Logopedia, kierunek Fizjoterapia, studia II stopnia ,semestr 4-ty

Katedra Rehabilitacji Klinicznej
Zakład Rehabilitacji w Neurologii i Psychiatrii
Plan realizacji przedmiotu: Logopedia
Kierunek Fizjoterapia, studia 3-letnie , rok III, semestr 6-ty
1. Cele nauczania:
Znajomość zadań logopedii. Umiejętność oceny problemu w zakresie komunikowania się u
dzieci i dorosłych. Zasady, etapy badania i planowania logopedycznego przez fizjoterapeutę
we współpracy z logopedą.
2. Zagadnienia, których znajomość jest wymagana przed przystąpieniem do zajęć:
a. Podstawowe wiadomości z zakresu anatomii i fizjologii układu nerwowego.
b. Podstawowe wiadomości z zakresu anatomii i fizjologii narządów mowy, głosu i
słuchu.
3. Umiejętności fizjoterapeutyczne wymagane przed przystąpieniem do zajęć:
a. Umiejętność wykorzystania wiedzy z zakresu kinezyterapii w praktyce.
4. Literatura obowiązkowa
1. Bochenek A., Reicher M., Anatomia Człowieka. Warszawa 1992
2. Jakimowicz W. Neurologia kliniczna w zarysie. 1987. PZWL
3. Laidler P. Rehabilitacja po udarze mózgu. 2000 PZWL
4. Prusiński A. Neurologia praktyczna. 1998. PZWL
5. Gałkowski T., Jastrzębowska G., Logopedia – pytania i odpowiedzi tom 1i 2, Opole
2003
6. Minczakiewicz E., Logopedia .WSP Kraków 1987
7. Pąchalska M., Kompleksowy model rehabilitacji chorych z ogniskowym
uszkodzeniem mózgu i afazją całkowitą, Kraków 1986.
8. Szumska J., Metody rehabilitacji afazji, Warszawa 1980.
5. Literatura zalecana:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Duus P. Diagnostyka topograficzna w neurologii,Warszawa 1989
Kaczmarek B.K., Mózg, język, zachowanie, Lublin 1995.
Waish K., Neuropsychologia kliniczna , Warszawa 2000
Gałkowski T., Tarkowski Z., Zaleski T. Diagnoza i terapia zaburzeń mowy. Lublin
1993
Opuscula Logopaedica , red. Kaczmarek L.,Lublin 1993
Dyzartria, red. Tarkowski Z. Lublin 1999
Toczyska B., Elementarne ćwiczenia dykcji, Gdańsk 1998.
Skorek M.E., Z logopedią na ty. Podręczny słownik logopedyczny, Kraków 2000.
6. Plan i organizacja zajęć:
Zajęcia obejmują 14 godzin wykładów i 28 godz. Ćwiczeń
Nauczanie zakończone jest: zaliczeniem i teoretycznym egzaminem pisemnym.
WYKŁADY
Miejsce prowadzenia wykładów: AWF AL. Jana Pawła 78
1.
2.
3.
4.
5.
Lingwistyczne i biomedyczne podstawy logopedii. 2 godziny
Neuropsychologiczne podstawy funkcji mowy w normie i patologii. 3 godziny
Lingwistyczne, biomedyczne i psychologiczne ujęcie mowy. 2 godziny
Zaburzenia komunikacji językowej. Klasyfikacje zaburzeń mowy. 2 godziny
Zakres i przedmiot badań logopedii ( koncepcja medyczna, pedagogiczna,
holistyczna). Związek logopedii z innymi dziedzinami wiedzy. Działy logopedii:
Surdologopedia, Oligofrenologia, Glottodydaktyka, Dysleksja, Mowa
laryngektomowanych, Balbutologopedia, Neurologopedia. 2 godziny
6. Metodyka ogólna diagnozy i terapii logopedycznej zaburzeń komunikacji u dzieci i u
dorosłych. 3 godziny
ĆWICZENIA
Ćwiczenia nr 1
Ilość godzin: 4
Wymagana znajomość zagadnień:
a. Co to jest komunikacja?
b. Co to jest głoska i fonem?
c. Zasady polskiej ortografii.
d. Budowy aparatu artykulacyjnego.
