UCHWAŁA NR LXXXVIII/1151/14 RADY MIEJSKIEJ W BOGATYNI z

UCHWAŁA NR LXXXVIII/1151/14
RADY MIEJSKIEJ W BOGATYNI
z dnia 6 sierpnia 2014 r.
w sprawie zaskarżenia rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody Dolnośląskiego
znak: NK-N.4131.4.15.214.MR1 z dnia 4 lipca 2014 r. stwierdzającego nieważność
uchwały nr LXXXV/1144/14 Rady Miejskiej w Bogatyni z dnia 6 czerwca 2014 r.
w sprawie stwierdzenia nieważności uchwały nr 2 Zebrania Wiejskiego Sołectwa
Jasna Góra z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie odwołania Sołtysa Jasnej Góry.
Na podstawie art. 98 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie
gminnym (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 594 ze zm.), Rada Miejska w Bogatyni
uchwala, co następuje:
§ 1. Postanawia się zaskarżyć do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we
Wrocławiu
rozstrzygnięcie
nadzorcze
Wojewody Dolnośląskiego
znak:
NK-N.4131.4.15.214.MR1 z dnia 4 lipca 2014 r. stwierdzające nieważność uchwały nr
LXXXV/1144/14 Rady Miejskiej w Bogatyni z dnia 6 czerwca 2014 r. w sprawie
stwierdzenia nieważności uchwały nr 2 Zebrania Wiejskiego Sołectwa Jasna Góra
z dnia 3 kwietnia 2014 r. w sprawie odwołania Sołtysa Jasnej Góry.
§ 2. Wykonanie uchwały powierza się Burmistrzowi Miasta i Gminy Bogatynia.
§ 3. Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Uzasadnienie
Uchwałą nr LXXXV/1144/14 z dnia 6 czerwca 2014 r. Rada Miejska w Bogatyni
stwierdziła nieważność uchwały nr 2 zebrania Wiejskiego Sołectwa Jasna Góra z dnia
3 kwietnia 2014 r. w sprawie odwołania Sołtysa Jasnej Góry wskazując, że uchwała ta została
podjęta z istotnym naruszeniem § 9 ust. 2 Statutu Sołectwa Jasna Góra z dnia 28 maja
2002 r., tj. przez Zebranie Wiejskie, w którym w czasie podejmowania uchwały nr 2
obecnych było jedynie 42 osoby, podczas gdy quorum, warunkujące ważność Zebrania
Wiejskiego tego Sołectwa i jego kompetencje do podejmowania ważnych uchwał wynosi
minimum 48 osób (minimum 1/5 mieszkańców Sołectwa).
W dniu 4 lipca 2014 r. Wojewoda Dolnośląski, w oparciu o przepis ustawy
z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym, podjął rozstrzygnięcie nadzorcze, mocą
którego stwierdził nieważność uchwały nr LXXXV/1144/14 Rady Miejskiej w Bogatyni
z dnia 6 czerwca 2014 r., naruszając przy tym zasady postępowania nadzorczego poprzez
niezawiadomienie organu gminy o wszczęciu postępowania nadzorczego oraz
uniemożliwienie organowi czynnego udziału w postępowaniu, a przede wszystkim
niezapewnienie udziału w ustaleniu stanu faktycznego i prawa do wysłuchania (art. 91 ust. 5
ustawy o samorządzie gminnym w zw. z art. 7, 10, 61 § 4 i art. 77 kpa).
Jak wynika z uzasadnienia rozstrzygnięcia nadzorczego, Wojewoda Dolnośląski uznał, że
podjęcie przedmiotowej uchwały przez Radę Miejską w Bogatyni nastąpiło z istotnym
naruszeniem art. 35 ust. 1 w zw. z ust. 3 pkt 5 ustawy o samorządzie gminnym oraz § 26
załącznika nr 4 do uchwały Rady Miasta i Gminy Bogatynia z dnia 28 maja 2002 r. w sprawie
uchwalenia statutów sołectw (zwanego dalej: „Statutem Sołectwa Jasna Góra”) i art. 7
Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.
Zdaniem Wojewody Dolnośląskiego powołane w nadzorowanej uchwale przez Radę
Miejską w Bogatyni przepisy, czyli art. 18 ust. 1 i art. 18 a ustawy o samorządzie gminnym,
a także przepis art. 35 ust. 1 w zw. z ust. 3 pkt 5 tej ustawy nie dają Radzie Miejskiej
w Bogatyni uprawnień do stwierdzenia nieważności uchwały nr 2 Zebrania Wiejskiego
Sołectwa Jasna Góra, nawet w sytuacji, gdy uchwała tego Zebrania w sposób istotny narusza
przepis Statutu Sołectwa.
Organ nadzoru, wydając rozstrzygnięcie nadzorcze, stwierdził, że takie działanie nie
znajduje koniecznych podstaw prawnych, bowiem w Statucie Sołectwa nie został
uregulowany zakres i formy nadzoru organów gminy nad działalnością organów jednostki
pomocniczej, co uzasadnia zarzut istotnego naruszenia przez Radę Miejską w Bogatyni
przepisów przywołanych wyżej, poprzez podjęcie uchwały bez podstawy prawnej, w tym art.
7 Konstytucji RP, zgodnie z którym „organy władzy publicznej działają na podstawie
i w granicach prawa”. Jednocześnie, pomimo obszernego uzasadnienia swojego stanowiska
organ nadzoru w zasadzie nie odniósł się do meritum sprawy, stwierdzając nadto, że
„bez znaczenia dla ważności analizowanego aktu jest ewentualny problem wadliwości
uchwały nr 2 Zebrania Wiejskiego Sołectwa Jasna Góra, bowiem Wojewoda Dolnośląski
z mocy ustawy powołany został wyłącznie do nadzoru nad działalnością organów gminy, nie
zaś jej jednostek pomocniczych”.
Rada Miejska w Bogatyni nie zgadza się z prezentowanym wyżej stanowiskiem organu
nadzoru.
Nie ulega wątpliwości, że związanie administracji publicznej prawem jest jednym ze
standardów państwa prawnego i pozostaje w ścisłym związku z wyprowadzaną z art. 7
Konstytucji RP zasadą praworządności formalnej, której elementami są zasada legalizmu
i nakaz przestrzegania prawa.
Zgodnie z art. 85 ustawy o samorządzie gminnym, nadzór nad działalnością gminną
wykonywany jest na podstawie jedynego kryterium, tj. kryterium zgodności z prawem. Jest to
uregulowanie tożsame z ar. 171 Konstytucji RP, a także z art. 8 ust. 2 i 3 Europejskiej Karty
Samorządu Lokalnego, sporządzonej w Strasburgu dnia 15 października 1985 r. Wszelka
zatem kontrola działalności społeczności lokalnych (działalności gminnej) powinna
w zasadzie mieć na celu jedynie zapewnienie przestrzegania prawa i zasad konstytucyjnych.
Odnosząc powyższe rozważania do rozpatrywanej sprawy wskazać należy, że Rada
Miejska w Bogatyni w ramach działalności kontrolno-nadzorczej nad organami jednostki
pomocniczej, jest podmiotem legitymowanym do stwierdzenia nieważności uchwał Zebrania
Wiejskiego Sołectwa, gdy naruszają one prawo, a uprawnienie takie wynika wprost z treści
art. 18 a ust. 1 oraz 35 ustawy o samorządzie gminnym. Z mocy tych przepisów organy gminy
stały się ex lege organami kontroli i nadzoru nad działalnością jednostek pomocniczych
gminy. Przepisy te wyraźnie wskazują bowiem kompetencje rady gminy jako organu
kontrolno-nadzorczego nad działalnością organów jednostki pomocniczej (por. także wyrok
NSA w Warszawie z dnia 9 kwietnia 2008 r. II OSK 127/08). Jeżeli więc nadzór organów
gminy ma być traktowany jako działalność aktywna, wykonywana ex post , to przyjąć należy,
że gminny organ nadzoru jest uprawniony, a nawet ma prawny obowiązek wydawania
rozstrzygnięcia w przedmiocie pozbawienia mocy obowiązującej aktów nadzorowanego
organu jednostki pomocniczej sprzecznych z prawem.
Nadto, odnosząc się do zarzutu braku określenia w Statucie Sołectwa zakresu i form
nadzoru organów gminy, wskazać należy, że Wojewoda zachowuje wpływ na sprawowanie
kontroli i nadzoru nad działalnością organów jednostki pomocniczej, gdy dokonuje prawnej
oceny postanowień statutu jednostki pomocniczej, w tym przepisów o „zakresie i formach
kontroli i nadzoru” organów gminy nad działalnością organów jednostki pomocniczej,
o których mowa w art. 35 ust. 3 pkt 5 ustawy o samorządzie gminnym. Jeżeli Wojewoda np.
stwierdzi, że przepisy te nie gwarantują osiągnięcia normatywnych celów nadzoru i spełnienia
jego funkcji (strzeżenia prawa), to powinien zastosować odpowiedni środek nadzorczy wobec
statutu jednostki pomocniczej (uchwały rady gminy) zawierającego jego zdaniem
niekompletne lub wadliwe określenie kompetencji nadzorczych organów gminy.
W świetle powyższego stanowisko Wojewody zaprezentowane w rozstrzygnięciu
nadzorczym, którym odmówiono Radzie Miejskiej w Bogatyni kompetencji do
samodzielnego stwierdzenia nieważności uchwały Zebrania Wiejskiego Sołectwa Jasna Góra,
i to w sytuacji, gdy uchwała Zebrania Wiejskiego naruszyła istotnie statut (uchwalony
z czynnym udziałem tej samej społeczności w ramach uprzednich konsultacji społecznych),
uznać należy za sprzeczne z zasadą legalizmu i fundamentalną, konstytucyjną zasadą
samodzielności jednostek samorządu terytorialnego przy wykonywaniu zadań publicznych,
podlegającej ochronie sądowej, która została wyrażona w art. 16 ust. 2 i art. 165 ust. 2
Konstytucji RP oraz art. 2 ustawy o samorządzie gminnym.
Biorąc powyższe pod uwagę, podjęcie uchwały w sprawie zaskarżenia rozstrzygnięcia
nadzorczego Wojewody jest w ocenie Rady Miejskiej w Bogatyni uzasadnione.