Rozdział 8 - Okręgowy Inspektorat Pracy w Katowicach

WSPÓŁDZIAŁANIE Z ORGANAMI WŁADZY, ORGANAMI KONTROLI I NADZORU NAD
WARUNKAMI PRACY I INNYMI
Posłowie i senatorowie
W ramach współpracy z parlamentarzystami odbyto szereg spotkań z posłami III
kadencji, m.in. z klubów: Akcji Wyborczej Solidarność i Sojuszu Lewicy Demokratycznej,
z posłami IV kadencji z klubów: Sojuszu Lewicy Demokratycznej - Unii Pracy, Platformy
Obywatelskiej", posłami ugrupowania "Prawa i Sprawiedliwość" oraz "Samoobrony", a
także z senatorami III i IV kadencji Senatu Rzeczpospolitej Polskiej.
W trakcie tych spotkań przedstawiono bieżące problemy związane z przestrzeganiem
przepisów prawa pracy oraz działalności organów Państwowej Inspekcji Pracy. W
szczególności rozmowy dotyczyły podporządkowania Państwowej Inspekcji Pracy, jak
również problemu dostosowania naszego prawa pracy do wymogów Unii Europejskiej.
W styczniu w siedzibie Oddziału OIP w Bielsku - Białej odbyło się spotkanie z
wicemarszałkiem Senatu - senatorem Marcinem Tyrną (AWS) oraz posłami: Stanisławem
Szwedem (AWS), Władysławem Bułką (SLD) i Stefanem Macnerem (SLD).
Okręgowa Inspektor Pracy przedstawiła ogólne informacje o organizacji i podstawowych
zadaniach inspekcji pracy, a także nowe zadania, które ma do wykonania ten organ, w
związku z zachodzącymi w naszym kraju zmianami społeczno - gospodarczymi, w tym
szczególnie związanymi z restrukturyzacją przemysłu ciężkiego, prywatyzacją służby
zdrowia i reformą szkolnictwa. Poinformowała m.in. o problemach związanych z
kontrolami supermarketów i zakładów pracy chronionej, omówiła problematykę wypadków
przy pracy oraz zaprezentowała działania prewencyjne prowadzone przez inspektorów
pracy
w gospodarstwach rolników indywidualnych.
Również w styczniu, z inicjatywy Okręgowej Inspektor Pracy, w siedzibie Okręgu odbyło
się spotkanie z parlamentarzystami i przedstawicielami górniczych central związkowych.
Podczas spotkania omawiano zagadnienia związane między innymi z kontynuowaniem
kontroli przestrzegania przepisów prawa pracy w zakładach górniczych, poświęconych
głównie problematyce układów zbiorowych pracy oraz praktycznego stosowania przepisów
wprowadzających osłony socjalne dla zwalnianych górników, restrukturyzacją górnictwa,
ze szczególnym uwzględnieniem zarówno technicznego bezpieczeństwa pracy, jak i
problematyki prawnej ochrony pracy, rolą współpracy z innymi organami nadzoru nad
warunkami oraz związkami zawodowymi i społeczną inspekcją pracy, rejestracją układów
zbiorowych pracy.
W lutym i marcu Okręgowa Inspektor Pracy odbyła szereg spotkań z
parlamentarzystami, starostami, przedstawicielami sądów, prokuratury, inspekcji
sanitarnej i weterynaryjnej, powiatowych urzędów pracy, oddziałów i inspektoratów ZUS,
inspektoratów dozoru technicznego, straży granicznej, policji i straży pożarnej. Spotkania
takie odbyły się na terenie działania oddziałów OIP w Rybniku, Zawierciu, Częstochowie
oraz Bielsku - Białej
(w Cieszynie i Żywcu). Celem spotkań było omówienie dotychczasowej współpracy
pomiędzy inspektorami pracy, a innymi organami nadzoru.
W marcu kierownictwo Okręgowego Inspektoratu Pracy w Katowicach spotkało się
z parlamentarzystami Akcji Wyborczej "Solidarność" i Sojuszu Lewicy Demokratycznej
z województwa śląskiego.
Program obu spotkań obejmował m.in. prezentację wyników działalności Okręgowego
Inspektoratu Pracy za rok 2000, omówienie zadań inspekcji pracy w roku 2001, jak
również informację o tematyce wpływających do okręgu skarg.
W październiku i listopadzie 2001r. Okręgowa Inspektor Pracy spotkała się z posłami IV
Kadencji Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej. Podczas spotkań szefowa katowickiego okręgu
Inspekcji Pracy przedstawiła zakres działania i zadania Państwowej Inspekcji Pracy oraz
podstawowe problemy związane z działalnością kontrolno-nadzorczą tego urzędu, ze
szczególnym omówieniem zagadnień związanych ze współpracą Państwowej Inspekcji
Pracy z samorządami, problematyką skarg pracowniczych i wypadków przy pracy,
zakładami pracy chronionej, kontrolami przeprowadzanymi wspólnie z innymi organami.
Szczególną uwagę zwróciła na luki prawne w obowiązujących przepisach prawa pracy,
które często wręcz uniemożliwiają walkę z negatywnymi zjawiskami, takimi jak np.
zatrudnianie na czarno.
Uczestnicy spotkania uznali podjęcie bieżącej współpracy za niezmiernie pożyteczne,
szczególnie w zakresie informowania o występujących problemach i nieprawidłowościach
w sferze ochrony pracy.
Parlamentarzystom wręczono sprawozdanie z działalności Okręgowego Inspektoratu Pracy
w 2000 roku.
W październiku kierownik Oddziału OIP w Rybniku uczestniczył, na zaproszenie
pracodawców zrzeszonych w "Forum Firm Miasta Radlin", w spotkaniu z udziałem
senatora R.P. - Adama Graczyńskiego oraz Powiatowego Inspektora Nadzoru
Budowlanego w Wodzisławiu Śląskim. Na spotkaniu zaprezentowano zmiany w przepisach
prawa pracy, ze szczególnym uwzględnieniem zmian w ustawie o PIP i wiążące się z tym
konsekwencje dla pracodawców.
