Doświadeczenia z pierwszego okresu programowania

Wrocław, czerwiec 2006r
Radosław Gawlik
Prezes Stowarzyszenia Ekologicznego Eko- Unia
Członek Komitetów Monitorujących PROW i SPO „Rolny”
Doświadczenia z pierwszego okresu programowania
we wdrażaniu funduszy na rozwój obszarów wiejskich
Minęło 30 miesięcy z 36 miesięcznego okresu pierwszego Narodowego Programu
Rozwoju po wejściu naszego kraju do UE. Był to czas wytężonej pracy w programowania i
wdrażania funduszy przeznaczonych na rozwój obszarów wiejskich. Warto dokonywać już
obecnie podsumowań i wyciągać wnioski, choćby ze względu na programowanie znacznie
większych zadań i środków na przyszły 7 letni okres 2007-2013.
I. Programy pomocowe UE dla wsi
Po wejściu do Unii Europejskiej na lata 2004-2006 uruchomiono w Polsce dwa główne
programy rozwoju wsi:
1. Sektorowy Program Operacyjny (SPO) – „Restrukturyzacja i modernizacja sektora
żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006” – 1 784 mln EURO
2. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich (PROW) – 3 592 mln EURO
Działania SPO to m.in.
1. Inwestycje w gospodarstwach rolnych
2. Ułatwienie startu młodym rolnikom
3. Szkolenia i wsparcie doradztwa
4. Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych
5. Odnowa wsi oraz zachowanie „i ochrona dziedzictwa kulturowego
6. Scalanie gruntów
7. Różnicowanie działalności rolniczej
8. Rozwój i ulepszanie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem
9. Pilotażowy program Leader +
Działania PROW to min.
1. Renty strukturalne
2. Programy rolnośrodowiskowe i dobrostan zwierząt
3. Zalesianie gruntów rolnych
4. Wspieranie gospodarstw niskotowarowych
5. Grupy producentów rolnych
1
6. Dostosowanie gospodarstw rolnych do standardów UE
Działania z obydwu tych programów na rzecz wsi zostały wpisane w 3 takie same priorytety:
1.
Wspieranie zmian i dostosowań w sektorze rolno-żywnościowym
2.
Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich
3.
Pomoc techniczna
Instytucja Zarządzająca SPO i PROW to:
MRiRW a w nim Departament Rozwoju Obszarów Wiejskich współpracujący
z Departamentem Finansów (zajmującym się kasową obsługą funduszy strukturalnych),
Departamentem Gospodarki Ziemią (w ramach działań 2.2 Scalanie gruntów i 2.5
Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi) oraz Departamentem Infrastruktury Wsi i
Komunikacji Społecznej (w ramach działań 2.3 Odnowa wsi oraz zachowanie i ochrona
dziedzictwa kulturowego i 1.3 Szkolenia).
Instytucje Wdrażające to:
Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, Fundacja
FAPA, Samorządy
Województw
VII. Uwarunkowania we wdrażaniu funduszy rolnych w NPR ( 20042006)
1. Trudności pierwszego okresu po wejściu do UE
Słabość administracji
Nasza integracja z UE to zadanie, które niewątpliwie przerosło możliwości i zdolności
polskich polityków i administracji. Dla kogoś, kto miał okazję przyjrzeć się tej
administracji z bliska nie jest to wielkie zaskoczenie. Administracja centralna stanowi
problem. Jest tam niewiele osób rzeczywiście twórczych i otwartych. W sytuacjach
krytycznych często to na ich barkach spoczywa ratowanie twarzy polityków. Wielu
(zdecydowanie zbyt wielu) urzędników jest dowodem na negatywną selekcję kadr. Niskie
place, rotacja pracowników, przeciążenie obowiązkami, stres z tym związany powodują,
że wielu młodych, cennych pracowników po odbyciu stażu przenosi się do sektora
prywatnego. To o czym piszę powyżej jest jednocześnie tematem tabu dla polityków.
Żaden z nich, z obawy przed opinia publiczną, nie ma odwagi głośno powiedzieć o
potrzebie dowartościowania materialnego administracji.
Złożony proces wdrażania- legislacji wykonawczej
Sektorowe Programy Operacyjne przygotowane i zatwierdzone mimo pośpiechu i
politycznych nacisków często po 1 maja 2004r stanowiły zaledwie początek złożonego
procesu wdrażania. Ministerstwo Rolnictwa przyjęło taktykę uruchamiania
poszczególnych działań w miarę przygotowywania kolejnych złożonych dokumentówoprzyrządowania prawnego ( wzory umów, wzory wniosków, instrukcje- w formie
rozporządzeń Rady Ministrów, Ministra Rolnictwa lub załączników do rozporządzeń- spis
załącznik 1). Jak trudny to był proces i jak słabo jest do niego przygotowany rząd
świadczy min.to, że czekaliśmy jeszcze do niedawna na ostatnie rozporządzenia
uruchamiające formalnie działania np. w programie Leader +.
Ostatnie działania w SPO w imieniu Ministerstwa Agencja Restrukturyzacji i
Modernizacji Rolnictwa formalnie uruchomiła 15 lutego 2005r i bardzo szybko- zamknęła
(!) z powodu wyczerpania środków.
2
Zdarzały się wpadki finansowe spowodowane nadmiernym optymizmem polityków. I
tak na przykład rolnikom ekologicznym, którzy pierwsi w 2004 r złożyli wnioski o
płatności w ramach nowo uruchomionych programów rolnośrodowiskowych zapewniono
w rozporządzeniu ich wypłatę do listopada 2004r. Trzeba było zmienić rozporządzenie i
przepraszać rolników, bowiem okazało się, ze agencja płatnicza- Agencja
Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa ( ARiMR) nie ma akredytacji. Udzielona ona
zostało warunkowo i w lutym 2005 r. rolnicy ekologiczni otrzymali należne środki.
Ostrożnie zapisano w rozporządzeniach i decyzjach o realizacji płatności w ramach
programów rolnośrodowiskowych ( PRŚ) w 2 miesiące po uzyskaniu akredytacji przez tę
instytucję. Dla przeciętnego rolnika jest to kompletnie niezrozumiała sytuacja, gdy na
początku III roku realizacji SPO podstawowa instytucja ma kłopoty z przelewaniem
środków, które leżą na kontach i na które czekają tysiące rolników.
Błędy.
Duża część pracy Komitetu Monitorującego poświęcana jest poprawianiu błędów i
uściślaniu Uzupełnienia do SPO, które stanowi podstawowy przewodnik wdrażający
programy pomocowe w rolnictwie. Swoje poprawki dołącza także regularnie
przedstawicielstwo UE reprezentowane w Komitecie Monitorującym. Kłopot polega na
tym, że poprawki KM muszą być wydane w formie zmiany rozporządzenia
wykonawczego. W SPO rolnym część zmian czekała ok. 9 miesięcy na wydanie tego
rozporządzenia.
Słabość współpracy w rządzie
Niewątpliwie czynnikiem, który przyczynił się do opróżnień wdrażania SPO i
PROW, szczególnie z zakresie PRŚ, była słaba współpraca i kooperacja pomiędzy
Ministerstwem Środowiska i Rolnictwa. Wynikało to między innymi z niezrozumiałej
polityki Ministerstwa Środowiska oporu przed tworzeniem sieci Natura 2000.
