Muzyka - Szkoła Podstawowa nr 2 im. Bolesława Chrobrego w

PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA
MUZYKA
SZKOŁA PODSTAWOWA NR 2 IM. BOLESŁAWA CHROBREGO
W JELENIEJ GÓRZE
I Ogólne zasady oceniania ucznia
1. Ocenianie osiągnięć edukacyjnych ucznia polega na rozpoznawaniu przez
nauczyciela poziomu postępów w opanowaniu przez ucznia wiadomości i
umiejętności w stosunku do wymagań edukacyjnych wynikających z
podstawy programowej, z realizowanych w szkole programów nauczania
uwzględniających tę podstawę i formułowaniu oceny.
2. Cele oceniania wewnątrzszkolnego:

informowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć edukacyjnych i
postępach w tym zakresie;
 udzielanie uczniowi pomocy w samodzielnym planowaniu swojego
rozwoju;
 motywowanie ucznia do dalszych postępów w nauce;
 dostarczanie rodzicom (prawnym opiekunom) i nauczycielom
informacji o postępach, trudnościach w nauce i specjalnych
uzdolnieniach ucznia;
3. Nauczyciel na początku roku szkolnego informuje uczniów i rodziców o
wymaganiach edukacyjnych, kryteriach oceniania, sposobach sprawdzania
osiągnięć edukacyjnych uczniów.
4. Oceny są jawne zarówno dla ucznia, jak i dla rodzica (prawnego
opiekuna).
5. Oceny bieżące ustala się według następującej skali:
celujący – 6
bardzo dobry – 5
dobry – 4
dostateczny – 3
dopuszczający – 2
niedostateczny – 1
Dopuszcza się stosowanie znaków „+” i „-”.
1
II Zasady uzupełniania braków i poprawiania ocen
1. W przypadku nieobecności na lekcji uczeń jest zobowiązany do uzupełnienia
braków wiedzy oraz zaległości w zeszycie przedmiotowym i w ćwiczeniach
oraz musi zgłosić ten fakt nauczycielowi.
2. Usprawiedliwiona nieobecność ucznia
usprawiedliwia
na ostatniej lekcji automatycznie
jego nieprzygotowanie do zajęć. Wyjątkiem jest udział w
sprawdzianach i odpowiedziach ustnych (śpiew, gra na instrumencie), które
były zapowiedziane w trakcie jego obecności w szkole i obejmują jednostki
tematyczne, na których uczeń był obecny.
3. Uczeń, który opuścił pracę klasową z przyczyn usprawiedliwionych lub
otrzymał ocenę niedostateczną, powinien ją napisać lub poprawić w ciągu
dwóch tygodni od dnia powrotu do szkoły. Termin i czas wyznacza nauczyciel
tak, aby nie zakłócał procesu nauczania pozostałych uczniów. W przypadku
dłuższej nieobecności usprawiedliwionej, w terminie uzgodnionym przez
nauczyciela.
4. Uczeń ma prawo być nieprzygotowany do zajęć dwa razy w semestrze.
Nieprzygotowanie winno być zgłaszane na początku lekcji. Nie może jednak
ono dotyczyć zapowiedzianego wcześniej sprawdzianu lub zadania. Każde
kolejne nieprzygotowanie odnotowuje się znakiem minus „-”, a trzy minusy
oceną niedostateczną. Zgłoszone nieprzygotowanie do zajęć nie zwalnia od
czynnego udziału w lekcji oraz nie wyklucza oceny za bieżącą pracę lekcyjną.
5. Nie ocenia się ucznia negatywnie w dniu powrotu do szkoły po dłuższej
usprawiedliwionej nieobecności min. tydzień.
