Warszawa, 10.09.2013 Pani Barbara

Warszawa, 10.09.2013
Pani Barbara Szymanowska
Dyrektor Departamentu Współpracy Rozwojowej
Ministerstwo Spraw Zagranicznych RP, Warszawa
Szanowna Pani Dyrektor,
w imieniu Grupy Zagranica przekazuję nasze stanowisko – w załączeniu - ws. podsumowania konsultacji społecznych
projektu Planu współpracy rozwojowej w 2014 r., opublikowanych przez MSZ w dn. 28 sierpnia br.
Z poważaniem,
Jan Bazyl, Dyrektor Wykonawczy Grupy Zagranica
PLAN WSPÓŁPRACY ROZWOJOWEJ W 2014 R.
– stanowisko GRUPY ZAGRANICA ws. wyników konsultacji społecznych (w odniesieniu do złożonych uwag)
1. Niepełny dokument do konsultacji
Uwaga GZ (18.08.13):
Do konsultacji została de facto przesłana jedynie część dokumentu bez istotnych aneksów zawierających projekcje
wielkości alokacji finansowej kierowanej na poszczególne działania. Postulujemy przesłanie do konsultacji całości
dokumentu wraz z proponowaną alokacją kwot. Zdajemy sobie sprawę z niepewności związanych z ogólną sytuacją
budżetową, niemniej taka praktyka znacząco utrudnia, o ile w ogóle nie umożliwia rzetelnej oceny zaproponowanego
Planu.
Odpowiedź MSZ (28.08.13):
Udostępnienie całości dokumentu łącznie z alokacją kwot nie było możliwe ze względu na brak informacji o
wysokości rezerwy celowej na współpracę rozwojową w 2014 r.
Odpowiedź GZ (10.09.13):
Zgodnie z art. 7 ustawy o współpracy rozwojowej roczny plan współpracy rozwojowej oprócz zadań i form
współpracy rozwojowej zawiera zestawienie „ (…) wysokość środków finansowych przeznaczonych dla wskazanego
państwa rozwijającego się lub na dane zadanie z zakresu współpracy rozwojowej (…)”. Przesłanie do konsultacji
społecznych jedynie części projektu planu jest sprzeczne z zasadami współpracy z partnerami społecznymi.
Nasze zdziwienie budzi fakt, że planowane alokacje finansowe w ramach planu na przyszły rok znalazły się w
dokumentach przekazanych 3 września do konsultacji członkom Rady Programowej Współpracy Rozwojowej.
Prosimy o wyjaśnienie, dlaczego ta część planu nie była skonsultowana zgodnie z ustalonymi zasadami i jak to się ma
do odpowiedzi, którą dostaliśmy od MSZ, że „(…) udostępnienie całości dokumentu łącznie z alokacją kwot nie było
możliwe ze względu na brak informacji o wysokości rezerwy celowej na współpracę rozwojową w 2014 r. (…)”.
--2. Wybór terminu i czasu konsultacji społecznych
Uwaga GZ (18.08.13):
Zgodnie z wypracowanymi wspólnie zasadami współpracy z partnerami społecznymi, czas na udział w konsultacjach
tego typu dokumentów powinien być nie krótszy niż dwa tygodnie. Informacja o konsultacji ukazała się w piątek, 2
sierpnia po południu dając na konsultacje de facto 9 dni roboczych. Pomijamy fakt organizowania konsultacji w
środku sierpnia, min. w terminie tzw. długiego weekendu 15-18 sierpnia. Jako Grupa Zagranica negatywnie oceniamy
taką praktykę. Mamy poczucie, że nie przyczynia się ona do partnerskiego traktowania organizacji pozarządowych
zainteresowanych merytorycznie tą sprawą.
Odpowiedź MSZ (28.08.13):
Zgodnie z Zasadami współpracy MSZ z partnerami społecznymi w zakresie współpracy rozwojowej, czas na udział w
konsultacjach wymaganych ustawą o współpracy rozwojowej powinien być nie krótszy niż dwa tygodnie. MSZ,
udostępniając dokument do konsultacji, umożliwił zgłoszenie ewentualnych uwag do Planu w ciągu 17 dni
kalendarzowych, co jest zgodne z ww. zasadami. Ponadto wydłużenie czasu konsultacji lub przekazanie dokumentu
w późniejszym terminie, oznaczałoby konieczność opóźnienia ogłoszenia konkursu „Polska pomoc rozwojowa 2014”.
