Pobierz

Finansowanie importu towarów strategicznych w warunkach kryzysu
rezerw zagranicznych i deficytu budżetowego Egiptu
Bank Centralny Egiptu /CBE/ poinformował o wyłączeniu importu masowych
towarów strategicznych z obowiązku minimum 50% zabezpieczenia gotówkowego. Egipt
realizuje import towarów masowych o dużej wartości, co powoduje znaczący deficyt
bilansu handlowego kraju. Gospodarka Egiptu w zasadniczej mierze zależna jest od
eksportu paliw kopalnych /ropa, gaz/, uznawanego jako jedno z głównych źródeł
wpływów walut zagranicznych – obok turystyki przyjazdowej do Egiptu, usług tranzytu
Kanałem Suezkim, bezpośrednich inwestycji zagranicznych, finansowej pomocy
wojskowej USA.
Decyzja CBE postanawia w praktyce, że egipskie banki komercyjne winny
nadawać priorytet zabezpieczeniu walut zagranicznych na pokrycie importu i dostaw na
rynek masowych towarów strategicznych – jako najważniejsze wymienia się surowce
spożywcze /głównie pszenica/, benzynę i produkty ropopochodne, farmaceutyki, nawozy
sztuczne, pestycydy. Do kompetencji banków należeć będzie w konsekwencji wskazanie
udziału w pokryciu zobowiązania importowego bez wymaganego minimum.
Egipskie banki komercyjne oceniają, że nowy system ma sprzyjać
wolnorynkowemu określaniu wartości funta egipskiego /EGP/, a w długim okresie czasu
będzie sprzyjać ponoszeniu przez rząd i głównych importerów odpowiedniego
zabezpieczenia pokrycia importu różnych strategicznych towarów masowych. Nowa
praktyka winna przyspieszyć procedurę importową, szczególnie w przypadku
strategicznych surowców spożywczych, niemniej zdaje się wskazywać na osłabienie
możliwości finansowych importerów egipskich.
Decyzja CBE, podjęta po osłabieniu kursu wymiany EGP, spowodowała
podwyższenie przez głównych importerów cen towarów importowanych bezpośrednio
przekładające się na wyższe ceny dla konsumentów. Wskazuje się, że decyzja CBE
sprzyja ustabilizowaniu kursu wymiany EGP, niemniej zmieniona procedura jedynie
tymczasowo zapobiega kontynuacji słabnięcia kursu wymiany pieniądza egipskiego. 1 W
sytuacji zagrożenia kontynuacji spadku wartości rezerw walutowych Egiptu należy
spodziewać się wsparcia rządu dla działań CBE podtrzymujących wartość EGP, w
konsekwencji powodujących wzrost cen oraz także ograniczających wydatki na import
towarów nie stanowiących pierwszej potrzeby.2
Aktualna wartość rezerw zagranicznych Egiptu wynosi zaledwie 13,6 mld dol.
USA, co oznacza spadek wartości rezerw o 1,4 mld dol. USA w okresie stycznia 2013 r.3
Zmniejszenie rezerw walutowych w okresie stycznia br. wynikło z obsługi zadłużenia
zagranicznego Egiptu w Klubie Paryskim w kwocie 619 mln dol. USA oraz z interwencji
1
aktualny kurs wymiany 6,714 EGP/1 $US jest względnie stały przez ostatnie ok. 12 dni
Daily News Egypt, February 10, 2013
3
wg danych Centralnego Banku Egiptu
2
Centralnego Banku Egiptu na rynku walutowym w okresie grudnia 2012 r. i stycznia
2013 r. na kwotę ok. 1 mld dol. USA.
W ocenie sektora bankowego Egiptu wprowadzony w styczniu br. system Forex
Auction także przyczynił się do spadku wartości egipskich rezerw zagranicznych.
Zmniejszona wartość rezerw walutowych utrudnia ich wykorzystanie przez rząd Egiptu
do sfinansowania importu podstawowego, którego wartość miesięczna wynosi ok. 5 mld
dol. USA, co oznacza zdolność kraju do pokrycia importu przez okres 2,7 miesiąca przy
założeniu utrzymania dotychczasowej skali importu. Obecna sytuacja w gospodarce
wymaga radykalnych działań zapobiegających dalszemu spadkowi wartości rezerw,
których część wykorzystano na import surowców spożywczych, głównie pszenicy.
Dane Central Agency for Public Mobilization and Statistics /CAPMAS/
informują, że inflacja w styczniu br. wzrosła o 1,8% w porównaniu do grudnia 2012 r., a
w porównaniu do stycznia 2012 r. o 6,6%. W styczniu br. wskaźnik cen żywności i
napojów wzrósł o 2,7% w porównaniu do grudnia 2012 r. oraz o 8,2% w porównaniu do
stycznia 2012 r. Skala ubóstwa w Egipcie zwiększyła się – obecnie niezdolne do pokrycia
potrzeb jest 86% gospodarstw domowych, które przeznaczają 61,7% dochodów na
żywność /średnia wielkość dla Egiptu wynosi 40%/.4
Załamanie sektora turystyki i polityczna niestabilność w Egipcie także przekłada
się na osłabienie możliwości finansowych państwa i w takiej sytuacji nadzieje na
poprawę sytuacji są wiązane ze sfinalizowaniem pożyczki 4,8 mld dol. USA przez
Międzynarodowy Fundusz Walutowy. Decyzja MFW w tej sprawie odłożona w
kontekście niestabilnej sytuacji wewnętrznej Egiptu powoduje, że aktualnie
przygotowywany budżet państwa na rok finansowy 2013/2014 nie może uwzględniać
wartości pożyczki MFW i ew. innych środków pomocy zagranicznej uzależnianych od
stanowiska MFW. Projekt budżetu winien być przedstawiony przez rząd w ustawowym
terminie najpóźniej 3 miesiące przed rozpoczęciem roku finansowego, tj. do końca marca
br. Stan obecny utrudnia przygotowanie budżetu uwzględniającego zmniejszenie deficytu
/w r. finan. 2011/12 wyniósł 170 mld EGP; ponad 11% GDP Egiptu/5 6, dla którego
konieczne są akceptowalne społecznie reformy wydatków i wpływów budżetowych.
W obecnej sytuacji wg agencji Fitch Ratings istnieje ryzyko obniżenia oceny
kredytowej Egiptu, szczególnie przy braku akceptacji przez siły polityczne wyniku
planowanych w marcu br. wyborów parlamentarnych. W ub. tygodniu Fitch Ratings
obniżyła ocenę kredytową Egiptu z B+ na B wskazując możliwość kolejnego obniżenia
ratingu jeśli nie nastąpi stabilizacja polityczna w kraju, wobec braku której nie należy
spodziewać się uzyskania przez Egipt pożyczki z MFW. W grudniu 2012 r. ocenę
kredytową Egiptu obniżyła agencja Standard&Poor’s do B-, a Moody’s oceniła ją na B2.
Sporządził:
Tomasz Przygoda
I-y Sekretarz
WPHI Kair, luty 2013 r.
4
Daily News Egypt, February 11, 2013
Business Today – Egypt, January 2013
6
Oxford Analityca 2012 – Egypt, 27 November 2012
5