ocena funkcjonowania transportu miejskiego na przykładzie miasta

Gospodarka Materiałowa i Logistyka nr 5/2014
OCENA FUNKCJONOWANIA TRANSPORTU MIEJSKIEGO NA PRZYKŁADZIE
MIASTA STOŁECZNEGO WARSZAWY
EVALUATION OF THE OPERATION OF PUBLIC TRANSPORT IN THE CAPITAL
CITY OF WARSAW
Szymon MITKOW
Mateusz KUROWSKI
Wojskowa Akademia Techniczna
Instytut Logistyki
W dzisiejszych czasach transport jest obecny niemal w każdej sferze życia. Odgrywa również istotną
rolę w życiu miast i jego mieszkańców. Od efektywności jego funkcjonowania zależeć będą możliwości
zaspokojenia potrzeb przewozowych realizowanych przez transport miejski. Zachodzi więc pytanie jak ocenić
funkcjonowanie transportu miejskiego, oraz jakie przyjąć kryteria oceny? Artykuł przedstawia ocenę
funkcjonowania transportu miejskiego w Warszawie wykorzystującą zaproponowany przez zespół autorski zbiór
wskaźników.
Nowadays transport is present in almost every sphere of life. It also plays an important role in the life
of the city and its inhabitants. From the efficiency of its functioning will depend on the ability to meet the needs
of transport carried out by urban transport. So the question is how to assess the functioning of urban transport,
as well as to adopt criteria for the evaluation? The article presents an assessment of the functioning of public
transport in Warsaw using the proposed by the original set of indicators.
Słowa kluczowe: transport miejski, ocena transportu miejskiego, mierniki i wskaźniki oceny transportu
miejskiego
Key words: urban transport, urban transport, gauges and indicators evaluation of urban transport.
1. WSKAŹNIKI SŁUŻĄCE DO OCENY FUNKCJONOWANIA TRANSPORTU
MIEJSKIEGO W WARSZAWIE
W literaturze dotyczącej logistyki ciężko jest znaleźć wskaźniki do oceny
funkcjonowania transportu miejskiego na danym obszarze. Najbliższe tego są wskaźniki
wyszczególnione w książce J. Figurskiego Ekonomika Logistyki. Część 1 (Figurski 2009).
Przedstawione tam mierniki i wskaźniki pasują jednak bardziej do oceny funkcjonowania
przedsiębiorstwa transportowego, a nie do oceny transportu miejskiego.
Do oceny funkcjonowania transportu miejskiego zespół autorski proponuje przyjąć
wskaźniki, które przedstawią transport miejski w Warszawie pod kątem użytkowym.
Charakteryzują problemy, z którymi na co dzień mogą borykać się mieszkańcy Warszawy
i okolic. Zaproponowane wskaźniki podzielono na 4 następujące grupy oceniające:
komfort oraz bezpieczeństwo podróży,
charakterystykę eksploatacyjną,
ekonomiczne funkcjonowanie transportu miejskiego,
dostępność zakupu biletów.
425 | S t r o n a
Gospodarka Materiałowa i Logistyka nr 5/2014
2. WSKAŹNIKI DOTYCZĄCE KOMFORTU PODRÓŻY ORAZ
BEZPIECZEŃSTWA
Do grupy wskaźników służących do oceny komfortu i bezpieczeństwa możemy
zaliczyć:
•
wskaźnik pojazdów niskopodłogowych;
•
wskaźnik pojazdów z monitoringiem;
•
wskaźnik pojazdów z zapowiedziami głosowymi;
•
wskaźnik pojazdów z klimatyzacją.
Wskaźnik pojazdów niskopodłogowych jest to wskaźnik charakteryzujący
przystosowanie taboru pod obsługę osób niepełnosprawnych bądź ograniczonych ruchowo:
ܹ௣௡ =
‫ܮ‬௣௡
∗ 100%
‫ܮ‬௖
(1)
gdzie:
‫ – ݊݌ܮ‬liczba pojazdów niskopodłogowych w przedsiębiorstwie,
‫ – ܿܮ‬liczba wszystkich pojazdów danego typu w przedsiębiorstwie.
Wskaźnik pojazdów z monitoringiem jest to wskaźnik wskazujący jaki stosunek
pojazdów z monitoringiem posiada dane przedsiębiorstwo. Już samo zastosowanie
monitoringu w pojeździe odstrasza potencjalnego złodzieja, bądź wandala wiedząc, że jego
czyn będzie zarejestrowany. Natomiast w przypadku wystąpienia przestępstwa zapis z kamer
znacząco ułatwia zidentyfikowanie winnych. Wskaźnik pojazdów z monitoringiem opisany
jest zależnością:
ܹ௣௠ =
‫ܮ‬௣௠
∗ 100%
‫ܮ‬௖
(2)
gdzie:
‫ – ݉݌ܮ‬liczba pojazdów z monitoringiem w przedsiębiorstwie,
‫ – ܿܮ‬liczba wszystkich pojazdów danego typu w przedsiębiorstwie.
Wskaźnik pojazdów z zapowiedziami głosowymi jest to wskaźnik pokazujący jaki
stosunek pojazdów wyposażony jest w głośniki i odpowiedni system zapowiadania dalszych
etapów podróży. Takie udogodnienie jest przydatne dla osób słabo widzących bądź
niewidomych, aby odpowiednio trafić do miejsca docelowego, ale również dla osób słabo
znających okolicę. Wskaźnik pojazdów z zapowiedziami głosowymi opisany jest
następującym wzorem:
ܹ௣௭ =
‫ܮ‬௣௭
∗ 100%
‫ܮ‬௖
(3)
426 | S t r o n a