Niewidomi przedsiębiorcy prowadząc firmy, napotykają wiele

KASY FISKALNE A NIEWIDOMI
Niewidomi przedsiębiorcy prowadząc firmy napotykają wiele przeszkód w obsłudze
kas rejestrujących działalność usługowo-handlową. Obsługa bezwzrokowa jest bardzo
utrudniona, ponieważ kasy nie posiadają udźwiękowionego menu. Polski Związek
Niewidomych skierował pismo do Ministra Finansów z prośbą o zwolnienie osób
niewidomych – przedsiębiorców z obowiązku posiadania kas rejestrujących do momentu
wypracowania systemu, który byłby dostępny a jednocześnie gwarantował udokumentowanie
wszystkich transakcji przeprowadzonych przez niewidomego przedsiębiorcę. Prosiliśmy
także o poparcie naszych starań Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych,
Rzecznika Praw Obywatelskich.
Otrzymaliśmy odpowiedź z Ministerstwa Finansów, która jest dosyć zawiła, wymaga
uważnego prześledzenia, zamieszczamy ją poniżej:
„Odpowiadając na wystąpienie z dnia 22 stycznia 2015 r. (data wpływu 27 lutego 2015
r.) dotyczące zwolnienia osób niewidomych z obowiązku posiadania kas rejestrujących
do momentu wypracowania systemu, który byłby dostępny dla nich, a jednocześnie
gwarantowałby udokumentowanie wszystkich transakcji przeprowadzonych przez
niewidomego przedsiębiorcę, uprzejmie informuję.
Obowiązek prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika
bezpośrednio z art. 111 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i
usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054, z późn. zm.). Zgodnie z powołanym przepisem
podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nie prowadzących
działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani do ewidencji tej
sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących. Jednocześnie w oparciu o delegację
wynikającą z art. 111 ust. 8 ww. ustawy Minister Finansów, w drodze rozporządzenia,
może zwolnić na czas określony niektóre grupy podatników oraz niektóre czynności z
obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 4 listopada 2014 r. w sprawie zwolnień z
obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. poz.
1544), stanowiące wypełnienie tej delegacji, określa zakres zwolnień od ewidencji przy
zastosowaniu kas rejestrujących na lata 2015-2016. Przedmiotowe rozporządzenie nie
przewiduje szczególnych tytułów zwolnieniowych dla sprzedaży dokonywanej przez
osoby niewidome. Przedmiotowe rozporządzenie przewiduje zwolnienia o charakterze
podmiotowym (w szczególności z tytułu limitu obrotów, czyli zwolnienie do kwoty
obrotów w skali roku 20.000 zł), przedmiotowym (katalog tych zwolnień zawiera
załącznik do rozporządzenia - podatnicy wykonujący czynności wymienione w tym
załączniku, z zastrzeżeniem czynności wymienionych w § 4, korzystają ze zwolnienia do
dnia 31 grudnia 2016 r.) oraz podmiotowo - przedmiotowym (ze zwolnienia korzystają
podatnicy, u których udział wartości dostaw towarów i świadczonych usług
wymienionych w części I załącznika do rozporządzenia w obrotach z działalności
określonej w art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług jest większy niż 80%).
W tym zakresie utrzymano zatem zwolnienia (w szczególności zwolnienie z tytułu limitu
obrotów) przewidziane w poprzednio obowiązującym rozporządzeniu.
