Przeczytaj fragment

Przedmowa
W sierpniu 2014 r. przypadała setna rocznica urodzin Profesora Jerzego Ignatowicza. Z tej okazji Katedra Prawa Cywilnego UMCS zorganizowała ogólnopolską konferencję naukową „Prawo cywilne – stanowienie, stosowanie i wykładnia”. Patronat nad
konferencją objęli: Jego Magnificencja Rektor UMCS prof. dr hab. Stanisław Michałowski i Dziekan WPiA UMCS prof. dr hab. Anna Przyborowska-Klimczak. Tytułowe hasło
konferencji, uzupełnione paremią Ratio est anima legis, nawiązywało do trzech nurtów
aktywności zawodowej i naukowej Profesora Jerzego Ignatowicza – tworzenia, interpretacji i stosowania prawa cywilnego.
Konferencja rozpoczęła się 20 listopada 2014 r. uroczystym spotkaniem zaproszonych gości. Ze wspomnień o Profesorze Jerzym Ignatowiczu wyłonił się obraz Postaci wybitnej i zarazem skromnej, wspaniałego Nauczyciela, niezwykle życzliwego dla
adeptów prawa, inspirującego do podejmowania ważnych i oryginalnych wątków badawczych, tolerancyjnego dla odmiennych poglądów, uczącego jasnego i logicznego formułowania wywodów prawniczych, nawet w sprawach bardzo złożonych. W kolejnym
dniu konferencji, 21 listopada, odbyły się obrady w trzech panelach: ogólnym, prawa
rodzinnego oraz prawa rzeczowego i obligacyjnego. Konferencja zakończyła się plenarną
dyskusją, w której nie tylko nawiązano do wygłoszonych referatów, ale także poruszono
zagadnienia tworzenia prawa, kształcenia prawników i rozwoju młodej kadry naukowej.
Niniejsza Księga pamiątkowa jest wyrazem czci i wdzięczności należnej Profesorowi Jerzemu Ignatowiczowi, wciąż obecnemu w Jego dziełach i orzeczeniach sądowych,
z których czerpiemy wiedzę, inspiracje do własnej twórczości i wzorce prawniczych wypowiedzi.
W Księdze został utrwalony dorobek naukowy zawarty w referatach wygłoszonych podczas konferencji poświęconej Profesorowi Jerzemu Ignatowiczowi. Znalazły się
w niej także artykuły napisane przez grono pracowników WPiA UMCS, w większości
– uczniów Profesora, Jego doktorantów i autorów prac doktorskich lub habilitacyjnych
przez Niego recenzowanych. W tematyce opracowań zamieszczonych w Księdze przeważa problematyka prawa rodzinnego i prawa rzeczowego, która dominuje w dorobku
naukowym, orzeczniczym i legislatorskim Profesora Jerzego Ignatowicza. Są wśród nich
również opracowania z dziedziny części ogólnej prawa cywilnego, prawa zobowiązań,
12
Przedmowa
prawa własności intelektualnej, prawa europejskiego i postępowania cywilnego. Artykuły
zostały ułożone w kolejności nazwisk autorów. Tematyczną systematyzację artykułów powstałych na podstawie referatów obrazuje program konferencji zamieszczony w trzeciej
części Księgi.
W toku redagowania publikacji nie ingerowano w treść nadesłanych opracowań.
Są one oryginalnymi wypowiedziami autorów. Ze względu na techniczne wymogi edytorskie sugerowano natomiast zachowanie standardowej objętości artykułów, określonej
w informacji o zakresie i przedmiocie Księgi.
Szczególne podziękowania za wykonanie prac recenzyjnych składam Profesorom
Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego – dr. hab. Andrzejowi Herbetowi, dr. hab. Jackowi Widło i dr hab. Hannie Witczak.
Materiały wykorzystane w Księdze gromadziła i porządkowała dr Agnieszka Szczekala, pełniąca funkcję sekretarza redakcyjnego.
Księga ukazuje się dzięki wsparciu władz WPiA i UMCS oraz Partnerów i Sponsorów konferencji.
prof. dr hab. Mirosław Nazar
Słowo wstępne
Profesor Jerzy Ignatowicz – w setną rocznicę urodzin
Przypadająca w 2014 r. setna rocznica urodzin Pana Profesora Jerzego Ignatowicza stanowiła szczególną okazję do przypomnienia sylwetki tego wybitnego uczonego
i sędziego, znakomitego nauczyciela akademickiego – przez ponad trzydzieści lat związanego z Wydziałem Prawa i Administracji Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej
w Lublinie.
Po studiach prawniczych na Uniwersytecie Warszawskim w latach 1932–1936 i odbyciu służby wojskowej w 1938 r. Jerzy Ignatowicz rozpoczął aplikację sądową. Ukończył ją już po wojnie i zdał egzamin sędziowski. Zawód sędziego wykonywał nieprzerwanie do 1984 r., a od 1956 r. jako sędzia Sądu Najwyższego. W 1960 r. podjął pracę
w Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie. W następnym roku na Wydziale
Prawa UMCS uzyskał stopień doktora nauk prawnych, przedkładając rozprawę pt. Dochodzenie praw stanu cywilnego. Trzy lata później habilitował się na podstawie monografii pt. Ochrona posiadania, opublikowanej przez Wydawnictwo Prawnicze w 1963 r.
