Cukrzyca - Źródło Baryczy

„Zdrowie jest najważniejsze”
Wykłady wraz z konsultacjami medycznymi realizowane przez
Stowarzyszenia na rzecz rozwoju wsi Bogufałów „Źródło Baryczy” w
ramach wspierania realizacji zadania publicznego przez Powiat Ostrowski:
Profilaktyka i promocja zdrowia – podejmowanie działań z zakresu
ochrony zdrowia osób starszych i nieuleczanie chorych.
chorych.
Opracowanie: dr n. med. Jan Andrzejak
Listopad 2012
Cukrzyca =
podwyższony
poziom
cukru we krwi
CUKRZYCA
Zespół zaburzeń metabolicznych
o różnorakiej etiologii,
charakteryzujący się przewlekłą
hiperglikemią z zaburzeniami
metabolizmu węglowodanów,
tłuszczów i białek.
WHO 1999
Cukrzyca – problem osobisty i społeczny
choroba
przewlekła
inwalidztwo
powikłania
cukrzycy
rodzaj pracy
wiedza i
samokontrola
wykształcenie
stałe leczenie
Epidemiologia cukrzycy typu 2
Prognozy
1994
2000
2010
IDDM
11,5 mln
18,1 mln
23,7 mln
NIDDM
98,9 mln
157,3 mln
215,6 mln
110,4 mln
175,4 mln
239,3 mln
Cukrzyca
McCarty D, Zimmet P. 1994 to 2010 - Global estimates and projections. Diabetes.
Cukrzyca w Polsce
~ 5% ludzi w wieku produkcyjnym
= 1,2 mln
Cukrzyca - kosztowny i narastający
problem zdrowotny na całym świecie
„W krajach rozwiniętych koszty leczenia
cukrzycy stanowią ok. 8% całkowitych wydatków
ponoszonych z tytułu opieki zdrowotnej.”
Raport of WHO Consultation 1999.
Definition, diagnosis and classification
of Diabetes Mellitus and Complications.
„Większość społecznych kosztów spowodowanych
cukrzycą wynika z jej przewlekłych powikłań.”
Home PD, BMJ. 1994; 308.
Znaczenie glukozy dla organizmu
Glukoza stanowi
podstawowe „paliwo”
dla wszystkich
komórek organizmu
Cukrzyca – rodzaje (typy)
Typ 1 (młodzieńczy) – dzieci i młodzież
Gwałtowny początek,
początek, wzmożone pragnienie, wielomocz,
wielomocz,
chudnięcie
Konieczne leczenie insuliną
Typ 2 (dorosłych) – dorośli
(po 40 r.ż.)
i starzy
Początek skryty, brak lub niewielkie objawy choroby
Skuteczne leczenie dietą i tabletkami
Insulina zwykle konieczna po kilku latach
Cukrzyca - objawy
Wzmożone pragnienie
Oddawanie dużych ilości moczu
Chudnięcie
Osłabienie ogólne, senność
Pogorszenie wzroku
Nawracające infekcje
Trudne gojenie ran
CZĘSTO NIE MA ŻADNYCH
OBJAWÓW LUB
OBJAWY SĄ NIETYPOWE
(DOROŚLI)
BADANIE KRWI
Czynniki ryzyka cukrzycy typu 2
• Dodatni wywiad rodzinny (pokrewieństwo 1 stopnia)
• Wiek ≥ 45 roku życia
• Otyłość, siedzący tryb życia
• Upośledzona tolerancja glukozy w wywiadzie
• Nadciśnienie tętnicze
• Dyslipidemia
• Cukrzyca ciężarnych
• Urodzenie dziecka ≥ 4,5 kg
The Expert Committee on the Diagnosis and Classification of Diabetes Mellitus. Diabetes Care Vol 20, No 2, July 1997.
Charakterystyczne typy otyłości:
„jabłka” i „gruszki”
Obwód talii jest dobrym markerem
ilości tłuszczu trzewnego i ryzyka powikłań
Kobiety
Mężczyźni
cm
80 cm = wzrost ryzyka
>88 cm = problemy zdrowotne
94 cm = wzrost ryzyka
>102 cm = problemy zdrowotne
1Lean
MEJ, et al. Lancet;1998:351:853–6
Powikłania naczyniowe cukrzycy
Mikroangiopatia
• Retinopatia cukrzycowa
–
Najczęstsza przyczyna
ślepoty w krajach
zachodnich
• Nefropatia cukrzycowa
–
Główna przyczyna
schyłkowej niewydolności
nerek oraz dializoterapii
• Neuropatia cukrzycowa
–
50% pacjentów z
cukrzycą typu 2 ma
objawy neuropatii po 5
latach trwania cukrzycy
Cukrzyca =
podwy
ższony
podwyższony
poziom
cukru we krwi
Powikłania naczyniowe cukrzycy
Makroangiopatia
• Choroba niedokrwienna serca
– Przedwczesny rozwój ChNS
– Podwojone ryzyko wystąpienia epizodu
niedokrwienia w 55-letniej obserwacji
– Gorsze rokowanie w przypadku zawału serca
• Obwodowa choroba naczyniowa
– 10,3 x większe ryzyko amputacji kończyny dolnej
– 45% amputacji kończyny dolnej wykonywanych
jest u pacjentów z cukrzycą
Odkrywcy insuliny (nagroda Nobla*- 1923)
-
Frederick G. Banting*
- Charles H. Best
- James B. Collip
- John J. R. Macleod*
Uniwersytet w Toronto
Historia
• Do czasu odkrycia insuliny
• cukrzyca była chorobą
• śmiertelną.
• Wprowadzenie leczenia
• substytucyjnego insuliną
• przedłużyło życie tysiącom
• chorych na cukrzycę.
Cukrzyca - leczenie
Dieta tzw. cukrzycowa
Odpowiednio dostosowany wysiłek fizyczny
Insulina (zastrzyki, pompa insulinowa)
Doustne leki pp-cukrzycowe (tabletki)
SAMOKONTROLA
Aktywność fizyczna - zalety
• Aktywność fizyczna – zalety
Czynnik niezbędny do prawidłowego rozwoju fizycznego
i psychicznego
psychicznego..
Nieodzowny element leczenia cukrzycy
•
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