o dopalaczach

Profilaktyka uzależnień w szkole –
zagrożenia związane z „dopalaczami”
Profilaktyka uzależnień od różnych środków psychoaktywnych (nikotyny, alkoholu
i narkotyków) jest prowadzona w polskich szkołach od blisko 20 lat. Uczestniczą w niej
również rodzice. Jednak rynek narkotykowy się zmienia, pojawiają się nowe substancje, toteż
trzeba aktualizować naszą wiedzę. Od 3 lat obserwujemy na światowym rynku ekspansję
nowego typu środków zwanych „dopalaczami”. Zaczęto je używać w krajach Europy
Zachodniej już wcześniej, gdzie notuje się ich rosnącą popularność. Obecnie dotarły również
do Polski i można spodziewać się wzrostu zainteresowania nimi wśród młodzieży. Obecność
„dopalaczy” w Polsce odnotowano po raz pierwszy w badaniach CBOS przeprowadzonych
w grudniu 2008 roku wśród uczniów szkół ponadgimnazjalnych. Do używania „dopalaczy”
przyznało się 2,5 % młodzieży. Warto dowiedzieć się więcej o tym zjawisku.
„Dopalacze” -
jest to termin używany potocznie dla nazwania grupy różnych
substancji lub ich mieszanek często o działaniu psychoaktywnym. Nasza wiedza na temat
ryzyka zażywania „dopalaczy” jest ograniczona, mówią o tym również toksykolodzy. Nie
dość bowiem, że zawierają różne substancje psychoaktywne w różnych proporcjach,
to zaobserwowano wzrost ich toksyczności i właściwości uzależniających. Do niedawna też
były sprzedawane legalnie jako „produkty kolekcjonerskie”. Stanowią więc kolejne wyzwanie
dla szkolnej i domowej profilaktyki.
Być rodzicami nastolatka nie jest łatwo. Jeżeli jednak rozumie się i pamięta, że okres
dorastania jest tak samo trudny dla rodziców, jak i dla dziecka - to połowa sukcesu.
Większość rodziców najbardziej boi się okresu, kiedy dziecko zaczyna dorastać. Zaczyna
wtedy wymykać się spod kontroli, buntuje się, poszukuje nowych doświadczeń, a rodzice
czują się bezradni, w dodatku mniej ważni dla dziecka niż jego rówieśnicy.
Wszyscy chcemy być dobrymi rodzicami i na ogół nie szczędzimy wysiłku, aby nasze dzieci
były szczęśliwe. Staramy się, chcemy dla dziecka jak najlepiej, a mimo to zdarza się,
że spotykają nas rozczarowania, a dziecko sprawia kłopoty.
Ten krótki poradnik jest adresowany do wszystkich rodziców. Być może porady tu zawarte
dla wielu osób są oczywiste, ale być może dla niektórych okażą się pomocne i zwrócą ich
uwagę, że rodzice mają decydujący wpływ na to, czy dziecko sięgnie po narkotyki.
Nie ma prostych i skutecznych recept na to, jak całkowicie uchronić dziecko przed
narkotykami, ale jedno jest pewne: im lepszy mamy kontakt z dzieckiem, tym łatwiej
ustrzeżemy je przed narkotykami.
Rozmowa jest podstawą dobrych kontaktów z dzieckiem, bo pozwala lepiej poznać jego
świat, oczekiwania, marzenia, ale też różnorodne problemy. Nie bójmy się rozmawiać także
na trudne tematy. Wiedza o narkotykach pomaga przełamać opory przed rozmową
z dzieckiem na ten trudny temat. Im więcej wiemy na temat narkotyków, tym łatwiej
przekonamy dziecko o ich szkodliwości. Używajmy rzeczowych argumentów.
Co warto wiedzieć i robić, aby chronić dziecko przed narkotykami:
•
znać prawa rządzące rozwojem dziecka,
•
wiedzieć jak budować dobry kontakt z dzieckiem,
•
znać powody, dla których młodzi sięgają po narkotyki,
•
być konsekwentnym w przestrzeganiu zasad,
•
mieć rzetelną wiedzę na temat narkotyków.
Wiele wskazówek dla rodziców, ale i wychowawców szkolnych zawiera internetowy
poradnik „Bliżej siebie, dalej od narkotyków” przygotowany przez Krajowe Biuro ds.
Przeciwdziałania Narkomanii zamieszczony pod adresem:
http://www.kbpn.gov.pl/portal?id=112271
Nauczyciele przygotowujący zajęcia profilaktyczne, poświęcone zagrożeniom związanym
z „dopalaczami”, ale również świadomi problemu rodzice, mogą skorzystać z materiałów
informacyjnych zamieszczonych na stronie internetowej Krajowego Biura ds.
Przeciwdziałania Narkomanii w zakładce poświeconej dopalaczom:
http://www.dopalaczeinfo.pl
Ważnym aktem prawnym i źródłem informacji o zapobieganiu i leczeniu narkomanii oraz
nielegalnych środkach i substancjach jest Ustawa o przeciwdziałaniu narkomanii z dnia 29
lipca 2005 r. (Dz. U. z 2005 r., Nr 179; poz. 1485, z późn. zm.). W załączniku do ustawy
znajduje się lista nielegalnych środków odurzających i substancji psychotropowych. W 2009
roku nowelizacja tej ustawy poszerzyła listę środków z grupy „I-N” i „II-P” o nowe rośliny
i substancje.