Dotychczasowym postulatem GZ było jak najszybsze ogłoszenie konkursu „Polska pomoc rozwojowa”.
Odpowiedź GZ (10.09.13):
W naszym stanowisku apelowaliśmy o takie organizowanie konsultacji, aby umożliwić uczestnictwo w nich jak
największej ilości partnerów społecznych. Zasady współpracy z partnerami wyznaczają minimalny termin trwania
konsultacji i w naszym odczuciu nic nie stało na przeszkodzie żeby ogłosić je wcześniej.
Mając na uwadze nasz wieloletni postulat, aby jak najszybciej ogłaszać konkurs „Polska pomoc rozwojowa”,
apelujemy, aby w roku 2014 konsultacje planu rocznego na rok 2015 ogłosić na początku czerwca 2014, dając 2
miesiące czasu na zebranie uwag partnerów społecznych. Za dłuższym okresem na konsultacje przemawia również
fakt, że polskie organizacje pozarządowe niejednokrotnie zasięgają opinii swoich zagranicznych partnerów odnośnie
wyznaczanych w Planie priorytetów, co Grupa Zagranica uznaje za dobrą i zasadną praktykę.
--3. Plan ewaluacji polskiej pomocy rozwojowej
Uwaga GZ (18.08.13):
dot. Część I, str. 18, przedostatni akapit – „(…) Szczegóły działań ewaluacyjnych określi Roczny plan ewaluacji 2014
(…)”. Powtarzając postulat Grupy Zagranica z konsultacji zeszłorocznych, czy możemy otrzymać do konsultacji ww.
roczny plan ewaluacji? Jaki jest status tego dokumentu? Czy jest już zatwierdzony? Czy będzie on stanowił aneks do
niniejszego planu współpracy rozwojowej?
Odpowiedź MSZ (28.08.13):
Uwaga nieuwzględniona. Roczny plan ewaluacji sporządzany jest pod koniec roku poprzedzającego ewaluację i nie
będzie udostępniony do konsultacji ze względu na potencjalny konflikt interesów. Przedmiot ewaluacji nie może być
konsultowany z potencjalnie ewaluowanym podmiotem. Po zatwierdzeniu przez Ministra Spraw Zagranicznych Planu
rocznego ewaluacji, ww. Plan będzie udostępniony. Roczny plan ewaluacji nie będzie stanowił załącznika do Planu
współpracy rozwojowej w 2014 r.
Odpowiedź GZ (10.09.13):
W planie współpracy rozwojowej na rok 2013 (na str. 18) zapisano, że „(…) ewaluacja polskiej współpracy
rozwojowej w roku 2013 będzie się skupiała na działaniach wynikających z zatwierdzonego rocznego planu
ewaluacji (…)”. Skoro nie jest możliwe otrzymanie rocznego planu ewaluacji na rok przyszły, prosimy o
udostępnienie – zgodnie z powyższym zapisem - planu ewaluacji na rok bieżący.