W listopadzie Okręgowa Inspektor Pracy została zaproszona do udziału w spotkaniu
kadry kierowniczej zakładów górniczych z sekretarzem stanu w Ministerstwie Gospodarki
Andrzejem
Szarawarskim
oraz
parlamentarzystami
województwa
śląskiego,
zorganizowanym przez Porozumienie Związków Zawodowych "Kadra".
Spotkanie przebiegające pod hasłem: "Uporządkowanie i konsolidacja sektora"
poświęcone było aktualnej kondycji górnictwa węgla kamiennego oraz przedsiębiorstw
blisko związanych z kopalniami, a także zamierzeniom w sferze dalszej restrukturyzacji.
Urzędy administracji terenowej i samorządowej
W marcu w siedzibie Okręgowego Inspektoratu Pracy w Katowicach odbyło się spotkanie
Okręgowej Inspektor Pracy z wiceprzewodniczącym Zarządu Województwa Śląskiego. W
spotkaniu wzięli również udział zastępcy OIP oraz inspektorzy nadzorujący zakłady opieki
zdrowotnej.
Tematem roboczego spotkania było omówienie stanu warunków bezpieczeństwa i higieny
pracy oraz stanu przestrzegania przepisów prawa pracy w zakładach opieki zdrowotnej
województwa śląskiego. Ze strony inspekcji pracy przedstawione zostały zasadnicze
nieprawidłowości i uchybienia dotyczące stanu bezpieczeństwa i higieny pracy na
przykładzie skontrolowanego ostatnio szpitala, którego organem założycielskim jest
Zarząd Województwa Śląskiego oraz szczegółowe informacje dotyczące nieprawidłowości
stwierdzonych podczas przeprowadzonych w 2000 i 2001 roku kontroli zakładów opieki
zdrowotnej, szczególnie w zakresie niedostosowania obiektów, pomieszczeń pracy,
zaplecza higieniczno - sanitarnego i wyposażenia technicznego do wymagań
obowiązujących przepisów bhp, jak i nieprawidłowości występujących w zakresie
przestrzegania przepisów prawa pracy.
Wicemarszałek Sejmiku Samorządowego Województwa Śląskiego podziękował za
obszerną i konkretną informację stwierdzając, że przyczyni się ona do podjęcia
określonych działań podejmowanych na szczeblu władz samorządowych województwa i
będzie wykorzystana przy trwających pracach w zakresie restrukturyzacji służby zdrowia w
województwie.
W listopadzie, na zaproszenie Marszałka Sejmiku Śląskiego, odbyło się spotkanie
Okręgowego Inspektora Pracy w Katowicach z Zarządem Województwa Śląskiego.
Szefowa katowickiego Okręgu Inspekcji Pracy przedstawiła Zarządowi Województwa
Śląskiego informację o wynikach kontroli warunków bezpieczeństwa i higieny pracy oraz
przestrzegania praworządności w stosunkach pracy przeprowadzonych w 2000 i 2001 roku
w zakładach opieki zdrowotnej, ze szczególnym uwzględnieniem zakładów, dla których
organem założycielskim jest Zarząd Województwa Śląskiego.
Przedstawiona prezentacja stała się płaszczyzną szerokiej dyskusji, obejmującej
przedstawione zagadnienia. Spotkanie zakończono deklaracją dalszej współpracy oraz
o konieczności przekazywania podobnych informacji także w przyszłości.
Na spotkaniach przekazano zebranym materiały zawierające informację dotyczącą
przestrzegania przepisów prawa pracy, w tym bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładach
opieki zdrowotnej znajdujących się na terenie działania Okręgowego Inspektoratu Pracy
w Katowicach.
Oddział OIP w Bielsku - Białej, podobnie jak w latach ubiegłych, w roku 2001 wspólnie z
samorządami lokalnymi organizował narady instruktażowo - szkoleniowe dla
pracodawców. Łącznie odbyło się 16 takich narad w gminach położonych na terenie
działania Oddziału. Podczas tych narad kierownik Oddziału oraz inspektorzy pracy
dokonali oceny warunków pracy oraz przestrzegania przepisów prawa pracy w zakładach.
Omówiono aktualne przepisy prawa pracy ze szczególnym uwzględnieniem zmian w
przepisach, udzielono odpowiedzi na pytania dotyczące interpretacji przepisów.
Uczestnikom spotkań doręczono ulotki, w których znalazły się informacje dotyczące
podstawowych obowiązków pracodawców, a także numery telefonów i adresy Oddziału
OIP w Bielsku - Białej. W trakcie narad odbytych w Starostach Powiatowych w Bielsku Białej i Żywcu uczestnikom narad przekazano "Poradnik pracodawcy" wraz z opracowaną
przez Oddział OIP w Bielsku - Białej wkładką zawierającą informacje dotyczące zmian w
przepisach.
W listopadzie, z inicjatywy kierownika Oddziału OIP w Bielsku - Białej, odbyło się
spotkanie się z nowo wybranym starostą bielskim. W trakcie spotkania kierownik
oddziału przedstawił zakres kompetencji i formy działania Państwowej Inspekcji Pracy,
dotychczasową współpracę oddziału z samorządami oraz scharakteryzował stan
praworządności
w zakładach pracy powiatu bielskiego, w świetle ustaleń pokontrolnych inspekcji pracy
i problematyki skarg pracowniczych przesłanych do oddziału OIP. Zwrócono również
uwagę na zagadnienia związane z funkcjonowaniem zakładów pracy chronionej, a także
problemy z zakresu prawa pracy, wynikające z prywatyzacji służby zdrowia i reformy
szkolnictwa.