6. Nie ocenia się negatywnie ucznia, który znalazł się nagle w trudnej sytuacji
losowej (wypadek, śmierć bliskiej osoby i inne przyczyny niezależne od woli
ucznia).
7. Każdy uczeń ma prawo poprawy oceny, z zastrzeżeniem że poinformuje o tym
nauczyciela i umówi się z nim na poprawę w terminie nie przekraczającym
dwóch tygodni. Ocenę można poprawić tylko raz.
2
III Obszary aktywności uczniów podlegające ocenie
Wiedza:
Znajomość wybranych pojęć, terminów muzycznych oraz zagadnień z zakresu
kultury muzycznej w szczególności z zakresu historii muzyki (epoki, kierunki i ich
przedstawiciele), polskich tańców narodowych, instrumentoznawstwa, zasad muzyki i
notacji nutowej oraz rozumienie ich znaczenia, swobodne posługiwanie się właściwą
terminologią, znajomość budowy typowych form muzycznych.
Umiejętności:
Wykorzystanie poznanych pojęć, terminów i zagadnień muzycznych w praktyce,
wykorzystywanie ww. w trakcie wykonywania i słuchaniu muzyki, prowadzenia
rozmów o muzyce oraz poszukiwaniu informacji o muzyce.
Wykonywanie utworów muzycznych wokalnych oraz instrumentalnych poprawnie pod
względem melodycznym i rytmicznym, z ciekawą interpretacją (w tym: śpiew,
ćwiczenia rytmiczne, gra na instrumentach – flet prosty, dzwonki, instrumenty
perkusyjne), wykonywanie tańców, improwizowanie i komponowanie prostych
struktur dźwiękowych i układów taneczno-ruchowych, przedstawianie cech i
charakteru słuchanych i wykonywanych utworów słowami lub innymi środkami
ekspresji.
Analiza i interpretacja tekstów kultury:
Interpretowanie wykonywanych utworów zgodnie z tekstem, charakterem i funkcją;
słuchanie muzyki, rozpoznawanie, rozróżnianie i omawianie jej cech i budowy,
przedstawianie własnego stosunek do słuchanego i wykonywanego repertuaru.
Postawa - stosunek do przedmiotu:
- sumienność w wykonywaniu obowiązków ucznia (przygotowanie do zajęć),
- punktualność, usprawiedliwianie nieobecności, stosowanie się do poleceń,
zdyscyplinowanie w trakcie lekcji,
- poprawne, systematyczne i estetyczne prowadzenie zeszytu przedmiotowego,
- aktywność i zaangażowanie w trakcie zajęć lekcyjnych,
- podejmowanie i wykonywanie dodatkowych zadań poszerzających zakres wiedzy i
umiejętności,
3
- wysiłek wkładany w przezwyciężanie trudności,
Przygotowanie ucznia do zajęć:
- podręcznik z przewidzianymi załącznikami,
- zalecone zeszyty przedmiotowe i ćwiczenia,
- przybory szkolne (w tym: zatemperowany ołówek, gumka, długopis), flet prosty
(lub inny instrument - zgodnie z wymaganiami w danej klasie np. dzwonki),
- znajomość przerobionych na lekcjach tematów,
- dokończenie prac rozpoczętych w trakcie lekcji,
- wklejenie do zeszytów otrzymanych na lekcji materiałów ksero i innych,
- wykonanie pracy domowej.
IV Zasady i sposoby oceniania uczniów
1. Ocenie podlegają następujące formy aktywności ucznia:
- Wypowiedź ustna, umiejętność dyskusji.
- Ćwiczenia z zakresu realizowanego programu:

