pobierz PDF

SZKOŁA
42
PRZERWAĆ BŁĘDNE KOŁO
Kolejnym powodem, dla którego nastolatki przerywają naukę, jest to, że tak
samo robili wszyscy inni. Ani mama, ani tata nie skończyli szkoły średniej. Tak
samo kuzyni i wielu przyjaciół. Możliwe, że nikt w rodzinie nie zdobył matury ani
nie poszedł na studia. Dlaczego więc oni mieliby to robić?
Część z nas odziedziczyła złe nawyki lub wzorce, które przekazywane były z pokolenia na pokolenie. Jeśli np. twój ojciec jest alkoholikiem, niewykluczone, że
również j e g o ojciec był alkoholikiem. Ten sam schemat dotyczy maltretowania
dzieci, narkomanii, biedy i przerywania nauki. Dlatego właśnie wzorzec rodziny
dysfunkcyjnej wciąż na nowo odtwarza się w kolejnych pokoleniach.
Jest jednak dobra nowina: wybór należy do ciebie. Masz w końcu proaktywne
mięśnie i możesz je zagnać do roboty. Możesz zostać tym, kto przerwie błędne koło,
w którym żyje twoja rodzina. Masz możliwość niedopuszczenia do tego, aby złe
nawyki zagnieździły się w tobie, i przekazania dobrych nawyków swoim dzieciom,
bratankom i siostrzeńcom. Czy nie byłoby super zostać pierwszą osobą w rodzinie,
która pójdzie na studia, i przekazać ten wzorzec swoim dzieciom i wnukom?
NIE UKOŃCZYLI
SZKOŁY
NIE UKOŃCZYLI
SZKOŁY
ABSOLWENT
WYŻSZEJ UCZELNI
ABSOLWENT
WYŻSZEJ UCZELNI
NISKOPŁATNA PRACA
NISKOPŁATNA PRACA
DOBRA PRACA
DOBRA PRACA
ZŁY
NAWYK
Twoi
dziadkowie
ZŁY
NAWYK
Twoi
rodzice
DOBRY
NAWYK
TY
SIĘ WYŁAMUJESZ!
Twoje
dzieci
Pamiętam rozmowę z Sammi – dziewczyną, która chciała się wyrwać z błędnego
koła, w którym obracała się od urodzenia. Oto, co mi powiedziała:
Miałam przyjaciół, którzy nie skończyli szkoły. Jeden z nich, z którym pracowałam
w McDonaldzie, trzy razy repetował. Miał dwadzieścia lat, a zaliczył tylko dwie klasy liceum.
Gdy spojrzałam na niego, zdałam sobie sprawę, że nie chcę być do niego podobna. Nie mogę
do końca życia pracować w barach. Nie chcę żyć tak jak mój ojciec i ojczym. Nie chciałabym
kiedyś żałować: „Ach, czemu nie zrobiłam kiedyś tego lub tamtego”.
Podjęcie decyzji o pozostaniu w szkole może być najtrudniejszą rzeczą w twoim
życiu. Możliwe, że masz w domu trudną sytuację i że nikt z rodziny nie wspiera
twoich starań o sukces w szkole. Być może bardzo wątpisz w swoje możliwości
SZKOŁA
i boisz się, że nie umiesz niczego doprowadzić do końca. Niewykluczone, że cierpnie ci skóra na myśl o choćby jednym, kolejnym dniu w szkole. Obiecuję ci jednak,
że jeśli wytrwasz, będziesz sobie za to dziękować do końca swoich dni. Nie będzie
to łatwe, ale warto. Dwa cukierki jutro są zawsze lepsze od jednego dzisiaj.
Przetrwaj
i rozkwitnij
Przetrwaj i rozkwitnij
Przedstawię ci teraz listę kilku wyrazów. Twoim zadaniem jest wpisać obok każdego z nich słowo, które ci się z tamtym kojarzy. Nie zastanawiaj się zbytnio – po
prostu zapisz lub zapamiętaj to, co ci przyszło do głowy.
Nauczyciele: ________________________________________________________________
Gramatyka: _____________________________________________________
Prace domowe: __________________________________________________
Lista ocen: ______________________________________________________
Klasówki: _______________________________________________________
Kucharka: _______________________________________________________
Przerobiłem to ćwiczenie z grupą nastolatków i otrzymałem odpowiedzi podobne to tych:
Nauczyciele: KLAWISZE
Gramatyka: KOSZMAR
Prace domowe: ŚMIERĆ KLINICZNA
Lista ocen: DZIEŃ SĄDU
Klasówki: KUCIE
Kucharka: CELLULITIS
A jakie są twoje skojarzenia? Gdy myślisz o szkole lub nauce, czy odczuwasz
pozytywne wibracje czy zbiera ci się na wymioty? Każdy przeżywa to inaczej, ale
jest jedna rzecz wspólna wszystkim nastolatkom: dla wszystkich szkoła jest areną
takich lub innych zmagań. Gdy ja chodziłem do szkoły, nie znosiłem stresu, sprawdzianów i wspinania się po linie.
W szkole jest wiele rzeczy, którym trzeba sprostać. Oto cztery problemy, o których słyszałem najczęściej:
1. „Jestem zestresowana”.
2. „Mam zbyt wiele do zrobienia, a za mało czasu”.
3. „Zwyczajnie mam to gdzieś”.
4. „Nauka po prostu mi nie idzie”.
Mam dobre wieści: tym problemom naprawdę można zaradzić. Przyjrzyjmy się
każdemu z nich po kolei.
