strona 2
Transkrypt
strona 2
Gazeta 14, 4 - 10 kwietnia 2014 www.gazetagazeta.com strona 25 DWUJĘZYCZNOŚĆ Nasze dwujęzyczne dzieci Kuzyn wawelskiego KUZYN WAWELSKIEGO - Nie! Jak możesz nawet tak myśleć! Przecież musimy! Musimy i … już! - zwraca się do mnie z rozpaczą w głosie (i oczach) Młodsza. - A ty co o tym sądzisz? pytam Starszą. - Że o czym niby? Starsza siedzi razem z nami przy stole, ma przytomny wzrok, wszystkie funkcje w normie (nawet siorbie herbatę), nic w tej chwili nie podczytuje, ani w ogóle nie robi, ale myślami jest ewidentnie co najmniej na Marsie, jeśli w ogóle nie na jakiejś Gliese 581 c. Gdybym zamiast konwersować z jej młodszą siostrą ucinała sobie pogawędki z własną koleżanką, to przebywając nawet na innej kondygnacji domu Starsza byłaby zorientowana co do każdej kropki i przecinka w tej rozmowie. Ciekawe to jest zjawisko, te uszy u nieletnich, nieprawdaż. - Rzucam propozycję, by nie robić śniadania wielkanocnego powtarzam. - Najpierw przez miesiąc grupowo-grypowo umieraliśmy, jak tylko stanęliśmy na nogi to zrobiły się ferie wiosenne i pojechaliśmy dobijać się na nartach, a teraz nagle święta tak blisko, że prawie za rogiem. Owszem, jestem niezgorszym cyborgiem, ale wciąż jeszcze nie przedarłam się przez pranie po tych nartach, nie mówiąc o stanie, w jakim znajduje się dom. - A w jakim on się znajduje stanie? - szczerze dziwi się Młodsza. - Wszystko jest na swoim miejscu: ściany, meble, podłoga. Chomik nam zdechł niedawno, ale że zrobił to w klatce, a nie w rurach po ucieczce, jak ten przed rokiem, to nawet nic tym razem nie śmierdzi w wentylacji. Poza tym mogę zebrać z dywanu i szycie, i klocki, i nawet plastelinę hojnie oferuje swoje usługi. - Wdeptanej w dywan, obawiam się, nie zbierzesz. - To zeskrobię - Młodsza jest niezrażona. - Jeżeli mamy robić to przyjęcie, będę potrzebowała mnóstwo pomocy - zwracam się do Starszej. - Nie mówimy o myciu okien, ale na przykład takim parapetom i siatkom wentylacyjnym należałaby się solidna przecierka. Do tego wasze pokoje, a zwłaszcza twój. Wiesz o czym mówię - wzdycham i zawieszam na Starszej ciężki wzrok. Starsza jest z kategorii ludzi skrajnie twórczych, którzy żadnemu śmieciowi nie przepuszczą, dopóki nie zobaczą, co się z nim da zrobić. Opakowania (preferowane folia i styropian), ciekawie wytoczone butelki i pudełka, obtłuczone płytki ceramiczne, dziurawe skarpety i przygodne tasiemki, o gazetach, szmatkach, ścinkach (ludzie litości, to są "elementy dekoracji", nie żadne ścinki!), sznurkach i wszelkiej maści "inspirujących formacjach geologicznych" nawet nie wspominając. Sęk w tym, że nawet po obróbce śmieci najczęściej pozostają śmieciami, tylko zamiast w koszu nadal prezentują swoje wątpliwe wdzięki na otwartej przestrzeni w okolicach biurka i szafy Starszej. - Bo śłodkie pięciojatki od cioci Ewi będą chciały psijść i obejzieć jibki w moim akwajium! wygłupia się artykułując jednak dokładnie to, czego nie dopowiedziałam. - Choćby dlatego! - mówię i nagle znów dopadają mnie wątpliwości. - Nie, no nie wiem. Przecież ja w ogóle nie mam siły na te święta. A co dopiero na święta z przyjęciem! Od lat organizuję w domu śniadanie wielkanocne dla kilku zaprzyjaźnionych polonijnych rodzin z dziećmi. Mechanizm do- tarty