pdf - Polonia mon amour

Polonia mon amour | Su Geremek e sul liberalismo polacco
Copyright Paolo Morawski [email protected]
http://www.polonia-mon-amour.eu/2009/10/20/su-geremek-e-sul-liberalismo-polacco/
Su Geremek e sul liberalismo polacco
Co się wydaje: Głos polskich liberałów
Marcin Wojciechowski, Gazeta Wyborcza 2009-10-19
Spuścizna polityczna Jerzego Giedroycia i prof. Bronisława Geremka jako ojców współczesnej myśli liberalnej w Polsce to
główny temat najnowszego numeru pisma "Liberté!",które miało już dziewięć edycji w internecie, ale dopiero po raz drugi
ukazuje się drukiem. To pismo młodych liberałów niezrzeszonych w barwach partyjnych, w większości wywodzących się
jednak ze środowiska dawnej Unii Wolności.
"Wielu z nas sprawami publicznymi zajęło się właśnie ze względu na prof. Geremka - autorytet największego formatu - pisze
we wstępie Leszek Jażdżewski, redaktor naczelny "Liberté!". - Bronisław Geremek, dla nas Profesor, był wybitnym politykiem
tak często niedocenianym nad Wisłą. Podejmujemy próbę przedstawienia i zinterpretowania jego programu politycznego,
którego spadkobiercami się czujemy".
Próba jest bogata i wielostronna. Oto jak program polityczny Geremka streszcza b. wiceszef "Rzeczpospolitej" Jan Skórzyński:
"Niezbywalność praw obywatelskich, kompromis jako sposób rozwiązywania konfliktów, kategoryczne odrzucenie przemocy,
połączenie rozwagi i wyobraźni".
A tak widzi przesłanie Geremka b. premier Hanna Suchocka: „Nie chciał, co niejednokrotnie mu przypisywano, »roztopienia «
Polski w tyglu współczesnej, zjednoczonej i »nijakiej « Europy. Chciał Polski silnej, mądrze zabierającej głos w sprawach
europejskich i światowych". „Filozofia Profesora Geremka była filozofią rekoncyliacji, a nie odwetu. Była to filozofia amnestii,
ale nie amnezji, nie sklerozy" - wspomina przyjaciela Adam Michnik, naczelny „Gazety Wyborczej". „Polski demokrata,
europejski mąż stanu" - pisze o Profesorze francuski szef MSZ Bernard Kouchner.
Wielkie wrażenie robi osobisty wywiad z synem profesora Marcinem Geremkiem. Są w nim elementy polityczne: "[Ojciec] był
zawiedziony działalnością Parlamentu Europejskiego. Uważał, że jest on ubezwłasnowolniony przez biurokrację i dlatego nie
może reagować na bieżące wydarzenia". Ale i prywatne: "Ojciec był w domu i miał dla mnie czas, robił mi śniadania przed
pójściem do szkoły. Czasami Ojciec zamykał kluczyki w samochodzie. Jest nawet takie zdjęcie, gdy siedzi w bagażniku i
próbuje wydostać kluczyki. Ojciec był naprawdę fajnym człowiekiem. Jedyne, co miałem mu do zarzucenia, że nie umiał
wyluzować".
Oprócz tego w numerze „Liberté!" bilans minionego 20-lecia z perspektywy liberalnej. „Polska odniosła wielki sukces. Ostatnie
20 lat to jeden z najlepszych okresów w jej historii, choć nie w oczach każdego Polaka, ponieważ nie wszyscy skorzystali na
transformacji w równym stopniu - pisze Szymon Gutkowski, na początku lat 90. asystent Jacka Kuronia. - „Chcemy, by za
następnych 20 lat Polska stała się krajem bardziej liberalnym z większą wolnością w gospodarce i bardziej otwartym
społeczeństwem. Jednak rzadko używamy słowo »liberalizm «. Nie mamy wystarczająco długiej tradycji liberalizmu. Mamy
tradycję lewicową, ludową, narodowo-chrześcijańską, niestety, również nacjonalistyczną, ale nie liberalną".
Gutkowski postuluje, by polscy liberałowie "podjęli decyzję, czy chcą wziąć odpowiedzialność za dalsze reformy, czy wolą
pozostać obok głównego nurtu życia politycznego, jedynie doradzając i przedstawiając swój punkt widzenia". To wyjątkowo
aktualne słowa, zwłaszcza wobec kryzysu partii rządzącej, która - przynajmniej oficjalnie - nie zrezygnowała z określania siebie
mianem liberalnej, choć gołym okiem widać, że zwłaszcza w sferze obyczajowej coraz bardziej zbacza w stronę
konserwatyzmu. Pytanie, czy afera hazardowa i zbliżające się wybory prezydenckie nie pogłębią tego procesu. Nie sprawią, że
PO i jej lider Donald Tusk jeszcze bardziej nie odwrócą się od retoryki i działań liberalnych na rzecz konserwatyzmu.
Gutkowski apeluje, by polscy liberałowie dążyli do poszerzenia pola wolności we wszystkich dziedzinach. Stwierdza prostą
prawdę: "Jeśli oczekujemy wolności dla siebie, musimy zapewnić ją także innym". "Nie ma jej, jeśli np. kobiety mają równe
szanse, ale nierówne możliwości" - pisze Gutkowski. - "Nie ma wolności, jeśli lekcja religii w szkole ma taki sam status jak
lekcja matematyki".
Gutkowski apeluje o stworzenie kultury dialogu pozwalającej otwarcie dyskutować o ważnych i drażliwych kwestiach, ale
gwarantującej także prawo wyrażania poglądów innym. Jak to wygląda w praktyce, mogliśmy się przekonać w czasie dyskusji
o Alicji Tysiąc. Gdy katolickie pismo ją obraża, wyzywając od morderczyń, to jest OK. Ale gdy niezawisły sąd skazuje redakcję
na wypłatę odszkodowania za zniesławienie, to od razu podnosi się gwałt, że państwo knebluje katolikom wolność słowa i
wyznania. A czołowi politycy - w tym także z liberalnej PO, jak Jarosław Gowin czy Stefan Niesiołowski - określają wyrok sądu
jako niefortunny.
Pismo "Liberté!" można czytać także w internecie: http://www.liberte.pl/
TRA I CONTRIBUTI:
Bronisaw Geremek - polski demokrata, europejski mąż stanu, Bernard Kouchner Dwa narody. Nie ma sprawiedliwości bez wolności, Bronisław Geremek
Pożegnanie Profesora, Andrzej Wielowieyski
Wspominając Bronisława Geremka, Paolo Morawski Rozmowa z Marcinem Gasiukiem, asystentem prof. Geremka, Dominik Krakowiak
Wywiad z Jolantą Kurską, Centrum im. Prof. Bronisława Geremka. O Fundacji i jej celach, Mariusz Samulak
Solidarnościowa dyplomacja Bronisława Geremka w ocenach dyplomatów PRL, Patryk Pleskot page 1 / 1