docPosiedzenie Komisji Kształcenia Naczelnej Rady Lekarskiej
download 
Reklamacja Transkrypt
Posiedzenie Komisji Kształcenia Naczelnej Rady Lekarskiej
Posiedzenie Komisji Kształcenia Naczelnej Rady Lekarskiej poświęcone kształceniu przeddyplomowemu i podyplomowemu lekarzy dentystów – możliwości i bariery. 12 grudnia 2014 Miejsce : siedziba NIL , W-wa Sobieskiego 110. Moderatorzy spotkania : Przewodniczący Komisji Kształcenia NRL – prof. Jerzy Kruszewski; Prezes NRL - dr Maciej Hamankiewicz; Prezes Polskiego Towarzystwa Edukacji Medyczno-Dentystycznej „Sapientia”, członek Komisji Kształcenia NRL – prof. Teresa Bachanek. Otwarcie, przywitanie gości Prezes NRL dr Maciej Hamankiewicz. Porządek obrad: 1. Sytuacja demograficzna specjalistów w poszczególnych dziedzinach stomatologicznych na podstawie danych z Centralnego Rejestr Lekarzy - prof. Jerzy Kruszewski 2. Kształcenie przeddyplomowe – „fantom czy żywy pacjent”- analiza prawna ZRP na temat możliwości wykonywania przez studentów stomatologii diagnostycznych oraz leczniczych procedur medycznych, w tym stomatologicznych, w ramach procesu kształcenie przed dyplomowego w uczelniach medycznych pod nadzorem lekarza i lekarz dentysty – mec. Michał Kozik 3. Nowelizowana dyrektywa 2005/36/WE o uznawaniu kwalifikacji zawodowych – ocena potencjalnych możliwości uznawania specjalizacji stomatologicznych – mec. Marek Szewczyński 4. Omówienie nowych programów kształcenia jednomodułowego w stomatologii - głos poszczególnych konsultantów 5. Analiza warunków akredytacyjnych – przedstawiciel Departamentu Nauki i Szkolnictwa Wyższego Ministerstwa Zdrowia 6. Ocena potrzeb kadrowych w poszczególnych dziedzinach stomatologicznych - głos poszczególnych konsultantów 7. Wnioski z dyskusji – prof. Jerzy Kruszewski 8. Zamknięcie posiedzenia – dr Maciej Hamankiewicz Zaproszenia pisemne skierowano 24 października do Konsultantów Krajowych [7] oraz dziekanów Uniwersytetów Medycznych prowadzących kształcenie stomatologiczne [10]. Informacja, zaproszenia do OIL , do Prezydium KSNRL. Protokół z posiedzenia Komisji Kształcenia NRL z dnia 12-12-2014 roku Posiedzenie komisji odbyło się w Siedzibie NIL w dniu 12-12-2014 roku, poświęcone było przed- i podyplomowemu szkoleniu lekarzy dentystów. W posiedzeniu oprócz członków KKM brali udział zaproszeni goście: 1 Raport z posiedzenia Komisji Kształcenia Medycznego NRL z dn. 12.12.2014 r. Konsultanci: Prof. dr hab. n. med. Renata Górska- Konsultant Krajowy w zakresie periodontologii Prof. dr hab. n. med. Elżbieta Mierzwińska – Nastalska Dziekan Wydziału Lekarsko – dentystycznego WUM, Konsultant Krajowi w dziedzinie protetyki stomatologicznej Prof. dr hab. n. med. Dorota Olczak-Kowalczyk- Konsultant krajowy z zakresu stomatologii dziecięcej Prof. dr hab. n. med. Hubert Wanyura - Konsultant krajowy ds. Chirurgii Szczękowo-Twarzowej Prof. dr hab. n. med. Mansur Rahnama- Hezavah -Konsultant Krajowy ds. Chirurgii Stomatologicznej Dr hab. n. med. Agnieszka Mielczarek – w zastępstwie prof. Janiny Stopykonsultanta krajowego ds. stomatologii zachowawczej; dziekani Dr hab. n. med. Marek Niedoszytko- Prodziekan Wydziału Lekarskiego – Oddziału Stomatologicznego Uniwersytetu Medycznego w Gdańsku. Prof. nadzw. dr hab. n. med. Jerzy Sokołowski – Prodziekan Oddziału Stomatologicznego Wydziału Lekarskiego UM w Łodzi Dr hab. n. med. Jacek Kasperski Prodziekan Wydziału Lekarskiego z Oddziałem Lekarsko-Dentystycznym w Zabrzu ŚUM Dr. n. med. Jolanta Loster –Wydział Lekarski UJ CM w Krakowie Prof. dr hab. Anna Surdacka –Collegium Stomatologicum UM w Poznaniu Dr hab. n. med. Ewa Sobolewska Wydział Lekarsko- Stomatologiczny Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego Z prezydium NRL : wiceprezes prof. Romuald Krajewski, sekretarz dr Konstanty Radziwiłł, zastępca sekretarza dr Anna Lella oraz przewodniczący Kom. Organizacyjnej NRL dr Ładysław Nekanda –Trepka. Zaproszenie przyjęli i przysłuchiwali się obradom członkowie Prezydium Komisji Stomatologicznej NRL : dr Agnieszka Ruchała-Tyszler, dr Andrzej Baszkowski, dr Małgorzata Lindorf. A także przedstawiciele OIL, prawnicy NIL, dziennikarze. Łącznie ponad 50 osób. 2 Raport z posiedzenia Komisji Kształcenia Medycznego NRL z dn. 12.12.2014 r. Spotkanie było relacjonowane online przez http://aktualnosci.gazetalekarska.pl/?p=10683 Gazetę Lekarską Prezes Maciej Hamankiewicz przywitał wszystkich zaproszonych gości. Powiedział, że sytuacja w zakresie kształcenia przed i podyplomowego jest trudna i wymaga zastanowienia się. Następnie przedstawił dane statystyczno-demograficzne dotyczące lekarzy dentystów. Mamy blisko dwa tysiące członków samorządu lekarskiego, z czego bardzo znaczącą grupą są stomatolodzy (39 708, choć nie wszyscy są czynni zawodowo). Bez