GDA Tygodniki miejskie - 2013-10-25 : Kartuzy

TYGODNIK KARTUZY
25 października 2013 r.
6
KOLEJNE SPOTKANIE Z MUZYKĄ KASZUB W WEJHEROWIE
Muzeum Piśmiennictwa i Muzyki KaszubskoPomorskiej w Wejherowie (ul. Zamkowej 2a) zaprasza na XXXVII koncert z cyklu „Spotkania z
muzyką Kaszub”, zatytułowany „Kaszuby w pieśni artystycznej”. Odbędzie się w sobotę, 26 października, o godz. 18. Wstęp bezpłatny. W progra-
mie wieczoru znajdą się nieznane utwory Jana
Michała Wieczorka, Feliksa Nowowiejskiego,
Łucjana Kamieńskiego, Władysława Walentynowicza, Jana Trepczyka, Tadeusza Tylewskiego,
Witosławy Frankowskiej, Aleksandra Żurbina
inspirowane muzyką i poezją kaszubską. (bw)
KASZUBY I GDAŃSK
To5-tomowedziełowzbogaci
zasóbsłownictwakaszubskiego
Promują się
na targach
w Krakowie
D
P
przezKaszubównacodzieńiteż
te zapomniane, m.in. z myślą
omożliwościichodrodzeniawe
współczesnej kaszubszczyźnie
mówionej i pisanej.
Autor dzieła, Eugeniusz Gołąbek należy do osób dobrze
znanych
w
środowisku
kaszubologów, choć, jak podkreślaprof.Cybulski,niemawykształceniafilologicznego,zzawodu jest bowiem technikiem
elektrykiem.Gołąbek jużodponad 30 lat uczestniczy w życiu
kulturalnymKaszub,wrozwoju
piśmiennictwa kaszubskiego,
aprzedewszystkimwformowaniuodmianyogólnej(literackiej)
języka kaszubskiego, w kilku
jego stylowych odmianach,
m.in.naukowej,szczególniejednak sakralnej i publicystycznej.
Kaszubi zawdzięczają mu
pierwsze i zarazem pełne
„Skaszëbioné Swięté Pismiona
Nowégo Testamńtu” (1993),
a także całą „Knéga Psalmów”
(1999)ikaszubskąwersjęlekcjonarza„To jeSłowoBożé”(2007).
Jego autorstwa jest pierwszy
w dziejach standaryzacji kaszubszczyzny - „Kaszëbsczi
słoworz normatiwny” (2005).
Słownik wydało Zrzeszenie
Kaszubsko-Pomorskie, każda
szkołaotrzymujegobezpłatnie.
Można go też kupić w niektórych księgarniach, m.in.
internetowych. Jest dostępny
także w wejherowskim muzeum. Koszt pierwszego, 600stronicowego tomu to 45 zł.
W sumie będzie ich pięć.
(jk)
FOT.JOANNAKIELAS
Wieloletnia praca Eugeniusza Gołąbka ujrzała światło dzienne. W Wejherowie odbyła się
promocja pierwszego tomu „Wielkiego Słownika Polsko-Kaszubskiego” - pisze J. Kielas
romocjatejksiążkito
dla nas wielkie wydarzenie, trudno sobie wyobrazić dla
niej miejsce idealniejsze odnaszego, wszak jesteśmy Muzeum Piśmiennictwa
iMuzykiKaszubsko-Pomorskiej
- mówił Tomasz Fopke, dyrektor muzeum. - Mamy nadzieję,
że wydanie słownika przyczyni
się do ogólnej dyskusji nad stanem kaszubszczyzny obecnie.
Wydarzenie uświetniło Towarzystwo Śpiewacze im. Jana
Trepczyka z Wejherowa,
laudację wygłosił prof. Marek
Cybulski z Uniwersytetu Gdańskiego.
