Tkaczuk I, Plec I, Szczur R. POBUDOWA MODELU

Tkaczuk I, Plec I, Szczur R. Pobudowa modelu innowacyjnego rozwoju produkcji rolnej w Ukrainie
Tkaczuk I, Plec I, Szczur R.
POBUDOWA MODELU INNOWACYJNEGO ROZWOJU PRODUKCJI ROLNEJ W
UKRAINIE
Przykarpacky Narodowy Uniwersytet imienia Wasyla
Stefanyka,
Katedra Finansów,
76000, m. Iwano-Frankowsk, ul. Szewczenka, 57,
tel: 0342 752391,
e-mail: [email protected]
Streszczenie. Autorzy analizuj do wiadczenie pa stw Unii Europejskiej w kwestii rozwoju
strukturalnej transformacji produkcji rolnej. Na podstawie opracowanych wyników owych
do wiadcze , zaproponowano podstawowe kierunki rozwoju pa stwowej polityki regulatornej
innowacyjnej strukturalnej transformacji rolnictwa i jego produkcji, przemys u spo ywczego oraz
rynku spo ywczego Ukrainy.
S owa kluczowe: produkcja rolna, regulatorna polityka pa stwowa, modele rozwoju
innowacyjnego, transformacja strukturalna, bilans mi dzy dziedzinami.
Tkachuk I., Shchur R., Plets’I.
BUILDING A MODEL OF INNOVATIVE DEVELOPMENT
OF AGRICULTURAL PRODUCTION IN UKRAINE
Vasyl Stefanyk Precarpathian National University,
Ministry of Education and Science of Ukraine,
Department of finance,
Shevchenko str., 57, Ivano-Frankivsk,
76018, Ukraine,
tel.: 0342752391,
e-mail: [email protected]
Annotation. The Authors reviewed the experience of the European Union for the structural
transformation of agriculture. Based processed experience provides the main areas of regulatory policy
innovation structural transformation of agricultural production, food processing and food market of
Ukraine.
Key words: agricultural production, government regulations and a model of innovative
development, structural transformation, interbranch balance.
Wprowadzenie. Opracowanie do wiadcze
pa stw rozwini tych w kwestii
regulatornej polityki pa stwowej transformacji strukturalnej ojczy nianej produkcji rolnej w
sposób obiektywny pozwala okre li podej cia do wybranej problematyki.
Produkcja rolna jest, wed ug naszej interpretacji, ca okszta tem systemu rolnictwa,
strefy przemys u i przetwarzania surowców rolnych, przemys u spo ywczego, sprzeda y
hurtowej i realizacji gotowych artyku ów spo ywczych.
W gospodarce zachodniej nieod czn funkcj pa stwa jest regulowanie rynku
artyku ów spo ywczych, która jest determinowana rozumieniem wa no ci tej dziedziny nie
tylko dla zabezpieczenia potrzeb cz owieka, lecz z punktu widzenia zabezpieczenia
gospodarczej, socjalnej i politycznej stabilno ci spo ecze stwa oraz wsparcia gospodarki
87
.
11.
rolnej ze strony pa stwa w celu zmniejszenia jego uzale nienia od warunków naturalnych
oraz klimatycznych.
Wa niejsz , zasadnicz podstaw regulatornej polityki pa stwowej w pa stwach
rozwini tych jest innowacyjne ukierunkowanie makrogospodarczego d ugoterminowego
regulowania strukturalnego kszta towania czynników rozwoju rolnictwa i produkcji rolnej
oraz, poprzez to, zabezpieczenie wysokiego poziomu przemys u spo ywczego.
Systemowy rozwój polityki pa stwowej pa stw rozwini tych stwarza sprzyjaj ce
warunki dla stanowienia ponadnarodowych form jej realizacji. Na przyk ad, za inicjatyw
Komisji Unii Europejskiej ds. gospodarki rolnej w roku 1960, Wspólnot Europejsk by a
przyj ta decyzj co do realizacji jedynej dla wszystkich pa stw – cz onków WE polityki
rolnej. Otrzyma a ona oficjaln nazw Common Agricultural Policy (CAP), czyli Wspólna
Polityka Rolna (WPR) i by a skierowana na rozwi zanie problemów ywno ciowych,
stabilizacji wiatowych rynków spo ywczych oraz zabezpieczenia standardów socjalnych
dzia alno ci producentów rynku spo ywczego [1].
O wiadczenie problemu. Celem artyku u jest badanie konceptualnych zasad
formowania modelu innowacyjnego rozwoju produkcji rolnej w Ukrainie.
Wyniki.
Kszta towanie filozofii transformacji strukturowej produkcji rolnej w Ukrainie.
