Zróznicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzglednieniem płci

Transkrypt

Zróznicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzglednieniem płci
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce
z uwzględnieniem płci
Łukasz Wawrowski
Katedra Statystyki
Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci
2 / 23
Plan prezentacji
1. Wstęp
2. Ubóstwo w Polsce według płci
3. Statystyka małych obszarów
4. Rezultaty
5. Wnioski i podsumowanie
2 / 23
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci
3 / 23
Wstęp
Cel i hipoteza
Cel
Estymacja pośrednia stopy ubóstwa w województwach Polski
z uwzględnienim podziału na płeć.
Hipoteza
Estymacja pośrednia umożliwia uzyskanie bardziej precyzyjnego
oszacowania zasięgu ubóstwa na poziomie województw w Polsce
w podziale na płeć niż estymacja bezpośrednia.
3 / 23
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci
4 / 23
Ubóstwo w Polsce według płci
Przegląd literatury
• „Households headed by women are poorer than those headed
by man.”
(Haughton, J., Khandker, R.S., 2009, Handbook of Poverty and
Inequality, World Bank)
• „Given the economic disadvantages facing women,
female-headed households are expected to have a higher
poverty rate on average than male-headed households.
However, in reality, the determinants of the poverty risks that
women face are more complex.”
(Heintz, J., 2006, Globalization, economic policy and employment:
Poverty and gender implications, International Labour Organization)
4 / 23
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci
5 / 23
Ubóstwo w Polsce według płci
Głowa gospodarstwa domowego
• „Osoba, która całkowicie lub w przeważającej części dostarcza
środków utrzymania danemu gospodarstwu domowemu. Jeżeli
dwie lub więcej osób dostarczają środków utrzymania w
jednakowym stopniu, za głowę gospodarstwa domowego
uznaje się tę osobę, która tymi środkami rozporządza.”
(Ustawa z dnia 2 grudnia 1999 r. o narodowym spisie powszechnym
ludności i mieszkań w 2002 r.)
• „Female-headed householder families, no husband present,
who have related children under 18 years of age”
(NCLR analysis of data from the U.S. Census Bureau, Census 2000
Summary File 3 (SF3))
5 / 23
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci
6 / 23
Ubóstwo w Polsce według płci
Przegląd literatury
• „Dane statystyczne dotyczące gospodarstw domowych, które
zazwyczaj stanowią podstawę analiz ubóstwa, nie uwzględniają
zróżnicowania sytuacji poszczególnych członków rodzin.”
(UNDP, 2007, Polityka równości płci: Polska 2007 - raport,
Warszawa.)
6 / 23
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci
7 / 23
Ubóstwo w Polsce według płci
Stopa ubóstwa w Polsce według płci
Rysunek: Oszacowania bezpośrednie stopy ubóstwa w Polsce według płci
w latach 2005-2013
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania EU-SILC
7 / 23
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci
8 / 23
Ubóstwo w Polsce według płci
Stopa ubóstwa w Polsce według typu gospodarstwa
Rysunek: Oszacowania bezpośrednie stopy ubóstwa w Polsce według typu
gospodarstwa domowego w latach 2005-2013
Źródło: opracowanie własne na podstawie badania EU-SILC
8 / 23
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci
9 / 23
Statystyka małych obszarów
Definicje
Statystyka małych obszarów
Grupa metod pozwalających na estymację parametrów przy małej
liczebności próby z wykorzystaniem wszelkich dostępnych źródeł
informacji.
Mały obszar (Rao, 2003)
Domena (np. przekrój społeczno-demograficzny lub obszar
geograficzy), w której wielkość próby jest niewystarczająca, aby
z wykorzystaniem estymatora bezpośredniego otrzymać
oszacowanie charakteryzujące się odpowiednią precyzją.
9 / 23
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci
10 / 23
Statystyka małych obszarów
Estymacja bezpośrednia
• Estymacja oparta o schemat losowania
• Nie zakłada istnienia efektów losowych dla domen
• Nie zakłada skorelowania zmiennych yk , yl
• Wariancja rośnie wraz ze spadkiem wielkości próby nd
• Brak oszacowań dla domen niereprezentowanych w próbie
nd = 0
ŷ dir
dt
Pndt
i=1 yidt widt
= P
ndt
i=1 widt
(1)
gdzie d = 1, 2, . . . , D i t = 1, 2, . . . , T .
10 / 23
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci
11 / 23
Statystyka małych obszarów
Wielowymiarowy dynamiczny Rao-Yu
• uzględnia skorelowanie zmiennych yk , yl ,
• występowanie trendu w danych także jest brane pod uwagę,
• zakłada stacjonarność szeregu czasowego,
• istnienie dwóch efektów losowych: dla domeny oraz czasu
RY
ŷ EBLUP
= x 0dt β̂+(σ̂12 10T +σ̂22 γ 0t )(Σd +σ̂12 Γ+σ̂22 J T )−1 (y d −X d β)
dt
(2)
gdzie d = 1, 2, . . . , D i t = 1, 2, . . . , T .
11 / 23
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci
12 / 23
Rezultaty
Sposób estymacji stopy ubóstwa na podstawie EU-SILC
Rysunek: Algorytm klasyfikacji gospodarstw ubogich w badaniu EU-SILC
Źródło: opracowanie własne
12 / 23
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci
13 / 23
Rezultaty
Sposób estymacji stopy ubóstwa na podstawie EU-SILC
Rysunek: Przykładowy zbiór wynikowy
Źródło: opracowanie własne
13 / 23
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci
14 / 23
Rezultaty
Rozkład liczebności próby
Rysunek: Rozkład próby gospodarstw jednoosobowych w podregionach
Polsce w podziale na płeć w roku 2011
Źródło: opracowanie własne na podstawie EU-SILC 2011
14 / 23
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci
15 / 23
Rezultaty
Rozkład liczby reprezentantów
Rysunek: Rozkład reprezentantów ubogich gospodarstw jednoosobowych
w podregionach Polsce w podziale na płeć w roku 2011
Źródło: opracowanie własne na podstawie EU-SILC 2011
15 / 23
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci
16 / 23
Rezultaty
Model
Zmienna
(Wyraz wolny) kob.
Stopa bezr. długo. kob.
Przeciętne wyn. brutto
(Wyraz wolny) mez.
Stopa bezr. długo. męż.
Przeciętne wyn. brutto
β
0,1759
0,6154
0,0000
0,3527
0,7403
0,0000
błąd std.
0,0711
0,5369
0,0000
0,0607
0,6739
0,0000
Współczynnik korelacji pomiędzy zmiennymi objaśnianymi:
ρ = 0, 62.
Współczynnik korelacji pomiędzy danymi z kolejnych okresów:
ρ = 0, 98.
16 / 23
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci
17 / 23
Rezultaty
Stopa ubóstwa według typu gospodarstwa
Rysunek: Porównanie oszacowań stopy ubóstwa w jednoosobowych
gospodarstwach kobiet w województwach Polski w latach 2005-2012
Źródło: opracowanie własne na podstawie EU-SILC i BDL
17 / 23
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci
18 / 23
Rezultaty
Stopa ubóstwa według typu gospodarstwa
Rysunek: Porównanie oszacowań stopy ubóstwa w jednoosobowych
gospodarstwach mężczyzn w województwach Polski w latach 2005-2012
Źródło: opracowanie własne na podstawie EU-SILC i BDL
18 / 23
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci
19 / 23
Rezultaty
Względne błędy oszacowań stopy ubóstwa
Rysunek: Porównanie rozkładów względnych błędów oszacowań stopy
ubóstwa w jednoosobowych gospodarstwach kobiet i mężczyzn
Źródło: opracowanie własne na podstawie EU-SILC i BDL
19 / 23
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci
20 / 23
Rezultaty
Stopa ubóstwa w województwach — porównanie
Rysunek: Porównanie oszacowań stopy ubóstwa w jednoosobowych
gospodarstwach kobiet i mężczyzn
Źródło: opracowanie własne na podstawie EU-SILC i BDL
20 / 23
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci
21 / 23
Wnioski i podsumowanie
Podsumowanie
• pomiar ubóstwa według płci jest kwestią problemową
• zmiennych pomocnicznych dla wszystkich analizowanych lat w
podziele płci jest niewiele
• jednoosobowe gospodarstwa kobiet charakteryzują się niższą
stopą ubóstwa aniżeli gospodarstwa mężczyzn
• w latach 2005-2012 różnice poziomów pomiędzy
gospodarstwami mężczyzn i kobiet maleją
• przeprowadzona analiza stanowi pierwszy etap badania
możliwości estymacji stopy ubóstwa według płci
21 / 23
Zróżnicowanie poziomu ubóstwa w Polsce z uwzględnieniem płci
22 / 23
Wnioski i podsumowanie
Bibliografia
• Fay, R.E. i Herriot, R.A., (1979), Estimation of income from
small places: An application of James-Stein procedures to
census data, Journal of the American Statistical Association
74, 269-277.
• Fay, R.E. i Diallo, M. (2015), sae2: Small Area Estimation:
Time-series Models.
• Rao, J.N.K., (2003), Small area estimation, Wiley & Sons,
New Jersey.
• Rao, J.N.K. i Yu, M., (1994), Small area estimation by
combining time series and cross-sectional data, Canadian
Journal of Statistics 22, 511-528.
22 / 23
Dziękuję za uwagę