...Petersburg
Transkrypt
...Petersburg
Lipiec - Sierpień 2014 Nr 7-8 / 2014 ...Petersburg Biuletyn Informacyjny Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji Konsulatu Generalnego RP w Sankt-Petersburgu Szanowni Państwo ! Spis treści: Przekazujemy Państwu nowy numer Biuletynu WPHI w Sankt-Petersburgu. W aktualnym wydaniu przedstawiamy m.in. ofertę klastrów Północno-Zachodniego Okręgu Federalnego oraz jak deficyt mięsa wieprzowego wpłynął na sytuację rosyjskich zakładów przetwórczych. Zapraszamy Państwa także do aktywnego udziału w Wystawach i Konferencjach, w których Wydział nasz będzie uczestniczyć i organizować swoje stoiska promocyjno-informacyjne. Życzymy ciekawej lektury. Henryk Buszta Kierownik WPHI Informacje bieżące ..........................02 Deficyt surowca w mięsnych zakładach przetwórczych Federacji Rosyjskiej ………............................03 Rynek konsumencki w Rosji ...........07 Rynek mrożonych warzyw w Federacji Rosyjskiej ........................10 Możliwości współpracy w ramach klastrów Północno-Zachodniego Okręgu Federalnego ........................11 Wystawy i Konferencje w okresie lipiec-sierpień 2014 ….....................17 INFORMACJE BIEŻĄCE Sankt-Petersburg – dane za okres styczeń-maj 2014 Według danych Petrostatu (Urząd Statystyczny w Petersburgu) w okresie styczeń-maj 2014 r. obrót handlu hurtowego w Petersburgu zmniejszył się o 10,6%, detalicznego zaś o 1,0%. Poza tym dynamikę ujemną wykazuje segment żywienia zbiorowego (-9,7%). Wskaźnik produkcji przemysłowej wyniósł -7,9% w stosunku do analogicznego okresu w 2013 r. Spadek produkcji odnotowały kluczowe branże przemysłu: branża motoryzacyjna - spadek o 19,9%, budowa maszyn – o 3,9%, metalurgia – o 4,6%. Branża spożywcza zanotowała wzrost o 7,3%, a produkcja urządzeń elektrycznych zwiększyła się o 10,6%. Branża budowlana również odnotowała wzrost o 2,9%, a rynek usług telekomunikacyjnych o 7,7%. Termin wdrożenia systemu opłaty za przejazd TIRów po drogach federalnych Rosja przenosi termin wdrożenia elektronicznego systemu poboru opłat drogowych. Zgodnie z Ustawą Federalną 168-FZ z dnia 23 czerwca 2014 r. został przeniesiony termin wdrożenia elektronicznego systemu opłat za przejazd po drogach federalnych samochodów ciężarowych o dopuszczalnej masie całkowitej (DMC) ponad 12 ton. System opłaty miał być wdrożony już 1 listopada 2014 r., natomiast w nowej ustawie ten termin został przeniesiony na 15 listopada 2015 r. Łączna długość federalnych dróg w Rosji wynosi ponad 50 000 km. Opłata w wysokości 3,5 RUB za kilometr (ok. 0,32 PLN/km) gwarantuje wpływy do federalnego funduszu drogowego w wysokości 43,8 mld RUB (3,9 mld PLN). W celu wdrożenia systemu opłaty Rosavtodor (Federalna Agencja Drogowa Ministerstwa Transportu FR) planuje przyciągnąć prywatnego inwestora. Niejednokrotne przesunięcia konkursu na stworzenie i obsługę systemu elektronicznego mocno ograniczyły czas na opracowanie oprogramowania, produkcję i bezpłatną dystrybucję urządzeń. W związku z tym realizacja wszystkich zadań w tak krótkim terminie stała się nierealna, a Rosavtodor zaproponował przeniesienie wdrożenia systemu opłat na listopad 2015 r. Szczegóły działania systemu elektronicznego są dostępne na stronie Rosavtodoru: http://rosavtodor.ru/documents/official/1844.html Деловой …PETERSBURG, Nr 7-8 /2014 2 Rosja, Sankt-Petersburg O terminach działania karnetów TIR Termin porozumienia gwarancyjnego zawartego pomiędzy Urzędem Celnym Rosji a ASMAP (rosyjskie zrzeszenie przewoźników drogowych) został przedłużony. 24 czerwca 2014 r. pierwszy wicepremier Federacji Rosyjskiej Igor I. Szuwałow przeprowadził naradę w sprawie działania Konwencji TIR w FR. W naradzie wzięli udział przedstawiciele Ministerstwa Transportu, Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Ministerstwa Rozwoju Gospodarczego oraz Urząd Celny FR. W wyniku narady została podjęta decyzja o przedłużeniu terminu porozumienia gwarancyjnego pomiędzy Urzędem Celnym Rosji a ASMAP do 15 listopada 2014 r. Do tego czasu FTS ma przeprowadzić konkurs w celu wyłonienia krajowego zrzeszenia gwarancyjnego oraz podpisać nowe porozumienie gwarancyjne. Pod koniec lutego b.r. Najwyższy Sąd Arbitrażowy FR uchwalił orzeczenie o uznaniu za nieważne pism Urzędu Celnego Rosji, które wprowadzały ograniczenia Konwencji TIR na terenie FR. W