D - Sąd Okręgowy w Rzeszowie

Sygn. akt VI Gz 110/16
POSTANOWIENIE
Dnia 31 maja 2016 r.
Sąd Okręgowy w Rzeszowie VI Wydział Gospodarczy
w składzie następującym:
Przewodniczący: SSO Barbara Frankowska
Sędziowie: SO Beata Hass-Kloc (spr.)
SO Anna Walus-Rząsa
Protokolant: st. sekr. sądowy Joanna Kościak
po rozpoznaniu w dniu 31 maja 2016 r. w Rzeszowie
na posiedzeniu niejawnym
sprawy z wniosku
z udziałem (...) Spółka z o. o. Spółka komandytowa z siedzibą w P.
o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku
na skutek zażalenia dłużnika na postanowienie Sądu Rejonowego w Przemyślu V Wydziału Gospodarczego z dnia 14
kwietnia 2016r., sygn. akt V GU 22/15
postanawia: oddalić zażalenie.
Sygn. akt VI Gz 110/16
UZASADNIENIE
Zaskarżonym postanowieniem z dnia 14 kwietnia 2016r., sygn. akt
V GU 22/15 Sąd Rejonowy w Przemyślu V Wydział Gospodarczy oddalił wniosek dłużnika (...) Spółka z o.o. Sp. k. z
siedzibą w P. o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku.
W uzasadnieniu powyższego podał, że dłużnik (...) Spółka z o.o. Sp. k. z siedzibą w P. żądał ogłoszenia upadłości
obejmującej likwidację majątku albowiem prowadząc działalność gospodarczą w zakresie sprzedaży mebli od
kilku miesięcy zaprzestał wykonywania swoich zobowiązań pieniężnych wobec kilkudziesięciu wierzycieli. Łączne
zadłużenie dłużnika wynosi ok. 4,5 mln zł , z czego ponad 4 mln zł. stanowi zadłużenie wobec banków. K.
wierzycieli uzyskało tytułu wykonawcze przeciwko wnioskodawcy i prowadzi aktualnie egzekucję komorniczą.
Według wnioskodawcy jego majątek wystarczy na zaspokojenie kosztów postępowania upadłościowego ponieważ jest
właścicielem nieruchomości położonych w P. i w J. zabezpieczonych rzeczowo, przy czym dziesiąta część sumy z ich
sprzedaży może zostać przeznaczona na koszty postępowania. Również środki ze sprzedaży mebli można przeznaczyć
na pokrycie kosztów postępowania upadłościowego. Wnioskodawca podał, iż koszty powinny być stosunkowo niskie
ze względu na brak zatrudnionych pracowników oraz umów generujących stałe koszty.
Dalej ustalił, że (...) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Spółka komandytowa z siedzibą w P. wpisana jest do
rejestru przedsiębiorców KRS nr: (...). Jej komplementariuszem uprawnionym do reprezentacji jest (...) Spółka z
ograniczoną odpowiedzialnością z siedzibą w P.. Przedmiotem działalności wnioskodawcy jest m.in. sprzedaż mebli .
Wskazał, że z bilansu spisu wierzycieli, wykazu majątku i sprawozdania tymczasowego nadzorcy sądowego
zobowiązania dłużnika sięgają kwoty ok. 4,5 mln zł, z tym ,że wartość hipotek ustanowionych na nieruchomościach
zamyka się kwotą ok. 11 mln zł. W większości są to zobowiązania wobec banków, jakkolwiek łącznie występuje
kilkudziesięciu wierzycieli. Podał, że dłużnik jest właścicielem nieruchomości gruntowej zabudowanej położonej w
P. przy ul. (...) o pow. 0,2909 ha objętej kw nr (...) oraz nieruchomości zabudowanej położonej w J. przy ul. (...) o
pow. 0,2422 ha objętej kw nr (...). Obie nieruchomości zabezpieczone są hipotekami na rzecz banków, których łączna
wysokość wynosi 11 mln zł.
Dodał ponadto, iż dłużnik jest również właścicielem ruchomości w postaci zapasów magazynowych- mebli, które w
całości są zabezpieczone rzeczowo na rzecz banków. Po złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości część ruchomości
została sprzedana w ramach egzekucji komorniczej , a środki z tego tytułu przeznaczone zostały na rzecz wierzyciela
egzekwującego. Poza tymi składnikami ,dłużnik nie posiada żadnego innego majątku, w tym środków pieniężnych w
kasie i na rachunku.
Na końcu stwierdził, że z sprawozdania tymczasowego nadzorcy sądowego wynika, że przewidywany koszt
postępowania upadłościowego zamknie się kwotą ok. 95 tys. zł.
Następnie w rozważaniach prawnych Sąd Rejonowy podał, iż nie budzi wątpliwości, iż dłużnik zaprzestał wykonywania
swoich zobowiązań pieniężnych, a opóźnienie w ich spełnieniu sięga co najmniej kilku miesięcy i ma charakter trwały.
Stanowi to niewątpliwie podstawę do ogłoszenia upadłości wnioskodawcy. W niniejszej sprawie zachodzi natomiast
negatywna przesłanka ogłoszenia upadłości wyrażona w art. 13 ust.2 pr. up. i n. ( w wersji przed 01.01.2016r.) zgodnie
z którym sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości w razie stwierdzenia, że majątek dłużnika jest obciążony
hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteką morską w takim stopniu, że pozostały
jego majątek nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania. W niniejszej sprawie w ocenie Sądu Rejonowego
pozostały majątek nie istnieje w ogóle. Wartość zabezpieczeń hipotecznych znacznie przekracza wysokość zobowiązań
zabezpieczonych. Pogląd wnioskodawcy o zaspokojeniu kosztów ze sprzedaży majątku ruchomego , zdaniem Sądu
Rejonowego może okazać się zbyt optymistyczny. Jak wynika ze sprawozdania Tymczasowego Nadzorcy Sądowego
pozostałe jeszcze po sprzedaży egzekucyjnej meble są mało atrakcyjne i trudno ustalić ich wartość likwidacyjną.
Część z nich, jak określił to Sąd Rejonowy, to egzemplarze wystawowe , są zakurzone i noszą ślady użytkowania.
Zwrócił również uwagę na fakt, iż części mebli zajętych nie udało się zbyć mimo II terminu licytacji w toku egzekucji
komorniczej , co może świadczyć o ich małej wartości zbywczej.
W ocenie Sądu Rejonowego nie jest słuszny pogląd wnioskodawcy o możliwości zaspokojenia kosztów postepowania
w trybie zobowiązania wierzycieli do uiszczenia zaliczki na koszty postepowania zgodnie z art. 232 pr. up. i n. Taka
możliwość na etapie postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości nawet nie może być brana pod uwagę. Sąd
ocenia bowiem podstawy orzeczenia ( pozytywne i negatywne) według stanu na dzień orzekania o wniosku.
Przedstawione okoliczności stały się podstawą skorzystania przez Sąd Rejonowy z uprawnienia wynikającego z
przepisu prawa i oddalenia wniosku w oparciu o art. 13 ust. 2 ustawy z dnia 28 luty 2003 Prawo upadłościowe i
naprawcze ( w wersji obowiązującej przed dniem 01.01.2016r.).
Powyższe orzeczenie zaskarżył w całości dłużnik wnosząc o jego uchylenie w całości i przekazanie sprawy Sądowi
Rejonowemu w Przemyślu do ponownego rozpoznania.