Zaowocowało to pojawieniem się listy obszarów przygotowanych przez organizacje
społeczne tzw.” Shadow list”. W efekcie do dzisiaj rolnik, który z tytułu znajdowania się
jego gospodarstwa na terenie Natury 2000 powinien otrzymać powiększone o 20 %
płatności rolnośrodowiskowe ma kłopoty z dowiedzeniem się, czy jego działki leżą na
tym terenie a Polsce grożą sankcje unijne za ukrywanie terenów cennych przyrodniczo o
europejskim znaczeniu.
VIII. Charakterystyka stanu realizacji wybranych działań SPO „
Restrukturyzacja i modernizacja...” ( dane szczegółowe z IV
kwartału 2005r)
Warto przeanalizować charakterystykę i stopień wdrożenia poszczególnych działań w
programach operacyjnych. W środowisku organizacji proekologicznych, szczególnie
ciekawe wydaje się pytanie zadawane od początku procesu naszego wejścia do UE- na ile
działania w programach operacyjnych przyczyniają się do realizacji konstytucyjnej zasady
zrównoważonego rozwoju ? Odpowiedz nie jest łatwa, ale poniższe szczegółowe tabele i
wnioski płynące z danych dają pewien obraz.
Działanie
Limit
środków
(mln
PLN)
Wnioski
złożone
(wykorzystani
e limitu %)
Zawarte
umowy
(wykorzystanie
limitu %)
3
Wnioski o
płatność
(wykorzystanie
limitu %)
Zrealizowane
płatności
(wykorzystanie
limitu %)
Priorytet 1.
Wspieranie zmian i
dostosowań w sektorze
Priorytet 2
Zrównoważony rozwój
obszarów wiejskich
Priorytet 3.
Pomoc techniczna
5 185
141
80
40
31
1 748
133
63
11
6
94
169
44
25
0,4
Stan realizacji SPO na 14.06.2006r
Szczegółowe dane w dużych tabelach oparte są o dane z ostatniego kwartału 2005 r.
Tylko takimi danymi autor dysponował w czasie opracowywania tego materiału. Tabele te
dają pewien pogląd na szczegółowe rodzaje projektów, które współfinansują oba
programy rolne. Wiele wskazuje, że kwartał ten był przełomowy. Zaczynały zaskakiwać
tryby mechanizmów wcześniej przygotowanych i wdrażanie SPO i PROW nabierało
tempa.
Natomiast dane procentowe zawansowania poszczególnych działań w SPO i PROW
pochodzą z najnowszych danych z Komitetów Monitorujących z połowy czerwca b.r.
Działanie 1.1 Inwestycje w gospodarstwach rolnych
Podział projektów zatwierdzonych do realizacji - według kierunków produkcji
głównej
Produkcja główna
Procentowy
udział wydatków
przeznaczonych
Liczba
na "zielone
zatwierdzonych
inwestycje"* w
projektów
całkowitych
wydatkach
kwalifikowalnych
Całkowity
wydatek
ponoszony
przez
beneficjentów
(w zł)
Całkowite
wydatki
kwalifikowalne
(w zł)
Uprawy zbóż
784
96 173 148,47
203 716 250,41
Ogrodnictwo
355
29 150 772,71
59 485 109,00
19 937 978,05
43 449 573,00
Produkcja sadownicza
Pozostałe (w tym produkcja mieszana)
338
32 684 003,41
68 917 825,96
Bydło mleczne
784
53 181 805,07
123 775 050,00
Bydło mięsne
31
2 344 568,80
5 289 168,00
571
44 804 190,00
98 679 295,87
Drób
48
6 557 423,90
14 426 441,00
Inna produkcja zwierzęca
31
2 872 322,45
6 508 131,00
Trzoda chlewna
Pozostałe (niesklasyfikowane)
RAZEM
z gospodarstw prowadzonych przez
młodych rolników
28
3 350 375,05
7 049 888,90
3310
291 056 587,91
631 296 733,14
524
35 285 874,17
85 808 313,77
4
Większość inwestycji, dla których podpisano umowy w okresie IV kwartału 2005
(86%) kwalifikuje się do kategorii „Wyposażenie i sprzęt ruchomy”, około 8% do kategorii
„Budynki”, a około 3% do kategorii „Zakładanie plantacji wieloletnich”. Około 24%
zatwierdzonych projektów realizowanych jest w gospodarstwach, w których dominująca jest
uprawa zbóż, tyle samo w gospodarstwach ukierunkowanych na produkcję mleka, a około
17% w gospodarstwach zajmujących się produkcją trzody chlewnej. Około 16 %
zatwierdzonych w okresie sprawozdawczym projektów realizowanych jest w gospodarstwach
prowadzonych przez młodych rolników. Rozpoczęte projekty w największym stopniu
realizują cele Redukcja kosztów produkcji oraz Poprawa warunków i bezpieczeństwa pracy,
określone w Uzupełnieniu Programu
W trakcie realizacji było 6 487 projektów, co stanowi ponad 38% przewidywanej
łącznej docelowej liczby projektów w ramach działania (w Programie określono,
że w ramach działania zostanie zrealizowanych około 17 000 projektów). Spośród
realizowanych projektów ponad 50% zostało rozpoczętych w IV kwartale 2005 r.
Zaawansowanie tego działania w połowie czerwca 2006r było znaczące. Zawarte umowy
to 72 % wykorzystania limitu i 29 % limitu to już zrealizowane płatności
Działanie
Priorytet 1.
Wspieranie zmian i
dostosowań w sektorze
Działanie 1.1
Inwestycje ...
Limit
środków
(mln
PLN)
5 185
Wnioski
złożone
(wykorzystani
e limitu %)
141
Zawarte
umowy
(wykorzystanie
limitu %)
80
Wnioski o
płatność
(wykorzystanie
limitu %)
40
Zrealizowane
płatności
(wykorzystanie
limitu %)
31
2 365
129
72
41
29
Działanie 1.2. Ułatwianie startu młodym rolnikom
Podział projektów, dla których dokonano płatności końcowej - według typu produkcji głównej w
gospodarstwie rolnym
Produkcja główna
Liczba
zrealizowanych
projektów
Kwota wydatkowanych środków publicznych
Średnia
wielkość
wsparcia (w
zł)
jednorazowa
dotacja
(w zł)
udział
subwencji
(w zł)
całkowita
(w zł)
z EFOiGR
(w zł)
Uprawy zbóż
1116
50 000,00
55 800 000,00
55 800 000,00
55 800 000,00
41 850 000,00
Ogrodnictwo
332
50 000,00
16 600 000,00
16 600 000,00
16 600 000,00
12 450 000,00
Produkcja sadownicza
301
50 000,00
15 050 000,00
15 050 000,00
15 050 000,00
11 287 500,00
Pozostałe (w tym prod. mieszana)
493
50 000,00
24 650 000,00
24 650 000,00
24 650 000,00
18 487 500,00
Bydło mleczne
503
50 000,00
25 150 000,00
25 150 000,00
25 150 000,00
18 862 500,00
Bydło mięsne
50 000,00
3 450 000,00
3 450 000,00
3 450 000,00
2 587 500,00
445
50 000,00
22 250 000,00
22 250 000,00
22 250 000,00
16 687 500,00
Drób
15
50 000,00
750 000,00
750 000,00
750 000,00
562 500,00
Inna produkcja zwierzęca
65
50 000,00
3 250 000,00
3 250 000,00
3 250 000,00
2 437 500,00
Trzoda chlewna
5
Pozostałe (nie sklasyfikowane)
RAZEM
gospodarstwa o wielkości
ekonomicznej do 4 ESU
gospodarstwa o wielkości
ekonomicznej powyżej 4 ESU
53
50 000,00
2 650 000,00
2 650 000,00
2 650 000,00
1 987 500,00
3392
50 000,00
169 600 000,00
169 600 000,00
169 600 000,00
127 200 000,00
1831
91 550 000,00
68 662 500,00
1561
78 050 000,00
58 537 500,00
Tabela IV Kw.2005
Pomoc udzielana beneficjentowi polega na wypłaceniu jednorazowej premii w
wysokości 50 000 złotych.
