INFORMACJE WYDZIAŁOWE

INFORMACJE WYDZIAŁOWE
10
INFORMACJE WYDZIAŁOWE
INFORMACJE WYDZIAŁOWE
11
1. KONFERENCJE 2005 R.
Katedra UNESCO UJ – wspólnie z ASP w Krakowie, AM w Krakowie oraz
uniwersytetami w Amsterdamie i Zurychu, zorganizowała w dniach 17–20 marca 2005 r. Piąte Międzynarodowe Sympozjum pt. „Ikoniczność w Języku i Literaturze”. Było to spotkanie interdyscyplinarne, z udziałem 70 osób (językoznawcy, literaturoznawcy, teoretycy dezajnu, muzykolodzy) z 18 krajów świata.
Referaty poświęcone były różnym aspektom ikoniczności, występującym na
wszystkich poziomach języka oraz w reprezentacjach muzycznych i wizualnych.
W dniach 12–14 września 2005 r. odbyła się w Krakowie Dziewiąta Konferencja European Society for Central Asian Studies „Central Asia: The Local, the
Regional and the Global”, zorganizowana przez Instytut Filologii Orientalnej
Uniwersytetu Jagiellońskiego i Instytut Orientalistyczny Uniwersytetu Warszawskiego. Wzięło w niej udział ponad 100 osób z 26 krajów. Zróżnicowana
tematyka konferencji obejmowała także zagadnienia językoznawcze.
W dniach 19–20 września 2005 r. Katedra Językoznawstwa Ogólnego i Indoeuropejskiego wraz z Polską Akademią Umiejętności zorganizowała w Krakowie
konferencję „Jan Baudouin de Courtenay (1845–1929) Linguist, Publicist,
Man”. W konferencji uczestniczyło 56 osób.
W dniach 14–16 października 2005 r. odbył się w Krakowie Międzynarodowy
Kongres „Wyzwania hispanistyki w Europie Środkowowschodniej”, zorganizowany przez Zakład Iberystyki Uniwersytetu Jagiellońskiego. Tematyka kongresu obejmowała zagadnienia językoznawcze.
2. KSIĄŻKI WYDANE W 2004 R.
Elżbieta Chrzanowska-Kluczewska, Language-Games: Pro and Against,
Kraków: Universitas, 2004.
Książka jest monografią teoretyczną poświęconą grom językowym w ich
aspekcie filozoficznym i semantyczno-logicznym. Autorka wprowadza rozróżnienie między zabawą a grą, przywołując poglądy F. Nietzschego, M. Heide-
12
INFORMACJE WYDZIAŁOWE
ggera, J. Derridy i M. Foucaulta z jednej strony, a L. Wittgensteina, F. de Saussure’a, L. Hjelmsleva i J. Hintikki z drugiej. Szczególną uwagę poświęca semantyce teoriogrowej (Game-Theoretical Semantics, GTS) Hintikki, z którym
życzliwie polemizuje. Ostatecznie proponuje własny model analizy gier językowych, będący kompromisem między klasycznym ujęciem Wittgensteina
a szkołą Hintikki, ukierunkowany na badanie dyskursu literackiego, ale z pominięciem poziomu abstrakcji logicznej GTS. W tym celu proponuje podział gier
na: semantyczne gry autora, pragmatyczne gry czytelnika, gry samego tekstu
oraz gry krytyków literackich.
Ignacy Nasalski, Die politische Metapher im Arabischen. Untersuchungen zu
Semiotik und Symbolik der politischen Sprache am Beispiel Ägyptens,
Wiesbaden: Harrassowitz, 2004.
Monografia jest pierwszą próbą opisania metafory politycznej w języku
arabskim. Na przykładzie dyskursu politycznego ostatnich dwudziestu lat
w Egipcie autor analizuje funkcje, jakie w języku polityki spełnia metafora
i pokrewne środki stylistyczne.
Pierwsza część książki prezentuje szczegółowe wprowadzenie do teorii metafory ze szczególnym uwzględnieniem jej symbolicznych i pragmatycznych
aspektów. Główną część pracy stanowi jednak obszerny katalog najczęściej
spotykanych w egipskim dyskursie politycznym metafor, które autor traktuje
jako przejawy określonych toposów przedstawiających w obrazowej postaci
najbardziej charakterystyczne dla danych warunków historyczno-kulturowych
problemy polityczne i społeczne. W analitycznej części pracy autor ustala na
podstawie statystycznej dominacji pewnych określonych motywów i toposów
semantyczne i tekstualne relacje między nimi. Ujawnia w ten sposób tworzony
przez nie tekst o charakterze ideologicznym, który definiuje jako mit, wykazując
tym samym, że najważniejszą funkcją metafory politycznej jest konstruowanie
mitu politycznego.
Marzanna Pomorska, Middle Chulym Noun Formation, „Studia Turcologica
Cracoviensia”, t. 9, Kraków: Księgarnia Akademicka, 2004.
Monografia poświęcona jest słowotwórstwu imiennemu w języku środkowoczułymskim, języku niewielkiej grupy etnicznej syberyjskich Turków, jednym
z mniej poznanych języków tureckich. W pracy uwzględniono jako materiał
porównawczy także języki dolnoczułymski i küerycki.
Pracę rozpoczyna wstęp (s. 11–34), w którym omówiono m.in. historię badań nad językami: środkowoczułymskim, dolnoczułymskim i küeryckim, ich
miejsce w klasyfikacji języków tureckich, problem etnonimu „Czułymowie”
i lingwonimu „język czułymski” stosowanych powszechnie w literaturze przedmiotu oraz zawarto ocenę źródeł materiału leksykalnego.
Zasadnicza część monografii została podzielona na dwie części, z których
pierwsza (s. 37–121) obejmuje analizę sufiksów słowotwórczych, tworzących
INFORMACJE WYDZIAŁOWE
13
denominalne (s. 37–87) i dewerbalne (s. 88–121) nomina środkowoczułymskie,
w drugiej zaś (s. 123–170) omówiono złożenia, reduplikacje i przykłady leksykalizacji różnych form deklinacyjnych i koniugacyjnych.
Całość zamykają indeksy: wyrazów środkowoczułymskich, dolnoczułymskich i küeryckich cytowanych w pracy (s. 171–192), ich znaczeń angielskich
(s. 193–208), wyrazów z pozostałych języków tureckich (oddzielnie dla anatolijskotureckiego) cytowanych w pracy (s. 209–235), różnych czułymskich zjawisk językowych i form gramatycznych (s. 236–240).
Jadwiga Pstrusińska, O tajnych językach Afganistanu i ich użytkownikach,
Kraków: Księgarnia Akademicka, 2004.
The subject of the monograph is the identification of the secret languages of
Afghanistan and their users as well as constituting an outline of their functioning. Although the image has been created first and foremost within an ethnolinguistic and sociolinguistic perspective, it is in essence far more interdisciplinary
than this. We encounter equally references to the distant past and far flung territories. It is to be hoped that the publication can help in understanding the extremely complicated linguistic and cultural reality of Afghanistan as well as to
a certain extent that of the extended region.
Hubert Wolanin, Fleksja w gramatyce starożytnej Grecji, Kraków: Księgarnia Akademicka, 2004.
The identification and description of grammatical inflectional categories of
(Greek) language was a gradual and evolutionary process accomplished in the
ancient Greek linguistics in the course of centuries. In a more complex and systematic way the mechanism of inflection was first described within the philosophical tradition, represented by Aristotle on the one hand, and by the Stoics on
the other. Yet, this description was conducted not on purely linguistic, but on
logical grounds. Thorough recognition of inflectional categories (and their values) on pure linguistic grounds was not carried out until the new approach of
Alexandrian grammarians such as Dionysius Thrax, who is thought to be the
author of the Techne grammatike, and Apollonius Dyscolus, the author of the
treatise Peri tes syntaxeos. In the presented book the notional range of some
crucial Greek terms (e.g. the ptosis) as well as the way of describing the fundamental inflectional categories (e.g. the case, the gender, the tense, the mood and
the voice) within the Greek linguistic thought, is being examined. The content of
the book is divided into three main chapters entitled Aristotle, The Stoics, and
The Grammarians.
