Słowo Rektora KUL na zakończenie dyskusji wokół książki śp. abp

Słowo Rektora KUL na zakończenie dyskusji wokół książki śp. abp. Józefa
Życińskiego "Transcendencja i naturalizm"
Słowo Rektora KUL na zakończenie dyskusji wokół książki
śp. abp. Józefa Życińskiego "Transcendencja i naturalizm"
18 III 2014 Muzeum na Zamku Lubelskim
Jedną z najstarszych chrześcijańskich tradycji w ceremoniach pogrzebowych biskupów jest
składanie do grobu wraz z trumną aktu notarialnego zwanego rogito, podpisanego przez
uczestników rytu zamknięcia trumny. Umieszczony w rulonie, zwykle w jakimś trwałym
opakowaniu, by po latach można było odczytać jego treść, pisany w krótkim czasie, by
zdążyć przed pochówkiem, nie jest ani wyczerpującą biografią zmarłego, ani laudacją na jego
cześć. Zawiera informacje najważniejsze. Z rogito abpa Życińskiego warto przytoczyć zapis:
"Żył przynaglany pragnieniem służby Bogu i ludziom w Kościele i poprzez Kościół: otwarty
na wyzwania nowej ewangelizacji, na dialog ze współczesną kulturą, zatroskany o formację
młodych, powołania kapłańskie i zakonne, aktywność misyjną, dialog ekumeniczny i
międzyreligijny. [...] W wyjątkowy sposób potrafił łączyć wielość i różnorodność funkcji
pełnionych w Kościele i na polu naukowym”.
Dopełnieniem tych treści są słowa papieża Benedykt XVI skierowane do Polaków podczas
niedzielnej modlitwy na "Anioł Pański” kilka dni po śmierci arcybiskupa Józefa Życińskiego:
"Odszedł do Pana, spełniając posługę dla Kościoła powszechnego w Stolicy Apostolskiej.
Niech raduje się w chwale owocami swego życia i pasterskiego trudu”.
Dziedzictwo duchowe, społeczne i intelektualne pozostawione przez śp. metropolitę
lubelskiego iWielkiego Kanclerza KUL jest od jego śmierci nieustannie odkrywane,
przywoływane i ukazywane. Drukowane są jego książki, nie tylko w języku polsku, ale i w
tłumaczeniach. Działa fundusz stypendialny jego imienia, który wspomaga zdolną ubogą
młodzież. Osoba i myśl abpa Życińskiego są wspominane przez liczne środowiska religijne, a
także świat kultury i nauki. Tegoroczna, trzecia już rocznica jego śmierci, została
upamiętniona w Polsce, szczególnie w Lublinie, na wiele sposobów: modlitewnie, naukowo,
muzycznie. Dziś zaś wspominaliśmy osobę i kolejne niepublikowane dotąd dzieło Księdza
Arcybiskupa.
Transcedencja i naturalizm – jak powiedział ks. Heller podczas konferencji prasowej po
odebraniu dyplomu Gratae Memoriae Signum Universitatis Katolickiego Uniwersytetu
Lubelskiego – nie zawiera "[…] istotnie nowych idei w porównaniu z tym, co arcybiskup
Życiński publikował gdzie indziej. [...] jego filozofia i teologia jest przedstawiona w tej
książce w sposób bardziej popularnonaukowy”. "Życiński – jak z kolei napisał ks. prof. Heller
we wstępie do tej książki - cieszy się pięknem świata, jego pełną racjonalności poezją,
estetyką równań matematycznych. Są to dla niego ślady Transcendencji. Ale nie ślady
podobne do odcisku pieczęci na dokumencie, lecz ślady tkwiące dyskretnie, bo immanentnie,
w całym Wszechświecie”.
Prof. Heller, zapytany w pierwszą rocznicę śmierci Księdza Arcybiskupa o jego program
filozoficzny, stwierdził, że całość poglądów Życińskiego ułożyła mu się w pewien system.
"Życiński naszkicował pewien bardzo ciekawy program filozoficzny, którego niestety nie
zdołał ukończyć. Można go podsumować w kilku punktach”. Zdaniem Hellera Życiński był
filozofem nauki, zajmował się odnową metafizyki i wzbogacał tę metafizykę poprzez myśl
związaną z filozofią procesu Alfreda Whiteheada, ale przede wszystkim zajmował się
filozofią Boga. "Hasłem jego filozofii Boga – kontynuował Heller – był "panenteizm" - "Bóg
w świecie, ale wykraczający poza świat". Proszę nie mylić tego z "panteizmem"
utożsamiającym Boga ze światem. Na tym polu wiele zdziałał. Szkoda, że gdy został
biskupem, zaniechał realizacji tego programu filozoficznego. Po prostu nie miał czasu”.
Najnowsza książka Józefa Życińskiego została wydana dzięki zaangażowaniu kilku osób.
Podziękowania należą się ks. drowi Tomaszowi Adamczykowi, sekretarzowi Księdza
Arcybiskupa, za odnalezienie niewydanych dotychczas tekstów, które złożyły się na
najnowszą publikację. Słowa szczególnej wdzięczności trzeba skierować pod adresem ks.
prof. Michała Heller, przyjaciela i współpracownika Księdza Arcybiskupa, który całość
opracował i opatrzył przedmową. Dzieło zaś ukazało dzięki krakowskiemu wydawnictwu
Copernicus Center Press, wydającemu na najwyższym poziomie teksty akademickie
wybitnych polskich i światowych naukowców, a działającemu pod auspicjami Centrum
Kopernika, założonego przez ks. Hellera. Zasługą tego wydawnictwa jest też opublikowanie
po 2011 r. już dwóch innych książek Życińskiego - "Świat matematyki i jej materialnych
cieni” oraz "Struktura rewolucji metanaukowej”, a także pracy zbiorowej pod jego redakcją
zatytułowanej "Ewolucja życia i ewolucja wszechświata”