specjalizacji pozostaje 21 206. Z pierwszym stopniem specjalizacji 10 761, a z drugim stopniem specjalizacji 7 741. Czynnych zawodowo stomatologów jest 34 849, bez specjalizacji 19 963. Z pierwszym stopniem specjalizacji 8 888. Z drugim stopniem specjalizacji lub tą bezstopniową 5 998. Lekarzy stomatologii zachowawczej jest 12 tys., z tego z pierwszym stopniem specjalizacji jest 10 465, a z drugim stopniem 1 579, co pokazuje, jakie zadanie stoi przed nami. Poinformował, iż na forum internetu przeprowadzana została ankieta i żeby nic o tych, o których dzisiaj chcemy mówić, nie było bez nich wraz z aprobatą prof. J. Kruszewskiego wyraził zgodę, aby lekarz stomatolog Maciej Michalak były Prezydent Polskiego Towarzystwa Studentów Stomatologii, obecnie szef Fundacji Be Active Dentist przedstawił po krótce wyniki tej ankiety. Lek. dent. Maciej Michalak – Prezes Zarządu Fundacji Be Active Dentist poruszył najważniejsze zagadnienia poruszane w ankiecie. Powiedział, iż całość dotycząca ankiety zostanie opublikowana w PAP oraz na jednym z portali stomatologicznych. Ankietę wypełniło 921 młodych lekarzy dentystów oraz studentów. Z czego większość lekarzy dentystów mających prawo wykonywania zawodu od niecałych 3 lat. W ankiecie pytano o przyszłość kształcenia stomatologii w Polsce oraz o zdanie młodych, co według nich powinno ulec zmianie, a co jest prowadzone prawidłowo. Jeśli chodzi o rekrutację na studia zdecydowana większość (82%) jest za zmniejszeniem przyjmowanych. Z roku na rok przybywa ilości miejsc na stomatologii, w ciągu dekady procent wynosił 77 % tj. 554 miejsca i większość młodych lekarzy uważa, że jest to za dużo i utrudnia im to start. Dostęp do specjalizacji jest później trudny i w efekcie kształcimy dla innych krajów. Głosowano za zwiększeniem ilości specjalizacji kosztem mniejszej ilości przyjęć. Druga ważna kwestia - 94,5 % ankietowanych opowiedziało się za powrotem staży podyplomowych. Jest to jedyny okres po studiach, kiedy lekarze mogą uczyć się nadal bez pełnych konsekwencji. Duża część lekarzy stomatologów chciałaby, aby dostęp do specjalizacji był nawet płatny. Byliby skłonni nie tylko nie zarabiać na specjalizacji, ale nawet za nią płacić, jeżeli wiedza, którą by w zamian otrzymywali była na tym samym poziomie, co za 3 Raport z posiedzenia Komisji Kształcenia Medycznego NRL z dn. 12.12.2014 r. granicą. Duża grupa młodych lekarzy ma żal, iż nie ma dostępu do pytań egzaminacyjnych LDEK. W tej sytuacji nie ma szans na korektę błędnych pytań, analizę swoich błędów, czy późniejszego uczenia się na ich podstawie. Zachęcił do zapoznania się ze szczegółowymi wynikami. Prof. Jerzy Kruszewski zasugerował krótką dyskusję w sprawie zaprezentowanych wyników ankiety, bowiem materiał we wnioskach jest kontrowersyjny, podpowiada bardzo złe rozwiązania. Prof. Teresa Bachanek wyraziła zdziwienie przedstawionym wzrostem liczby miejsc na stomatologie. Powiedziała, że w Lublinie i w Gdańsku liczba miejsc została zmniejszona. Chyba, że do tej liczby doliczeni zostali studenci anglojęzyczni, którzy nie zabierają nam miejsc pracy, bo kończą studia i wyjeżdżają. Pytała czy chodzi o studia płatne. Odnośnie przekazywania wiedzy na tym samym poziomie, co za granicą, poprosiła o konkrety, bo bez konkretnych postulatów nie dojdzie do żadnej zmiany. Nie zostało przez MZ określone dokładnie na ilu mieszkańców powinien przypadać jeden specjalista. Wyraziła niepokój w związku z uwagą odnośnie odpłatności za specjalizacje. Sekretarz NRL Konstanty Radziwiłł namawiał do zajęcia się na poważnie kwestią przywrócenia stażu podyplomowego. Prof. Jerzy Kruszewski zwrócił uwagę, iż staż podyplomowy został zlikwidowany trochę na życzenie młodych lekarzy, którzy mówili, że on opóźnia im start w życie. W naszym gremium ta słuszna racja nie podlega dyskusji, wyraził jednak obawy, czy otoczenie polityczne będzie w stanie to zaakceptować. Prof. dr hab .n. med. Mansur Rahnama- Hezavah -Konsultant Krajowy ds. Chirurgii Stomatologicznej powiedział, iż ustawa nie przewiduje możliwości opublikowania pytań z LEK czy LDEK. Prof. Jerzy Kruszewski - w banku CEM jest ok. 3000 pytań obejmujących cały materiał. Do niektórych problemów w wąskich specjalnościach są przygotowane po od dwóch do pięciu pytań. Pytania powinny być udostępnione. Powinno się dodawać po 10, 20 pytań z najnowszych zagadnień. Natomiast ten twardy materiał może pochodzić z pytań banku. CEM też zależy na tym, aby ta akcja toczyła się jak się toczy. Co pół roku jest olbrzymia kwerenda pytań do wszystkich specjalności. Osoby piszące pytania tak wysilają się, aby się nie powtarzać, że jest to na granicy paranoi. Inną drogą jest wyjście z polskiego systemu i robienie testu międzynarodowego. Wiele specjalności ma taką możliwość. Wyszli już anestezjolodzy urolodzy i alergologia również prawdopodobnie wyjdzie. Pytania przygotowywane przez europejskie towarzystwo są opublikowane. 