jest do tego stopnia, że nie musimy nawet między sobą ustalać, co kto szykuje i donosi na stół. Wiadomo - to, co zawsze. Jest ekipa od kiełbasy, inna od sałatek i zup, my jesteśmy od pasztetu i pomarańczowego mazurka. Obiecałam w ubiegłym roku córkom, że dam im całkowicie wolną rękę - może nawet usunę się na ten czas z domu - w gestii dekoracji ciasta na kolejne święta. Młodsza znów posyła mi spojrzenie przepełnione cierpieniem. - Mamo, ty nie rozumiesz! rozkłada nade mną bezradnie ręce i kiwa głową, zupełnie jak mojej śp. babcia tego dnia, gdy wróciłyśmy z kuzynką po zabawie w strumieniu znanym reszcie wsi nie jako źródło wody pitnej, a raczej miejsce załatwiania całkiem innych potrzeb przez zwierzęta gospodarskie pasące się na przylegającej doń łączce. - Musi być polskie śniadanie wielkanocne, bo to jest nasza polska tradycja, rozumiesz? Bo jak jego nie będzie to właściwie … nie będzie żadnych świąt. Żadnych! - dodaje z takim naciskiem, że słowa aż odbijają się echem od żyrandola. - Zarzekałaś się w zeszłym roku, że masz zamiar wstawić sobie zamek w drzwi, żeby się bronić przed tymi "maniakalny- Poczta zdrowia - Nowy cykl - wszystko dla zdrowia - Sól - po co ta batalia? dokończenie ze strony 24 W następnej kolejności są: ziemniaki pieczone lub gotowane w mundurkach (należy je spożywać z umiarem z uwagi na wysoką zawartość skrobi, która zwiększa odporność na insulinę i na leptynę), biała fasola,pomidory, warzywa dyniowate, gotowany szpinak, suszone owoce takie jak figi, morele, rodzynki. Znajdziesz go również w następujących owocach i warzywach: - owoce: papaja, śliwki, melon kantalupa, banany (uwaga na banany, ponieważ zawierają bardzo dużo cukru i mają o połowę mniej potasu niż zielone warzywa; mitem jest, że banan jest szczególnie bogaty w potas); - warzywa: brokuły, brukselka, słodkie ziemniaki, awokado, szparagi i dynia. Który rodzaj soli wybrać? Możesz zaopatrzyć się w sól stołową na bazie chlorku potasu (zamiast chlorku sodu) i używać jej do solenia potraw. Jedynym minusem tej soli jest to, że posiada lekko gorzkawy posmak, ale większość ludzi go nie zauważa… do momentu, gdy się ich o tym uprzedzi. Jednakże uwaga: mogą być przeciwwskazania do spożywania potasu. Tak jest wtedy, jeśli masz problem z usuwaniem nadmiaru składników mineralnych lub jeśli bierzesz leki podnoszące poziom potasu we krwi. Dotyczy to osób chorych na cukrzycę, choroby nerek, niedrożność dróg moczowych oraz osób przyjmujących inhibitory konwertazy angiotensyny (inhibitory ACE). Ale jeśli nie należysz do żadnej z powyższych grup, Twój lekarz nie będzie miał z pewnością zastrzeżeń, abyś spożywał sól na bazie chlorku potasu zamiast chlorku sodu. Mój dzisiejszy newsletter tu się kończy, ale poniżej przedstawiam kontynuację dla Czytelników, którzy byliby szczególnie zainteresowani dyskusją na temat soli i którzy mają wątpliwości, co do moich twierdzeń. Badania wykazują związek między solą a nadciśnieniem Aby być uczciwym, muszę wspomnieć o dużym badaniu DASH nad sodem, przeprowadzonym w 1997 r. po to, aby określić, czy dieta uboga w sól zmniejsza nadciśnienie czy nie. Badani pacjenci mieli stosować dietę DASH, która polegała na spożywaniu dużej ilości świeżych warzyw i owoców, chudego białka, całych zbóż, chudych