Zarzucił przedmiotowemu orzeczeniu naruszenie prawa materialnego tj. art. 13 ust 2 Prawa upadłościowego i
naprawczego polegające na jego niewłaściwym zastosowaniu i w konsekwencji oddaleniu w/w wniosku dłużnika
polegające na nie uwzględnieniu faktu i zgodnie z tym przepisem Sąd może ogłosić upadłość obejmującą likwidację
majątku dłużnika także wtedy, gdy cały majątek dłużnika jest obciążany hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym,
zastawem skarbowym lub hipoteka morską; art. 345 ust 1 Prawa upadłościowego i naprawczego polegające
na jego niezastosowaniu i w konsekwencji przyjęcie, iż z majątku obciążonego hipoteką, zastawem, zastawem
rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteka morską nie można przeznaczyć dziesiątej części sumy uzyskanej
z ich likwidacji na koszty postępowania upadłościowego; art. 232 ust 1 Prawa upadłościowego i naprawczego
polegające na jego niezastosowaniu i w konsekwencji oddaleniu w/w wniosku dłużnika choć na jego podstawie
Sędzia Komisarz w przypadku zaistnienia takiej potrzeby mógłby przecież zobowiązać wierzycieli hipotecznych do
wpłacenia zaliczki na koszty postepowania; błąd w ustaleniach faktycznych polegający na bezwzględnym ustaleniu
iż majątek nieobciążony hipoteką, zastawem, zastawem rejestrowym, zastawem skarbowym lub hipoteka morską
nie istnieje w ogóle szczególnie, że ruchomości obejmujące meble położone w salonie w P. nie są obciążone
zastawem, gdyż część z nich została sprzedana przez komornika sądowego, a całość środków pieniężnych komornik
przekazał wierzycielowi dłużnika. Do wniosku dołączył uwierzytelnioną kserokopię obwieszczenia komornika z dnia
24.03.2016r. na okoliczność wartości oszacowania nieruchomości położonej w P..
W uzasadnieniu niniejszego podał, iż w jego ocenie koszty postępowania upadłościowego nie przekroczą 100.000,00
zł, zaś zaliczka jaka mogą wpłacić wierzyciele może wynosić od 5.000,00 zł do 6.000,00 zł .
Sąd Okręgowy mając na uwadze powyższe zważył, co następuje:
Zażalenie dłużnika nie zasługuje na uwzględnienie.
Mając na uwadze zarzuty podniesione w zażaleniu Sąd Okręgowy zauważa, że w przypadku zwołania Zgromadzenia
Wierzycieli na podstawie art. 232 Prawa upadłościowego i naprawczego w wersji obowiązującej przed 1.01.2016r,
uchwała Zgromadzenia Wierzycieli w przedmiocie wpłacenia przez wierzycieli zaliczki nie może być realizowana
drogą egzekucji. Zaliczka jest dobrowolnym świadczeniem wierzycieli i nie może być w żaden sposób egzekwowana.
Należy podkreślić, co umyka skarżącemu, że bezskuteczny upływ terminu do uiszczenia zaliczki powinien skutkować
umorzeniem postępowania, chyba że w czasie upływu tego terminu pojawiły się płynne fundusze w masie upadłości.
Poza tym, jeżeli Zgromadzenie Wierzycieli nie podejmie uchwały co do wpłacenia przez wierzycieli zaliczki na koszty
postępowania, Sędzia Komisarz nie wzywa wówczas wierzycieli mających największe wierzytelności o uiszczenie
zaliczki, gdyż byłoby to bezprzedmiotowe. Istotne również przy ocenie powyższego jest to, iż nie można żądać od
wierzycieli uiszczenia zaliczki, gdy w masie upadłości brak jest majątku nadającego się do upłynnienia lub majątek
jest tak nikły, że nie wystarczy na pokrycie bieżących kosztów postępowania upadłościowego.
W związku z tym ocena tej okoliczności przez Sąd Rejonowy dokonana w zaskarżonym postanowieniu była
prawidłowa, zaś zarzut podniesiony w tym zakresie w zażaleniu należało uznać za całkowicie bezzasadny.
Jeśli chodzi o zarzut dotyczący naruszenia art. 345 ust 1 Prawa upadłościowego i naprawczego w wersji obowiązującej
przed 1.01.2016r wypada podnieść, że zgodnie z tym przepisem wierzyciele, którzy jeszcze przed ogłoszeniem
upadłości dłużnika uzyskali rzeczowe zabezpieczenie swych wierzytelności mają prawo do zaspokojenia się z rzeczy,
wierzytelności lub innych praw majątkowych stanowiących przedmiot danego zabezpieczenia poza podziałem
ogólnych funduszów masy upadłości. Analiza materiału dowodowego zebranego w sprawie pozwala przyjąć,
iż zobowiązania dłużnika sięgają około kwoty 4.500.000,00 zł przy czym wartość hipotek ustanowionych na
nieruchomości zamyka się kwotę około 11.000.000,00 zł. Wskazana przez skarżącego okoliczność w zakresie
oszacowania wartości nieruchomości położonej w P. została przez Tymczasowego Nadzorcę Sądowego uwzględniona
w złożonym do akt sprawozdaniu, albowiem z jego treści wynika, że została ona wyceniona przez rzeczoznawcę na
kwotę około 3.000.000,00 zł. W związku z tym ,biorąc pod uwagę powyższe ,oraz wysokość ustanowionej na tej
konkretnie nieruchomości hipoteki należy zgodzić się z Sądem Rejonowym, że pozostały w sprawie majątek nie
posiada takiej wartości który pozwoliłby na zaspokojenie kosztów postępowania.
Sąd I instancji wziął pod uwagę wartość ruchomości o których mówi dłużnik w zażaleniu, jednakże słusznie zauważa, że
ich wartość jest zawyżona, albowiem są to produkty trudno zbywalne, na co wskazuje treść postanowienia Komornika
Sądowego przy Sądzie Rejonowym w Przemyślu z dnia 10 lutego 2016r. oraz z w/w sprawozdania Tymczasowego
Nadzorcy Sądowego.
Należy w tym miejscu również zauważyć, iż z przywołanego już sprawozdania Tymczasowego Nadzorcy Sądowego
można również wywieść wartość drugiej nieruchomości stanowiącej wartość dłużnika, gdyż ona również została
oszacowana przez rzeczoznawcę sądowego w marcu 2016r. na kwotę 3.762.000,00 zł. Natomiast jak wynika z danych,
które podał sam dłużnik jest ona w sumie obciążona hipotekami powyżej kwoty 4.600.000,00 zł.
W związku z powyższym należy zauważyć, mając na uwadze ostatni
z zarzutów złożonego zażalenia w zakresie art. 13 Prawa upadłościowego
i naprawczego w wersji obowiązującej przed 1.01.2016r, że celem postępowania
upadłościowego jest równomierne proporcjonalne zaspokojenie roszczeń wierzycieli z całego majątku dłużnika.
W związku z tym oczywistym jest, że jeżeli majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarczy nawet na koszty
postępowania, to cel tego postępowania nie zostanie osiągnięty. Istotne przy tym również jest, iż środki uzyskane ze
zbycia obciążonych przedmiotów nie wchodzą wprost do funduszów masy upadłości, która zasila jedynie to co zostanie
z podziału między zabezpieczonych wierzycieli (art. 336 Prawa upadłościowego i naprawczego w wersji obowiązującej
przed 1.01.2016r).
Należy również mieć przy ocenie zasadności wniosku o ogłoszenie upadłości dłużnika obejmującej likwidację majątku,
okoliczność ,że majątek dłużnika nie wystarcza na pokrycie kosztów postępowania nie tylko w braku dostatecznych
środków majątkowych , ale także wtedy gdy , wprawdzie one są , lecz nie można ich spieniężyć lub można je spieniężyć
tylko z nadzwyczajnymi trudnościami. Podkreślenia wymaga ,że postępowanie upadłościowe w ogóle nie powinno
wszczęte ,jeżeli nie ma możliwości osiągnięcia celu postępowania upadłościowego jakim jest zaspokojenie ( choćby
niepełne) wierzycieli upadłego ( post. SN z dnia 13.03.1998r, I CKN 540/97, uchwała SN z dnia 29.10.1997r, III CZP
51/97).
Reasumując Sąd oddalił zażalenie dłużnika po myśli art. 385 kpc w związku z art. 397 par 2 kpc i art. 35 Prawa
upadłościowego i naprawczego w wersji obowiązującej przed 1.01.2016r.