4 Raport z posiedzenia Komisji Kształcenia Medycznego NRL z dn. 12.12.2014 r. Następnie przedstawił informacje dotyczące danych w specjalnościach stomatologicznych w Polsce. Na początku przedstawił jak wygląda demografia w specjalizacjach, czy w specjalnościach lekarskich. Następie omówił specjalizacje stomatologiczne załącznik nr 1 W dalszej części, kolejno poszczególni konsultanci przedstawiali problemy swoich specjalizacji. Prof. dr hab. n. med. Renata Górska Konsultant Krajowy z periodontologii - brak jest specjalistów z periodontologii. Jest to specjalność niszowa, niedoceniana Ich liczba to 440 (aktywnych 360). Poruszyła kwestię realizacji programów specjalizacyjnych w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia. Kontrakt z NFZ ogranicza pewne możliwości, brakuje środków finansowych na realizację procedur odpłatnych. Powiedziała, że są kolejki na specjalizację. Brak miejsc akredytacyjnych poza ośrodkami uczelnianymi w związku z faktem braku refundacji za procedury periodontologiczne przez NFZ. Nikt z prywatnych gabinetów nie chce się akredytować, bo nie chce ponosić kosztów, a uczelnie nie mają tyle miejsc i środków żeby realizować tę specjalizację. Prywatne podmioty prowadzące szkolenia specjalizacyjne nie chcą ponosić kosztów, a chore przyzębie ma prawie każdy Polak. Z ostatnich badań na losowo wybranej grupie wynika, iż zdrowe przyzębie ma tylko 1,7% grupa młodsza, grupa starsza 0,8% obywateli RP. Powiedziała, że zmiany są potrzebne zarówno, jeśli chodzi o ubieganie się o specjalizację, jak i o akredytację. Zainteresowanie specjalizacją jest ogromne, na jedno 1 w Warszawie czeka 17 osób na otwarcie specjalizacji. Program specjalizacji został skrócony do 3 lat. Trzeba zmienić warunki akredytacji tak, aby zwiększyć możliwość rotacji lekarzy specjalizujących się, oraz zniwelować różnice w rozmieszczeniu specjalistów (niedobór kadry specjalistycznej w różnych rejonach Polski np. w Świętokrzyskim, gdzie na jednego lekarza przypada 360 tys. mieszkańców oraz Podkarpackie; brak powołanych konsultantów wojewódzkich przez wojewodów). W tej chwili jest około 27 rezydentur w całym kraju. Nie może być takiej sytuacji, że lekarz rezydent, który się kształci ma wyższa pensję niż lekarz pracujący w Uczelni. Prof. dr hab. n. med. E. Mierzwińska – Nastalska Konsultant Krajowi w dziedzinie protetyki stomatologicznej - w zakresie protetyki również jest nierównomierne rozmieszczenie specjalistów w różnych województwach w kraju w stosunku do liczby mieszkańców (podkarpackie, kujawsko – pomorskie, lubuskie, śląskie). Jeśli chodzi o rozłożenie wiekowe jest to 51 – 60, czy troszeczkę niżej, ale jeśli chodzi o młodszych kolegów już ta statystyka wygląda znacznie gorzej. Do 30 r.ż. jest tylko jeden specjalista. Pani profesor nie zgadza się ze skróceniem specjalizacji do 3 lat uważa, że 5 Raport z posiedzenia Komisji Kształcenia Medycznego NRL z dn. 12.12.2014 r. jest to za mało czasu na łączenie w tym samym czasie nauki procedur klinicznych i laboratoryjnych. Mało jest placówek akredytacyjnych, brak środków finansowych na prowadzenie wymaganych procedur. Brak środków na finansowanie kierowników specjalizacji. Najwięcej szkoleń odbywa się w uczelniach, ale odbywają się one głównie siłami uczelni a nie zewnętrznymi. Protetyce prawie wszystkie procedury są odpłatne, poza pakietem oferowanym przez NFZ, co stanowi ogromny problem w pozyskiwaniu pacjentów dla lekarza, który się szkoli. Prof. dr hab. n. med. Dorota Olczak – Kowalczyk Konsultant Krajowy ds. stomatologii dziecięcej – oczekuje się, iż KK ds. stomatologii dziecięcej winien zapewnić opiekę pacjentom do 18 r. ż. oraz niepełnosprawnym właściwie w każdym wieku. Jest obecnie 0,5 specjalisty na 10 tys. pacjentów od 0 -18 r.ż. Jest ich mało i są źle rozmieszczeni. Jest nierównomierne rozmieszczenie specjalistów w różnych województwach w kraju Założono plan, żeby był jeden specjalista na 10 tys. mieszkańców. To wiązałoby się z koniecznością zwiększenia liczb miejsc specjalizacyjnych prawie o 100 %. Niektóre jednostki, które dotychczas prowadziły szkolenia specjalizacyjne nie uzyskały kontraktu z NFZ, a przez to zrezygnowały z prowadzenia specjalizacji Ze względu na trudności w dwóch województwach zrezygnowano z akredytacji, co zaskutkowało zmniejszeniem o 10 miejsc akredytacyjnych. Obecnie brak jest takich możliwości, aby zachęcić jednostki do starania się o akredytację (są specjaliści w wieku emerytalnym, brak opłacalności, wycena procedur dla dzieci jest żenująco niska np. wypełnienie dla dziecka to 30 pkt a dla dorosłego to 40-50 pkt.) Dr