związku z powyższym Urząd Celny wydał rozporządzenie nr 58-r, według którego ograniczenia karnetów TIR są nadal aktualne, z zaznaczeniem że zostały wprowadzone w ramach eksperymentu. Opr. Beata Chugunova, Ekspert WPHI w Sankt-Petersburgu DEFICYT SUROWCA W MIĘSNYCH ZAKŁADACH PRZETWÓRCZYCH FEDERACJI ROSYJSKIEJ Zakaz importu mięsa wieprzowego z krajów UE doprowadził do skrajnego deficytu surowca w mięsnych zakładach przetwórczych. Zaistniała sytuacja przyczyni się do zwiększenia zysków przez zakłady mięsne o pełnym cyklu produkcyjnym oraz dużych producentów trzody chlewnej. Деловой …PETERSBURG, Nr 7-8 /2014 3 Rosja, Sankt-Petersburg Na początku roku Rossielchoznadzor ograniczył wwóz do Rosji wieprzowiny pochodzącej z Unii Europejskiej. Oficjalną przyczyną było wykrycie przypadków wirusa afrykańskiego pomoru świń (ATF) na terytorium Polski i Litwy. To pogorszyło już i tak ciężką sytuację zakładów przetwórczych, które są zależne od importowanego surowca i wahań kursów walut. W lutym wprowadzono zakaz importu wieprzowiny ze Stanów Zjednoczonych – z powodu rzekomego wykorzystywania w procesie produkcji raktopaminy (stymulatora wzrostu). Po pewnym czasie Rossielchoznadzor decyduje się na odwołanie zakazu, lecz w marcu z powodu pogorszających się stosunków rosyjsko-amerykańskich rezygnuje z tego pomysłu. Wg danych Federalnej Służby Celnej Rosji, w okresie od stycznia do kwietnia import mięsa wieprzowego wyniósł 104,6 tys. ton – o 34,4% mniej niż w analogicznym okresie roku 2013, w ujęciu wartościowym mniej o 362,8 mln USD (33,8%). Chociaż od importowanej wieprzowiny lokalni producenci kiełbas są mniej zależni niż w przypadku wołowiny to zakaz dotyczący jej wwozu odczuła cała branża. Mięsne zakłady przetwórcze wykorzystują głównie zamrożony surowiec. 40-50% mrożonej wieprzowiny stanowił import głównie z Niemiec i Polski. Wg danych za 2013 r. całkowita wielkość produkcji wieprzowiny w PZOF wyniosła 126 tys. ton – jest to o 21% więcej w porównaniu z rokiem 2012. W tym samym okresie spożycie wieprzowiny z udziałem importowanej produkcji wyniosło 317 tys. ton – PZOF jest w stanie zabezpieczyć surowcem jedynie 40%. Wg danych GK „Pułkowskij” ta liczba jest jeszcze mniejsza – jedynie 15% zapotrzebowania na wieprzowinę są w stanie pokryć miejscowi producenci. „Mięsa jest mniej, a jego cena wzrosła średnio o 30%. Znacząco podrożała słonina (wykorzystywana w kiełbasach surowo wędzonych), która praktycznie w całości dostarczana była z Niemiec” – poinformował Jarmo Lindholm, wiceprezes „Atria Rosja”. Jak informuje Tatiana Jakubczyk, dyrektor zaopatrzenia firmy „INEJ”: „rosyjska słonina na początku roku kosztowała 40-60 RUR, a obecnie – 200 RUR. Drastycznie wzrosła również cena półtuszy wieprzowej – od 125 RUR do 198 RUR za kg”. Zdaniem Jakubczyk głównym problemem jest hodowanie przez rosyjskich producentów głównie mięsnych ras świń i dostarczanie wysokojakościowej słoniny przez Niemcy, Danię, Hiszpanię i Włochy. Wielkość i skala „Atrii” pozwala jej poszukiwać mięsa zarówno na rynku międzynarodowym jak i wewnętrznym, lecz wydatki na surowiec stanowią znaczną część kosztów własnych produkcji. „Wszyscy uczestnicy rynku zmuszeni byli podwyższyć cenę, która ostatecznie uderzyła w konsumenta, co związane jest z zauważalnym spadkiem spożycia produktów mięsnych” – stwierdza Lindholm. Powołuje się na badania RBK „Zachowania konsumenckie na rosyjskim rynku wędlin 2014”, które pokazują spadek nabywców wędlin z 81 do 77% (w I kwartale 2014 roku w stosunku do I kwartału 2013). Zakłady przetwórcze mówią o 10% wzroście cen sprzedawanych towarów, które można zaobserwować od początku roku. Деловой …PETERSBURG, Nr 7-8 /2014 4 Rosja, Sankt-Petersburg Najbardziej stabilną pozycję posiadają agrokompleksy pełnego cyklu produkcyjnego kontrolujące rynek mięsa wieprzowego. Zdaniem przedstawiciela jednego z większych rosyjskich producentów wieprzowiny, firmy nie mają deficytu surowca „dlatego, że nasz model biznesowy to integracja pionowa, od hodowli do sklepowej półki. Przetwarzamy to co produkujemy i planujemy przetwórstwo w oparciu o zaplecze i moce hodowlane”. W Północno- Zachodnim regionie jest tylko jeden taki przykład – „Wielikołukskij Mjasokombinat”. „W tym roku pod ubój pójdzie 610-630 tys. świń pochodzących z naszej hodowli, swoje potrzeby zabezpieczamy w granicach 50%, a