Pszenżyto jare

Pszenżyto jare
Pszenżyto jare ma najmniejsze znaczenie gospodarcze wśród wszystkich
gatunków zbóż, gdyż jego uprawa zajmuje niewielki areał i w bilansie
paszowym kraju nie odgrywa większej roli.
Ziarno pszenżyta przeznaczane jest (jak na razie) w całości na paszę.
Wykorzystuje się je bezpośrednio do żywienia wszystkich zwierząt
gospodarskich w formie gniecionej lub w paszach – szczególnie dla trzody
chlewnej i drobiu. Ziarno pszenżyta charakteryzuje wysoka wartość pokarmowa,
ze względu na wysoką zawartość białka o korzystnym składzie
aminokwasowym. W porównaniu do pszenicy, odznacza się wyższą zawartością
aminokwasów (szczególnie lizyny), które zwierzęta muszą otrzymać w paszy.
W Krajowym Rejestrze nie widnieją odmiany chlebowe, jednak w tym
kierunku prowadzone są badania. Analizując znaczenie gospodarcze pszenżyta
jarego, na podkreślenie zasługuje fakt, że ma ono mniejsze wymagania glebowe
niż pszenica jara i jęczmień jary. Związane jest to z większą tolerancją na niskie
pH gleby, co może sprzyjać rozszerzaniu uprawy tego gatunku.
Obecnie w Krajowym Rejestrze znajduje się dwanaście odmian
pszenżyta jarego, wszystkie z krajowej hodowli. Wyraźny wzrost plonowania w
ostatnio zarejestrowanych odmianach może skłaniać rolników do szerszego
wprowadzania tego gatunku do uprawy, zwłaszcza na zakwaszonych i słabszych
glebach.
Tabela 46. Pszenżyto jare – odmiany badane w 2016 r.
Rok wpisania do:
Lp.
Odmiana
KRO
LOZ
1
Mieszko
1999
2
Dublet
2006
2008
3
Milewo
2008
2013
4
Mazur
2014
2016
5
Sopot
2015
6
Puzon
2015
7
Mamut
2016
8
Bojko *)
2005
Hodowca (lub polski przedstawiciel
dla odmian zagranicznych)
HR Strzelce sp. z o.o.
99-307 Strzelce, ul. Główna 20
DANKO HR sp. z o.o. Choryń 27
64-000 Kościan
HR Strzelce sp. z o.o.
99-307 Strzelce, ul. Główna 20
DANKO HR sp. z o.o. Choryń 27
64-000 Kościan
DANKO HR sp. z o.o. Choryń 27
64-000 Kościan
DANKO HR sp. z o.o. Choryń 27
64-000 Kościan
DANKO HR sp. z o.o. Choryń 27
64-000 Kościan
HR Smolice sp. z o.o.
63-740 Kobylin, Smolice 146
*) – Jedyna zarejestrowana odmiana żyta jarego badana razem z pszenżytem jarym.
Tabela 47. Agrotechniczne i polowe warunki prowadzenia doświadczeń w 2016 r.
Wyszczególnienie
Krzyżewo
Podtrzcianka
Rzepiski
4
III b
5,2
4
III b
4,6
4
IV a
7,1
13,3
10,7
3,1
Groch siewny
05.04
08.08
11,9
12,7
2,1
Pszenżyto ozime + poplon
01.04
20.08
16,9
12,5
9,4
Pszenica jara
07.04
22.08
90
90
60
90
90
60
60
90
70
70
60
90
Adob Cu – 1,5 l.
Adob Mn – 1,5 l.
Basfoliar 36 – 2 x 12 l.
Basfoliar 36 Extra – 6,0 l.
Basfoliar 36 Extra – 6,0 l.
Herbicydy dawka
Chwastox Trio 540 SL – 1,5 l.
Gold 450 EC – 1,25 l.
Fungicydy dawka
Chefara 330 EC – 0,5 l.
Fandango 200 EC – 1 l.
Fandango 200 EC-0,8 l.
Soligor 425 EC-0,6 l.
Kompleks glebowy
Klasa bonitacyjna gleby
pH gleby
Zasobność gleby mg/100 g
P2O5
K2 O
Mg
Przedplon
Data siewu
Data zbioru
Nawożenie mineralne
N na poziomie a1 kg/ha
N na poziomie a2 kg/ha
P2O5 kg/ha
K2O kg/ha
Nawożenie dolistne l/ha
Insektycydy
Sekator 125 OD – 0,15 l.
Puma Universal – 1,0 l.
Fandango 200 EC – 0,9 l.
Soligor 425 EC – 0,7 l.
Podtrzcianka
Średnia
poprawiona
Odchylenie
od wzorca (dt)
Wzorzec dt∙ha-1
68,3
51,9
44,9
55,0
x
x
8,4
1 Dublet
60,1
49,9
45,8
51,9
- 3,1
94
5,1
2 Sopot
75,1
45,9
46,5
55,8
0,8
102
11,4
3 Mamut
69,7
59,8
42,3
57,3
2,3
104
8,7
4 Mieszko
65,0
52,7
40,5
52,7
- 2,3
96
8,5
5 Milewo
67,1
52,2
43,8
54,4
- 0,7
99
6,3
6 Mazur
76,2
53,7
40,3
56,7
1,7
103
9,1
7 Puzon
52,6
49,5
39,2
47,1
- 7,9
86
10,2
8 Bojko
51,2
33,3
25,9
36,8
- 18,3
67
4,2
Wzorzec dt∙ha-1
78,7
64,8
46,7
63,4
x
x
1 Dublet
70,1
55,3
45,6
57,0
- 6,4
90
2 Sopot
87,8
66,2
47,7
67,2
3,9
106
3 Mamut
78,1
72,8
47,0
66,0
2,6
104
4 Mieszko
74,6
68,2
40,8
61,2
- 2,2
97
5 Milewo
79,9
58,3
44,0
60,7
- 2,7
96
6 Mazur
88,2
64,1
45,2
65,8
2,4
104
7 Puzon
68,7
60,8
42,6
57,4
- 6,0
91
8 Bojko
54,2
38,5
30,1
40,9
- 22,5
65
– Odmiany wzorcowe zaznaczono pogrubioną czcionką.
A2 – A1 (dt)
Odmiana
% wzorca
Rzepiski
Poziom a2
Poziom a1
Lp.
Krzyżewo
Tabela 48. Plon ziarna pszenżyta jarego w 2016 r. (dt∙ha-1).
Tabela 49. Średnie wyniki plonowania odmian pszenżyta jarego w latach (%
wzorca).
Lp.
Odmiana
Poziom a1
Wzorzec dt∙ha-1
2014
2015
Lata
2016
2014-16
2015-16
54,0
70,8
55,0
59,9
62,9
107
99
94
100
97
103
102
x
103
104
x
x
1
Dublet
2
Sopot
3
Mamut
4
Mieszko
105
99
96
100
98
5
Milewo
102
97
99
99
98
6
Mazur
116
104
103
108
104
7
Puzon
100
86
x
93
8
Bojko
96
60
67
74
64
62,6
80,1
63,4
68,7
71,8
100
97
90
96
94
104
106
x
105
x
104
x
104
Wzorzec dt∙ha-1
Poziom a2
Rok
1
Dublet
2
Sopot
3
Mamut
4
Mieszko
105
98
97
100
98
5
Milewo
105
99
96
100
98
6
Mazur
102
104
104
103
104
98
91
x
95
89
60
65
71
63
2
2
3
Puzon
7
Bojko
Liczba doświadczeń
Tabela 50. Ważniejsze cechy rolnicze odmian pszenżyta jarego i porażenie przez
choroby w 2016 r.
Poziom a2
Poziom a1
Rynchosporioza
g
Septorioza liści
Skala 9°
Rdza brunatna
cm
Dojrzałość pełna
Masa tysiąca
nasion
Odmiana
Wyleganie przed
zbiorem
Lp.
Wysokość roślin
Choroby
L. dni
od 1.01
Skala 9°
Skala 9°
Skala 9°
Wzorzec
107
7,0
30,1
x
8,5
7,4
7,7
1
Dublet
113
4,8
30,6
212
8,3
7,0
8,0
2
Sopot
103
7,8
29,6
211
8,5
7,8
7,0
3
Mamut
106
8,5
30,0
214
8,8
7,5
8,0
4
Mieszko
120
6,8
33,3
213
8,3
6,8
7,0
5
Milewo
115
6,5
32,4
214
8,5
7,0
8,0
6
Mazur
108
8,0
33,4
214
9,0
7,0
8,0
7
Puzon
113
7,3
30,1
213
9,0
7,0
8,0
8
Bojko
148
7,0
36,3
-
7,8
7,0
8,0
Wzorzec
108
7,4
32,9
9,0
8,8
9,0
1
Dublet
112
5,8
35,7
9,0
8,8
9,0
2
Sopot
104
8,0
32,6
9,0
8,8
9,0
3
Mamut
107
8,5
30,5
9,0
8,8
9,0
4
Mieszko
122
6,5
36,5
9,0
8,3
9,0
5
Milewo
121
6,8
36,4
9,0
8,3
9,0
6
Mazur
110
8,3
37,6
9,0
8,5
9,0
7
Puzon
112
7,5
31,0
9,0
8,8
9,0
8
Bojko
148
7,3
38,0
9,0
8,0
9,0
2
2
2
2
2
2
Ilość doświadczeń
Charakterystyka odmian
(na podstawie listy opisowej odmian)
MAMUT (2016). Odmiana pastewna. Plenność bardzo dobra. Przyrost
plonu przy wysokim poziomie agrotechniki przeciętny. Odporność na septoriozę
liści – duża, na mączniaka prawdziwego, rdzę żółtą, rynchosporiozę i fuzariozę
kłosów – dość duża, na rdzę brunatną, brunatną plamistość liści i septoriozę
plew – średnia. Rośliny dość niskie, o dużej odporności na wyleganie. Termin
kłoszenia i dojrzewania średni. Masa 1000 ziaren przeciętna, wyrównanie ziarna
dość dobre, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Odporność na porastanie w
kłosie średnia, liczba opadania mała. Zawartość białka dość duża. Tolerancja na
zakwaszenie gleby przeciętna.