Wśród zatwierdzonych i zrealizowanych w okresie sprawozdawczym wniosków,
przeważają gospodarstwa, w których dominuje uprawa zbóż (odpowiednio około 31% i 33%).
Podobnie jak w ubiegłym kwartale ponad 50% beneficjentów z którymi podpisano
umowy, oraz którym wypłacono środki to rolnicy poniżej 25 roku życia. A ponad 60 %
to gospodarstwa małe o słabej sile ekonomicznej.
Zaawansowanie tego działania w połowie kwietnia 2006r było wzorowe. Właściwie w
najbliższym czasie zostanie ono skończone a środki wypłacone w 100 % co pokazuje
poniższa tabela
Działanie
Priorytet 1.
Wspieranie zmian i
dostosowań w sektorze
Działanie 1.2
Ułatwianie startu...
Limit
środków
(mln
PLN)
5 185
708
Wnioski
złożone
(wykorzystani
e limitu %)
141
Zawarte
umowy
(wykorzystanie
limitu %)
80
Wnioski o
płatność
(wykorzystanie
limitu %)
40
Zrealizowane
płatności
(wykorzystanie
limitu %)
31
133
100
100
97
Działania 1.3 Szkolenia i 1.4. Wsparcie doradztwa rolniczego
Działania są wdrażane przez Fundację FAPA. Poniższa tabela pokazuje, że te miękkie ale
jakże ważne instrumenty SPO i PROW zaprogramowane zostały i realizowane są słabo. Od
powodzenie tych działań w dużej mierze zależy realizacja całego wsparcia rozwoju obszarów
wiejskich. W połowie ostatniego roku programów operacyjnych zaawansowanie szkoleń i
doradztwa rolniczego powinno być bliskie 100%
Poniższa tabela pokazuje, że jesteśmy dość daleko od tego ideału. Zawarte umowy
wykorzystują limit na szkolenia w 42 % i doradztwo w 80 % , natomiast zrealizowane
płatności to odpowiednio 10 i 38 %
Działanie
Limit
Wnioski
Zawarte
6
Wnioski o
Zrealizowane
Priorytet 1.
Wspieranie zmian i
dostosowań w sektorze
Działanie 1.3
Szkolenia.
Działanie 1.4
Wsparcie doradztwa
złożone
(wykorzystani
e limitu %)
141
umowy
(wykorzystanie
limitu %)
80
płatność
płatności
(wykorzystanie (wykorzystanie
limitu %)
limitu %)
40
31
79
212
42
32
10
208
103
80
46
38
środków
(mln
PLN)
5 185
Działanie 1.5.Poprawa przetwórstwa i marketingu artykułów rolnych – największa
liczba rozpoczętych inwestycji realizowana była w sektorze mięsnym (prawie 24%)
i mleczarskim (około 19%). Rozpoczęte projekty w największym stopniu realizują cele
działania związane z poprawą i kontrolą warunków zdrowotnych (28% liczby wniosków),
poprawą i kontrolą jakości (22% liczby wniosków) oraz stosowaniem nowych technologii
(20% liczby wniosków).
W prognozie na IV kwartał 2005 r. przewidziano, że w trakcie realizacji będzie 145
projektów, faktycznie realizowano 474 projekty, co stanowi ponad 47% efektów realizacji
przewidywanych w Programie (około 1000 projektów). Spośród realizowanych projektów
ponad 46% zostało rozpoczętych w IV kw. 2005r.
Ale mimo to opóźnienia odbijają się na realizacji tego działania. Wnioski o płatność to 15
% limitu a wykorzystanie środków wynosi zaledwie 7 %
Działanie
Priorytet 1.
Wspieranie zmian i
dostosowań w sektorze
Działanie 1.5
Poprawa przetwórstwa.
Limit
środków
(mln
PLN)
5 185
Wnioski
złożone
(wykorzystani
e limitu %)
141
Zawarte
umowy
(wykorzystanie
limitu %)
80
Wnioski o
płatność
(wykorzystanie
limitu %)
40
1 824
160
84
15
Zrealizowane
płatności
(wykorzystanie
limitu %)
31
7
Działania w Priorytecie 2. zrównoważony rozwój obszarów wiejskich są słabo
zawansowane. Łączne wnioski o płatność to 11 % limitu a zrealizowane płatności 6 %
(tabela poniżej)
W poszczególnych działaniach wygląda to następująco
Działanie 2.1 Przywracanie potencjału produkcji leśnej zniszczonego naturalną
katastrofą lub pożarem oraz wprowadzenie odpowiednich instrumentów
zapobiegawczych – w IV kwartale 2005 r. w ramach Działania 2.1 w trakcie realizacji były
7
33 projekty co stanowi 22 % łącznej docelowej liczby projektów w ramach działania (w
Programie określono, że w ramach działania zrealizowanych zostanie około 150 projektów).
Spośród realizowanych projektów ponad 30% (10) zostało rozpoczętych w omawianym
kwartale.
Działanie
Priorytet 2
Zrównoważony rozwój
obszarów wiejskich
Działanie 2.1.
Przywracanie
potencjału prod. leśnej
Limit
środkó
w (mln
PLN)
1 748
49
Wnioski
złożone
(wykorzystanie
limitu %)
133
Zawarte
umowy
(wykorzystanie
limitu %)
63
Wnioski o
płatność
(wykorzystanie
limitu %)
11
Zrealizowane
płatności
(wykorzystanie
limitu %)
6
167
102
10
6
Działanie 2.2 Scalanie gruntów
W IV kw.2005 nastąpił start działania -zostało podpisanych 12 pierwszych umów.
Działanie wdrażane jest przez Urzędy Marszałkowskie. Wnioski złożone przewyższają
limit o 102 %, stosunkowo duży limit obejmują zawarte umowy 72 %, ale działanie
praktycznie startuje – o czym świadczą wnioski o płatność 3 %
Działanie
Priorytet 2
Zrównoważony rozwój
obszarów wiejskich
Działanie 2.2
Scalanie gruntów
Limit
środkó
w (mln
PLN)
1 748
84
Wnioski
złożone
(wykorzystanie
limitu %)
133
Zawarte
umowy
(wykorzystanie
limitu %)
63
Wnioski o
płatność
(wykorzystanie
limitu %)
11
Zrealizowane
płatności
(wykorzystanie
limitu %)
6
202
72
3
0
Działanie 2.3. Odnowa wsi oraz ochrona i zachowanie dziedzictwa kulturowego
Działanie jest wdrażane przez Urzędy Marszałkowskie. Do połowy kwietnia 2006r
podpisano 1422 umowy, co stanowi ponad 71% wykorzystani limitu wynoszącego 442 mln
zł. Praktyczna realizacja w postaci wypłaconych środków jest nikła- 2,3 % limitu
Przeważają projekty dotyczące realizacji inwestycji w zakresie odnowy wsi,
następnie rozwoju instytucji kultury oraz ochrony i zachowania dziedzictwa
kulturowego wsi.
