nr9 z 07.05 - Lipnica Wielka na Orawie

RADA GMINY LIPNICA WIELKA NA ORAWIE • PARAFIA ŒW. £UKASZA
DODATEK BEZP£ATNY DO TYGODNIKA RODZIN KATOLICKICH „RÓD£O”
NR 09(612)
7 MAJA 2006 r. •
400-lecie Lipnicy Wielkiej 1606-2006
KAP£AÑSKI
JUBILEUSZ
Najœwiêtsz¹ o b³ogos³awieñstwo w dalszej ciê¿kiej pracy duszpasterskiej.
¯yczyliœmy naszemu ks. Proboszczowi doczekania w Lipnickiej parafii kolejnego – Z³otego Jubileuszu - 50 lat Kap³añstwa.
W imieniu ksiê¿y: Grzegorza
i £ukasza oraz sióstr zakonnych podziêkowania i ¿yczenia z³o¿y³ ksi¹dz Pra³at
Boles³aw Ko³acz. W swoim wyst¹pieniu
ks. Pra³at Boles³aw przedstawi³ ciê¿k¹ i
odpowiedzialn¹ rolê Kap³ana we wspó³czesnym œwiecie.
W Niedzielê Palmow¹, podczas uroczystej sumy, dziêkowaliœmy i modliliœmy siê
za 40 lat kap³añstwa naszego czcigodnego
proboszcza ksiêdza Pra³ata Stanis³awa. Dziêkowaliœmy za czterdzieœci lat kroczenia drog¹
Chrystusow¹ i g³oszenia ewangelii, za 40 lat
Jego pos³ugi kap³añskiej.
Wójt Gminy Mariusz Murzyniak
i Przewodnicz¹cy Rady Gminy Franciszek
Gawe³da Czcigodnemu Jubilatowi z³o¿yli najserdeczniejsze ¿yczenia pomyœlnoœci, wytrwa³oœci, zdrowia i b³ogos³awieñstwa Bo¿ego. Do
¿yczeñ do³¹czyli siê przedstawiciele dzieci,
m³odzie¿y, s³u¿by liturgicznej, stra¿aków,
Duszpasterskiej Rady Parafialnej, wrêczaj¹c
bukiety kwiatów. ¯yczyliœmy Czcigodnemu
ksiêdzu Jubilatowi zdrowia, d³ugich lat ¿ycia
i pomyœlnoœci w ¿yciu osobistym. Zapewnialiœmy o codziennej modlitwie za naszego ks.
Jubilata, prosz¹c Jezusa Chrystusa i Matkê
Droga Kap³añska jest ciernista
i kamienista. Czêsto trzeba dŸwigaæ te
najciê¿sze krzy¿e, bo zadawane przez
swoich parafian. Na koniec swojego wyst¹pienia ¿yczy³ Ksiêdzu Jubilatowi si³y
i odwagi w pracy duszpasterskiej i g³oszeniu ewangelii. ¯yczy³ cierpliwoœci i
wytrwa³oœci w prowadzeniu swoich paAugustyn S³aby
rafian do Boga.
Do ¿yczeñ z okazji 40-lecia
Œwiêceñ Kap³añskich
Czcigodnego ks. Pra³ata
Proboszcza Stanis³awa Kani
do³¹cza siê Redakcja "Gminnych
Nowin", winszuj¹c zdrowia,
B³ogos³awieñstwa Bo¿ego
i wielu ³ask Bo¿ych
w dalszej pos³udze kap³añskiej.
Szczêœæ Bo¿e!
,
Dzis w
"Gminnych Nowinach
przeczytacie:
• O uroczystych obchodach Jubileuszu 40lecia Kap³añstwa naszego Czcig. Ksiêdza
Proboszcza Stanis³awa
Kani
• Z przesz³oœci Lipnicy
Wielkiej (c.d.)
• O tegorocznym przegl¹dzie palm wielkanocnych
• O lipnickiej Drodze
Krzy¿owej
• informacje z gminy
zdjêcia z uroczystoœci na str. 2
Nr 09(612)/2
GMINNE NOWINY
7 maja 2006
KAP£AÑSKI JUBILEUSZ - c.d.
