Jakie choroby kwalifikują się do orzeczenia stopnia

Jakie choroby kwalifikują się
do
orzeczenia
stopnia
niepełnosprawności?
Z pewnością nie każda dysfunkcja jest powodem do orzeczenia o
niepełnosprawności.
Lekarz
przewodniczący
zespołowi
orzekającemu o niepełnosprawności zawsze musi wziąć pod uwagę,
w jakim stopniu w konkretnym przypadku choroba upośledza
funkcje życiowe pacjenta i jak dalece powoduje wypadnięcie z
ról zawodowych, społecznych i psychologicznych. Pod uwagę
bierze się również zdolność pacjenta do samodzielnego
funkcjonowania, a także stopień rozwoju choroby. Należy
zwrócić uwagę na fakt, że nie każda choroba, nawet jeśli w
pewnym stopniu utrudnia normalne funkcjonowanie, będzie
kwalifikowała się do orzeczenia o niepełnosprawności. Dla
poszczególnych oznaczeń niepełnosprawności przygotowaliśmy
skróconą listę typów chorób, w których przypadku najczęściej
orzeka się o niepełnosprawności. Oczywiście każdy przypadek
jest badany indywidualnie, ale z zasady choroby należące do
opisanych przez nas grup kwalifikują pacjenta do uzyskania
pozytywnego orzeczenia o niepełnosprawności.
1. Upośledzenie umysłowe, aby stanowiło podstawę do orzeczenia
niepełnosprawności, musi mieć przynajmniej umiarkowany
stopień.
2. W grupie chorób psychicznych do uzyskania orzeczenia o
niepełnosprawności
kwalifikują
pacjenta
zaburzenia
psychotyczne, zaburzenia nastroju (co najmniej umiarkowane),
utrwalone zaburzenia lękowe (o dużym nasileniu) oraz zespoły
otępienne. Warunkiem orzeczenia niepełnosprawności z kodem
choroby psychicznej jest najczęściej wykluczenie pacjenta z
ról społecznych.
3. Zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu utrudniają sprawną
komunikację werbalną. Przyczyną takiego stanu rzeczy może być
całkowita lub częściowa utrata krtani, upośledzenie pracy fałd
(strun) głosowych, zaburzenia związane z niewłaściwym
funkcjonowaniem nerwowego ośrodka mowy, a także głuchota,
głuchoniemota lub upośledzenie słuchu. Nie ma znaczenia
etiologia chorób, ale w przypadku upośledzenia słuchu ważne
jest dla orzekania o niepełnosprawności, czy w danym przypadku
aparat słuchowy lub implant są w stanie wystarczająco poprawić
słuch pacjenta. Jeśli tak – pacjent nie jest osobą
niepełnosprawną.
4.
Choroby
narządu
wzroku
są
przyczyną
orzeczenia
o
niepełnosprawności, jeśli zastosowanie szkieł korekcyjnych nie
przynosi wystarczającej poprawy, a więc pacjent wciąż ma
ostrość widzenia w jednym oku znacznie lepszą od ostrości w
drugim oku albo kąt widzenia jest nie większy niż 30°. Jeżeli
zastosowanie okularów korekcyjnych eliminuje problem, wówczas
pacjent jest uznawany za osobę w pełni sprawną.
5. Niepełnosprawność z narządu ruchu orzekana jest w wielu
przypadkach, począwszy od wad wrodzonych i rozwojowych, przez
choroby zwyrodnieniowe, układowe, zapalenia, choroby kości,
chrząstek, nowotwory narządu ruchu, a także zmiany pourazowe,
przy czym w tym przypadku koniecznym jest, aby choroba nie
tylko uszkadzała tkankę, ale też wpływała na funkcję narządu
ruchu. O niepełnosprawności orzeka się zawsze z uwzględnieniem
możliwości kompensacyjnych, ponieważ nie każda choroba, nawet
poważna, jest na tyle dokuczliwa, aby pacjent nie mógł sobie
samodzielnie poradzić – wiele zależy od kwalifikacji
zawodowych i dotychczasowej pracy, ponieważ niepełnosprawność
zawsze ocenia się w kontekście ról społecznych i zawodowych.
