faktoring dla msp

34
5 – 11 grudnia 2014 r.
FAKTORING DLA MSP
Dynamiczny rozwój MSP dzięki faktoringowi
Płynność finansowa, czyli zdolność przedsiębiorstwa do dokonywania
zakupów niezbędnych dla jego funkcjonowania towarów i usług oraz do
płacenia na czas rachunków, jest fundamentalnym elementem każdej firmy,
niezależnie od jej wielkości czy profilu działalności. Jak ważna jest płynność
finansowa może świadczyć to, że nawet firma, która wykazuje zysk, ale nie
ma zdolności do spłaty krótkoterminowych zobowiązań, może być zmuszona
do ogłoszenia upadłości.
Mariusz Rdzanek
Firma może mieć klientów
i zamówienia oraz wolne
moce produkcyjne a mimo
to może upaść, jeżeli utraci
płynność finansową. To
oczywiście skrajna ewentualność, zwykle kończy się na
drobniejszych perturbacjach, nieufności dostawców lub rezygnacji ze zleceń, których firma nie
jest w stanie zrealizować tylko z powodu braku
gotówki.
Niemożliwy kredyt
Aby rozwiązać problem braku gotówki firma
może skorzystać z zewnętrznego finansowania
w postaci kredytu obrotowego lub faktoringu.
Otrzymanie kredytu bankowego wymusza jednak sprostania wymaganiom stawianym przez
banki, które dla małych i średnich firm są często trudne do spełnienia. Jedną z trudności jest
to, że problemy z płynnością finansową wpły-
wają na ocenę przedsiębiorstwa, pogarszając
jego wskaźniki i obniżając jego standing finansowy. Jest to właśnie jeden z elementów zamykających drogę do finansowania bankowego
w postaci kredytu obrotowego.
Łatwiejszy dostęp do faktoringu
Warunkiem zastosowania faktoringu jest natomiast posiadanie przez firmę stałego grona
odbiorców kupujących towary lub usługi z odroczonym terminem płatności. Dzięki faktoringowi faktury z odroczonym terminem
płatności zamieniane są na gotówkę, którą
firma może obracać regulując swoje zobowiązania. Wymagania stawiane przedsiębiorstwom
chcącym skorzystać z faktoringu są znacznie
mniejsze niż w przypadku kredytu, ponieważ
w faktoringu ocena opiera się głównie na samej
transakcji oraz kondycji płatnika.
Firma, która nie korzysta z zewnętrznego
finansowania, w przypadku niedoboru gotówki nie może już terminowo wywiązy-
wać się ze swoich zobowiązań finansowych.
Oznacza to często utratę reputacji u dostawców, która może zaowocować utratą kredytu
kupieckiego, powiększając tym samym jeszcze bardziej zapotrzebowanie na gotówkę.
Kłopoty przedsiębiorstwa z zapatrywaniem
się w surowce czy towary będą oznaczać kłopoty z utrzymaniem dotychczasowych klientów i utratę szans na pozyskanie nowych.
Kredyt kupiecki poprzez faktoring
W przypadku uzyskania finansowania poprzez faktoring, przedsiębiorstwo może
nawet samo zrezygnować z kredytu kupieckiego u swoich dostawców w zamian za rabat (skonto) przy płatności gotówką. Przy
wsparciu faktoringu firma nie tylko na bieżąco może regulować swoje zobowiązania,
lecz także zdobywać nowych klientów oferując im odroczone terminy płatności i to bez
obawy o własną kondycję finansową, ponieważ ma zapewnioną płynność potrzebną do
realizacji kolejnych zamówień. Kredyt kupiecki dla odbiorców finansowany może być
właśnie poprzez faktoring.
Faktoring pełny
Faktoring ma jeszcze jedną bardzo istotną
zaletę, która należy wymienić w kontekście
płynności finansowej. Niespodziewane za-
przestanie regulowania swoich zobowiązań
przez odbiorcę może doprowadzić firmę
(dostawcę) do utraty płynności finansowej. Przed taką sytuacją ochroni jednak
faktoring pełny. W tej odmianie faktoringu ryzyko niewypłacalności odbiorcy
przejmuje faktor.
Nie tylko stabilność, lecz także rozwój
Faktoring zabezpiecza przed zatorami płatniczymi i pozwala szybko uzupełnić brak
gotówki poprzez jej uwodnienie z zamrożonych wierzytelności. Firma nie musi czekać
na zapłatę faktur przez swoich odbiorców,
ponieważ faktoring przyspiesza cykl obrotu
gotówki w przedsiębiorstwie, zapewniając
firmie stałe i stabilne źródło finansowania
sprzedaży.
Warunkiem niezakłóconego działania
a wręcz przetrwania każdego przedsiębiorstwa jest ciągła dbałość o zachowanie
płynności finansowej. Narzędziem bardzo
pomocnym przy realizacji tego celu jest faktoring, który pozwala nie tylko wywiązywać
się z własnych zobowiązań, lecz także myśleć
o rozwoju i pozyskiwaniu nowych klientów.
Autor jest niezależnym ekspertem reprezentującym firmę
MARVEL BROKER, specjalizującą się w rynku faktoringowym
FAKTORING DLA MSP 35
Faktoring jest usługą, która ma pomagać w utrzymaniu płynności finansowej, być przyjazna przedsiębiorcy i zmniejszać
ryzyko przeprowadzanych transakcji. Najlepszym potwierdzeniem tego, że spełnia on stawiane przed nim wyzwania, są
coroczne wzrosty obrotów w branży faktoringowej
5 – 11 grudnia 2014 r.
