Temat 3 Rynek energii elektrycznej w Polsce

Transkrypt

Organizacja
rynku energii
Część I – Rynki energii elektrycznej na świecie 1 /12
Temat 3
Rynek energii elektrycznej w Polsce
O czym będzie mowa w tym rozdziale ?
3.
3.1. Geneza powstania rynku energii elektrycznej
3.2. Warunki niezbędne do funkcjonowania rynku energii
3.3. Podstawowe produkty na rynku energii:
energia i usługa jej dostarczenia do odbiorcy
3.4. Uczestnicy krajowego rynku energii
3.5. Segmenty rynku energii
3.6. Formy handlu energią
3.7. Regulacja rynku energii
PDF created with pdfFactory Pro trial version www.pdffactory.com
Organizacja
rynku energii
Temat 3
3.
3.1.
Geneza powstania rynku energii elektrycznej
Podstawowe cele utworzenia w Polsce rynku energii (www.cire.pl/rynekenergii/):
•
wprowadzenie konkurencji owocującej wzrostem efektywności działania podmiotów energetyki, a w efekcie minimalizacja cen dla odbiorców
finalnych,
•
zapewnienie podmiotom energetyki przychodów niezbędnych do odtworzenia i rozwoju infrastruktury techniczno-organizacyjnej,
•
zabezpieczenie bezpieczeństwa energetycznego kraju.
W warunkach gospodarki rynkowej energia elektryczna przestała być traktowana jako "dobro", którego dostarczenie jest służbą publiczną, a stała się
"towarem" będącym przedmiotem handlu.
3.2.
Warunki niezbędne do funkcjonowania rynku energii
Zasada TPA (Third Party Access) - możliwość korzystania z sieci Zakładu
Energetycznego bez obowiązku kupowania od niego energii elektrycznej.
W praktyce zasada TPA polega na możliwości kupowania energii elektrycznej
u dowolnego wytwórcy lub innego podmiotu, zajmującego się handlem energią.
Organizacja
rynku energii
Temat 3
Od 1 lipca 2004 r. teoretyczną możliwość swobodnego wyboru dostawcy
energii uzyskali odbiorcy prowadzący działalność gospodarczą (nie będący gospodarstwami domowymi). Zgodnie z ustawodawstwem unijnym odbiorcy indywidualni, zużywający energię elektryczną na potrzeby swoich gospodarstw
domowych uzyskają prawo do swobodnego wyboru dostawcy energii po dniu
1 lipca 2007 r.
Taryfa – zbiór cen i stawek opłat oraz warunków ich stosowania, opracowany przez przedsiębiorstwo energetyczne i wprowadzany jako obowiązujący
dla określonych w nim odbiorców w trybie określonym ustawą. (ustawa Prawo
Energetyczne)
3.3.
Podstawowe produkty na rynku energii:
energia i usługa jej dostarczenia do odbiorcy
Kupując energię odbiorca zobowiązany jest do pokrycia kosztów:
•
zakupu energii u dostawcy,
•
przesyłu energii od dostawcy do odbiorcy.
Odbiorcy kupują energię od dostawcy oferującego najkorzystniejsze warunki jej zakupu.
W zakresie przesyłu energii odbiorca nie posiadając możliwości wyboru
sieci, którymi zostanie przesłana zakupiona energia funkcjonuje w warunkach
monopolu naturalnego. Ceny za przesył energii są w tym przypadku kontrolowane przez powołany w tym celu organ administracji rządowej w postaci Urzędu Regulacji Energetyki.
Organizacja
rynku energii
3.4.
Temat 3
Uczestnicy krajowego rynku energii
Na krajowym rynku energii funkcjonują następujące grupy podmiotów:
•
wytwórcy energii (elektrownie),
•
podmioty eksploatujące sieć przesyłową
(o napięciu 220 kV i 400 kV),
•
podmioty eksploatujące sieć rozdzielczą
(o napięciu 110 kV i niższym),
•
podmioty zajmujące się handlem energią.
Ze względu na zakres działania krajowy rynek energii dzieli się na:
•
rynek systemowy,
•
rynki lokalne.
Rynek systemowy jest częścią rynku energii, w której handel energią dokonywany jest w obrębie sieci przesyłowych, tj. sieci o napięciach 220 kV
i 400 kV. Rynek ten obejmuje obrót około 67 % energii.
Rynki lokalne są częścią rynku energii, w której handel energią dokonywany jest w obrębie sieci rozdzielczych tj. sieci o napięciach 110 kV i niższych.
Organizacja
rynku energii
Temat 3
Rys. 3.1 Rynek systemowy i lokalny w KSE
3.5.
Segmenty rynku energii
W chwili obecnej polski rynek energii podzielony jest na trzy zasadnicze
segmenty:
•
rynek kontraktowy,
•
rynek giełdowy,
•
rynek bilansujący.
Organizacja
rynku energii
Temat 3
Organizacja
rynku energii
Temat 3
Rys. 3.2 Segmenty rynku energii w KSE
Handel energią na rynku kontraktowym odbywa się na podstawie kontraktów zawieranych pomiędzy wytwórcami energii, a firmami handlującymi
energią oraz odbiorcami energii.
