Gambia 02 pielgrzymka

Jarosław Różański OMI
UKSW, Warszawa
Bądźcie solą ziemi i światłością świata!
Jan Paweł II w Gambii (23 - 24 II 1992 r.)
Jan Paweł II udał się z wizytą do Gambii w dniach 23 - 24 II 1992 r., podczas swojej ósmej
podróży apostolskiej do Afryki (19 – 26 II 1992). Podróż ta obejmowała ponadto Senegal i
Gwineę.
Apel o solidarność
23 lutego 1992 r. Jan Paweł II przybył do Banjulu, stolicy Gambii, jednego z najmniejszych
państw afrykańskich. Ojca Świętego powitał prezydent Dawda Kairobe Jawarra oraz
pronuncjusz apostolski abp Romeo Panciroli. W pierwszych słowach wygłoszonych na ziemi
gambijskiej Jan Paweł II wyraził szacunek dla tradycji tego kraju, charakteryzującej się
pokojowym współżyciem wszystkich mieszkańców oraz wolnością religijną. Przypomniał
światu o palących potrzebach mieszkańców czarnego lądu, w tym także o tragedii Sahelu
dotkniętego klęskami suszy i pustynnienia ziemi. Ojciec Święty ponowił apel do krajów
rozwiniętych o międzynarodową solidarność i pomoc dla społeczeństw najuboższych. Papież
powiedział m.in.: „Świat przeżywa obecnie okres przemian, zachodzących w sferze relacji
gospodarczych i politycznych; jest to czas trudnych problemów, budzący obawy o przyszłość.
W tej sytuacji Afryka, mimo swych ogromnych zasobów ludzkich i naturalnych, z trudem
stawia czoło starym wyzwaniom, takim jak ubóstwo, głód i rywalizacje plemienne; a także
nowym zagrożeniom, których źródłem jest materializm, tragiczna epidemia AIDS i
śmiercionośna ekspansja kultury narkotyków. (...) Proszę kraje rozwinięte, by niosły pomoc
wszędzie, gdzie jest ona potrzebna, ale także by dzieliły się swoją wiedzą, techniką i
umiejętnościami, dzięki czemu sami Afrykanie będą mogli się stać twórcami własnego
rozwoju. Proszę przywódców Afryki, by popierali oświatę na wszystkich poziomach, co
pozwoli ich narodom zdobywać wiedzę i umiejętności techniczne niezbędne dla
autentycznego postępu”1.
Prośba o wzrost w wierze i współpracę
Z lotniska papież udał się na Stadion Niepodległości, gdzie odprawił Mszę św. dla 50 tys.
osób, w tym wielu wyznawców islamu oraz tradycyjnych religii afrykańskich. Jako motto
homilii papież obrał słowa z Ewangelii „Bądźcie solą dla ziemi! Bądźcie światłem świata!
(por. Mt 5, 13-14). Papież dziękował za pełną poświęcenia pracę misjonarzy i podkreślał, że
„czas misji jeszcze nie przeminął: Chrystus nadal potrzebuje ofiarnych mężczyzn i kobiet,
którzy staną się zwiastunami Dobrej Nowiny aż po krańce ziemi”. Chrześcijanie muszą – tak
jak Chrystus – być solą dla całej ziemi, światłem dla całego świata. „Afryka potrzebuje tej
przyprawy i tego ognia, aby zachować to, co dobre i słuszne w jej tradycyjnej kulturze i
wartościach; aby nadać właściwy kierunek swym poszukiwaniom rozwiązań najpilniejszych
problemów; aby rozświetlić mądrością dążenie do postępu i dobrobytu swoich ludów”.
Potrzebuje też prawdy o rodzinie. „Jako rodziny chrześcijańskie jesteście powołani do tego,
by przekazywać to wielkie dziedzictwo przyszłym pokoleniom, by je umacniać i
uszlachetniać łaską sakramentu małżeństwa”. Papież docenił harmonijne współżycie ludów
Gambii oraz o panującą w niej wolności religijnej, która sprawia, że chrześcijanie
1
Problemy i nadzieje Kościoła na ziemi afrykańskiej. Podróż apostolska do Senegalu, Gambii i Gwinei, OR
Numer 5/1992 s. 10.
1
i muzułmanie przyjaźnie ze sobą współpracują w budowaniu społeczeństwa opartego
na godności i prawach człowieka. „Modlę się o to, aby chrześcijanie muzułmanie - synowie
tego narodu - nadal budowali na fundamencie tego dobra, które odnajdują w sobie wzajemnie,
i przyczyniali się przez to do rozwoju i postępu Gambii jako społeczeństwa sprawiedliwego i
światłego, w kto rym wszyscy jego członkowie mogą mieć należny im udział”2.
W rozważaniu poprzedzającym modlitwę Anioł Pański, odmówioną przed zakończeniem
liturgii eucharystycznej, Ojciec Święty zawierzył Królowej Pokoju cały naród. Papież pozdrowił szczególnie serdecznie biskupów z Liberii. „Pragnąłem odwiedzić leżącą w pobliżu
Liberię - powiedział później, przed opuszczeniem Gambii - ale okrutna wojna bratobójcza
ogarnęła ten kraj, przynosząc niewypowiedziane cierpienia jego ludności. Modlę się za ofiary
tego konfliktu i jestem głęboko poruszony losem tysięcy uchodźców, pozostających bez
dachu nad głową i głodnych”. Z Banjulu Ojciec Święty ponowił apel o pokój dla Liberii i dla
innych krajów afrykańskich. Na zakończenie wezwał wszystkich do modlitwy, aby „Pan
Życia przemienił nienawiść w miłość, rywalizację w solidarność”, aby Afryka nie dała się
wciągnąć w spiralę konfliktów i walk o władzę, ale tworzyła pomyślne warunki dla rozwoju
całej ludności3.
Po obiedzie papież złożył wizytę kurtuazyjną prezydentowi Republiki Gambii Dawdzie
Kairabowi Jawarze. O godz. 18 Jan Paweł II spotkał się z uczniami St Augustine's High
School w Banjulu, a następnie - w katedrze - z kapłanami, zakonnikami, zakonnicami,
seminarzystami i przedstawicielami katolików świeckich.
***
24 lutego, opuszczając Gambię, Ojciec Święty w przemówieniu pożegnalnym na lotnisku w
Banjulu, nazwał swoje spotkanie ze wspólnotą katolicką Gambii „świętem wiary” oraz raz
jeszcze wyraził zaniepokojenie sytuacją w niedalekiej Liberii, którą niszczy bratobójcza
wojna. Jan Paweł II zwrócił się z apelem do wspólnoty międzynarodowej, wzywając
wszystkich do podejmowania inicjatyw mających na celu pokojowe rozwiązanie tego
konfliktu.
2
Jan Paweł II, Bądźcie solą, bądźcie światłem, 23 II, Banjul. Msza św. na Stadionie Niepodległości, OR Numer 5/1992
s.
3
Wstęp do: Jan Paweł II, Bądźcie solą, bądźcie światłem, 23 II, Banjul. Msza św. na Stadionie Niepodległości, OR
Numer 5/1992 s.
2