CZTERY MITY, CZYLI CZEGO NAJCZĘŚCIEJ
OBAWIAJĄ SIĘ POTENCJALNI KLIENCI
Chociaż usługa faktoringu, czyli w największym uproszczeniu zamiana
faktur z odroczonym terminem płatności na gotówkę, jest już świadczona
na polskim rynku od około dwudziestu lat, a branża faktoringowa rozwija
się bardzo dynamicznie, część klientów nadal posiada różne, często
nieuzasadnione obawy przed podpisaniem umowy faktoringu. Niniejszy
artykuł zawiera opis wątpliwości najczęściej zgłaszanych przez klientów.
Jakub Wernicke
Podstawowe pytanie większości klientów podczas
wstępnych rozmów dotyczących faktoringu brzmi
następująco: ile ta usługa
będzie mnie kosztować?
Wielu faktorantów obawia
się, że koszty faktoringu będą wysokie, a cena
często jest najważniejszym kryterium wyboru
instytucji finansowej.
Mit nr 1 – Nie stać mnie na to
Koszt faktoringu zależy od wielu czynników.
Najważniejszym z nich jest jakość portfela wierzytelności klienta. Im bardziej stabilna kondycja finansowa płatników i dłuższa historia
współpracy z nimi, tym niższa jest prowizja.
Inne czynniki to rodzaj faktoringu wybranego
przez klienta oraz jego sytuacja finansowa.
Zmiennych wpływających na koszty faktoringu
jest tak wiele, że podanie przysłowiowych „widełek cenowych” dla wszystkich transakcji jest
niemożliwe. W przypadku faktoringu należy
jednak podkreślić, że cena, jaką płacimy, zawiera
w sobie nie tylko usługę finansowania. Oprócz
niej możemy wymienić również funkcję zabezpieczającą polegającą na tym, że często faktor
przejmuje ryzyko związane z niewypłacalnością
kontrahentów oraz funkcję administracyjną polegającą na monitorowaniu należności, doradztwie, analizie kondycji finansowej, wywiadzie
gospodarczym i usługach księgowych. Podsumowując, faktoring nie jest drogi. Biorąc pod
uwagę wszystkie dodatkowe świadczenia nieroz-
łącznie związane z tą usługą, jest porównywalny
cenowo z alternatywnymi formami finansowania (np. kredytem obrotowym). W zamian
dostajemy więcej, a co najważniejsze możemy
podjąć się przedsięwzięć, które bez faktoringu
byłyby nieosiągalne.
Mit nr 2 – Wiarygodność mojej
firmy na tym ucierpi
Utrata dobrych relacji z kontrahentami i pozytywnego wizerunku to popularna obawa, którą
deklarują przedsiębiorcy. Często wychodzą oni
z założenia, że zwrócenie się do płatnika z prośbą
o zgodę na faktoring zostanie odebrane jako
przejaw braku zaufania lub przesłanka o słabej
kondycji finansowej samego faktoranta. Wątpliwości te są oczywiście nieuzasadnione. Prosząc
płatnika faktoringowego o zgodę na faktoring
pokazujemy mu, że planujemy z nim długoterminową współpracę oraz dobrze oceniamy jego
wiarygodność płatniczą przedstawiając go instytucji finansującej do weryfikacji. Korzystanie
z faktoringu jest także dowodem dobrej kondycji faktoranta, ponieważ jest formą finansowania
charakterystyczną dla przedsiębiorstw nowoczesnych, rozwijających się dynamicznie, które
świadomie zarządzają swoimi należnościami.
Mit nr 3 – Będę musiał zwrócić pieniądze
Kolejnym zagadnieniem, które często wzbudza wątpliwości potencjalnych klientów jest
prawo instytucji finansującej do regresu. Podczas wstępnych rozmów z klientami często pada
prośba o wyjaśnienie co dzieje się w sytuacji, gdy
płatnik faktoringowy nie ureguluje płatności
w terminie. Pytanie to jest jak najbardziej uzasadnione. Przedsiębiorcy decydują się na faktoring po to, aby otrzymane środki przeznaczyć
na dalsze inwestycje, a nie trzymać je na koncie na wypadek braku terminowej płatności ze
strony płatnika.
Prawo do wezwania klienta do zwrotu wypłaconych środków przysługuje faktorowi
w przypadku korzystania z faktoringu niepełnego. W takiej sytuacji instytucja finansująca postępuje zgodnie z opisaną
w umowie procedurą, która najczęściej zakłada monity o zapłatę, wyjaśnienie sytuacji, polubowne dochodzenie należności,
zaspokojenie się z wpływów od innych płatników, a w ostateczności przystąpienie do
windykacji. W Polsce ponad połowa transakcji (52 proc. na III kwartał 2014 r.) została przeprowadzona na zasadzie faktoringu
niepełnego. Należy podkreślić, że transakcje objęte faktoringiem cechują się o wiele
mniejszym ryzykiem nieterminowych spłat,
niż ma to miejsce w przypadku konwencjonalnych rozliczeń. Dzieje się tak z kilku
powodów. Po pierwsze, instytucja finan-
Koszt faktoringu zależy
od wielu czynników.
Najważniejszym z nich jest
jakość portfela wierzytelności
klienta. Im bardziej stabilna
kondycja finansowa
płatników i dłuższa historia
współpracy z nimi, tym
niższa jest prowizja
sująca za każdym razem dokonuje wywiadu
gospodarczego na temat płatnika faktoringowego i analizuje jego kondycję finansową.
Po drugie, często wymaga ona bardzo dobrej jakości dokumentów potwierdzających
wierzytelność. Co więcej, w momencie gdy
wierzycielem płatnika staje się bank lub instytucja finansująca ma on świadomość, że
nie warto zwlekać z zapłatą, ponieważ są to
podmioty profesjonalnie zajmujące się również windykacją.
Mit nr 4 – Nie mam czasu na
te wszystkie procedury
Zdarza się, że klientów odstraszają wątpliwości
związane z obiegiem dokumentów dotyczących
transakcji. Najczęściej poruszają oni kwestię poufności informacji oraz ewentualnego ryzyka
związanego z możliwością dublowania się wykonywanych obowiązków i przekazywanych informacji. W dzisiejszych czasach jednak większość
instytucji finansujących zapewnia stały dostęp
do bezpiecznych systemów zarządzania należnościami, które gwarantują wgląd do wszystkich
aktualnych danych dotyczących przeprowadzanych transakcji. Warto również podkreślić, że
zdecydowana większość czynności związanych
z wymianą informacji i dokumentów leży po
stronie instytucji finansującej.
Faktoring jest usługą, która ma pomagać
w utrzymaniu płynności finansowej, być
przyjazna przedsiębiorcy i zmniejszać ryzyko
przeprowadzanych transakcji. Najlepszym potwierdzeniem tego, że spełnia on stawiane przed
nim wyzwania są coroczne wzrosty obrotów
w branży faktoringowej (obroty faktoringowe
wzrosły o 16 proc. pomiędzy III kwartałem
2013 r. a III kwartałem 2014 r.). Wszystkich
nieprzekonanych przedsiębiorców zachęcam
do przetestowania tego rodzaju finansowania.
Reklama
Nowy wymiar faktoringu
KUKE Finance S.A.
ul. Sienna 39
00-121 Warszawa
(+48 22) 312 41 80
[email protected]
www.kuke-finance.pl
Autor jest doradcą klienta w firmie INDOS SA
36 FAKTORING DLA MSP
5 – 11 grudnia 2014 r.
Faktoring mieszany jest idealnym rozwiązaniem dla przedsiębiorstw, które chciałyby w prosty i jednocześnie kompleksowy sposób
połączyć w jednym produkcie faktoring pełny oraz niepełny. Wprowadzenie takiego rozwiązania nie wymaga od klientów żadnych
zmian w dotychczasowej współpracy z faktorem, a dla potencjalnych klientów nie rodzi żadnych dodatkowych wymagań
W jakich sytuacjach sprawdza się
faktoring mieszany?
W miarę pogarszania się sytuacji
gospodarczej na rynku, a co
za tym idzie – coraz słabszej
kondycji finansowej odbiorców
klientów faktoringowych,
podział usług finansowania na
faktoring pełny i niepełny okazał
się niewystarczający. Klienci
zaczęli odczuwać problemy
wynikające z ograniczania poziomu
finansowania przez faktorów,
spowodowanego redukcją limitów
kredytowych (przejęcia ryzyka)
przyznawanych odbiorcom objętym
faktoringiem pełnym.
Jarosław Poloczek
Odpowiedzią faktorów
na takie kłopoty klientów
stał się faktoring mieszany,
który daje możliwość maksymalnego wykorzystania
wszystkich atutów faktoringu. Łączy on zalety faktoringu z regresem oraz faktoringu z przejęciem
ryzyka niewypłacalności kontrahenta, a co za
tym idzie – staje się naturalnym wyborem dla
przedsiębiorstw posiadających polisy ubezpieczenia należności. W dużym uproszczeniu klient
może w zakresie jednego produktu, a co najważniejsze jednej umowy, powiązać posiadaną
polisę ubezpieczeniową z usługą faktoringową.
Pozwala to finansować wierzytelności w ramach
faktoringu pełnego, tj. do wysokości limitu kredytowego nadanego przez ubezpieczyciela oraz
dodatkowo wykorzystywać opcję faktoringu
niepełnego, który zapewnia elastyczny dostęp
do kapitału obrotowego, stanowiąc uzupełnienie produktu na wypadek jednoczesnego wzrostu sprzedaży oraz braku pełnego pokrycia salda
przez limit kredytowy ubezpieczyciela.
W praktyce
Przykładem mogą być nieprzewidywalne, sezonowe wzrosty zamówień, kiedy limit przejęcia
ryzyka dla odbiorcy nie daje możliwości sfinansowania całego salda. Zastosowanie jedynie
faktoringu pełnego nie będzie wystarczającym
rozwiązaniem, natomiast wariant z faktoringiem mieszanym pozwoli w optymalny sposób
zasady – faktorzy w przypadku opóźnień płatniczych traktują wierzytelności danego dłużnika
zbiorczo, tj. dochodzą całości salda, nie rozdzielając go na te, które są objęte ochroną ubezpieczeniową (w ramach limitu kredytowego) oraz
te w faktoringu niepełnym.
