Zaprawiamy – materiał siewny zbóż ozimych

uprawa
36
ZBOŻA OZIME. Zaprawianie materiału siewnego
Zaprawiamy
Straty w plonach zbóż powodowane przez choroby
grzybowe to kilka do kilkunastu procent. Produkcja
zbożowa jest coraz bardziej intensywna. A to oznacza
coraz wyższe nakłady na jednostkę powierzchni.
Dlatego rolnicy nie mogą sobie pozwolić na straty.
Uprawa zbóż w województwie dolnośląskim zajmuje blisko 70% powierzchni gruntów ornych. Uproszczony płodozmian, czyli uprawa
zbóż tylko z jednoroczną przerwą
lub w monokulturze, stwarza dogodne warunki do rozwoju chorób
grzybowych.
Gleba i resztki pożniwne, na których zimuje grzybnia lub zarodniki
grzybów są wtedy źródłem porażenia w następnym sezonie wegetacyjnym.
Choroby z nasionami
Wiele chorób zagrażających zbożom jest przenoszonych z nasionami. Jednym z głównych elementów
kompleksowej ochrony zbóż przed
chorobami jest metoda chemiczna. Właściwie pojęta chemiczna
ochrona roślin wymaga z jednej
strony znajomości preparatów
chemicznych
przeznaczonych
do zwalczania chorób oraz zakresu
mechanizmu ich działania, a z drugiej – znajomości biologii rozwoju patogenów atakujących roślinę
chronioną.
W zależności od układu tych czynników, stosuje się fungicydy ochronne (zapobiegawcze), ochronno-wyniszczające lub profilaktyczno
lecznicze. Stosowanie fungicydów
w uprawach zbożowych powinno
być opłacalne. Opłacalność zabiegów ochroniarskich zależy od:
y oceny stopnia zagrożenia roślin
chorobami,
y właściwego doboru preparatu,
y techniki wykonania zabiegu,
y agrotechniki uprawy.
Prawidłowa ochrona zbóż przed
chorobami składa się z dwóch etapów:
y zaprawiania materiału siewnego,
y opryskiwania roślin fungicydami
w okresie wegetacji.
Na dwa fronty
Każdy z wymienionych etapów
ochroniarskich dotyczy jednego
lub kilku patogenów, które najlepiej
zwalczać jednocześnie, za pomocą
odpowiednio dobranych preparatów. W związku z często występującym, złożonym charakterem
zagrożenia roślin zbożowych chorobami, wiele nowych fungicydów
ma szeroki zakres stosowania, działając ochronnie lub wyniszczająco,
a jednocześnie leczniczo. Do tej
grupy należą tzw. preparaty kombinowane, będące mieszankami kilku
składników czynnych. Zaprawianie
materiału siewnego zbóż ma na celu
wyeliminowanie szkodliwego działania czynników chorobotwórczych
znajdujących się na powierzchni lub
we wnętrzu nasion oraz w glebie,
w ich bezpośrednim sąsiedztwie.
Na zboża po zbożach
Jest to zabieg o podstawowym
znaczeniu, szczególnie kiedy uprawiamy zboża po zbożach, ponieważ chroni rośliny przed atakiem
patogenów od najwcześniejszego
stadium. Wczesne porażenie kiełków lub młodych korzeni sprawia,
że czynnik chorobotwórczy może
rozmnażać się na powierzchni
lub w ich wnętrzu, w ciągu całego
okresu wegetacji. Powoduje to obniżenie wielkości i jakości plonu
9/2013 twój doradca ROLNICZY RYNEK
oraz ułatwia mnożenie się grzybów
pasożytniczych. Chemiczna ochrona zbóż przed chorobami staje się
celowa i uzasadniona. Jest bowiem
jednym z czynników stymulujących
element plonotwórczy w nowoczesnej agrotechnice uprawy zbóż.
Zaczynamy
od zaprawiania
Chemiczną ochronę zbóż należy
rozpocząć od zaprawiania ziarna.
To najtańszy zabieg ochroniarski.
Łatwość stosowania tej metody,
małe nakłady robocizny oraz niewielka ilość preparatów potrzebnych do zaprawiania ‒ przemawiają na korzyść tego zabiegu. Dzięki
stosowaniu zapraw nasiennych
można wyeliminować lub zmniejszyć do minimum występowanie
niektórych gospodarczo ważnych
chorób (tabela).
Do wyboru mamy zaprawy o działaniu układowym, układowo-kontaktowym i kontaktowym. Grzyby
chorobotwórcze umiejscowione na powierzchni lub powierzchniowych warstwach ziarniaka to śnieć
cuchnąca pszenicy, głownia zwarta
jęczmienia, głownia zwarta owsa
i głownia pyląca owsa. Patogeny te
możemy zwalczyć za pomocą zapraw o działaniu powierzchniowym
lub wgłębnym. Grzyby umieszczone wewnątrz ziarniaka to głownia
pyląca jęczmienia i pszenicy, czy
pasiastość liści jęczmienia. Patogeny
te zwalczamy przy pomocy zapraw
o działaniu układowym.