śpiew solo i w grupie,

realizacja ćwiczeń słuchowych, rytmicznych, melodycznych,

gra na instrumentach perkusyjnych i melodycznych (dzwonki chromatyczne,
flet prosty), wykonanie akompaniamentu rytmicznego, wykonanie w zespole i
solo odpowiedniej partii instrumentalnej,

realizacja
form
muzyczno-ruchowych;
ćwiczenia
o
charakterze
choreograficznym,

umiejętność analitycznego słuchania muzyki w oparciu o poznane zasady
muzyki, wiedzę z zakresu kultury muzycznej, a także w powiązaniu z innymi
działaniami muzycznymi, np. ze śpiewem i grą na instrumentach;
- Kartkówka, jako
forma
odpowiedzi (może być niezapowiedziana z trzech
ostatnich lekcji),
- Praca kontrolna (np.
test wiedzy, test słuchowy, praca klasowa, z
dwutygodniową zapowiedzią),
- Aktywność, systematyczność i zaangażowanie na lekcji,
4
- Zadania domowe,
- Uzgodnione
wcześniej
samodzielne
oraz
zespołowe
prace
dodatkowe
powiązane z realizowanym programem nauczania - wykonywane w trakcie
lekcji lub w warunkach pozalekcyjnych (np. prezentacje, projekty, wykonanie
pomocy dydaktycznych, przygotowywanie na lekcję materiałów na określony
temat),
- Udział
w
szkolnych
zajęciach
dodatkowych
wymagających
dużego
zaangażowania muzycznego (np. chór, zajęcia wokalne),
- Szczególne osiągnięcia na forum klasy i szkoły,
- Zeszyt
przedmiotowy
(kryteria:
poprawność
treści,
systematyczność
prowadzenia, czytelność i przejrzystość, staranność i estetyka, podpisany przez
właściciela).
2. Na początku każdego roku szkolnego (do 15 września) uczniowie zostaną
zapoznani z zasadami i kryteriami oceniania na lekcjach muzyki. Fakt ten jest
odnotowany w dzienniku.
3. Na zajęciach muzycznych używamy poprawnej polszczyzny w mowie, śpiewie i
piśmie.
4. Pisemne prace kontrolne (np. test, kartkówka, sprawdzian) ocenia się punktowo.
Dla ustalenia ocen cyfrowych stosowane są następujące progi procentowe:
100% + zadania dodatkowe z poziomu ponadpodstawowego – ocena celująca - 6
100 - 90% materiału
- ocena bardzo dobra - 5
89 - 75% materiału
- ocena dobra - 4
74 - 51% materiału
- ocena dostateczna - 3
50 - 31% materiału
- ocena dopuszczająca - 2
30 - 0% materiału
- ocena niedostateczna - 1
5. Ogólne kryterium oceniania ze śpiewu:

Ocena celująca – uczeń zaśpiewał piosenkę z pamięci (tekst bezbłędnie),
poprawnie pod względem intonacyjnym, rytmicznym, melodycznym, z
5
odpowiednią dynamiką i tempem, artykulacją z odpowiednim charakterem,
z pełnym zaangażowaniem, samodzielnie – solo, na forum klasy.

Ocena bardzo dobra – utwór wykonany z pamięci poprawnie intonacyjnie,
rytmicznie, melodycznie,
bez pomyłek w tekście, ale w grupie.
Z
zachowanym odpowienim charakterem, uwzględniając elementy muzyki np.
dynamikę, artykulację czy tempo.

Ocena dobra – uczeń wykonał piosenkę bez pomyłek w tekście, z
niewielkimi
błędami
melodycznymi,
rytmicznymi
czy
intonacyjnymi.
Zachowując ogólny jej charakter oraz odpowiednie tempo, w małym stopniu
uwzględniając elementy muzyki np. dynamikę, artykulację.

Ocena dostateczna – piosenka wykonana częściowo niepoprawnie pod
względem intonacji, rytmu, melodii, tempa. Mogą też pojawić się błędy w
tekście, bez uwzględniania np. dynamiki, artykulacji.

Ocena dopuszczająca – uczeń zaśpiewał piosenkę w dużej mierze przy
pomocy nauczyciela, z dużymi błędami w tekście. Struktura melodyczna,
rytmiczna oraz tempo jest w dużym stopniu zachwiane, bez uwzględniania
np. dynamiki, artykulacji

Ocena niedostateczna – uczeń odmówił zaśpiewania piosenki, uczeń nie
zna tekstu i melodii piosenki.
6. Ogólne kryterium oceniania z gry na flecie prostym/dzwonkach chromatycznych
dla klas IV- VI:

Ocena celująca - uczeń wykonał bezbłędnie utwór z lub spoza programu
nauczania lub utwór wybrany przez nauczyciela. Prawidłowo odczytał zapis
nutowy uwzględniając melodię, rytm, tempo a także dynamikę i artykulację
utworu. Gra przykładów utworów jednogłosowych i dwugłosowych.

Ocena bardzo dobra - uczeń wykonał utwór z programu nauczania w sposób
prawidłowy, zachowując właściwy zapis nutowy, rytm, tempo, melodię i
dynamikę. Gra utworów jednogłosowych i z podziałem na dwa głosy.

Ocena dobra - wykonanie przez ucznia utworu z niewielkimi błędami np.
rytmicznymi, tempa, melodycznymi, zachowując ogólny charakter utworu. Gra
utworów jednogłosowych.
6

Ocena dostateczna - utwór wykonany częściowo niepoprawnie pod względem
melodycznym, rytmicznym, tempa, częściowo przy pomocy nauczyciela. Nie
uwzględnia się dynamiki, artykulacji w utworze. Gra utworów jednogłosowych.

Ocena dopuszczająca - utwór wykonany w dużej mierze w sposób
nieprawidłowy, tj. zachwiana struktura melodyczna, rytmiczna, tempa, przy
pomocy nauczyciela. Bez uwzględniania dynamiki, artykulacji w utworze. Gra
utworów jednogłosowych.

Ocena niedostateczna - uczeń nie podjął się zagrania żadnego utworu, nie
potrafi zagrać nawet najkrótszego fragmentu utworu.
7. Dostosowanie wymagań dla uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjnych:
Wymagania dostosowuje się indywidualnie na podstawie dokumentów wydanych
przez Poradnię Psychologiczno – Pedagogiczną. Dopuszcza się m.in.:













mylenie i trudności w wysławianiu się,
wydłużony czas odpowiedzi,
problemy z koncentracją i nieśmiałością,
problemy z poznawaniem kształtów, różnicowaniem zjawisk dźwiękowych,
problemy manualne,
problemy z koordynacją słuchowo-wzrokowo-ruchową,
inne trudności specyficzne dla przedmiotu.
Wsparcie polega m.in. na:
wydłużeniu czasu przeznaczonego na ćwiczenia,
wydłużeniu czasu pisania prac kontrolnych,
odpytywaniu oraz wykonywaniu ćwiczeń poza forum klasy,
powtarzaniu poleceń i upewnianiu się, czy zostały dobrze przez ucznia
zrozumiane,
pomocy w selekcjonowaniu wiadomości,
mobilizowaniu i wzmacnianiu pozytywnym ucznia.
V Kryteria oceniania
1. Ocena celująca
Uczeń jest zawsze sumiennie przygotowany do zajęć (zeszyt, ćwiczenia, zadany
materiał), odrabia zadane prace domowe. Opanował pełny zakres wiadomości i
umiejętności przewidzianych w realizowanym programie nauczania oraz przekracza
poziom wymagań na ocenę bardzo dobrą. Posiada wyraźnie ukształtowane
zainteresowania związane z przedmiotem, zdobywa dodatkową wiedzę, korzystając
z różnych źródeł informacji. Prawidłowo i sprawnie gra na instrumencie (flet, dzwonki
7
oraz inne), prawidłowo i samodzielnie śpiewa (a’capella i z akompaniamentem) pod
względem poprawności intonacji oraz znajomości tekstu i melodii. Opanował
umiejętność łączenia wiedzy z zakresu muzyki z wiadomościami z innych
przedmiotów. Potrafi samodzielnie formułować pytania i rozwiązywać problemy
muzyczne. Bierze udział w konkursach, koncertach i występach na terenie szkoły i
poza nią, uczestniczy aktywnie w dodatkowych zajęciach muzycznych np. kółko zajęcia wokalne, chór lub zespół instrumentalny. Na zajęciach jest bardzo aktywny i
zdyscyplinowany, inicjuje różnorodne zadania, projekty. Jest wzorowym słuchaczem
koncertów muzycznych.
2. Ocena bardzo dobra
Uczeń jest zawsze przygotowany do zajęć oraz sumiennie w nich uczestniczy.
Opanował pełny zakres wiadomości i umiejętności przewidzianych w realizowanym
programie nauczania. Pawidłowo, sprawnie i samodzielnie gra na instrumencie (flet i
dzownki), śpiewa pod względem poprawności intonacji oraz znajomości tekstu i
melodii, prawidłowo wykonuje ćwiczenia intonacyjne, rytmiczne oraz jest sprawny
technicznie w grze na instrumencie, rozumie zapis nutowy i potrafi się nim