Dla kogo faktoring mieszany
Faktoring mieszany jest idealnym rozwiązaniem
dla przedsiębiorstw, które chciałyby w prosty
i jednocześnie kompleksowy sposób połączyć
w jednym produkcie faktoring pełny oraz niepełny. Wprowadzenie takiego rozwiązania nie
wymaga od klientów żadnych zmian w dotychczasowej współpracy z faktorem, a dla potencjalnych klientów nie rodzi żadnych dodatkowych
wymagań, co do formy komunikacji i wymiany
informacji. Tak jak w przypadku standardowego
produktu, współpraca oparta jest o wymianę informacji dotyczących wierzytelności objętych
usługą faktoringu. Nie jest wymagany żaden
dodatkowy podział wierzytelności na te dedykowane faktoringowi pełnemu czy niepełnemu.
Nie ma również potrzeby generowania wielu
zestawień z systemu finansowo-księgowego
klienta. Prosta i nieskomplikowana komunikacja jest wciąż podstawą współpracy pomiędzy
klientem a faktorem. Jak zatem parametryzujemy faktoring mieszany?
gdy nie zostaną objęte przejęciem ryzyka. Jeżeli
pozwoli na to limit kredytowy dłużnika (zostanie zwiększony), a wierzytelności będą spełniały
wymagania stawiane przez polisę, mogą one zostać włączone w faktoring pełny – faktor przejmie wówczas ryzyko niewypłacalności dłużnika.
Zarządzanie na poziomie dłużnika
Podstawą zarządzania usługą faktoringu mieszanego jest odpowiednie dostosowanie limitów finansowania dłużników włączonych do umowy.
Każdy kontrahent posiada w takim produkcie
dwa odrębne limity: kredytowy oraz finansowania, których wysokość jest od siebie niezależna. Limit kredytowy odpowiada za poziom
przejęcia ryzyka niewypłacalności dłużnika, natomiast limit finansowania determinuje maksymalną kwotę finansowania dłużnika. Umiejętne
kontrolowanie tych dwóch limitów umożliwia
faktorowi dostosowanie produktu na miarę potrzeb klienta.
Rozwiązanie takie nie wymaga od klienta selekcji odbiorców dla włączenia ich w jeden
z produktów (faktoring pełny lub faktoring niepełny), gdyż dłużnik funkcjonuje w nich równocześnie. Przykładowy podział limitu dłużnika
przedstawia rys. 1.
Taka konstrukcja produktu pozwala na płynne
zarządzanie wierzytelnościami klienta i nie ogranicza wysokości finansowania, jak to ma miejsce w przypadku faktoringu pełnego – tylko
do wysokości przyznanych dłużnikom limitów
kredytowych.
dopasować finansowanie bieżącej działalności firmy do warunków sprzedaży. Trzeba również pamiętać, że faktoring mieszany pomimo
tego, że nie przejmuje w pełni ryzyka występowania zatorów płatniczych, czy niewypłacalności prawnej odbiorców włączonych do umowy,
to jednak nadal spełnia funkcję wsparcia w kontaktach z nierzetelnymi kontrahentami. Co do
Kompleksowe połączenie produktów
Wierzytelności dłużników, które mieszczą się
w limicie kredytowym przyznanym przez ubezpieczyciela (zielone pole) są traktowane jako
faktoring pełny, natomiast nadwyżka ponad limit kredytowy (niebieskie pole) traktowana jest
jako faktoring niepełny (rys.2). Co jest istotne
– nie oznacza to jednak, że wierzytelności te ni-
Zalety faktoringu mieszanego
Zalet faktoringu mieszanego jest wiele. Po pierwsze, jest to kompleksowe rozwiązanie, które jest
jednocześnie elastyczne i proste w obsłudze. Nie
wprowadza zbędnego obciążenia technicznego
po stronie przedsiębiorstw i nie jest obarczone
zbyt dużą liczbą stopni decyzyjnych po stronie
faktora, wpływających na wysokość finansowania, jak również wielkość przejęcia ryzyka, które
w tym wypadku jest skorelowane z polisą ubezpieczenia należności.
Po drugie, klient może aktywnie uczestniczyć
w kształtowaniu tej usługi zgodnie ze swoimi
potrzebami. Może to robić zarówno na poziomie samego ubezpieczenia – gdzie ma możliwości dopasowania tej usługi do specyfiki swojego
przedsiębiorstwa, jak i w zakresie finansowania
– kiedy to następuje powiązanie obu usług.
Po trzecie, faktoring mieszany jest doskonałym
rozwiązaniem na nietypowe sytuacje, jak np.
wysoka sezonowość, czy konsolidacja sektora,
które mogą długoterminowo powodować, że
zastosowanie typowego faktoringu pełnego nie
będzie rozwiązaniem optymalnym.
Po czwarte, nie możemy wreszcie pominąć zalety, jaką jest wygoda współpracy pomiędzy
klientem a faktorem. Dzięki ewolucji, jaką faktoring mieszany przeszedł w ciągu ostatnich
kilku lat, przedsiębiorcy nie muszą już podpisywać dwóch oddzielnych umów dla obu typów
usług. W ramach jednej umowy i jednego globalnego limitu finansowania klienta, może on
korzystać z faktoring pełnego, a w razie zapotrzebowania również niepełnego, co powoduje, że
ma stały dostęp do elastycznej linii zapewniającej kapitał obrotowy. Ponadto samo finansowanie w faktoringu niepełnym może odbywać się
na poziomie salda konkretnego odbiorcy, a nie
– jak w przeszłości miało to miejsce – na poziomie wydzielonych grup odbiorców (tzw. podział portfelowy).