produktów mlecznych i bardzo małej ilości soli. Osobom na diecie DASH rzeczywiście obniżyło się ciśnienie krwi. Wyniki były lepsze w przypadku diety DASH ubogiej w sód niż przy tej samej diecie bogatej w sól9. Ale główny efekt diety wydaje się raczej wynikać z niskiego indeksu glikemicznego. Poza tym, jak widać, ta dieta równocześnie zawiera bardzo mało cukru i fruktozy. Jeśli chodzi o większość ludzi, którzy nie mają problemów z nadciśnieniem, wydaje się zbyt pochopne, aby narzucać znaczne obniżenie spożycia soli. Gary Taubes, dziennikarz naukowy, mówi: "Podczas gdy rząd od kilkudziesięciu lat ogłasza zagrożenie, jakie niesie sól, żadne naukowe badanie nie rozwiało wątpliwości, czy takie zagrożenie w ogóle istnieje. A kontrowersje dotyczące korzyści, o ile istnieją, ze zmniejszenia spożycia soli stanowią jedną z najstarszych dyskusji, najbardziej agresywnych i najbardziej absurdalnych w całej medycynie. Dane przemawiające na korzyść powszechnego ograniczenia spożycia soli nigdy nie były wiążące i nigdy nie udowodniono, że taki program nie będzie miał nieprzewidzianych skutków negatywnych. Po kilkudziesięciu latach intensywnych badań, liczba pozornych korzyści wynikających z unikania soli zmniejszyła się. Co sugeruje, że albo prawdziwe korzyści były ograniczone albo, że mi pięciolatkami" - zwracam się znów do Starszej. Starsza już nie błądzi po odległych galaktykach, jest na bieżąco z wątkiem dyskursu, a nawet na Jowisza, czy to możliwe, że to się w ogóle dzieje? - przytakuje swojej młodszej siostrze. Ostatni raz, gdy się z nią w czymkolwiek zgadzała, miał miejsce tak dawno, że szczerze nie pamiętam. - Zmiana planu - orzeka z chichotem. - Po prostu ustawię je w szeregu i będę wprowadzać wyłącznie dwójkami za okazaniem biletu. - Wizja jest tak mocna, że za moment rechoczemy już wszystkie. - Nie, no spoko, jakoś to przeżyję. A jak potrzebujesz to ja ci nawet mogę ten pasztet upiec. Właściwie to ja bym go bardzo chętnie chciała upiec. Duża N. by mi pomogła. I może też K.? Może C. by chciała przyjechać? Och, co za wspaniały plan. Co to będą za święta. Mamusiu! "Mamusiu! - zawołał Paulin i Artykuły Elizy Sarnackiej-Mahoney i wywiady z nią o tej tematyce ukazują się co dwa tygodnie. Osoby chętne do zgłoszenia swoich pytań lub uwag prosimy o kontakt: [email protected] lub 416-262-0610. nie istnieją, a naukowcy, którzy wierzyli w ich odkrycie, zostali zmyleni przez wpływ innych zmiennych"10. W 2011 r. jedno z najbardziej prestiżowych czasopism naukowych na świecie: "Journal of the American Medical Association" (JAMA) opublikował wyniki kompletnie zdumiewające. Przez 8 lat obserwowano 381 Europejczyków w średnim wieku i o dobrym stanie zdrowia. Uczestnicy byli podzieleni na 3 grupy: dieta uboga, umiarkowana i bogata w sól. Naukowcy obserwowali współczynnik zgonów w tych trzech grupach i opublikowali następujące wyniki: grupa na diecie ubogiej w sól: 50 zgonów, grupa na diecie o umiarkowanej ilości soli: 24 zgonów, grupa na diecie bogatej w sól: 10 zgonów. Ryzyko chorób serca u osób spożywających mało soli okazało się o 56% wyższe niż u osób spożywających dużo soli. W ten sposób, jedyny racjonalny wniosek, jaki naukowcy mogli wyciągnąć to: "im mniej solisz, tym większe jest ryzyko, że