Działanie
Limit
środków
Wnioski
złożone
Zawarte umowy Wnioski o
(wykorzystanie płatność
8
Zrealizowane
płatności
Priorytet 2
Zrównoważony
rozwój obszarów
wiejskich
Działanie 2.3.
Odnowa wsi
(mln
PLN)
1 748
442
(wykorzystanie
limitu %)
133
142
limitu %)
63
(wykorzystanie
limitu %)
11
(wykorzystanie
limitu %)
6
71
6
2,3
Działanie 2.4. Różnicowanie działalności rolniczej zbliżonej do rolnictwa w celu
zapewnienia różnorodności działań lub alternatywnych źródeł dochodów
Podział projektów zatwierdzonych do realizacji - według kategorii projektu
Typ projektu
Agroturystyka
Usługi związane z turystyką i wypoczynkiem
Usługi na rzecz rolnictwa i gospodarki leśnej
Drobne usługi na rzecz mieszkańców obszarów
wiejskich
Prowadzone na małą skalę przetwórstwo produktów
rolnych lub jadalnych produktów leśnych
Sprzedaż bezpośrednia produktów pochodzących w
większości z własnego gospodarstwa
Wytwarzanie materiałów energetycznych z biomasy
(zagospodarowanie słomy, odpadów łąkowych, leśnych)
oraz zakładanie plantacji roślin wieloletnich
przeznaczonych na cele energetyczne
Rzemiosło i rękodzielnictwo
E-commerce - sprzedaż lub promocja przez internet
produktów rolnych, objętych Załącznikiem I do Traktatu
ustanawiającego Wspólnotę Europejską oraz towarów i
usług odpowiadających zakresowi niniejszego działania
Inne
RAZEM
Wielkosć
ekonomiczna
gospodarstwa
do 4 ESU
Liczba
zatwierdzonych
projektów
Całkowity
wydatek
poniesiony
przez
beneficjentów
(w zł)
Całkowite
wydatki
kwalifikowalne
(w zł)
107
6 124 700,80
12 086 127,30
powyżej 4 ESU
34
2 458 656,00
4 670 000,00
do 4 ESU
39
3 259 993,00
6 276 710,00
7
601 296,00
1 157 319,00
5 036 664,50
9 399 876,00
powyżej 4 ESU
do 4 ESU
powyżej 4 ESU
do 4 ESU
powyżej 4 ESU
53
4 438 955,50
8 512 030,00
195
17 384 286,50
31 961 532,00
44
3 508 614,50
6 663 411,00
do 4 ESU
6
423 077,00
830 861,00
powyżej 4 ESU
5
486 341,00
921 121,00
do 4 ESU
0
0,00
0,00
powyżej 4 ESU
0
0,00
0,00
do 4 ESU
9
552 385,50
1 089 970,00
powyżej 4 ESU
3
222 250,00
444 500,00
21
1 692 116,50
3 275 676,00
powyżej 4 ESU
do 4 ESU
4
518 317,00
905 803,00
do 4 ESU
1
113 086,00
213 086,00
powyżej 4 ESU
0
0,00
0,00
do 4 ESU
1
92 626,50
185 253,00
powyżej 4 ESU
0
0,00
0,00
do 4 ESU
440
34 678 936,30
65 319 091,30
powyżej 4 ESU
150
12 234 430,00
23 274 184,00
W ramach działania 2.4 wdrażanego przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji
Rolnictwa wspierane są różne ciekawe przedsięwzięcia, które mogą przyczyniać się do
realizacji zasady zrównoważonego rozwoju. Pojawiają się tu min. następujące typy
projektów: agroturystyka, usługi związane z turystyką i wypoczynkiem, prowadzone na małą
skalę przetwórstwo produktów rolnych lub jadalnych produktów leśnych, sprzedaż
9
bezpośrednia produktów pochodzących w większości z własnego gospodarstwa, wytwarzanie
materiałów energetycznych z biomasy (zagospodarowanie słomy, odpadów łąkowych,
leśnych) oraz zakładanie plantacji roślin wieloletnich przeznaczonych na cele energetyczne,
rzemiosło i rękodzielnictwo, E-commerce - sprzedaż lub promocja przez internet produktów
rolnych.
Większość rozpoczętych inwestycji (75%) realizowanych jest w gospodarstwach, których
wielkość ekonomiczna nie przekracza 4 ESU. Najwięcej rozpoczętych inwestycji (ponad
40%) realizowanych jest w zakresie drobnych usług na rzecz mieszkańców obszarów
wiejskich.
Działanie to w priorytecie 2. jest na tle innych lepiej zaawansowane, choć 24 % limitu
wniosków o płatność i 14 % realizacji po półmetku programu nie może nadmiernie cieszyć.
Działanie
Priorytet 2
Zrównoważony rozwój
obszarów wiejskich
Działanie 2.4.
Różnicowanie...
Limit
środkó
w (mln
PLN)
1 748
420
Wnioski
złożone
(wykorzystanie
limitu %)
133
Zawarte
umowy
(wykorzystanie
limitu %)
63
Wnioski o
płatność
(wykorzystanie
limitu %)
11
Zrealizowane
płatności
(wykorzystanie
limitu %)
6
125
47
24
14
Działanie 2.5 Gospodarowanie rolniczymi zasobami wodnymi jest wdrażane przez
Urzędy Marszałkowskie
Podział projektów zatwierdzonych do realizacji - według zakresu prac
Liczba
zatwierdzonych
projektów
Działanie
RAZEM
Całkowity
wydatek
poniesiony
przez
beneficjentów
(w zł)
Całkowite
wydatki
kwalifikowalne
(w zł)
7
6 275 253,52
6 010 006,00
melioracje wodne szczegółowe
1
758 781,00
613 308,00
budowa i modernizacja urządzeń melioracji wodnych podstawowych wraz
z robotami związanymi z kształtowaniem przekroju podłużnego i
poprzecznego, a także układu poziomego koryta cieku naturalnego,
wykraczającymi poza działania związane z utrzymaniem wód
6
5 516 472,52
5 396 698,00
projekty kompleksowe obejmujące melioracje wodne szczegółowe oraz
budowę i modernizację urządzeń melioracji wodnych podstawowych wraz
z robotami związanymi z kształtowaniem przekroju podłużnego i
poprzecznego, a także układu poziomego koryta cieku naturalnego,
wykraczającymi poza działania związane z utrzymaniem wód
0
z czego:
W IV kwartale 2005 proces oceny i wyboru projektów zakończono w Województwie
Lubelskim. Zostało wydanych siedem Decyzji Marszałka Województwa Lubelskiego o
wykonaniu urządzeń melioracji wodnych. Wszystkie projekty przyjęte do realizacji
dotyczą budowy i modernizacji urządzeń melioracji wodnych podstawowych, wraz z
robotami związanymi z kształtowaniem przekroju podłużnego i poprzecznego, a także
10
0,00
układu poziomego koryta cieku naturalnego, wykraczającymi poza działania związane
z utrzymaniem wód.