brakujący surowiec skupujemy od producentów z innych regionów, którzy nie odczuwają jego deficytu” – mówi Władimir Podwalnyj, właściciel „Wielikołukskiego Mjasokombinatu”. Holding dostarcza wieprzowinę również do krajów azjatyckich. Hodowla – to skomplikowana i kosztowna branża, dlatego nie wszystkie zakłady przetwórcze mogą sobie pozwolić na jej utrzymanie. Dla przykładu „Atria Rosja” w zeszłym roku zamknęła hodowlę świń „Kampofermę” zlokalizowaną w Podmoskowje. Hodowla była niestabilnym źródłem surowca z powodu skomplikowanej logistyki i ciągłych zakazów na przewóz mięsa między regionami wynikających z przepisów sanitarnych. Dla FK „Ładoga”, która jest właścicielem Agro przemysłowego kompleksu w Obwodzie Pskowskim, własna produkcja tylko nieznacznie ułatwia zabezpieczenie surowcowe. Złote czasy nadeszły dla właścicieli dużych przemysłowych ferm trzody chlewnej. „Po wprowadzeniu zakazu importu wieprzowiny z UE rolnictwo uległo ożywieniu” - nie ukrywa zadowolenia Władimir Podwalnyj. „Zakaz na wwóz wieprzowiny spowodował wzrost cen producentów o 70% w stosunku do cen z roku ubiegłego, co pozwala utrzymać wysoki poziom zyskowności” - powiedział Sergiej Czernyszow, analityk „IMIT”. „Rentowność produkcji jest dodatnia, jeszcze w styczniu sprzedawaliśmy 1 kg wieprzowiny za 111 RUR, a w chwili obecnej z powodu deficytu – za 195 RUR” – potwierdza Iwan Kara, prezes GK „Pułkowskij”. Zadowolonych z wprowadzonych sankcji mogło być więcej – w ciągu ostatnich 5 lat w regionie ogłoszono kilka dużych projektów dotyczących ferm trzody chlewnej. W 2009 roku Andriej Afanasiew, były dyrektor generalny i współwłaściciel JFC, podpisał umowę o współpracy z administracją rejonu Dnowskiego celem budowy kompleksu trzody chlewnej o wartości 1 mld RUR. Projekt nie został zrealizowany, a kierownik zarządu Gospodarki Rolnej Obwodu Pskowskiego – Nikołaj Romanow stwierdził, że zapotrzebowanie regionu pokrywa w całości „Wielikołukskij Mjasokombinat”, „IdawangAgro”, „Agroinwest” oraz Szelonska ferma trzody chlewnej. Na papierze zostały również inne projekty. „Do pełnowartościowego zastąpienia importu producentom potrzebne jest wsparcie państwa, a 2 lata temu, po wstąpieniu Rosji do WTO, banki praktycznie zaprzestały udzielać kredytów fermom trzody chlewnej – podkreślają w „Idawang-Agro” (były „Riurik Agro”) - wtedy sytuacja w branży była zła, Деловой …PETERSBURG, Nr 7-8 /2014 5 Rosja, Sankt-Petersburg ujemna rentowność i wiele bankructw”. Przez ostatnie 1,5 roku subsydia do kredytów inwestycyjnych w rolnictwie prawie w ogóle nie były rozpatrywane, ponieważ pomoc państwa dla kompensacji stawek procentowych przewyższa możliwości budżetu. „Aby zabezpieczyć zapotrzebowanie Rosjan na wieprzowinę, należy zainwestować kilkaset miliardów RUR i odczekać 5-6 lat” – uważa Iwan Kara. W warunkach ostrego deficytu wieprzowiny przetwórcy liczą tylko na odwołanie zakazu przez Rossielchoznadzor. Zdaniem Tatiany Jakubczyk „w przypadku zniesienia zakazu importu, dostawy mogłyby być wznowione w ciągu miesiąca, lecz w obecnej sytuacji gospodarczo-politycznej ciężko jest cokolwiek przewidzieć” . 40% zapotrzebowania PZOF na wieprzowinę zapewniają producenci okręgu, pozostała część jest importowana z innych regionów Rosji. KOMENTARZE Na wstrzymanie dostaw nikt nie był przygotowany. Władimir Triegub, zastępca dyrektora generalnego PK „Peterburżenka” Sytuacja z surowcem u przetwórców jest katastrofalna. Wieprzowiny pochodzącej z importu praktycznie nie ma. Zmuszeni jesteśmy szukać wieprzowiny w wadze żywej, pertraktować bezpośrednio z producentami, ubojniami, aby otrzymać surowiec w jakiejkolwiek postaci. Z tego powodu ceny wzrosły 1,5 krotnie, są podnoszone przez miejscowych producentów i importerów (na przykład z Brazylii). Nasza firma nie posiada własnego zaplecza surowcowego. Tatiana Szarygina, dyrektor generalny „Idawang-Agro” W marcu, po wprowadzeniu zakazu na wwóz produkcji z UE, zapotrzebowanie na wieprzowinę u przetwórców wzrosło wg naszych szacunków o 30%. Niemożliwe jest gwałtowne zwiększenie mocy produkcyjnych, na to jest potrzebne przynajmniej kilka lat. Zrozumiałym jest, że przetwórcy odczuwają trudności z surowcem, chociaż Rosja w 70% pokrywa zapotrzebowanie na wieprzowinę własnym mięsem, a w ostatnich latach otworzyło się wiele ferm trzody chlewnej. Moim zdaniem rodzimi