Śmietki - groźne szkodniki warzyw Ochrona rozsady kapustnych

Śmietki - groźne szkodniki warzyw Ochrona rozsady kapustnych

Nr 03/2010 (66)
www.wrp.pl
Spośród wszystkich fitofagów zagrażających uprawom warzyw, śmietki są grupą
szkodników co roku stwarzającą poważne zagrożenie na plantacjach, a powodowane szkody, przy niewłaściwie prowadzonej ochronie, wpływają na jakość i wielkość uzyskiwanych później plonów. Największe straty w plonach warzyw są powodowane przez śmietkę kapuścianą i śmietkę cebulankę.
Śmietki - groźne szkodniki warzyw
N
ieco mniejszym
zagrożeniem dla
upraw warzyw są
pozostałe gatunki śmietek:
śmietka ćwiklanka (Pegomyia hyosciami) oraz tworzące tzw. kompleks glebowy
śmietek – śmietka kiełkówka
(Delia florilega) i śmietka
glebowa (Delia platura).
Działania ochronne przeciwko śmietkom należy rozpocząć jeszcze przed założeniem plantacji. Są to przede
wszystkim zabiegi profilaktyczne utrudniające lub
uniemożliwiające ich rozwój.
Ważne jest też uwzględnienie
stanu fitosanitarnego pola po
sprzęcie przedplonu i przed
założeniem nowej uprawy.
W praktyce powszechnie
stosuje się tzw. integrowaną
metodę ochrony, pozwalającą na minimalizację użycia pestycydów. Podstawę tej
metody stanowi właściwie
ułożony płodozmian oraz
lokalizacja uprawy. Niewłaściwy dobór przedplonów,
czy uprawianie danej rośliny
po sobie na tym samym polu
może doprowadzić do zjawiska kompensacji czyli
nadmiernego namnożenia się szkodnika i utrudnić skuteczne jego zwalczenie. Kompensację danego gatunku może również przyspieszać rejonizacja upraw –
Larwy śmietki kapuścianej żerujące w korzeniach rozsady kapusty.
uprawianie tych samych gatunków warzyw przez wielu
sąsiadujących ze sobą producentów. Równie ważną rolę
w integrowanej ochronie odgrywają zabiegi agrotechniczne, m.in. mechaniczna
obróbka ziemi (kultywatorowanie, podorywki lub orka
zimowa), utrudniające przezimowanie śmietek i innych
szkodników, które przepoczwarczają się w ziemi. Część
z nich jest bowiem wyrzucana na powierzchnię ziemi,
gdzie ginie od niskich temperatur bądź jest zjadana
przez ptaki lub inne drobne
zwierzęta.
Kolejnym czynnikiem
ograniczającym wielkość
populacji śmietek jest utrzymywanie uprawy wolnej od
chwastów, które mogą być
źródłem pożywienia dla larw,
a także przyciągać osobniki
dorosłe (zwłaszcza chwasty
kwitnące). Należy też pamiętać, że na polu wolnym od
chwastów tolerancja roślin
uprawnych na uszkodzenia
powodowane przez szkodniki będzie większa niż na
zachwaszczonym, gdyż warzywa nie będą musiały konkurować o pokarm z chwastami i szybciej przejdą
wczesną fazę rozwoju, w której są szczególnie podatne na
uszkodzenia.
Stosując nawożenie organiczne należy zwracać
szczególną uwagę na dokładne przyorywanie obornika bądź nawozów zielonych, gdyż zapach rozkła-
dającej się substancji organicznej jest bardzo silnym atraktantem dla samic
śmietek. W okolicach, gdzie
śmietki pojawiają się corocznie istotne jest przestrzeganie optymalnych terminów
siewu, sadzenia i zbioru roślin. Zwłaszcza maksymalnie wczesne przeprowadzenie wysiewów powoduje, że
w momencie nalotu śmietek
na plantację wschodzące roślin są już dość duże i lepiej
będą tolerować ewentualne
żerowanie larw.