Działanie to budzi największe obawy ze względu na możliwe zniszczenie środowiska dolin
rzek, na których prowadzone będą te prace. Opis zatwierdzonych projektów potwierdzać
może tylko obawy. Małym uspokojeniem jest tu nikłe zaawansowanie działania, jeśli chodzi o
płatności.
WZMiUZ złożyły 232 wnioski na kwotę 635 mln zł, tj. 122 % limitu , w ciągu ostatnich
dwóch miesięcy ( maj- czerwiec 2006) nastąpiło olbrzymie przyspieszenie w zawieraniu
umów- zawarto ich 128 na kwotę 358 mln zł ( 69 % limitu).
Działanie
Priorytet 2
Zrównoważony rozwój
obszarów wiejskich
Działanie 2.5
Gospodarowanie
zasobami wodnymi
Limit
środkó
w (mln
PLN)
1 748
519
Wnioski
złożone
(wykorzystanie
limitu %)
133
Zawarte
umowy
(wykorzystanie
limitu %)
63
Wnioski o
płatność
(wykorzystanie
limitu %)
11
Zrealizowane
płatności
(wykorzystanie
limitu %)
6
122
69
0
0
Działanie 2.6 Rozwój i ulepszanie infrastruktury technicznej związanej z rolnictwem
jest wdrażane także przez Urzędy Marszałkowskie
Podział projektów zatwierdzonych do realizacji - według typu projektu
Średnia
wysokość
Liczba
pomocy
zatwierdzonych
wyrażona w
projektów
procentach
wydatków
kwalifikowalnych
Typ projektu
RAZEM
zaopatrzenie w wodę
budowa lub modernizacja dróg
wewnętrznych
w tym: odprowadzanie lub
oczyszczanie ścieków
zaopatrzenie w energię
inne
Średnia
wielkość
wsparcia
(w zł)
Całkowity
Całkowite
wydatek
poniesiony
wydatki
kwalifikowalne
przez
beneficjentów
(w zł)
(w zł)
607
49%
47 320,53
29 869 675,30
58 593 237,00
15
47%
23 787,17
408 686,50
765 494,00
354
49%
73 391,14
27 047 598,50
53 028 061,00
195
50%
6 361,48
1 245 444,80
2 485 934,00
50%
26 646,57
1 167 945,50
2 313 748,00
0%
0,00
0,00
0,00
0
Większość (prawie 58% ilościowo, a 90 % finansowo) projektów realizowanych w
ramach tego działania dotyczy budowy lub remontu połączonego z modernizacją dróg
wewnętrznych, 32 % ilości to inwestycje w odprowadzanie i oczyszczanie ścieków(
finansowo 4 %- średnie dofinansowanie 6,3 tys. zł, przydomowe oczyszczalnie ścieków lub
przyłącza). Spośród powyższych projektów prawie 48% zostało rozpoczętych okresie IV
kw.2005r
Działanie
Limit
Wnioski
Zawarte
11
Wnioski o
Zrealizowane
Priorytet 2
Zrównoważony rozwój
obszarów wiejskich
Działanie 2.6.
Rozwój infrastruktury
środkó
w (mln
PLN)
1 748
160
złożone
(wykorzystanie
limitu %)
133
umowy
(wykorzystanie
limitu %)
63
płatność
płatności
(wykorzystanie (wykorzystanie
limitu %)
limitu %)
11
6
163
63
20
14
W czerwcu 2006 r. w ramach Działania 2.6 w trakcie realizacji było 2 247 projektów,
które wykorzystywały limit w 63 %. Zrealizowano 747 projektów, wykorzystując 14 %
limitu. Złożono 4944 wniosków, które przewyższają limit ( 163 %). W Programie określono,
że w ramach działania zrealizowanych zostanie około 12 000 projektów. Mamy tu
prawdopodobnie do czynienia z dużymi wnioskami na drogi wewnętrzne na obszarach
wiejskich. Potrzeby są tu tak olbrzymie, że jesteśmy w najbliższych latach zrealizować
finansowo każdy plan PROW
Działanie 2.7 Pilotażowy Program Leader+
Jest to program, który ma szansę być mocnym narzędziem wdrażania zrównoważonego
rozwoju obszarów wiejskich.
Plan zakładał wykonanie 174 projektów. W rzeczywistości realizowano 172 projekty –
dwóch beneficjentów odstąpiło od realizacji umowy.
Program w I schemacie został dość sprawnie zrealizowany. Obecnie złożonych zostało ok.
200 wniosków do II Schematu- maksymalna kwota wnioskowana wynosi 750 tys. PLN na
jedno partnerstwo.
Działanie
Priorytet 2
Zrównoważony rozwój
obszarów wiejskich
Działanie 2.7.
Leader +
Limit
środkó
w (mln
PLN)
1 748
74
Wnioski
złożone
(wykorzystanie
limitu %)
133
42
Zawarte
umowy
(wykorzystanie
limitu %)
63
Wnioski o
płatność
(wykorzystanie
limitu %)
11
29
24
Zrealizowane
płatności
(wykorzystanie
limitu %)
6
3
Główne problemy z którymi spotykają się tu beneficjenci to:
a. zbiurokratyzowana procedura zawierania i rozliczania umów przez Fundację FAPA
a. olbrzymie opóźnienie w zawieraniu umów i realizacji płatności (wnioski o płatność w
ramach tego działania na dzień 14.06.2006 wynosiły 17,7 mln, zrealizowano płatności w
wysokości 2,5 mln),
b. brak zaliczkowania projektów- konieczność zaciągnięcia kredytów przez nowo powstałe
podmioty prawne reprezentujące partnerstwa – tzw. LGD ( obecnie po dużej kampanii i
decyzji Komitetu Monitorującego z 21.06.06 istnieje możliwość otrzymania jednej
zaliczki do 20 % wartości projektu w II schemacie)
b. brak zagwarantowania środków dla wszystkich LGD, które spełniły kryteria w
I schemacie
12
IV. Ustalenia i rekomendacje z ewaluacji SPO ( jesień 2005 r)
W październiku i listopadzie 2005r wykonano ocenę systemu zarządzania i
wdrażania SPO „ Restrukturyzacja...”. Wnioski są bardzo szczegółowe i konkretne.
Potwierdzają opinie płynące ze spotkań Komitetów Monitorujących o wielu mankamentach
systemu.
Lp.
Wnioski
1.
Nadmierna regulacja systemu
wdrażania
SPO„Restrukturyzacja…”
2.
Zaangażowanie Instytucji
Zarządzającej w operacyjną
działalność programu
3.
System informacji o problemach
we wdrażaniu SPO
„Restrukturyzacja…”
4.
Poszerzenie funkcji
informacyjnych OR ARiMR
5.
Szczegółowa analiza (audyt)
procedur wewnętrznych
6.
Planowanie procesu przygotowań
do wdrażania SPO
„Restrukturyzacja…”
7.
System nadzoru ex-post nad
instytucjami wdrażającymi
8.
Środki na prefinansowanie
pomocy technicznej
9.
Dokumenty wymagane
do złożenia wniosków
o dofinansowanie realizacji
Rekomendacje
Rozważenie możliwości uproszczenia systemu wdrażania SPO
„Restrukturyzacja…” poprzez rozważenie, które z zasad i
wymagań powinny nadal być ujęte w aktach prawnych o
charakterze powszechnie obowiązującym, a które mogą być
uregulowane w procedurach wewnętrznych poszczególnych
instytucji lub umowach pomiędzy tymi instytucjami a
beneficjentami.