43
SZKOŁA
44
Wyzwanie 1:
„JESTEM ZESTRESOWANA”
„Co cię najbardziej stresuje w szkole?” – takie pytanie zadałem kilku nastolatkom. Oto, czego się dowiedziałem:
,,Presja, którą się na mnie
wywiera, i ,konsekwencje
moich "ST
,
OPNIE
niepowodzeń .
".
nia„Wszystkie ważne rzeczy stłoczone są w jednym
a
w
i
k
W poniedziałek mam cztery klasówki.
„Ocze ców ”. terminie.
Nauczyciele
powinni to jakoś zgrać”.
i
rod z
„Matematyk,, a mnie dobija”.
zacja
i
l
a
w
y
,,R
.
nauczyciele ze s
ny
i
n
w
t
o
ę
t
r
o
D
„
woimi mon
i”.
m
a
łos
g
i
m
„Wydaje mi się, że wszystkie sprawy – od piłki nożnej i koszykówki po
odrabianie lekcji – nakładają się na siebie i piętrzą. Nie ma ucieczki przed
nie kończącą się pracą. Wystarczy mała przerwa, żeby wypaść z obiegu na
wiele dni. Nie odrobisz matematyki jednego dnia, a następnego
ęp g masz do
zrobienia dwa razy więcej”.
Zabawne, że kiedy przestaniesz chodzić do szkoły, stres nie zniknie jak za dotknięciem różdżki, lecz
pojawi się w innym miejscu. Jego przyczyną nie bę- JA MIAŁABYM BYĆ
dzie już szkoła, ale rachunki do zapłacenia, dzieci, ZESTRESOWANA?
praca i teściowie. Nie próbuj więc uciekać od streSKĄD TEN
su. Naucz się radzić sobie z nim. Jak? Ostrząc piłę, POMYSŁ, MAMO?
i to regularnie.
Pamiętaj o ostrzeniu piły
NASYPAŁAŚ
SOBIE
KOCIEGO
ŻWIRKU
DO TALERZA,
KOCHANIE.
ŻWIREK
DLA KOTÓW
„W razie niebezpieczeństwa z sufitu zsuną się
maski tlenowe. Proszę nałożyć maskę najpierw sobie, a potem osobie lub dziecku na sąsiednim fotelu” – pouczają stewardesy pasażerów samolotu.
Często wyobrażałem sobie tę scenę. Oto siedzę sobie
w masce tlenowej i oddycham do woli, a obok mnie
dwuletnie dziecko z trudem chwyta powietrze. Takie
postępowanie wydawało mi się samolubne.
Ale jeśli dobrze się zastanowić nad słowami stewardesy, można uchwycić ich mądrość. Nie może zbytnio pomóc innym ten, kto sam nie
.
SZKOŁA
45
oddycha. Dlatego nie wyobrażaj sobie, że postąpisz egoistycznie, jeżeli poświęcisz
czas na odnowienie najlepszej rzeczy, którą dysponujesz – samego siebie. Harując
zbyt długo, w końcu się wypalisz lub rozchorujesz ze stresu. I jaki wtedy będzie
z ciebie pożytek? Nigdy nie angażuj się w piłowanie tak bardzo, żeby nie mieć czasu
na ostrzenie piły. Odnawiaj cztery składniki swojego Ja: ciało (wymiar fizyczny),
serce (wymiar emocjonalny), umysł (wymiar psychiczny) i duszę (wymiar duchowy).
Kwestionariusz ostrzenia piły
Zakreśl wybraną odpowiedź
Ani
trochę
Jasne,
że tak!
Ciało Odżywiam się dość dobrze, śpię wystarczająco długo,
nie poddaję się zbytnio stresowi, wykonuję dużo
ćwiczeń fizycznych. Staram się utrzymywać w dobrej
formie.
1 2 3 4 5
Serce Staram się nawiązywać przyjaźnie i być dobrym
przyjacielem. Poświęcam czas ważnym związkom.
Angażuję się w to, co robię.
1 2 3 4 5
Umysł Przykładam się do nauki. Czuję, że ciągle uczę się
czegoś nowego. Dużo czytam. Mam swoje
zainteresowania.
1 2 3 4 5
Dusza Poświęcam czas służeniu innym ludziom. Oddaję się
głębokim rozmyślaniom. Regularnie odnawiam swoje
duchowe zasoby (np. pisanie pamiętnika, spacery
na łonie przyrody, modlitwa, inspirująca literatura,
gra na instrumencie muzycznym).
1 2 3 4 5
A zatem, czy każdemu z tych elementów poświęcasz tyle uwagi, ile potrzeba?
Jeżeli uzyskałeś 2 punkty w obszarze emocji, być może powinieneś więcej czasu spędzać z rodziną i przyjaciółmi. Jeżeli oceniłeś sferę swojego ciała na 3 punkty, zwolnij
trochę i zacznij dbać o siebie. Tak jak to się dzieje z oponami samochodowymi, jeśli
jedna część twojego Ja jest niewyważona, pozostałe ścierają się nierównomiernie.
Na przykład trudno się dobrze uczyć (umysł), jeśli jest się wyczerpanym fizycznie
(ciało). Mechanizm ten działa również w odwrotnym kierunku. Jeżeli żyjesz w zgodzie ze sobą i masz motywację (dusza), jesteś dużo lepszym przyjacielem (serce)
i dajesz z siebie wszystko w szkole (umysł).
Jest mnóstwo sposobów łagodzenia stresu metodą ostrzenia piły. Spytałem
paru nastolatków o ich sposoby radzenia sobie ze stresem. Oto, jakie uzyskałem
odpowiedzi:
• „Wychodzę pobiegać. To pozwala mi spojrzeć na moje problemy z lepszej
perspektywy i pomaga w znajdowaniu rozwiązań”.