hab. n. med. A. Mielczarek w im. prof. Janiny Stopy Konsultanta Krajowego w dziedzinie stomatologii zachowawczej z endodoncją krzywa demograficzna w tej dziedzinie jest mniej korzystna, dominują specjaliści 50+. Problemem jest również nierównomierne rozmieszczenie specjalistów w różnych województwach w kraju. Przyjmując parametr, że 1 specjalista przypada na 50 tys. mieszkańców, to ogólnie w skali kraju jest to spełnione. Ale rozłożenie nie jest równomierne i w siedmiu województwach ten stosunek jest niekorzystny: kujawsko – pomorskie, lubuskie, opolskie, mazowieckie, podkarpackie, warmińsko – mazurskie, świętokrzyskie i wielkopolskie. Jeśli chodzi o ośrodki prowadzące szkolenia specjalizacyjnej jest wiele do zrobienia. Jest ogromny deficyt, a w województwie świętokrzyskim nie ma żadnego ośrodka szkoleniowego. Ilość procedur finansowanych przez NFZ jest ograniczona. Głównie specjaliści skupiają się w ośrodkach wielkomiejskich. Prof. dr hab. n. med. Henryk Wanyura Konsultant Krajowy ds. chirurgii szczękowo twarzowej - specjalizacja ta wg dyrektywy UE jest specjalizacja lekarską, a nie stomatologiczną. W Polsce można się szkolić w tej dziedzinie 6 Raport z posiedzenia Komisji Kształcenia Medycznego NRL z dn. 12.12.2014 r. także po studiach dentystycznych. Powiedział, iż ostatnie zbierane dane posiada z 2011 roku. Według danych europejskich na 75-120 tys. mieszkańców powinien przypadać jeden specjalista i w tej specjalności mniej więcej tak jest. Ze względu na trudniejszy LEP niż LDEP łatwiejszy jest dostęp do tej specjalizacji dentystów. Wyszkoleni specjaliści, po zorientowaniu się jak ciężka to specjalizacja, otwierają prywatne gabinety stomatologiczne. Tylko 151 specjalistów wykonuje swoją pracę w publicznych ośrodkach. Nie ma napływu nowych lekarzy z dziedzin pokrewnych np. neurochirurgów. Jest problem z wiekiem specjalistów. Powyżej 60 r.ż. jest wielu specjalistów i przekłada się to fatalnie na cała Polskę. Nagminnie odchodzą szefowie klinik, a następców brak. Prof. dr hab. n. med. M. Rahnama- Hezavah - Konsultant Krajowy ds. chirurgii stomatologicznej przedstawił zestawienie aktualnego stanu lekarzy dentystów z chirurgii. Zadowalający jest współczynnik ilości specjalistów na 100 tys. mieszkańców, wyjątkiem jest województwo podlaskie gdzie specjalistów jest bardzo mało. Wśród lekarzy z I stopniem specjalizacji na terenie całej Polski na 38 502 396 populacji wskaźnik wynosi 2,8232. Z drugim stopniem specjalizacji na 973 specjalistów w całym kraju wskaźnik wynosi 2.5271. Po połączeniu lekarzy z pierwszym i drugim stopniem specjalizacji na 2060 specjalistów wskaźnik wynosi 5, 3503. Wskaźnik UE wynosi 2.1995, w tym: z I stopniem specjalizacji 2,8232, z drugim stopniem 2.5271, z pierwszym i drugim stopniem wynosi 5,3503. Najmniej specjalistów jest na terenie: podlaskim, warmińsko – mazurskim, opolskim, świętokrzyskim, podkarpackim, lubuskie, kujawsko – pomorskie. Jeśli chodzi o wiek najwięcej lekarzy z pierwszym stopniem specjalizacji tj. 391 jest w przedziale wiekowych 41-50, w przedziale 31-40 tylko jeden oraz w przedziale 61-70 jest 264 specjalistów. Lekarzy z drugim stopniem specjalizacji w przedziale 41-50 jest 213 specjalistów, 31-40 jest 194 specjalistów, powyżej 70 r. ż – 221 specjalistów. Po zsumowaniu I i II stopnia specjalizacji w przedziale 41-50 najwięcej specjalistów – 604. Próbował uzupełnić niedobór konsultantów wojewódzkich, zwrócił się do wojewodów, gdzie spotkał się z odmową. Następnie wystąpił do Ministra. Udało się powołać konsultantów wojewódzkich w dolnośląskim, świętokrzyskim, lubuskim. Prof. dr hab. n. med. Teresa Bachanek - analizując wszystkie dane najmniejsza liczba specjalistów niezależnie od specjalności to województwo świętokrzyskie, podkarpackie, warmińsko – mazurskie, podlaskie, czyli tam gdzie nie ma uczelni medycznych. Tam gdzie nie ma uczelni medycznych sytuacja szkolenia specjalistycznego jest najgorsza. Nie pomogą protesty, jeżeli nie będzie więcej placówek, które będą prowadziły staże szkoleniowe. W uczelniach już zwiększyć się tej liczby nie da. Trzeba mobilizować kolegów zarządzających placówkami, aby zgodzili się na postępowanie akredytacyjne. 