Po nowelizacji - Zakład Zagospodarowania Odpadów Nowy Dwór

Transkrypt

Po nowelizacji - Zakład Zagospodarowania Odpadów Nowy Dwór
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
Rola RIPOK w regionie
szanse i zagrożenia dla zakładu
Gdynia, 2.03.2016 r.
1
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
PLAN PREZENTACJI
1) definicja RIPOK według znowelizowanej ustawy o
odpadach
2) znaczenie RIPOK w gospodarce odpadami, znaczenie
RIPOK w WPGO
3) zadania, cel RIPOK
4) szanse i zagrożenia dla Zakładu w świetle nowelizacji
2
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
NOWA DEFINICJA RIPOK
Zgodnie z zapisem art. 35 ust. 6 ustawy z dnia 14.12.2012 r.
o odpadach:
Zakład zagospodarowania odpadów, o mocy przerobowej
wystarczającej do przyjmowania i przetwarzania odpadów z
obszaru zamieszkanego co najmniej przez 120 tys.
mieszkańców, spełniający wymagania najlepszej dostępnej
techniki, o której mowa w art. 207 ustawy z dnia 27 kwietnia
2001 r. – Prawo ochrony środowiska, lub technologii, o
której mowa w art. 143 tej ustawy, w tym wykorzystujący
nowe dostępne technologie przetwarzania odpadów lub
zapewniający:
3
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
NOWA DEFINICJA RIPOK
1) mechaniczno-biologiczne przetwarzanie zmieszanych
odpadów komunalnych i wydzielanie ze zmieszanych
odpadów komunalnych frakcji nadających się w całości lub w
części do odzysku, lub
4
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
NOWA DEFINICJA RIPOK
2) przetwarzanie selektywnie zebranych odpadów
zielonych i innych bioodpadów oraz wytwarzanie z nich
produktu o właściwościach nawozowych lub środków
wspomagających uprawę roślin, spełniających wymagania
określone w przepisach odrębnych, lub materiału po
procesie kompostowania lub fermentacji dopuszczonego do
odzysku w procesie odzysku R10, spełniającego wymagania
określone w przepisach wydanych na podstawie art. 30 ust.
4, lub
5
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
NOWA DEFINICJA RIPOK
3) składowanie odpadów powstających w procesie
mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych
odpadów komunalnych oraz pozostałości z sortowania
odpadów komunalnych o pojemności pozwalającej na
przyjmowanie przez okres nie krótszy niż 15 lat odpadów w
ilości nie mniejszej niż powstająca w instalacji do
mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych
odpadów komunalnych.
6
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
NOWA DEFINICJA RIPOK
rozszerzenie definicji RIPOK poprzez
wprowadzenie zwrotu ,,w tym wykorzystujący
nowe dostępne technologie przetwarzania
odpadów”.
7
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
NOWA DEFINICJA RIPOK
Przed nowelizacją:
wyczerpujący opis dopuszczalnych typów technologii do
statusu RIPOK
Po nowelizacji:
definicja otwarta, która może budzić szereg kontrowersji;
brak delegacji do wydania rozporządzenia precyzującego
definicję;
niekonsekwencja ustawodawcy opisującego szczegółowo
wymagania dla instalacji MBP, a ogólnie nowe dostępne
technologie
8
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
NOWA DEFINICJA RIPOK
Po nowelizacji:
szerokie pole uznaniowości dla sejmików wojewódzkich
uchwalających WPGO
nie wiadomo na jakiej podstawie będzie się określać czy
stosowana w danym zakładzie technologia inna niż
określona w art. 35 ust. 6 ustawy zawiera znamiona
nowoczesności
status RIPOK-a będą mogły otrzymywać zakłady stosujące
niesprawdzone systemy przetwarzania odpadów o
nieprzewidywalnym efekcie ekologicznym
9
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
ROLA, ZNACZENIE RIPOK
10
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
INSTALACJE PONADREGIONALNE
ponadregionalne instalacje do przetwarzania
odpadów komunalnych
11
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
INSTALACJE PONADREGIONALNE
Ponadregionalną instalacją do przetwarzania odpadów
komunalnych jest spalarnia odpadów komunalnych o mocy
przerobowej wystarczającej do przyjmowania i przetwarzania
zmieszanych odpadów komunalnych zebranych z obszaru
zamieszkanego co najmniej przez 500 tys. mieszkańców,
spełniająca wymagania najlepszej dostępnej techniki.
12
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
INSTALACJE PONADREGIONALNE
Przed nowelizacją:
obiekty o statusie regionalnych instalacji do przetwarzania
odpadów komunalnych stanowiły kluczową infrastrukturę w
sektorze gospodarki odpadami
wyłącznie do RIPOK -ów mogły trafiać określone kategorie
odpadów, w tym zmieszane odpady komunalne, odpady
zielone i bioodpady oraz pozostałości z sortowania
głównie poprzez pracę RIPOK-ów realizowany był
obowiązek gmin osiągnięcia określonych poziomów
odzysku, recyklingu czy ograniczenia składowania odpadów
13
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
INSTALACJE PONADREGIONALNE
Przed nowelizacją:
RIPOK- i sprzyjały realizacji kluczowych dla prawodawcy
unijnego zasad postępowania z odpadami – tj. zasadą
bliskości oraz hierarchii odpowiedniego postępowania
14
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
INSTALACJE PONADREGIONALNE
Po nowelizacji:
Czy RIPOKI nadal mają pełnić główną rolę w systemie
gospodarki odpadami, czy jednak ustąpić pola
ponadregionalnym instalacjom?
ustawodawca zmierza w kierunku uprzywilejowania
termicznego przekształcania odpadów
nie uwzględniono wysuwanych przez środowisko propozycji
by status ponadregionalnej instalacji mogły uzyskać także
inne instalacje, które posiadają odpowiednie moce
przerobowe a zarazem zapewniają w pierwszym rzędzie
odzysk i recykling odpadów
15
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
INSTALACJE PONADREGIONALNE
Po nowelizacji:
prymat nadany termicznemu przekształcaniu odpadów nie
jest zgodny z przyjętą hierarchią i będzie utrudniać gminom
realizację obowiązków odzysku i recyklingu
ze względu na konieczność zapewnienia odpowiednio
dużego strumienia odpadów dla spalarni, ustawodawca
rezygnuje z zasady bliskości
jeśli do spalarni będzie kierowana bezpośrednio frakcja
odpadów komunalnych, spowoduje to drastyczny spadek
strumienia odpadów kierowanych do RIPOK-ów
16
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
INSTALACJE PONADREGIONALNE
mimo intencji ustawodawcy zmniejszenia
znaczenia RIPOK-ów, wydaje się że będzie ono
w dalszym stopniu kluczowe
17
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
INSTALACJE PONADREGIONALNE
Po nowelizacji:
zwiększają się wciąż wymagania dotyczące ograniczenia
poziomu składowania odpadów, poziomu i recyklingu
polegając głównie na instalacjach termicznego
przekształcania odpadów komunalnych nie będzie możliwe
osiągnięcie tego pułapu
przetwarzanie odpadów w spalarniach będzie znacznie
droższe, ze względu na ich położenie dalej od źródła
odpadów i wyższe koszty funkcjonowania
obowiązująca hierarchia postępowania z odpadami
preferuje RIPOK-i
18
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
PLANY INWESTYCYJNE
Ustawodawca dostrzega, że jednym z najistotniejszych
problemów związanych z dotychczasowymi WPGO było
przewymiarowanie planowanych mocy przerobowych instalacji.
Rozwiązaniem tej sytuacji ma być obowiązek sporządzania
przez zarządy województw planów inwestycyjnych.
Plany te mają być uzupełnieniem wojewódzkich planów
gospodarki odpadami komunalnymi
19
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
PLANY INWESTYCYJNE
Plan inwestycyjny określa potrzebną infrastrukturę
dotyczącą odpadów komunalnych, w tym odpadów
budowlanych i rozbiórkowych, wraz z mocami przerobowymi,
służącą zapobieganiu powstawaniu tych odpadów oraz
gospodarowaniu tymi odpadami, zapewniającą osiągnięcie
celów wyznaczonych w przepisach.
20
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
PLANY INWESTYCYJNE
Warunkiem dopuszczalności finansowania inwestycji,
dotyczących odpadów komunalnych ze środków Unii
Europejskiej lub funduszy ochrony środowiska i gospodarki
wodnej jest ujęcie ich w planie inwestycyjnym.
21
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
PLANY INWESTYCYJNE
Plan inwestycyjny, stanowiący załącznik do WPGO,
podobnie jak ten dokument będzie aktualizowany
nie rzadziej niż raz na 6 lat. Ze względu na
znaczne koszty i skomplikowaną procedurę
administracyjną zapewne skończy się to na
aktualizacji raz na 6 lat.
Należy więc bardzo starannie i to z wyprzedzeniem
aż 6 letnim planować nawet drobne inwestycje,
związane z odpadami komunalnymi, celem
uzyskania wpisu do planu a następnie
możliwości uzyskania stosownego
dofinansowania
22
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
BRAK STABILIZACJI SYSTEMU
Kolejnym zagrożeniem dla zakładów zajmujących
się gospodarowaniem odpadami, pośrednio
wynikającym z nowelizacji ustawy o odpadach
wydaje się być brak stabilizacji w zakresie
kształtu całego systemu.
23
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
BRAK STABILIZACJI SYSTEMU
Po nowelizacji:
mimo, że obowiązujące przepisy nie dają jasnego obrazu jak
ten system ma wyglądać, to wprowadzane są wciąż nowe
zmiany ingerujące w uporządkowane już często w dużym
stopniu mechanizmy
zarządzający zakładem nie mogą się skupić na jego
prawidłowym, bieżącym funkcjonowaniu, ale podejmują
nieustanny wysiłek dostosowywania się do bliżej
niedookreślonych wymogów
Brak jasnej odpowiedzi na pytanie "dokąd zmierza
ustawodawca" nie pozwala również na określenie
perspektyw dalszego rozwoju zakładów
24
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
BRAK STABILIZACJI SYSTEMU
Po nowelizacji:
brak stabilizacji systemu może wpłynąć na osiągnięcie
kolejnych poziomów odzysku wymaganych przez UE
25
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
BRAK STANDARYZACJI W POSTĘPOWANIU Z ODPADAMI
Sporym zagrożeniem jest również brak
ujednoliconych standardów postępowania z
odpadami.
26
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
BRAK STANDARYZACJI W POSTĘPOWANIU Z ODPADAMI
Po nowelizacji:
wciąż brak ujednoliconych standardów dotyczących
postępowania z odpadami
każda gmina uchwala swój własny regulamin utrzymania
porządku i czystości.
w ustawie nadal brakuje przepisów określających na czym
ma polegać zbieranie odpadów i ich selekcja
27
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
BRAK STANDARYZACJI W POSTĘPOWANIU Z ODPADAMI
Po nowelizacji:
wciąż brak ujednoliconych standardów dotyczących
postępowania z odpadami
każda gmina uchwala swój własny regulamin utrzymania
porządku i czystości.
w ustawie nadal brakuje przepisów określających na czym
ma polegać zbieranie odpadów i ich selekcja
28
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
BRAK MECHANIZMÓW MONITORINGU I KONTROLI
Nadal nie ma wypracowanych mechanizmów
kontroli przepływu strumienia odpadów i
skuteczności funkcjonowania całego systemu
29
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
BRAK MECHANIZMÓW MONITORINGU I KONTROLI
Po nowelizacji:
nadal nie ma wypracowanych mechanizmów kontroli
przepływu strumienia odpadów i skuteczności
funkcjonowania całego systemu
doskonalenie systemu musi się opierać o realne wskaźniki
wytwarzania odpadów w odniesieniu do mieszkańca
zarówno WPGO, jak i plany inwestycyjne samorządów w
zakresie gospodarowania odpadami powinny odpowiadać
realnym potrzebom konkretnego regionu
brak odpowiednich danych obrazujących rzeczywisty stan
funkcjonowania systemu uniemożliwia właściwą identyfikację
potrzeb danego regionu i planów na przyszłość.
30
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
PRZEWYMIAROWANY POTENCJAŁ RIPOKÓW
widoczna jest w wielu regionach przewaga
potencjału RIPOK-ów nad ilością wytwarzanych w
regionie odpadów
31
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
PRZEWYMIAROWANY POTENCJAŁ RIPOKÓW
podkreślenia wymaga jednak fakt utrzymujących się patologii
związanych z nieszczelnością systemu („dzikie wysypiska”;
spalanie odpadów w domowych paleniskach)
sposób obliczania mocy instalacji opiera się zwykle na pracy
uwzględniającej tryb dwu- a nawet trzyzmianowy
32
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
FAŁSZYWE RIPOK-I
widoczna jest w wielu regionach przewaga
potencjału RIPOK-ów nad ilością wytwarzanych w
regionie odpadów
33
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
FAŁSZYWE RIPOK-I
funkcjonowanie w systemie instalacji nie spełniających
standardów prawnych, które negatywnie wpływają na
osiągany poziom odzysku surowców w regionie.
powoduje to duże różnice kosztów zagospodarowania
odpadów w poszczególnych regionach, a nawet w samym
regionie
niższy poziom kosztów zagospodarowania odpadów w
takich instalacjach rodzi pokusę utrzymywania takiego stanu
rzeczy w samorządach, ale powoduje rosnące zagrożenie
nie wywiązania się z odpowiednich poziomów odzysku w
kolejnych latach.