6. Epilepsja, bez względu na przyczyny, jest powodem do
uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności, jeśli napady
padaczkowe mają charakter powracający.
7. Jeśli chodzi o niepełnosprawność z tytułu chorób krążenia
lub chorób układu oddechowego, to w praktyce musi dojść do
powikłań, aby zostały one uznane za podstawę do orzeczenia o
niepełnosprawności. Tak jest w przypadku nadciśnienia, które
musi mieć konsekwencje narządowe, zaburzenia rytmu serca,
które muszą prowadzić do II stopnia niewydolności, miażdżycą
nóg (też od II stopnia), a nawet nowotworami płuc lub
opłucnej, których efektem musi być ograniczenie wydolności
oddechowej. Do tego dochodzą choroby obturacyjne, przewlekłe
oraz zakaźne, o ile prowadzą do niewydolności oddechowej.
8. Choroby układu pokarmowego mogą być przyczyną orzeczenia o
niepełnosprawności, jeśli zaburzają wyraźnie pracę układu.
Oznacza to, że do uzyskania orzeczenia o niepełnosprawności
kwalifikują pacjenta m.in. nowotwory któregokolwiek organu,
choroby przełyku z zburzeniami funkcjonalnymi, powikłania po
resekcji żołądka, przewlekłe choroby jelit zaburzające
wchłanianie składników pokarmowych, choroby wątroby o różnej
etiologii, zapalenia, w tym zapalenie trzustki, NZJ czy
zapalenie wątroby.
9. Niepełnosprawnym z układu moczopłciowego może zostać
pacjent chory na nowotwór złośliwy nerek lub pęcherza
moczowego, u którego stwierdzono niewydolność nerek lub ich
zwyrodnienie (najczęściej wielotorbielowate) albo inne choroby
nerek prowadzące do mocznicy niezależnie od etiologii
schorzenia.
10. Długa jest lista chorób neurologicznych, które
predestynują pacjenta do uzyskania pozytywnego orzeczenia o
niepełnosprawności. Wśród schorzeń, które kwalifikują do jego
uzyskania znajdują się udary mózgu przebiegające z widocznymi
deficytami neurologicznymi, guzy centralnego układu
nowotworowego, cerebrastenia lub encefalopatia, choroby
zapalne układu nerwowego przebiegające z widocznymi deficytami
neurologicznymi, uszkodzenia poszczególnych nerwów lub układów
funkcjonalnych, jeśli prowadzą do zaburzeń neurologicznych.
11. Grupa innych schorzeń kwalifikujących do uzyskania
orzeczenia o niepełnosprawności obejmuje między innymi
zeszpecenia utrudniające dopasowanie się do ról społecznych,
choroby układu krwiotwórczego, choroby endokrynologiczne,
jeśli leczenie nie daje odpowiednich efektów, a także choroby
odzwierzęce począwszy od II stadium rozwojowego.
Podsumowanie
Lista jednostek chorobowych, które umożliwiają uzyskanie
orzeczenia o niepełnosprawności nie istnieje. Dla potrzeb
orzekania mniejsze znaczenie ma jednostka systematyczna
choroby, a większe wpływ, jaki wywiera na pacjenta o
określonej konstytucji biologicznej, rolach społecznych i
zawodowych. Zespół orzekający o niepełnosprawności skupia się
przede wszystkim na objawach i stopniu, w jakim utrudniają one
pacjentowi funkcjonowanie w dotychczasowych rolach. Stąd też
lista chorób, którą przygotowaliśmy nie ma charakteru
wyczerpującego, a jest raczej ogólnym zestawem wskazań do
orzeczenia o niepełnosprawności, z którego korzystają lekarze
orzecznicy.