Spośród chemicznych metod ochrony warzyw przed
śmietkami najbezpieczniejszą dla środowiska jest zaprawianie nasion lub podlewanie rozsady przed jej posadzeniem w polu. Zabiegi
te powinny być obligatoryjnie przeprowadzone zwłaszcza w przypadku uprawiania wczesnych odmian warzyw, gdyż dobrze chronią
wschody roślin przed pierwszym, wiosennym pokoleniem śmietek. Ochronę odmian późniejszych prowadzi się poprzez opryskiwanie
bądź podlewanie plantacji
insektycydami zarejestrowanymi w aktualnym programie ochrony warzyw.
Mgr inż. Robert Wrzodak
Instytut Warzywnictwa
w Skierniewicach
Większość warzyw kapustnych uprawiana jest z rozsady. Produkcję rozsady można
prowadzić pod osłonami lub w odkrytym gruncie. Rozsadę warzyw kapustnych
m.in. kapusty białej, kapusty pekińskiej, kalafiora, kalarepy przeznaczonych na
zbiór wczesny produkuje się pod osłonami. Natomiast rozsadę późnych odmian
m.in. kapusty i kalafiorów przygotowuje się na rozsadniku.
Ochrona rozsady kapustnych
P
rodukcja na rozsadniku nie wymaga zbyt
dużych nakładów pracy,
ale jakość rozsady zależy od odpowiedniego przygotowania
gleby. Główną wadą tej metody
są trudności w zabezpieczaniu
młodych roślin przed szkodnikami czy chorobami odglebowymi.
W gospodarstwach produkujących rozsadę na własną
potrzebę często stosuje się ziemię z pryzm kompostowych
lub gnojowych, z którą można
przenieść wiele szkodników lub
ich jaj i larw (np. lenie, komarnice, pędraki, drutowce). Ich
szkodliwość można ograniczyć
zabiegami profilaktycznymi polegającymi na: przykrywaniu
pryzm folią, która utrudnia samicom szkodników składanie
jaj; przesiewaniu ziemi z pryzm
przed użyciem; termicznym odkażaniu ziemi przynajmniej 10–
14 dni przed siewem w temperaturze 80–90ºC przez 20–
30 minut.
Z kolei przygotowywanie rozsady w wielodoniczkach wymaga doboru odpowiedniego
substratu. Gotowe podłoża
przeznaczone do produkcji warzyw kapustnych powinny być
wolne od szkodników glebowych czy patogenów (zwłaszcza
kiły kapusty) oraz nasion chwastów. Poza tym zawsze przed sadzeniem powinno się przeprowadzić selekcję rozsady – usunąć rośliny uszkodzone przez
szkodniki lub chore.
Najważniejsze szkodniki zagrażające
rozsadom
Śmietka kapuściana – beznogie larwy tej muchówki że-
rują w szyjce korzeniowej i
na korzeniach. Opanowane
rośliny więdną i można je łatwo wyciągnąć z ziemi. Szczególnie groźne dla wczesnych
warzyw kapustnych są larwy
pierwszego pokolenia, które
atakują rozsadę po posadzeniu jej w pole.
W związku z tym ochronę
chemiczną przed śmietkami zaleca się wykonać już na rozsadniku. W tym celu podlewamy
doniczki ziemne z rozsadą (3
dni przed wysadzeniem w pole)
środkami zalecanymi w aktualnym programie ochrony warzyw (Reldan 400 EC – 0,1 %).
Bezpośrednio po tym zabiegu
rośliny należy spłukać czystą wodą (5 l na 1 m2). Innym
zabiegiem chroniącym przed
śmietką jest opryskiwanie rozsadnika środkiem Karate Zeon
050 CS (0,12 l/ha). Natomiast
jeśli nie wykonamy wymienionych zabiegów ochronnych, to
należy podlać rośliny po sadzeniu w pole jednym z zalecanych
środków np. Nomoltem 150 SC
(0,05%; 50 ml cieczy użytkowej
pod roślinę).
W przypadku konieczności zwalczania drugiego i trzeciego pokolenia śmietki zabiegi
ochronne stosuje się wg sygnalizacji, przy pomocy pułapek zapachowych odławiających tylko
samice. Poza tym należy pamiętać, że podlewanie roślin insektycydami nie chroni części nadziemnych przed tym szkodnikiem.
Cały materiał na www.wrp.