Analiza struktury narodowej gospodarki Ukrainy w skali jej kluczowych strukturalnych
wska ników i dynamiki wiadczy o tym, e odpowiada ona proporcjom, jakie si u o y y w
pa stwach UE: sektor wtórny 26,7%, sektor trzeci – 71, 5%, jest to charakterystyczne dla
pa stw postindustrialnych. W roku 2013 udzia gospodarki rolnej wyniós 8,7%, przemys u –
16, 7%, sektor us ug – 49, 3%. Zmiany na korzy strefy us ug zwi kszy y si wskutek spadu
przemys u [3].
Kszta towanie si filozofii transformacji strukturalnej ojczy nianej produkcji rolnej
potrzebuje szerokiego wykorzystania i opracowania do wiadczenia rozwini tych pa stw
wiata w dokonaniu reform rynku spo ywczego.
Z punktu widzenia gospodarki stosowanej, do wiadczenie Polski wydaje si
po ytecznym jako przyk ad do na ladowania w rozwi zaniu owego problemu. Jest to
uwarunkowane bliskimi wspólnymi cechami sytuacji socjalno-gospodarczej na rynku
produktów rolnych w Ukrainie w porównaniu z sytuacj rynku spo ywczego Polski w
przededniu realizacji reform strukturalnych. Ukraina i Polska s , wed ug warunków
klimatyczno-geograficznych oraz mentalno ciowych, najbli szymi pa stwami za typem
uprawiania rolnictwa. Oprócz tego, badania podsumowuj ce UE roku 2010 wiadcz , e
Polska jest liderem w ród pa stw Unii Europejskiej wed ug wska ników tempa wzrostu
produkcji rolnej oraz demonstruje wysoki poziom technologicznej produkcji artyku ów
spo ywczych [2]. Do wiadczenie Polski w przeprowadzeniu transformacji strukturalnych
jako jednego z kluczowych warunków ukszta towania jedynej polityki gospodarczej sektora
agrarnego, daje pod o e dla oswojenia modelu innowacyjnego rozwoju rolnictwa i w
Ukrainie. Przeprowadzenie systemowych strukturalnie kszta tuj cych zmian w dziedzinie
przemys u spo ywczego przewiduje dokonanie nast pnych zabiegów:
– kszta towanie jedynego „ a cucha” od produkowania surowców spo ywczych do
gotowej produkcji przemys u spo ywczego w cznie z ich ko cow dostaw do konsumenta;
– budowanie struktury organizacyjnej zabezpieczenia kompleksów spo ywczych
(klastery), zorientowanych na wspó prac z odpowiednimi instytucjami Unii Europejskiej –
Fundusze Strukturalne Pa stw Europejskich;
– naukowe zabezpieczenie przemys u agrarnego i rolniczego, skierowanego na
kardynalne przekszta cenie mechanizmu dzia alno ci instytucji naukowych, zasad
wzajemnych stosunków mi dzy nimi a stref przemys u.
88
Tkaczuk I, Plec I, Szczur R. Pobudowa modelu innowacyjnego rozwoju produkcji rolnej w Ukrainie
Modele innowacyjnego rozwoju rolnictwa w Ukrainie. W a nie w ramach
innowacyjnego modelu koniecznym jest stworzenie struktury venture biznesu w dziedzinie
przemys u spo ywczego: centra naukowo-innowacyjne, centra naukowo-analityczne, biznes
inkubatory. Ich dzia alno ma by ukierunkowana na jako ciowy rozwój nauki w dziedzinie
przemys u spo ywczego – przede wszystkim, co do ulepszenia struktury obszaru siewu,
dokonanie selekcji dla wyznaczenia konsumenta ko cowego, gdzie ka dy rodzaj posiada
paszport rejestracji pa stwowej z systemem danych o produktywno ci gatunku,
wykorzystania technologii, stopnia elitarno ci, charakterystyk orygina u etc. Dla
przeprowadzenia selekcji o wysokim stopniu jako ci w hodowli zwierz t pa stwo
zabezpiecza wszystkim, co jest dla tego niezb dne:
– zabezpieczenie technologiczne produkcji surowców rolnych, dziedziny ich
przetwarzania, przemys u spo ywczego, odpowiednie sieci handlowej. Dywersyfikacja
agrarnego przemys u jest wa nym kierunkiem w innowacyjnym zabezpieczeniu przekszta ce
strukturalnych, przede wszystkim, przemys owego przetwarzania surowców w miejscach jej
bezpo redniego produkowania.
