Turning Torso - Szwecja
Transkrypt
Turning Torso - Szwecja
Turning Torso - Szwecja Oficjalnie otwarty w sierpniu 2005 roku, 190-metrowy budynek Turnig Torso, stał się nową wizytówką miejskiego regionu Porto Oeste, szwedzkiego miasta Malmo. Przestarzała i zdegradowana strefa przemysłowa nad wybrzeżem Morza Bałtyckiego zamienia się dziś w zamożną, wielofunkcyjną dzielnicę mieszkalną z restauracjami, biurami, portem jachtowym oraz campusem uniwersyteckim. Przy projektowaniu wieży, będącej drugą najwyższą budowlą w Europie zaraz po Triumph Palace (264 m) w Moskwie, hiszpański architekt i inżynier Santiago Calatrava zainspirował się ruchem spiralnym wyrzeźbionego przez siebie w marmurze torsu. Drapacz chmur, podobny do gigantycznej rzeźby wykonuje skręt od podstawy aż do wierzchołka. "W rezultacie jego obrót począwszy od najniższych do najwyższych kondygnacji wynosi 90 stopni. Miejsce aż prosiło się o budynek wysoki i autonomiczny, który stałby się symbolem dla regionu i mógłby być dostrzeżony z Oresund Brige, mostu łączącego Szwecję z Danią"- wyjaśnia Calatrava. Poza nowoczesnym wyglądem, konstrukcja wyróżnia się różnorodną funkcjonalnością oraz przygotowaniem do eksploatacji przez 24 godziny na dobę. 12 niższych pięter przeznaczonych jest na użytek biur, pozostałe poziomy stanowią część mieszkalną. Uważany za jednego z najważniejszych współczesnych architektów, Santiago Calatrava zwykle inspiruje się anatomią człowieka oraz światem natury. Jest autorem znaczących projektów jak Miasto Sztuki i Nauki w Walencji (Hiszpania), stacji metra Ground Zero w Nowym Jorku. Jego dziełem są sinusoidalne i zawiłe mosty, stacje kolejowe z łukami i markizami, których źródłem inspiracji było ludzkie oko, obiekty o kształcie ptaków, oraz jego własna rzeźba będąca pomysłem jak w przypadku Turning Torso. Symbol miasta Historia Turning Torso zawiera kilka ciekawych elementów. Pierwszym z nich jest fakt, iż pomysłodawcą realizacji wieży na wzór bryły rzeźbiarskiej nie był hiszpański architekt. Był nim Johnny Orback, dyrektor spółdzielni mieszkaniowej HSB Malmo, aktualny właściciel apartamentowca, którego wzniesienie kosztowało 142 miliony euro. Drugą ciekawostką jest sprzedaż i demontaż Kockumskranen, gigantycznego dźwigu, używanego przy budowie statków, która zmieniła całkowicie pejzaż Malmo, pozostawiając wielką pustkę na linii nieba miasta. Dzieło Calatrava nie tylko wypełniło tą pustkę, stało się także symbolem dla otoczenia. W rzeźbie, będącej inspiracją do powstania Turnig Torso, siedem marmurowych sześcianów skręca się wokół metalowego trzonu, tworząc strukturę spiralną. W budynku z Malmo doliczymy się dziewięciu sześcianów wokół betonowego rdzenia o średnicy 10,6 metrów, który spełnia funkcję kręgosłupa dla całej konstrukcji, innymi słowami jego środek odpowiada dokładnie osi rotacji roślin. "W wieży, inaczej niż w rzeźbie, są sześciany lub kostki z pięcioma kondygnacjami a każda z nich ma nieregularny kształt" opisuje Calatrava. W roku inauguracji (2005), Turnig Torso otrzymał nagrodę - uznany został za najlepszy budynek mieszkalny świata na Międzynarodowych Targach Nieruchomości MIPIM, realizowanych każdego roku w Cannes (Francja). Jednakże wieża już wcześniej zwróciła uwagę krytyków: w 2001 roku na zaproszenie Orbacka, dyrektora spółdzielni mieszkaniowej, Calatrava zaprezentował po raz pierwszy swój projekt podczas European Housing Expo, Międzynarodowych Targów Budownictwa Mieszkaniowego, odbywających się w Szwecji. Turnig Torso był także jednym z 25 wieżowców przedstawionych na ekspozycji Budynków wysokościowych, zorganizowanej przez MoMA w Nowym Jorku. Wystawa ta udowadnia, iż pomimo zdarzeń z 11 września, wieżowce nadal przodują w panoramach architektonicznych świata. Poza funkcją szkieletową, betonowy rdzeń wspomaga cyrkulację pionową, stanowiąc podporę dla części mechanicznych, instalacji elektrycznych i hydraulicznych oraz systemu wentylacji budynku. Taka konstrukcja powoduje, że każdy z apartamentów o powierzchniach od 45 do 190 metrów kwadratowych, ma inny rozkład. W budynku znajduje się 5 wind, trzy z nich przeznaczone są dla lokatorów. Są one szybsze niż zwykle windy i pokonują trasę od pierwszego do pięćdziesiątego piętra zaledwie w 38 sekund osiągając prędkość 5,4 m/s. Elewacja wieży wykonana jest z 2,8 tysięcy profili aluminiowych, stanowiących oprawę kondygnacji okiennych. W Turnig Torso, struktura metaliczna poddana jest ekstremalnemu architektonicznemu rozmachowi. Tworzy ją zasadniczo jeden helikoidalny słup nazwany przez architekta "szkieletem zewnętrznym" oraz poziome i ukośne wsporniki, łączące go z betonowymi, poziomymi ścianami. Struktura ta nadaje stabilności całej horyzontalnej konstrukcji. Ściany przenoszą z kolei obciążenie na rdzeń. - W moich projektach uwidaczniam kontrast między betonem a stalą, zwracając szczególną uwagę na punkty, w których się stykają - stwierdza Hiszpan, będący zwolennikiem łączenia w swoich budynkach różnorodnych materiałów. Aktualnie, po medialnym sukcesie Turnig Torso, Calatrava otrzymał propozycje realizacji podobnych projektów w różnych częściach świata. W Nowym Jorku, apartamentowiec 80 South Street ma również formę zbliżoną do rzeźby, jednak bez obrotu charakteryzującego drapacza chmur z Malmo. Dla Miasta Sztuki i Nauki w Walencji (Hiszpania), Calatrava zaprojektował trzy wieżowce, każdy z nich w formie specyficznej rotacji. Seryjne realizowanie projektów leży już w zwyczaju architekta. "W ten sposób mogę rozwiązywać w nowych projektach stare problemy, wynikłe podczas poprzednich prac" - żartuje. Od akwareli do betonu Kręgosłup wieży Turnig Torso to rdzeń z betonu zbrojonego, wznoszący się na betonowych fundamentach (blok cylindryczny o głębokości 15 m i 30 m szerokości), utwierdzony w wapiennej skale na głębokość 7 metrów. Średnica rdzenia - 10,6 m nie zmienia się aż do wierzchołka. Grubość cylindra zmniejsza się proporcjonalnie do rosnącej wysokości, początkowo wynosi 2,5 m u podstawy, malejąc do 0,4 m u szczytu. Zakotwiczone w trzonie stropy z betonu sprężonego wylanego na miejscu, wspierane są peryferycznie przez poziome i ukośne słupy ze stali, wychodzące z metalowej osi helikoidalnej na elewacje zewnętrzną budynku. Skręcony pręt, "szkielet zewnętrzny", jest równoległy do osi peryferycznej z betonu, stanowiąc podporę dla betonowych ścian, które tworzą stabilną, poziomą strukturę. Pozostałe dane techniczne: Powierzchnia użytkowa całkowita: 18 tys. m2 Powierzchnia mieszkalna: 13,5 tys. m2 (147 apartamentów) Powierzchnia biurowa: 4 tys. m2 Wysokość: 190 m Informacje dodatkowe: Projekt wnętrz: Samark Arkitektur & Design Kontrola jakości: Ramböll Projektering Inspekcja końcowa: SWECO Theorells AB, MPA AB, Lars-Erik Persson Elektryka: NCC Teknik, Alinvent i YIT Building System Hydraulika: NCC Teknik, Nordblads VVS Konstruktioner i Rörläggaren Fundamenty: PEAB Wentylacja: Bengt Dahlgren i Totalinstallatören Klimatyzacja: LGG Inneklimat e FCC Więcej informacji: Santiago Calatrava www.calatrava.com www.turningtorso.com www.revistaau.com.br Tekst: Valentina N. Figuerola Zdjęcia: Cortesia HSB Copyright © 2014 Constructalia. All rights reserved