Tradycyjny faktoring
Dotychczasowe rozwiązania oferowane przez rynek, a zatem faktoring pełny lub niepełny, wymagały od klientów jasnego wyboru produktu
dla całego portfela swoich odbiorców włączonych do umowy, co często sprowadzało się do
bardzo szczegółowego i manualnego wydzielania kontrahentów pod daną funkcjonalność
produktu, a co za tym idzie – klient musiał z wyprzedzeniem czasowym dokonywać wyboru,
w ramach jakiego rozwiązania chce finansować
swojego odbiorcę, a następnie odpowiednio skomunikować taką intencję z faktorem. W efekcie konieczne było zawieranie dwóch odrębnych
umów faktoringowych lub sztywnego podziały
na dwa różne produkty, co z kolei rodziło dalsze komplikacje związane z odpowiednim zarządzaniem wierzytelnościami (głównie od strony
technicznej – generowania zestawienia).
Autor jest zastępcą dyrektora handlowego
ds. faktoringu w firmie Coface
FAKTORING DLA MSP 37
5 – 11 grudnia 2014 r.
Efektywne instrumenty Dobry czas dla
wsparcia sektora MSP faktoringu
Faktoring jest jednym
z najpopularniejszych wśród
przedsiębiorców sposobów
na odzyskanie płynności
finansowej. Ma charakter doraźny
i pozwala na szybkie pozyskanie
gotówki na realizację bieżących
zobowiązań firmy. Jednak
czy jest najskuteczniejszym
rozwiązaniem?
Sławomir Szarek
Z pewnością nie, przede
wszystkim dlatego, że
nie spowoduje, iż nierzetelni płatnicy zaczną
przestrzegać umówionych terminów. W tym
celu niezbędna jest prewencja, a w ostateczności klasyczna windykacja, która oddana w ręce profesjonalnego
podmiotu z branży zarządzania wierzytelnościami może przynieść długofalowe efekty.
Szybki sposób na gotówkę
W procesie faktoringu najważniejszy jest
czas, czyli moment wystawienia na sprzedaż tzw. koszyka dłużników. Wycena portfela zależy bowiem m.in. od tego, ile czasu
upłynęło od daty wymagalności należności.
Jest to więc doraźny sposób na przywrócenie
płynności finansowej w firmie. Alternatywną
formą poprawiającą stan bieżących finansów może być kredyt inwestycyjny. W przeciwieństwie do faktoringu jego pozyskanie
wiąże się jednak z wieloma formalnościami,
które niejednokrotnie trwają kilka miesięcy.
Długofalowo, a nie doraźnie
Współpraca z firmą zarządzającą należnościami daje dużo szersze możliwości niż
jednorazowe zlecenie faktoringu lub kredyt. Szeroko rozumiana prewencja pozwala
uchronić firmę przed niewypłacalnymi kontrahentami, których faktur wcale nie trzeba
sprzedawać, by otrzymać zastrzyk gotówki.
Firmy zarządzające należnościami oferują
różnorodne narzędzia zarówno weryfikujące
kontrahentów jak i mobilizujące partnerów
biznesowych do regularnej spłaty swoich zobowiązań. Należą do nich m.in.: monitoring
płatności, wywiad gospodarczy, a także działania monitujące i ostrzegające kontrahentów, np. pieczęć prewencyjna. Firma, która
profesjonalnie zajmuje się zarządzaniem wierzytelnościami, na co dzień ma do czynienia z różnymi przyczynami utraty płynności.
Krótki wywiad z klientem pozwala jej ocenić czy objęty windykacją kontrahent ma
chwilowe problemy z wypłacalnością czy
też zaleganie z płatnością to jego sposób na
prowadzenie biznesu. Weryfikacja tego stanu
jest możliwa poprzez dostęp firm zarządzających należnościami do baz nierzetelnych
przedsiębiorców.
Zachowanie pozytywnych
relacji – bezcenne
Działania z obszaru prewencji warto powierzyć firmie zewnętrznej, która w swojej ofercie posiada kompleksowe usługi
wspomagające zarządzanie ryzykiem oraz
dostarczy niezbędnych analiz i rekomendacji dotyczących wiarygodności partnerów
i prawdopodobieństwa ich wypłacalności.
Współpraca na zasadzie outsourcingu korzystna jest nie tylko ze względu na wiedzę
i doświadczenie firm wyspecjalizowanych
w zakresie zarządzania ryzykiem. Wartością dodaną jest zachowanie dobrych relacji z kontrahentami, pracownicy danej firmy
nie są bowiem bezpośrednio zaangażowani
w monitoring płatności, czy w przypadku
jego nieskuteczności – działania mające na
celu egzekucję zobowiązania. Ma to istotne
znaczenie zwłaszcza w przypadku firm z sektora MSP, które współpracują najczęściej ze
stałym gronem kontrahentów, a udane relacje biznesowe warunkują dalszy, pozytywny
rozwój ich biznesu.
Autor jest prezesem zarządu w Grupie Casus Finanse SA
Usługi faktoringowe z każdym rokiem są coraz bardziej popularne w Polsce.
Jak pokazują statystyki, w ciągu trzech kwartałów 2014 r. faktorzy należący do
Polskiego Związku Faktorów sfinansowali wierzytelności o wartości ponad
81 mld zł. To ponad 16 proc. więcej niż przed rokiem. Tak wysoka dwucyfrowa
dynamika na polskim rynku utrzymuje się od dłuższego czasu.