Starosta ocenił to spotkanie jako bardzo pożyteczne; uzgodniono, iż będą one okresowo
powtarzane.
W kwietniu w Urzędzie Miasta Sosnowiec odbyło się spotkanie inspektorów pracy,
w którym udział wzięli sekretarz i członek zarządu miasta. Tematem spotkania było
poszerzenie współpracy z samorządem miasta. W toku spotkania stwierdzono, iż
współpraca polegać będzie na przekazywaniu informacji dotyczących problemów z zakresu
ochrony pracy występujących w zakładach, a w szczególności o wydanych decyzjach
dotyczących zaprzestania działalności zakładu. Zobowiązano się do współpracy w zakresie
szkolenia bhp dyrektorów wydziałów urzędu miasta.
Inspektorzy pracy po przeprowadzonych kontrolach informowali organy samorządowe o
ujawnionych nieprawidłowościach w zakładach, których organem założycielskim jest
samorząd. I tak przykładowo po przeprowadzeniu kontroli w Państwowej Szkole
Muzycznej w Zabrzu inspektor pracy skierował pismo do Zarządu Miasta w Zabrzu
dotyczące nieterminowego przekazania środków pieniężnych na wypłatę wynagrodzeń
nauczycieli zatrudnionych w wymienionej szkole.
Inspektorzy pracy Okręgowego Inspektoratu Pracy w Katowicach, podobnie jak
i w latach poprzednich, pełnili dyżury podczas imprez masowych organizowanych przez
jednostki terenowe administracji. Inspektorzy zajmujący się rolnictwem indywidualnym
brali udział w takich imprezach jak dożynki, konkursy czy wystawy organizowane dla
rolników. W toku tych imprez prowadzono działalność popularyzatorską z zakresu ochrony
pracy w gospodarstwie rolnym, szczególnie w zakresie ochrony dzieci zatrudnianych przy
wykonywaniu różnych prac. Prowadzono również współpracę z urzędami gmin dotyczącą
organizacji szkoleń w zakresie ochrony pracy dla rolników indywidualnych (m.in. szkolenia
takie zorganizowane były na terenie gmin: Suszec, Żarnowiec, Toszek, Lyski, Nędza,
Kuźnia Raciborska, Zbrosławice, Tąpkowice, Orzesze).
Na wniosek Komisji Gospodarki Komunalnej Rady Miejskiej w Katowicach w programie
działania okręgu na rok 2001 ujęto temat "Kontrola warunków pracy w zakładach
pogrzebowych". Informacja zbiorcza z kontroli 10 zakładów, wraz z wnioskami, została
przekazana do wnioskodawcy.
Niezależnie od powyższego inspektorzy pracy udzielali organom samorządowym porad
prawnych (m.in. staroście w Lublińcu i wójtowi w gminie Poraj), a także spotykali się
z członkami samorządów gospodarczych (m.in. w Izbie Handlowo - Gospodarczej w
Raciborzu oraz w Forum Firm Miasta Radlin).
Organa nadzoru i kontroli
Współdziałanie z Inspekcją Sanitarną kontynuowano na zasadach wypracowanych
w latach ubiegłych i polegało ono głównie na:
przekazywaniu do OIP wyników pomiarów czynników szkodliwych w środowisku pracy i
oceny stopnia zagrożeń, wykonywanych przez laboratoria higieny pracy,
interpretacji wyników pomiarów czynników szkodliwych w środowisku pracy
i oceny stopnia zagrożeń,
przekazywaniu do OIP informacji o wydanych upoważnieniach dla laboratoriów
przyzakładowych i podmiotów gospodarczych wykonujących badania i pomiary czynników
szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy. Wydane upoważnienia określają zakres
przedmiotowy prowadzonych badań i osoby odpowiedzialne za prawidłowe ich
przeprowadzenie oraz analizę uzyskanych wyników. W I półroczu 2001 roku wydano 32
takie upoważnienia.
W ramach realizacji porozumienia z 8 kwietnia 1992 roku zwróciliśmy się do Śląskiego
Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego o przeprowadzenie wspólnych kontroli
w 27 zakładach pracy związanych z realizacją przez OIP Katowice tematu "Zapobieganie
chorobom zawodowym i innym schorzeniom związanym ze środowiskiem pracy".
Propozycja została przyjęta pozytywnie. Ze strony Śląskiego Wojewódzkiego Inspektora
Sanitarnego otrzymaliśmy propozycje zakładów przeznaczonych do wspólnych kontroli.
Wspólne kontrole zostały także zaproponowane w zakładach charakteryzujących się
największym nasileniem zagrożeń zawodowych.
Do OIP Katowice przekazywane są informacje o wydaniu przez Śląskiego
Wojewódzkiego Inspektora Sanitarnego zezwoleń na stosowanie w poszczególnych
podmiotach gospodarczych aparatury rentgenowskiej.
Jedną z form współdziałania z IS było działanie bezpośrednie inspektorów pracy
w poszczególnych zakładach pracy, polegające na analizie wyników miernictwa czynników
szkodliwych, ze szczególnym zwróceniem uwagi na koncentrację i krotność przekroczenia
NDS i N w środowisku pracy. W trakcie przeprowadzonych kontroli sprawdzano u
pracodawców realizację wydanych przez organy IS decyzji w zakresie ograniczania, bądź
likwidacji źródeł zagrożeń chorobowych w środowisku pracy.
Inspektorzy pracy przeprowadzili 39 wspólnych kontroli z inspekcją sanitarną, 2 kontrole
na wniosek IS oraz w 28 przypadkach powiadomili IS o nieprawidłowościach
stwierdzonych podczas kontroli przeprowadzonych samodzielnie.
