Współczesne metody analizy

Kod przedmiotu/modułu
TM2-03/2013
Nazwa przedmiotu
Współczesne metody analizy
Kierunek
Kompozycja i Teoria Muzyki
Specjalność
Teoria Muzyki
Typ studiów
II stopnia
Wymagania wstępne
Zdany egzamin wstępny na studia II stopnia, specjalność Teoria
Muzyki. Wymagania zostały określone w „Informatorze dla
kandydatów na studia stacjonarne II stopnia”.
Wymagania końcowe
Po ukończeniu kursu Seminarium współczesnych metod
analizy studentów specjalności teoria muzyki powinna cechować
wysoko rozwinięta osobowość naukowa, umożliwiającą tworzenie,
realizowanie i wyrażanie własnych koncepcji badawczych w zakresie
współczesnych metod analitycznych. Absolwenci powinni
wykazywać się swobodą w poruszaniu w kręgu najważniejszych
dwudziestowiecznych teorii i opartych na nich metod analitycznych
oraz zdolnością tworzenia rozbudowanych prezentacji w formie
pisemnej
bądź
ustnej
dotyczących
wyników
badań
przeprowadzonych współczesnymi metodami.
Ponadto powinni umieć samodzielnie zastosować swoją
wiedzę dotyczącą współczesnych metod analizy do wyrażania
własnych koncepcji naukowych.
por.: kryteria oceny
Cele przedmiotu/modułu
•
•
•
•
wprowadzenie w zakres najważniejszych
dwudziestowiecznych teorii i opartych na nich metod
analitycznych,
ukazanie ich zaplecza intelektualnego oraz zależności od
motywowanych kulturowo i historycznie paradygmatów
naukowych,
ukazanie geograficzno-kulturowej lokalizacji głównych
ośrodków badawczych w zakresie poszczególnych tradycji
metodologicznych,
rozwinięcie wrażliwości w zakresie tak istotnego dla
wszelkich dyscyplin muzycznych hierarchicznego ‘słyszenia
całościowego’ (określanego przez Schenkera jako
‘fernhoeren’) w odróżnieniu od typowego dla
dziewiętnastowiecznego pozytywizmu imperatywu dzielenia
całości na odcinki i słyszenia jej jako sumy odcinków.
1
Treści kształcenia
Struktura wymagań programowych na 2-letnich
uzupełniających studiach magisterskich w ramach przedmiotu
Seminarium współczesnych metod analizy powinna umożliwić
studentom
specjalności
teoria
muzyki
zapoznanie
się
z współczesnymi teoriami i metodami analitycznymi. W tym celu
zobowiązani są opanować następujące zagadnienia:
• teoria warstw Heinricha Schenkera – geneza, podstawowe
założenia,
• Schenkerowska metoda redukcyjna jako wykładnia
psychologicznej zasady fernhoeren (słyszenia
„dalekosiężnego”)– od ogólnego oglądu perspektywicznego
do szczegółowych rozwiązań analityczno-technicznych
• dyskusja na temat pozytywnych (prekursorstwo
współczesnego strukturalizmu, odkrycie wielu praw
fenomenu twórczości geniuszy muzycznych, przybliżenie
analizy do autentyku spontanicznego aktu twórczego) i
negatywnych (ahistoryczność, doktrynerstwo, tautologia,
szowinizm) aspektów teorii Schenkera,
• metody post-Schenkerowskie – ich analityczna przydatność
we współczesnej muzykologii oraz korzyści poznawcze
• „Jedność w wielości” w koncepcjach teoretycznych
Schenkera a Schoenberga
• kinetyczna koncepcja dzieła muzycznego jako synteza
postschenkerowskiego słyszenia hierarchiczno-warstwowego
oraz ewolucjonizmu w sferze motywiczno-tematycznej:
integracja strukturalna jako jeden z wyznaczników przemian
stylistycznych na przykładzie przemian stylu Chopina
• Leonard Meyer i model „implikacja- realizacja”,
• XX wieczne koncepcje analityczne wymiaru metrorytmicznego
• Teorie i metody analityczne dominujące w muzykologii
rosyjskiej (Asafiew, Jaworski, Nazajkiński)
• Amerykańskie sformalizowane metody analizy: metoda
Allena Forte’a
• Metody normatywne przydatne wobec badań relacji
tembralno-wysokościowych w muzyce „sonorystycznej”
Zamierzone efekty kształcenia
w zakresie wiedzy:
- ma gruntowną znajomość literatury muzycznej związanej ze