umrzesz na chorobę serca"11. Na zdrowie, Jean-Marc Dupuis PS: Jeśli Ty lub ktoś z Twoich bliskich cierpi na nadciśnienie, mam ważną informację. Właśnie przygotowałem do wysłania Prenumeratorom Dossier Naturalnych Terapii najnowszy raport poświęcony naturalnym sposobom na nadciśnienie, a w nim m.in.: sól w diecie - dozwolona czy zabroniona; jakie leki najczęściej są stosowane w leczeniu nadciśnienia; czy nadwaga może być czynnikiem ryzyka nadciśnienia; na czym polega rekomendowana dieta według schematu DASH; o wpływie alkoholu i witamin na nadciśnieniowców. Aby dołączyć do grona Prenumeratorów Dossier Naturalnych Terapii iÊ otrzymać ten raport (plus dodatkowo dwa raporty w prezencie: poświęcone cukrzycy i cholesterolowi), a także kolejnych 11 raportów o dowiedzionych naukowo naturalnych sposobach na wiele chorób i dolegliwości, kliknij tutaj: https://form.pocztazdrowia.pl/form/DN01JHPZ00 puścił wędkę, która upadła na skały"- tak ukochany Sempe opisał reakcję jednego z kolegów ukochanego Mikołajka (z naszej ukochanej książeczki "Wakacje Mikołajka") na widok ryby dyndającej na jego wędce. Mamusiu, ratunku! Wyciągnęłam z mroków wszechświata dwójkę dzieci, a tu się okazało, że to dwugłowy smok. Na imię mu Kuzyn Wawelskiego i choć mieszka u stóp Gór Skalistych strzeż się każdy, kto chciałby mu uniemożliwić plany celebracji jego polskich korzeni i tradycji! A więc głęboki wdech, głowa do góry i naprzód marsz w kolejne polskie (pracochłonne, męczące, cudowne, wyjątkowe) święta. Eliza Sarnacka-Mahoney Źródła: - Reduced Dietary Salt for the Prevention of Cardiovascular Disease: A Meta-Analysis of Randomized Controlled Trials (Cochrane Review), American Journal of Hypertension, August 2011: 24(8); 843-53, R. S. Taylor, et al. - Fatal and Nonfatal Outcomes, Incidence of Hypertension, and Blood Pressure Changes in Relation to Urinary Sodium Excretion, Journal of the American Medical Association, 2011: 305(17); 1777-1785, - K. Stolarz-Skrzypek, MD, et al. The INTERSALT Study: Background, Methods, Findings, and Implications, American Journal of Clinical Nutrition, February 1997: 65(2); 6265-6425, - J. Stamler. Sodium Intake and Mortality in the NHANES II Follow-Up Study, American Journal of Medicine, March 2006: 119(3); 275.e7-14, - H.W. Cohen, et al. Nutr Rev. 2001 Sep;59(9):291-3. - International Urology and Nephrology, September 2009, Volume 41, Issue 3, pp 733-737 - Hypertension 1995 Jun;25(6):1144-52. - Sodium and Potassium Intake and Mortality Among US Adults, Archives of Internal Medicine, July 2011: 171(13); 1183-1191, - Quanhe Yang, PhD, et al. 9. Circulation. 2012 Dec 11;126(24):2880-9. doi: 10.1161/CIR.0b013e318279acbf. Epub 2012 Nov 2. The (Political) Science of Salt, Gary Taubes : http://www.stat.berkeley.edu/users/rice/Stat2/salt.html JAMA. 2011;305(17):1777-1785. doi:10.1001/jama.2011.574 http://jama.jamanetwork.com/ article.aspx?articleid=899663 Pozostałe źródła: It’s time to end the War Salt, par Melinda Wenner Moyer, Scientific American, http:// www.scientificamerican.com/article.cfm?id=its-time-to-end-the-war-on-saltThe Guilty Pleasure that Could Save You From Heart Disease, Dr Joseph Mercola, http://articles.mercola.com/sites/articles/archive/2012/03/05/end-war-onsalt.aspx#_edn3