Z przesz³oœci Lipnicy Wielkiej
MAPA GÓRNEJ ORAWY Z 1550 ROKU
Jest to jedna z najstarszych map Górnej Orawy. Otó¿ latem 1550 roku po³udniowe podnó¿a Babiej Góry zosta³y urzêdowo zbadane przez specjaln¹ komisjê wêgiersk¹ dla spraw zasobów solnych. W oparciu o jej sprawozdanie pt. Inquisitio fontium
salsorum in possessione arcis Arva facta 1550 – Badanie Ÿróde³
solnych w posiad³oœciach Zamku Orawskiego dokonane 1550
wykonano mapê przedstawiaj¹c¹ omawiane w powy¿szym dokumencie okolice, a która jednoczeœnie jest najstarszym zabytkiem kartograficznym dla Górnej Orawy. Zaznaczono na niej Ÿród³a solne, miejscowoœci, rzeki i góry. G³ówne Ÿród³o przedstawiono w postaci murowanej lub zrêbowej studni i zaopatrzono
podpisem Puteus salsus intra fines possessiones Rapciae – Zdrój
solny w granicach wsi Rabcza. Warto tu wspomnieæ, ¿e Franciszek Thurzo, w³aœciciel Zamku Orawskiego wybudowa³ przy s³onych Ÿród³ach w II po³owie XVI w. warzelniê soli, która pracowa³a jednak krótko, gdy¿ nak³ady na zakup polskiej soli by³y ni¿sze
od eksploatacji Ÿróde³ babiogórskich.
Oczywiœcie na mapie zaznaczono równie¿ i Babi¹ Górê
jako Mons Baba – Góra Baba, s¹ tak¿e Beskidy Zachodnie nazwane Œl¹skimi Górami – Montes Silesiae. Komisarze królewscy w swoim sprawozdaniu zapisali równie¿ takie zdanie: In istis
montibus aurum, argentum, plumbum, et aes aliaque metalla
repperire est – W tych¿e górach mo¿na znaleŸæ z³oto, srebro,
o³ów i miedŸ oraz inne metale. Mo¿e dlatego góry przyci¹ga³y
wielu poszukiwaczy skarbów, o czym œwiadcz¹ istniej¹ce lub
zasypane groty i jaskinie na Babiej Górze, a które nosz¹ liczne
œlady napisów i prac górniczych.
Na mapie wyrysowano równie¿ w sposób uproszczony
sieæ rzeczn¹, która umo¿liwia³a odnalezienie Ÿróde³ solnych
w terenie. Z pó³nocnego wschodu na po³udniowy zachód biegnie nie podpisana rzeka, która zapewne odpowiada Czarnej
Orawie. Nad rzek¹ zaznaczono dwie osady: Jab³onkê i Osadê –
Pagus Osada. W okolicach Ustia zmienia ona niezgodnie z rzeczywistoœci¹ kierunek, p³yn¹c na po³udniowy wschód pod nazw¹ rzeki Orawy – Fluvius Arva.
c.d. na str. 3
7 maja 2006
GMINNE NOWINY
Do Orawy wpada du¿y potok zwany Slanickim – Rivulus
Slanica. W rzeczywistoœci jest to niewielki Solny Potok, bêd¹cy lewobrze¿nym dop³ywem Polhoranki. Na po³udnie od
g³ównego Ÿród³a zaznaczono wykarczowan¹ polanê przygotowan¹ zapewne do za³o¿enia nowej osady, prawdopodobnie
wsi Rabczyce – Planiecies apta pro integra possessione.
Wed³ug s³owackiego historyka Paw³a Horváhta, zajmuj¹cego siê problemem wystêpowania soli u po³udniowych podnó¿y Babiej Góry, g³ówn¹ wartoœci¹ mapy jest to, ¿e wystêpuj¹
na niej osady, o których najstarsze dane Ÿród³owe znane by³y
dot¹d z czasów póŸniejszych.
Oprócz Jab³onki s¹ tu miejscowoœci znajduj¹ce siê obecnie na terenie dzisiejszej S³owacji. Daremnie by³oby szukaæ
na tej mapie osady o nazwie Pagus Lipnicza, bowiem przysz³y so³tys wsi Micha³ Œmietana wraz z grup¹ osadników,
albo nie byli jeszcze zdecydowani gdzie siê osiedliæ, albo ich
jeszcze nie by³o na arenie dziejowej Orawy w tym okresie.
Ten krótki szkic opracowano w oparciu o prace dwóch
historyków – cytowanego ju¿ Paw³a Horváhta i naszego badacza dziejów Górnej Orawy Henryka Ruciñskiego.
(mig)
Przegl¹d Palm Wielkanocnych
Niedziela Palmowa zwana jest na
Orawie Kwietn¹ Niedziel¹. W dniu tym Orawiacy œwiêc¹ w koœciele ga³¹zki wierzbowe z p¹czkami - kycicki, kyæki, bazicki. Do
œwiêconych kycicek dla ochrony zagonów,
dodawano dawniej ja³owiec, który nastêpnie na pocz¹tku wiosny przy oraniu wk³adano pod pierwsz¹ skibê. Przygotowywano
równie¿ wczeœniej bat, którym obwi¹zywano bukiet kycicek, a po poœwiêceniu wykorzystywano ten bat podczas pierwszego wypasu byd³a dla zapewnienia pomyœlnoœci
przy wypasie. W ka¿dy pi¹tek Wielkiego
Postu gospodarz robi³ równie¿ jeden krzy¿yk z drewna lub ga³¹zek (w sumie 7). Po
poœwiêceniu kycicek, 6 krzy¿yków wk³adano za krokiew w domu dla ochrony przed
piorunami, a jeden krzy¿yk wraz ze œwiêconymi kycickami dawano do pierwszego
siewu.