-„WielkiSłownikPolsko-Kaszubski” gromadzi przede
wszystkim w pełni udokumentowanesłownictwo(zawartenp.
w słownikach B. Sychty, F.
LorentzaiS.Ramułta)orazsłownictwotworzoneiasymilowane
na użytek nowych funkcji kaszubszczyzny, zawarte m.in.
w „Słowniku Polsko-Kaszubskim” Trepczyka i we współczesnym piśmiennictwie kaszubskim - wyjaśniał prof. Jerzy
Treder, autor przedmowy
doksiążki. - Ztegosłownikakorzystać mogą wszyscy, którzy
chcą wzbogacić zasób swego
słownictwa kaszubskiego tak
w mowie, jak i przy tworzeniu
tekstów pisanych. Słownik bowiem w miarę możności i oczywiścieograniczonejliczbyuwzględnianychźródeł,maprezentować jak najbogatszy zbiór
słownictwa, wyrazy używane
Drugi tom słownika najprawdopodobniej ukaże się w grudniu - zapowiedział Eugeniusz Gołąbek
Podstawą był słownik Jana Trepczyka
Z Eugeniuszem Gołąbkiem, autorem „Wielkiego Słownika
Polsko-Kaszubskiego”, rozmawia Joanna Kielas
Wtorkowa promocja „Wielkiego Słownika” to
dopiero początek drogi...
Pierwszy tom obejmuje litery
od A do K. Ma 600 stron
i podobnej objętości będą
kolejne wydania. Planowanych
jest 5 tomów.
Kiedy możemy spodziewać
się całości słownika?
Jeszcze w tym roku światło
dzienne ujrzy prawdopodobnie druga część. W grudniu
planowane jest wydanie kolejnego tomu słownika, od litery
L do P. Całość składać się
będzie z pięciu tomów, z których ostatni pojawi się w 2016
roku. Takie są plany.
Podstawą był dla mnie słownik Jana Trepczyka. Dodałem
część wyrazów nowych, które
się pojawiły, odjąłem te, których się nie używa. Poukładałem wszystko po swojemu.
Oczywiście korzystałem też
z wielu innych książek. Słownik zawiera też idiomy, obszernie traktuje związki frazeologiczne.
(jk)
Zdradzi Pan kulisy powstawania tak obszernego dzieła?
o niedzieli potrwają 17.
TargiKsiążkiwKrakowie.
WramachimprezyprzygotowanoSalonMałeOjczyzny.
W tym roku jego gospodarzami
są Kaszuby i Gdańsk.
- Przygotowując kaszubskogdańskisalonnaTargachKsiążki
chcieliśmyprzybliżyćspecyfikę
kulturową Kaszub oraz wyjątkowy klimat dawnego i współczesnego Gdańska - tłumaczą
pomorscyuczestnicyimprezy.Doskonale zdajemy sobie
sprawę,żeKaszubysączęstopostrzegane jako dobre miejsce
do spędzenia urlopu, gdzie
wjednymmiejscumamymorze,
jeziora,lasyimalowniczewzgórza. I skąd blisko do Gdańska,
gdzie najchętniej odwiedza się
GłówneMiasto.AleprzecieżKaszuby to przede wszystkim
mieszkającytuludzie-ichhistoria,język,kultura,naktórąskładają się w równym stopniu
współczesna literatura piękna,
muzyka i sztuki plastyczne, jak
i ciągle żywy folklor.
Nie byłoby to możliwe bez
edukacji (kilkanaście tysięcy
dzieci i młodzieży uczy się
w szkołach języka kaszubskiego), bez badań naukowych
i popularyzacji wiedzy, bez mediów,internetuorazaktywności
obywatelskiej i animacyjnej.
W programie przygotowanym przez Instytut Kaszubski,
Instytut Kultury Miejskiej,
Urząd Miejski w Gdańsku
i Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie znalazły się wystawy,
panele dyskusyjne, promocje
książek. Ponadto będzie można
posłuchać tradycyjnej i współczesnej muzyki kaszubskiej
oraz spróbować potraw kuchni
regionalnej.
(oprac. MA)
WRĘCZONO MEDALE ŚWIĘTEGO WOJCIECHA I MEDALE KSIĘCIA MŚCIWOJA II
edaktorStanisławPestka
nagrodzony Medalem
Księcia Mściwoja II. To
honorowe odznaczenie Rady
Miasta Gdańska przyznawane
za wybitne zasługi dla Gdańska
oraz rozsławianie jego imienia
w kraju i na świecie.
Laureat zapewnia skromnie,
że się nie spodziewał takich
zaszczytów i uważa je za niezasłużone,bo-jakmówi-jest„tylu
godniejszych” od niego.
Patrząc na życiową drogę redaktoraPestkitrudnojednaknie
zgodzićzdecyzjąkapitułyprzyznającej medal. Doceniła ona
bowiem „całokształt działalności publicystycznej i literackiej, w tym popularnonaukowej, a także wielki wkład w roz-
R
wójjęzykairuchukaszubskiego”
pana Stanisława.
Stanisław Pestka jest poetą,
dziennikarzem,
publicystą
idziałaczemkaszubskim.Zawodowobyłzwiązanyzdwutygodnikiem „Kaszëbë”, „Ilustrowanym Kurierem Polskim”, rozgłośnią Polskiego Radia
w Szczecinie, a także „Faktami
iMyślami”,„TygodnikiemMorskim” i „Czasem”. Jako redaktor
naczelnyprowadziłmiesięcznik
„Pomerania”.Wciągukilkudziesięcioletniej aktywności dziennikarskiej opisywał zmiany zachodzące w życiu Kaszub. Dziś
z sentymentem wraca do czasów, kiedy dziennikarze pieszo,
roweremczyprzygodnymśrodkiem transportu przemierzali
FOT. PRZEMEKŚWIDERSKI
Prestiżowe nagrody dla zasłużonych Kaszubów
Stanisław Pestka przez lata pokazywał bogactwo kaszubszczyzny
region w poszukiwaniu tematów.
- Nasza praca była jak otwieranie sezamu, w którym kryje
się bogactwo kultury kaszubskiej - mówi Stanisław Pestka. Pisaliśmy o Słowińcach, zapadłych zamkach, ale też zmorach
kaszubskich. Zdaniem pisarza
najważniejsze dla przetrwania
kultury kaszubskiej jest słowo.
To filar, na którym się ona
opiera.
Stanisław Pestka znacząco
się przyczynił do rozwoju rodnej mowy, zarówno jako poeta,
jak i prozaik. Literackim wydarzeniem ostatnich lat była
książka „W stolëcë chmurników”,
będąca
zbiorem
kaszubskojęzycznych reportaży o Stanach Zjednoczonych.
To publikacja, która wprowadziła kaszubszczyznę na nowe
obszary.
DrugimKaszubą,któregodoceniła kapituła jest prof. Edmund Wittbrodt, były minister
edukacjinarodowejibyłyrektor
Politechniki Gdańskiej. Otrzymał on, razem z pisarzem Pawłem Huelle i prezesem Gdańskich Inwestycji Komunalnych
Ryszardem Trykosko, Medal
Świętego Wojciecha.
Pozostałymi laureatami Medalu Księcia Mściwoja II zostali:
muzykisportowiecJerzyDetko,
rzeźbiarz Zygfryd Korpalski,
blogerka Ewa Kowalska, prezes
Instytutu Badań nad Gospodarką Rynkową dr Jan
Szomburg, rektor Szkoły Wyższej Ateneum prof. Waldemar
Tłokiński oraz przedsiębiorca
Andrzej
Ubertowski.szej
Ateneum prof. Waldemar
Tłokiński oraz przedsiębiorca
Andrzej Ubertowski.
(MA)