Rozważenie możliwości zwiększenia zakresu odpowiedzialności i
kompetencji
Instytucji
Wdrażających
z
jednoczesnym
zmniejszeniem
zaangażowania
operacyjnego
Instytucji
Zarządzającej we wdrażanie SPO „Restrukturyzacja…” oraz
zwiększeniem skuteczności nadzoru Instytucji Zarządzającej nad
systemem wdrażania SPO „Restrukturyzacja…”.
Wzmocnienie przepływu informacji pomiędzy Instytucjami
Wdrażającymi a Instytucją Zarządzającą w zakresie wyników
oceny
prawidłowości
i
skuteczności
realizacji
SPO
„Restrukturyzacja…”.
Rozważenie możliwości poszerzenia funkcji realizowanych przez
OR ARiMR, FAPA oraz samorządy województw o funkcje
informacyjne i doradcze dla beneficjentów.
Przeprowadzenie przez audyt wewnętrzny każdej z Instytucji
Wdrażających, a w przypadku braku możliwości przeprowadzenia
takiej analizy przez audyt wewnętrzny danej Instytucji
Wdrażającej - przez odpowiednie służby Ministerstwa Rolnictwa i
Rozwoju Wsi lub inne podmioty (np. w ramach audytu systemu
wdrożenia SPO „Restrukturyzacja…”) szczegółowej analizy
podziału kompetencji wewnątrz każdej z instytucji w zakresie
realizacji procedur SPO „Restrukturyzacja…”.
Opracowanie harmonogramu przygotowań zwiększy przejrzystość
procesu przygotowań, a także ułatwi zarządzenie procesem
przygotowań do wdrożenia Programu.
Wzmocnienie systemu nadzoru nad instytucjami zaangażowanymi
we wdrażanie Programu w celu monitorowania stanu ich
przygotowania do wdrażania Programu oraz wzmocnienie
komunikacji i przepływu informacji pomiędzy Instytucją
Zarządzającą, Instytucjami Wdrażającymi i innymi podmiotami
zaangażowanymi we wdrażanie programu z zakresu słabości
przyjętych rozwiązań wdrożeniowych i procedur.
Rozważenie
możliwości
zapewnienia
środków
na
prefinansowanie projektów Pomocy Technicznej dla Instytucji
Wdrażających, które nie dysponują wystarczającymi środkami
własnymi na tego typu wydatki.
Przeprowadzenie analizy wymaganych dokumentów składanych
wraz z wnioskiem beneficjenta pod kątem możliwości
uproszczenia warunków udziału w działaniach Programu oraz pod
13
Lp.
Wnioski
Rekomendacje
projektów
kątem uproszczenia procedur oceny i wyboru wniosków.
Dokonanie analizy celowości i zakresu udziału Grup Roboczych
Komitetów Sterujących w procesie merytorycznej oceny
wniosków dla działań 1.3, 1.4 i 2.7. Analiza powinna określić,
jaką wartość dodaną w porównaniu z dokonywaniem podobnej
oceny przez Instytucje Wdrażające mogą wnieść do procesu oceny
Grupy Robocze Komitetu Sterującego.
Skoordynowanie różnego rodzaju działań, które w efekcie
mogłyby skutkować uproszczeniem i skróceniem faktycznych
terminów oceny wniosków o dofinansowanie.
Przeprowadzenie oceny potrzeb szkoleniowych instytucji
zaangażowanych we wdrażanie SPO „Restrukturyzacja…”,
ze szczególnym uwzględnieniem Instytucji Wdrażających. Ocena
potrzeb szkoleniowych powinna posłużyć do wzmocnienia
istniejącego systemu szkoleń i uzupełnienia go o tematy, które
są szczególnie istotne dla prawidłowej realizacji zadań Instytucji
Wdrażających.
Podjęcie decyzji w sprawie systemu informatycznego
wspierającego pozyskiwanie i przetwarzanie danych monitoringu
finansowego i rzeczowego SPO „Restrukturyzacja…”.
Wzmocnienie przepływu informacji na temat postępów
w realizacji SPO „Restrukturyzacja…”pomiędzy Instytucjami
Wdrażającymi, Instytucją Zarządzającą, a także Komitetem
Monitorującym.
10.
Udział Grup Roboczych
w procesie oceny merytorycznej
działań 1.3, 1.4 i 2.7
11.
Terminy oceny wniosków
12.
Szkolenia w zakresie SPO
„Restrukturyzacja…”
13.
Brak funkcjonującego systemu
informatycznego wspierającego
monitorowanie SPO
„Restrukturyzacja…”
14.
Brak danych do kontroli
wnioskodawców
15
Częstotliwość wnioskowania
o środki przez ARiMR
Przeprowadzenie analizy procedur wewnętrznych
Instytucji Wdrażających pod kątem oceny, czy
informacje dotyczące:
- danych dłużników bądź jednolitej listy dłużników
Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa
(zadłużenie z tytułu kredytów preferencyjnych, PO
SAPARD, SPO, PROW, dopłat bezpośrednich),
- faktu czy wnioskodawca korzystał z innych środków
publicznych na przedmiotową inwestycję,
- liczby ludności w miejscowościach,
- poziomu cen w kosztorysach budowlanych,
- cen referencyjnych, czyli katalogu kosztów do
poziomu którego ARiMR uznaje je jako
kwalifikowane
są wskazane w procedurach. Jeśli nie, rekomendowane
jest określenie sposobu uzyskiwania tych informacji do
procesu oceny wniosków.
Przeprowadzenie analizy możliwości wprowadzenia
częstszego niż raz na miesiąc systemu przesyłania
zapotrzebowań na środki Unii Europejskiej i środki
krajowego współfinansowania odpowiednio do
Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi i Ministerstwa
Finansów. Zwiększenie częstotliwości przekazywania
zapotrzebowań i w ślad za nimi środków do ARiMR
umożliwi elastyczniejsze dokonywanie wypłat na rzecz
beneficjentów.
14
V. Charakterystyka stanu realizacji wybranych działań PROW ( dane
szczegółowe z czerwca 2006r)
a. Programy rolnośrodowiskowe
To najbardziej obiecujące, ciekawe i obowiązkowe działanie w ramach reformy Wspólnej
Polityki Rolnej. Według danych Min Rolnictwa z czerwca 2006r złożono blisko 47 tys.
wniosków na lata 2004,2005 i 2006 , w tym :
9,5 tys. z nich dotyczyło pakietu- rolnictwo ekologiczne,
33,1 tys pakietu ochrona gleb i wód
9,6 tys. ochrony łąk ekstensywnych
1,0 tys. utrzymania pastwisk ekstensywnych
1,7 tys. rolnictwa zrównoważonego
648 zachowanie lokalnych ras zwierząt gospodarskich i zaledwie
90 tworzenia stref buforowych
Brak akredytacji instytucji płatniczej ARiMR hamował przez blisko 2 lata ( !)
podejmowanie decyzji administracyjnych i płatniczych.
W latach 2004-2006
zaplanowano ok. 350 mln EURO przewidując złożenie przez rolników 125 tys. wniosków.
Na skutek mniejszej liczby wnioskodawców Komitet Monitorujący na wniosek resortu
zmniejszył kwotę przeznaczoną na PRŚ do 219 mln Euro.
Płatności rolnośrodowiskowe do wiosny 2006r otrzymało 3,5 tys. beneficjentów,
którzy złożyli wnioski w 2004r w wysokości 33,3 mln zł.