posługiwać. Zna podstawowe terminy muzyczne omawiane w danej klasie, podaje
nazwiska wybitnych kompozytorów z programu danej klasy. Korzysta z różnych
źródeł informacji. Rozumie znacząca rolę i funkcję muzyki w kulturze, stara się brać
udział w imprezach muzycznych w szkole i poza nią. Odrabia prace domowe, na
lekcjach jest bardzo aktywny i zdyscyplinowany. Prowadzi systematycznie i starannie
zeszyt przedmiotowy i ćwiczenia. Jest uważnym słuchaczem koncertów muzycznych.
3. Ocena dobra
Uczeń
opanował
większość
wiadomości
i
umiejętności
przewidzianych
w
realizowanym programie nauczania, korzysta z różnych źródeł informacji. Potrafi
zagrać kilka melodii (na flecie i dzwonkach), umie zaśpiewać z niewielką pomocą
nauczyciela pieśni i piosenki jednogłosowe, z akompaniamentem, poprawnie pod
względem muzycznym. Wykonuje proste rytmy – gestodźwiękami i na instrumentach
perkusyjnych. Na lekcjach jest aktywny i zdyscyplinowany, odrabia prace domowe,
jest przygotowany do większości lekcji. Zna w stopniu dobrym podstawy wiedzy
dotyczące muzyki, terminy muzyczne omawiane w danej klasie i wie, co oznaczają,
8
dobrze operuje środkami wyrazu muzycznego. Prowadzi poprawnie i systematycznie
zeszyt przedmiotowy i ćwiczenia. Jest uważnym słuchaczem koncertów muzycznych.
4. Ocena dostateczna
Uczeń opanował w podstawowym zakresie wiadomości i umiejętności przewidziane
w realizowanym programie nauczania. Jest w stanie zrozumieć najważniejsze
zagadnienia przy pomocy nauczyciela. Potrafi zagrać niezbyt poprawnie niektóre
melodie przewidziane w programie nauczania na flecie lub dzwonkach, przy pomocy
nauczyciela. Umie zaśpiewać z akompaniamentem niektóre piosenki, przy pomocy
nauczyciela. Stara się w miarę możliwości wykonywać polecenia i zadania związane
z muzyką, wykazuje się wiedzą, lecz niepełną, w stopniu dostatecznym operuje
środkami wyrazu muzycznego (przy pomocy nauczyciela) oraz prowadzi zeszyt i
ćwiczenia niesystematycznie i mało starannie, odrabia zadania domowe. Wykonuje
najprostsze ćwiczenia rytmiczne. Zna tylko niektóre terminy muzyczne. Potrafi się
skupić podczas słuchania koncertów muzycznych.
5. Ocena dopuszczająca
Uczeń w niewielkim stopniu opanował wiadomości i umiejętności przewidziane w
realizowanym programie nauczania. Jest w stanie wykonać proste ćwiczenia przy
pomocy nauczyciela. Potrafi zagrać, czesto niedbale, nie starając się poprawić
błędów, na instrumencie melodycznym gamę oraz najprostsze utwory przewidziane
w programie nauczania. Odrabia proste zadania domowe.W słabym stopniu
interesuje się problematyką muzyczną i często jest nieprzygotowany do zajęć, w
minimalnym stopniu operuje środkami wyrazu muzycznego. Niedbale, nie starając
się poprawić błędów, śpiewa kilka najprostszych piosenek z akompaniamentem
przewidziane w programie nauczania. Niechętnie podejmuje działania muzyczne.
Dysponuje tylko fragmentaryczną wiedzą, myli terminy muzyczne. Najprostsze
polecenia, ćwiczenia rytmiczne wykonuje z pomocą nauczyciela. Nie jest aktywny na
zajęciach, zeszyt i ćwiczenia prowadzone są niestarannie i mają wiele braków. Nie
przeszkadza innym słuchaczom podczas koncertów muzycznych.
6. Ocena niedostateczna
Uczeń nie opanował wiadomości i umiejętności przewidzianych w realizowanym
programie nauczania (co uniemożliwia dalsze kształcenie). Wykazuje się złym