producenci trzody chlewnej w pełni będą mogli zastąpić importowaną produkcję w ciągu 3 lat. Źródło: „Dełowoj Peterburg” z 15.05.2014 r. Opr. Miłosz Woźniak, II Sekretarz WPHI w Sankt-Petersburgu Деловой …PETERSBURG, Nr 7-8 /2014 6 Rosja, Sankt-Petersburg RYNEK KONSUMENCKI W ROSJI Wskaźniki rynków konsumenckich w Rosji za 2013 r. nie są tak złe, jak mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka. Spowolnienie wzrostu to nie kryzys konsumpcji, lecz dowód dojrzałości rynków. Sektor konsumencki pozostanie głównym motorem wzrostu gospodarczego w 2014 i 2015 roku, w szczególności w sytuacji przedłużającego się inwestycyjnego i surowcowego przestoju. Jednak wzrost ten będzie nosić nie frontalny, a wysoce selektywny i fragmentaryczny charakter, o który trzeba będzie mocno powalczyć. W czwartym kwartale 2013 roku negatywne wiadomości gospodarcze wyraźnie przeważały nad pozytywnymi i można było odnieść wrażenie, że wpłynie to na całoroczne wskaźniki. Niektórzy eksperci zaczęli mówić o kryzysie rynku konsumenckiego, a nawet całego modelu "gospodarki konsumenckiej". Tymczasem, są to stwierdzenia daleko nieprawdziwe. Obserwując sytuację na całym rosyjskim rynku konsumenckim w 2013 roku można było zauważyć spowolnienie tempa nominalnego (i realnego) wzrostu, ale nie kryzys konsumpcji. Zmiany w strukturze popytu, zachowań i preferencji konsumenta czy zwiększona konkurencja - to główne motywy rozwoju rynków konsumenckich w 2014 r. i potwierdzenie ich dojrzałości. Jak wiadomo dojrzałe rynki nie odnotowują wzrostów rzędu 20-30 % rocznie. Rynki produktów żywnościowych i towarów codziennej potrzeby po dziesięcioleciach dynamicznego wzrostu (zarówno realnego jak i nominalnego) dochodzą do dojrzałego poziomu. Według wyników holdingu Romir uzyskanych na podstawie badania Romir Scan Panel wydatki na artykuły FMCG (fast moving consumer goods – towary codziennego użytku) w 2013 r. wzrosły w ujęciu nominalnym o 9,5% (wykres 1). Po raz pierwszy od początku monitorowania (od stycznia 2008 r.) i przez cały okres post-sowiecki, zaczynając od 1990 r., nominalne tempo wzrostu konsumpcji artykułów codziennego użytku wyniosło poniżej 10%. Po uwzględnieniu inflacji, która w 2013 roku, według Rosstatu wynosiła 6,5%, możemy mówić o wzroście realnych wydatków na ww. artykuły o 2,8% . Te liczby - 9,5 i 2,8 % , odpowiednio, nominalnego i realnego wzrostu - dokładnie pokrywają się z danymi zmiany obrotów w handlu Деловой …PETERSBURG, Nr 7-8 /2014 7 Rosja, Sankt-Petersburg detalicznym. Neleży podkreślić, że mówimy o wzroście konsumpcji zarówno pod względem realnym jak i nominalnym. Tempo znacznie spadło w porównaniu do lat 2009-2012 , ale to wciąż wzrost konsumpcji, a nie jej zmniejszanie. Wykres 1 – Przyrost konsumpcji nominalnej i realnej w latach 2009-2013, w % 25 22 20 18,5 15 14,5 15 10 Tempo przyrostu w ujęciu nominalnym 9,5 8 7,5 9,5 Tempo przyrostu w ujęciu realnym 7,5 5 3 0 2009 2010 2011 2012 2013 Analitycy potwierdzają, że sytuacja, kiedy towary konsumpcyjne na rynkach żywnościowych i nieżywnościowych wzrastają o 15-20 % w nominalnym i 7,5-9 % w realnym ujęciu, nie może trwać w nieskończoność. W przeciwnym razie wydatki związane z tymi rynkami musiałyby znacznie wzrosnąć, a to miałoby wpływ na załamanie na innych rynkach, takich jak rynek dóbr trwałych. A to dzieje się akurat w czasach kryzysu gospodarczego. Stało się to w 2009 roku, kiedy dzienne spożycie gospodarstw domowych znacznie wzrosło, a rynki dóbr trwałego użytku (samochody, meble, ubrania, sprzęt AGD i inne) obniżyły się o 20 - 40%. Biorąc pod uwagę, że całkowita wielkość rynków produktów FMCG (w tym farmaceutyki, AGD, perfumy i inne) wynosi około 15 bilionów rubli, nominalny wzrost o 9,5% oznacza wzrost wartości na poziomie 1,5 bln rubli rocznie. To jest więcej niż 2% PKB Rosji w cenach z 2013 roku. Innymi słowy, tylko rynki powszechnych towarów są w stanie zapewnić nominalny wzrost PKB o 2% rocznie. Taki sam wkład, jeśli nawet nie większy, mogą wnieść rynki dóbr trwałego użytku. Nie mniej niż 1% nominalnego wzrostu PKB w 2014 roku może zapewnić sektor usług konsumpcyjnych . Całkowity udział sektora konsumentów w bieżącym roku może mieć mniej niż 5% nominalnego wzrostu PKB, przy oczekiwaniach około 8% dla całej gospodarki . Z inflacją w wysokości 5-5,5 % to może dać około 2,5% realnego wzrostu w