową i społeczną osób znajdujących się w trudnych sytuacjach Ŝyciowych oraz uzaleŜnionych od pomocy socjalnej państwa. Utworzenie w ramach CIS warsztatów zawodowych o profilu remontowo – budowlanym podprojekt Cel: Nauka zawodu poprzez doskonalenie umiejętności praktycznych w zakresie wykonywania prac remontowych (m.in. malowania, tapetowania, kafelkowania, wykonywania drobnych usług budowlanych). Zwiększenie szans uczestników warsztatów na podjęcie pracy zarobkowej. Sposób realizacji: Planuje się uruchomienie warsztatów jako integralnej części CIS. Warsztaty będą prowadzone przez instruktorów uprawnionych do organizowania szkoleń zawodowych. Warunkiem koniecznym do utworzenia warsztatów jest przygotowanie odpowiedniego zaplecza technicznego. Zakłada się, Ŝe jednym z elementów praktyki zawodowej będzie wykonywanie prac remontowych w jednostkach wchodzących w skład systemu pomocy społecznej ( w tym w domach dziecka, ośrodkach oferujących schronienie). Uczestnicy warsztatów będą oferowali równieŜ swoje usługi niektórym osobom korzystającym ze wsparcia MOPS, w szczególności: osobom starszym i samotnym, niepełnosprawnym, matkom samotnie wychowującym dzieci, wychowankom opuszczającym placówki opiekuńczo – wychowawcze rozpoczynającym samodzielne Ŝycie. Usługi świadczone będą nieodpłatnie. Osoby na rzecz których wykonywane będą prace remontowe, będą mogły ubiegać się o przyznanie zasiłku celowego na zakup materiałów niezbędnych do wykonywania tych prac. Planuje się prowadzenie zajęć w małych grupach. Okres szkolenia nie powinien być krótszy niŜ 6 miesięcy. Termin realizacji: Po uruchomieniu Centrum Integracji Społecznej Źródła finansowania: Zgodnie z ustawą o zatrudnieniu socjalnym SKOORDYNOWANY PROGRAM DZIAŁAŃ NA RZECZ OSÓB STARSZYCH I NIEPEŁNOSPRAWNYCH „Podajmy sobie ręce. Obok jest człowiek” Jednym z podstawowych zadań pomocy społecznej jest pomoc osobom i rodzinom we wzmocnieniu i odzyskaniu zdolności do prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie. Realizując powyŜsze zadanie w oparciu o opracowaną diagnozę problemów społecznych w mieście Sosnowcu opracowano program aktywizacji społeczności lokalnych na rzecz osób starszych i niepełnosprawnych składający się z trzech programów problemowych: 1. Program na rzecz poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych - „Podajmy sobie ręce. Razem pokonamy bariery.” 2. Program na rzecz poprawy sytuacji osób starszych - „Obok jest człowiek. Spraw by nie był sam.” 3. Program integracji osób starszych i niepełnosprawnych ze społecznością lokalną „Jesteśmy wśród Was. Bądźcie z nami.” - PROGRAM NA RZECZ POPRAWY SYTUACJI OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH „Podajmy sobie ręce. Razem pokonamy bariery.” Cel główny programu Aktywizacja osób niepełnosprawnych i ich rodzin w celu wzmocnienia i odzyskania zdolności do prawidłowego funkcjonowania w społeczeństwie. Adresaci programu Osoby niepełnosprawne (samotne i w rodzinach), społeczność lokalna, instytucje państwowe i niepaństwowe, organizacje społeczne, kościelne i inne podmioty. Cele szczegółowe 1. Próby określenia rozmiarów niepełnosprawności oraz podejmowanie takich działań by jej zapobiegać. 2. Stworzenie osobom niepełnosprawnym optymalnych warunków do prawidłowego funkcjonowania w środowisku. 3. Motywowanie społeczności lokalnej do podejmowania działań na rzecz osób niepełnosprawnych. Cele będą osiągane poprzez realizację konkretnych zadań : Ad.1.Diagnozowanie przyczyn niepełnosprawności oraz podejmowanie takich działań by jej zapobiegać. - utworzenie bazy danych o osobach niepełnosprawnych w mieście, - podejmowanie działań na rzecz poprawy środowiska naturalnego i promowanie zdrowego stylu Ŝycia, (organizowanie róŜnego typu akcji, promocja zdrowia, ścieŜki zdrowia, rowerowe itp.) - zwiększenie bezpieczeństwa na drogach, (program bezpieczeństwa w mieście, na drogach) - objęcie szczególną opieką kobiet w ciąŜy, niemowlęta i dzieci. (profilaktyka, badania prenatalne). Oczekiwane efekty działań - wytworzenie w społeczności nawyku zdrowego Ŝycia i wypoczynku, - zwiększenie bezpieczeństwa w mieście, - powiększenie bazy rehabilitacyjnej oraz zwiększenie dostępności do usług rehabilitacyjnych w placówkach słuŜby zdrowia, Ad.2.Stworzenie osobom niepełnosprawnym optymalnych warunków do prawidłowego funkcjonowania w środowisku. - wspieranie osób niepełnosprawnych w osiąganiu niezaleŜności (grupy wsparcia, poradnictwo), - wspieranie rodzin z osobą niepełnosprawną (grupy wsparcia dla rodzin z osobami niepełnosprawnymi), - tworzenie warunków do róŜnych form edukacji i rozwoju (tworzenie integracyjnych grup przedszkolnych, szkół podstawowych, średnich, wyŜszych), - stwarzanie warunków do zatrudniania osób niepełnosprawnych (tworzenie miejsc pracy dla osób niepełnosprawnych, ZPCh), - dostosowywanie warunków mieszkaniowych do potrzeb i moŜliwości osób niepełnosprawnych (system zamiany mieszkań, mieszkania chronione), - zwiększenie dostępności do szeroko rozumianej rehabilitacji fizycznej, psychicznej, zawodowej czy społecznej, Oczekiwane efekty działań - dostosowanie placówek kulturalnych, oświatowych do potrzeb osób niepełnosprawnych, - aktywne działania grup wsparcia, - powstanie mieszkań dostosowanych do potrzeb osób niepełnosprawnych, - działalność poradnictwa dla bezrobotnych osób niepełnosprawnych, wskazujące pracodawcom korzyści wynikające z ich zatrudniania. Ad.3.Motywowanie społeczności lokalnej do podejmowania działań na rzecz osób niepełnosprawnych. - koordynowanie działań wszelkich organizacji działających na rzecz osób niepełnosprawnych (zorganizowanie centrum informacyjnego, wydawanie poradników), - propagowanie pozytywnych zachowań wobec osób niepełnosprawnych sprzyjających wzajemnej integracji (integracyjne festyny, imprezy sportowe, pokazanie twórczości ) - udostępnienie instytucji publicznych dla osób niepełnosprawnych (likwidacja barier, przeszkolony, kompetentny personel). Oczekiwane efekty działań - wytworzenie się więzi osób niepełnosprawnych ze środowiskiem lokalnym, wzmacniające poczucie bezpieczeństwa i wzajemną integrację, - powstanie klubu wolontariusza Realizatorzy programu - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, - Samorząd Lokalny, - instytucje państwowe i niepaństwowe, - organizacje społeczne, kościelne i inni partnerzy. Termin realizacji programu Program przewidziany jest do realizacji w latach 2003 – 2010 jako uzupełnienie programu CAL, poprzez realizację programów i projektów socjalnych ukierunkowanych na konkretny problem. Źródła finansowania BudŜet Miasta, środki PFRON, realizatorzy poszczególnych projektów, sponsorzy, osoby zainteresowane posiadające własne dochody. Harmonogram działań Działania Cel strategiczny 1. Próba Działania szczegółowe Rezultaty zebrani wytwor utworzenie bazy danych o osobach e danych o zenie w określenia osobach społeczności niepełnosprawnych, rozmiarów niepełnonawyku sprawnych zdrowego podejmowanie niepełnospradziałań na rzecz organiz Ŝycia i wności oraz owawypoczynku poprawy środowiska naturalnego nie festynów zwięks podejmowanie i promowanie promujących zenie działań by jej zdrowego stylu Ŝycia zdrowy bezpieczeńwypoczynek stwa w zapobiegać zwiększenie organiz mieście bezpieczeństwa na acja ścieŜek powięk zdrowia szenie bazy drogach, promo rehabilitacyjobjęcie wanie nej oraz szczególną opieką programu zwiększenie bezpiecznego dostępności kobietę w ciąŜy, miasta do usług niemowlęta upowsz rehabilitacyji dzieci. ech-nienie nych w badań placówkach prenatalnych słuŜby wczesn zdrowia e wykrywanie i zapobieganie - Realizatorzy MOPS, Wydział Zdrowia, Wydział Edukacji, Policja, Samorząd Lokalny wad rozwojowych u dzieci 2. Stworzenie - osobom niepełnosprawnym - optymalnych warunków do prawidłowego funkcjonowania w środowisku - - - wspieranie osób organiz niepełnosprawnych owaw osiąganiu nie grup niezaleŜności, wsparcia dla osób wspieranie niepełnosprarodzin z osobą wnych niepełnosprawną, organiz owa-nie grup stworzenie wsparcia dla warunków do rodzin z róŜnych form osobami edukacji i rozwoju, niepełnosprawnymi stwarzanie utworz warunków do enie zatrudniania osób specjalistyczniepełnosprawnych, nego systemu poradnictwa dostosowanie tworze warunków nie miejsc mieszkaniowych do pracy dla potrzeb osób osób niepełnosprawnych, niepełnosprawnych zwiększenie tworze dostępności do nie grup i klas szeroko rozumianej integracyjrehabilitacji nych z odpowiednimi dostos owa-nie placówek kulturalnych, oświatowych do potrzeb osób niepełnospra wnych aktywn e działania grup wsparcia powsta nie mieszkań dostosowanych do potrzeb osób niepełnospra wnych działaln ość poradnictwa dla bezrobotnych osób niepełnosprawnych, wskazujące pracodawcom korzyści wynikające - MOPS, Ośrodki Wsparcia, PUP, Wydział Edukacji, Wydział Lokalowy, Spółdzielnie mieszkaniow, Organizacje lokane, programami nauczania opraco wanie programu zamiany mieszkań i dostosowanie ich do potrzeb osób niepełnosprawnych utworz enie mieszkań chronionych 3. Motywowanie - powsta -wytworzenie nie forum się więzi osób społeczności organizacji niepełnospra lokalnej do wnych ze lokalnych środowiskiem wydaw podejmowania anie lokalnym, działań na wzmacniająinformatorów ce poczucie i poradników rzecz osób organiz bezpieczeńniepełnospraw owa-nie stwa i wzajemną integracyjnych integrację nych imprez, festynów, propagowanie zawodów - powstanie pozytywnych klubu sportowych zachowań wobec szkolen wolontariuosób sza ie osób niepełnosprawnych pracujących sprzyjających w róŜnych wzajemnej integracji, instytucjach do pracy z osobami udostępnienie instytucji publicznych niepełnospradla osób wnymi niepełnosprawnych, - koordynowanie działań wszelkich organizacji działających na rzecz osób niepełnosprawnych; z ich zatrudniania pozyskanie wolontariatu - MOPS, Ośrodki Wsparcia, Władze Miasta, organizacje działające na rzecz osób niepełnospraw -nych PROGRAM NA RZECZ POPRAWY SYTUACJI OSÓB STARSZYCH „Obok jest człowiek. Spraw by nie był sam.” Główny cel programu Zmniejszenie problemu marginalizacji ludzi starszych, poprawa jakości ich Ŝycia oraz rozwój aktywności seniorów. Adresaci programu Ludzie starsi i ich rodziny, społeczność lokalna, instytucje państwowe i niepaństwowe, organizacje społeczne, kościelne i inne podmioty. Cele szczegółowe 1. Jak najdłuŜsze utrzymanie osoby starszej w jej własnym środowisku przy zachowaniu optymalnych warunków egzystencji. 2. Zapewnienie osobom starszym odpowiednich usług socjalnych. 3. Pobudzenie aktywności społeczności lokalnych do podejmowania działań na rzecz poprawy Ŝycia seniorów. Ad.1. Jak najdłuŜsze utrzymanie osoby starszej w jej własnym środowisku: - działania aktywizujące seniorów do realizowania własnych potrzeb (wydawnictwa informacyjne, dostęp do róŜnego typu placówek prowadzących działalność ukierunkowaną na seniorów), - rozwijanie edukacji osób starszych (uniwersytet III wieku), - dostosowanie warunków mieszkaniowych do potrzeb i moŜliwości ekonomicznych seniorów (zamiany góra-dół, większe-mniejsze), - zacieśnienie współpracy lekarza rodzinnego, pielęgniarki środowiskowej, pracownika socjalnego (wspólne działania i plany pomocy dostosowane do indywidualnych potrzeb seniora) - edukacja rodziny i uwraŜliwienie jej na potrzeby i oczekiwania osoby starszej. Oczekiwane efekty działań - aktywna działalność grup wsparcia, - działalność Uniwersytetu III Wieku, - powstanie systemu mieszkań odpowiednich do potrzeb seniorów, - współpraca środowiskowa na rzecz osób starszych. Ad.2. Zapewnienie osobom starszym niezbędnych usług socjalnych: - rozwój środowiskowych placówek dziennego pobytu będących ośrodkami wsparcia seniorów (dzienne domy pobytu, osiedlowe kluby seniora), - rozwój działalności usługowej na rzecz osób starszych (róŜnego typu usługi opiekuńcze), - adaptacja mieszkań i dostosowywanie ich do potrzeb osób starszych (mieszkania chronione, rodzinne domy opieki), - dostosowanie placówek stałego pobytu do przejęcia opieki nad osobami przewlekle somatycznie chorymi (oddział geriatryczny-czasowego pobytu, hospicjum, miejsca w domu pomocy społecznej) Oczekiwane efekty działań - zmniejszenie poczucia osamotnienia poprzez zapełnienie czasu wolnego oraz nawiązanie pozytywnych kontaktów ze środowiskiem lokalnym, - rozwinięta sieć usług opiekuńczych, - rozwój placówek stacjonarnych ukierunkowanych na człowieka starszego Ad.3. Pobudzenie aktywności społeczności lokalnych do podejmowania działań na rzecz poprawy Ŝycia seniorów : - koordynowanie działań wszelkich organizacji lokalnych działających na rzecz ludzi starszych (stworzenie centrum informacyjnego), - promowanie pozytywnych zachowań wobec starości zwłaszcza wśród młodzieŜy (imprezy integracyjne, szkolenia), - pobudzanie aktywności osób, które w najbliŜszym otoczeniu, rodzinie nie stykają się z problemem starości do podejmowania działań na rzecz tej grupy osób (grupy pomocowe, opracowanie programu pomocy sąsiadowi), - pozyskanie wolontariatu (akcje propagandowe wśród młodzieŜy szkół średnich). Oczekiwane efekty działań - zrzeszenie się organizacji lokalnych i dąŜenie do jednego celu, - integracja osób starszych ze środowiskiem lokalnym, - działanie wolontariatu. Realizatorzy programu Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Samorząd Lokalny, instytucje państwowe i niepaństwowe, organizacje społeczne, kościelne i inni partnerzy. Termin realizacji programu Program przewidziany jest do realizacji w latach 2003 – 2010, jako uzupełnienie programu CAL, poprzez realizację programów i projektów socjalnych ukierunkowanych na konkretny problem. Źródła finansowania BudŜet Miasta, środki PFRON, realizatorzy poszczególnych projektów, sponsorzy, osoby zainteresowane posiadające własne dochody Harmonogram działań Działania Cel strategiczny 1. Jak Działania szczegółowe Rezultaty działania organiz aktyw aktywizujące seniorów owa-nie grup na najdłuŜsze do realizowania wsparcia działalność utrzymanie grup własnych potrzeb, przez osoby wsparcia, starsze, osoby starszej edukacja osób udostę działa w jej własnym starszych, pnie-nie lność róŜnego typu Uniwersytet środowisku aktywizacja osób placówek u III Wieku starszych do w tym powst - Realizatorzy MOPS, Ośrodki Wsparcia, Wydział Edukacji, WyŜsze