Cech specyficzn innowacyjnego zabezpieczenia jest opracowanie oraz wprowadzenie
programowego rozwoju docelowego dziedziny przemys u agrarno-rolniczego. Ten kierunek
dzia alno ci Unii Europejskiej by realizowany w rzeczywisto ci socjalno-ekonomicznego
ycia Polski przyj ciem ustawy z roku 2006 pt „Program rewitalizacji Gospodarczej Obszaru
Delty Wis y i Zalewu Wi lanego”. Ten program ma charakter regionalny i dotyczy do strefy
przemys u agrarno-spo ywczego, jest skierowany na rozwi zanie problemu poszukiwania
bilansu dla rozwoju mi dzyregionalnego;
– zabezpieczenie finansowe zmian innowacyjnych oraz ich wprowadzenia w ycie w
strukturze gospodarki wiejskiej potrzebuje programowego opracowania, co jest cech
charakterystyczn i strategicznie uwarunkowan dla nowych pa stw Unii Europejskiej.
Cz ci wa n innowacyjnego zabezpieczenia jest efektywne kredytowanie. Instytucje
UE dokonuj monitoringu dzia alno ci banków komercyjnych, co do producentów klasterów
spo ywczych, a warunki i mechanizm kredytowania przedsi biorstwa reglamentuje
Ministerstwo Finansów. Umowa z bankami podpisuje zorganizowana struktura, której
dzia alno jest ukierunkowana na wspó prac z odpowiednimi instytucjami z UE. Taki
mechanizm kredytowania uniemo liwia korupcyjne nadu ycia.
Wnioski. Analiza wiatowego do wiadczenia wiadczy o tym, e preferencyjnymi
kierunkami Pa stwowej Polityki Regulatornej innowacyjnej strukturalnej transformacji
produkcji rolnej, przemys u spo ywczego oraz rynku spo ywczego Ukrainy powinni zosta
nast pne kierunki:
1. Priorytet w inwestowaniu miejscowo ci wiejskich z przeniesieniem na wie
przedsi biorstw z przetwarzania surowców rolnych i produkcji gotowych artyku ów
spo ywczych.
2. Przej cie na technologiczne, ekologiczne standardy oraz standard produkcji Unii
Europejskiej, przede wszystkim, w dziedzinie przetwarzania surowców i produkcji artyku ów
spo ywczych.
3. Stworzenie sprzyjaj cego instytucyjnego rodowiska oraz inwestowanie w
infrastruktur transportow równie ochron
rodowiska, zabezpieczenie sprzyjaj cych
warunków socjalnych ycia.
4. Wprowadzenie metody bilansu mi dzy dziedzinami w celu systemowego
prognozowania i uwarunkowania programów kompleksowych rozwoju gospodarczego
regionu z uwzgl dnianiem specyfiki oraz tendencji jego rozwoju wiatowego rynku
spo ywczego.
89
.
11.
5. Opracowanie metodyki wprowadzenia programowo-docelowego planowania i
sk adania bilansu spo ywczych produktów pa stwa ogólnie, regionów, administracyjnych
jednostek warstwy lokalnej.
6. Odmowa od zasady „szcz tkowego” finansowania nauki w celu zachowania oraz
podwy szenia jej potencja u w dziedzinie rolnictwa i gospodarstwa wiejskiego dla zdobycia i
realizacji przewag konkurencyjnych produkcji rolnej w Ukrainie.
1.
.
:
/
2.
3.
1.
2.
3.
.,
.,
.,
.,
.
–
,
, 2005.
Kawa ko B. Dotychczasowa wspó praca regionów przygranicznych Polski i Ukrainy / B. Kawa ko //
Perspektywy przygra-nicznej wspó pracy polsko-ukrai skiej w wietle cz onkostwa Polski w Unii
Europejskiej, J. Andreasik, B. Kawa ko, E. Kawecka-Wyrzykowska, J. Szlachta (red.). WSZiA,
Zamo , 2003.
.
2013
.
/
.–
:
«
», 2014.
References
Bonkovski, A., Klepka, M., Matusyak, K., Stshellets.,Ye, and K. Zasyadly. Instruments of support of
innovative small and medium enterprises: the experience of Poland and the European Union. Poznan,
Kiev, 2005. Print.
KavalkoB. “The results of cooperation of border regions of Poland and Ukraine.” Prospects of border
cooperation of the Russian-Ukrainian border in the light of Polish membership in the European Union.
Ed. J. Andreasik, B. Kawa ko, E. Kawecka-Wyrzykowska, J. Gentry. WSZiA, Zamosc, 2003. Print.
Osaulenko O. Ukraine in numbers in 2013 year. Kyiv: SE "Informatsiyno-analtica Agency", 2014.
Print.
:
. . – . . .,
».
338.2
65.30
. .
61022, .
, .
,7
’ ,8
.: 057 705-02-67,
e-mail: [email protected]
,
, 5,
,
-
.
.
.
,
,
,
.
90
,