W przypadku zagrożenia przez kilka grzybów jednocześnie stosujemy zaprawy o działaniu wgłębnym
i układowym.
Zaprawianie materiału siewnego to
tylko jeden z elementów ochrony
zbóż przed chorobami, których nie
możemy zwalczyć w czasie sezonu
wegetacyjnego. Następnym eta-
uprawa
37
pem jest ochrona roślin zbożowych
przed chorobami w czasie wegetacji, za pomocą fungicydów.
Jeżeli nie jesteśmy w stanie sami
zaprawić materiału siewnego, lepiej
kupić już zaprawiony. Przy samodzielnym wykonywaniu tej czynności, należy spełnić kilka warunków:
ɿ zaprawianie wykonać w zapra-
wiarce lub innym urządzeniu które daje gwarancję równomiernego
pokrycia nasion zaprawą,
y wykonać zabieg na kilka dni
przed siewem,
y użyć do zaprawiania nasion o wysokich parametrach jakościowych
‒ ciężar, czystość, zdolność kiełkowania.
y zaprawianie wykonać zgodnie z instrukcją umieszczoną na opakowaniu,
y do zaprawiania materiału siewnego najlepiej stosować zaprawy
nasienne o szerokim zakresie działania, dają one bowiem gwarancję
skutecznego zabiegu.
Michał Senyk
DODR we Wrocławiu
Fot. Ewa Kutkowska DODR we Wroclawiu
Tabela. Zakres działania wybranych zapraw nasiennych
Zaprawa nasienna
Baytan Universal
094 FS
'LYLGHQG)6
*DOPDQR)6
-RFNH\1HZ)6
0D[LP)6
0D[LP6WDU)6
3UHPLV
Raxil 060 FS
5D[LO([WUD)6
6DUIXQ7)6
Zwalczane patogeny
Chronione
]ERēDR]LPH
]JRU]HOVLHZHNSOHþìþQLHJRZDþQLHÈFXFKQÆFD
LJêDGNDJêRZQLDS\OÆFD]ZDUWDLđGđEêRZDSDVLDVWRþÈ
OLþFLMÔF]PLHQLDUG]DEUXQDWQDSDêHF]QLFDWUDZ
wszystkie
PÆF]QLDNSUDZG]LZ\U\QFKRVSRULR]DSODPLVWRþÈ
VLDWNRZDVHSWRULR]DOLþFL
SV]HQLFDSV]HQē\WR
]JRU]HOVLHZHNþQLHÈFXFKQÆFDNDUêRZDLJêDGND
ē\WR
]JRU]HOVLHZHNSOHþìþQLHJRZDþQLHÈFXFKQÆFD
SV]HQLFDSV]HQē\WR
]JRU]HOSRGVWDZ\đGđEêDUG]DEUXQDWQDVHSWRULR]DOLþFL ē\WR
]JRU]HOVLHZHNSOHþìþQLHJRZDþQLHÈFXFKQÆFD
SV]HQLFDSV]HQē\WR
LJêDGNDJêRZQLDS\OÆFDLđGđEêRZD]JRU]HOSRGVWDZ\
ē\WR
đGđEêDUG]DEUXQDWQDVHSWRULR]DOLþFL
]JRU]HOVLHZHNSOHþìþQLHJRZDþQLHÈFXFKQÆFD
SV]HQLFDSV]HQē\WR
ē\WR
LJêDGNDJêRZQLDđGđEêRZD
]JRU]HOVLHZHNSOHþìþQLHJRZDJêRZQLDS\OÆFD
L]ZDUWDSDVLDVWRþÈOLþFLMÔF]PLHQLDSODPLVWRþÈ
MÔF]PLHì
siatkowa
]JRU]HOVLHZHNSOHþìþQLHJRZDþQLHÈFXFKQÆFD
wszystkie
LJêDGNDJêRZQLDS\OÆFDLđGđEêRZD
]JRU]HOVLHZHNþQLHÈFXFKQÆFDLJêDGNDJêRZQLD
wszystkie
S\OÆFD]DZDUWDLđGđEêRZD
]JRU]HOVLHZHNþQLHÈFXFKQÆFDLJêDGNDJêRZQLD
wszystkie
S\OÆFD]DZDUWDLđGđEêRZDSOHþìþQLHJRZD
]JRU]HOVLHZHNþQLHÈFXFKQÆFDNDUêRZDLJêDGND
wszystkie
đGđEêRZDSOHþìþQLHJRZD
Dawka
na 100 kg
ziarna
PO
PO
PO
PO
PO
PO
PO
PO
PO
PO
Vitavax 200 FS
]JRU]HOVLHZHNþQLHÈFXFKQÆFDLJêDGND
SV]HQLFD
PO
/DWLWXGH/6*
]JRU]HOSRGVWDZ\đGđEêD
SV]HQLFDSV]HQē\WR
PO
*
ZFHOX]ZDOF]DQLDLQQ\FKFKRU´E]DSUDZLDÈêÆF]QLH]]DSUDZDPLSRGDQ\PLZHW\NLHFLH
9/2013 twój doradca ROLNICZY RYNEK