gospodarce rosyjskiej w 2014 roku. Wygląda to na skromny wynik w porównaniu z poprzednimi latami (3,5% w latach 2010-2012), ale nadal jest to lepszy wynik niż zeszłoroczne 1,3% . Деловой …PETERSBURG, Nr 7-8 /2014 8 Rosja, Sankt-Petersburg W przeciwieństwie do sytuacji w latach 2001-2008, kiedy wzrost gospodarczy i konsumpcja nosiły „frontalny” charakter (wszystko rosło w jednakowym tempie - 25-30% rocznie w ujęciu nominalnym), wzrost konsumpcji w pokryzysowych latach 2009-2013 ma zróżnicowany charakter. Istnieją pewne różnice ze względu na określone miejsca czy regiony. W 2009 roku nominalny wzrost codziennej konsumpcji w miastach o liczbie mieszkańców od 500 tysięcy do jednego miliona, był 1,5 razy większy od stopy wzrostu w Moskwie i innych miastach powyżej miliona mieszkańców (wykres 2). Wykres 2 – Przyrost konsumpcji nominalnej i realnej w latach 2009-2013, w % 35 30 30 25 20 20 21 21 19 15 15 16 12,5 16,5 Moskwa 16,5 12 Miasta milionowe 13,5 12,5 13 Miasta > 500 tys. 10 6 5 0 2009 2010 2011 2012 2013 W 2010 roku „milionowe” miasta wykazały wzrost o ¼ mniejszy niż Moskwa i miasta liczące około 500 tysięcy mieszkańców. Ale w następnym roku, tendencja się odwróciła i wzrost miast „milionowych” o ¼ przerósł wzrost w Moskwie, a o dwa razy miasta liczące około 500 tysięcy mieszkańców . Bardziej zróżnicowaną dynamikę wykazuje konsumpcja dla poszczególnych miast . W 2009 roku Sankt-Petersburg wykazał 26% wzrostu nominalnej konsumpcji oraz 15 % realnego wzrostu wydatków. Ale już w 2010 roku, miasto nad Newą spotkało obniżenie aktywności konsumentów. Wskaźniki spadły o 2,5% w ujęciu nominalnym oraz o 10% w ujęciu realnym . W 2011 roku, Petersburg stał się absolutnym liderem we wzroście konsumpcji, wynoszącej 52 % wartości nominalnej i 42 % realnego wzrostu. To wszystko przy zerowym wzroście nominalnym kosztów utrzymania w stolicy za ostatnie dwa lata. Realna konsumpcja zmniejszyła się o około 12% w ostatnich dwóch latach. Jednak należy zauważyć, że nawet w obliczu takiej dynamiki nominalny poziom konsumpcji żywności i nieżywnościowych towarów Деловой …PETERSBURG, Nr 7-8 /2014 9 Rosja, Sankt-Petersburg konsumpcyjnych w Petersburgu w 2013 roku był prawie dwukrotnie (88%) wyższy niż w 2008 roku. Realny wzrost konsumpcji w ciągu ostatnich pięciu lat wyniósł około 25 %. Opr. Michał Machaj, praktykant WPHI w Sankt-Petersburgu RYNEK MROŻONYCH WARZYW W FEDERACJI ROSYJSKIEJ Wg. opracowania „Rynek mrożonych warzyw: analiza kompleksowa i prognoza do 2016 r.” przygotowanego przez agencję Intesco Research Group, 80% warzyw mrożonych w Rosji pochodzi z importu. Wyroby importowane zajmują tak znaczną cześć rynku gdyż rosyjska produkacja przegrywa konkurencję z firmami zagranicznymi pod względem ceny i jakości. Największymi dostawcami w danym segmencie są Polska, Holandia i Chiny. W strukturze importu dominują mieszanki warzyw. Udział Polski w imporcie mrożonych warzyw do Rosji wynosi 67%. W okresie styczeń-sierpień 2013 r. Polska wyeksportowała do Rosji ok. 100 tysięcy ton mrożonych warzyw (w tym ziemniaków) i grzybów. Polska jest jednym z największych państw-producentów w tej branży. Polski rynek produkcji jest dobrze rozwinięty i posiada infrastrukturę, która pozwala zaopatrzyć w świeże oraz mrożone warzwa i owoce nie tylko Polskę, a także inne państwa. Według danych GUS w sezonie 2013-2014 r. produkcja globalna warzyw w Polsce wyniosła 4,36 mln ton, a rynek wciąż się rozwija. Największe dostawy mrożonek do Rosji przypadają na miesiąc grudzień oraz luty-marzec. Jest to spowodowane sezonowością hodowania rosyjskich warzyw, w tym ziemniaków, i grzybów. Od maja do września Rosjanie kupują przeważnie świeże warzywa, a w okresie późniejszym - wyroby konserwowane i mrożone. W styczniu odnotowuje się spadek importu ze względu na ferie zimowe. Rosyjski rynek mrożonych warzyw, ziemniaków i grzybów stanowi 14,1% calego rynku mrożonych półproduktów. W Europie Zachodniej ten wskaźnik sięga 70%. Rynek w Rosji w danym segmencie jest jeszcze daleki od nasycenia. Odnośnie struktury rosyjskiego rynku głównymi graczami nie są producenci, którzy hodują, przetwarzają, mrożą i pakują produkcję, tylko firmy sprzedające lub dystrybuujące produkcję zagraniczną. Деловой …PETERSBURG, Nr 7-8 /2014 10 Rosja, Sankt-Petersburg Absolutnym liderem rosyjskiego rynku mrożonych warzyw, ziemniaków