Znaczne przyspieszenie działania po stronie administracyjnej ARi MR miało miejsce
w ostatnich 3 miesiącach. Wydano do 9 czerwca 25 tys. decyzji przyznających wsparcie.
Płatności otrzymało 28,3 tys. wnioskodawców na kwotę 66,8 mln Euro ( 30,5%)
a. Zalesienia gruntów rolnych
Budżet na lata 2004-2006: 91,7 mln Euro
Do kwietnia 2006 r złożono 6,4 tys. wniosków. ARiMR wydała 4,7 tys. postanowień
o płatności a wsparcia udzielono 2,1 tys. producentom w wysokości 16,4 mln Euro ( ok 18 %
limitu).
c. Dostosowanie gospodarstw do standardów UE
W działaniu tym przewidziano 100 % dofinansowanie głównie do płyt gnojowych i
zbiorników na gnojowicę- obowiązku związanego ze zwykłą dobra praktyką rolnicza, z
którego rolnicy mają się wywiązać do października 2008 r. Działanie to cieszyło się wielkim
powodzeniem.
Nabór wniosków rozpoczęto 1.02.2005 r. Wstrzymano nabór po otrzymaniu 73 tys. wniosków
na kwotę 2,61 mld. zł już 15 marca. W PROW przewidziano na ten cel ok 1 mld zł.
Brakujące środki Komitet Monitorujący przesunął w ramach priorytetu min. z PRŚ. Do 9
czerwca 2006 wypłacono ponad 58 tys. beneficjentów I ratę wsparcia. Dało to 269 mln
Euro ( 38,4 %) z zaplanowanych na ten cel 687 mln Euro.
VI.
Zrównoważony rozwój obszarów wiejskich ?
15
Odpowiedz na pytanie zadane na wstępie o realizację zasady zrównoważonego
rozwoju poprzez oba wyżej omawiane programy operacyjne jest złożona.
W dużym uproszczeniu możemy stwierdzić, że działania wpisane do priorytetu 2 SPO
jak: przywracanie potencjału produkcji leśnej, scalanie gruntów, odnowa wsi, oraz
różnicowanie działalności rolniczej i pilotażowy program Leader +, czy działania z PROW
jak programy rolnośrodowiskowe, zalesienia gruntów rolnych, czy dostosowanie gospodarstw
do standardów UE równoważą rozwój obszarów wiejskich.
Niewątpliwie też cały system socjalnego wsparcia w działaniach PROW, które tu nie
były omawiane, takich jak emerytury rolnicze, wsparcie dla obszarów ONW, czy wsparcie dla
gospodarstw niskotowarowych wspiera ład społeczny na wsi dając miejsca pracy i
transferując znaczne pieniądze do tysięcy małych i średnich rolników.
Obawy bezpośrednie budzi działanie 2.6., zapisane paradoksalnie w priorytecie
zrównoważonego rozwoju, że przy wsparciu niemałymi środkami UE w wysokości
ponad 500 mln zł nastąpi niszczenie rzek i potoków poprzez stosowanie z punktu
widzenia przyrodniczego archaicznych metod ich regulacji. Tu pozostaje liczyć na
kontrolna rolę organizacji wędkarzy i przyrodników oraz zgodę Komitetu
Monitorującego na uzupełnienie SPO o wykonanie obowiązkowych ocen oddziaływania
na środowisko tych inwestycji.
Należy jedna zauważyć, że priorytet finansowy w tych programach to nadal
wspieranie towarowego, przemysłowego rolnictwa ze wszystkimi negatywnymi skutkami
tego faktu dla przyrody. A tu trudno mówić o zrównoważonym rozwoju. Na koniec na
dowód tego twierdzenia zestawienie dwóch liczb. Ilość gospodarstw ekologicznych, z
certyfikatem i przestawiających się wzrosła dzięki PRŚ w ciągu tych 3 lat znacznie z ok 1,2
tys. do 9,5 tys. Na tle 1,5 mln. gospodarstw występujących o płatności to jednak ciągle
bardzo skromny krok na drodze zrównoważonego rozwoju.
II.
Przyszłość PO ROW 2007-2013
Przedstawiciele społeczni i naukowi włączyli się w planowanie przyszłego PO ROW
pracując w grupach roboczych.
Lekcja z SPO i PROW z lat 2004-2006 powinna być
dobrze przeanalizowana przed nowym okresem, który ma trwać 7 lat i który niewątpliwie
będzie miał wielki wpływ na charakter naszej wsi.
Już obecnie panuje powszechne przekonanie po stronie rządu i beneficjentów o
"przeregulowaniu" systemu wdrażania programów pomocowych ( pokazuję w załączniku 1
dowód – obszerne obecne ramy legislacyjne, które krępują wszytkich) . Postulowana była i
jest zmiana ustawy o NPR, która powinna skrócić i uprościć procedury, które
skomplikowaliśmy sobie na własne życzenie. Dziś wiemy, że to nie były wymogi UE, aby w
formie rozporządzeń publikować wzorce umów do realizacji poszczególnych działań
programów operacyjnych. Procedury UE są dostatecznie skomplikowane, aby je jeszcze
dodatkowo utrudniać dokładaniem naszej „polskiej drogi” wdrażania wsparcie dla rozwoju
obszarów wiejskich
Mamy jednak również optymistyczne sygnały. Pierwsze projekty PO ROW pokazane
na stronach internetowych Ministerstwa Rolnictwa wskazują na spore zmiany. W projekcie
np. programów rolośrodowiskowych mamy 5 nowych pakietów: ekstensywne trwałe użytki
zielone, mozaika gruntów ornych, zachowanie lokalnych odmian roślin uprawnych, użytki
przyrodnicze oraz inwestycje nieprodukcyjne. Pozostałe pakiety są znacznie rozbudowane w
stosunku do PROW z lat 2004-2006.
16
Załącznik 1.
Obowiązujące ramy legislacyjne- rozporządzenia, umowy i porozumienia stanowiące
ramy legislacyjne Programu
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 września 2004 r. w sprawie przyjęcia
Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz
rozwój obszarów wiejskich 2004—2006” (Dz.U. Nr 197 poz.2032)
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 września 2005 r. zmieniające rozporządzenie
w sprawie przyjęcia Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora
żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006” (Dz. U. Nr 185 poz. 1548)
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 8 września 2004 r. w sprawie Uzupełnienia
Sektorowego Programu Operacyjnego „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz
rozwój obszarów wiejskich 2004—2006” (Dz.U. Nr 207 poz. 2117)
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 września 2005 r. zmieniające rozporządzenie
w sprawie Uzupełnienia Sektorowego Programu Operacyjnego "Restrukturyzacja i modernizacja sektora
żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich 2004-2006" (Dz. U. Nr 199 poz. 1645)
Priorytet / Działanie
Data wejścia w życie
Dziennik Ustaw
Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie trybu składania i wzorów wniosków
o dofinansowanie projektu w ramach SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego
oraz rozwój obszarów wiejskich 2004 - 2006”
„Szkolenia”
„Scalanie gruntów”
„Odnowa wsi oraz zachowanie i
ochrona dziedzictwa kulturowego”
„Poprawa przetwórstwa i marketingu
artykułów rolnych”
„Przywracanie potencjału produkcji
leśnej zniszczonego naturalną katastrofą
lub pożarem
oraz wprowadzenie odpowiednich
instrumentów zapobiegawczych”
„Różnicowanie działalności rolniczej i
zbliżonej do rolnictwa w celu
zapewnienia różnorodności działań lub
alternatywnych źródeł dochodów”
„Pilotażowy Program Leader +”
26 listopada 2004 r.