14
INFORMACJE WYDZIAŁOWE
3. KSIĄŻKI WYDANE W 2005 R.
Ireneusz Bobrowski, Składniowy model polszczyzny, Kraków: Wydawnictwo
LEXIS, 2005.
Andrzej Pawelec, Znaczenie ucieleśnione. Propozycje kręgu Lakoffa, Kraków: Universitas, 2005.
Książka ta stanowi prezentację projektu interdyscyplinarnego prowadzonego
pod szyldem „Cognitive Science”, którego celem jest rozwinięcie koncepcji
„znaczenia ucieleśnionego”. Projekt ten został zainicjowany ćwierć wieku temu
przez dwóch badaczy amerykańskich: językoznawcę George’a Lakoffa i filozofa
Marka Johnsona, w pracy Metafory w naszym życiu (wyd. pol. 1988). Tezy tej –
w założeniu „rewolucyjnej” – teorii są skonfrontowane z ujęciami tradycyjnymi,
a zwłaszcza z podejściem fenomenologicznym i hermeneutycznym (Merleau-Ponty, Gadamer, Ricoeur).
Ewa Siemieniec-Gołaś, Turkish Lexical Content in Dittionario della lingua
Italiana, Turchesca by Giovanni Molino (1641), Kraków: Księgarnia Akademicka, 2005.
Przedmiotem przygotowanej w języku angielskim monografii Ewy Siemieniec-Gołaś jest tureckie słownictwo zawarte we włosko-tureckim słowniku Dittionario della lingua Italiana, Turchesca z 1641 roku autorstwa Giovanniego
Molino.
To siedemnastowieczne dzieło jest ważnym zabytkiem języka osmańskotureckiego zapisanego w transkrypcji łacińskiej.
Celem monografii Ewy Siemieniec-Gołaś było przedstawienie osmańskotureckiego materiału leksykalnego (ok. 25 tysięcy haseł), zawartego w wymienionym słowniku, oraz poddanie go wieloaspektowej analizie, a w szczególności analizie semantycznej. Materiał leksykalny autorka przedstawia w podziale
na kategorie gramatyczne (rzeczowniki, czasowniki, przymiotniki, liczebniki,
zaimki, przysłówki, spójniki, partykuły, postpozycje). W obrębie kilku kategorii
gramatycznych materiał leksykalny prezentowany jest również w podgrupach
semantycznych.
Praca licząca 378 stron składa się z pięciu rozdziałów, obejmujących m.in.
informacje o siedemnastowiecznym źródle, jego autorze, analizę gramatyczno-semantyczną ekscerpowanego tureckiego materiału leksykalnego oraz indeks
analizowanego słownictwa.
W podsumowaniu pracy autorka ocenia zarówno wartość wykorzystanego
źródła, jak i przydatność jego opracowania. W konkluzji zwraca uwagę na fakt,
że dzieło Giovanniego Molino jest dokumentem epoki rejestrującym zasób lek-
INFORMACJE WYDZIAŁOWE
15
sykalny języka osmańskotureckiego, a także źródłem pokazującym stadia rozwojowe języka tureckiego w zakresie fonetyki, morfologii, czy też słowotwórstwa.
Wojciech Smoczyński, Lexikon der altpreussischen Werben, „Innsbrucker
Beiträge zur Sprachwissenschaft”, t. 117, Innsbruck.
16
INFORMACJE WYDZIAŁOWE
INFORMACJE WYDZIAŁOWE
17
ARTYKUŁY