i grzybów jest polski Hortex, wśród znaczących graczy w tym segmencie należy wymienić również firmy Hortino i Fritar. Opr. Beata Chugunova, Ekspert WPHI w Sankt-Petersburgu MOŻLIWOSĆI WSPÓŁPRACY W RAMACH KLASTRÓW PÓŁNOCNO-ZACHODNIEGO OKRĘGU FEDERALNEGO Innowacyjny Klaster Technologii Informacyjnych Sankt-Petersburga Specjalizacja: technologie informacyjne. Główni uczestnicy Klastra: - Rosyjskie Stowarzyszenie Twórców Oprogramowania (RUSSOFT); - Rada Rektorów Sankt-Petersburga; - Sankt-Petersburski Klub Dyrektorów IT „SPB CIO CLUB”; - Sankt-Petersburski Oddział Amerykańskiej Izby Handlowej w Rosji. Wiodące organizacje naukowe i edukacyjno-dydaktyczne: - Sankt-Petersburski Uniwersytet Państwowy (SPBGU); - Narodowy Instytut Badawczy Informacyjnych Technologii, Mechaniki i Optyki (NIU ITMO); - Sankt-Petersburski Państwowy Uniwersytet Politechniczny (SPBGPU); - Sankt-Petersburski Państwowy Uniwersytet Elektrotechniczny „LETI” im. W.I. Ulianowa (Lenina) (SPBGETU); - Sankt-Petersburski Państwowy Uniwersytet Urządzeń Aerokosmicznych (GUAP); - Sankt-Petersburski Państwowy Uniwersytet Technologiczny (SPBGTU); - Petersburski Państwowy Uniwersytet Transportu (PGUPS). Lokalizacja: miejski okręg Sankt-Petersburga Деловой …PETERSBURG, Nr 7-8 /2014 11 Rosja, Sankt-Petersburg Charakterystyka ogólna: Klaster IT Sankt-Petersburga zawiera 3 grupy firm: - integratorzy; - firmy tworzące oprogramowanie; - zagraniczne ośrodki opracowujące oprogramowanie. Na produkcję składają się: sprzęt i urządzenia IT, gotowe oprogramowanie, usługi związane z tworzeniem oprogramowania, usługi integracji systemowej infrastruktury IT oraz kompleksowe rozwiązania IT. W branży IT Sankt-Petersburga zatrudnionych jest ponad 200 tys. specjalistów, w tym 40 tys. profesjonalnych twórców oprogramowania. Średnia roczna produktywność pracy pracownika wynosi 1 194 tys. RUR. Średnie miesięczne wynagrodzenie specjalistów wynosi od 35-45 tys. RUR dla absolwentów uczelni wyższych i od 65-85 tys. RUR dla specjalistów z doświadczeniem. Produkcja i rynki zbytu. Firmy Klastra IT Sankt-Petersburga mają silną pozycję w sektorze oprogramowania zarówno na rynku rosyjskim (6 firm Klastra należy do 30 najlepszych firm Rosji, a 3 z nich do pierwszej dziesiątki) jak i na rynku międzynarodowym (spółki First Line Software, Lanit-Terkom, Promt, Reksoft prowadzą aktywną sprzedaż na rynku amerykańskim i europejskim). Innowacyjna infrastruktura: - Pierwszy miejski biznes-inkubator „Kristall”; - Park Technologiczny „Ingria”; - Biznes-inkubator „Ingria”. Kluczowe projekty infrastrukturalne Klastra IT. Stworzenie i rozwój Akademii podyplomowego kształcenia IT (CZOU SPB ITAPO) celem podniesienia potencjału i kwalifikacji pracowników Klastra. Stworzenie Centrum Transferu i Komercjalizacji Technologii w branży IT (na bazie CZOU SPB ITAPO) celem podwyższenia kooperacji wewnątrz Klastra i komercjalizacji naukowych opracowań i projektów podmiotów Klastra. Stworzenie i rozwój Informacyjno-telekomunikacyjnego ośrodka (ITK) celem ustrukturowania, wymiany i ewidencji danych w obrębie Klastra. Деловой …PETERSBURG, Nr 7-8 /2014 12 Rosja, Sankt-Petersburg Kontakt: CZOU DPO „Sankt Petersburska Akademia Podyplomowego Kształcenia IT” (SPBITAPO) ЧОУ ДПО «Санкт-Петербурская Академия Последипломного ИТ-образования» (СПбИТАПО) Tel.: +7 (812) 611 15 74 e-mail: [email protected] www.russoft.ru Klaster Medycznych, Ekologicznych Technologii Budowy Urządzeń i Biotechnologii SanktPetersburga Specjalizacja: przemysł medyczny, produkcja urządzeń medycznych. Charakterystyka ogólna: Klaster powstał w 2005 roku. Od 2009 do 2012 roku liczba firm tworzących Klaster wzrosła od 40 do 100. Całkowita wartość sprzedaży osiągnęła wynik 11,5 mld RUR, a liczba zatrudnionych pracowników to ponad 10 tys. osób. Produkcja firm uczestników Klastra jest eksportowana do 70 krajów. Współpraca międzynarodowa: Podpisano porozumienia o współpracy naukowo-technicznej z Klastrami Francji, Słowenii, Litwy i Finlandii, które umożliwiają otrzymanie wsparcia finansowego na wspólne projekty z funduszy europejskich, korzystanie z bazy naukowo-technicznej instytutów europejskich i firm, a także promowanie produkcji Klastra na rynkach zagranicznych. Niekomercyjne Partnerstwo „Medyczno – Farmaceutyczne Projekty. XXI Wiek” Specjalizacja: medycyna, przemysł