Tomasz Mazurkiewicz
Na popularność faktoringu jako źródła finansowania kapitału
obrotowego wpływa kilka
elementów. Przede wszystkim to dobry sposób dla
firm na natychmiastowy
zastrzyk gotówki potrzebnej do obrotu oraz
poprawę płynności. Dlatego przedsiębiorcy
poszukując sposobów wspierających płynność finansową wybierają właśnie tę usługę.
Kolejną przesłanką, którą kierują się klienci
wybierając faktoring, jest dostępność tego
produktu. Przedsiębiorca nie musi osiągać
dużych obrotów – przede wszystkim powinien oferować produkt lub usługę, która
jest powtarzalna i dodatkowo posiadać stałą
grupę swoich odbiorców. Firma, żeby móc
korzystać z faktoringu, powinna działać na
rynku dłużej niż rok.
Ważne jest także, aby faktor mógł ocenić sytuację finansową przedsiębiorcy w oparciu
Reklama
o dane finansowe. Nie ma przy tym znaczenia forma prowadzenia księgowości – może
to być pełna lub uproszczona księgowość.
To wszystko sprawia, że faktoring jest coraz
częściej wybierany przez średnie i duże firmy.
Dobrym przykładem jest oferta ING Commercial Finance dostosowana do potrzeb
tej grupy przedsiębiorstw. Spółka oferuje
usługi faktoringowe w zakresie finansowania oraz zarządzania należnościami, zabezpieczenia przed ryzykiem niewypłacalności
kontrahentów oraz redukcji kosztów obsługi
wierzytelności.
Ta strategia przyczyniła się do wzrostu liczby
klientów, głównie z segmentu średnich i dużych
firm. W efekcie po trzech kwartałach 2014 r.
ING Commercial Finance zajmuje pierwsze
miejsce na polskim rynku pod względem wartości obrotów wśród firm faktoringowych oraz
udziału w rynku.
Autor jest wiceprezesem zarządu
ING Commercial Finance Polska SA
38 FAKTORING DLA MSP
5 – 11 grudnia 2014 r.
W procesie faktoringu najważniejszy jest czas, czyli moment wystawienia na sprzedaż tzw. koszyka dłużników. Wycena portfela
zależy bowiem m.in. od tego, ile czasu upłynęło od daty wymagalności należności. Jest to więc doraźny sposób na przywrócenie
płynności finansowej w firmie. Alternatywną formą poprawiającą stan bieżących finansów może być kredyt inwestycyjny
Faktoring z regresem – czy małe i średnie firmy
mogą sobie pozwolić na to rozwiązanie?
Faktoring jako kompleksowe rozwiązanie finansowe pozwalające na
regulację strumienia wpływów środków finansowych do przedsiębiorstwa
zdobywa coraz większą popularność. Rosnąca wiedza, presja na rozwój oraz
konieczność utrzymania płynności sprawiają, że grono zainteresowanych tą
usługą poszerza się w każdej grupie przedsiębiorców. Dotyczy to nie tylko
dużych spółek, lecz także coraz częściej firm z sektora MSP.
Jakub Ananicz
Faktoring nie jest usługą
jednorodną – można wyróżnić kilka form transakcji, w zależności od
momentu otrzymania
zapłaty czy terminu zawiadomienia dłużnika.
Najczęściej wymienianym kryterium jest
jednak czynnik ryzyka. Możemy mówić tutaj o faktoringu z regresem, który polega na
przekazaniu wierzytelności, ale bez przejęcia
ryzyka związanego z niewypłacalnością dłużnika. Oznacza to, że jeśli dłużnik nie spłaci
zobowiązania, musi go pokryć przedsiębiorca.
Alternatywą jest faktoring pełny, czyli bez regresu, który łączy się z cesją wierzytelności.
Oznacza to, że faktor przejmuje pełne ryzyko
niewypłacalności dłużnika. Wówczas, w sytuacji braku spłaty ze strony płatnika faktury,
przedsiębiorca nie ponosi żadnej odpowiedzialności. Rolą wyłącznie faktora jest wyegzekwowanie należności od dłużnika.
musi spełniać również licznych warunków
dotyczących m.in. czasu, w którym należy
zgłosić szkodę, jakie nakłada na firmę faktoringową ubezpieczyciel. Pozostałe benefity,
jakie faktorzy mogą zaoferować klientom, to
na przykład akceptacja dłuższych terminów
i okresów finansowania.
Po trzecie, faktor może przyznać finansowanie
nawet firmom działającym w branżach uznawa-
nych przez ubezpieczycieli za obciążone zbyt wysokim ryzykiem.
Duże korzyści
Należy też dodać, że ogromną zaletą jest podpisywanie umowy faktoringowej bez długiej listy
wyłączeń i warunków nakładanych przy faktoringu bez regresu przez ubezpieczycieli na faktorów, którzy z kolei przenoszą je dalej na swoich
klientów.
Warto nadmienić, że korzystając z faktoringu
z regresem przy wsparciu profesjonalnej firmy
faktoringowej nie trzeba martwić się o proces
ściągania należności. Zamiast tracić czas i środki
finansowe na windykację, klient może zająć się
działalnością operacyjną swojej spółki.
Ewolucja rynku
Faktoring z regresem posiada wiele istotnych z punktu widzenia przedsiębiorcy zalet,
które powinny przemawiać za skorzystaniem
z tej formy. Obecnie możemy zaobserwować ewolucję rynku faktoringowego w kierunku obsługi podmiotów z sektora małych
i średnich przedsiębiorstw. Rosnące nasycenie rynku w Polsce oznacza coraz bardziej
atrakcyjną ofertę dla mniejszych podmiotów,
a standaryzacja i uproszczenie części procedur pozwalają na dostosowanie kosztów finansowania do możliwości mikro- i małych
firm.
Autor jest członkiem zarządu w firmie Faktorama
Zbędne obawy
Wiele firm podchodzi z obawami do faktoringu z regresem i uważa go za niekorzystne
rozwiązanie ze względu na ryzyko przejęcia długu. Mimo to ten rodzaj usług faktoringowych ma kilka bardzo istotnych zalet.
Po pierwsze, ogranicza ryzyko nieściągalności należności, nie obciążając przy tym
przedsiębiorcy dodatkowymi opłatami z tytułu przejęcia długu. Jest to efekt prowadzenia dokładnych kontroli kredytowych przez
faktorów.
Po drugie, wszystkie procedury w przypadku
faktoringu z regresem mogą być mniej rygorystyczne – dotyczy to m.in. konieczności
udokumentowania transakcji. Faktorant nie
0 Główne obawy przedsiębiorców z sektora MSP przed skorzystaniem z faktoringu
Nie taki faktoring straszny…
Pomimo rosnącej popularności
faktoringu oraz dużej dynamiki
wzrostu tej usługi w Polsce wciąż
wielu przedsiębiorców ma obawy,
aby sięgnąć po to rozwiązanie.
W większości nie znajdują one
odzwierciedlenia w rzeczywistości.
Grzegorz Pardela
Dla przykładu bardzo szkodliwy stereotyp związany
jest z początkami funkcjonowania faktoringu, kiedy
procedury i obsługa nie były
na takim poziomie zaawansowanej informatyzacji jak
obecnie. Inne stereotypy szkodzące faktoringowi to również przekonanie o tym, że faktoring
jest równoznaczny z windykacją oraz że instytucja finansująca ingeruje w relacje między klien-
tem faktoringowym a jego odbiorcami. Tego
rodzaju obawy znikają już w pierwszej fazie testowania tego narzędzia. Firmy faktoringowe
budują swoją przewagę konkurencyjną dostosowując wymogi formalne do oczekiwań klientów,
skracając czas oczekiwania na decyzję o przyznaniu finansowania, a także oferując usprawnienia
w obsłudze rozliczeń z odbiorcami.
Faktoring tańszy od kredytu
Jako jedną z barier klienci wskazują koszt usługi
faktoringowej. Takie przeświadczenie to najczęściej skutek porównywania faktoringu z kredytem obrotowym. Tymczasem faktoring poza
finansowaniem jest zaawansowanym narzędziem wspierającym zarządzanie ryzykiem finansowym w przedsiębiorstwie. Na etapie
wydawania decyzji o finansowaniu faktor dokonuje rzetelnej oceny sytuacji i moralności
płatniczej kooperantów, co pozwala uniknąć
klientowi ryzyka współpracy z niewypłacalnym
kontrahentem. Realizowany w ramach faktoringu monitoring płatności znacząco poprawia terminowość regulowania należności przez
odbiorców klienta faktoringowego. Faktor zabezpiecza również pod względem prawnym finansowane transakcje. Utrzymanie wysokiej
klasy analityków, prawników i systemów informatycznych przekracza możliwości wielu podmiotów z sektora MSP. W ramach faktoringu
instytucja finansowa zapewnia spektrum usług
wspierających prowadzenie bezpiecznego biznesu. Biorąc pod uwagę wartość wymienionych
usług porównywanie ceny faktoringu z kredytem nie jest zasadne.
Jak wybrać optymalne rozwiązanie?
Przyglądając się dzisiejszemu rynkowi faktoringowemu powinni szukać rozwiązań, w których
nie ma ukrytych czy dodatkowych kosztów za-
wartych w tabelach opłat, np. za zdarzenia gospodarcze, których klient nie jest w stanie
przewidzieć. Przedsiębiorcy oczekują również
prostych umów nie zwierających wielostronicowych regulaminów. W tym obszarze spotykamy najwięcej obiekcji. Naszą odpowiedzią jest
specjalna oferta dla MSP, gdzie przedsiębiorca
otrzymuję jedną czytelną stawkę liniową, z której sam w prosty sposób jest w stanie policzyć
całkowity koszt usługi. W naszej konstrukcji klient podpisuje kilkustronicową umowę
z czytelną, liniową stawką naliczaną za okres finansowania wierzytelności, bez niespodzianek
i ukrytych kosztów. Staramy się, aby przekaz
marketingowy był spójny z faktycznie oferowanym rozwiązaniem. A jak pokazują liczne badania to jedna z najczęściej podnoszonych przez
klientów obiekcji wobec instytucji finansowych.
Autor jest dyrektorem handlowym, członkiem zarządu w firmie
Pragma Faktoring SA
FAKTORING DLA MSP 39
Potencjał rynku jest duży. W tej chwili z faktoringu korzysta nieco ponad 6 tys. przedsiębiorstw,
a według statystyk w Polsce działa ponad 2 mln firm. Możemy więc szacować, że co najmniej 200 tys.
przedsiębiorców będzie chciało skorzystać z faktoringu
Kolejny rok wzrostu
Obroty polskich firm faktoringowych po III kwartałach 2014 r. były
wyższe o 12,9 proc. r./r. i osiągnęły wartość 104,2 mld zł. (21 firm
należących do PZF wykazało obroty o wartości 81,5 mld zł, 16,3 proc.
wzrostu r./r.). Po raz kolejny rynek faktoringu w Polsce rósł szybciej niż
cała gospodarka. Obroty polskiego faktoringu stanowią już 1,45 proc.
rynku globalnego. Taki obrót stawia polski faktoring na 10 miejscu
w Europie*. Wskaźnik penetracji PKB dla faktoringu polskiego osiągnął
wartość 8,42 proc. (średnio w Europie – 9,5 proc.)**.
Mirosław Jakowiecki
W 2013 r. usługi faktoringowe w Polsce świadczyło 43 faktorów, wśród
nich 27 przedsiębiorstw
niebankowych prowadzących działalność faktoringową oraz 16 banków
komercyjnych, które obok statutowej działalności zajmowały się faktoringiem.
Rekordowe wyniki
Po III kw. 2014 r. liczba faktorantów wzrosła
do 6 151 (wzrost o 18,7 proc. r./r.), a kontrahentów do 123 314 (wzrost o 19,7 proc. r./r.).
52 proc. obrotów zrealizowano w ramach usługi faktoringu niepełnego
(wartość 42 527 mld zł), zaś pozostałe
Rysunek 1. Obroty faktoringu w Polsce w latach 2011 – III kw. 2014 (w mld zł)
130,9
140
113,1
120
100
88,7
104,2
96,6
81,8
81,5
80
60
cały rynek
40
20
0
2012
2013
Źródło: Statystyki PZF (patrz: http://www.faktoring.pl/files/statystyki_2014_zbiorcze.xlsx) oraz badania autora (dane za 3 III 2014 r.).
Rysunek 2. Struktura obrotów wg formy usług
3Q 2014 - faktoring pełny vs faktoring niepełny
42527; 52%
f. pełny
39028; 48%
f. niepełny
Źródło: PZF.
15,4
13,3
1,1
1,2
f. i mportowy
1,7
1,2
f. eks portowy
Źródło: PZF
Faktoring jest
najszybciej rosnącym
segmentem rynku
usług finansowych
w Polsce. Od wielu
lat wykazuje stałą,
wysoką dynamikę
wzrostu, w ciągu
ostatnich jedenastu
lat rynek wzrósł
czternastokrotnie
48 proc. w ramach faktoringu pełnego
(wartość 39 028 mld zł). Jest to trend odwrotny niż na większości rozwiniętych rynków faktoringowych.
W 2014 r. polscy faktorzy współpracują
najczęściej z faktorami z krajów Beneluxu,
Czech, Rumunii, Słowacji, Francji, Włoch,
Reklama
3Q 2014
18,4
15,9
PZF
55,9
2011
Rysunek 3. Obroty faktoringu eksportowego i importowego w Polsce w okresie
2011 – III kw. 2014 (w mld zł)
Najbardziej dynamiczny sektor finansowy
Faktoring jest najszybciej rosnącym segmentem rynku usług finansowych w Polsce. Od
wielu lat wykazuje stałą, wysoką dynamikę
wzrostu, w ciągu ostatnich jedenastu lat rynek wzrósł czternastokrotnie.
Z faktoringu korzystają wszystkie branże.
W 2013 r. 32 proc. klientów pochodziło
z branży przemysłowej, 31 proc. – handlowej, 9,4 proc. – usługowej, 8,1 proc. – transportowej i 7,6 proc. z branży budowlanej***.
Dla wielu klientów faktoring jest usługą
pierwszego wyboru.
Czternaście firm miało swoje siedziby na terenie województwa mazowieckiego, osiem
– śląskiego i po jednej w województwach:
łódzkim, dolnośląskim, lubelskim, wielkopolskim i małopolskim. Sieć dystrybucji
tworzyło łącznie 45 oddziałów, przedstawicielstw i filii. Cała polska branża zatrudnia
około 1,2 tys. osób. Odnotujmy, że 53 proc.
rynku obejmują faktorzy niebankowi,
a 47 proc. – banki.
5 – 11 grudnia 2014 r.
Wielkiej Brytanii, Niemiec, Hiszpanii i Turcji. Stopniowo rozszerza się współpraca z faktorami z Azji Południowo-Wschodniej oraz
ze Stanów Zjednoczonych.
Spodziewane tendencje
Odnotowane trendy dowodzą, że polski rynek wchodzi w fazę dojrzałą. Faktorzy oferują szeroką gamą produktów w niczym nie
ustępujących światowym standardom.
Potencjał rynku jest duży. W tej chwili z faktoringu korzysta nieco ponad 6 tys. przedsiębiorstw, a według statystyk w Polsce działa
ponad 2 mln firm. Możemy więc szacować,
że co najmniej 200 tys. przedsiębiorców będzie chciało skorzystać z faktoringu.
W chwili obecnej otoczenie ekonomiczne
tworzy korzystną sytuację dla faktoringu.
Gospodarka polska będzie rosła. Według
prognoz Międzynarodowego Funduszu
Walutowego polski PKB może wzrosnąć
w 2014 r. o około 3,5 proc.
Autor jest przewodniczącym komitetu wykonawczego PZF,
prezesem zarządu Pekao Faktoring
*FCI. Accumulative Turnover Figures for All FCI Members
Compared to Worldwide Factoring. Press release. 8 April 2014
** IFGroup, Global Industry Activity Report 2013
*** GUS, lipiec 2014