Takie i inne zwyczaje zwi¹zane s¹
z Niedziel¹ Kwietn¹ na Orawie. Na przestrzeni czasu tradycja przekszta³ci³a siê i pojawi³y siê wysokie palmy.
Tegoroczny Przegl¹d Palm Wielkanocnych, organizowany przez Ksiêdza Proboszcza wraz z ksiê¿mi Katechetami oraz
Gminne Centrum Kultury, Sportu i Turystyki zgromadzi³ po sumie na placu przykoœcielnym wielk¹ liczbê osób, prezentuj¹cych
piêknie wykonane, wymagaj¹ce wielkiego
nak³adu pracy palmy.
Nr 09(612)/3
A by³o na co popatrzeæ. Wysokie na kilkanaœcie metrów palmy,
misternie wykonane
kwiaty z bibu³y, finezyjnie dobrane zbo¿a
i inne dodatki oraz kolorystyka œwiadcz¹
o dobrym smaku lipnickiej ludnoœci. Cieszy
fakt, ¿e do wykonania
palm stosuje siê dawne
techniki ludowe, jak np.
bibu³karstwo do wykonania kwiatów itp.,
a osoby nios¹ce palmy
ubrani s¹ w ludowe stroje orawskie.
Palmy oceniane by³y w dwóch kategoriach (najwy¿sza i naj³adniejsza palma)
przez komisjê w sk³adzie: ks. Proboszcz
Stanis³aw Kania, ks. Grzegorz Grzybowski,
ks. £ukasz Nizio, Wójt Gminy Mariusz
Murzyniak, Zastêpca Wójta Ignacy
Mik³usiak oraz Przewodnicz¹cy Rady Gminy Franciszek Gawe³da.
Wyró¿nieni w kategorii
na najwy¿sz¹ palmê:
So³ectwo Murowanica
Rola Rolników –
Szko³a Podst. nr 3 w Skoczykach
OSP Murowanica
Patryk Rudnicki
Damian Bandyk
Adrian i Dominik Stopiak
Wyró¿nieni w kategorii
na naj³adniejsz¹ palmê:
Kasia Piwowarczyk
Maria i Monika Kupczyk
Dominik Gombarczyk
Basia Ma³kusiak
Piotr Lichosyt
Kuba Brenkus
Damian Karnafel
Izabela Bandyk
Mateusz Surowczyk
Dawid Zaj¹c
Nagrody ufundowali Ksiê¿a oraz
Gminne Centrum Kultury Sportu i Turystyki w Lipnicy Wielkiej.
(K.K.)
Nr 09(612)/4
GMINNE NOWINY
7 maja 2006
Krzy¿ ogromny ju¿ zabierasz
Lipnicka
Lecz rêce dŸwigaæ nie mog¹.
Jezu mój pozwól, ¿e pójdê
Droga
Za Tob¹ Krzy¿ow¹ drog¹
Krzy¿owa
Droga Krzy¿owa przez wieœ to zaduma nad tajemnic¹ Krzy¿a
i m¹drym do Niego podejœciem. Syn Bo¿y nie przyszed³ na ziemiê, aby
nas uwolniæ od krzy¿a, ale aby „Krzy¿ sta³ siê dla nas bram¹ zbawienia”.
On sam wyci¹gn¹³ rêkê po krzy¿ i zgodzi³ siê na cierpienie. Ukaza³ prawdê, ¿e na ziemi nie mo¿na obejœæ krzy¿a, nie mo¿na od niego uciec,
trzeba go przyj¹æ i pokochaæ. Szczêœliwy, kto to zrozumie.
Myœlê, ¿e ka¿demu z uczestników tegorocznej Drogi Krzy¿owej
przez Lipnicê przyœwieca³ ten cel, aby te prawdy sobie przypomnieæ, nad
nimi siê zatrzymaæ i po raz kolejny prze¿yæ z Chrystusem Jego cierpienie i mêkê. Powinniœmy podziêkowaæ Chrystusowi, ¿e nauczy³ nas najtrudniejszej sztuki – m¹drego podejœcia do cierpienia i nieszczêœcia.
Tegoroczna Droga Krzy¿owa prowadzi³a od kaplicy p.w. Œw. Królowej Jadwigi w Murowanicy do koœcio³a parafialnego, a poprowadzi³ J¹
ksi¹dz Proboszcz Stanis³aw Kania wraz z ksiê¿mi katechetami ks. Grzegorzem i ks. £ukaszem; na pocz¹tku w drodze krzy¿owej uczestniczy³
równie¿ ks. Pra³at Boles³aw Ko³acz.