Uczelnie, Wydział Lokalowy Władze przy organizowania grup samopomocowych, zachowaniu optymalnych - warunków egzystencji - 2. Zapewnienie - osobom starszym niezbędnych - usług socjalnych - - kulturalnych anie Miasta na seniorów systemu i ich potrzeby mieszkań dostosowanie utworz odpowiedwarunków enie filii nich do mieszkaniowych do Uniwersytetu potrzeb potrzeb osób III Wieku seniorów starszych, opraco współ wanie praca zacieśnienie programu środowiskowspółpracy lekarza zamiany wa na rzecz rodzinnego, mieszkań osób pielęgniarki opraco starszych środowiskowej i wanie pracownika socjalnego programu współpracy lekarza, pielęgniarki i pracownika socjalnego w celu zapewnienia osobie starszej optymalnych warunków egzystencj grupy wsparcia dla rodzin opiekujących się osobami starszymi rozwój organiz zmni MOPS, owa-nie środowiskowych ejsze-nie Ośrodki placówek dziennego dziennych poczucia Wsparcia, pobytu, domów osmotnienia Władze pobytu, poprzez Miasta, rozwój działalności organiz zapełnienie organizacje usługowej, owa-nie czasu pozarządowe, osiedlowych kościelne wolnego klubów oraz seniora, adaptacja nawiązanie organiz pozytywmieszkań i dostosowanie ich do owa-nie usług nych potrzeb osób opiekuńkontaktów czych, starszych, ze utworz środowisdostosowanie enie kiem placówek stałego mieszkań lokalnym, pobytu do przejęcia chronionych rozwi opieki nad osobami utworz nięta sieć przewlekle, enie usług rodzinnych somatycznie chorymi opiekuńdomów opieki czych, utworz enie miejsc czasowego całodobowego pobytu jako oddziału geriatrycznego utworz enie stacjonarnego hospicjum utworz enie miejsc dla osób przewlekle , somatycznie chorych w domach pomocy społecznej koordynowanie powsta działań wszelkich nie forum organizacji lokalnych organizacji działających na rzecz lokalnych, osób starszych, wydaw anie propagowanie informatorów pozytywnych nakierowazachowań wobec nych na starości, potrzeby ludzi starszych, pobudzanie organiz aktywności osób, które owaw najbliŜszym nie imprez otoczeniu, rodzinie nie integracyjstykają się z nych, problemem starości do organiz podejmowania działań owana rzecz tej grupy nie grup osób, pomocowych opraco pozyskanie wanie wolontariatu programu pomocy sąsiadowi, szerze nie idei wolontariatu - 3. Pobudzanie - aktywności społeczności lokalnych do podejmowania działań na rzecz poprawy Ŝycia - seniorów - - rozw ój placówek stacjonarnych ukierunkowanych na człowieka starszego, zrzes zenie się organizacji lokalnych i dąŜenie do jednego celu, integr acja osób starszych ze środowiskiem lokalnym, działa nie wolontariatu - MOPS, Ośrodki Wsparcia, Władze Miasta, organizacje społeczne, społeczności lokalne PROGRAM INTEGRACJI OSÓB STARSZYCH I NIEPEŁNOSPRAWNYCH ZE SPOŁECZNOŚCIĄ LOKALNĄ „Jesteśmy wśród Was. Bądźcie z nami.” Cel główny programu Integracja środowisk objętych systemem wsparcia ze społecznością lokalną oraz przełamywanie barier w stosunku do osób korzystających z róŜnych form pomocy społecznej. Adresaci Program skierowany jest do: - osób starszych i niepełnosprawnych, korzystających z domów pomocy społecznej i ośrodków wsparcia oraz ich rodzin, - dzieci i młodzieŜy szkolnej, - mieszkańców miasta Cele szczegółowe programu 1. Inicjowanie działalności profilaktycznej i samopomocowej. 2. Zmiana wizerunku osób starszych i niepełnosprawnych. Ad.1.Inicjowanie działalności profilaktycznej i samopomocowej: propagowanie pozytywnych zachowań wobec osób korzystających z pomocy - {organizowanie szeregu imprez ogólnodostępnych w środowisku lokalnym (pikniki-festyny, wystawy, imprezy rekreacyjne)}, - imprezy okolicznościowe (Dzień Babci, Dzień Dziecka, Mikołaj, spotkania świetlicowe, Dzień Godności Osoby Niepełnosprawnej) pozyskanie wolontariatu do działań pomocowych, szerzenie idei wolontariatu wśród młodzieŜy - i osób dorosłych. Oczekiwane efekty działań - zmniejszenie poczucia osamotnienia i integracja osób starszych niepełnosprawnych ze środowiskiem lokalnym, - wzajemne poznanie i współpraca pomiędzy ośrodkami wsparcia, - powstanie aktywnie działającego wolontariatu, - rozwój pomocy sąsiedzkiej, i - Ad.2 uwraŜliwienie na potrzeby osób słabszych. Zmiana wizerunku osób korzystających z róŜnych form pomocy : informowanie mieszkańców miasta o moŜliwościach uzyskania pomocy - (opracowywanie i wydawanie informatora, ulotek problemowych, promowanie i reklamowanie ośrodków wsparcia) prezentacja działalności placówek wsparcia wchodzących w system pomocy społecznej - (prezentacja twórczości na terenie miasta, organizacja wystaw i aukcji prac, występy artystyczne uczestników placówek) Oczekiwane efekty działań - zmiana zachowań i odczuć społeczności wobec osób korzystających - zwiększenie poczucia godności wśród osób korzystających z pomocy. z pomocy, Realizatorzy programu Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Ośrodki Wsparcia, Samorząd Lokalny, instytucje państwowe i niepaństwowe, organizacje społeczne, kościelne i inni partnerzy. Termin realizacji programu Program przewidziany jest do realizacji w latach 2003 – 2010, jako uzupełnienie programu CAL, poprzez realizację programów i projektów socjalnych ukierunkowanych na konkretny problem. Źródła finansowania BudŜet Miasta, środki PFRON, realizatorzy poszczególnych projektów, sponsorzy, osoby zainteresowane posiadające własne dochody. Harmonogram działań Działania Cel strategiczny 1. Inicjowanie Działania szczegółowe Rezultaty propagowanie organiz zmni pozytywnych owa-nie ejsze-nie działalności zachowań wobec osób imprez poczucia profilaktycznej i korzystających ogólnodostęp osamotniez pomocy, -nych w nia samopomocowej środowisku i integracja pozyskanie lokalnym osób wolontariatu do działań (pikniki, starszych pomocowych festyny, i niepełnowystawy, sprawnych imprezy ze rekreacyjne) środowisorganiz kiem owa-nie lokalnym imprez wzaje okolicznościmne wych (dzień poznanie i babci, współpraca dziadka, pomiędzy dzień ośrodkami dziecka, wsparcia mikołaj, dzień powst godności anie osoby aktywnie niepełnospra- działającewnej, go spotkania wolontariatu świetlicowe szerze nie idei wolontariatu wśród młodzieŜy i osób dorosłych - Realizatorzy MOPS, Ośrodki Wsparcia, Organizacje społeczne i kościelne, Władze Miasta 2. Zmiana wizerunku osób korzystających z róŜnych form pomocy opraco zmia wanie na i wydawanie zachowań informatora, społecznośwydaw ci wobec prezentacja anie ulotek osób działalności placówek problemokorzystająwsparcia wchodzących wych, cych z w system pomocy promo pomocy, społecznej wanie zwięk i reklamowaszenie nie ośrodków poczucia wsparcia godności prezent wśród osób acja korzystajątwórczości cych z uczestników pomocy ośrodków wsparcia - informowanie mieszkańców miasta o moŜliwościach uzyskania pomocy, - organiz acja wystaw i aukcji prac występ y artystyczne uczestników placówek - MOPS, Ośrodki Wsparcia, Organizacje społeczne i kościelne, inni partnerzy Sosnowieckie forum osób i środowisk działających na rzecz osób niepełnosprawnych projekt socjalny Cel projektu Koordynacja instytucji i organizacji pozarządowych z terenu miasta wokół problemu szeroko pojętej niepełnosprawności. Wybór społecznego rzecznika interesów środowisk osób niepełnosprawnych. Stworzenie platformy do wymiany poglądów i doświadczeń w pracy z osoba niepełnosprawną. Adresaci Instytucje i organizacje zajmujące się problemami niepełnosprawności. Uzasadnienie i sposób realizacji projektu Projekt „Sosnowieckie forum osób i środowisk działających na rzecz osób niepełnosprawnych” to rodzaj cyklicznych spotkań oraz konferencji (raz na dwa lata) z udziałem społeczników z grona osób niepełnosprawnych oraz przedstawicieli instytucji samorządowych i organizacji społecznych zajmujących się problematyką ludzi niepełnosprawnych. Forum powstanie na zasadach dobrowolnego uczestnictwa wszystkich instytucji i organizacji. Powołanie forum poprzedzi kampania informacyjno – organizacyjna w wyniku, której zostaną wyłonieni uczestnicy forum. Udział w forum poprzedzi deklaracja współdziałania wszystkich podmiotów wyraŜających akces przystąpienia. Uczestnicy forum określają zasady działania, harmonogram spotkań i scenariusz konferencji oraz ustalają regulamin wyboru społecznego rzecznika osób niepełnosprawnych. Rezultaty projektu Skoordynowanie działań oraz określenie kierunków rozwiązywania problemów osób niepełnosprawnych. Realizatorzy Urząd Miasta – Pełnomocnik ds. osób niepełnosprawnych, Powiatowy Zespół ds. orzekania o niepełnosprawności, MOPS, Zarządy Stowarzyszeń działających na rzecz osób niepełnosprawnych. Termin realizacji maj 2003 rok Koszty i źródła finansowania Koszty wyłącznie związane z organizacją konferencji, środki PFRON, sponsorzy. Utworzenie osiedlowych „mini” klubów seniora „ Klub aktywnego seniora„ projekt socjalny Cel – istota projektu Kluby seniora organizowane w najbliŜszym otoczeniu osoby starszej zapewniają osobie konieczne wsparcie psychiczne, zapełniają czas wolny, angaŜują seniorów w Ŝycie społeczności lokalnej. Celem ich funkcjonowaia jest poprawa kondycji psychofizycznej i aktywizacja seniorów. Adresaci Osoby starsze, samotne bądź mieszkające samotnie Sposób realizacji Spotkania klubowe przynajmniej 2 razy w tygodniu, na zasadach dobrowolności osób korzystających. Zapewnienie pomocy psychologicznej, elementów terapii zajęciowej i rehabilitacji oraz rozrywki. Rozpropagowanie Klubów Seniora odbywać się powinno przez pracowników socjalnych, kościół, pielęgniarki środowiskowe. Rezultaty projektu Zmniejszenie poczucia osamotnienia osoby starszej, wzrost poczucia własnej wartości i uaktywnienie osób starszych. Realizatorzy projektu Dzienne domy pobytu, domy pomocy społecznej, organizacje społeczne i kościelne, wolontariusze. Termin realizacji Od 2003 roku Koszty realizacji i źródła finansowania Adaptacja i wyposaŜenie pomieszczeń, czynsz, media. Finansowane przez realizatorów projektu, składki osób uczestniczących, aukcje prac. ½ etatu instruktora terapii zajęciowej (ok.760 zł x 12 m-cy = 9 120 zł rocznie) Utworzenie grupy integracyjnej dla młodzieŜy „ BliŜej siebie „ projekt socjalny Cel – istota projektu Integracja młodzieŜy niepełnosprawnej fizycznie z młodzieŜą nie mającą problemów zdrowotnych. Nauka tolerancji i wzajemnej akceptacji. Adresaci MłodzieŜ szkół gimnazjalnych i średnich Sposób realizacji Grupa integracyjna spotykać się ma przynajmniej 2 razy w tygodniu w godzinach popołudniowych. MłodzieŜ spotykać się powinna na zasadach dobrowolności. Rozpropagowanie grupy odbywać się powinno poprzez pedagogów szkolnych, pracowników socjalnych, organizacje społeczne. Rezultaty projektu PrzybliŜenie potrzeb oraz zwiększenie wiedzy o osobach niepełnosprawnych. Nawiązanie wspólnych przyjaźni. Realizatorzy projektu Ośrodki wsparcia, organizacje społeczne, kościelne Termin realizacji - od 2003 roku Koszty realizacji ZaleŜne od lokalizacji. W skład kosztów wchodzą: adaptacja pomieszczeń, media, płace wychowawców czy pedagogów, materiały do terapii. Źródła finansowania BudŜet miasta, PFRON (adaptacja), realizator programu (pozostałe koszty) ½ etatu pedagoga ( 760 zł x 12 m-cy = 9 120 zł rocznie ) . Utworzenie mieszkań wspólnotowych dla osób niepełnosprawnych oczekujących na umieszczenie w domu pomocy społecznej lub wymagających usamodzielnienia. „Mieszkanie” projekt socjalny Cel – istota projektu Mieszkania chronione pozwalają na zapewnienie prawidłowego funkcjonowania osobom niepełnosprawnym, które z uwagi na powaŜne dysfunkcje fizyczne czy psychiczne nie mogą przebywać samodzielnie we własnym mieszkaniu, do czasu umieszczenia ich w stacjonarnym domu pomocy społecznej lub usamodzielnienia, a z uwagi na stan zdrowia wymagają opieki osób drugich. Adresaci Osoby niepełnosprawne – oczekujące na umieszczenie w DPS Sposób realizacji Mieszkanie chronione ma być mieszkaniem rotacyjnym, przeznaczonym dla 3-5 osób niepełnosprawnych, których stan zdrowia wymaga całodobowej opieki osób drugich. Kierowanie do mieszkania chronionego odbywa się na podstawie wywiadu środowiskowego i wydania decyzji administracyjnej, na czas oczekiwania na umieszczenie w DPS lub usamodzielnienia. Rezultaty projektu Zmniejszenie kosztów usług opiekuńczych, przy jednoczesnym zapewnieniu niezbędnej opieki osobom niepełnosprawnym do czasu ich umieszczenia lub usamodzielnienia Termin realizacji - od 2004-2005 roku Koszty realizacji ZaleŜne będą od wielkości i stanu technicznego mieszkań. NaleŜy je podzielić na: koszty remontu i adaptacji, czynsz, media Źródła finansowania BudŜet miasta, PFRON, realizator projektu, osoby kierowane – posiadające dochody, inne Utworzenie grupy samopomocowej dla rodzin opiekujących się chorym na Alzheimera projekt socjalny Cel – istota projektu Zwiększenie wiedzy w zakresie opieki i pielęgnacji nad chorym. Pomoc w zrozumieniu jego zachowań i potrzeb. Udzielenia wsparcia psychologicznego rodzinom a takŜe wsparcia wynikającego z ich własnych doświadczeń. Organizowanie spotkań z lekarzem, terapeutą, pielęgniarką. Spotkania na zasadzie spotkań klubowych w określone z góry dni przynajmniej 2 razy w miesiącu. Informacje o istnieniu grupy wsparcia powinni udzielać lekarze pierwszego kontaktu, oddziały szpitale, pielęgniarki środowiskowe. Rezultaty projektu Odzyskanie sił i motywacji do dalszej opieki nad chorym członkiem rodziny. Zwiększenie wiedzy na temat choroby, moŜliwości leczenia oraz nieodwracalnych skutków. ZbliŜenie rodzin borykających się z tym problemem. Termin realizacji Od 2003 roku Koszty i finansowanie projektu Ewentualne opłaty za wynajęcie pomieszczenia na spotkania grupy, moŜe być finansowane przez realizatora projektu. Utworzenie świetlicy integracyjnej dla dzieci przy dziennych domach pobytu projekt socjalny Cel projektu Integracja dzieci i osób starszych. Budowanie wzajemnych więzi, tolerancji i akceptacji międzypokoleniowej. Adresaci Dzieci ze szkół podstawowych oraz seniorzy. Sposób realizacji Organizacja zajęć świetlicowych dla dzieci 3 razy w tygodniu w domach dziennego pobytu (zajęcia klubów seniora na bazie DDP 2 razy w tygodniu). Program zajęć powinien przewidywać wspólne spotkania i imprezy dzieci i seniorów w soboty. Rezultaty projektu Zapewnienie opieki i czasu wolnego dzieci. Nawiązanie więzi międzypokoleniowej. Edukacja dzieci w kierunku poszanowania i poznania problemów starszego człowieka. Termin realizacji wrzesień 2003 rok Realizatorzy DDP, wolontariusze Koszty i finansowanie projektu MOPS ze środków na doŜywianie dzieci, 1/2 etatu pedagoga.