***
W ramach zawartego porozumienia określającego zasady współpracy Inspekcji Pracy z
Inspekcją Ochrony Środowiska inspektorzy pracy informowali IOŚ o stwierdzonych
w wyniku kontroli zagrożeniach związanych z ochroną środowiska.
OIP Katowice zwrócił się z propozycją do Śląskiego Wojewódzkiego Inspektora Ochrony
Środowiska o przeprowadzenie wspólnych kontroli w 20 zakładach pracy związanych z
realizacją przez OIP Katowice tematu "Bezpieczeństwo pracy w zakładach
charakteryzujących się największym nasileniem zagrożeń zawodowych".
Inspektorzy pracy w 6 przypadkach powiadomili IOŚ o nieprawidłowościach stwierdzonych
podczas kontroli przeprowadzonych samodzielnie.
***
Współdziałanie z Oddziałami Terenowymi Dozoru Technicznego w Dąbrowie Górniczej,
Gliwicach, Katowicach, Częstochowie i w Bielsku - Białej prowadzono na zasadach
wypracowanych i sprawdzonych w latach ubiegłych.
Do OIP Katowice przekazano 3 sprawozdania z wypadków przy pracy, które zaistniały przy
eksploatacji urządzeń dźwignicowych.
W czerwcu w siedzibie OIP w Katowicach odbyło się szkolenie dla inspektorów pracy
przeprowadzone przez przedstawicieli Oddziału DT w Dąbrowie Górniczej, na którym
została omówiona ustawa o Dozorze Technicznym z 2000 roku.
Otrzymane pisma i informacje dotyczące eksploatacji urządzeń poddozorowych
przekazywane były inspektorom pracy w celu wydania środków prawnych prowadzących
do bezzwłocznego usunięcia stwierdzonych przez DT nieprawidłowości.
W ramach współdziałania inspektorzy pracy kierowali pisma do poszczególnych oddziałów
inspektoratów dozoru technicznego, informujące m.in. o eksploatacji urządzeń
ciśnieniowych bez decyzji tego organu oraz o stwierdzeniu nieprawidłowości w stanie
technicznym urządzeń podlegających dozorowi technicznemu.
Inspektorzy pracy podejmowali również czynności kontrolne w związku z sygnalizowanymi
przez DT nieprawidłowościami, a o wynikach i efektach kontroli powiadamiali właściwe
terytorialnie oddziały dozoru technicznego.
W ramach działalności ustawowej w 2001 r. rozpoznano i podjęto działalność decyzyjną
oraz udzielono odpowiedzi zainteresowanym stronom w wyniku zgłoszonych:
13 meldunków GIP-M-2 o stwierdzeniu wad konstrukcyjnych w maszynach, urządzeniach
technicznych lub środkach transportowych produkcji krajowej i z importu,
20 meldunków GIP-M-3 dotyczących różnych spraw i problemów mających wpływ na stan
bezpieczeństwa, higieny oraz prawnej ochrony pracy.
Niezależnie od powyższego, inspektorzy pracy OIP Katowice sporządzili 10 meldunków
GIP-M-2 oraz 16 meldunków GIP-M-3.
Inspektorzy pracy przeprowadzili 5 kontroli na wniosek dozoru technicznego, a w 32
przypadkach powiadomili ten organ o nieprawidłowościach stwierdzonych podczas kontroli
przeprowadzonych samodzielnie.
***
W ramach zawartego porozumienia z Państwową Strażą Pożarną w maju w siedzibie
Okręgowego Inspektoratu Pracy w Katowicach odbyło się spotkanie z przedstawicielami
Śląskiej Komendy Wojewódzkiej Państwowej Straży Pożarnej w Katowicach, w którym
udział wzięli przedstawiciele kierownictwa obu organów.
Celem spotkania było:
omówienie realizacji porozumienia o współpracy w 2001 r. pomiędzy tymi organami,
ustalenie zasad współpracy przy dokonywaniu odbiorów dużych obiektów użyteczności
publicznej,
ustalenie przedsięwzięć do realizacji w II półroczu br.
Współpraca pomiędzy OIP i PSP polegała głównie na prowadzeniu wspólnych kontroli,
przekazywaniu informacji o stwierdzonych nieprawidłowościach i wydanych decyzjach,
przekazywaniu informacji o zaistnieniu charakterystycznych wypadków przy pracy oraz
udziale w naradach i szkoleniach. Wspólne działania kontrolno - rozpoznawcze dotyczyły:
bezpieczeństwa pracowników i użytkowników w rozlewniach gazu płynnego
i przy napełnianiu zbiorników samochodowych gazem,
bezpieczeństwa pracy w hurtowniach i punktach detalicznej sprzedaży materiałów
pirotechnicznych,
bezpieczeństwa pracy na stacjach i bazach paliw płynnych,
odbiorów obiektów nowo budowanych (głównie stacje paliw, piekarnie, lakiernie).
W czerwcu w Komendzie Powiatowej PSP w Żywcu odbyło się spotkanie z udziałem
inspektora pracy Oddziału OIP w Bielsku - Białej, na którym wytypowano do kontroli
stacje paliw napełniających zbiorniki samochodowe gazem propan - butan w
miejscowościach: Świnna, Lipowa, Węgierska Górka, Łodygowice i Żywiec.
Inspektorzy pracy przeprowadzili 15 wspólnych kontroli ze strażą pożarną, 6 kontroli na
wniosek straży oraz w 15 przypadkach powiadomili ten organ o nieprawidłowościach
stwierdzonych podczas kontroli przeprowadzonych samodzielnie.
***
31 stycznia odbyło się spotkanie Okręgowego Inspektora Pracy z dyrektorami urzędów
górniczych z udziałem inspektorów pracy odpowiedzialnych za współpracę z
poszczególnymi OUG. Na spotkaniu dokonano oceny współdziałania w 2000 r., jego
znaczenia dla działania obu organów oraz podkreślono konieczność dalszego prowadzenia
wspólnych kontroli. Kolejne takie spotkanie odbyło się 26 listopada.