Katarzyna Woszczyk
Pracownia Entomologii
Instytut Warzywnictwa
Skierniewice
Strona 21
Biopaliwa
Wstępnie o biopaliwach
KE rozpatruje projekt zrównoważonych kryteriów dla
biopaliw, w którym biopaliwa II generacji, jak pozostałości przemysłu rybnego czy drzewnego oraz pozostałości rolnicze mają otrzymać „podwójny bonus” wobec
innych biopaliw będących surowcami rolniczymi.
Rozporządzenie biopaliwowe z kwietnia 2009 przewiduje 35% oszczędność emisji CO2 dla biopaliw do
końca 2016, natomiast 50% od początku 2017 roku oraz
60% od 2018 roku.
Projekt kryteriów jest przewodnikiem, który określa
praktyczne wprowadzanie zrównoważonych kryteriów
dla biopaliw i powinien zostać opublikowany w marcu
br. przez Komisję Europejską. Dodatkowo przewiduje
się, że biopaliwa czy biopłyny nie powinny być pozyskiwane na gruntach o dużej wartości dla bioróżnorodności, dobrze magazynujących CO2 czy mokradeł. Jako
definicję zmiany przeznaczenia gruntów określono np.
zmianę z łąki na uprawę rolną. Taką zmianą nie będzie
natomiast zastąpienie jednej uprawy przez drugą np.
kukurydzę po rzepaku. E.G. Źródło: FAMMU/FAPA
Informacje
Kolejny CLIMMAR w Polsce
Polska Izba Gospodarcza Maszyn i Urządzeń Rolniczych
jest organizatorem Kongresu CLIMMAR, który odbędzie się w dniach 14 – 17 paźdzernika 2010 w Krakowie. Kongres odbywa się co roku w różnych miastach
Europy.
CLIMMAR to Międzynarodowe Stowarzyszenie Dealerów i Przedsiębiorstw w Branży Maszyn i Urządzeń Rolniczych, które powstało w 1997 roku. Jest to międzynarodowa organizacja skupiającą dealerów, przedsiębiorstwa, organizacje i stowarzyszenia związane z szeroko
pojętą tematyką maszyn i urządzeń rolniczych. Wśród
głównym celów, przyświecających działalności organizacji należy wymienić reprezentację i obronę interesów
grupy na arenie międzynarodowej, wymianę doświadczeń czy choćby propagowanie i ułatwianie zwiedzania
targów organizowanych przez państwa członkowskie.
Polska aktualnie nie jest członkiem CLIMMAR, natomiast jest obecna na kongresach i stanowi silny głos
krajowej grupy producentów i dealerów maszyn – zapewnia PIGMiUR MS/Wrp.pl
Warzywa
Dobra zaprawa
Osypywaniu zapraw można zapobiec stosując inkrustację
lub otoczkowanie.
Inkrustacja polega na pokryciu nasion zaprawą za pomocą płynnych środków zwiększających przyczepność.
Wokół nasion wytwarzają się powłoki polimerowe w
których są pestycydy (fungicydy i insektycydy). Kształt
nasion jest w mniejszym lub większym stopniu zachowany Środkiem stosowanym do inkrustacji jest Polikrust 9,5 PS. Drugą korzyścią ze stosowania tej metody
jest możliwość zmniejszenia ilość środka zalecanego do
zaprawienia 1 kg nasion. Zaprawianie dużych ilości
nasion powinno być przeprowadzono wyłącznie w zaprawiarkach, natomiast niewielkie ilości nasion można
zaprawiać w szczelnie zamkniętych pojemnikach szklanych lub z tworzyw sztucznych. Coraz częściej suche zaprawy w postaci proszku zastępowane są zawiesinami,
które trwało przylegają do powierzchni nasion i są bezpieczniejsze w użyciu. W wyniku inkrustacji skuteczność zaprawiania zwiększa się o około 25-30%.
Otoczkowanie jest to powlekanie małych lub nieregularnych nasion w celu zmiany ich kształtu, masy lub rozmiaru oraz tekstury powierzchni przy pomocy materiałów wypełniających i lepiszczy wraz z pestycydami
(fungicydy i insektycydy), nawozami i substancjami
wspomagającymi wzrost roślin oraz barwników. Nasiona, po otoczkowaniu mają zazwyczaj zwiększoną
masę od 20 do 100%, a czasami więcej. Firmy otoczkujące nasiona przystosowują otoczki do wymagań stosowanych siewników. Maria Rogowska