( 760 zł x 12 m-cy = 9 120 zł. rocznie ) Projekt prywatyzacji usług opiekuńczych projekt socjalny Cel projektu Zaspokojenie potrzeb mieszkańców miasta w zakresie usług opiekuńczych, nie zwiększając wydatków budŜetowych na ich realizację. Adresaci Osoby starsze i niepełnosprawne wymagające pomocy ze strony osób drugich, której nie moŜe zapewnić najbliŜsza rodzina Uzasadnienie projektu MOPS zatrudnia 36 opiekunek świadczących usługi osobom wymagającym pomocy ze strony osób drugich. Koszty związane z zatrudnieniem opiekunek stale rosną, zwiększając stawkę godzinową. W związku z odpłatnością określoną w tabeli zwiększają się równieŜ odpłatności osób korzystających z tych świadczeń. Sytuacja wykonywanych ta ma duŜy wpływ na ograniczenie i zmniejszanie ilości godzin u chorych i niepełnosprawnych. Sposób realizacji MOPS będzie zlecał wykonywanie usług opiekuńczych, domowych i specjalistycznych organizacji lub agencji , które wygrają przetarg na sprawowanie tych usług. Opiekunki zatrudnione w MOPS zastaną zwolnione zgodnie z prawem pracy (rozwiązanie umowy o pracę w związku z likwidacja stanowiska). Jednocześnie w wyniku negocjacji z firmą, która wygra przetarg większość opiekunek podejmie pracę u nowego pracodawcy. Rezultaty projektu Zmniejszenie kosztów świadczonych usług opiekuńczych Realizator Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Termin realizacji IV 2002 rok Koszty i źródła finansowania W ramach budŜetu MOPS. Projekt nie wymaga dodatkowych środków finansowych. Dom Pomocy Społecznej dla osób przewlekle chorych projekt socjalny Cel projektu Zabezpieczenie stałej, całodobowej opieki dla osób przewlekle, somatycznie chorych, których stan zdrowia nie kwalifikuje do umieszczenia w domu pomocy społecznej dla ludzi starych. Adresaci Około 20 – 30 osób przewlekle chorych, leŜących wymagających całodobowej opieki i pielęgnacji osób drugich. Uzasadnienie projektu W mieście brakuje placówki zapewniającej opiekę osobom leŜącym, przewlekle chorym, dlatego teŜ z chwilą konieczności zapewnienia im całodobowej opieki jaką świadczy dom pomocy społecznej, musimy zwracać się do gmin ościennych o przyjęcie osoby do placówki znajdującej się na ich terenie. PoniewaŜ gminy nie są zobowiązane do wyraŜenia zgody umieszczanie osób staje się dość uciąŜliwe i przeciąga się w czasie, co ma duŜe znaczenie dla zabezpieczenia potrzeb osoby chorej. Rezultaty projektu Zapewnienie całodobowej opieki osobom przewlekle chorym na terenie miasta. Termin realizacji - 2007 rok Koszty realizacji ZaleŜne będą od umiejscowienia placówki. MoŜna je podzielić na: koszty remontu i adaptacji starego budynku bądź budowy nowego pawilonu, oraz koszty związane z działalnością placówki: czynsz , media, płace pracowników ( 15 – 22 etaty ), wydatki bieŜące. Źródła finansowanie BudŜet miasta, PFRON, dotacje , darowizny. Utworzenie „Rodzinnego Domu Opieki” Projekt socjalny Cel projektu Zabezpieczenie całodobowych usług opiekuńczych i bytowych osobom starszym, stwarzanie moŜliwości ekonomicznych rodzinie do rezygnacji z zatrudnienia i przejęcia opieki nad członkiem rodziny. Adresaci Osoby bądź rodziny gotowe do podjęcia się opieki nad osobami wymagającymi z powodu wieku wsparcia w tej formie. Sposób realizacji Udostępnienie i zaadaptowanie lokalu przez osoby gotowe do świadczenia tej formy pomocy. Wskazanym byłoby, aby zainteresowane osoby podejmujące się tego zadania miały pod swoją opieką bliską osobę wymagającą opieki (np. matka, ojciec, ciotka, wujek itp.). Rodzinny dom pomocy przeznaczony jest dla nie mniej niŜ 3 i nie więcej niŜ 8 osób. Rezultaty projektu Zapewnienie całodobowej opieki seniorowi w przyjaznej rodzinnej atmosferze jednocześnie zapewnienie pracy osobom rezygnującym z zatrudnienia z uwagi na konieczność sprawowania opieki nad chorym członkiem rodziny. Termin realizacji - 2005 rok Koszty realizacji i źródła finansowania Adaptacja i wyposaŜenie: zainteresowane osoby, środki PFRON, gmina BieŜące koszty utrzymania: dotacja budŜetowa, odpłatność osób korzystających . Utworzenie całodobowej, stacjonarnej placówki opieki paliatywnej „ Hospicjum” Projekt socjalny Cel projektu Zabezpieczenie kompleksowej, całodobowej opieki (lekarskiej, pielęgniarskiej, psychologicznej i duchowej) osobom nieuleczalnie chorym w ostatnim stadium choroby. Adresaci Osoby wymagające opieki medycznej i duchowej wobec których zostało zakończone leczenie przyczynowe a których stan zdrowia czy warunki rodzinne nie pozwalają na dalszą opiekę w miejscu zamieszkania. Sposób realizacji Podstawowym zadaniem hospicjum ma być posługa wobec osoby śmiertelnie chorej poprzez obecność przy jego łóŜku, wyraŜające się nie tylko poprzez troskliwą opiekę, pielęgnację ale równieŜ złagodzenie cierpienia fizycznego i psychicznego, posługę duszpasterską, zapewnienie spokoju i poczucia bezpieczeństwa na ostatnim etapie Ŝycia. Rezultaty projektu Zapewnienie całodobowej opieki osobom wymagającym tej formy pomocy Realizatorzy Organizacje kościelne, wolontariusze Termin realizacji - 2006-2007 rok Koszty realizacji i źródła finansowania Remont i adaptacja (zaleŜna od stanu technicznego budynku) – realizator projektu, gmina, darowizny, inne BieŜące koszty związane z funkcjonowaniem placówki ( 4 – 5 etatów pielęgniarek, wolontariusze – kasa chorych, odpłatność chorych, darowizny, sponsorzy. ½ etatu lekarza ) MIEJSKI PROGRAM POMOCY DZIECKU I RODZINIE „Dzień dobry-rodzino!” MIEJSKI PROGRAM POMOCY DZIECKU I RODZINIE „Dzień dobry-rodzino!” Interdyscyplinarne zespoły pomocy rodzinie zagroŜonej i niewydolnej w sprawowaniu funkcji opiekuńczych i wychowawczych projekt socjalny Cel projektu: Poprawa jakości oddziaływań społecznych i instytucjonalnych skierowanych na rodzinę wymagającą wsparcia ipomocy. Cele szczegółowe: 1. Zapobieganie rozbiciu rodziny zagroŜonej umieszczeniem dziecka w opiece instytucjonalnej. 2. Doprowadzenie do rozwiązania lub złagodzenia problemów wychowawczych w rodzinie. Adresaci: Rodziny z dziećmi , w których funkcjonowaniu wystąpiły zaburzenia mogące zagraŜać dobru dziecka. Uzasadnienie: Utworzenie interdyscyplinarnych zespołów wsparcia rodziny ma na celu zintegrowanie dotychczasowych działań podejmowanych oddzielnie przez pracowników róŜnych słuŜb zajmujących się pomocą rodzinie. Zespoły te tworzyć będą : pracownik socjalny, pedagog szkolny, kurator sądowy, policjant – dzielnicowy lub specjalista ds. nieletnich, oraz w zaleŜności od potrzeb pielęgniarka środowiskowa, wychowawca przedszkolny, przedstawiciele innych organizacji i stowarzyszeń pozarządowych równieŜ wskazane przez rodzinę jako osoby waŜne dla niej, mogące wzmocnić oddziaływania zespołu na dziecko i rodzinę. Praca zespołów moŜe być wspomagana przez wolontariuszy. Zaplanowane w czasie, zróŜnicowane w charakterze, a jednocześnie zespołowe działanie kompetentnych osób pozwoli na zbudowanie indywidualnego systemu wsparcia rodziny i otoczenia jej odpowiednią do potrzeb kompleksową pomocą. Skuteczność oddziaływań wymaga ścisłej współpracy ze strony wszystkich członków rodziny z zespołem interdyscyplinarnym. Zespoły powoływane będą kaŜdorazowo w przypadku otrzymania zgłoszenia ze strony sądu rodzinnego w formie wydanych zarządzeń opiekuńczych zobowiązujących rodzinę do współpracy w rozwiązaniu swojej trudnej sytuacji oraz po potwierdzeniu przez pracownika socjalnego faktu zaniedbań wobec dziecka w przypadku zgłoszenia otrzymanego z innych źródeł. Zadania i sposób realizacji: 1. Wspólne opracowanie pełnej diagnozy sytuacji rodziny : poznanie struktury rodziny tj. pola sił w rodzinie, systemu wartości, sposobów komunikacji, związków uczuciowych, zasobów- mocnych stron rodziny. 2. Sporządzenie planu pracy z rodziną i ustalenie harmonogramu i rodzaju działań poszczególnych członków zespołu oraz okresu pracy zespołu i rodziny. 3. Realizacja planu pracy z rodziną. 4. Okresowa ocena skuteczności metod pracy z rodziną. 5. Modyfikacja planu pracy z rodziną. 6. Monitorowanie funkcjonowania rodziny po zakończeniu pracy zespołu przez pracownika socjalnego i kuratora w środowisku. Metody pracy : - praca metodą systemowego podejścia do problemów rodziny - terapia rodzin – indywidualna i grupowa - działania zmierzające do poprawy komunikacji w rodzinie - trening lub terapia - - poradnictwo prawne - pomoc materialna - zorganizowanie pomocy dziecku w nauce szkolnej - trening umiejętności wychowawczych dla rodziców częściowa opieka dzienna – świetlice środowiskowe, socjoterapeutyczne. Warunki niezbędne do wdroŜenia projektu: 1. Zapoznanie z projektem realizatorów tj. - Wydział Rodzinny i Nieletnich Sądu Rejonowego w Sosnowcu - Wydział Edukacji - Policja 2. Uzyskanie aprobaty dla projektu ze strony w/w instytucji i zgody na przystąpienie do jego realizacji. 3. Zapoznanie z projektem osób bezpośrednio go realizujących tj. pedagogów szkolnych, kuratorów sądowych, policjantów. Realizatorzy: 1. MOPS 2. Wydział Edukacji 3. Wydział Rodzinny i Nieletnich Sądu Rejonowego w Sosnowcu 4. Policja we współpracy z: - Wydziałem Zdrowia, - Placówkami dziennej i całodobowej opieki nad dzieckiem, - Kościołem, - organizacjami pozarządowymi, - wolontariatem. Termin realizacji: od 2003r Koszty realizacji: Realizacja zadania nie wymaga Ŝadnych dodatkowych kosztów i odbywać się będzie w ramach statutowych działań poszczególnych instytucji. Źródła finansowania: BudŜety realizatorów. Poradnictwo rodzinne projekt socjalny Cel projektu: Upowszechnienie poradnictwa rodzinnego jako formy wczesnego wsparcia dziecka i rodziny w środowisku. Utworzenie ogólnodostępnej sieci punktów poradnictwa rodzinnego i specjalistycznego. Adresaci: 1. Rodziny z dziećmi przejawiające trudności w wypełnianiu swoich funkcji opiekuńczych i wychowawczych . 2. Dzieci i młodzieŜ odczuwająca problemy w funkcjonowaniu w środowisku rodzinnym, szkolnym i rówieśniczym. 3. Osoby udzielające poradnictwa - pracownicy merytoryczni placówek, ośrodków wsparcia, stowarzyszeń i organizacji społecznych. Działania i sposoby realizacji: - ustalenie zasobów lokalowych i kadrowych z uwzględnieniem istniejących poradni katolickich, pedagogiczno-psychologicznych, bazy ośrodków wsparcia, Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego oraz stowarzyszeń i organizacji pozarządowych, - opracowanie dotyczących i rozpowszechnianie materiałów informacyjnych moŜliwości uzyskania najwłaściwszej oferty pomocy dostosowanej do potrzeb danej rodziny i dla określonego problemu /ulotka, plakat informacyjny/ - określenie zasad organizacyjnych pracy punktów celem uzyskania dostępności poradnictwa dla rodzin w kaŜdej dzielnicy, - opracowanie harmonogramu uruchamiania środowiskowych punktów poradnictwa rodzinnego, - nawiązanie i utrzymanie ścisłej współpracy z poradniami katolickimi działającymi przy parafiach, oraz punktami poradnictwa przy stowarzyszeniach pozarządowych, - zatrudnienie pedagoga i psychologa w wymiarze po 1/2 etatu, utworzenie „ Forum specjalistów” jako bazy spotkań i wymiany doświadczeń oraz informacji, samoszkolenia, - uruchomienie telefonu zaufania. Realizatorzy : Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Ośrodki wsparcia, Placówki opiekuńczo-wychowawcze, Poradnie psychologiczno -pedagogiczne, Publiczny Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy, działacze stowarzyszeń prorodzinnych, wolontariusze. Termin realizacji: rozpoczęcie - listopad 2002 Koszty realizacji: - opracowanie materiałów informacyjnych – druk ulotek i plakatów 1.000zł - wynagrodzenie dla 2 pracowników w łacznym wymiarze czasu pracy 1 etat 24.000zł Źródła finansowania: - - budŜet miasta działalność punktów poradnictwa finansowana będzie z bieŜących budŜetów placówek, ośrodków wsparcia, terenowych punktów pomocy społecznej. Pozyskiwanie kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej projekt socjalny Cel projektu: Propagowanie idei zastępczego rodzicielstwa i pozyskiwanie kandydatów do prowadzenia rodzinnej opieki zastępczej. Adresaci: Mieszkańcy miasta Sosnowca. Uzasadnienie: W Ŝyciu dziecka zdarzają się sytuacje nagłe, kryzysowe, w których jego dobro jest zagroŜone i zachodzi konieczność odizolowania go od rodziny naturalnej. Separacja szczególnie w okresie wczesnodziecięcym jest dla kaŜdego dziecka tragicznym przeŜyciem budzącym lęk, przeraŜenie i osamotnienie. Cały jego świat, w którym dotychczas Ŝyło dziecko zmienia się diametralnie. Negatywne reakcje związane ze stratą, których dziecko doświadcza nasilają się jeszcze bardziej kiedy trafia ono do placówki opiekuńczowychowawczej. PrzeraŜone i zagubione dziecko ma szanę odnaleźć się jedynie w systemie rodzinnym dającym oparcie i poczucie bezpieczeństwa, miłości i akceptacji. Szansą prawidłowego rozwoju emocjonalnego, uczuciowego i społecznego dla tych dzieci są róŜne formy rodzinnej opieki zastępczej. Biorąc pod uwagę powiększającą się liczbę dzieci, które z róŜnych przyczyn nie mogą wychowywać się w swych rodzinach naturalnych oraz uzasadnioną zasadę gradacji opieki (umieszczenie dziecka w placówce opiekuńczej powinno następować po wyczerpaniu moŜliwości zapewnienia opieki w rodzinie zastępczej) istnieje pilna konieczność podjęcia intensywnych działań w celu pozyskania jak największej liczby kandydatów wśród mieszkańców naszego miasta gotowych podjąć obowiązki rodziny zastępczej. Propagowanie idei zastępczego rodzicielstwa i pozyskiwanie kandydatów na rodziców zastępczych wymaga przeprowadzenia masowej akcji medialno-informacyjnej promującej tę formę opieki nad dzieckiem. Sposób realizacji: • utworzenie strony internetowej Publicznego Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego, • utworzenie odrębnej strony internetowej dotyczącej tematyki związanej z zastępczym rodzicielstwem, • przygotowanie ulotek informacyjnych i plakatów, • rozpowszechnienie materiałów w wybranych miejscach publicznych, • organizowanie prelekcji dla rodziców w szkołach, przedszkolach, w organizacjach i stowarzyszeniach działających na rzecz rodziny, • nawiązanie współpracy z lokalnymi mediami (prasa, radio, telewizja