Wiedza o państwie i prawie

Wiedza o państwie i prawie
Typ/typologie państwa
typy idealne – typy tworzone a priori
typy empiryczne – typy tworzone a posteriori
Typy i formy państwa
Typologia Platona
Timokracja
Oligarchia
Demokracja
Tyrania
polis
Demokracja – ustrój niedoskonały
ochlokracja
tyrania większości
Typologia Arystotelesa
państwa dobrych
rządów
–
–
–
monarchia
arystokracja
politeja
państwa o ustrojach
zdegenerowanych
–
–
–
tyrania
oligarchia
demokracja
Typologia M. Webera
charyzmatyczny
tradycjonalistyczny
racjonalistyczny
1
Typologia G. Jellinka
antyczno-orientalny
helleński
rzymski
średniowieczny
współczesny
Forma państwa
Typologia według materializmu
historycznego
niewolnicze
feudalne
burżuazyjne
socjalistyczne
Forma państwa – ustrój
administracyjno-terytorialny
Budowa organów władzy państwowej,
środki i metody sprawowania tej władzy
oraz terytorialno-administracyjny ustrój
jednolite (unitarne)
złożone (federacyjne)
państwa
cechy państwa unitarnego i
federacyjnego
Stolica
stała
ustanowiona
podzielona
Autonomia
granice autonomii w ramach państwa
oznacza z reguły konstytucja
jednostki autonomiczne dysponują
odpowiednimi organami egzekutywy
jednostki autonomiczne nie posiadają prawa
legacji
2
Decentralizacja i dekoncentracja
Decentralizacja polega na przydzieleniu
organom terenowym na mocy konstytucji lub
ustaw jakiegoś zakresu zadań i uprawnień
władczych, których organy ogólnopaństwowe
nie mogą im odebrać
Dekoncentracja (administracji) – przekazanie
jakiś zadań i kompetencji organom
terenowym, lecz bez zagwarantowania im
nienaruszalności przyznanych uprawnień
Monarchia
Forma państwa – czynnik strukturalny
monarchia
republika
Republika
sposób powoływania monarchy
zakres władzy monarchy
prototyp Republika Rzymska
republika arystokratyczna
monarchia absolutna
monarchia konstytucyjna
zakres władzy głowy państwa
relacje głowy państwa z innymi centralnymi
organami państwa
–
monarchia parlamentarna
Systemy – modele państwa
system parlamentarno-gabinetowy
–
–
system kanclerski
system westminsterski
Reżimy polityczne
demokratyczne
niedemokratyczne
–
–
autorytarne
totalitarne
system prezydencki
systemy semiprezydencki
system konwentu (parlamentarnokomitetowy)
3