8 lutego odbyło się spotkanie koordynatorów ds. współpracy z ramienia OIP i OUG. Na
spotkaniu uzgodniono treść i podpisano sprawozdanie ze wspólnych kontroli
prowadzonych w 2000 r. oraz ustalono wykaz zakładów górniczych i zagadnienia, które
będą przedmiotem kontroli planowanych w 2001 r. Kontrole takie przeprowadzono
wspólnie
z inspektorami OUG do końca września, obejmując nimi 4 oddziały wydobywcze, 10
oddziałów przygotowawczych, 4 szyby, 7 obiektów budowlanych zakładów przeróbki
mechanicznej węgla, 5 rejonów dróg przewozowych, 3 wyrobiska w fazie likwidacji lub
zbrojenia, 8 innych obiektów budowlanych na powierzchni kopalń oraz 11 firm obcych
prowadzących roboty na terenie kontrolowanej kopalni. Z przeprowadzonych kontroli
sporządzona została informacja zbiorcza.
Niezależnie od powyższego współpracowano na bieżąco z inspektorami okręgowych
urzędów górniczych w sprawach wymagających takiego współdziałania, a w szczególności
w zakresie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych.
Inspektor pracy został również powołany przez Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego w
skład komisji badającej okoliczności i przyczyny zbiorowego wypadku śmiertelnego
zaistniałego w KWK "Halemba".
Inspektorzy pracy przeprowadzili 10 wspólnych kontroli z inspektorami urzędów
górniczych, 3 kontrole na wniosek OUG oraz w 19 przypadkach powiadomili ten organ o
nieprawidłowościach stwierdzonych podczas kontroli przeprowadzonych samodzielnie.
***
Współdziałanie z Najwyższą Izbą Kontroli, podobnie jak i w latach poprzednich,
polegało na wymianie informacji o zadaniach realizowanych przez te organy, wzajemnym
przekazywaniu materiałów i sprawozdań oraz utrzymywaniu indywidualnych kontaktów
pomiędzy pracownikami obu instytucji.
Inspektorzy pracy przeprowadzili 1 wspólną kontrolę z inspektorem NIK oraz w 7
przypadkach powiadomili ten organ o nieprawidłowościach stwierdzonych podczas kontroli
przeprowadzonych samodzielnie.
***
Zgodnie z porozumieniem z 08.11.1996 r. zawartym pomiędzy Głównym Inspektorem
Pracy i Komendantem Głównym Policji współpraca z komendami policji miała miejsce
w następujących obszarach:
prowadzenie wspólnych kontroli na wniosek organów policji (wydziałów PG
i kryminalnych) - kontrole takie przeprowadzono m.in. w: Fabryce Mebli Giętych
w Jasienicy - Zakład w Jaworzu, Zakładzie Masarskim w Wielowiecu, firmie "KOREM"
Spółka z o.o. w Dąbrowie Górniczej, a także kontrole zbiornic złomu na terenie miasta
Gliwice,
prowadzenie wspólnych kontroli na wniosek inspektora pracy w celu ochrony
i umożliwienia przeprowadzenia kontroli,
prowadzenie wspólnych kontroli drogowych przewozu materiałów niebezpiecznych kontrole takie przeprowadzono w maju i we wrześniu na terenie miasta Katowice oraz w
maju dwóch inspektorów brało udział kontrolach na terenie miasta Warszawy,
powiadamianie organów policji, na ich wniosek, o wynikach kontroli.
Niezależnie od powyższego inspektorzy pracy brali udział w naradach i spotkaniach
z przedstawicielami komend miejskich w Tychach, Częstochowie, Gliwicach oraz w
Bytomiu.
Inspektorzy pracy przeprowadzili 40 wspólnych kontroli z policją, 8 kontroli na wniosek
policji oraz w 16 przypadkach powiadomili ten organ o nieprawidłowościach
stwierdzonych podczas kontroli przeprowadzonych samodzielnie.
***
Współpraca z nadzorem budowlanym odbywa się w sposób doraźny i uzależniony od
okoliczności i potrzeb. W bieżącym roku polegała ona głównie na:
badaniu przyczyn i okoliczności katastrof budowlanych - badania takie przeprowadzono po
katastrofach zaistniałych na terenie Tyskich Browarów Książęcych w Tychach i w pawilonie
handlowym "Biedronka" w Leszczynach,
prowadzeniu wspólnych kontroli - m.in. przy robotach remontowych budynku
mieszkalnego w Bielsku - Białej, na terenie Huty "Zabrze" w Zabrzu w związku
z awarią,
informowaniu o nieprawidłowościach stwierdzonych podczas kontroli. W 2001 r.
inspektorzy pracy przesłali takie powiadomienia m.in. po kontrolach w Zakładzie
Tapicerstwa Meblowego w Koszęcinie, Górniczej Spółdzielni Mieszkaniowej
w Bytomiu, Przedsiębiorstwie Produkcyjno - Montażowym Budownictwa "Promont" w
Tychach,
wzajemnym informowaniu się o istniejących nieprawidłowościach występujących
w prawie budowlanym oraz podejmowaniu wspólnych działań w celu minimalizacji
zagrożeń wypadkowych - m.in. odbyto spotkanie z Powiatowym Inspektorem Nadzoru
Budowlanego w Cieszynie, na którym uzgodniono zasady współpracy oraz zakres
wspólnych kontroli w miesiącach maj - czerwiec. Kontrole takie przeprowadzone zostały
na budowie hoteli "Gołębiewski" i "Bawaria" w Wiśle.
Inspektorzy pracy do 30.10.2001 r. przeprowadzili 15 wspólnych kontroli z inspektorami
nadzoru budowlanego, 6 kontroli na wniosek nadzoru budowlanego oraz w 40
przypadkach powiadomili ten organ o nieprawidłowościach stwierdzonych podczas kontroli
przeprowadzonych samodzielnie.
***
Współpraca z organami prokuratury w roku 2001 prowadzona była przez Okręgowy
Inspektorat Pracy w Katowicach na bazie porozumienia z 18 maja 1992 roku zawartego
między Ministrem Sprawiedliwości a Głównym Inspektorem Pracy, określającym zasady
współdziałania Państwowej Inspekcji Pracy z organami Prokuratury Rzeczpospolitej
Polskiej.
W 2001 roku, podobnie jak i w latach poprzednich, współpraca ta polegała głównie na
wymianie dokumentacji i informacji.
Na wniosek prokuratur przekazano 118 dokumentacji w sprawach prowadzonych przez
inspektorów pracy dochodzeń powypadkowych. W 9 przypadkach zostało wszczęte
postępowanie, a w 4 wniesione akty oskarżenia. W 73 przypadkach postępowanie
umorzono lub odmówiono jego wszczęcia.
Niezależnie od powyższego inspektorzy pracy skierowali do prokuratur z własnej
inicjatywy 63 zawiadomienia o podejrzeniu popełnienia przestępstwa. Na wniosek
organów prokuratury inspektorzy pracy przeprowadzili 9 kontroli, a w 59 przypadkach
powiadomili organa prokuratury o wynikach kontroli.
W 5 przypadkach podjęto interwencje, w związku z wezwaniem inspektora na świadka,
wysyłając do prokuratury wraz z dokumentacją pismo przypominające, iż zgodnie z ww.
porozumieniem inspektor powinien być wzywany w sprawach wynikających z jego kontroli
jako biegły w sprawach bhp.
Z przesłanych przez prokuratury pism i zawiadomień wynika, że na podstawie działań
inspekcji pracy wszczęto dochodzenie w 8 sprawach, zaś w 8 odmówiono jej
wszczęcia.
W jednym przypadku postępowanie zawieszono z powodu niemożności ustalenia miejsca
zamieszkania podejrzanego, a w 12 umorzono.
Inne instytucje i organizacje
W 2001 r., podobnie jak i w latach poprzednich, współpraca z sądami polegała głównie
na wymianie dokumentacji i informacji.
Na wniosek sędziów przekazywano dokumentacje z kontroli zakładów. Dokumentacja ta
była wykorzystywana jako materiał dowodowy w toczących się przed sądami sprawach,
prowadzonych głównie z powództwa pracowników.
W lutym i marcu Okręgowa Inspektor Pracy odbyła szereg spotkań z przedstawicielami
sądów z terenu oddziałów OIP w Bielsku - Białej, Częstochowie, Rybniku i Zawierciu. W
trakcie spotkań omówiono dotychczasową współpracę pomiędzy tymi organami oraz
określono zasady i formy dalszej współpracy.
***
W 2001 r. Okręgowy Inspektorat Pracy w Katowicach kontynuował współpracę
z urzędami pracy w ramach porozumienia zawartego 4 sierpnia 1995 r. pomiędzy
Prezesem Krajowego Urzędu Pracy, a Głównym Inspektorem Pracy.
Zgodnie z ustaleniami "Porozumienia" wzajemna współpraca polegała przede wszystkim
na zapobieganiu i eliminowaniu przypadków nielegalnego zatrudnienia i naruszania
uprawnień pracowniczych w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.
Przeprowadzono 10 wspólnych kontroli z inspektorami urzędów pracy oraz 11
kontroli na wniosek powiatowych urzędów pracy. Wnioski te dotyczyły legalności
zatrudniania pracowników na podstawie umów o pracę, wypłacania wynagrodzeń
oraz przestrzegania przepisów bhp.
Do powiatowych urzędów pracy inspektorzy pracy przesłali 18 zawiadomień o
naruszeniu przepisów prawa.
Z powiatowych urzędów pracy do Okręgowego Inspektoratu Pracy wpłynęło 11 skarg
pracowniczych. Skargi te zostały rozpatrzone przez inspektorów pracy.
We wrześniu z inicjatywy Powiatowego Urzędu Pracy doszło do spotkania kierownika
Oddziału OIP w Częstochowie z kierownikiem Powiatowego Urzędu Pracy w Częstochowie.
W czasie spotkania ustalono wspólne kontrole w zakładach posiadających status zakładu
pracy chronionej według wykazu sporządzonego przez Powiatowy Urząd Pracy.
W bieżącym roku, podobnie jak w latach poprzednich, współpraca z organami
zatrudnienia polegała głównie na przekazywaniu informacji o stwierdzonych podczas
kontroli nieprawidłowościach w zakresie naruszania przepisów prawa pracy oraz
przypadkach nielegalnego zatrudnienia pracowników.
***
Zgodnie z podpisanymi porozumieniami w 2001 r. kontynuowano wspólne przedsięwzięcia
z kasami rolniczego ubezpieczenia społecznego na rzecz ochrony pracy w rolnictwie
indywidualnym. W trakcie prac żniwno - omłotowych przeprowadzono wspólnie wizytacje
w 58 gospodarstwach. Pracownicy KRUS wyjaśniali rolnikom nurtujące ich problemy
związane z ubezpieczeniami społecznymi, a inspektorzy pracy zwracali uwagę na
zagrożenia wypadkowe związane z użytkowaniem niesprawnych maszyn i stosowania
niewłaściwych metod pracy.
Inspektorzy pracy wzięli udział w 8 dochodzeniach powypadkowych. Wyniki dochodzeń,
a także tych, w których uczestniczono w latach poprzednich, zostały następnie
wykorzystane w trakcie szkoleń i spotkań z rolnikami.
W miesiącach styczeń - październik 2001 r. przeprowadzono 14 szkoleń, w których
wzięło udział ponad 356 rolników.
W lipcu, przy współudziale OIP Katowice, zorganizowana została konferencja naukowo techniczna pt. "Bezpieczna praca w gospodarstwie rolnym". Honorowy patronat nad
konferencją objął Marszałek Województwa Śląskiego.
Jak co roku, wspólnie z Oddziałem Regionalnym KRUS w Katowicach, przeprowadzono
konkurs na "Bezpieczne gospodarstwo rolne", do którego zgłoszonych zostało 120
gospodarstw rolników indywidualnych. Finał konkursu odbył się we wrześniu w Toszku.
We wrześniu 2001 r. przeprowadzono ocenę konkursową 6-ciu gospodarstw rolnych
zgłoszonych do konkursu "Bezpieczny warsztat pracy" - finał tego konkursu odbył się
w listopadzie 2001r.
Podobnie jak i w latach poprzednich, zorganizowana została również olimpiada dla
uczniów szkół rolniczych "Bezpieczna praca w gospodarstwie rolnym". Finał
olimpiady,
w której wzięło udział 13 szkół rolniczych, odbył się w listopadzie w Zespole Szkół
Ogrodniczych w Wojkowicach.
Na wystawie kwiatów w Bielsku - Białej "Beskidzka Flora" zorganizowane zostało
stoisko inspekcji pracy zaopatrzone w materiały propagandowe. Podobne stanowisko
zostało uruchomione na wystawie rolniczej zorganizowanej z okazji "Dożynek
Wojewódzkich".
***
Realizując zapisy zawarte w porozumieniu ze Związkiem Rzemiosła Polskiego:
inspektorzy bhp cechów uczestniczyli w kontrolach zakładów rzemieślniczych
prowadzonych przez inspektorów pracy,
udzielano porad z zakresu bhp i prawa pracy właścicielom zakładów rzemieślniczych
zrzeszonych w cechu (podczas kontroli oraz telefonicznie),
kierownictwo okręgu oraz inspektorzy pracy spotykali się z przedstawicielami izb
rzemieślniczych, cechami oraz rzemieślnikami zrzeszonymi w cechach. I tak m.in.:
Inspektorzy pracy spotkali się z przedstawicielami cechów rzemiosł różnych z: Chorzowa,
Siemianowic Śląskich, Rudy Śląskiej, Będzina, Mysłowic, Tychów, Żor i Pszczyny.
W trakcie spotkań omówiono m.in. akcję promocyjną prowadzoną przez Związek
Rzemiosła Polskiego i PIP pt. "Prawo pracy w małych zakładach", najpilniejsze zadania
dotyczące współpracy w zakresie przestrzegania przepisów bhp i prawa pracy, w tym
szczególnie w zakresie zatrudniania młodocianych w porze nocnej w piekarniach i
cukierniach, a także zasady udziału inspektorów pracy w spotkaniach branżowych z
pracodawcami zrzeszonymi w cechach.
W kwietniu i czerwcu w siedzibie Cechu Rzemiosł Różnych w Cieszynie zorganizowano
narady instruktażowo - szkoleniowe dla pracodawców branż: budowlanej, metalowej
i transportu oraz drzewnej. W trakcie narad, w których wzięło udział łącznie 42
pracodawców, inspektor pracy omówił najczęściej powtarzające się nieprawidłowości i
wynikające
z tego zagrożenia w świetle kontroli inspektorów pracy.
W maju w siedzibie Izby Rzemieślniczej i Małej Przedsiębiorczości w Katowicach zostało
zorganizowane szkolenie dla osób biorących udział w kampanii promocyjnej "Prawo
pracy w małych zakładach". W szkoleniu wzięli udział przedstawiciele Izby
Rzemieślniczej w Katowicach oraz cechów rzemiosł różnych działających na terenie woj.
śląskiego. Uczestnikom rozdano listy kontrolne "Małe zakłady" oraz poinformowano ich o
zamieszczeniu list na stronie internetowej PIP.
W maju w siedzibie Izby Rzemieślniczej i Małej Przedsiębiorczości w Częstochowie odbyło
się spotkanie, w którym udział wzięli: Okręgowa Inspektor Pracy, nadinspektor Oddziału
OIP w Częstochowie oraz Prezes i zastępcy prezesa Zarządu IRiMP.
Okręgowa Inspektor Pracy omówiła zasady współpracy pomiędzy OIP w Katowicach, a
Izbą Rzemieślniczą i Małej Przedsiębiorczości oraz zapoznała członków Zarządu Izby
z najczęściej występującymi nieprawidłowościami w kontrolowanych zakładach pracy. Na
zakończenie spotkania podpisane zostało porozumienie o współpracy pomiędzy
Okręgowym Inspektoratem Pracy w Katowicach a Izbą Rzemieślniczą i Małej
Przedsiębiorczości
w Częstochowie.
W maju w siedzibie Cechu Rzemiosł Różnych w Cieszynie odbyło się 5 narad
instruktażowo - szkoleniowych dla pracodawców różnych branż. W naradach wzięło udział
98 pracodawców spośród 375 zaproszonych.
W trakcie spotkań prowadzonych przez kierownika Oddziału OIP w Bielsku - Białej
i inspektora nadzorującego zakłady danej branży, omówiono stan bhp i prawa pracy
w świetle kontroli inspektorów pracy, podstawowe obowiązki pracodawców wynikające
z zatrudniania pracowników oraz zachęcano do udziału w prowadzonej przez PIP kampanii
promocyjnej "Prawo pracy w małych zakładach".