regionalna) w celu informowania i promowania idei rodzin zastępczych. Realizatorzy: Publiczny Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy we współpracy z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej Termin realizacji: cyklicznie od 2003r Koszty: druk ulotek i plakatów: 4000zł Źródła finansowania: budŜet realizatora Grupy wsparcia dla rodzin zastępczych projekt socjalny Cel : Poprawa jakości zaspakajania potrzeb dziecka przebywającego w rodzinie zastępczej poprzez edukację pedagogiczno-psychologiczną i rozwój umiejętności wychowawczych rodzin zastępczych. Adresaci projektu: Opiekunowie pełniący funkcję rodziny zastępczej z powierzonymi ich opiece dziećmi i pozostałymi domownikami. Uzasadnienie: Niemal 90% funkcjonujących w mieście rodzin zastępczych to rodziny blisko spokrewnione z dzieckiem. Przyjęcie zadań wynikającyh z pełnienia tej funkcji wiązało się dla dotychczasowych dziadków, cioć, braci czy sióstr jedynie z wydaniem przez sąd odpowiedniego postanowienia opiekuńczego i nie było poprzedzone Ŝadnym profesjonalnym przygotowaniem do sprawowania takiej opieki. Przez wiele lat rodziny te były zdane niemal wyłacznie na siebie w sytuacjach pojawiających się trudności związanych z opieką i wychowaniem powierzonych im dzieci. Mali podopieczni przed umieszczeniem ich w rodzinie zastępczej bardzo często doświadczali trudnych czasem traumatycznych sytuacji (zaniedbania, przemoc, wykorzystywanie seksualne) mających negatywny wpływ na ich rozwój psycho-fizyczny. Niepokojące zachowania dziecka rodziły poczucie bezradności i niezrozumienia u opiekunów, a to z kolei powodowało zaburzenia w funkcjonowaniu całego systemu rodzinnego, którego skutkiem bywało umieszczenie dziecka w placówce i rozwiązanie rodziny zastępczej. Działania i sposób realizacji: - integracja grupy, wprowadzenie norm i zasad obowiązujących podczas spotkań, - dostarczanie podstawowej wiedzy dotyczącej obszarów rozwojowych dziecka oraz czynników prowadzących do zaburzeń lub opóźnień rozwojowych, - nauka umiejętności efektywnego wspierania dziecka, które doświadczyło straty rodzica, - budowanie pozytywnej toŜsamości dziecka, - podtrzymywanie i budowanie kontaktów z rodzicami naturalnymi, - rozwijanie umiejętności wychowawczych i komunikacyjnych w rodzinie, - stosowanie kar i nagród w wychowaniu, - opieka nad dzieckiem, które doznało przemocy, - zagroŜenia wieku dojrzewania – problem uzaleŜnień i nieformalnych grup rówieśniczych. Grupy wsparcia dla rodzin zastępczych liczą kaŜdorazowo od 8 do 12 osób zgodnie z wymogami organizacyjnymi pracy w małych grupach. Dla rodziców zastępczych organizowane są zajęcia edukacyjno-wspierające a dla dzieci kompensacyjno-terapeutyczne. Dzieci i opiekunowie dobierani są do grupy według kryterium wiekowego dzieci oraz ze względu na specyfikę indywidualnych potrzeb dzieci np. opóźnienia rozwojowe, zaburzenia socjalizacyjne, dzieci, które doświadczyły przemocy ze strony rodziców itp. Częstotliwość spotkań ustalana jest kaŜdorazowo z indywidualną grupą. Realizatorzy projektu: Pracownicy Publicznego Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego we współpracy z Zespołem ds. rodzin Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej. Termin realizacji: KaŜdorazowo w okresie trwania roku szkolnego tj. od września do czerwca. Koszty i źródła finansowania: Realizacja projektu nie wymaga Ŝadnych dodatkowych środków finansowych i odbywać się będzie w ramach budŜetu Publicznego Ośrodka Adopcyjno- Opiekuńczego. Specjalistyczne rodziny zastępcze projekt socjalny Cel projektu: Zapewnienie moŜliwości uzyskania specjalistycznej opieki i wychowania dzieciom o szczególnych potrzebach pozbawionych opieki rodziny własnej. Adresaci: Dzieci wymagające zapewnienia opieki poza rodziną , przejawiające zaburzenia zachowania, rozwoju psycho-fizycznego, niepełnosprawne fizycznie lub umysłowo. Uzasadnienie: Wśród dzieci przebywających w placówkach opiekuńczo-wychowawczych lub wymagających zapewnienia ciągłej całodobowej opieki, w najtrudniejszej sytuacji są takie, które ze względu na róŜny rodzaj dysfunkji i specyficznych potrzeb mają znacznie mniejsze szanse na umieszczenie w rodzinie zastępczej lub adopcyjnej. Placówki opiekuńcze nie są w stanie sprostać ich indywidualnym wymaganiom wynikającym ze szczególnych potrzeb zdrowotnych lub wychowawczych. Alternatywną formą opieki dla tej grupy dzieci mogą być profesjonalne rodziny zastępcze specjalizujące się w pracy z dzieckiem zaburzonym emocjonalnie, upośledzonym umysłowo, niepełnosprawnym ruchowo, z zakłóceniami czynności spostrzegania wzrokowego lub słuchowego, a takŜe niedostosowanym społecznie. Są to zastępcze rodziny terapeutyczne lub resocjalizacyjne. ZauwaŜyć naleŜy, Ŝe wśród środków zapobiegania niedostosowaniu społecznemu ustawa o postępowaniu w sprawach nieletnich wymienia m.in. umieszczenie nieletniego w rodzinie zastępczej (art.6, ust.9). JednakŜe rodzina taka analogicznie jak rodzina terapeutyczna wymaga odpowiedniego przygotowania szkoleniowego i wsparcia specjalistów w prawidłowym wypełnianiu swojej funkcji. Sposób realizacji: 1. Pozyskanie kandydatów do pełnienia funkcji rodziny zastępczej. 2. Udział kandydatów w cyklu spotkań szkoleniowych przewidzianych w programie szkolenia dla niespokrewnionych rodzin zastępczych. 3. Uzyskanie kwalifikacji do prowadzenia rodzinnej opieki zastępczej. 4. Dokonanie wyboru rodziny predysponowanej i wyraŜającej gotowość sprawowania specjalistycznej opieki nad dzieckiem. 5. Uzupełnienie szkolenia o dobrane indywidualnie informacje w zakresie szczególnych potrzeb dzieci z określonymi zaburzeniami i dysfunkcjami. 6. Rekwalifikacja i uzyskanie przez rodzinę zastępczą specjalizacji w opiece nad dzieckiem. 7. Dokonanie doboru dziecka i profesjonalnej rodziny zastępczej. 8. Przeprowadzenie procedury prawnej w celu umieszczenia dziecka w rodzinie zastępczej. 9. Wspieranie i pomoc rodzinie w prawidłowym wypełnianiu jej funkcji. Realizatorzy: Publiczny Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej we współpracy z placówkami opiekuńczo-wychowawczymi i Sądem Rodzinnym. Termin realizacji: W kaŜdym cyklu szkoleniowym prowadzonym z kandydatami na niespokrewnione rodziny zastępcze. Koszty realizacji: Realizacja projektu nie wymaga dodatkowych kosztów finansowych i odbywać się będzie w ramach zadań realizatorów. Źródła finansowania: BudŜety realizatorów. Rodzinne pogotowie opiekuńcze projekt socjalny Cel projektu: Zapewnienie doraŜnej całodobowej opieki dziecku, którego dobro i bezpieczeństwo jest zagroŜone. Adresaci: Dzieci powyŜej 3 roku Ŝycia wymagające zapewnienia natychmiastowej opieki całodobowej poza rodziną naturalną. Uzasadnienie: Zgodnie z reformą systemu opieki nad dzieckiem i rodziną powiat zobowiązany jest do tworzenia form opieki odpowiadających faktycznym potrzebom lokalnym. Obecnie nie posiadamy w mieście Ŝadnej placówki opiekuńczej, która zapewniałaby opiekę dziecku w nagłych, kryzysowych sytuacjach wymagających odizolowania od rodziców lub dziecku opuszczonemu czy teŜ czasowo wymagającemu takiej opieki np. z powodu pobytu matki w szpitalu. Pogotowie rodzinne jest formą opieki stosowaną w takich właśnie sytuacjach. Pobyt dziecka w pogotowiu rodzinnym jest okresowy i trwa nie dłuŜej niŜ 12 miesięcy, a w szczególonych przypadkach moŜe być przedłuŜony o kolejne 3 miesiące. W sytuacji gdy dziecko nie moŜe wrócić pod opiekę rodziców, poszukiwana jest dla niego rodzina adopcyjna, zastępcza długoterminowa lub w ostateczności zapewnia się pobyt w placówce opiekuńczej. Etapy i sposoby realizacji projektu: - wybranie spośród kandydatów na rodziców zastępczych osób zgłaszających gotowość do pełnienia funkcji rodzinnego pogotowia, - wstępne określenie predyspozycji i warunków ( zdrowotnych, mieszkaniowych, rodzinnych) kandydatów na pogotowie rodzinne, - profesjonalne przygotowanie rodziny do pełnienia funkcji pogotowia rodzinnego poprzez udział w szkoleniu organizowanym przez Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy, - ocena i kwalifikacja rodziny, - zawarcie przez starostę z wybraną rodziną umowy – zlecenia usług opiekuńczych świadczonych przez pogotowie rodzinne, - nadzór, opieka i doradztwo metodyczne dla rodziny zatrudnionej jako pogotowie rodzinne. Realizatorzy projektu: Publiczny Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy, Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. Termin realizacji : od 2003r ( w zaleŜności od pozyskania kandydatów na rodzinne pogotowie) Koszty realizacji: Rodzina zastępcza pełniąca funkcję pogotowia rodzinnego oraz pozostająca w gotowości do przyjęcia dziecka otrzymuje z tego tytułu wynagrodzenie. W przypadku małŜeństwa przysługuje ono jednemu z nich. Wysokość wynagrodzenia wynosi od 80% podstawy – w przypadku pozostawania w gotowości do przyjęcia dziecka – do 140% podstawy w sytuacji gdy pogotowie rodzinne zapewnia opiekę 3 dzieciom. Maksymalny koszt związany z wynagrodzeniem dla takiej rodziny wynosi w skali roku 27 300zł (w oparciu o obowiązującą obecnie kwotę 1621zł jako podstawę). Pozostałe etapy realizacji projektu tj. pozyskanie kandydatów, szkolenie, kwalifikacja, nadzór nie wymagają dodatkowych środków finansowych i realizowane są w ramach zadań Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego i MOPS. śródła finansowania : budŜet realizatorów Rodzinny Dom Dziecka projekt socjalny Cel: Zabezpieczenie opieki i wychowania dzieciom całkowicie pozbawionym opieki ze strony rodziny własnej w warunkach zbliŜonych do domu rodzinnego. Adresaci: Dzieci pozbawione właściwej opieki rodziców, wobec których sąd orzekł umieszczenie w placówce opiekuńczej. Uzasadnienie: Na terenie miasta funkcjonują 4 placówki opiekuńcze dysponujące łącznie 151 miejscami, w tym 46 miejsc przeznaczonych jest dla dzieci poniŜej 3 roku Ŝycia. Dom Dziecka nr 3, w którym przebywają małe dzieci zaspakaja w całości potrzeby naszego miasta w tym zakresie. Niewystarczająca jest natomiast ilość miejsc dla dzieci starszych. Na umieszczenie w placówce socjalizacyjnej oczekuje aktualnie 12 dzieci. Jednocześnie wymóg standaryzacji placówek (ograniczenie liczby dzieci przebywających w placówce do 30 osób) niesie za sobą konieczność stopniowej likwidacji 10 miejsc w Domu Dziecka nr 2 co spowoduje dodatkowy wzrost potrzeb w tym zakresie. Rodzinna placówka opiekuńcza w swoim załoŜeniu i charakterze stwarza zbliŜone do naturalnych warunki opieki i wychowania dzieci. Za jej utworzeniem przemawiają zarówno faktyczne potrzeby miasta jak i względy ekonomiczne – znacznie niŜsze koszty prowadzenia w porównaniu z placówką masową przy lepszej jakości świadczonych usług. Optymalna ilość dzieci w placówce rodzinnej to 6-8 osób. Sposób realizacji: 1. Pozyskanie kandydatów – małŜeństwo- wykazujących gotowość do prowadzenia rodzinnego domu dziecka. 2. Profesjonalne przygotowanie kandydatów do prowadzenia działalności opiekuńczej wobec dzieci pozbawionych opieki rodziców naturalnych. 3. „Próbny okres pracy” w charakterze rodziny zastępczej. 4. Pozyskanie budynku mieszkalnego lub odpowiedniego mieszkania z przeznaczeniem na lokalizację Rodzinnego Domu Dziecka. 5. Sporządzenie pełnego kosztorysu przedsięwzięcia uwzględniającego wydatki osobowe – wynagrodzenie, bieŜące koszty utrzymania lokalu, wyposaŜenie domu, koszty utrzymania dzieci. (maksymalną wysokość ryczałtów miesięcznych i rocznych na powyŜsze wydatki określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 18 października 2001r – Dz. U. z 2001, nr 131, poz. 1465). 6. Zapewnienie środków finansowych na funkcjonowanie Domu – przedstawienie planu budŜetowego. ( moŜliwość pozyskania części środków na wyposaŜenie lub adaptację lokalu od organizacji pozarządowych). Realizatorzy: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Publiczny Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy Termin realizacji: 2003r- pozyskanie, szkolenie kandydatów do prowadzenia Rodzinnego Domu Dziecka 2004r- uzyskanie kwalifikacji do prowadzenia rodzinnej opieki zastępczej, wskazanie przez miasto budynku lub odpowiedniego lokalu mieszkalnego dla Rodzinnego Domu Dziecka, sporządzenie szczegółowego kosztorysu realizacji projektu 2005r- prace adaptacyjne, opracowanie regulaminu placówki, nabór dzieci, rozpoczęcie działalności. Koszty realizacji: Aktualnie trudne do oszacowania, uzaleŜnione od realizacji etapów przygotowawczych. Planowany termin opracowania szczegółowego kosztorysu – 2004r. Źródła finansowania: BudŜet miasta. Standaryzacja Domu Dziecka nr 2 projekt socjalny Cel projektu: Poprawa jakości opieki i wychowania świadczonych przez Dom Dziecka nr 2. Adresaci: Wychowankowie Domu Dziecka nr 2. Uzasadnienie: Placówka socjalizacyjna jaką jest Dom Dziecka nr 2 zobowiązana jest do zapewnienia całodobowej ciągłej opieki dzieciom pozbawionym opieki rodziców naturalnych. W swoich działaniach placówka musi kierować się dobrem dziecka, poszanowaniem jego praw, w tym prawa do podtrzymywania więzi i kontaktów z rodzicami, rodzeństwem i innymi bliskimi osobami. Zobowiązana jest zapewnić kaŜdemu wychowankowi poczucie bezpieczeństwa, umoŜliwić mu rozwój psycho-fizyczny, zaspakajać jego indywidualne potrzeby i przygotowywać do samodzielnego Ŝycia. Realizacja tych zadań wymaga stworzenia odpowiednich warunków zwiększających gwarancję efektywności działań opiekuńczych i wychowawczych. Dotyczą one zarówno bazy lokalowej, wyposaŜenia , odpowiednio przygotowanej kadry i wskazują niezbędną konieczność zindywidualizowanej pracy z dzieckiem. Praca wychowawcy kierującego procesem wychowania danego dziecka i odpowiadającego za jego rezultaty wspierana jest przez zespół specjalistów: pedagoga, psychologa,terapeuty, pracownika socjalnego. Warunki niezbędne (minimum) do dobrej jakościowo realizacji opieki i wychowania dziecka przebywającego w placówce określone jako standardy wskazane zostały w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 września 2000r w sprawie placówek opiekuńczo-wychowawczych. Termin ich osiągnięcia ustalono do 2006r. Oceniając stan faktyczny w Domu Dziecka nr 2 wskazano obszary wymagające podjęcia działań zmierzających do osiągnięcia wymaganych standardów. Etapy i sposoby realizacji: I Warunki lokalowe: - utworzenie aneksu kuchenno-jadalnego do samodzielnego przygotowywania posiłków w grupie usamodzielnienia chłopców, - utworzenie aneksu kuchenno-jadalnego dla drugiej grupy usamodzielnienia dziewcząt, - utworzenie pokoju do zajęć terapeutycznych - remont łazienek dla chłopców, - wyodrębnienie pokoju spotkań i odwiedzin, - utworzenie gabinetu dla psychologa i pedagoga, - adaptacja i wyposaŜenie pomieszczenia do zajęć sportowych, - wymiana okien w budynku, - bieŜące remonty – stosownie do występujących potrzeb. II WyposaŜenie: - zakup sprzętu i mebli do aneksów kuchennych, - wyposaŜenie jadalni w grupach usamodzielnienia, - zakup sprzętu sportowego do minisiłowni, - wyposaŜenie pomieszczenia do terapii, - wymiana mebli i doposaŜanie pokoi mieszkalnych dzieci w zaleŜności od występujących potrzeb, - bieŜące uzupełnianie gier, zabawek, ksiąŜek dla dzieci, - zakup komputera i programów edukacyjnych dla wychowanków. III Pracownicy: - zatrudnienie terapeuty, - zwiększenie wymiaru czasu pracy psychologa do pełnego etatu, - doskonalenie zawodowe wychowawców w kierunkach odpowiadających potrzebom wychowanków, - zatrudnienie drugiego pracownika socjalnego, - doskonalenie warsztatu pracy pracowników merytorycznych w zakresie poprawy jakości działań podejmowanych z rodziną dziecka. IV Poprawa jakości opieki i wychowania: - opracowywanie diagnozy psychologiczno-pedagogicznej i środowiskowej dziecka, - konstruowanie, realizowanie i modyfikacja indywidualnych planów pracy z dzieckiem, - intensyfikacja działań zmierzających do skrócenia czasu trwania opieki instytucjonalnej wobec dziecka na rzecz pracy z rodziną naturalną lub poszukiwania rodziny zastępczej, pomoc i wpieranie rodziny w wypełnianiu jej funkcji po powrocie dziecka - do domu rodzinnego, - organizacja czasu wolnego wychowanków zgodnie z ich zainteresowaniami, pobudzanie do zachowań prozdrowotnych, rozwoju uzdolnień i predyspozycji indywidualnych, - - pomoc w nauce, wyrównywanie deficytów rozwojowych, przygotowywanie młodzieŜy do samodzielnego Ŝycia po opuszczeniu placówki, - wsparcie i pomoc usamodzielnianych wychowanków poza placówką - działania integracyjne ze środowiskiem lokalnym, - ścisła współpraca w realizacji zadań z placówkami oświatowymi, poradnią pedagogicznopsychologiczną, ośrodkiem adopcyjno-opiekuńczym, placówkami słuŜby zdrowia, sądami, ośrodkiem pomocy społecznej, policją. Realizatorzy: Dom Dziecka nr 2. Termin: Lata 2002 – 2006. Koszty realizacji: Ustalane etapowo według harmonogramu zadań w danym roku kalendarzowym. Źródła finansowania: BudŜet Domu Dziecka nr 2. Integracyjny plac zabaw dla dzieci projekt socjalny Cel projektu : Integracja lokalnego środowiska w dzielnicy Pogoń z wychowankami Domu Dziecka nr 2. Adresaci : Dzieci i młodzieŜ z dzielnicy Pogoń, uczniowie Szkoły Podstawowej nr 26 i Zespołu Szkół Specjalnych nr 2, wychowankowie Domu Dziecka nr 2. Uzasadnienie : Dom Dziecka nr 2 przy ul. Suchej 21 posiada rozległy teren wokół budynku, który częściowo przeznaczony jest na boisko do siatkówki i gry w piłkę noŜną. W pozostałej części znajduje się piaskownica, huśtawki i drabinka do wspinania , spora część terenu pozostaje niezagospodarowana. Na obszarze sąsiadującego osiedla brak jest miejsc odpowiednio wyposaŜonych, w których dzieci mogłyby rekreacyjnie spędzać czas pod opieką dorosłych. Natomiast istniejące place zabaw przy przedszkolach przeznaczone są wyłącznie dla małych dzieci uczęszczających do tych placówek. Zagospodarowanie wolnego terenu wokół Domu Dziecka nr 2 i udostępnienie go dzieciom mieszkającym i uczącym się w szkołach w dzielnicy Pogoń stwarza naturalne warunki do środowiskowej integracji wychowanków placówki z „dziećmi z sąsiedztwa” oraz przełamania społecznych stereotypów, według których dom dziecka postrzegany bywa jako placówka odizolowana od środowiska. Zadania i sposób realizacji : - wybranie obszaru wokół placówki na lokalizację placu zabaw, - dobór zestawu sprzętów do zabaw ruchowych odpowiednich dla dzieci w wieku 6-13lat, - wybór oferty handlowej, - przygotowanie kosztorysu i ustalenie źródeł finansowania, - instalacja sprzętu do zabaw, - otwarcie placu zabaw, - rozpowszechnienie informacji o ogólnodostępnym placu zabaw dla dzieci plakaty, ulotki, bezpośrednie rozmowy z mieszkańcami osiedla, zaproszenie do korzystania z placu zabaw dzieci z sąsiadującej szkoły, - udostępnienie sprzętu do zajęć wychowania fizycznego dla dzieci ze Szkoły Podstawowej nr 26 i Zespołu Szkół Specjalnych nr 2, - organizowanie weekendowych osiedlowych konkursów sprawnościowych dla dzieci z dzielnicy Pogoń, - ogniska integracyjne. Realizatorzy : Dom Dziecka nr 2 przy ul. Suchej 21. Termin realizacji : wrzesień 2002 Koszt realizacji: ok. 12.000zł śródła finansowania : BudŜet Domu Dziecka nr 2 oraz udział sponsora. MłodzieŜowy Ośrodek Terapeutyczno-Wychowawczy projekt socjalny Cel: Podjęcie procesu wychowania resocjalizacyjnego wobec młodzieŜy niedostosowanej społecznie w mieście. Adresaci: MłodzieŜ od 13 roku Ŝycia z zaburzeniami zachowania wynikającymi z nieprawidłowej socjalizacji wobec, której sąd orzeka umieszczenie w placówce wychowawczej, rodzice. Uzasadnienie: Na terenie miasta nie funkcjonuje obecnie Ŝadna placówka opiekuńczo-wychowawcza przeznaczona dla młodzieŜy niedostosowanej społecznie. Zadaniem powiatu wynikającym z ustawy o pomocy społecznej jest organizowanie i prowadzenie opieki dla dzieci i młodzieŜy stosownie do lokalnych potrzeb. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej przejął w styczniu 2001r zadanie kierowania dzieci i młodzieŜy do placówek opieki całodobowej. Wobec braku moŜliwości realizacji orzeczeń sądowych zarządzających umieszczenie nieletniego w placówce resocjalizacyjnej na terenie naszego miasta , zwracamy się kaŜdorazowo o przyjęcie takiego dziecka do odpowiednich placówek na terenie województwa. Ograniczenie terenu poszukiwań miejsca w ośrodku do granic województwa wynika z przepisów szczegółowych zawartych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 1 września 2000r w sprawie placówek opieku ńczo-wychowawczych. Tymczasem na terenie województwa śląskiego znajdują się zaledwie 3 ośrodki wychowawcze dla chłopców i 1 dla dziewcząt. Są to duŜe masowe placówki, które zarówno z uwagi na konieczność standaryzacji jak i z powodów ekonomicznych (niezbędne dofinansowanie z budŜetu powiatów na terenie, których się znajdują) wchodzą stopniowo w fazę redukcji miejsc ograniczając je do 30 i preferując wychowanków z własnych powiatów. Kilkuletni (2-3lata) okres oczekiwania na umieszczenie nieletniego w ośrodku wychowawczym a tym samym brak moŜliwości realizacji oddziaływań resocjalizacyjnych powoduje postępowanie procesu demoralizacji i wzrost ponoszonych kosztów społecznych. Obecnie na realizację orzeczenia sądowego w postaci umieszcenia w placówce resocjalizacyjnej oczekuje 17 chłopców i 6 dziewcząt. Analizując sytuację rodzinną, szkolną i zdrowotną tej młodzieŜy oraz przejawiane przez nich symptomy niedostosowania społecznego daje się wyodrębnić co najmniej dwie grupy podopiecznych: - nieletni będący pod dominującym wpływem nieformalnych grup rówieśniczych, ale funkcjonujący w prawidłowym środowisku rodzinnym, których rodzice zatroskani są ich losem i deklarują duŜą chęć współpracy i pomocy dziecku, - nieletni, których zaburzona socjalizacja wynika z nieprawidłowo wypełnianych funkcji opiekuńczo-wychowawczych rodziny. MłodzieŜowy Ośrodek Terapeutyczno-Wychowawczy w swojej koncepcji byłby placówką otwartą łączącą dwie formy opieki i pomocy młodzieŜy przejawiającej objawy niedostosowania społecznego: - hostel zapewniający całodobową opiekę i resocjalizację dla chłopców (10-15 osób) – pobyt wyłącznie na podstawie orzeczenia sądu. - dzienny ośrodek terapii rodzinnej- dla rodziców i ich nastoletnich dzieci skierowanych do placówki na podstawie orzeczenia sądu jak i na własny wniosek rodziny. Sposób realizacji: - pozyskanie budynku z terenem, przeznaczonego na działalność Ośrodka, - opracowanie we współpracy z Uniwersytetem Śląskim – Wydział Pedagogiki i Psychologii - Sądem Rejonowym, Wydziałem Edukacji ramowego programu resocjalizacyjnego dla młodzieŜy, - opracowanie szczegółowego kosztorysu w zakresie uruchomienia placówki i kosztów bieŜącej działalności, - adaptacja i wyposaŜenie lokalu, - opracowanie regulaminu Ośrodka, - ustalenie zasad realizacji obowiązku szkolnego przez wychowanków Ośrodka z uwzględnieniem nauczania zindywidualizowanego i zajęć wyrównawczych. - dobór i zatrudnienie pracowników: wychowawców, terapetów, psychologa, pedagoga, pracownika socjalnego, instruktorów zajęć. - nabór wychowanków do opieki całodobowej, - nabór wychowanków z rodzicami do opieki częściowej i terapii rodzinnej, - plan rozwoju Ośrodka – zagospodarowanie terenu, rozszerzenie oferty usług stosownie do potrzeb środowiska, grupa usamodzielnienia. Realizatorzy: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w śćisłej współpracy z Sądem Rejonowym i Wydziałem Edukacji Koszty realizacji: Kosztorys wraz z harmonogramem wydatków opracowany zostanie po wskazaniu przez miasto budynku przeznaczonego na lokalizację Ośrodka – 2003r Termin realizacji: uruchomienie placówki - 2004r. Źródła finansowania: BudŜet miasta. Doskonalenie zawodowe pracowników słuŜb miejskich i organizacji pozarządowych działających w obszarze pomocy rodzinie projekt socjalny Cel projektu: Wzrost efektywności działań pomocowych prowadzonych przez instytucje i organizacje pozarządowe wspierające rodzinę. Adresaci: Pracownicy socjalni MOPS, pedagodzy szkolni, kuratorzy sądowi, policjanci, pracownicy poradni pedagogiczno-psychologicznych, pracownicy merytoryczni placówek opiekuńczo-wychowawczych i Ośrodka Adopcyjno-Opiekuńczego, pracownicy ośrodków wsparcia, wychowawcy świetlic środowiskowych i socjoterapeutycznych, pracownicy słuŜby zdrowia, członkowie stowarzyszeń i organizacji pozarządowych zajmujący się wsparciem rodziny. Uzasadnienie: Skuteczność wsparcia i pomocy udzielanej rodzinie niesie za sobą konieczność podejmowania zintegrowanych działań w szczególności przez instytucje lokalne powołane do realizacji takiej pomocy. śadna z instytucji nie jest w tym zakresie samowystarczalna. Nawet największe osobiste zaangaŜowanie poszczególnych pracowników szkół, jednostek pomocy społecznej czy policji w rozwiązywanie problemów rodziny, bez komplementarnego uzupełnienia ze strony innych instytucji nie przyniesie oczekiwanych skutków trwałej poprawy funkcjonowania rodziny, choćby ze względu na odmienne kompetencje zawodowe tych pracowników. Wyzwania jakie niosą za sobą pojawiajace się „nowe” problemy społeczne, „upublicznienie” utajonych do niedawna zagadnień przemocy domowej, nieformalnych grup młodzieŜowych, wzrost agresji wśród dzieci i młodzieŜy rodzą konieczność poszukiwania nowych ponadresortowych rozwiązań. Wymiana informacji, wzajemne poznanie swoich zadań, obowiązków i kompetencji oraz podnoszenie kwalifikacji zawodowych przez udział we wspólnych szkoleniach przedstawicieli róŜnych słuŜb miejskich i organizacji pozarządowych stwarza płaszczyznę do wymiany doświadczeń i ścisłej praktycznej współpracy w podejmowanych działaniach, które w efekcie prowadzić powinny do wypracowania szybko reagującego, blisko zlokalizowanego, profesjonalnego, kompleksowego systemu wsparcia i pomocy dziecku i rodzinie. Sposób realizacji: 1. Analiza potrzeb w zakresie tematyki szkoleń – zebranie informacji od instytucji i organizacji. 2. Ustalenie ofert szkoleniowych moŜliwych do przeprowadzenia w ramach wzajemnego dokształcania np. policja dla pracowników socjalnych i pedagogów szkolnych, Ośrodek Adopcyjno-Opiekuńczy dla kuratorów sądowych, pracowników placówek opiekuńczych, pracowników socjalnych itp. 3. Opracowanie programu szkoleń prowadzonych przez wyspecjalizowane ośrodki doradztwa metodycznego i ośrodki szkoleniowe. 4. Wybranie ofert szkoleniowych. 5. Ustalenie harmonogramu szkoleń – tematyka, terminy, uczestnicy. Realizatorzy: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Centrum Usług Socjalnych i Wsparcia Termin realizacji: od 2003r Koszty realizacji: Zakłada się, Ŝe szkolenia prowadzone wzajemnie przez poszczególne instytucje i ośrodki funkcjonujące na terenie miasta świadczone będą nieodpłatnie w ramach współpracy między instytucjami. Wśród szkoleń prowadzonych przez wyspecjalizowane ośrodki preferowane będą takie, których realizacja odbywać się będzie w Sosnowcu i obejmować będzie grupę 20-25 osób specjalizujących się w pracy z rodziną dysfunkcyjną. Koszt takich szkoleń jest znacznie niŜszy w porównaniu ze szkoleniami indywidualnymi prowadzonymi poza terenem miasta, gdyŜ realnie obejmuje jedynie wynagrodzenie dla prowadzących, materiały pomocnicze i ewentualnie zapewnienie noclegu i wyŜywienia ( w przypadku szkoleń dłuŜszych niŜ 1 dzień). Baza lokalowa przewidziana jest w Centrum Usług Socjalnych i Wsparcia. Źródła finansowania: MOPS PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE WSTĘP WyraŜenie - przemoc - jest uŜywane w wąskim znaczeniu dla określenia przypadków ataku fizycznego. Rezultatem takiej przemocy moŜe być zarówno potłuczenie, jak i pozbawienie Ŝycia. Tego rodzaju działanie, które często zaczyna się od drobnych ataków, moŜe nasilić się zarówno jeśli chodzi o jego rozmiar, jak i częstotliwość. NaleŜy pamiętać, Ŝe przemoc wynika z działań człowieka, które nie są przypadkowe. Przemoc jest zawsze intencjonalna, co nie oznacza, Ŝe jest podejmowana z premedytacją. Pracownicy socjalni Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sosnowcu rozeznając potrzeby osób i rodzin znajdujących się w trudnej sytuacji Ŝyciowej spotykają się z problemami przemocy domowej. Narastająca fala przemocy w naszym mieście, bardzo często związana z uzaleŜnieniem od alkoholu członków rodzin, była główną przyczyną powstania placówek wsparcia dla ofiar przemocy domowej. Analiza danych sosnowieckiego Ośrodka Pomocy Społecznej pokazuje, Ŝe w roku 2001 udzielono pomocy w formie schronienia 121 rodzinom, u których główną przyczyną do udzielenia pomocy była przemoc. W wielu przypadkach towarzyszyła alkoholizmowi w rodzinie i ubóstwu. Dane statystyczne Komendy Miejskiej Policji w Sosnowcu dotyczące spisania Niebieskiej Karty wskazują na 771 przypadków, wśród których u 396 osób potwierdzono jako przemoc, a w 375 konflikty i zagroŜenia związane z przemocą. Lokalne ośrodki wsparcia systematycznie oprócz schronienia dla ofiar, udzielają pomocy psychologicznej i prawnej dla osób, które pozostają lub korzystają z innych zasobów mieszkaniowych. w środowisku rodzinnym W samym Ośrodku Opieki i Profilaktyki Dziecka i Rodziny w roku 2001 udzielono pomocy psychologicznej 253 osobom. Nadrzędnym celem programu pomocy dla ofiar przemocy domowej jest osiągnięcie jak największej efektywności planowanych działań terapeutycznych, dlatego w jego realizacji biorą pracownicy pomocy społecznej, poradni specjalistycznych, sądu rejonowego, policji, oraz innych instytucji, których celem jest pomoc dziecku i rodzinie. Współpraca ta pozwala stworzyć wielopłaszczyznowe środowisko wsparcia, co stanowi pewną gwarancję skuteczności planowanych oddziaływań w tak krótkim czasie. Cele ogólne programu 1. Diagnoza problemów z zakresu przemocy (baza danych). 