Prosilibyśmy o wyjaśnienie, co MSZ rozumie przez ewaluację współpracy rozwojowej. W naszej opinii, opartej o
wykładnię OECD DAC, działania opisywane przez MSZ jako ewaluacja, są działaniami monitoringowymi
pozwalającymi stwierdzić, czy dofinansowany ze środków publicznych projekt został faktycznie zrealizowany. Jest
to jeden z elementów systemu ewaluacji pomocy rozwojowej, niezmiernie ważny i potrzebny, ale
niewystarczający. Oprócz monitoringu, system ewaluacji powinien zawierać również określenie rezultatów dla
konkretnych regionów/priorytetów oraz ocenę wpływu wszystkich działań podjętych w ramach pomocy
rozwojowej (w danym czasie) na osiągnięcie zamierzonych rezultatów dla konkretnego regionu/priorytetu. Jest to
w pewnym sensie ocena skuteczności działania MSZ jako instytucji realizującej pomoc rozwojową. W związku z
tym, w celu uniknięcia konfliktu interesów, zasadne byłoby przeprowadzenie jej przez ekspertów zewnętrznych i
niezwiązanych z żadnym podmiotem zaangażowanym w realizację współpracy rozwojowej. W odniesieniu do
powyższego, właściwego rozumienia systemu ewaluacji, widzimy głęboki sens w tworzeniu rocznych planów
ewaluacji pomocy rozwojowej, przeznaczaniu na to konkretnych kwot finansowych i nie widzimy konfliktu
interesów w poddawaniu ich konsultacjom społecznym jako części Planu Współpracy Rozwojowej w 2014r.
Wyklarowanie tej kwestii wydaje nam się szczególnie ważne przed zbliżającą się wizytą przedstawicieli
Sekretariatu DAC OECD, której celem jest przygotowanie raportu oceniającego polski system pomocy rozwojowej
pod kątem kryteriów członkostwa w tym Komitecie.
Przypominamy tutaj rekomendacje OECD zawarte w przeglądzie polskiej pomocy z roku 2010 r. (pdf). Chodzi o
taką konstrukcję ewaluacji, aby wspierała zarządzanie dla rezultatów (rezultatów całej współpracy rozwojowej, a
nie tylko poszczególnych projektów), cytat z przeglądu: „(…) it will become increasingly important for Poland to be
able to demonstrate the results of the development work that it is contributing to. To this end, a good system of
monitoring, evaluation and results based management would be essential. This will require MFA to build a strong
independent monitoring and evaluation system in line with international standards. This includes a need to
establish results frameworks for major programmes, improve monitoring during project implementation, to
improve ex-post evaluation, and to integrate lessons from evaluations into future programmes. Evaluations
should consistently be made public in order to improve accountability in Poland and partner countries. When
designing its monitoring and evaluation system, Poland may wish to refer to the DAC guidance related to
development evaluations (…) Aid effectiveness principles require joint evaluations involving all the donors engaged
in a particular sector or programme, preferably together with the partner country and Poland should work
towards this kind of collaboration (…)”
--4. Wybór projektów realizowanych przez jednostki administracji rządowej
Uwaga GZ (18.08.13):
dot. Część I, str. 6, ostatni akapit – „(…) Spośród propozycji projektowych zgłoszonych do MSZ wyłoniono inicjatywy
służące wsparciu procesów transformacji systemowej w krajach priorytetowych polskiej współpracy rozwojowej oraz
edukacji globalnej w Polsce (…)”. Postulujemy doprecyzowanie/uszczegółowienie informacji, w jaki sposób
wyłoniono te inicjatywy (kto oceniał, jakie były kryteria oceny, jak to się ma do Wieloletniego Programu Współpracy
Rozwojowej).
Odpowiedź MSZ (28.08.13):
Uwaga częściowo uwzględniona. We wstępie znajdzie się zapis odnoszący się do określonych w „Wieloletnim
Programie Współpracy Rozwojowej na lata 2012 – 2015” geograficznych obszarów wsparcia. Plan jest dokumentem
wykonawczym do Wieloletniego Programu Współpracy Rozwojowej i MSZ nie widzi uzasadnienia dla cytowania w
Planie Wieloletniego Programu Współpracy Rozwojowej.
Odpowiedź GZ (04.09.13):
Wyjaśniamy, że w odróżnieniu do procedury wyboru projektów realizowanych przez organizacje pozarządowe,
nieznane są dla nas zasady wyłaniania inicjatyw realizowanych przez organy administracji rządowej i jednostki im
podległe. Skoro zasady konkursów grantowych Polskiej Pomocy są szczegółowo opisane w rocznym planie
współpracy, nie widzimy powodu, dla którego procedury wyboru projektów realizowanych przez jednostki
administracji rządowej nie byłyby opisane w niniejszym dokumencie. Prosimy o uzasadnienie dla rezygnacji z opisu
tych procedur.