Jednocześnie jednak kilka ściśle określonych rodzajów usług zostało objęte
obligatoryjnym obowiązkiem ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (§ 4 pkt 2
lit. c-j rozporządzenia):
1. naprawy pojazdów silnikowych oraz motorowerów (w tym naprawy opon, ich
zakładania, bieżnikowania i regenerowania) - (por. lit. c rozporządzenia),
2. w zakresie wymiany opon lub kół dla pojazdów silnikowych oraz motorowerów (por.
lit. d rozporządzenia),
3. w zakresie badań i przeglądów technicznych pojazdów (por. lit. e rozporządzenia),
4. w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów (por. lit. f
rozporządzenia),
5. prawnicze, z wyjątkiem czynności notarialnych (por. lit. g rozporządzenia),
6. doradztwa podatkowego (por. lit. h rozporządzenia),
7. związane z wyżywieniem (PKWiU 56), wyłącznie
- świadczone przez stacjonarne placówki gastronomiczne, w tym również sezonowo, oraz
- usługi przygotowywania żywności dla odbiorców zewnętrznych (katering) - (por. lit. i
rozporządzenia),
8. fryzjerskie, kosmetyczne i kosmetologiczne (por. lit. j rozporządzenia).
Mając na uwadze powyższe, należy wskazać, że ze względu na zakres usług objętych
bezwzględnym obowiązkiem ewidencjonowania (i rodzaje usług w nim wymienione)
regulacja ta nie powinna bezpośrednio objąć osób niewidomych. W szczególności brak
jest przeciwwskazań do korzystania z ogólnych tytułów zwolnieniowych przez osoby
niewidome wykonujące usługi masażu (o czym mowa w piśmie Pani Prezes).
Podkreślić należy, że bezwzględny obowiązek ewidencji przy zastosowaniu kas
rejestrujących wynikający z § 4 pkt 2 lit. f przedmiotowego rozporządzenia dotyczy
świadczenia usług w zakresie opieki medycznej (przesłanka przedmiotowa) przez
lekarzy i lekarzy dentystów (przesłanka podmiotowa). Brak spełnienia przesłanki
podmiotowej (gdy przedmiotowe usługi masażu leczniczego świadczy osoba inna niż
lekarz lub lekarz dentysta) oznacza, że stosuje się ogólne zasady dotyczące zwolnień, w
szczególności zastosowanie znajdzie zwolnienie z tytułu limitu obrotów.
Jeśli chodzi natomiast o usługi kosmetyczne i kosmetologiczne, których bezwzględny
obowiązek ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z § 4 pkt 2
lit. j ww. rozporządzenia, to należy wskazać, że w tym przypadku musi być spełniona
przesłanka przedmiotowa.
W mojej ocenie, co do zasady, nie można uznać, że usługi masażu, o których mowa w
wystąpieniu mieszczą się w zakresie ww. czynności objętych obligatoryjnym
obowiązkiem ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących, kwestie te mogą
być jednak ostatecznie wyjaśniane na tle konkretnych stanów faktycznych w formie
interpretacji indywidualnych.
Odnosząc się do kwestii możliwości ewentualnego zwolnienia osób niewidomych z
obowiązku posiadania kas rejestrujących, pragnę zauważyć, że przedmiotowe
rozporządzenie z dnia 4 listopada 2014 r. określa zasady korzystania ze zwolnień z
tytułu obowiązku ewidencjonowania przy zastosowaniu kas rejestrujących na 2 lata.
Przed upływem tego okresu podjęte będą prace legislacyjne i przeprowadzona zostanie
szczegółowa analiza stosowanych rozwiązań, w tym również możliwości zwolnienia osób
niewidomych z obowiązku posiadania kas rejestrujących.
W kontekście natomiast kwestii pominięcia Polskiego Związku Niewidomych w ramach
konsultacji publicznych uprzejmie informuję, iż projekt ten nie był bezpośrednio
kierowany w ramach konsultacji publicznych do Państwa. Jednakże w trakcie procesu
legislacyjnego projekt ten był publikowany w BIP RCL oraz był poprzedzony
komunikatami medialnymi, co znalazło swoje odzwierciedlenie w licznych uwagach
organizacji społecznych i publikacjach medialnych.
Jednocześnie jednak mając na uwadze Państwa zainteresowanie tą kwestią projekty
aktów prawnych dotyczących tej tematyki w ramach przyszłych prac legislacyjnych
będą również do Państwa kierowane.”
Z poważaniem Jarosław Neneman Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów