Metodyka etyki

Metodyka etyki
Methodology of Ethics
Kod: 0200-DYD2FI
Prowadzący: mgr Joanna Miksa
Rodzaj zajęć: ćwiczenia
Poziom i wymiar przedmiotu: 30 godzin, semestr letni
Punkty ECTS: 3 pkt
Warunki zaliczenia: maksymalna ilość nieobecności – 3, aktywny udział w zajęciach, przygotowanie
konspektu lekcji etyki wraz z wykazem wykorzystywanych w niej materiałów, przeprowadzenie zajęć
w grupie ćwiczeniowej.
Proponowany termin: poniedziałek 15.30-17.00, sala 39
Cel zajęć: 1) Refleksja na temat statusu (celów i programu) etyki jako przedmiotu objętego
programem nauczania w szkołach podstawowych i średnich; 2) Zapoznanie studentów z niektórymi
metodami nauczania etyki wypracowanymi w państwach członkowskich Unii Europejskiej.
Program zajęć:
1. Analiza celów nauczania etyki w szkole średniej: edukacyjna i wychowawcza rola etyki.
2. Omówienie wybranych metod prowadzenia zajęć z etyki.
Cele nauczania etyki:
a) kompetencja etyczna jako zdolność dyskursywnego rozważenia moralnych i społecznych
dylematów współczesności (Otfried Höffe);
b) stopnie moralnego rozwoju w ujęciu Lawrenca Kohlberga;
c) kształcenie emocjonalnej i wolitywnej dojrzałości człowieka - metody nauczania etyki
zmierzające (wbrew stanowiskom podkreślającym znaczenie racjonalnego argumentowania) ku
dowartościowaniu ludzkiej uczuciowości (Hans Joachim Türk i Gotthart M. Teutsch);
d) dojrzałość moralna jako konsekwencja komunikacji prowadzonej z innymi w atmosferze zaufania
i otwartości; hermeneutyczna orientacja metod nauczania etyki (Friedrich Kümmel i Josef
Fellsches);
Metody – strategie prowadzenia zajęć:
a) metoda kształcenia świadomości moralnej („Bewusstwerdungsstrategie”): kształcić ma zdolność
świadomego postrzegania własnej i cudzej podmiotowości, ujawniającej się w momencie
podejmowania decyzji relewantnych etycznie;
b) metoda dialogiczna („Gesprächsstrategie”): zakłada rozmowę na temat konkretnych dylematów
moralnych z odwołaniem się do indywidualnych intuicji uczniów, odzwierciedlających wielość
możliwych orientacji światopoglądowo – etycznych;
c) metoda argumentacyjna („Argumetationsstrategie”): w ramach tej metody analiza szczegółowych
problemów etycznych orientować się ma ku ogólnym koncepcjom argumentowania,
pozwalającym uzasadniać moralne rozstrzygnięcia;
d) metoda
prowadząca
ku
wyjaśnianiu
bądź
definiowaniu
pojęć
etycznych
(„Begriffsbildungsstrategie”): zastosowanie tej metody polega na stawianiu pytań, które
pozwoliłyby uczniom zrozumieć znaczenie podstawowych terminów języka moralności;
e) strategia gier („Spielstrategie”): polega na konstruowaniu sytuacji, w których, ze względu na
przypisane uczniom role, wystąpią interakcje odzwierciedlające konflikty moralne.
Lektury:
1. Programy nauczania etyki przygotowane przez Ministerstwo Edukacji Narodowej;
2. Programy nauczania etyki realizowane w państwach Unii Europejskiej;
3. Punktem wyjścia do dyskusji będą również niemieckojęzyczne książki zreferowane przez
prowadzącego zajęcia m.in.:
- G. Portele (Hrsg.), Sozialisation und Moral. Nuere Ansätze zur moralischen Entwicklung und
Erziehung, Weinheim 1978;
- H. Schmidt, Ethik. Didaktik des Ethikunterrichts, Stuttgart 1983;
-
F.Oser, W. Althof, Moralische Selbstbestimmung. Modelle der Entwicklung und Erziehung
im Wertbereich, Stuttgart 1992.