2. Zapewnienie doraźnej, całodobowej opieki stacjonarnej ofiarom przemocy z dziećmi i dzieciom umieszczonym w hostelu. 3. Niesienie szeroko rozumianej pomocy psychologicznej i prawnej rodzinom dotkniętym przemocą domową, uzaleŜnieniami a takŜe innymi formami społecznego zagroŜenia. 4. Realizowanie działań w zakresie profilaktyki uzaleŜnień oraz zapobiegania przemocy domowej. 5. Koordynowanie działań dotyczących niesienia pomocy ofiarom przemocy i ich rodzinom. Cele szczegółowe programu 1. Ochrona ofiar przed dalszym maltretowaniem i zapewnienie pomocy w postaci poradnictwa specjalistycznego, w szczególności pedagogiczno – psychologicznego i prawnego. 2. Pomoc w załatwianiu spraw urzędowych i innych waŜnych spraw bytowych, reprezentacja ofiar przemocy w procesach sądowych. 3. Prowadzenie terapii indywidualnej i grupowej w oparciu terapeutycznych dla dorosłych osób dotkniętych przemocą o realizację programów oraz prowadzenie zajęć świetlicowych dla dzieci i młodzieŜy. 4. Opracowanie diagnozy socjalnej i psychologicznej rodzin z problemem alkoholowym i dotkniętych przemocą. 5. Prowadzenie poradnictwa pedagogiczno - psychologicznego dla rodzin w sytuacjach kryzysowych. 6. Prowadzenie grup wsparcia i zajęć treningowych z zakresu rozwoju zasobów osobistych i umiejętności społecznych dla osób z zewnątrz. 7. Praca ze sprawcą przemocy przez oddziaływanie terapeutyczne / korekcja zaburzeń zachowania / 8. Programy edukacyjne z zakresu przeciwdziałania przemocy i alkoholizmowi. 9. Motywowanie do podejmowania działań mających na celu przerwanie przemocy w rodzinie i poprawę sytuacji Ŝyciowej. 10. Popularyzowanie wiedzy dotyczącej zjawiska przemocy domowej oraz mechanizmów współuzaleŜnienia. 11. Poszerzanie wiedzy dotyczącej sytuacji dziecka w rodzinie dotkniętej przemocą domową. Sposób realizacji zadań programu /rodzaje i metody działań/ 1. Terapia indywidualna, małŜeńska, rodzinna, mediacje rodzinne i poradnictwo psychologiczne i prawne przeznaczone dla osób i rodzin dotkniętych przemocą. 2. Grupa wsparcia i grupy treningowe – Warsztaty profilaktyczno-treningowe z zakresu umiejętności społecznych, Trening Umiejętności Wychowawczych (dotąd prowadzone dla uŜytkowników Miejskiego Ośrodka Opieki i Profilaktyki Dziecka i Rodziny). W roku 2002 (w miesiącu październiku) planuje się utworzenie grupy treningowej dla ofiar przemocy oraz grupę terapeutyczną dla sprawców przemocy. 3. Organizowanie zajęć dla dzieci i młodzieŜy w ramach funkcjonowania grup zajęciowych dostosowanych do wieku dzieci– programy zajęć opracowywane przez prowadzących pedagogów w ośrodkach wsparcia i świetlicach środowiskowych. 4. Pomoc prawna i pomoc socjalna. 5. Konsultacje z pracownikami specjalistycznych placówek publicznych, stowarzyszeń, wspólnot zajmujących się problemami uzaleŜnień i przemocy w rodzinie. 6. Powołanie interwencyjnych zespołów interdyscyplinarnych. 7. Rozszerzenie i zwiększenie dostępności informacji o problemach związanych z przemocą. 8. Stały monitoring zjawisk przemocy. Realizatorzy programu /wykonawcy zadania/ 1. Miejski Ośrodek Opieki i Profilaktyki Dziecka i Rodziny w Sosnowcu 2. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Sosnowcu, 3. Świetlice środowiskowe, 4. Centrum Usług Socjalnych i Wsparcia – Ośrodek Interwencji Kryzysowej, 5. Sąd Rejonowy, 6. Prokuratura, 7. Policja, 8. Poradnia Zdrowia Psychicznego, 9. Wydział Zdrowia Urzędu Miejskiego, 10. Miejski Ośrodek Psychoterapii i Leczenia UzaleŜnienia od Alkoholu, 11. Szkoła – pedagog szkolny, 12. Kluby Abstynenta, 13. Grupy wsparcia. Uwarunkowania gwarantujące realizację celów programowych. 1. Specjalistyczne przygotowanie osób pomagających ofiarom przemocy - psycholodzy, pedagodzy, terapeuci, pracownicy socjalni, prawnicy, pracownicy policji i sądownictwa oraz kadra pomocnicza. 2. Kierunkowo wykształcona kadra ustawicznie poszerzająca warsztat pracy i podnosząca kwalifikacje zawodowe w ramach: studiów podyplomowych, specjalistycznych szkoleń, konsultacji, spotkań superwizyjnych, udziału w wolontariacie. 3. Odpowiednie zaplecze i baza lokalowa jednostek i organizacji współrealizujących program. Charakterystyka osób objętych programem. Analiza sytuacji Ŝyciowej ( dokonana przez pracowników socjalnych MOPS) osób uwikłanych w przemoc domową pozwoliła na określenie dominujących przyczyn występowania tej dysfunkcji Ŝycia rodzinnego wśród beneficjentów Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Sosnowcu. Są to: 1. NaduŜywanie alkoholu przez osoby stosujące przemoc oraz współuzaleŜnienie ofiary przemocy, 2. Nieumiejętność rozwiązywania problemów i konfliktów rodzinnych, 3. Trudna sytuacja bytowa rodziny spowodowana brakiem pracy lub groźbą utraty zatrudnienia, 4. Wpływ środowiska, znajomych, osoby stosującej przemoc domową oraz funkcjonowanie mitów i stereotypów dotyczących rodziny. Formy współpracy i udział podmiotów w realizacji programu tworzenie systemowej pomocy dziecku i rodzinie. A. Miejski Ośrodka Pomocy Społecznej • sporządzanie wywiadów środowiskowych i kwalifikacja pobytu osób w jednostkach pomocy społecznej; • wspólna realizacja planu pomocy ofierze, w szczególności działania podejmowane w jej naturalnym środowisku; • pomoc dzieciom i ich rodzinom uwikłanym w przemoc i uzaleŜnionym, • kierowanie osób ze środowiska na terapię i pomoc prawną w sprawach dotyczących w/w zagadnień. • organizowanie i przeprowadzanie szkoleń dla realizatorów programu w zakresie: a. form i moŜliwości udzielania pomocy osobom i rodzinom przez jednostki działające w systemie pomocy społecznej w mieście b. zasad udzielania pomocy wynikających z obowiązujących przepisów ogólnych i prawa miejscowego B. Miejski Ośrodek Opieki i Profilaktyki Dziecka i Rodziny • schronienie dla ofiar przemocy domowej • pomoc w postaci pracy socjalnej, poradnictwa specjalistycznego: psychologicznego i prawnego, • terapię indywidualną i grupową dla dorosłych mieszkańców ośrodka oraz zajęcia edukacyjno-profilaktyczne dla dzieci i młodzieŜy, • terapia i zajęcia dla osób z zewnątrz z terenu naszego miasta • prowadzenie szkoleń z zakresu programów profilaktycznych na terenie sosnowieckich szkół zgodnie ze zgłoszonym zapotrzebowaniem; • powołanie Interwencyjnego Zespołu Interdyscyplinarnego. C. Komenda Miejska Policji oraz Komisariaty • Kontynuacja pracy Policyjnych Punktów Konsultacyjnych w jednostkach pomocy społecznej – zgodnie z podpisanymi porozumieniami, • stały kontakt i konsultacje w zakresie pracy z nieletnimi • organizowanie spotkań dla policjantów, ze szczególnym uwzględnieniem przedstawicieli prewencji pod kątem zasad i metod pierwszego kontaktu i pracy z członkami rodziny dotkniętej uzaleŜnieniem, przemocą, będącymi w sytuacji kryzysowej oraz form dalszej pomocy ( udzielanie informacji klientom o zakresie i formach działalności placówek zajmujących się problemami przemocy ); • wspieranie osób działających w obszarze zapobiegania przemocy np. poprzez udział dzielnicowych w sytuacjach wiąŜących się z zagroŜeniem zdrowia lub Ŝycia ofiary przemocy D. Sąd i Prokuratura • współpraca w zakresie realizacji programu zajęć terapeutycznych ze sprawcą przemocy E. Kuratorzy Zawodowi Sądu Rejonowego w Sosnowcu – dla Osób Dorosłych, Nieletnich i ich Rodzin: • konsultacja oraz realizacja wspólnych celów dla dobra dzieci i rodziny, która podjęła mediacje lub terapię, a sprawca jest objęty dozorem kuratorskim; • współpraca w obronie praw dzieci, gdy niewłaściwie jest sprawowana władza rodzicielska i rodzi się konieczność jej ograniczenia • organizacja spotkań edukacyjno-warsztatowych i nadzorowania; dla kuratorów pod kątem problematyki uzaleŜnień i naduŜyć w rodzinie, form pracy z jej członkami oraz moŜliwości pomocy; • przez konsultacje indywidualnych przypadków i wsparcie pracy kuratora oddziaływaniami o charakterze profilaktyczno-terapeutycznym; F. Poradnie Psychologiczno-Pedagogiczne • przeprowadzanie standardowych badań dzieci i młodzieŜy; • konsultacje i spotkania superwizyjne G. Pedagog i psycholog szkolny : • pomocy i wspierania dzieci w środowisku szkolnym; • stworzenie jednolitej strategii pomocy dziecku i rodzinie; • weryfikacja i analiza danych; • organizowanie spotkań informacyjnych dla dzieci, młodzieŜy szkolnej i rodziców ( opiekunów) o działaniach podejmowanych w zakresie profilaktyki i pomocy osobom ; H. Poradnia Zdrowia Psychicznego, Poradnia Odwykowa i Kluby Abstynenta Wspólnoty AA : • współpraca w zakresie udzielania pomocy osobom potrzebującym wsparcia medyczno-terapeutycznego, • współpraca w zakresie pracy z osobami uzaleŜnionymi współuzaleŜnionymi członkami rodzin • wspólne organizowanie „Otwartych Dni Trzeźwości”. i Ewaluacja programu - plany i strategie na przyszłość Wszelkie załoŜenia, cele i działania realizowane w ramach programu będą ustawicznie modernizowane i rozszerzane, podąŜając za potrzebami i moŜliwościami osób korzystających z róŜnych form pomocy świadczonych przez zespół specjalistów zatrudnionych w placówkach i instytucjach realizujących program. Program realizowany będzie w oparciu o projekty socjalne. Harmonogram działań Cel strategiczny Działania 1.Diagnoza problemów Zbieranie informacji z zakresu przemocy. dotyczących przypadków Rezultat Opracowanie bazy danych Czas realizacji 2002 –2003 r. Realizatorzy MOPS, ośrodki dotyczących osób dotkniętych wsparcia, policja, i organizacji - realizatorzy przemocą; wypracowanie zasad straŜ miejska, programu. i form współpracy słuŜba zdrowia, międzyinstytucjonalnej kuratorzy przemocy z instytucji sądowi. 2.Zapewnienie doraźnej, całodobowej opieki stacjonarnej ofiarom Modernizacja Zwiększona liczba miejsc i rozbudowa miejsc hotelowych dla ofiar i ich rodzin. przemocy z dziećmi hostelowych dla ofiar i dzieciom umieszczonym przemocy i ich rodzin w hostelu. X – XII 2002 r. Lokalne ośrodki wsparcia 3.Niesienie szeroko Terapia indywidualna, Wyznaczanie i pomoc Realizowane na bieŜąco w Ośrodki rozumianej pomocy małŜeńska, rodzinna, w realizowaniu indywidualnych planów ramach pracy ośrodków wsparcia, psychologicznej mediacje rodzinne Ŝyciowych, które miałyby na celu: wsparcia; i prawnej rodzinom oraz poradnictwo ustabilizowanie sytuacji osobistej i dotkniętym przemocą psychologiczne i prawne rodzinnej, wzmocnienie poczucia X 2002 r. zaincjonowanie świetlice domową, uzaleŜnieniami a przeznaczone dla osób bezpieczeństwa i świadomości. działania grupy wsparcia dla środowiskowe, takŜe innymi formami i rodzin dotkniętych Udzielanie wsparcia psychologicznego i ofiar kluby społecznego zagroŜenia. przemocą. prawnego; i grupy terapeutycznej młodzieŜowe. Grupa wsparcia i grupy Pomoc w rozwiązywaniu bieŜących dla sprawców. treningowe – Warsztaty problemów związanych z róŜnymi profilaktyczno-treningowe z aspektami Ŝycia; zakresu umiejętności Wzmocnienie poczucia własnej wartości; społecznych, Trening Edukacja dotycząca umiejętności radzenia Umiejętności sobie w trudnych sytuacjach; MOPS, III 2003 r. – adaptacja pokoju do przesłuchań dzieci. Wychowawczych. Utworzenie Nauka odreagowywania negatywnych grupy wsparcia dla ofiar emocji w sposób społecznie akceptowany. przemocy oraz grupy W ramach projektu „Mały Świadek- terapeutycznej dla sprawców Bezpieczne Rozmowy” - stworzenie przemocy. bezpiecznych warunków do przesłuchań dzieci (świadków przemocy i ofiar przemocy seksualnej) 4.Realizowanie działań w Organizowanie zajęć Edukacja z zakresu profilaktyki uzaleŜnień zakresie profilaktyki dla dzieci i młodzieŜy i zagroŜeń społecznych przez realizowanie (programy, pogadanki) świetlice uzaleŜnień oraz zapobiegania w ramach funkcjonowania programów profilaktycznych i autorskich środowiskowe, przemocy domowej. grup zajęciowych Analiza zagroŜeń patologią MOPS, Realizacja na bieŜąco Szkoły, dostosowanych do wieku policja, społeczną wśród dzieci i młodzieŜy dzieci i młodzieŜy. Ośrodki wsparcia Badania ankietowe IV kwartał 2003 r. wśród dzieci i młodzieŜy W ramach projektu „Diagnoza problemów społecznych środowiska dzieci i młodzieŜy w Sosnowcu” 5.Koordynowanie czynności Współpraca pomiędzy Zbudowanie spójnego systemu pomocy dotyczących niesienia organizacjami ofiarom przemocy domowej pomocy ofiarom przemocy i i instytucjami zajmującymi się ich rodzinom pomocą ofiarom i ich rodzinom Cykliczne spotkania w ramach pracy Interwencyjnego Zespołu Interdyscyplinarnego Od 2003 r. Realizatorzy programu Grupa wsparcia dla ofiar przemocy projekt socjalny Cel projektu Popularyzowanie wiedzy dotyczącej zjawiska przemocy domowej oraz mechanizmów współuzaleŜnienia. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych związanych z przemocą oraz innymi okolicznościami Ŝycia codziennego. Uzasadnienie projektu i jego adresaci Głównym załoŜeniem grupy jest wspieranie osób znajdujących się w podobnej, trudnej sytuacji Ŝyciowej, której zmiana wymaga często podjęcia zdecydowanych, długofalowych i konsekwentnych działań, zmierzających do osiągnięcia stabilizacji Ŝyciowej, równowagi psychicznej i niezbędnych uregulowań prawnych. Grupę tworzą osoby, które wcześniej uczestniczyły w spotkaniach indywidualnych. Praca terapeutyczna koncentruje się na wzmacnianiu juŜ podjętych decyzji, określaniu celów Ŝyciowych i strategii ich realizacji oraz wykorzystywaniu swoich zasobów osobistych - mocnych stron i radzenia sobie ze swoimi ograniczeniami. Kierunki oraz formy pracy terapeutycznej i poradnictwa dla osób z zewnątrz, dyktuje zarówno charakter zgłaszanego problemu, gotowość do podjęcia pracy własnej oraz wyznaczone cele. Sposób realizacji projektu Zajęcia będą odbywały się w Miejskim Ośrodku Opieki i Profilaktyki Dziecka i Rodziny w Sosnowcu raz w tygodniu. Jedno spotkanie będzie trwało około dwóch godzin. Projekt jest w sferze realizacji, w związku z czym trudno przewidzieć faktyczny czas trwania treningu. Zakłada się, Ŝe program obejmie 19 spotkań (minimum 19 tygodni ). Metody pracy. 