Lipniccy stra¿acy, jak zawsze zadbali o to, aby wszystko przebiega³o sprawnie i bezpiecznie, nie zak³ócaj¹c ruchu drogowego pojazdów
poruszaj¹cych siê po drodze. A ksi¹dz £ukasz – jak prawdziwy fotograf –
stara³ siê wszystko uwieczniæ na zdjêciach.
W tegorocznej Drodze Krzy¿owej uczestniczy³o przesz³o 1000
mieszkañców, jak stwierdzi³ ks. Proboszcz - najwiêcej odk¹d On jest w
naszej parafii. Krzy¿ nieœli przedstawiciele poszczególnych stanów: Radni
i Pracownicy Gminy, Ochotnicza Stra¿ Po¿arna, m³odzie¿, matki, ojcowie, siostry Albertynki, III Zakon Œw. Franciszka, Ró¿e Ró¿añcowe, harcerze, nauczyciele, dzieci, maturzyœci, Duszpasterska Rada Parafialna,
Liturgiczna S³u¿ba O³tarza, studenci i kandydaci do bierzmowania.
Przy ka¿dej stacji wartê pe³nili harcerze, trzymaj¹c p³on¹c¹ pochodniê.
Rozwa¿ania przy poszczególnych stacjach czytali: Mariusz
Murzyniak, Franciszek Pindziak, Aneta Jazowska, Danuta Sojka, Franciszek Sojka, Hermina Karlak, Leszek Wêgrzyn, Stanis³awa Potoniec,
Katarzyna Symala, Bogumi³a Jazowska, Andrzej Janowiak, £ukasz
Hetmañski, Wioletta Machaj, Monika Janowiak.
Na zakoñczenie Drogi Krzy¿owej wszyscy uczestnicy wziêli udzia³
we Mszy œw., któr¹ odprawi³ ks. Grzegorz. Nastêpnie ks. Proboszcz
Stanis³aw Kania podziêkowa³ wszystkim uczestnikom Drogi Krzy¿owej:
dzieciom, m³odzie¿y, doros³ym, lektorom, ministrantom, harcerzom, a najbardziej s³u¿bie porz¹dkowej tj. stra¿akom, dziêki którym wszystko przebiega³o jak nale¿y.
Kroczyliœmy wszyscy dzielnie w myœl s³ów Pana Jezusa „Kto chce
byæ uczniem Moim, niech weŸmie krzy¿ swój i niech Mnie naœladuje”.
Szliœmy Drog¹ Krzy¿ow¹ razem z Chrystusem, prosz¹c o b³ogos³awieñstwo dla ludzi pracy, nauki, dla dzieci i doros³ych, dla chorych
i cierpi¹cych, dla pracuj¹cych i bezrobotnych, dla pracuj¹cych w kraju
i poza granicami Ojczyzny.
W czasie Drogi Krzy¿owej widaæ by³o skupione, zamyœlone i rozmodlone twarze parafian. Temu szczególnemu nabo¿eñstwu towarzyszy³o naprawdê g³êbokie prze¿ycie religijne. Stanêliœmy bli¿ej Chrystusa,
jeszcze g³êbiej rozumiej¹c Jego Mêkê i Œmieræ poniesion¹ dla ka¿dego
z nas.
Myœlê, ¿e przybli¿yliœmy siê bardziej do Boga, a przez to do siebie
nawzajem, wybaczaj¹c sobie ró¿ne ludzkie potkniêcia, urazy i bóle…
Tak czêsto jesteœmy niecierpliwi i nierozwa¿ni, a Ty Bo¿e idziesz
powoli, nie zniechêcasz siê. Dlaczego my tego nie potrafimy!?
Spraw Jezu, abyœmy wpatrywali siê na drodze ¿ycia tylko
w Ciebie – jedyny wzór do naœladowania. Naucz nas kochaæ siebie nawzajem, naucz nas cierpliwoœci i przebaczenia.
Jezu Mi³osierny, przez Krew Tw¹ i Rany, przebacz – któryœ za nas
by³ ukrzy¿owany!
mgr Danuta Pastorczyk
foto: ks. £ukasz Nizio
Informacja
Dwukrotnie w Nowym Targu odby³y siê
warsztaty strategiczne, które maj¹ na celu
opracowanie strategii rozwoju Powiatu Nowotarskiego na lata 2006-2013. W warsztatach
tych uczestnicz¹ i wnosz¹ swoje pomys³y
wszystkie Urzêdy Gminy (w tym gmina
Lipnica Wielka) oraz kluczowe instytucje,
organizacje i przedsiêbiorstwa z rejonu powiatu, aby wypracowaæ wspóln¹, wzajemnie
akceptowan¹ wizjê powiatu nowotarskiego
jako obszaru.