7 Raport z posiedzenia Komisji Kształcenia Medycznego NRL z dn. 12.12.2014 r. Pojawił się również nowy problem – osoby, które uzyskały specjalizację ze stomatologii zachowawczej mogą prowadzić staż tylko z zachowawczej ubiegają się o prowadzenie specjalizacji z możliwością prowadzenia staży cząstkowych w uczelni medycznej. Nie jest to możliwe, bo wyczerpaliśmy możliwości na miejsca stażowe dla tych, którzy robią specjalizacje w danej placówce Prof. Jerzy Kruszewski podziękował za ciekawe uwagi. Powiedział, że u lekarzy sytuacja wygląda bardziej niepokojąco, słupki emeryckie dominują. Nawiązując do barku konsultantów wojewódzkich w niektórych województwach, powiedział, że dobrym rozwiązaniem byłoby gdyby konsultant z danego województwa mógł być również konsultantem w sąsiednim województwem, jak to miało miejsce w alergologii. Konsultant wojewódzki ma bardzo ograniczone możliwości, nie wszystko samodzielnie może załatwić często konsultuje się konsultantem krajowym żeby coś załatwić, żeby umieścić chętnych na miejscach akredytowanych w innym województwie. Problem jest w skali ogólnej. Powiedział, iż kwestia nierównomiernego rozłożenia specjalistów jest problem nadzoru konsultantów krajowych i wojewódzkich. Można w tym zakresie intensyfikując działania w różnych miejscach uzyskać pewną homogenność. Można również uzyskać zainteresowanie różnych podmiotów, które znajdują się w danym województwie żeby chciały zatrudniać, ale trzeba podjąć działania. Konsultanci teraz będą występować bardziej w roli urzędnika, a nie jak dotychczas osobami, które maja wpływ na kreowanie i tworzenie. Prof. nadzw. dr hab. n. med. Jerzy Sokołowski –Prodziekan Oddziału Stomatologicznego Wydziału Lekarskiego UM w Łodzi - to, że jest jakiekolwiek jeszcze szkolenie w zakresie specjalności stomatologicznych jest to kwestia odpowiedzialności pracowników akademickich, zgody rektorów uczelni, którzy to współfinansują oraz dyrektorów szpitali klinicznych lub poliklinik akademickich. Od odpowiedzialności i dobrej woli szefów i pracowników naukowych uczelni, szpitali, którzy dokładają finanse na prowadzenie szkolenia zależy los szkolenia specjalistycznego dentystów. Jest fikcją, że gabinety i podmioty prywatne będą zainteresowane prowadzeniem szkolenia, bowiem nie jest to zgodne z rachunkiem ekonomicznym. Ministerstwo Zdrowia zleca zadania i płaci za nie. Następnie mecenas Marek Szewczyński przedstawił znowelizowaną dyrektywę 2005/36/WE dotyczącą uznawania kwalifikacji zawodowych. Wprowadzony od 2012 nowy egzamin, który jest notyfikowany przez Komisję Europejską. W zawodach sektorowych uznawanie kwalifikacji odbywa się na dwóch poziomach –automatyczna zasada obowiązuje na poziomie kwalifikacji 8 Raport z posiedzenia Komisji Kształcenia Medycznego NRL z dn. 12.12.2014 r. specjalistycznych. W przypadku uznawania kwalifikacji lekarskich można dołączyć nowe specjalizacje, jeżeli występują w 2/5 krajów UE. W UE nie ma niektórych specjalności pediatrycznych. Na 52 specjalizacje 44 jest w Polsce. Automatycznie uznawane są dwie specjalizacje lekarsko-dentystyczne – ortodoncja i chirurgia stomatologiczna. Ortodoncja na 28 państw unijnych jest w 24 państwach, chirurgia stomatologiczna w 20 państwach. Tryb włączania nowych specjalności w system automatycznego uznawania związany jest z ustaleniem czy zakres specjalizacji pokrywa się w różnych krajach. Automatyczne uznawanie specjalizacji jest sukcesem, ale również implikuje szereg problemów. Proliferacja specjalizacji jest problemem europejskim np. medycyna ratunkowa jest tylko w 9 krajach, obecne nowe specjalizacje pediatryczne nie będą uznawane w UE – załącznik nr 2 Prof. Henryk Wanyura Konsultant Krajowy ds. chirurgii szczękowo twarzowej - w polskim ustawodawstwie jest tylko jeden zapis dotyczący wykonywania zawodu dentysty. W zapisie ustawy z dnia 5 grudnia 1996r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tekst jednolity: Dz. U. z 2005r. Nr 226, poz. 1943) w art. 2.2. zapisano, że „…wykonanie zawodu lekarza dentysty polega na udzielaniu przez osobę posiadającą wymagane kwalifikacje, potwierdzone odpowiednimi dokumentami, świadczeń określonych w ust. 1, w zakresie chorób zębów, jamy ustnej, części twarzowej czaszki oraz okolic przyległych.” Zapis ten różni od art. 34 Dziennika Urzędowego Unii Europejskiej i Rady z dnia 7 września 2005r., który wg Dyrektywy 2005/36/WE brzmi odmiennie. Z art. 34 wynika, że „…podstawowe kształcenie lekarsko-dentystyczne powinno zapewnić lekarzowi dentyście umiejętność do wykonywania wszelkich czynności w zakresie profilaktyki, diagnostyki i leczenia nieprawidłowości oraz chorób zębów, jamy ustnej, szczęki i żuchwy, a także okolic przyległych”. wg zapisów ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty (Dz. U. z 2005r. Nr 226, poz. 1943), lekarze dentyści nie mogą wykonywać różnorodnych zabiegów rekonstrukcyjnych w przypadkach rozległych ubytków ponowotworowych bądź pourazowych. Aby wykonać rekonstrukcje z użyciem unaczynionych płatów skórno-mięśniowych, kostnych bądź rekonstrukcje mikrochirurgiczne zapisane w programie specjalizacyjnym, lekarz niejednokrotnie musi materiał do odbudowy tkanek pobierać z odległych, w stosunku do twarzy okolic ciała dawcy (biodro, podudzie, przedramię itd.) Stąd specjalistą w dziedzinie chirurgia szczękowo-twarzowa może być lekarz, który ukończył kierunek lekarski. W Dyrektywie 2005/36/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 7 września 2005r. zapisano, że chirurgia szczękowo-twarzowa jest wyłącznie zabiegową specjalnością lekarską, równocześnie lekarze dentyści zajmujący się w oddziałach chirurgii szczękowo-twarzowej 9 Raport z posiedzenia Komisji Kształcenia Medycznego NRL z dn. 12.12.2014 r. hospitalizowanymi pacjentami, nie mają uprawnień do leczenia chorób ogólnoustrojowych. Według ustawy z dnia 5 grudnia 1996r. o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tekst jednolity: Dz. U. z 2005r., Nr 226, poz. 1943) w ocenie prof. Wanyury osoby, które ukończyły wyłącznie wydział lekarskodentystyczny nie powinny specjalizować się w dziedzinie chirurgia szczękowo-twarzowa, Stąd jest wskazana pilna nowelizacja przepisów prawa regulująca szkolenie specjalizacyjne lekarzy i lekarzy dentystów, polegająca na usunięciu z programu zapisu umożliwiającego realizację specjalizacji w dziedzinie chirurgia szczękowo-twarzowa lekarzom dentystom, którzy nie posiadają żadnej specjalizacji i natychmiast po ukończeniu studiów lekarsko-dentystycznych ubiegają się o nią. Dla lekarzy dentystów nieposiadających odpowiedniej specjalizacji I lub II stopnia bądź tytułu specjalisty w odpowiedniej dziedzinie stomatologii jest ustawowo przewidziana specjalizacja w dziedzinie chirurgia stomatologiczna, zatwierdzona przez Ministra Zdrowia, trwająca 4 lata. Oprócz ww. specjalizacji Ministerstwo Zdrowia przygotowało siedem innych wariantów programów specjalizacji w dziedzinie chirurgia stomatologiczna dla lekarzy dentystów posiadających specjalizację II stopnia lub tytuł specjalisty w innej dziedzinie stomatologii. Wiceprezes NRL Romuald Krajewski - temat specjalizacji w dziedzinie chirurgii szczękowo twarzowej budzi również w Europie emocje. Jest to specjalność, która istnieje w Europejskiej Unii Lekarzy Specjalistów. Koledzy z Niemiec uważają, że w tej specjalności powinna być wymagana podwójna kwalifikacja (ukończone zarówno studia lekarskie i lekarsko-dentystyczne). Są również przeciwnicy tego myślenia np. Włosi. Dobrze byłoby usystematyzować to na poziomie Europejskim (tzw. automatyczne uznawanie kwalifikacji), ale każdy kraj może to rozpatrywać indywidualnie. Proliferacja specjalności zarówno lekarskich, jak i lekarsko – dentystycznych jest problemem. Z punktu widzenia politycznego automatyczne uznawanie kwalifikacji jest dużym sukcesem, natomiast jego stosowanie pokazuje, że problemy są duże. Prof. J. Kruszewski zasugerował profesorowi Wanuyrze rozwiązanie tego problemu poprzez budowanie zespołów, współpracę na oddziałach chirurgii szczękowo-twarzowej lekarzy i lekarzy dentystów podczas zabiegów rekonstrukcyjnych. Również zwrócił uwagę na nowo powstające specjalności zbliżone do tych, które już funkcjonują, które budzą niepokój i pytania o sens ich istnienia. Powiedział, że powstały w Polsce ostatnio 5 nowych specjalności, które będą uznawane tylko u nas, a nie w Europie. Sekretarz NRL Konstanty Radziwiłł podzielił niepokój prof. Wanyury, jeżeli chodzi o odpowiedzialność. Przepisy jasno określają zakres działania stomatologa. To nie jest już kwestia przekonania wewnętrznego. Ingerując 10 Raport z posiedzenia Komisji Kształcenia Medycznego NRL z dn. 12.12.2014 r. w każdy centymetr dalej niż ustawa na to zezwala naraża lekarza dentystę na poważne kłopoty. Jeżeli lekarze dentyści mogli tę specjalność wykonywać ze wszystkimi konsekwencjami trzeba by dążyć do nowelizacji tego przepisu. Następnie Konsultanci Krajowi opowiedzieli jak programy specjalizacji w systemie jednomodułowym odnoszą się do problemów akredytacji. Prof. Renata Górska konsultant z periodontologii – program specjalizacji powstał w zespole i był omawiany, przez co najmniej pół roku i jest w miarę dostosowany do możliwości, aczkolwiek kształcenie periodontologa jest zdecydowanie bardzo kosztowne. Są to procedury w większości nieobjęte refundacją z NFZ i w związku z tym brakuje osób do prowadzenia tej specjalizacji. Program w przypadku periodontologii został skrócony z 4 do 3 lat. Wydaje się, że nie odbyło się to kosztem stażu kierunkowego z periodontologii, który został nienaruszony (24 miesiące) natomiast kosztem staży cząstkowych. Jest to zasadne. Prof. Elżbieta Mierzwińska – Nastalska Konsultant Krajowi w dziedzinie protetyki stomatologicznej – program specjalizacji w protetyce zawiera procedury, które są w większości kosztowne. Jest problem z realizacją takiego programu, na bazie istniejących możliwości. Jest problem w pozyskaniu pacjentów, którzy by za te procedury zapłacili, a byliby przyjmowani przez lekarzy szkolących się. Prof. Dorota Olczak –Kowalczyk Konsultant Krajowy ds. stomatologii dziecięcej – w pakiecie ogólnostomatologicznych procedur dla dzieci i młodzieży nie istnieją w ogóle takie procedury, które umożliwiłyby w podstawowym zakresie realizację programu szkolenia. W program specjalizacji wkradły się kursy ze zdrowia publicznego oraz anestezjologii. Dotychczas kurs z anestezjologii zawierał treści programowe wymagane dla tej specjalizacji, teraz w programie mamy się uczyć historii szpitalnictwa. Alicja Marczyk – Felba, członek KKM – powinniśmy apelować do Ministra Zdrowia o zapewnienie finansów na realizację szkolenia specjalizacyjnego, bowiem niedopuszczalna jest zależność specjalizacji od finansowania przez NFZ, czy od zamożności pacjenta. Prof. Jerzy Kruszewski wobec powyższych wypowiedzi powiedział, że trzeba wystąpić do Ministra Zdrowia oraz do Dyrektora CMKP o likwidację obowiązkowych kursów niekompatybilnych z kierunkiem specjalizacji jak również zawnioskować do Ministra Zdrowia o zapewnienie finansów na realizację szkolenia specjalizacyjnego. Wobec powyższego Dr Dorota Radziszewska zaproponowała, aby Komisja Kształcenia Medycznego NRL 11 Raport z posiedzenia Komisji Kształcenia Medycznego NRL z dn. 12.12.2014 r. wystosowała pismo w tej sprawie. Jednocześnie została zobowiązana przez prof. J. Kruszewskiego do zredagowania wspomnianego pisma. Prof. Jerzy Sokołowski – Prodziekan Oddziału Stomatologicznego Wydziału Lekarskiego UM w Łodzi wyraził opinię, iż Ministerstwo Zdrowia nie wyłoży żadnych pieniędzy. Powiedział o innej możliwości. Powinno się pozwolić sfinansować lekarzom specjalizującym się za własne pieniądze pewne szkolenia. Prof. Jerzy Kruszewski powiedział, iż sprawa była już dyskutowana. Przywołał konkretne przykłady, kiedy MZ zakazał pobierania za kursy, które są w programie jakichkolwiek opłat. Dr hab. n. med. A. Mielczarek w imieniu prof. Janiny Stopy kk w dziedzinie stomatologii zachowawczej z endodoncją; czas trwania specjalizacji to 33 miesiące, bez zmian. Nastąpiło wydłużenie czasu trwania stażu podstawowego z 21 do 27 miesięcy i tym samym, zwiększenie liczby zabiegów z zakresu stomatologii zachowawczej, ale również pojawienie się nowych procedur w zakresie tych zabiegów tj. leczenie z użyciem mikroskopu w endodoncji, czy rewizja leczenia kanałowego, czy leczenie perforacji. Współczesna endodoncja wymaga stosowania technologicznie zaawansowanych, a tym samym drogich urządzeń. Chcąc szkolić na poziomie europejskim jednostki akredytacyjne muszą być wyposażone w odpowiedni sprzęt. Postulujemy, aby procedury w tej specjalności uwzględnione były, jako procedury wysokospecjalistyczne. Mec. Michał Kozik przedstawił problemy związane z udzielaniem świadczeń zdrowotnych przez studentów kierunku lekarskiego i lekarskodentystycznego. „Fantom czy żywy pacjent, czyli analiza prawna obecnej sytuacji zmian w kształceniu przeddyplomowym i podyplomowym” – załącznik nr 3 Dr hab. n. med. Marek Niedoszytko- Prodziekan Wydziału Lekarskiego – Oddziału Stomatologicznego UM w Gdańsku podziękował za prezentację, poprosił o możliwość przedstawienia jej w Uczelniach, na zebraniach kierowników katedr. Mecenas Michał Kozik wyjaśnił zagadnienia, do których pojawiły się pytania i wątpliwości. Przywołany art. 21 ust. 3 o działalności leczniczej jest jednakowo brzmiący dla wszystkich placówek. Każdy podmiot, który zawarł z Uczelnią dokument na mocy, której może kształcić studentów, zarówno studenci piątego roku, jak i studenci, którzy zostali skierowani na praktyki 12 Raport z posiedzenia Komisji Kształcenia Medycznego NRL z dn. 12.12.2014 r. wakacyjne do szpitala powiatowego, tam maja prawa wynikające z art. 21 czyli mogą brać udział w udzielaniu świadczeń zdrowotnych. Powiedział również, iż nie widzi problemu z przekazaniem prezentacji, poprosił jednak, żeby nie korzystać z tej udostępnionej podczas dzisiejszego spotkania – powiedział, iż opatrzy ją odpowiednim pismem, ponieważ jest to jego opinia prawna, która nie jest wyrocznią w poruszanych kwestiach. Sekretarz NRL Konstanty Radziwiłł odnosząc się m.in. do dokumentacji medycznej powiedział, że z lekarskiego punktu widzenia podstawową rolą istnienia dokumentacji medycznej jest to, żeby ona pomagała w dalszej opiece nad pacjentem. Ale niewątpliwie jest ona również potrzebna do tego żeby bronić się ewentualnie przed zarzutami. Gdyby w opisie przeprowadzonego świadczenia nie było wzmianki o tym, że uczestniczył w tym student, a który na żądanie pacjenta zostałby ujawniony i byłby przedmiotem rozważania prawników, wydawałoby się, że chce się ukryć ten fakt. Bezpośredni udział studenta w tych przedsięwzięciach fizycznych stomatologicznych powinien być odnotowany. Powiedział, że potrzebne jest stworzenie stanowiska NRL, które najpierw powinno być rozważone poprzez KKM, które zmierzałoby do tego żebyśmy w odpowiedni sposób zażądali zmian w przepisach na poziomie, jaki jest potrzebny tj. w ustawach, w rozporządzeniach, z jednoczesnym wskazaniem, że jest niesłychanie trudne kształcenie praktyczne, szczególnie w stomatologii bez takiego rozwiązania, jakim było ograniczone prawo wykonywania zawodu w okresie stażu. Powinniśmy się zwrócić się z prośbą, aby rozważyć jeszcze raz możliwość przywrócenia takiego działania. Prof. J. Sokołowski –Prodziekan Oddziału Stomatologicznego Wydziału Lekarskiego UM w Łodzi - poinformował, jak sprawa została rozwiązana w Łodzi. Mamy opinię prawną, że student jest elementem procesu leczniczego. Proces ten odbywa się pod nadzorem. Nadzór sprawuje lekarz, na którego są kontraktowane świadczenia w NFZ. NFZ przyjął taką opinię. W dokumentacji medycznej, kiedy student uczestniczy w procesie leczniczym umieszczane jest nazwisko studenta, lekarza stażysty/nazwisko lekarza prowadzącego. Nie mniej jednak potrzebne są konkretne, jasne i czytelne rozwiązania prawne w tym zakresie. Prof. M. Rahnama- Hezavah - Konsultant Krajowy ds. chirurgii stomatologicznej przedstawił modułowy program specjalizacji z chirurgii stomatologicznej – załącznik nr 4 Prof. Wanyura, Rahnama-Hezavah oraz prof. Kruszewski poruszyli kwestię robienia programu specjalizacyjnego z chirurgii stomatologiczną po ukończonej chirurgii szczękowo – twarzowej, która jest nadrzędną specjalnością. Wyrazili swoja dezaprobatę dla takiego rozwiązania. 13 Raport z posiedzenia Komisji Kształcenia Medycznego NRL z dn. 12.12.2014 r. Agnieszka Poznańska, OIL Gdańsk – staraliśmy się o szkolenie akredytacyjne dla trzech osób z protetyki stomatologicznej w Spółdzielni Stomatologicznej w Gdyni , jak również o prowadzenie staży cząstkowych. Mimo pozytywnej opinii konsultanta wojewódzkiego i spełnieniu wszystkich wymogów CMKP napotkaliśmy na ścianę, jeśli chodzi o staże cząstkowe. Pytała jak nakłonić do współpracy uniwersyteckie ośrodki stomatologiczne w zakresie staży cząstkowych dla osób specjalizujących się w innym miejscu. Dr hab. n. med. Marek Niedoszytko - Prodziekan Wydziału Lekarskiego – Oddziału Stomatologicznego UM w Gdańsku zaoferował pomoc, zasugerował, aby napisać i przedstawić sprawę w mailu i postara się odpowiedzieć skąd powstał ewentualny problem. Bartosz Majewski OIL Bydgoszcz – na uczelni nie ma stomatologii, a zatem możliwość odbywania staży cząstkowych itd. uzależnione jest od dobrej woli dyrekcji lub komendanta szpitala wojskowego, bo tylko w dwóch miejscach staż można odbyć. Problem nie dotyczy tylko Bydgoszczy. Poruszył również kwestię szkolenia przeddyplomowego. Procedury, które mają wykonać studenci w dużej części są procedurami nierefundowanymi przez NFZ. Prof. Jerzy Sokołowski – Prodziekan Oddziału Stomatologicznego Wydziału Lekarskiego UM w Łodzi - baza lokalowa, która jest dzisiaj w większości uczelni nie starcza nawet na zapewnienie szkolenia własnym studentom, dlatego dyrektorzy bądź też kierownicy poradni nie zgadzają się na przyjęcie na staże cząstkowe. Jeżeli będzie jakikolwiek problem w Gdańsku to zadeklarował pomoc w Łodzi, bowiem ponieważ w Łodzi funkcjonuje bardzo dobra baza kliniczną i laboratoryjną. Prof. Mierzwińska – Nastalska Konsultant Krajowi w dziedzinie protetyki stomatologicznej zwróciła uwagę na dydaktykę przeddyplomową i trudności w jej realizacji w kontekście ustaleń, które mówią, że 5 rok ma być rokiem praktycznym bez skierowania na ten cel środków w kontekście likwidacji stażu podyplomowego. Jeśli ma to się odbywać siłami uczelni, jeśli nie pójdą za tym środki to szkolenie to absolutnie nie będzie możliwe do zrealizowania. Powinniśmy mówić o stażu podyplomowym, który jednak spełniał swoją rolę. Prof. Jerzy Kruszewski powiedział, że wielokrotnie rektorzy uczelni medycznych spotykali się i rozmawiali w tej sprawie. Podziękował wszystkim za bardzo interesujące spotkanie, za duży wkład pracy i dyskusję. Powiedział, że postaramy się opracować materiał z dzisiejszego spotkania. Ponadto jeszcze przynajmniej część posiedzenia KKM, być może z KS NRL, powinna zostać poświęcona na ubranie naszych wniosków w inicjatywy, które dotarłyby do decydentów. Następne spotkanie z wypracowanymi postulatami będziemy chcieli zorganizować z Dyrektorem 14 Raport z posiedzenia Komisji Kształcenia Medycznego NRL z dn. 12.12.2014 r. Nauki i Szkolnictwa Wyższego w MZ dr J. Orłowską - Heitzman, być może z którymś wiceministrów, aby dotarły one do decydentów. Takie spotkanie odbędzie się w lutym. Zachęcał do włączenia się do prac w opracowaniu tych postulatów. Chętnych do wzięcia udziału w posiedzeniu lutowym poinformował, iż mogą zgłaszać chęć uczestnictwa do Pani Rachwalskiej. □ 15 Raport z posiedzenia Komisji Kształcenia Medycznego NRL z dn. 12.12.2014 r.