Tytuł profesora nadzwyczajnego otrzymał w 1971 r., a profesora zwyczajnego – w 1977 r.
Na szczególne uznanie zasługuje umiejętność godzenia przez Pana Profesora Jerzego Ignatowicza działalności sędziowskiej i legislacyjnej z pracą naukową, dydaktyką
akademicką i pełnieniem funkcji promotora rozpraw doktorskich. Wszystkie te dziedziny aktywności realizował z wielkim zaangażowaniem, na wysokim merytorycznym poziomie, harmonijnie łącząc wiedzę i doświadczenie prawnika-praktyka oraz nauczyciela
akademickiego.
Dorobek naukowy Profesora Jerzego Ignatowicza jest bogaty i zróżnicowany pod
względem tematycznym – większość Jego prac koncentruje się wokół problematyki prawa rzeczowego, rodzinnego i spółdzielczego. Obejmuje też różne formy twórczości naukowej, wśród nich: monografie, studia, artykuły, glosy i recenzje. Do kanonu klasycznych prac cywilistycznych należą Jego obszerne studia naukowe zamieszczone w wydanych przez Ossolineum: Systemie Prawa Cywilnego oraz Systemie Prawa Rodzinnego
i Opiekuńczego. Należy również przypomnieć, że Profesor Jerzy Ignatowicz był autorem
znakomitych komentarzy do przepisów prawnych. Wnikliwa analiza i trafna interpretacja uregulowań prawnych wynikała też zapewne z faktu, że w tworzeniu i nowelizacji
14
Słowo wstępne
niektórych z nich uczestniczył jako członek Rady Legislacyjnej i Komisji ds. Reformy
Prawa Cywilnego. Ważne miejsce w dorobku publikacyjnym Profesora Jerzego Ignatowicza zajmują także liczne glosy i komentarze, przede wszystkim do orzeczeń Sądu
Najwyższego.
Bardzo cenioną przez Pana Profesora dziedziną działalności uniwersyteckiej były
wykłady i seminaria dla studentów. Cieszyły się one zawsze dużym zainteresowaniem
i wysokim uznaniem ze strony uczestników tych zajęć, a egzaminy przeprowadzane
przez Pana Profesora zapewniły mu zasłużenie opinię wymagającego, ale bardzo sprawiedliwego i rzetelnego egzaminatora. O docenianiu dydaktyki akademickiej świadczą
też podręczniki autorstwa Profesora Jerzego Ignatowicza, wielokrotnie wznawiane, także po śmierci Profesora – w wersjach uaktualnianych przez współautorów. Niekwestionowanymi zaletami tych opracowań są ich walory merytoryczne, uporządkowany tok
wywodów, precyzyjny, a jednocześnie bardzo klarowny sposób prezentowania nawet
skomplikowanych kwestii prawnych. Są one również świadectwem umiejętnego łączenia
wszechstronnej wiedzy ze znajomością praktyki orzeczniczej.
Wydział Prawa i Administracji UMCS zawdzięcza Profesorowi Jerzemu Ignatowiczowi osiągnięcia w kształceniu kadry naukowej, bowiem znakomicie wywiązywał się
z roli promotora prac doktorskich. Młodzi pracownicy naukowi, przygotowujący pod Jego
kierunkiem rozprawy, mogli zawsze liczyć na merytoryczne wsparcie i życzliwą pomoc.
Towarzyszyła im ona również później, na dalszych etapach działalności akademickiej.
Formą wyrażenia wdzięczności za wieloletnie zaangażowanie Pana Profesora Jerzego Ignatowicza w działalność na rzecz budowania silnej pozycji lubelskiej cywilistyki oraz umacnianie prestiżu Wydziału Prawa i Administracji UMCS było skierowanie
przez Radę Wydziału wniosku o nadanie Mu godności doktora honoris causa UMCS.
Honorowy doktorat otrzymał 28 października 1994 r.
Wydanie Księgi zawierającej treść wystąpień przedstawionych podczas konferencji
„Prawo cywilne – stanowienie, stosowanie i wykładnia”, zorganizowanej 21 listopada
2014 r. dla upamiętnienia setnej rocznicy urodzin Pana Profesora Jerzego Ignatowicza,
jest wyrazem wdzięczności dla dokonań Profesora jako sędziego i uczonego, podziwu dla
Jego pracowitego życia oraz szacunku dla Niego jako prawego i życzliwego człowieka.
Współpracownicy i uczniowie Profesora Jerzego Ignatowicza wyrażają też przekonanie,
że zarówno dla tych, którzy osobiście znali Pana Profesora, jak i tych, którzy zapoznali
się z bogatym dorobkiem Jego zawodowego życia, pozostanie On w ich pamięci godnym
najwyższego uznania wzorem prawnika – naukowca, nauczyciela i praktyka.
Prof. dr hab. Anna Przyborowska-Klimczak
Dziekan WPiA UMCS