farmaceutyczny, technologie radiacyjne. Główni uczestnicy i projekty: W latach 2010-2011 w ramach Klastra przeprowadzono 15 projektów inwestycyjnych dotyczących utworzenia nowych zakładów produkujących leki (całkowita wartość inwestycji – ponad 30 mld RUR) posiadających nowoczesne laboratoria, jednostki badawcze, zapewniających 3 tys. nowych miejsc pracy. Obecnie do struktur Klastra należy ponad 150 firm, w tym 30 naukowo-badawczych i edukacyjnych, ponad 100 produkcyjnych oraz firmy z branży serwisowej. W Klastrze znalazło zatrudnienie ponad 15 tys. osób. Деловой …PETERSBURG, Nr 7-8 /2014 13 Rosja, Sankt-Petersburg Przykłady klastrowych projektów: - Chim-Farm Akademia – centrum kształcenia wraz z PDA (Parenteral Drug Assotiation US); - Centrum Prototypowania Techniki Medycznej – dla badań inżynieryjnych i produkcji doświadczalnej prototypów techniki medycznej; - Wspólne Centrum Infrastrukturalne wraz z Rosnano; - Centrum Inżynieryjne na bazie NIIEFA im. Jefremowa (współkoordynator Klastra) – rekonstrukcja korpusu pod budowę Centrum Inżynieryjnego Urządzeń Radiologicznych wspólnie z Varian; - Centrum Badań Materiałowych w radiologii – wspólny projekt Uniwersytetu Politechnicznego i PIJAF; - Life Sciences Park i laboratorium badawcze z zakresy Life Sciences. Kontakt: KOORDYNATOR NP „Klaster Medycznych, Ekologicznych Technologii Budowy Urządzeń i Biotechnologii” НП «Кластер Медицинского, экологического приборостроения и биотехнологий» Tel.: +7 (812) 234 95 46; 234 38 95 Fax: +7 (812) 234 38 77 e-mail: [email protected] www.clustermedtech.ru WSPÓŁKOORDYNATORZY: NP „Medyczno-Farmaceutyczne Projekty. XXI Wiek” НП «Медико-Фармацевтические проекты. XXI Век» Dyrektor: Dmitrij Czagin (Дмитрий Алексеевич Чагин) Tel.: +7 (921) 948 61 16 e-mail: [email protected] Osoba do kontaktu: Irina Bełowa Kierownik Departamentu Współpracy Międzynarodowej: Irina Bełowa (Ирина Сергеевна Белова) Tel.: +7 (967) 535 25 22 e-mail: [email protected] FGUP “Naukowo-Badawczy Instytut Elektrofizycznej Aparatury im. D.W. Jefremowa ФГУП «Научно-исследовательский институт электрофизической аппаратуры им. Д.В. Ефремова» Деловой …PETERSBURG, Nr 7-8 /2014 14 Rosja, Sankt-Petersburg Tel.: +7 (812) 464 41 98 e-mail: [email protected] Innowacyjny Terytorialny Klaster Stoczniowy Obwodu Archangielskiego Specjalizacja: budowa i remonty statków, bodowa maszyn. Główni uczestnicy Klastra: - OAO „Zrzeszenie Produkcyjne „SEWMASZ”; - OAO „Centrum Remontowe „Zwezdoczka”; - OAO „Północne Zrzeszenie Produkcyjne „Arktyka”; - OAO „Północna Reda”; - ZAO „Przemysłowe Technologie”; - NP „Czerwona Kuźnia”. Wiodące organizacje naukowe i edukacyjno-dydaktyczne: - Północny (Arktyczny) Uniwersytet Federalny im. M.W. Łomonosowa; - Instytut Budowy Statków i Arktycznej Techniki Morskiej SAFU; - Archangielskie Centrum Naukowe UrO RAN; - OAO „Naukowo-Badawcze Biuro Projektowo-Technologiczne „ONEGA”; - Instytut Problemów Ekologicznych Północy UrO RAN; - Instytut Fizjologii Adaptacji Przyrodniczych UrO RAN; - Północno-Zachodnia Filia Instytutu Problematyki Bezpiecznego Rozwoju Energetyki Atomowej RAN. Charakterystyka ogólna: Firmy-uczestnicy Klastra aktywnie uczestniczą w przygotowywaniu produkcji przeznaczonej dla przemysłu naftowo-gazowego i agrarnego, leśnego, celulozowo-papierniczego, dla przedsiębiorstw z sektora wydobywczego i dla transportu kolejowego. Najwięksi członkowie Klastra należą do Korporacji Firm Stoczniowych OAO „Zjednoczona Stoczniowa Korporacja” (OSK) – korporacja obsługuje 80% wszystkich projektów związanych z budową i remontem statków w FR. OAO „OSK” zrzesza najlepsze firmy świadczące usługi stoczniowo-remontowe i biura projektowe FR. Główne kierunki w sektorze cywilnym obejmują: platformy wiertnicze i wydobywcze, sprzęt stoczniowy, specjalistyczne statki klasy lodowej, statki specjalistyczne do prac na wewnętrznych drogach wodnych. Деловой …PETERSBURG, Nr 7-8 /2014 15 Rosja, Sankt-Petersburg Główne organizacje należące do Klastra zlokalizowane są w mieście Siewierodwińsku. Główne firmy mające wpływ na rozwój miasta i zapewniające pracę jego mieszkańcom zajmują się budową i remontem łodzi podwodnych, okrętów i statków, a także budową morskich platform wiertniczych, obróbką metali i utylizacją podwodnych łodzi atomowych. Działalność Klastra ukierunkowana jest także na Arktykę. Obwód Archangielski