Na giełdzie energii (Towarowej Giełdzie Energii S.A.) handel energią odbywa się głównie na Rynku Dnia Następnego (tzw. RDN), ale także na Rynku
Terminowym oraz Parkiecie Jednodniowym.
Oprócz tego na polskim rynku energia elektryczna może być kupowana w
Kantorze Energii oraz za pośrednictwem Platformy Obrotu Energią Elektryczną POEE.
Organizacja
rynku energii
Temat 3
Rys. 3.3 Sposób ustalania ceny równowagi i wielkości obrotu
Kantor Energii jest elektronicznym system handlu energią elektryczną w
formie notowań ciągłych na wszystkie 24 godziny dostawy na "dzień do przodu" lub "dwa dni do przodu". Kantor Energii działając na zasadzie analogicznej
do kantorów walut kupuje i sprzedaje energię poszczególnym uczestnikom
rynku. Wszystkie transakcje kupna i sprzedaży zawierane są pomiędzy klientami Kantoru a jako właścicielem - firmą JAC EnTra poprzez wybranie przez
klienta rodzaju transakcji, godziny dostawy i akceptację oferowanej przez niego ceny.
Platforma Obrotu Energią Elektryczną POEE umożliwia zakup i sprzedaż
energii elektrycznej za pośrednictwem internetowej tabeli ofert. Poszczególni
Organizacja
rynku energii
Temat 3
uczestnicy rynku mogą umieszczać na niej swoje ofert zakupu i sprzedaży
energii. Handel energią na POEE odbywa się na Rynku Energii Elektrycznej
Konwencjonalnej oraz Rynku Energii Elektrycznej Skojarzonej.
Rynek Bilansujący jest rynkiem, na którym operator Systemu Przesyłowego bilansuje różnice pomiędzy transakcjami zawartymi pomiędzy poszczególnymi uczestnikami rynku, a rzeczywistym zapotrzebowaniem na energię elektryczną. Umożliwi on zakup tej ilości energii pobranej przez odbiorców, na
którą nie mieli wcześniej zawartych umów (w przypadku tzw. "niedokontraktowania") oraz sprzedaż energii, która została przez odbiorców kupiona, a nie
wykorzystania (tzw. "przekontraktowanie").
3.6.
Formy handlu energią
Rozróżnia się dwie formy handlu energią ("obrotu energią"):
•
Obrót taryfowy, realizowany na podstawie taryfy dla energii elektrycznej,
•
Obrót pozataryfowy, realizowany w przypadku gdy zgodnie z zasadą
TPA odbiorca posiada prawo dostępu do sieci elektroenergetycznej i kupuje energię na rynku kontraktowym, TGE S.A., Kantorze Energii lub za
pośrednictwem POEE. W sytuacji tej przedsiębiorstwa eksploatujące sieć
przesyłową i sieci rozdzielcze są zobowiązane do przesłania zakupionej
przez odbiorcę energii, oczywiście jeżeli jest to technicznie możliwe.
Organizacja
rynku energii
3.7.
Część I – Rynki energii elektrycznej na świecie 10/12
Temat 3
Regulacja rynku energii
Regulacja rynku energii to sposób stymulowania i nadzoru za pomocą środków ekonomicznych, prawnych i administracyjnych podmiotów funkcjonujących na tym rynku, który to sposób zapewnia osiągnięcie następujących celów:
-
ochronę praw odbiorców finalnych do uzasadnionej ceny energii elektrycznej,
-
ochronę praw dostawców energii elektrycznej do efektywnego rozwoju
poprzez pokrycie niezbędnych kosztów i rozsądne zyski,
-
zapewnienie bezpieczeństwa energetycznego kraju,
-
zapewnienie odpowiedniego poziomu jakości energii elektrycznej, jej
parametrów oraz jakości usług,
-
promowanie konkurencji.
Regulacji na rynku energii podlegają te obszary, w których nie funkcjonuje
mechanizm konkurencji, tj. w transporcie energii sieciami przesyłowymi i rozdzielczymi i oraz w obrocie taryfowym.
Regulatorem na rynku energii jest Urząd Regulacji Energetyki (URE).
Jaka będzie przyszłość rynku energii elektrycznej w Polsce?
Organizacja
rynku energii
Temat 3
Jaka będzie przyszłość rynku energii elektrycznej w Polsce?
Rys. 3.4 Czynniki determinujące rozwój REE w Polsce
Organizacja
rynku energii
Temat 3
O czym była mowa w tym rozdziale ?
3. Rynek energii elektrycznej w Polsce
3.1. Geneza powstania rynku energii elektrycznej
3.2. Warunki niezbędne do funkcjonowania rynku energii
3.3. Podstawowe produkty na rynku energii: energia i usługa jej
dostarczenia do odbiorcy
3.4. Uczestnicy krajowego rynku energii
3.5. Segmenty rynku energii
3.6. Formy handlu energią
3.7. Regulacja rynku energii

Temat 3 Rynek energii elektrycznej w Polsce

Transkrypt

Podobne dokumenty

Czytam, więc jestem

kult niewiedzy

Podanie o wyrażenie zgody na najem lokalu

Obóz 21 1991-1992 - Studium Europy Wschodniej

1 O krótkości życia - katedra.uksw.edu.pl

przygotować własny projekt

Szansa zaistnienia

Kopia Młynek Bucher rok 1997 nie używany