9
stosunkiem do przedmiotu i nauczyciela oraz całkowitym brakiem zainteresowania
problematyką muzyki. Nie jest w stanie wykonać prostych ćwiczeń nawet przy
pomocy nauczyciela, nie potrafi grać na żadnym instrumencie melodycznym. Ma
duże trudności z zaśpiewaniem jekiejkolwiek piosenki. Nie jest aktywny na zajęciach,
nie uważa, nie odrabia zadań domowych. Nie posiada podstawowych wiadomości i
umiejętności z dziedziny muzyki, nie wykazuje chęci otrzymania pozytywnych ocen,
nie wykonuje prac żądanych przez nauczyciela muzyki, nie prowadzi zeszytu
przedmiotowego i zeszytu ćwiczeń, nie korzysta z pomocy oferowanej przez
nauczyciela. Nie wykazuje żadnych chęci i nauczenia się czegokolwiek, nadrobiebia
braków, poprawienia ocen.
VI Zakładne osiągnięcia ucznia
Uczeń kończący edukację muzyczną na drugim etapie nauczania powinien:
1) znać podstawowe pojęcia muzyczne (melodia, rytm, metrum, agogika, artykulacja,
dynamika, tempo, akompaniament, dźwięk, gama, akord, instrumentacja itp.) i
stosować je w praktyce – w śpiewie, grze na instrumentach, rozmowach o muzyce;
2) odczytywać i zapisywać podstawowe oznaczenia muzyczne:
- elementy notacji muzycznej (klucz wiolinowy, nuty, wartości rytmiczne, pauzy, znaki
chromatyczne);
- skróty pisowni muzycznej (repetycja, volty);
- podział wartości rytmicznych;
- metrum 24, 34, 44, 38;
- oznaczenia agogiczne (np. ritenuto);
- oznaczenia dynamiczne (np. p, f, mp, mf, pp, ff, crescendo, decrescendo);
- oznaczenia artykulacyjne (np. legato, staccato, portato,
tremolo);
- oznaczenia tempa (np. allegro, moderato, andante, largo)
3) śpiewać:
- polski hymn państwowy;
- „Odę do radości”;
- wybrane pieśni patriotyczne;
- kanony;
- piosenki dziecięce i popularne;
10
non legato, glissando,
4) grać na wybranych instrumentach (np. dzwonki chromatyczne, flet prosty,
instrumenty perkusyjne niemelodyczne):
- schematy rytmiczne;
- melodie;
- proste utwory;
- hymn Europy;
5) odtwarzać proste rytmy ruchem i gestodźwiękami;
6) wykonywać podstawowe kroki i figury wybranych tańców ludowych i towarzyskich;
7) określać cechy charakterystyczne polskich tańców narodowych;
8) tworzyć improwizacje (wokalne, instrumentalne, ruchowe);
9) tworzyć proste rytmy i akompaniamenty;
10) wymieniać przykłady instrumentów z trzech podstawowych grup;
11) rozpoznawać głosy wokalne (sopran, alt, tenor, bas);
12) określać aparat wykonawczy muzyki wokalnej i instrumentalnej (soliści, zespoły);
13) znać strukturę form muzycznych (AB, ABA, ABA¹, wariacja, rondo);
14) rozpoznawać fakturę jednogłosową i wielogłosową;
15) wymieniać nazwy okresów w dziejach muzyki i przyporządkować do nich
wybranych kompozytorów (polskich i zagranicznych);
16) wyrażać muzykę za pomocą środków pozamuzycznych.
Uczeń powinien także:
 stosować się do postanowień kontraktu zawartego z nauczycielem na początku
roku szkolnego;
 dbać o precyzję wykonywanych utworów wokalnych i instrumentalnych;
 angażować się w pracę zespołową;
 inspirować swoimi działaniami innych uczniów;
 słuchać muzyki w sposób kulturalny;
 zachowywać się kulturalnie i przestrzegać dyscypliny;
 być tolerancyjnym w stosunku do innych gustów, zachowań, poglądów;
 okazywać szacunek dla tradycji i kultury własnego narodu oraz innych narodów.
Opracowanie Monika Frąckiewicz - Motyka
11