W lipcu kierownik Oddziału OIP w Bielsku - Białej spotkała się z przedstawicielami biura
Cechu Rzemiosł Różnych i Małej Wytwórczości w Bielsku - Białej, w trakcie którego
przekazała im uwagi i spostrzeżenia dotyczące przestrzegania przepisów bhp i prawa
pracy w zakładach rzemieślniczych na bazie kontroli prowadzonych przez inspektorów
pracy. Omawiając zakres współdziałania pomiędzy tymi instytucjami uznano za
szczególnie ważne prowadzenie upowszechniania wiedzy z zakresu ochrony pracy wśród
pracodawców
i osób kierujących działalnością tych zakładów.
Również w lipcu w siedzibie Cechu Rzemiosł Różnych w Żywcu odbyła się narada
instruktażowo - szkoleniowa dla pracodawców branży spożywczej. W trakcie narady
omówiono stan przestrzegania przepisów bhp i prawa pracy w tej branży, ze szczególnym
uwzględnieniem unormowań dotyczących ochrony pracy młodocianych.
***
W 2001 r. Okręgowy Inspektorat Pracy w Katowicach kontynuował współpracę
z urzędami pracy w ramach porozumienia zawartego 4 sierpnia 1995 r. pomiędzy
Prezesem Krajowego Urzędu Pracy, a Głównym Inspektorem Pracy.
Zgodnie z ustaleniami "Porozumienia" wzajemna współpraca polegała przede wszystkim
na zapobieganiu i eliminowaniu przypadków nielegalnego zatrudnienia i naruszania
uprawnień pracowniczych w zakresie prawa pracy i ubezpieczeń społecznych.
Przeprowadzono 10 wspólnych kontroli z inspektorami urzędów pracy oraz 11 kontroli
na wniosek powiatowych urzędów pracy. Wnioski te dotyczyły legalności zatrudniania
pracowników na podstawie umów o pracę, wypłacania wynagrodzeń oraz przestrzegania
przepisów bhp.
Do powiatowych urzędów pracy inspektorzy pracy przesłali 18 zawiadomień o
naruszeniu przepisów prawa.
Z powiatowych urzędów pracy do Okręgowego Inspektoratu Pracy wpłynęło 11 skarg
pracowniczych. Skargi te zostały rozpatrzone przez inspektorów pracy.
We wrześniu z inicjatywy Powiatowego Urzędu Pracy doszło do spotkania kierownika
Oddziału OIP w Częstochowie z kierownikiem Powiatowego Urzędu Pracy w Częstochowie.
W czasie spotkania ustalono wspólne kontrole w zakładach posiadających status zakładu
pracy chronionej według wykazu sporządzonego przez Powiatowy Urząd Pracy.
W 2001 roku, podobnie jak w latach poprzednich, współpraca z organami zatrudnienia
polegała głównie na przekazywaniu informacji o stwierdzonych podczas kontroli
nieprawidłowościach w zakresie naruszania przepisów prawa pracy oraz przypadkach
nielegalnego zatrudnienia pracowników.
***
Okręgowego Inspektoratu Pracy z Zakładem Ubezpieczeń
Społecznych koncentrowało się na wzajemnym informowaniu o stwierdzonych
nieprawidłowościach, w szczególności w zakresie obowiązku zgłoszenia rozpoczęcia
działalności gospodarczej, potwierdzenia na piśmie rodzaju stosunku prawnego łączącego
jego strony.
Współdziałanie
Szczególnie cennym elementem współdziałania była też wzajemna pomoc i doradztwo o
praktycznym rozwiązywaniu trudnych zagadnień prawnych.
W kierowanych do ZUS pismach inspekcji dominowały kwestie zgłaszania pracowników
do ubezpieczenia społecznego oraz odprowadzania składek i wypłacania świadczeń
z ubezpieczenia społecznego.
We wnioskach ZUS o kontrolę inspekcji przeważały natomiast sprawy zatrudniania osób
w ramach umów cywilno-prawnych oraz ustalenie czy charakter pracy tych ludzi nosi
cechy stosunku pracy (w 2001 r. oddziały ZUS skierowały do OIP 28 takich wniosków).
W każdym przypadku inspektorzy pracy przeprowadzili kontrole pracodawcy, a o ich
wyniku powiadomiono wnioskodawcę.
Inspektorzy pracy do 30.10.2001 r. przeprowadzili 1 wspólną kontrolę z inspektorem ZUS,
4 kontrole na wniosek ZUS oraz w 55 przypadkach powiadomili ten organ o
nieprawidłowościach stwierdzonych podczas kontroli przeprowadzonych samodzielnie.
***
W związku ze zmianą przepisów dotyczących tworzenia zakładów i stanowisk dla osób
niepełnosprawnych współpraca z pełnomocnikiem ds. osób niepełnosprawnych
ograniczała się do wzajemnego informowania się o rażących naruszeniach przepisów bhp
i prawa pracy w tych zakładach.
***
W roku 2001 prowadzono aktywną współpracę z Radą Wojewódzką Naczelnej
Organizacji Technicznej, Śląską Organizacją Techniczną w Katowicach oraz
Beskidzką Federacją SNT NOT w Bielsku Białej.
Przedstawiciele OIP systematycznie uczestniczą w organizowanych dwa razy w roku przez
Śląską Organizacją Techniczną spotkaniach z jej członkami, na których omawiane są
przemiany zachodzące w aglomeracji Śląsko-Dąbrowskiej oraz metody przeciwdziałania
występującej patologii.
W ramach współpracy ze Stowarzyszeniem Rzeczoznawców ds. BHP Śląskiej Organizacji
Technicznej zorganizowana została konferencja pt. "Bhp i ergonomia pracy w
projektowaniu", na której zaprezentowano m.in. referaty wygłoszone przez
pracowników Politechniki Warszawskiej, Instytutu Techniki Budowlanej, Komendy Głównej
PSP oraz OIP Katowice.
W roku 2001 Okręgowy Inspektorat Pracy i Naczelna Organizacja Techniczna byli
organizatorami na szczeblu wojewódzkim konkursu z zakresu poprawy warunków pracy.