1. Mini wykłady dotyczące konkretnych tematów. 2. Pomoce do poszczególnych zajęć (kwestionariusze, testy, pytania) 3. Ćwiczenia, drama, "burza mózgów", praca na problemach - techniki dostosowane do tematu spotkania. 4. Materiały pomocnicze dla kaŜdego uczestnika systematyzujące uzyskaną wiedzę i zawierające wskazówki dotyczące dalszego postępowania. 5. Informacje zwrotne od grupy, wymiana poglądów, dyskusja. Realizatorzy projektu Grupę będą prowadzić wykwalifikowani pracownicy Miejskiego Ośrodka Opieki i Profilaktyki Dziecka i Rodziny w Sosnowcu Punktu Pomocy Terapeutycznej i Prawnej. Koszty realizacji projektu Projekt nie wymaga dodatkowych środków finansowych. Źródła finansowania W ramach budŜetu jednostek – ośrodków wsparcia. Termin realizacji Od października 2002r na bieŜąco. Grupa wsparcia dla ofiar przemocy projekt socjalny Cel projektu Popularyzowanie wiedzy dotyczącej zjawiska przemocy domowej oraz mechanizmów współuzaleŜnienia. Kształtowanie umiejętności radzenia sobie w sytuacjach trudnych związanych z przemocą oraz innymi okolicznościami Ŝycia codziennego. Uzasadnienie projektu i jego adresaci Głównym załoŜeniem grupy jest wspieranie osób znajdujących się w podobnej, trudnej sytuacji Ŝyciowej, której zmiana wymaga często podjęcia zdecydowanych, długofalowych i konsekwentnych działań, zmierzających do osiągnięcia stabilizacji Ŝyciowej, równowagi psychicznej i niezbędnych uregulowań prawnych. Grupę tworzą osoby, które wcześniej uczestniczyły w spotkaniach indywidualnych. Praca terapeutyczna koncentruje się na wzmacnianiu juŜ podjętych decyzji, określaniu celów Ŝyciowych i strategii ich realizacji oraz wykorzystywaniu swoich zasobów osobistych - mocnych stron i radzenia sobie ze swoimi ograniczeniami. Kierunki oraz formy pracy terapeutycznej i poradnictwa dla osób z zewnątrz, dyktuje zarówno charakter zgłaszanego problemu, gotowość do podjęcia pracy własnej oraz wyznaczone cele. Sposób realizacji projektu Zajęcia będą odbywały się w Miejskim Ośrodku Opieki i Profilaktyki Dziecka i Rodziny w Sosnowcu raz w tygodniu. Jedno spotkanie będzie trwało około dwóch godzin. Projekt jest w sferze realizacji, w związku z czym trudno przewidzieć faktyczny czas trwania treningu. Zakłada się, Ŝe program obejmie 19 spotkań (minimum 19 tygodni ). Metody pracy. 6. Mini wykłady dotyczące konkretnych tematów. 7. Pomoce do poszczególnych zajęć (kwestionariusze, testy, pytania) 8. Ćwiczenia, drama, "burza mózgów", praca na problemach - techniki dostosowane do tematu spotkania. 9. Materiały pomocnicze dla kaŜdego uczestnika systematyzujące uzyskaną wiedzę i zawierające wskazówki dotyczące dalszego postępowania. 10. Informacje zwrotne od grupy, wymiana poglądów, dyskusja. Realizatorzy projektu Grupę będą prowadzić wykwalifikowani pracownicy Miejskiego Ośrodka Opieki i Profilaktyki Dziecka i Rodziny w Sosnowcu Punktu Pomocy Terapeutycznej i Prawnej. Koszty realizacji projektu Projekt nie wymaga dodatkowych środków finansowych. Źródła finansowania W ramach budŜetu jednostek – ośrodków wsparcia. Termin realizacji Od października 2002r na bieŜąco. Terapia rodzinna i podsystemów rodzinnych projekt socjalny Cel projektu Budowa więzi rodzinnej oraz kształtowanie umiejętności prawidłowego funkcjonowania rodziny m.in. w aspekcie: pełnienia ról przez poszczególnych jej członków, wzajemnych relacji, pozytywnej komunikacji, wydolności społecznej rodziny; Uzasadnienie projektu i adresaci Praca z ofiarami przemocy podczas spotkań indywidualnych spowodowała rozszerzenie pracy o spotkania rodzinne, oczywiście za zgodą osób uczestniczących w terapii. Terapia rodzinna i podsystemów rodzinnych jest jedną z form pomocy świadczonych przez lokalne ośrodki wsparcia. Oferta skierowana jest nie tylko do ofiar przemocy, równieŜ do rodzin, w których wskutek sytuacji kryzysowych zachwiane zostały więzi i prawidłowe relacje rodzinne. Sposób realizacji projektu Częstotliwość spotkań uwarunkowana jest intensywnością problemu rodziny. Metody pracy. 1. Praca z rodziną jako całością; 2. Praca w podsystemach; 3. Spotkania indywidualne z poszczególnymi członkami rodziny. Realizatorzy projektu Ośrodki wsparcia, realizatorzy Miejskiego Programu Przeciwdziałania i Zapobiegania Przemocy Koszt realizacji projektu Projekt nie wymaga dodatkowych środków finansowych. Źródła finansowania W ramach budŜetu jednostek – ośrodków wsparcia. Termin realizacji Projekt realizowany na bieŜąco. Klub MłodzieŜowy projekt socjalny Cel projektu Przeciwdziałanie zjawiskom przemocy i agresji wśród dzieci i młodzieŜy przez modelowanie pozytywnych zachowań. Kształtowanie umiejętności spędzania wolnego czasu. Harmonijny rozwój osobowości – psychokorekcja zaburzeń zachowania. Uzasadnienie projektu i adresaci W ostatnich kilku latach obserwujemy wzrost niekorzystnych zjawisk i zachowań wśród młodych ludzi. Coraz powszechniejsze i akceptowane jest naduŜywanie alkoholu, stosowanie roŜnych uŜywek, do których młodzieŜ i dzieci mają coraz łatwiejszy dostęp. Coraz częściej równieŜ młodzi ludzie uczestniczą w bójkach, awanturach, kradzieŜach i przestępstwach, są agresywni i wulgarni. Ich codzienne Ŝycie ogranicza się do zajęć szkolnych, często nudzą się, nie mają pomysłów i moŜliwości zorganizowania sobie czasu wolnego, rozwijania swoich zdolności, umiejętności, zainteresowań, uczestnictwa w Ŝyciu kulturalnym. Projekt pozornie nie narzuca młodzieŜy określonej propozycji spędzania czasu w klubie, zasada otwartości i dobrowolności ma przyciągnąć osoby, które chcą rozwijać swoje zainteresowania i aktywnie spędzać wolny czas. Miejsce i sposób realizacji projektu Klub MłodzieŜowy z siedzibą w Miejskim Ośrodku Opieki i Profilaktyki Dziecka Sosnowcu i Rodziny w jest czynny od poniedziałku do piątku w godzinach popołudniowych, otwarty dla wszystkich młodych mieszkańców dzielnicy Klimontów. Pracownicy Ośrodka dostosowują formy i metody pracy zgodnie z potrzebami grupy lub indywidualnych potrzeb uczestników. Metody pracy 1. Praca grupowa i indywidualna. 2. Terapia zajęciowa – zajęcia taneczne. 3. Zajęcia warsztatowe. 4. Metody aktywizujące. Realizatorzy projektu Pracownicy Miejskiego Ośrodka Opieki i Profilaktyki Dziecka i Rodziny w Sosnowcu. Kalkulacja kosztów Projekt nie wymaga dodatkowych środków finansowych. Źródła finansowania W ramach budŜetu Miejskiego Ośrodka Opieki i Profilaktyki Dziecka i Rodziny w Sosnowcu. Termin realizacji Wrzesień 2002r. „Mały świadek – bezpieczne rozmowy” projekt socjalny Cel projektu Stworzenie bezpiecznych warunków przesłuchań dla dzieci ofiar przemocy i naduŜyć seksualnych. Uzasadnienie projektu Realizacja projektu jest niezbędna do zapewnienia właściwych warunków przesłuchania dziecka – świadka przestępstwa. „ Przyjazne miejsce” to pokój, w którym dziecku moŜna zapewnić optymalne warunki do przesłuchania. „Małego świadka” nie moŜemy ponownie naraŜać na traumatyczne przeŜycia. Sposób realizacji projektu Realizacja projektu będzie polegała na odpowiednim wyposaŜeniu urządzeniu pokoju do przesłuchań dzieci w siedzibie Miejskiego Ośrodka Opieki i i Profilaktyki. Pokój powinien być dostosowany do wieku rozwojowego dzieci. Powinien mieć odpowiednią kolorystykę i wyposaŜenie( np. zabawki, kredki, lalki - szczególnie pomocne przy przesłuchaniach dzieci wykorzystywanych seksualnie). Przesłuchanie będzie odbywać się przy policji w obecności psychologa. Zainstalowanie kamer i lustra weneckiego pozwoli na obserwację oraz późniejszą analizę zgromadzonego materiału z przesłuchania. Realizatorzy projektu Projekt realizowany będzie dzięki załoŜeniom porozumienia podpisanego pomiędzy Policją, Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej oraz Miejskim Ośrodkiem Opieki i Profilaktyki Dziecka i Rodziny. Kalkulacja kosztów 2 Zakup lustra weneckiego (cena 1m wynosi 1200zł plus koszty oprawy); kamer rejestrujących przesłuchanie dziecka. Źródła finansowania W ramach budŜetu jednostek – ośrodków wsparcia Termin realizacji marzec 2003r. Interwencyjny Zespół Interdyscyplinarny projekt socjalny Cel projektu Integracja instytucji budujących system wsparcia i pomocy ofiarom przemocy, szybka interwencja specjalistów. Uzasadnienie projektu Projekt skierowany jest do instytucji i organizacji pomagających ofiarom przemocy i ma na celu zintegrowanie systemu pomocy ofiarom i ich rodzinom. interdyscyplinarnego. W skład zespołu powinni wchodzić specjaliści – psycholog, pedagog, pracownik socjalny, kurator sądowy, policja, staŜ miejska, lekarz, wolontariusz. Specjaliści wchodzący w skład tego zespołu dzięki swoim kompetencjom mogą szybko udzielić wsparcia osobie poszkodowanej, udzielając pomocy mogą takŜe gromadzić dane, określając kompleksową diagnozę problemu w mieście. Spotkania zespołu sprecyzują zasady i formy współpracy pomiędzy poszczególnymi instytucjami. Sposób realizacji projektu Zaproszenie do realizacji projektu specjalistów z ww. dziedzin, a następnie opracowanie w ramach poszczególnych instytucji form pomocy ofiarom przemocy zgodnie z ich kompetencjami, ustalenie zasad działań interwencyjnych. Skład zespołu jest zmienny – spotykają się specjaliści, którzy ze względu na charakter wykonywanej pracy skuteczniej rozwiąŜą problem danej osoby czy rodziny. Realizatorzy projektu Podmioty uczestniczące w realizacji Miejskiego Programu Przeciwdziałania Zapobiegania Przemocy Koszt realizacji projektu Projekt nie wymaga dodatkowych środków finansowych. Źródła finansowania Realizatorzy projektu Termin realizacji I kwartał 2003r. i Informacje na temat „Najczęściej przyjmowanych narkotyków” projekt socjalny Cel projektu: Zorganizowanie akcji informacyjnej dotyczącej szkodliwości środków psychoaktywnych. Adresaci: Adresatami projektu jest młodzieŜ szkolna, rodzice i opiekunowie prawni młodzieŜy uczącej się, kadra pedagogiczna placówek opiekuńczo - wychowawczych, wychowawcy zatrudnieni w areszcie śledczym, kuratorzy sądowi, osoby uzaleŜnione oraz współuzaleŜnione od alkoholu i innych środków psychoaktywnych. Sposoby realizacji: Ulotki opracuje i odda do wydruku Zespół ds. UzaleŜnień i Bezdomności Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej. Podstawą do opracowania ulotek będą materiały dotyczące środków psychoaktywnych pozyskane z Prokuratury Okręgowej w Katowicach. Na ulotkach zostaną zamieszczone adresy placówek specjalistycznych zajmujących się leczeniem uzaleŜnień. Ponadto umieszczony będzie wykaz komisariatów. Ulotki będą miały charakter informacyjny i edukacyjny. Ulotka będzie kierowana do rodziców dzieci i młodzieŜy w wieku szkolnym. Nakład ulotek zostanie uzgodniony z Wydziałem Edukacji. Dystrybucja ulotek w ramach spotkań edukacyjnych, realizowanych przez Wydział Zdrowia i Komendę Miejską Policji. Realizatorzy projektu: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, Komenda Miejska Policji, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych. Termin realizacji: Początek realizacji IV kwartał 2002 roku, kontynuacja w kolejnych latach. Koszty realizacji: Koszt realizacji trudny do oszacowania (zaleŜny od ilości ulotek, szacunkowy koszt 1 szt. – 0.40 zł ). Źródło finansowania: BudŜet gminy - środki z rozdziału przeciwdziałania alkoholizmowi. PROGRAM POMOCY OSOBOM BEZDOMNYM ORAZ ZAGROśONYM BEZDOMNOŚCIĄ Cel ogólny programu: Uzupełnienie działań prowadzonych przez miasto w zakresie przeciwdziałania bezdomności oraz poszerzanie oferty pomocowej dla osób dotkniętych problemem bezdomnosci. Cele szczegółowe: 8. Uruchomienie sieci środowiskowych punktów poradnictwa i wsparcia dla osób z zadłuŜeniami czynszowymi w spółdzielniach mieszkaniowych, spółkach mieszkaniowych, administracjach Miejskiego Zakładu Zasobów Lokalowych 9. Upowszechnienie informacji dotyczących moŜliwości ubiegania się o pomoc w formie dofinansowania do czynszów 10. Prowadzenie akcji informacyjnej na temat moŜliwości korzystania z pomocy wśród osób osadzonych w Areszcie Śledczym i zagroŜonych bezdomnością po opuszczeniu zakładu penitencjarnego. 4. Uruchomienie noclegowi dla bezdomnych męŜczyzn. Adresaci programu: - rodziny niezaradne Ŝyciowo, nie regulujące opłat czynszowych - wychowankowie placówek opiekuńczo - wychowawczych - osoby i rodziny zagroŜone eksmisją - osoby i rodziny z orzeczoną eksmisją - osoby opuszczające zakłady penitencjarne - osoby bezdomne Sposoby realizacji programu: 1. Uruchomienie sieci środowiskowych punktów poradnictwa i wsparcia dla osób z zadłuŜeniami czynszowymi w spółdzielniach mieszkaniowych, spółkach mieszkaniowych, administracjach Miejskiego Zakładu Zasobów Lokalowych Cel będzie realizowany przy współudziale pracowników socjalnych MOPS - w zakresie: prowadzenia poradnictwa na temat moŜliwości ubiegania się o pomoc w formie dofinansowania do czynszów - konstruowania indywidualnych planów pomocy, w tym zawieranie kontraktów mających na celu wychodzenie z zadłuŜenia - negocjowanie warunków rozkładania na raty występujących zaległości czynszowych 2. Upowszechnienie informacji dotyczących moŜliwości ubiegania się o pomoc w formie dofinansowania do wydatków mieszkaniowych Cel będzie realizowany poprzez: - opracowanie ulotek informacyjnych na temat moŜliwości uzyskania pomocy w formie dodatku mieszkaniowego oraz ich dystrybucja w siedzibach podmiotów realizujących program; sukcesywna aktualizacja ulotek informacyjnych w zaleŜności od zamian w przepisach prawnych 3. Prowadzenie akcji informacyjnej na temat moŜliwości korzystania z pomocy wśród osób osadzonych w Areszcie Śledczym i zagroŜonych bezdomnością po opuszczeniu zakładu penitencjarnego Cel będzie realizowany poprzez: - szkolenie wychowawców Aresztu Śledczego w zakresie form i zasad przyznawania pomocy osobom opuszczającym zakład penitencjarny - rozpropagowanie ulotek informacyjnych dotyczących funkcjonowania systemu pomocy społecznej w mieście - kontynuowanie współpracy określonej porozumieniem zawartym pomiędzy Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej, a Aresztem Śledczym - udzielanie pomocy psychologicznej i prawnej osobom opuszczającym zakład penitencjarny 4. Uruchomienie noclegowi dla bezdomnych męŜczyzn. Cel będzie realizowany poprzez: - opracowanie załoŜeń organizacyjnych i techniczo – ekonomicznych tworzonej jednostki - wybór lokalizacji noclegowni - wybór podmiotu prowadzącego jednostkę - określenie potrzeb kadrowych noclegowni - określenie zasad kierowania i korzystania z placówki Realizatorzy programu: a. Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych b. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej c. „Caritas” Diecezji Sosnowieckiej d. Ośrodki wsparcia e. Poradnia Leczenia UzaleŜnień f. Sąd Rejonowy g. Areszt Śledczy h. Komenda Miejska Policji i. StraŜ Miejska j. Stowarzyszenia i organizacje działające uzaleŜnionych Termin realizacji programu: Lata 2002 – 2010. Źródła finansowania: - budŜet gminy – środki z rozdziału przeciwdziałania alkoholizmowi - zasoby podmiotów realizujących załoŜenia programu - środki pochodzące z darowizn na rzecz osób Harmonogram działań RODZAJ PODEJMOWANYCH DZIAŁAŃ el szczegółowy pkt.1 PODMIOTY REALIZUJĄCE ZADANIE Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej -prowadzenie pracy socjalnej oraz poradnictwa w zakresie moŜliwości korzystania z dodatków mieszkaniowych TERMIN REALIZACJI ZADANIA Początek realizacji zadania - IV kwartał 2002 Cel szczegółowy pkt.2 -opracowanie i kolportaŜ ulotek informacyjnych nt. dodatków mieszkaniowych Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej początek realizacji zadania – rok 2003 Cel szczegółowy pkt.3 -szkolenie wychowawców Aresztu Śledczego -przygotowanie materiałów informacyjnych -kontynuacja współpracy miedzy MOPS, a Aresztem Śledczym Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej -IV kwartał 2002 r. - rok 2003 -na bieŜąco Cel szczegółowy pkt.4 Opracowanie załoŜeń organizacyjnych i technicznoekonomicznych tworzonej jednostki Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej CARITAS Diecezji Sosnowieckiej Rok 2002 „Zostań w swoim mieszkaniu” projekt socjalny Cel projektu: Celem projektu jest zapobieganie eksmisjom poprzez uruchomienie sieci środowiskowych punktów poradnictwa i wsparcia dla osób z zadłuŜeniami czynszowymi. Adresaci programu: Rodziny niezaradne Ŝyciowo nieregulujące opłat czynszowych, wychowankowie placówek opiekuńczo - wychowawczych, osoby i rodziny zagroŜone eksmisją, osoby i rodziny z orzeczoną eksmisją. Realizatorzy projektu: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Spółdzielnie Mieszkaniowe Spółki Mieszkaniowe Miejski Zakład Zasobów Lokalowych - Zakład BudŜetowy Sposoby realizacji projektu: 1. Uruchomienie sieci środowiskowych Punktów Poradnictwa i Wsparcia dla osób z zaległościami czynszowymi w spółdzielniach, spółkach, administracjach MZZL. 2. Ustalenie terminów i godzin dyŜurów. 3. Pracownicy socjalni będą prowadzili poradnictwo dotyczące zakresu i moŜliwości uzyskania pomocy w formie dofinansowania do wydatków mieszkaniowych, spotkania będą miały charakter indywidualny (pracownik socjalny, zadłuŜony lokator), praca pracownika socjalnego będzie miała charakter nieodpłatny (w ramach wykonywanych obowiązków). 4. Z grupy dłuŜników będą wybierane rodziny rokujące wyjście z problemu, praca będzie polegała na konstruowaniu indywidualnych planów pomocy, będą zawierane kontrakty mające na celu aktywizację dłuŜników w celu wychodzenia z zadłuŜenia. 5. Pracownik socjalny wspólnie z dłuŜnikiem będzie prowadził negocjacje z administratorem zasobów lokalowych w sprawie rozłoŜenia na raty zaległości czynszowych. Pozytywny rezultat negocjacji będzie wiązał się z podpisaniem umowy dotyczącej szczegółowych zasad spłaty zadłuŜenia. Umowa będzie podstawą do wyraŜenia zgody administratora zasobów lokalowych na wystąpienie z wnioskiem o dofinansowanie do czynszu. 6. Projekt obejmuje równieŜ negocjacje w sprawie zamiany mieszkań na mniejsze lub o niŜszym standardzie w ramach tych samych zasobów lokalowych. Termin realizacji: IV kwartał 2002 roku. Koszty realizacji: Projekt nie wymaga dodatkowych nakładów finansowych. „Skuteczny powrót” projekt socjalny Cel Projektu: Zlikwidowanie barier związanych z powrotem do Ŝycia na wolności osób po odbytej karze poprzez prowadzenie akcji informacyjnej na temat moŜliwości korzystania z pomocy wśród osób osadzonych w areszcie śledczym. Adresaci: Osoby przebywające w areszcie śledczym. Sposób realizacji: Pracownik Zespołu ds. UzaleŜnień i Bezdomności zgodnie z zawartym porozumieniem prowadzi spotkania informacyjne dotyczące zasad i form przyznawania pomocy osobom opuszczającym areszt śledczy. Motywuje osoby oczekujące na zwolnienie do podjęcia działań pozwalających na zmianę sposobu Ŝycia z przed osadzenia, informuje o moŜliwości skorzystania z pomocy prawnej, psychologicznej. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej opracuje i dostarczy do Aresztu Śledczego informatory dotyczące funkcjonowania pomocy społecznej w mieście, aby osoby zwalniane mogły być objęte skuteczną i profesjonalną pomocą niwelującą skutki długotrwałej izolacji. W celu zapobiegania bezdomności osób powracających z zakładów penitencjarnych Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej proponuje wszechstronną pomoc ośrodków wsparcia (schronienie, pomoc psychologiczną, terapeutyczną), motywuje do podjęcia leczenia uzaleŜnień. Rezultaty projektu: Szybka i skuteczna pomoc, zapobieganie powrotom do patologicznych środowisk, zerwanie z dotychczasowym sposobem Ŝycia, aktywizacja w kierunku readaptacji społecznej. Termin realizacji: Na bieŜąco. Koszty realizacji: Ściśle związane z ilością osób opuszczających jednostki penitencjarne i formami przyznanej pomocy. Źródła finansowania: BudŜet miasta Sosnowca (w ramach zadań własnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej) „Spokojna noc” projekt socjalny Cel projektu: Zapewnienie miejsc noclegowych dla bezdomnych męŜczyzn z terenu miasta Sosnowca, dotychczas nieobjętych pomocą ośrodków wsparcia. Adresaci: Bezdomni męŜczyźni, którzy własnym staraniem nie potrafią zapewnić sobie schronienia. Realizatorzy projektu: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, „Caritas” Diecezji Sosnowieckiej, Areszt Śledczy, Komenda Miejska Policji, StraŜ Miejska, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, organizacje i stowarzyszenia działające na rzecz osób uzaleŜnionych. Sposób realizacji: Adaptacja i remont pomieszczeń, przygotowanie i wyposaŜenie (zabezpieczenie 40 miejsc noclegowych). Opracowanie regulaminu funkcjonowania noclegowni. Określenie stopnia bezdomności i wyodrębnienie grup rokujących wyjście z problemu, celem prowadzenia pracy w zakresie aktywizacji zawodowej, motywowania do leczenia uzaleŜnień. Opracowywanie indywidualnych programów wychodzenia z bezdomności. Termin realizacji: IV kwartał 2002r. Koszty realizacji: Szacunkowy koszt adaptacji i remontu budynku wynosi około 100 000 zł WyposaŜenie w sprzęty do pomieszczeń noclegowych, przekaŜe Centrum Usług Socjalnych i Wsparcia, sprzęt do wyposaŜenia pozostałych pomieszczeń zakupi „Caritas” Diecezji Sosnowieckiej z własnych środków. Źródła finansowania: BudŜet miasta – Przeciwdziałanie alkoholizmowi. Środki własne „Caritas” Diecezji Sosnowieckiej. „Zostań w swoim mieszkaniu” projekt socjalny Cel projektu: Celem projektu jest zapobieganie eksmisjom poprzez uruchomienie sieci środowiskowych punktów poradnictwa i wsparcia dla osób z zadłuŜeniami czynszowymi. Adresaci programu: Rodziny niezaradne Ŝyciowo nieregulujące opłat czynszowych, wychowankowie placówek opiekuńczo - wychowawczych, osoby i rodziny zagroŜone eksmisją, osoby i rodziny z orzeczoną eksmisją. Realizatorzy projektu: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej Spółdzielnie Mieszkaniowe Spółki Mieszkaniowe Miejski Zakład Zasobów Lokalowych - Zakład BudŜetowy Sposoby realizacji projektu: 7. Uruchomienie sieci środowiskowych Punktów Poradnictwa i Wsparcia dla osób z zaległościami czynszowymi w spółdzielniach, spółkach, administracjach MZZL. 8. Ustalenie terminów i godzin dyŜurów. 9. Pracownicy socjalni będą prowadzili poradnictwo dotyczące zakresu i moŜliwości uzyskania pomocy w formie dofinansowania do wydatków mieszkaniowych, spotkania będą miały charakter indywidualny (pracownik socjalny, zadłuŜony lokator), praca pracownika socjalnego będzie miała charakter nieodpłatny (w ramach wykonywanych obowiązków). 10. Z grupy dłuŜników będą wybierane rodziny rokujące wyjście z problemu, praca będzie polegała na konstruowaniu indywidualnych planów pomocy, będą zawierane kontrakty mające na celu aktywizację dłuŜników w celu wychodzenia z zadłuŜenia. 11. Pracownik socjalny wspólnie z dłuŜnikiem będzie prowadził negocjacje z administratorem zasobów lokalowych w sprawie rozłoŜenia na raty zaległości czynszowych. Pozytywny rezultat negocjacji będzie wiązał się z podpisaniem umowy dotyczącej szczegółowych zasad spłaty zadłuŜenia. Umowa będzie podstawą do wyraŜenia zgody administratora zasobów lokalowych na wystąpienie z wnioskiem o dofinansowanie do czynszu. 12. Projekt obejmuje równieŜ negocjacje w sprawie zamiany mieszkań na mniejsze lub o niŜszym standardzie w ramach tych samych zasobów lokalowych. Termin realizacji: IV kwartał 2002 roku. Koszty realizacji: Projekt nie wymaga dodatkowych nakładów finansowych. „Skuteczny powrót” projekt socjalny Cel Projektu: Zlikwidowanie barier związanych z powrotem do Ŝycia na wolności osób po odbytej karze poprzez prowadzenie akcji informacyjnej na temat moŜliwości korzystania z pomocy wśród osób osadzonych w areszcie śledczym. Adresaci: Osoby przebywające w areszcie śledczym. Sposób realizacji: Pracownik Zespołu ds. UzaleŜnień i Bezdomności zgodnie z zawartym porozumieniem prowadzi spotkania informacyjne dotyczące zasad i form przyznawania pomocy osobom opuszczającym areszt śledczy. Motywuje osoby oczekujące na zwolnienie do podjęcia działań pozwalających na zmianę sposobu Ŝycia z przed osadzenia, informuje o moŜliwości skorzystania z pomocy prawnej, psychologicznej. Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej opracuje i dostarczy do Aresztu Śledczego informatory dotyczące funkcjonowania pomocy społecznej w mieście, aby osoby zwalniane mogły być objęte skuteczną i profesjonalną pomocą niwelującą skutki długotrwałej izolacji. W celu zapobiegania bezdomności osób powracających z zakładów penitencjarnych Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej proponuje wszechstronną pomoc ośrodków wsparcia (schronienie, pomoc psychologiczną, terapeutyczną), motywuje do podjęcia leczenia uzaleŜnień. Rezultaty projektu: Szybka i skuteczna pomoc, zapobieganie powrotom do patologicznych środowisk, zerwanie z dotychczasowym sposobem Ŝycia, aktywizacja w kierunku readaptacji społecznej. Termin realizacji: Na bieŜąco. Koszty realizacji: Ściśle związane z ilością osób opuszczających jednostki penitencjarne i formami przyznanej pomocy. Źródła finansowania: BudŜet miasta Sosnowca (w ramach zadań własnych Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej) „Spokojna noc” projekt socjalny Cel projektu: Zapewnienie miejsc noclegowych dla bezdomnych męŜczyzn z terenu miasta Sosnowca, dotychczas nieobjętych pomocą ośrodków wsparcia. Adresaci: Bezdomni męŜczyźni, którzy własnym staraniem nie potrafią zapewnić sobie schronienia. Realizatorzy projektu: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, „Caritas” Diecezji Sosnowieckiej, Areszt Śledczy, Komenda Miejska Policji, StraŜ Miejska, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, organizacje i stowarzyszenia działające na rzecz osób uzaleŜnionych. Sposób realizacji: Adaptacja i remont pomieszczeń, przygotowanie i wyposaŜenie (zabezpieczenie 40 miejsc noclegowych). Opracowanie regulaminu funkcjonowania noclegowni. Określenie stopnia bezdomności i wyodrębnienie grup rokujących wyjście z problemu, celem prowadzenia pracy w zakresie aktywizacji zawodowej, motywowania do leczenia uzaleŜnień. Opracowywanie indywidualnych programów wychodzenia z bezdomności. Termin realizacji: IV kwartał 2002r. Koszty realizacji: Szacunkowy koszt adaptacji i remontu budynku wynosi około 100 000 zł WyposaŜenie w sprzęty do pomieszczeń noclegowych, przekaŜe Centrum Usług Socjalnych i Wsparcia, sprzęt do wyposaŜenia pozostałych pomieszczeń zakupi „Caritas” Diecezji Sosnowieckiej z własnych środków. Źródła finansowania: BudŜet miasta – Przeciwdziałanie alkoholizmowi. Środki własne „Caritas” Diecezji Sosnowieckiej. „Spokojna noc” projekt socjalny Cel projektu: Zapewnienie miejsc noclegowych dla bezdomnych męŜczyzn z terenu miasta Sosnowca, dotychczas nieobjętych pomocą ośrodków wsparcia. Adresaci: Bezdomni męŜczyźni, którzy własnym staraniem nie potrafią zapewnić sobie schronienia. Realizatorzy projektu: Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej, „Caritas” Diecezji Sosnowieckiej, Areszt Śledczy, Komenda Miejska Policji, StraŜ Miejska, Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, organizacje i stowarzyszenia działające na rzecz osób uzaleŜnionych. Sposób realizacji: Adaptacja i remont pomieszczeń, przygotowanie i wyposaŜenie (zabezpieczenie 40 miejsc noclegowych). Opracowanie regulaminu funkcjonowania noclegowni. Określenie stopnia bezdomności i wyodrębnienie grup rokujących wyjście z problemu, celem prowadzenia pracy w zakresie aktywizacji zawodowej, motywowania do leczenia uzaleŜnień. Opracowywanie indywidualnych programów wychodzenia z bezdomności. Termin realizacji: IV kwartał 2002r. Koszty realizacji: Szacunkowy koszt adaptacji i remontu budynku wynosi około 100 000 zł WyposaŜenie w sprzęty do pomieszczeń noclegowych, przekaŜe Centrum Usług Socjalnych i Wsparcia, sprzęt do wyposaŜenia pozostałych pomieszczeń zakupi „Caritas” Diecezji Sosnowieckiej z własnych środków. Źródła finansowania: BudŜet miasta – Przeciwdziałanie alkoholizmowi. Środki własne „Caritas” Diecezji Sosnowieckiej.