andrzejki w świetlicy

ANDRZEJKI W ŚWIETLICY
CELE:
-
utrwalenie tradycji andrzejkowych,
zapoznanie z pojęciem „wróżba”
zapoznanie z historią Andrzejek,
poznanie przysłów związanych z Andrzejkami i ich znaczenia,
zdobycie umiejętności traktowania wróżb jako dobrej zabawy ( „z przymrużeniem
oka”),
wdrażanie do współdziałania w grupie,
wyrabianie nawyku kulturalnej zabawy.
FORMA:
-
cała grupa
ŚRODKI:
-
tekst z historią Andrzejek i przysłowiami związanymi z Andrzejkami
naczynie z wodą, klucz z dziurką, rozpuszczony wosk lub parafina,
buty, np., z prawej nogi,
trzy talerzyki, pierścionek, różaniec, listek,
magnetofon, płyta z muzyką disco
słodycze
CZAS:
-
2 godziny
Przebieg zajęć
1. Powitanie uczniów, wprowadzenie do tematu zajęć.
2. Wyjaśnienie pojęcia „wróżba”.
3. Słuchanie historii dawnych wróżb andrzejkowych:
Dnia 29 listopada w wieczór świętego Andrzeja odbywały się wróżby dotyczące przyszłości.
Głównie chodziło w nich o sprawy małżeństwa. Chłopcy przebierali się za tzw. Jędrzejów
i odwiedzając dziewczęta, wspólnie wróżyli. Chociaż chłopcy byli przy tym obecni to jednak wróżby
tego dnia były przeznaczone dla dziewcząt. Chłopcy zaś wróżyli sobie w dniu świętej Katarzyny.
Podczas wróżb proszono świętego Andrzeja o pomoc:
„Święty Jędrzeju dej znać,
co się bydzie zy mną dziać”
Do najpopularniejszych wróżb należały: lanie wosku przez dziurkę od klucza, rzucanie
trzewiczkami przez lewe ramię starając się aby trzewiczek stanął szpicem do drzwi, co miało
1
oznaczać „ wyjście z domu”, tzn. zamążpójście. Inną wróżbą było nasłuchiwanie, z której strony pies
zaszczeka – oznaczało to kierunek, z którego ma nadejść przyszły mąż.
Do wróżenia używano różnych substancji i przedmiotów. Każdy z tych przedmiotów miał
znaczenie symboliczne. Pod talerze chowano więc: listki, różańce, czepki oraz węgiel. Jeśli np.
dziewczyna wyciągnęła spod talerza węgiel – mogła być pewna, że jej przyszły mąż będzie górnikiem.
Dziewczęta chciały również wiedzieć, czy przyszły mąż będzie bogaty, czy biedny, czy życie będzie
długie czy krótkie. Dlatego pod trzy garnuszki wkładały pieniądze oznaczające bogactwo, chleb
oznaczający życie bez głodu oraz grudkę ziemi, która symbolizowała śmierć. Dziewczynie
zawiązywano oczy i kazano wybierać. W zależności od tego co wybrała – tak miała wyglądać jej
przyszłość.
4. Przysłowia związane z Andrzejkami:
„ Śnieg na Andrzeja, dla zboża zła nadzieja ”
„ Gdy święty Andrzej ze śniegiem przybieży, sto dni na polu poleży ”
„ Na świętego Andrzeja błyska pannom nadzieja ”
Uczniowie z pomocą nauczyciela odgadują znaczenie przysłów.
5. Wróżby andrzejkowe:
Lanie wosku
Do wróżby tej potrzebny jest rozpuszczony wosk lub parafina (w wygodnym naczyniu do
polewania), klucz z dziurką, naczynie z wodą. W jednej ręce trzymamy klucz a drugą ręką
przelewamy wosk przez dziurkę od klucza. Wszystko to robimy nad naczyniem z wodą.
Kiedy wosk zastygnie w określona formę wyjmujemy go z wody i kierujemy w stronę ściany,
tak aby światło padało na woskową formę. Na ścianie widzimy odbijający się cień.
Próbujemy odczytać co to takiego i co może oznaczać.
Wędrujące buciki
Każdy z uczestników tej wróżby zdejmuje jeden but, np. z prawej nogi. Buty ustawiamy
rzędem w końcu sali. Na drugim końcu sali znajdują się drzwi. Po kolei przekładamy buty
w stronę drzwi. Czyj but „dotrze” jako pierwszy do wyjścia – ta osoba pierwsza ożeni się lub
wyjdzie z mąż.
Trzy talerzyki
Pod trzema talerzykami układamy: różaniec, pierścionek i listek. Uczestnicy wróżb
podchodzą kolejno z zawiązanymi oczami i losują. Różaniec oznacza w przyszłości stan
duchowny, pierścionek – zamążpójście, listek zaś – że w najbliższym czasie osoba nie
wyjdzie za mąż lub nie ożeni się.
6. Dzielenie się wrażeniami po zakończeniu wróżb.
7. Podziękowanie uczniom za udział we wróżbach andrzejkowych – słodki poczęstunek.
8. Zaproszenie dzieci do zabawy tanecznej przy muzyce disco.
Opracowała: Anna Szczepańczyk
2
3