31 grudnia 2004 r.
Dz. U. nr 252, poz. 2525
Dz. U. nr 285, poz. 2863
31 grudnia 2004 r.
Dz. U. nr 284, poz. 2846
27 grudnia 2004 r.
Dz. U. nr 273, poz. 2712
31 grudnia 2004 r.
Dz. U. nr 285, poz. 2861
31 grudnia 2004 r.
Dz. U. nr 285, poz. 2862
23 grudnia 2004 r.
Dz. U. nr 270, poz. 2685
17
„Rozwój i ulepszanie infrastruktury
technicznej związanej z rolnictwem”
„Inwestycje w gospodarstwach rolnych”
„Wsparcie doradztwa rolniczego”
„Ułatwianie startu młodym rolnikom”
Priorytet „Pomoc techniczna”
(działania: „Wsparcie systemu
zarządzania i wdrażania Programu”,
„Rozwój instytucjonalny”,
„Informowanie i promocja programu”)
„Gospodarowanie rolniczymi zasobami
wodnymi”
Priorytet / Działanie
2 grudnia 2004 r.
Dz. U. nr 264, poz. 2640
23 grudnia 2004 r. Dz. U. nr 270, poz. 2684
26 listopada 2004 r. Dz. U. nr 252, poz. 2526
16 listopada 2004 r. Dz. U. nr 244, poz. 2454
15 listopada 2004 r. Dz. U. Nr 243, poz. 2435
6 stycznia 2005 r.
Data wejścia w życie
Dz. U. Nr 2, poz. 7
Dziennik Ustaw
Rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wzorów umów o dofinansowanie projektów
w ramach SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz rozwój obszarów wiejskich
2004 - 2006”
„Ułatwianie startu młodym rolnikom”
„Inwestycje w gospodarstwach
rolnych”
„Poprawa przetwórstwa i marketingu
artykułów rolnych
„Szkolenia
„Wsparcie doradztwa rolniczego”
„Przywracanie potencjału produkcji
leśnej zniszczonego naturalną katastrofą
lub pożarem
oraz wprowadzenie odpowiednich
instrumentów zapobiegawczych”
„Różnicowanie działalności rolniczej i
zbliżonej do rolnictwa w celu
zapewnienia różnorodności działań lub
alternatywnych źródeł dochodów”
„Rozwój i ulepszanie infrastruktury
technicznej związanej z rolnictwem”
Priorytet „Pomoc techniczna”
(działania: „Wsparcie systemu
zarządzania i wdrażania Programu”,
„Rozwój instytucjonalny”,
„Informowanie i promocja programu”)
„Scalanie gruntów”
„Odnowa wsi oraz zachowanie i
ochrona dziedzictwa kulturowego”
„Pilotażowy Program Leader +”
Priorytet / Działanie
26 listopada 2004 r. Dz. U. nr 252, poz. 2527
2 marca 2005 r.
Dz. U. nr 36, poz. 325
25 kwietnia 2005 r.
Dz. U. nr 68, poz. 600
2 czerwca 2005 r.
16 czerwca 2005 r.
Dz. U. nr 96, poz. 818
Dz. U. nr 106, poz. 899
6 lipca 2005 r.
Dz. U. Nr 121, poz. 1018
20 lipca 2005 r.
Dz. U. Nr 133, poz. 1122
12 lipca 2005 r.
Dz. U. Nr 127, poz. 1065
17 sierpnia 2005 r.
Dz. U. Nr 154, poz. 1290
14 października 2005 r.
Dz. U. Nr 201, poz. 1670
31 października 2005 r.
Dz. U. Nr 216, poz. 1830
31 października 2005 r.
Dz. U. Nr 217, poz. 1838
Data wejścia w życie
18
Dziennik Ustaw
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi zmieniające rozporządzenie w sprawie wzorów umów
o dofinansowanie projektów w ramach SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz
rozwój obszarów wiejskich 2004 - 2006”
„Poprawa przetwórstwa i marketingu
artykułów rolnych”
21 grudnia 2005 r.
Dz. U. Nr 250, poz. 2108
Rozporządzenie MRiRW w sprawie wzorów sprawozdań z realizacji projektów, działań i
programu w ramach SPO „Restrukturyzacja i modernizacja sektora żywnościowego oraz
rozwój obszarów wiejskich”
W związku z kolejną, planowaną przez Ministerstwo Rozwoju Regionalnego nowelizacją
Rozporządzenia Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 22 września 2004 r. w sprawie trybu,
terminów i zakresu sprawozdawczości dotyczącej realizacji Narodowego Planu Rozwoju,
trybu kontroli realizacji Narodowego Planu Rozwoju oraz trybu rozliczeń (Dz.U. Nr 216
poz. 2206) projekt rozporządzenia został wstrzymany na etapie zwolnienia z Komisji
Prawniczej. Planowana publikacja na przełomie I i II kwartału 2006 r.
Porozumienia / umowy
Umowa określająca uprawnienia i
obowiązki stron oraz zasady i
warunki realizacji zadań w ramach
SPO„Restrukturyzacja i
modernizacja sektora
żywnościowego oraz rozwój
obszarów wiejskich 2004 - 2006”.
Strony porozumienia/umowy
1. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
2.
Agencja
Restrukturyzacji
Modernizacji Rolnictwa
Porozumienie w sprawie zasad współpracy 1. Minister Finansów,
w zakresie przepływu środków finansowych 2. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi
oraz zarządzania i kontroli w ramach
Sektorowego
Programu
Operacyjnego
„Restrukturyzacja i modernizacja sektora
żywnościowego oraz rozwój obszarów
wiejskich 2004 - 2006”.
1. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
Umowa określająca uprawnienia i
2. Fundacja Programów Pomocy dla
obowiązki stron oraz zasady i
Rolnictwa,
warunki realizacji zadań w ramach
3. Agencja Restrukturyzacji i
SPO „Restrukturyzacja i
Modernizacji Rolnictwa
modernizacja sektora
żywnościowego oraz rozwój
obszarów wiejskich 2004 - 2006”.
Porozumienie określające zasady
współpracy w zakresie przepływu
środków finansowych, księgowości i
sprawozdawczości oraz zarządzania
i kontroli w ramach Sektorowego
Programu Operacyjnego
„Restrukturyzacja i modernizacja
sektora żywnościowego oraz rozwój
obszarów wiejskich 2004 - 2006”.
Umowa określająca uprawnienia i
Data podpisania
16 września 2004 r.
i
30 września 2004 r.
23 grudnia 2004 r.
1. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
2. Agencja Restrukturyzacji i
Modernizacji Rolnictwa jako beneficjent
końcowy
18 listopada 2004 r.
1. Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi,
7 stycznia 2005 r.
19
obowiązki stron oraz zasady i
warunki realizacji zadań w ramach
SPO „Restrukturyzacja i
modernizacja sektora
żywnościowego oraz rozwój
obszarów wiejskich 2004 - 2006”.
2. poszczególne samorządy województw,
3. Agencja Restrukturyzacji i
Modernizacji Rolnictwa
Załącznik 2
Tabela informacyjna o stanie realizacji SPO na dzień 14.06.2006
20