jest strategicznym przyczółkiem w zagospodarowywaniu złóż węglowodorowych. Dla wykonania prognozowanych prac z zakresu transportu węglowodorów do roku 2030 należy wyprodukować: - 90 sztuk statków specjalistycznych arktycznego przeznaczenia (o łącznej nośności ok. 4 mln ton); - 40 sztuk floty pomocniczej. Niezbędna będzie również budowa 10 – 12 nowych lodołamaczy. W sumie lodołamaczy przewidziano 40 sztuk (w tym lodołamacze różnych typów, które będą zabezpieczać transporty drogą morską). Program rozwoju Klastra ukierunkowany jest na: - znaczące zwiększenie udziału w rosyjskim rynku firm stoczniowych i sprzedaż produkcji firm należących do Klastra na rynkach zagranicznych; - wzrost inwestycji w nową produkcję bazującą na innowacyjnych technologiach (budowa statków cywilnych, statków specjalistycznych – wydobycie węglowodorów w Arktyce); - tworzenie stabilnego segmentu innowacyjnych rozwiązań i badań naukowych na różnych poziomach; - stworzenie i stabilne funkcjonowanie kompleksowego systemu przygotowania i podwyższania kwalifikacji pracowników zatrudnionych w przedsiębiorstwach Klastra. Dziewięć projektów inwestycyjnych ma być realizowanych w głównych przedsiębiorstwach Sewierodwińska. Przedłożone projekty podmiotów małej i średniej przedsiębiorczości wynoszą 300 mln RUR. Kontakt: Państwowe Unitarne Przedsiębiorstwo „Spółka Inwestycyjna „Archangielsk” Государственное унитарное предприятие «Инвестиционная компания «Архангельск» Tel.: +7 8182 288 368, +7 902 504 94 64 Fax: +7 8182 215 298 e-mail: [email protected] Opr. Miłosz Woźniak, II Sekretarz WPHI w Sankt-Petersburgu Деловой …PETERSBURG, Nr 7-8 /2014 16 Rosja, Sankt-Petersburg WYSTAWY I KONFERENCJE W OKRESIE LIPIEC – SIERPIEŃ 2014 LIPIEC 2014 Międzynarodowa Wystawa branży hydrologicznej „METEOREX 2014” 07-09.07.2014 r. Największe na świecie targi z branży hydrometeorologii, hydrologii, monitoringu środowiska i dziedzin pokrewnych. Miejsce: centrum wystawiennicze Lenexpo (Petersburg) Organizator: IMD E-mail: [email protected] Strona internetowa: http://www.meteo.imd.ru/rus/ SIERPIEŃ 2014 Międzynarodowa Wystawa Rolno-Przemysłowa WPHI uczestniczy „AGRORUŚ” 26-29.08.2014 r. Międzynarodowa Wystawa branży rolno-przemysłowej. Obecnie jest to największe forum rolnoprzemysłowe w okręgu Północno-Zachodnim. Ilość uczestników rośnie z roku na rok. Wystawa ma status federalny, jest wspierana przez Ministerstwo Rolnictwa FR. Tematyka Wystawy: - technologie i naukowe know-how; - innowacje w dziedzinie rolnictwa i budowy maszyn rolniczych; - maszyny rolnicze; - urządzenia do przetwarzania i przechowywania produktów rolniczych; - hodowla zwierząt i drobiu; - weterynaria, pasze; Деловой …PETERSBURG, Nr 7-8 /2014 17 Rosja, Sankt-Petersburg - artykuły spożywcze, napoje; - urządzenia w przemyśle spożywczym; - chemia i biotechnologia w rolnictwie; - uprawa roślin; - targi produktów rolniczych, miód, ryby; - konkursy branżowe; - program rozrywkowy. Miejsce: centrum wystawiennicze Lenexpo (Petersburg) Organizator: Expoforum Osoba kontaktowa: Ольга Островерхая (Olga Ostrowierchaja, dyrektor wystawy) Tel./fax: +7 (812) 240-40-40 (wew. 231) Strona internetowa: http://agrorus.lenexpo.ru/ Деловой …PETERSBURG, Nr 7-8 /2014 18 Rosja, Sankt-Petersburg Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Konsulat Generalny RP w Sankt-Petersburgu Kierownik Wydziału: Henryk Buszta, Radca Biznes Centr „SENATOR” ul. Żukowskiego 63, lok. 427 191036 Sankt-Petersburg tel./fax: +7 812 332 96 90 www.petersburg.trade.gov.pl [email protected] *** Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Moskwie Kierownik Wydziału: Marek Ociepka, Radca-Minister ul. Klimaszkina 4 115127 Moskwa tel.: +7 495 231 16 11; z Polski: (22) 490 97 41 fax: +7 495 231 16 15 www.moskwa.trade.gov.pl [email protected] *** Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Konsulat Generalny RP w Kaliningradzie Kierownik Wydziału: Aleksander Milota, I Radca ul. Prospekt Mira 81/2 236000 Kaliningrad tel.: +7 4012 21 87 41; fax: +7 4012 21 62 87 www.kaliningrad.trade.gov.pl [email protected] © 2014 WPHI Konsulatu Generalnego RP w Sankt–Petersburgu Publikowanie w całości lub części materiałów zawartych w niniejszym Biuletynie dozwolone jest wyłącznie przy powołaniu się na źródło informacji. Деловой …PETERSBURG, Nr 7-8 /2014 19 Rosja, Sankt-Petersburg