studiowanym kierunkiem i specjalnością w wymiarze teoretycznym i
praktycznym
- umie zastosować wiedzę dotyczącą analizy i interpretacji dzieła
muzycznego, elementów dzieła muzycznego oraz rozumie ich
wzajemne relacje w oparciu o formy nowoczesne
- ma rozszerzoną wiedzę na temat kontekstu historycznego muzyki i
jej związków z innymi dziedzinami współczesnego życia
- samodzielnie rozwija wiedzę na temat kontekstu historycznego
muzyki i jej związków z innymi dziedzinami współczesnego życia w
sposób odpowiadający studiowanemu kierunkowi i specjalności
-
posiada
wiedzę
dotyczącą
swobodnego
korzystania
2
z różnorodnych mediów (książki, nagrania, materiały nutowe,
Internet, nagrania archiwalne itp.) oraz umiejętność samodzielnego
poszerzania i rozwijania wiedzy dotyczącej swej specjalności
- ma podstawą wiedzę o stylach muzycznych, technikach
kompozytorskich oraz tradycjach wykonawczych i umie je odnieść
do pracy twórczej
- posiada poszerzoną wiedzę na temat muzyki XX i XXI wieku oraz
umie samodzielnie rozwijać tę wiedzę w sposób odpowiadający
studiowanemu kierunkowi i specjalności
- wykazuje zrozumienie wzajemnych relacji pomiędzy teoretycznymi
i praktycznymi aspektami studiowanego kierunku studiów oraz
wykorzystuje tę wiedzę dla dalszego rozwoju artystycznego
- zna powiązania i zależności pomiędzy teoretycznymi
i praktycznymi elementami studiowanego kierunku studiów oraz
potrafi je twórczo wykorzystywać
w zakresie umiejętności:
posiada
rozwiniętą
osobowość
naukowo-artystyczną,
umożliwiającą tworzenie, realizowanie i wyrażanie własnych
koncepcji artystycznych i naukowych o dużym stopniu oryginalności
- potrafi wyszukiwać, analizować, oceniać, selekcjonować
i integrować informacje z różnych źródeł oraz formułować na tej
podstawie krytyczne sądy
- jest przygotowany do przeprowadzenia własnych zamierzeń
twórczych,
w
ramach
przedsięwzięć
artystycznych
i naukowych
- posiada swobodę w analizowaniu i interpretowaniu utworów
reprezentujących różne style muzyczne, ze szczególnym
uwzględnieniem metod współczesnych
- wykazuje wysoce zaawansowaną biegłość w analizie harmonicznej
utworów muzycznych
- rozwija znane techniki kompozytorskie i metody naukowe
poszerzające zdolności do tworzenia, realizowania i wyrażania
własnych koncepcji artystycznych i naukowych
- kreuje własne techniki kompozytorskie i metody naukowe
poszerzające zdolności do tworzenia, realizowania i wyrażania
własnych koncepcji artystycznych i naukowych
w zakresie kompetencji społecznych:
- rozumie potrzebę uczenia się przez całe życie
- potrafi inspirować i organizować proces uczenia się innych osób i
posiada umiejętność selekcji doświadczeń i ich transformacji na
potrzeby pracy twórczej
- ma pogłębioną świadomość swojej wiedzy i umiejętności,
umiejętnie dobiera doświadczenia oraz je przeobraża na potrzeby
pracy naukowo-badawczej oraz artystycznej
- jest zdolny do samodzielnego integrowania nabytej wiedzy
- posiada umiejętność krytycznej oceny prowadzącej do doskonalenia
3
własnych dokonań twórczych, w pracy naukowo-badawczej i
artystycznej
- posiada umiejętność prezentowania w przystępnej formie
skomplikowanych zadań
Formy kształcenia
(np. wykład/ćwiczenia/inne)
wykład
Rok
I
Punkty ECTS (nakład pracy Semestr
studenta
niezbędny
do
osiągnięcia
zamierzonych Punkty ECTS
efektów kształcenia)
Ilość godzin w
tygodniu
II
1
2
2
2
2
2
zst
zst
3
4
Rodzaj
zaliczenia
Legenda
Kryteria oceny i sposoby
weryfikacji
Literatura
zal – zaliczenie; zst – zaliczenie ze stopniem; egz
– egzamin; ekm – egzamin komisyjny
- znajomość historycznych kontekstów, teoretycznych podstaw, celu
i sensu procedur analitycznych każdej z omawianych na zajęciach
metod
- samodzielne sporządzenie co najmniej jednej analizy semestralnie .
- czynna obecność na zajęciach, w tym opracowanie i wygłoszenie na
zajęciach jednego referatu w ciągu roku, aktywny udział w
dyskusjach
-
-
I. Bent, Music analysis, The New Grove’s Dictionary...
N.Cook, The Guide to Music Analysis, Cambridge 1995
(rozdziały dotyczące metod: Schenkera, Retiego, Meyera,
Nattieza, Forte’a stanowią pozycję obowiązkową)
A.Forte, S.E.Gilbert, Introduction to Schenkerian Analysis,
N.York 1982
S.Bedkowski,A.Chwilek I.Lindstedt, Analiza
schenkerowska, Krakow 1997
H.Federhofer, Heinrich Schenker, Muzyka 1986 nr 4
M.Goląb, Analiza i dzielo, Muzyka 1986 nr 4
M.Goląb, Spór o granice poznania dziela muzycznego,
Wrocław 2003
A.Jarzębska, Teoria kompleksów serialnych Allena Forte’a,
„Muzyka” 1994, nr 3
I.Lindstedt, Wprowadzenie do teorii zbiorów klas wysokości
dźwięku Allena Forte’a, Warszawa 2004
W.Lutosławski, Kilka problemów z dziedziny rytmiki, Res
Facta nr 9 , 1982
F. Noske, Forma formant. Muzyka jako przedmiot i jak ruch,
Res Facta nr 9, 1982
4
L.Polony, Poetyka muzyczna Mieczysława Karłowicza,
Kraków 1986
(przykłady analit.)
- R. Suchowiejsko, Model syntagmatyczno-paradygmatyczny,
„Muzyka” 1995, nr 3
- M. Tomaszewski (red.) Analiza i interpretacja dzieła
muzycznego, Akademia Muzyczna, Kraków 1985
- A.Tuchowski, Integracja strukturalna w świetle przemian
stylu Chopina,
Kraków 1996
- A.Tuchowski, Symbolika Oper Benjamina Brittena, Zielona
Góra 1990 (przykłady analityczne)
- A.Tuchowski, Chopin’s integrative technique and its
repercussions in 20th-century Polish music, Polish Music
Journal, Online musicology journal dedicated to the study of
Polish music. University of Southern California, Los Angeles
1999, 2, no 1, s. 1-14 (dla studentow zagranicznych)
- A.Tuchowski, Integratywna rola modeli ruchu w dojrzałej
twórczości symfonicznej Witolda Lutosławskiego: Livre
pour orchestre, a IV Symfonia. w: Styl i estetyka twórczości
Witolda Lutosławskiego, red. Z. Skowron, Musica
Iagellonica, Kraków, 2000, s.171-186
- (wersja angielska dla studentow zagranicznych:)The
Integrative Role of Motion Patterns in Lutosławski's Mature
Symphonic Works: A Comparison of Livre pour orchestre
and the Symphony No. 4, w: Lutosławski Studies, ed. by
Z.Skowron, Oxford University Press, Oxford 2001, s. 287 –
304
- R.Reti, The Thematic Process in Music, Londyn 1951
- H.Schenker, Der freie Satz, Wiedeń 1935
-
Język wykładowy
polski, angielski
Prowadzący
prof. A. Tuchowski
Uwagi
5