Problematyka ćwiczeń:
Klasyfikacja głosek. Strefy artykulacji spółgłosek. Różnice między samogłoskami a
spółgłoskami. Jak się tworzy i rozumie wypowiedzenia? Czym się porozumiewamy?
Nabyte umiejętności:
Określenie znaczenia terminów głoska, fonem. Umiejętność odpowiedzi na pytanie: co
można dostrzec w wypowiedzeniu?
Ćwiczenia nr 2
Ilość godzin: 4
Wymagana znajomość zagadnień:
Budowa układu oddechowego, budowa narządu słuchu.
Problematyka ćwiczeń:
Sposoby oddychania, ćwiczenia oddechowe. Funkcja aparatu artykulacyjnego. Budowa
aparatu odbiorczego – narząd słuchu. Słuch fonetyczno – fonematyczny i możliwości jego
kształtowania i rozwijania.
Nabyte umiejętności:
Umiejętność opracowania indywidualnych ćwiczeń oddechowych.
Umiejętność kształtowania słuchu fonetyczno-fonematycznego. Konieczne warunki dobrego
słyszenia.
Ćwiczenia nr 3
Ilość godzin: 4
Wymagana znajomość zagadnień:
Anatomia, fizjologia i patofizjologia układu nerwowego, oddechowego.
Problematyka ćwiczeń:
Dyslalia ( przyczyny i postępowanie logoterapeutyczne), Jąkanie – terapia – przykłady
ćwiczeń indywidualnych i grupowych, metodyka logoterapii dzieci z mózgowym porażeniem
dziecięcym, oligofrenologia – zasady postępowania, surdologopedia- rehabilitacja mowy.
Nabyte umiejętności:
Umiejętność postępowania z dziećmi z rożnymi zaburzeniami mowy.
Ćwiczenia nr 4
Ilość godzin: 5
Wymagana znajomość zagadnień:
Anatomia, fizjologia i patofizjologia układu nerwowego.
Problematyka ćwiczeń:
Charakterystyczne zaburzenia językowe przejawiane przez chorych z afazją ruchową,
czuciową. Co to jest anomia, agramatyzm? Jak badać agramatyzm. Metody terapii chorych z
afazją. Kształtowanie systemu artykulacyjnego i oddechowego chorego z afazją do mówienia.
Metody terapii zaburzeń rozumienia, nazywania. Odbudowa zdolności abstrakcyjnego
myślenia chorego. Terapia zaburzeń pisania i czytania.
Nabyte umiejętności:
Umiejętność postępowania logoterapeutycznego z chorymi z afazją .
Ćwiczenia nr 5
Ilość godzin: 5
Wymagana znajomość zagadnień:
Anatomia, fizjologia i patofizjologia układu nerwowego.
Problematyka ćwiczeń:
Dysartria, anartria – przyczyny, objawy rodzajów dysartrii w zależności od poziomu
uszkodzenia ośrodkowego układu nerwowego. Planowanie terapii osoby z dysartrią. Na czym
polega trening dorosłego dysartyka.
Nabyte umiejętności:
Umiejętność postępowania logoterapeutycznego z chorymi z dysartią.
Ćwiczenia nr 6
Ilość godzin: 4
Wymagana znajomość zagadnień:
Czym jest akcent i jakie pełni funkcje? Czym jest intonacja i jak funkcjonuje w
wypowiedzeniu? Jakie znaczenie dla percepcji tekstu ma tempo mowy, siła głosu, barwa
głosu?
Problematyka ćwiczeń:
Logopedia artystyczna – typy wymowy. Zestaw ćwiczeń dykcyjnych. Kultura żywego słowa.
Nabyte umiejętności:
Umiejętność przeprowadzenia ćwiczeń oddechowych połączonych z relaksacją, emisyjnych,
artykulacyjnych.
Ćwiczenia nr 7
Ilość godzin: 2
Zaliczeni przedmiotu
Podstawą zaliczenia zajęć:
egzamin.
Wymagane pomoce do ćwiczeń: karty logopedyczne.
Wymagany ubiór na ćwiczenia: strój sportowy.
Dodatkowych wskazówek i konsultacji dotyczących przygotowania do zajęć udzielać będą:
Dr Elżbieta Mirek, w Zakładzie Rehabilitacji w Neurologii i Psychiatrii, tel. 695327424