34
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
FAŁSZYWE RIPOK-I
Ustawodawca chce zmobilizować samorządy do
analizy efektywności i jakości funkcjonującego na
ich terenach systemu, a co za tym idzie do
stopniowego eliminowania zakładów nie
spełniających odpowiednich warunków
35
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
FAŁSZYWE RIPOK-I
Ustawodawca podkreśla, że "zaproponowane zmiany (...)
będą podstawą dla zarządu województw do wykreślenia
instalacji nie spełniających wymagań ochrony środowiska".
Jest to szansa dla Zakładów, które w ostatnich latach
zainwestowały w swoje instalacje i takie wymogi
spełniają.
36
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
FAŁSZYWE RIPOK-I
Po nowelizacji:
jeżeli instalacja, przeznaczona do przetwarzania
zmieszanych odpadów komunalnych, odpadów zielonych
oraz przeznaczonych do składowania pozostałości z
sortowania odpadów komunalnych i pozostałości z procesu
mechaniczno-biologicznego przetwarzania zmieszanych
odpadów komunalnych, nie została ujęta w wojewódzkim
planie gospodarki odpadami, odmawia się wydania
decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach,
pozwolenia na budowę, pozwolenia zintegrowanego lub
zezwolenia na przetwarzanie odpadów w tej instalacji
37
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
FAŁSZYWE RIPOK-I
Po nowelizacji:
usunięto przepisy, zgodnie z którymi WPGO zawierają
wskazanie regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów
komunalnych w poszczególnych regionach gospodarki
odpadami komunalnymi oraz instalacji przewidzianych do
zastępczej obsługi tych regionów do czasu uruchomienia
regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów
komunalnych.
Od 1 lipca 2018 r. instalacja przewidziana do zastępczej
obsługi regionu będzie pełnić taką rolę wyłącznie w
przypadku awarii lub braku możliwości przyjęcia odpadów z
innych przyczyn i będzie mógł być nią jedynie inny
38
RIPOK.
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
REGIONY PONAD GRANICAMI WOJEWÓDZTW
nowelizacja pozwala na tworzenie regionów
wykraczających poza granice województwa
39
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
REGIONY PONAD GRANICAMI WOJEWÓDZTW
Po nowelizacji:
Możliwość tworzenia regionów wykraczających poza granice
województwa należy także potraktować w kategoriach szans
rozwoju istniejących, dobrze funkcjonujących Zakładów
w wielu sytuacjach pozwoli to na optymalizację kierunków
strumieni odpadów, które wielokrotnie były ograniczone
względami geograficznymi
regiony międzywojewódzkie powinny powstawać tam, gdzie
jest to racjonalnie uzasadnione.
40
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
PODSUMOWANIE
- uporządkowanie kierunków rozwoju systemu
gospodarowania odpadami przez plany
inwestycyjne
- promowanie efektywnych instalacji i rozwiązań
technologicznych
- możliwość tworzenia regionów gospodarki
odpadami komunalnymi o charakterze
międzywojewódzkim
- ograniczenie powstawania niezaplanowanych
instalacji
- zmiany w zakresie funkcjonowania instalacji
zastępczych
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
PODSUMOWANIE
- niestabilny kształt systemu gospodarowania
odpadami
- rozszerzenie definicji RIPOK-ów o instalacje
"wykorzystujące nowe dostępne technologie".
- brak zunifikowanego systemu postępowania z
odpadami
- brak mechanizmów kontroli przepływu strumienia
odpadów
- zbyt duża moc instalacji w stosunku do ilości
odpadów w regionie
- funkcjonowanie w systemie instalacji
niespełniających odpowiednich wymogów
Autor: Lucyna Perlicka, Andrzej Sabiniarz
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ !